ေစ်းကြက္အတြင္းမွ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေသာေက်ာက္မ်က္မ်ား

ေစ်းကြက္အတြင္းမွ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေသာေက်ာက္မ်က္မ်ားကို စုစည္းတင္ျပေပးထားပါသည္။

(၁) ေက်ာက္စိမ္း
Jadeite Jade

ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကထြက္ရွိတဲ့ ရတနာျဖစ္သလို တရုတ္ေစ်းကြက္ရဲ႕ အဓိကဝယ္လိုအားေက်ာက္မ်က္တခု ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ေစ်းကြက္အခိုင္အမာ ရရွိထားေသာ ေက်ာက္မ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းလို႔ေျပာလိုက္တာနဲ႔ တရုတ္ျပည္ႀကီးေျပးျမင္မိသလို ေတာင္ႀကီးေတာင္ငယ္အသြယ္သြယ္ကေန ေခ်ာက္ကမ္းပါးေတြျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႔ကိုလည္း သတိရမိပါတယ္။
ထြက္ကုန္ရဲ႕ ၉၀% ေက်ာ္ဟာ အခြန္မဲ့ တရုတ္ျပည္ထဲကို စီးဝင္ေနတဲ့ ႏွစ္ေပါင္းက ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ။ တခ်ိဳ႕အျမင္မွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာပါလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕အခြန္အခေတြ ဆုံးရႈံးႏွစ္နာရသလို ဒီေက်ာက္စိမ္းအေပၚမွီခိုေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတြကလည္း ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘယ္လိုမွ ညႇိမရႏိုင္ေအာင္ အျမစ္တြယ္ေနၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းအမည္ခံ တရုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ျခယ္လွယ္မႈေအာက္မွာ မလူးသာမလြန္႔သာနဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းေတြရဲ႕ ဆုံးရႈံးမႈတန္ဖိုးက ဘီလ်ံမ်ားစြာပါ။

ေစ်းကြက္အေနနဲ႔ကေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ မႏၱေလးက အဓိကျဖစ္ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္မွာလည္း အေရာင္းအဝယ္ရွိၾကပါတယ္။ ေရးမေဆးေက်ာက္အရိုင္း၊ လႊာခ်ပ္၊ ပန္းပု၊ တစ္စ၊ လုံးေခ်ာ၊ ပုတီး၊ လက္ေကာက္စသျဖင့္ မ်ိဳးစုံ ရွိၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ေစ်းကြက္က တရုတ္ျပည္နဲ႔ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အလြန္ေသးငယ္ပါတယ္။ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ေနတဲ့ သူတို႔ဆီက ၿမိဳ႕ငယ္တခုစာေတာင္ မရွိပါဘူး။ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာလည္း တရုတ္ေတြရဲ႕ ဝယ္လက္သာအဓိကထားၾကရလို႔ အားလုံးဟာ တရုတ္ပါပဲ။
အေခ်ာထည္အေနနဲ႔ ပုတီး၊လက္ေကာက္နဲ႔ အရည္ေက်ာက္ေတြကိုသာ အဓိကအားထားရပါတယ္။ ပန္းပုေတြက ျပည္ပလက္ရာေတြအဓိကအားကိုးၾကရၿပီး အေခ်ာထည္အမ်ားစုက တရုတ္ျပည္ကေန ျပည္တြင္းကို ျပန္လည္စီးဝင္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တရုတ္ေတြရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈနဲ႔အတူ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းေလာကဟာ အသက္ဝင္စီးဆင္းၾကရပါတယ္။

က်ပ္ေငြေထာင္ဂဏာန္းကေန ေဒၚလာသန္းခ်ီတန္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ဦးေမာ့လာဖို႔ မတတ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားတခုဆိုေပမယ့္လည္း ျပည္တြင္းမွာတတ္ႏိုင္သေလာက္ အေရာင္းအဝယ္ေတြ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ေစ်းကြက္အေနအထားအရ ေရမေဆးရွာသူေတြကေနၿပီး ကုန္သည္ပြဲစားေတြ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းေနသူေတြက အမ်ားစုပါ။

