ေက်ာင္းသားဗဟိုျပဳ ျမန္မာမွုနွင့္ မေ၀းေစခ်င္ပါ

ယခုအခါ ေက်ာင္းသား ဗဟုိျပဳ (ကေလးဗဟိုျပဳ) သင္ၾကား သင္ယူမႈအေၾကာင္း အေလးတယူျဖင့္ ေအာ္ေနၾကသည္။ ယေန႔ျမန္မာ့ ပညာေရးတြင္ ေက်ာင္း အေဆာက္အအံု ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေနအထား၊ စာသင္ခန္း ဖြဲ႔စည္းမႈ၊ ေက်ာင္းသား ဆရာအခ်ဳိးမ်ား၊ ေက်ာင္းသားကို ဗဟိုျပဳႏိုင္ရန္ အတြက္ ဆရာမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေနအထား၊ သိျမင္တတ္ကၽြမ္း နားလည္ခံယူထားမႈ၊ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏိုင္သည့္ စိတ္ထား၊ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ စြမ္းအားတို႔ကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီးမွသာလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းသားကို ဗဟုိျပဳ ကာ သင္ၾကားမႈ သင္ယူမႈ ျပဳႏိုင္သည္၊ မျပဳႏိုင္ေသးကို ဆံုးျဖတ္သင့္ပါသည္။ လက္ရွိ ပညာေရးေလာကတြင္ တာဝန္ယူေနသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း လူႀကီးအလိုက် ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္ဟု အစီရင္ခံေနမည့္အစား ပကတိအရွိ တရားႏွင့္ ထင္ဟပ္သည့္ လက္ေတြ႔ဘဝကို ပီျပင္စြာတင္ျပၿပီး အေကာင္းဆံုး ကုစားသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။

တက္ညီလက္ညီ ရွိၿပီလား
ေက်ာင္းသားဗဟုိျပဳ သင္ၾကားမႈတြင္ ေက်ာင္းသားသည္
-       ဆရာအေပၚ မမွီခိုရပါ
-       ဆရာ သင္ၾကားမည္ကို ေစာင့္စားေနစရာ မလိုပါ
-       ဆရာ့ထံမွ သေဘာတူညီမႈကို ရယူစရာမလိုပါ
-       အမွတ္ျခစ္ေပး စစ္ေဆးမည္ကို ေမွ်ာ္လင့္ေနစရာ မလိုပါ
-       ဆရာ့ထံမွ အႀကံေပးခ်က္ မလိုပါ
-       ခ်ီးက်ဴးေျမႇာက္ပင့္စကား ၾကားရန္မလိုပါ

စာသင္ခန္းအတြင္း သီးျခားစီထိုင္၊ ကိုယ့္အေတြးႏွင့္ကိုယ္မႈိင္ေန၍လည္းမရပါ။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျပန္အလွန္ ေပါင္းကူးဆက္သြယ္ ယွက္ႏႊယ္ေနသည့္သေဘာေတြ သက္ဝင္ေနရပါလိမ့္မည္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မွ်ေဝစိတ္၊ ခြဲေဝခံစားစိတ္၊ တစ္ဦးထံမွတစ္ဦး သင္ယူေလ့လာလိုစိတ္၊ ကူညီယိုင္းပင္းလိုစိတ္မ်ား ရွိေနရမည္။ အခ်င္းခ်င္း မေျဖရွင္းႏိုင္သည့္အခါမွသာ ဆရာ့ထံ လွမ္းၿပီး အကူအညီေတာင္းမည္။ ဆရာသည္ အေျဖကို အျပည့္အဝေျပာ ရန္မဟုတ္။ သဲလြန္စမ်ား ခ်န္ထားခဲ့ၿပီး အခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္ ညႇိႏႈိင္း ေျဖရွင္းခိုင္းရမည္။ ပထမဦးဆံုး ရင္ဆိုင္ရ မည့္ ထိုျပႆနာႏွင့္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္ပညာေရးႏွင့္ အလွမ္းေဝးေနၿပီျဖစ္သည္။

အတန္းအရြယ္အစား သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း ထားႏိုင္သလား

ေက်ာင္းသားဗဟိုျပဳ သင္ယူမႈစနစ္အတြက္ စံျပဳထားေသာ အတန္းတစ္တန္းအတြင္းရွိ ေက်ာင္းသား အေရ အတြက္မွာ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ၁၂ ေယာက္ျဖစ္ပါသည္။ ၁၂ ေယာက္ထားရျခင္းမွာ ၆ ေယာက္ ၂ အုပ္စု၊ ၃ ေယာက္ ၄ အုပ္စု၊ ၄ ေယာက္ ၃ အုပ္စု သို႔မဟုတ္ ၂ ေယာက္ ၆ အုပ္စုစီထားၿပီး စီစဥ္ႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ၁၂ ေယာက္သည္ စာသင္ခန္းတစ္ခုအတြင္း ေျပာရ ဆိုရ ေအာ္ရသည္မွ ၾကားႏိုင္စြမ္း၊ နားစိုက္ႏိုင္စြမ္း၊ ခံယူႏိုင္စြမ္း အေကာင္းဆံုး ဟု သတ္မွတ္ထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ့ေက်ာင္းမ်ားတြင္ စာသင္ခန္းတစ္ခန္း ေက်ာင္း သား ၁၂ ေယာက္ႏႈန္းျဖင့္ သင္ယူႏိုင္စြမ္း ရွိေနၿပီေလာ။
ျမန္မာ့ စာသင္ခန္းမ်ား၏ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ စာသင္သား ပ်မ္းမွ် ၅၀ ႏႈန္းေလာက္ျဖင့္ သင္ၾကားေနရသည္။ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အခန္းဖြဲ႔သင္ၾကားႏိုင္ျခင္းမရွိ။ ေက်ာင္းသားအရြယ္အစား မ်ားလွ်င္ ဆရာ၏ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ အား၊ ကေလးမ်ား၏ ႀကိဳးပမ္းအား ထုတ္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ သင္ယူႏိုင္မႈအခ်ိန္တို႔ကို ပိုေပးရေပလိမ့္မည္။ ဆရာသည္ အုပ္စုလိုက္ ခြဲထားေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေန ရမည္ျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားေလ မထိေရာက္ေလ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အုပ္စုမ်ားလွ်င္ ဆရာ၏ စစ္ေဆး သံုးသပ္ႏိုင္စြမ္း၊ အကဲျဖတ္ႏိုင္စြမ္း ပိုင္းျဖတ္ႏိုင္စြမ္း တို႔ မထိေရာက္ႏိုင္ေပ။