(၂) ပတၱျမား
Ruby

ပတၱျမားက ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္အခန္းက႑မွာ အေရးအႀကီးဆုံးအေနအထားကေန ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ဘားမားရူဘီ လို႔ေခၚၾကတဲ့ ျမန္မာ့ပတၱျမားေတြက သမိုင္းေၾကာင္းအလွဆုံးနဲ႔ တန္ေၾကးအႀကီးဆုံးအျဖစ္ကမၻာက အသိအမွတ္ျပဳထားရပါတယ္။
အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက ျမန္မာ့ပတၱျမားတူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းကို စနစ္တက်တူးေဖၚထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း ပတၱျမားထုတ္လုပ္မႈေတြ
က်ဆင္းလာေပမယ့္ မိုင္းရႉးရတနာေျမက ပတၱျမားေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ့ပတၱျမားလုပ္ငန္းက ဦးေဆာင္ေနျမဲျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ေျမက ပတၱျမားေတြထြက္ေပမယ့္ ေစ်းကြက္မွာေဝစုအႀကီးဆုံးရသြားတာကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းႏိုင္ငံပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့အဖိုးတန္ပတၱျမားေတြကို အဓိကျဖန္႔ျဖဴးေပးသလို မီးဖုတ္ျပဳျပင္တဲ့နည္းစနစ္ကိုလည္း ပိုင္ဆိုင္ထားတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့မိုင္းရႉးပတၱျမားေတြ မိုင္းရႉးတစ္ေတာင္လုံး ထိုင္းႏိုင္ငံကို ထိုးအပ္ခဲ့ရတယ္လို႔ဆိုရင္ လြန္မယ္မထင္ပါဘူး။

ယေန႔ေခတ္အခ်ိန္အထိလည္း ဦးပိုင္၊ အက်ိဳးတူ၊ ဖက္စပ္ စသျဖင့္ ခရိုနီေတြရဲ႕လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားမႈေတြနဲ႔ ျမန္မာ့ပတၱျမားဟာ ကမၻာကို ျဖန္႔ခ်ိေနေပမယ့္ ျပည္သူေတြအတြက္ဘာမွအက်ိဳးမရွိသလို ႏိုင္ရဲ႕ ဘ႑ာအခြန္ေငြလည္း ျဖစ္မလာခဲ့ရပါဘူး။ အာဖရိက ကလာတဲ့ပတၱျမားေတြ၊ မီးဖုတ္ဖန္ျဖည့္ပတၱျမားေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ ဦးေမာ့လာဖို႔ မလြယ္ေပမယ့္ တႏိုင္တပိုင္နဲ႔ ခိုးတြင္းေက်ာက္ရွာေဖြေပးသူေတြေၾကာင့္ မလူးသာမလြန္႔သာ ရုန္းကန္ေနၾကရတဲ့အေနအထားပါ။ မိုင္းရႉး၊ နန္႔ယားတို႔ကလည္း ထြက္ရွိတဲ့ ပတၱျမားတခ်ိဳ႕လည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစ်းကြက္အႀကိဳက္အတၱျမားေတြက ပုံစံမ်ိဳးစုံနဲ႔လည္ပတ္ေနၾကရင္း ထာဝရ တည္ရွိေနၾကမွာပါ။

(၃) နီလာ
Sapphire

တကယ္ဆိုပတၱျမားနဲ႔နီလာက ခြဲျခားမရေအာင္ကို အတူတူတြက္ အတူတူေရာင္းၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ နီလာေတြကို ပိုလို႔ေပါမ်ားစြာေတြ႕ရၿပီး တန္ဖိုးအားျဖင့္လည္း ပတၱျမားေအာက္ တဆင့္နိမ့္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။။ နီလာကို အျပာေရာင္အျပင္ ေရာင္စုံအေနနဲ႔ ေပါမ်ားစြာေတြ႕ရွိရၿပီး ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အေနနဲ႔ အားအထားရဆုံးေက်ာက္လို႔ တင္စားခ်င္ပါတယ္။ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာလည္း ျမန္မာ့ရွားပါးနီလာအျပာေတြက ေနရာယူထားပါတယ္။
ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အေနအထားအရ မိုးကုတ္နီလာေတြက ေစ်းေကာင္းၾကလို႔ ျပည္ပကေန ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာၾကတာေတြလည္း အမ်ားဆုံးပါပဲ။ မီးဖုတ္ျပဳျပင္ထားတဲ့နီလာေတြ သီရိလကၤာကနီလာေတြစသျဖင့္ ေစ်းကြက္ထဲ အေရာေရာအေႏွာေႏွာ အေရာင္းအဝယ္ေတြ ပိုလို႔ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