ခံယူႏိုင္စြမ္း မတူညီမႈကို သိပါသလား
စာသင္ခန္းတစ္ခုအတြင္း ေက်ာင္းသားတိုင္းသည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ဉာဏ္ရည္မတူၾကေပ။ ဘာသာရပ္ တစ္ခုတည္းကို သင္ၾကားမႈခ်င္း အတူတူ အားလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း သိျမင္တတ္ သြားလိမ့္မည္ဟု ယူဆ၍မျဖစ္ေပ။ ဉာဏ္ရည္အလိုက္ ခံယူမႈ ကြာျခားႏိုင္ပါသည္။ ပင္ကုိယ္ဉာဏ္၊ စိတ္ဓာတ္ခြန္အား၊ ကာယစြမ္းအားအလိုက္ သင္ယူႏိုင္စြမ္း တူညီႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။
လက္ရွိျမန္မာ့ ပညာေရးစနစ္တြင္ ေတာ္သူကို တစ္တန္းထား၊ ညံ့သူကို တစ္တန္းထား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ရွိေနေသးသည္။ ေတာ္သူႏွင့္ ညံ့သူ ေရာထားလွ်င္လည္း ေတာ္သူက ညံ့သူကို လက္တြဲကူႏိုင္သည့္ အေနအထား တစ္ခုကို ဖန္တီးေပးႏိုင္ စြမ္းရွိရမည္။ ေတာ္သူႏွင့္ ညံ့သူခြဲထားလိုက္ျခင္းကို စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ႐ိုက္ခ်ဳိး လိုက္သလို ျဖစ္သြားေစသည္။
ေတာ္သူႏွင့္ ညံ့သူကို တြဲေပးထားၿပီး အကူအညီ ေပးႏိုင္ေစရန္ စီစဥ္ေပးရမည္။ တစ္ဦးခ်င္း စြမ္းေဆာင္မႈကို အသိအမွတ္မျပဳ၊ အဖြဲ႔လိုက္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ၏ ရလဒ္ကို အသိအမွတ္ ျပဳေပးရမည္။ သို႔မွသာ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္ ရွိ လူငယ္မ်ားတြင္ အားနည္းေန ေသးေသာ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္ (teamwork) လည္း ျပန္လည္ အားေကာင္း လာေပလိမ့္မည္။
ျပႆနာတစ္ခုကို အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းျပႏိုင္သူကို ဂုဏ္ျပဳမည့္အစား၊ အားကိုးအားထား အျပဳထိုက္ဆံုး၊ အမွန္ဆံုး အုပ္စုကို အသိအမွတ္ ျပဳျခင္းက ပိုၿပီး ထိေရာက္ေစႏိုင္ပါသည္။

တိတ္တိတ္ေန မဆူနဲ႔ဟု ေျပာေနေသးသလား
ေက်ာင္းသားဗဟိုျပဳ စာသင္ခန္းပံုစံသည္ စားပြဲေတြ ကုလားထိုင္ေတြကို ေရႊ႕ခ်င္သလို ေရႊ႕ထားမည္။ မၾကာခဏ အခန္းတြင္း စာသင္ၾကားမႈပံုစံ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္။ အစု အဖြဲ႔အလိုက္ ထိုင္ခ်င္သလို ထိုင္ၾကမည္။ ေျပာခ်င္တာေတြ ေျပာလိမ့္မည္။ ေဆြးေႏြးခ်င္တာေတြ ေဆြးေႏြးလိမ့္မည္။ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာ ခုန္ေပါက္ ေျပးလႊား ျပာယာခတ္ေကာင္း ခတ္ေနႏိုင္သည္။ ထိုစာသင္ခန္းမ်ဳိးေတြ လက္ပိုက္၊ ပါးစပ္မလႈပ္နဲ႔၊ ေခါင္းေတြ ငံု႔ထား၊ ဆူတယ္ အိပ္ေနဆိုသည့္ ဆရာမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။

ဆရာကိုယ္တိုင္ ကေလးေတြၾကားတြင္ လႈပ္ရွားေျပးလႊားေနရမည္။ ဟိုအုပ္စုဆီသြား၊ ဒီအုပ္စုဆီျပန္လာ၊ ေအာ္တန္ေအာ္၊ တားတန္တား ဆူညံမႈအား ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ေမြ႔သူျဖစ္ရန္လိုသည္။ စာသင္ခန္းသည္ တရားမွတ္ သည့္အခန္းႏွင့္ မတူရေပ။ စာသင္ခန္းသည္ လႈပ္ရွားတက္ႂကြ အားမာန္ျပည့္ဝေနရေပလိမ့္မည္။

အခ်ိန္ေျပာင္းေခါင္းေလာင္း လိုေသးသလား
အတန္းတြင္း သင္ယူေလ့လာမႈျပဳေနၾကသည့္ အုပ္စုမ်ားသည္ အေျခအေနကြာျခားမႈမ်ားေၾကာင့္ သင္ခန္းစာ တစ္ခုအေပၚ တံု႔ျပန္ၿပီးစီးခ်ိန္ မတူႏိုင္ေပ။ လုပ္ေဆာင္မႈတစ္ခုကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပႏိုင္သူ အုပ္စုမ်ား ရွိႏိုင္သလို၊ ေနာက္က်စြာျဖင့္ မၿပီးေသးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားလည္း ရွိႏိုင္သည္။ မၿပီးသည့္ အဖြဲ႔ကို ေတာ္ၿပီဟုေျပာမည္ေလာ။ အားလံုးကို တစ္တန္းတည္း အသိအမွတ္ျပဳရန္အတြက္ အခ်ိန္ေစာင့္ေပးရေပလိမ့္ မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားဗဟိုျပဳ သင္ယူမႈတြင္ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မလိုေပ။

လုပ္ေဆာင္မႈ တစ္ခုကို ေစာစီးစြာၿပီးသည့္ သူမ်ားကို အခန္းအျပင္ ထြက္ခိုင္းၿပီး ခြဲျခားလိုက္မည့္အစား မၿပီးေသးသည့္ အဖြဲ႔မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်င္မ်ားကို လိုက္လံ အကဲျဖတ္ သံုးသပ္ခိုင္းျခင္း၊ မၿပီးရျခင္း၏ အေၾကာင္းတရားကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ျပႏိုင္ေစရန္ ႐ႈျမင္ခြင့္ေပးျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အႀကံေတာင္းလွ်င္ အႀကံေပး ခြင့္ျပဳျခင္းတို႔သည္ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေစတတ္ျခင္း၏ လမ္းစမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာ့စာသင္ခန္း စနစ္တြင္ တစ္ခ်ိန္ ၄၅ မိနစ္ႏႈန္း သတ္မွတ္ပါသည္။ အခ်ိန္ေျပာင္း ေခါင္းေလာင္းမထိုးမီ ထြက္သြားတတ္သည့္ ဆရာမ်ားႏွင့္ အခ်ိန္ေျပာင္း ေခါင္းေလာင္း ထိုးသည့္တိုင္ စာဆက္သင္ေနေသာ ဆရာမ်ား၊ အခ်ိန္ျပည့္လွ်င္ အေျဖလႊာ သိမ္းတတ္သည့္ စနစ္မ်ားျဖင့္ ေက်ာင္းသားတို႔၏ ဉာဏ္ကို ပိုင္းျဖတ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။

ဆရာဆိုသည္မွာ အစစအရာရာ သိသူလား
ဆရာဆိုသည္မွာ သင္ၾကားသူ ဆိုသည့္ အစြဲကို ေဖ်ာက္ရေပလိမ့္မည္။ ေက်ာင္းသားကို တတ္ေအာင္သင္သူ မဟုတ္၊ သင္ယူႏိုင္ရန္ လမ္းျပသူ၊ အေထာက္အကူ ေပးသူအျဖစ္ ခံယူႏိုင္ရန္လိုသည္။ ေက်ာင္းသားဗဟုိျပဳ သင္ယူမႈတြင္ ဆရာသည္ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ ေလ့လာသင္ယူမႈ ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္မႈ အျမန္ဆံုး ျဖစ္ေစရန္ ကူညီေပးႏိုင္ရမည္။ အထူးသျဖင့္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား၊ အသိပညာ ဗဟုသုတမ်ား၊ အႀကံဉာဏ္မ်ား အေကာင္းဆံုး၊ အျမန္ဆံုး၊ အလြယ္ဆံုး ရရွိႏိုင္မည့္ ေနရာသို႔ ညႊန္ျပေပးႏိုင္သူ ျဖစ္ရန္လိုသည္။ ဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသားဆိုသည္မွာ သီးျခားမဟုတ္၊ အစုအဖြဲ႔ အုပ္စုတစ္ခုအတြင္း တစ္သားတည္း ျဖစ္ေနေစရန္ လိုသည္။

ျမန္မာ့ပညာေရးစနစ္က ဆရာဆိုသည္မွာ အားလံုးတတ္ကၽြမ္းသူ ျဖစ္ေနသည္။ စာသင္ခန္းထဲ ဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ ဘုရင္တစ္ဆူ လိုျဖစ္ေနၿပီး၊ ေလးစား၊ ေၾကာက္ရြံ႕၊ ႐ိုေသေနရသည္။ ခိုင္းတာလုပ္၊ ျပန္မေျပာနဲ႔ဆိုသည့္ ျမန္မာ့ ပညာေရးလူ႔ေဘာင္တြင္ အတန္းတြင္း ဆရာမွားလည္း မေဝဖန္ရဲ၊ မိမိသိထားသည္ကိုလည္း မေဆြးေႏြးရဲ၊ ထလည္းမေမးရဲေစရန္ အစဥ္အဆက္ ဦးခ်ိဳးခံထားရေသာေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေဝဖန္ရဲသည့္ စိတ္ဓာတ္ေတြ ဆိတ္သုဥ္းေနရသည္။ တစ္ေခတ္ တစ္ခ်ိန္က စကားေဟာင္းကို ျပန္သံုးရလွ်င္ ေက်ာင္းမွ ထြက္လာသူမ်ားသည္ သခင္စိတ္ျဖင့္ ရင္ေကာ့ မထြက္လာ၊ ကၽြန္စိတ္ျဖင့္ ခါးကိုင္းထြက္လာေစရန္ နံႏွိမ္ ထားျခင္း ခံေနရသည္။

ေခတ္အျမင္ ေခတ္အေတြးတြင္ ဆရာသည္ အလြတ္ရြတ္ျပရန္လည္းမဟုတ္၊ တပည့္ကို ၾကက္တူေရြး စာအံသလို အလြတ္ဆိုခိုင္းရန္ လည္းမဟုတ္။ အလြတ္က်က္ေျဖ အမွတ္ေပးစနစ္လည္း က်င့္သံုးရန္မလို။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား သိသင့္သိထိုက္၊ ေလ့လာသင့္ ေလ့လာထိုက္သည့္ေနရာကို ညႊန္ျပႏိုင္သူေတြ ျဖစ္ရန္လိုသည္။
ဆရာတို႔စိတ္ဓာတ္ ပိုၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ရွိရန္ႏွင့္ တပည့္မ်ားသိေစရန္ ေဖာ္ထုတ္ျပခ်ိန္ ေရာက္ၿပီထင္သည္။ မသိသည္ကို ဟိတ္ဟန္ႀကီး တစ္ခြဲသားျဖင့္ ၀င့္ႂကြားေနစရာမလိုေပ။ “ေအး ဆရာလည္း မသိေသးဘူးကြ၊ တို႔ ပူးေပါင္း ရွာၾကည့္ၾကတာေပါ့” ဆိုသည့္ ႐ိုးသားေသာ စကားမ်ားျဖင့္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ တပည့္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ ၾကမည္နည္း။

ယခုတင္ျပခဲ့သည့္ အခ်က္မ်ားသည္ ေက်ာင္းသားဗဟုိျပဳ သင္ယူမႈထဲမွ အနည္းငယ္မွ်ေသာ အေျခခံအခ်က္ ေလးမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္စရာ မ်ားစြာရွိပါေသးသည္။ ေက်ာင္းသားကို ဗဟိုျပဳခ်င္သူမ်ား အတြက္ ထင္သာျမင္သာရွိေသာ အခ်က္မ်ားကို ထုတ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္မီရန္အတြက္ ဗဟိုျပဳျခင္း ကို မ်က္စိမွိတ္ေအာ္၍မရပါ။ အေျခခံအခ်က္မ်ား သို႔မဟုတ္ (infrastructure) တို႔ ျပည့္စံုမႈရွိ မရွိကို သံုးသပ္ ၾကည့္ၿပီးမွသာ ျမန္မာမႈကို မည္သို႔ျပဳသင့္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္သင့္ပါသည္။

Ref:The Student-Centered Classroom, Leo Jones