အထက္ကတင္ျပခဲ့သလို ေရာင္စုံနီလာေတြကိုလည္းေပါေပါမ်ားမ်ားနဲ႔အေရာင္းအဝယ္လုပ္ေနၾကေတာ့ ေစ်းကြက္ယႏၱယားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ေတြ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုလို႔ရေစတယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။

အျပာေရာင္အျပင္ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ ကၠႏၵနီလာ(ခရမ္းေရာင္)၊ နီလာဝါ၊ နီလာျဖဴ(ဥႆဖယား)၊ ေရာင္စုံနီလာေဂၚႀကိဳးေတြကလည္း ေစ်းကြက္အတြင္း အေပါမ်ားဆုံးအေရာင္းအဝယ္လုပ္ေနၾကရတာပါ။

(၄) စိန္

Diamond

တကယ္တမ္းေျပာရရင္ စိန္က ေစ်းကြက္အတြင္း အေရာင္းအဝယ္အျဖစ္ဆုံး ေက်ာက္ျဖစ္လို႔ နံပါတ္တစ္ေနရာမွာ ထားရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း စိန္ကို ျမန္မာျပည္မွာ ေလာက္ေလာက္လားလား မထြက္ရွိတာကတေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာကေန ေစ်းကြက္ထဲ ျပန္လည္စီးဝင္လာၾကရတာေတြေၾကာင့္ နံပါတ္ေလးေနရာ ေပးလိုက္ရတာပါ။ ဒါ့အျပင္ စိန္ဆိုတာက လိုသေလာက္ ရႏိုင္တဲ့ ထြက္ကုန္ရတနာတပါးျဖစ္ေနတာကလည္း တေၾကာင္းေပါ့။
စိန္ကုန္တိုက္ေတြ စိန္ကုန္သည္ေတြကလည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ယူထားၾကပါတယ္။ အရင္တေခတ္က စိန္ထည္ေတြဆိုရင္ ရွားပါးအဖိုးတန္လို႔ အမ်ားစု မဝတ္ဆင္ႏိုင္ၾကပဲ မိုးကုတ္ပတၱျမားနီလာ အညံ့ေတြကို ဝတ္ဆင္ၾကရတာပါ။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးနဲ႔ အေျပာင္းလဲႀကီးေျပာင္းလဲလို႔ စိန္ထည္ေတြဆိုတာ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အလွဴေပးေနသလားေအာင့္ေမ့ရေလာက္ေအာင္ ေပါမ်ားခ်က္ပါပဲ။

စိန္ကအခြန္လြတ္ကင္းတာမို႔ ျပည္တြင္းကို မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ဝင္လာလိုက္ၾကတာ။ ေစ်းေတြကလည္းအၿပိဳင္အဆိုင္နဲ႔ စိန္ေတြရဲ႕အရည္အေသြး၊ ျပဳျပင္ထားတဲ့စိန္ေတြ၊ ခ်က္လုပ္ထားတဲ့စိန္ေတြရဲ႕အေရာအေႏွာေတြ စသျဖင့္ ေစ်းကြက္အတြင္း စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတာကို သိေစခ်င္ပါတယ္။
ဝတ္ဆင္တဲ့လူေတြလည္းရႈံး တိုင္းျပည္အတြက္အခြန္ေငြလည္းမရ ဒါေပမယ့္ စိန္ထည္လား စိန္အေႂကြလား စိန္ပြင့္ေကာက္လား စသျဖင့္ ရတနာလုပ္ကိုင္ေနသူေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြမ်ားစြာနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာေတာ့ ထာဝရစိန္ ပါပဲ။

(၅) ပုလဲ
Pearl

ေက်ာက္မ်က္ရတနာလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ပုလဲရဲ႕အခန္းက႑က မပါမျဖစ္အေရးပါလွပါတယ္။ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္မွာ ပုလဲေတြကလည္း ေဝစုမ်ားစြာ ရရွိေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ပုလဲေတြကို ကမၻာက တန္ဖိုးထား ေလးစားၾကပါတယ္။ လွပတဲ့အေရာင္ အရြယ္အစားနဲ႔ အသားထူမႈေတြက တျခားႏိုင္ငံထြက္ပုလဲေတြထက္ ပိုလို႔မွစြဲမက္ဖြယ္ အလွတရားကို ပိုင္ဆိုင္ထားပါတယ္။

south sea pearl လို႔အတူတူ ေခၚေဝၚၾကတဲ့ ဩစေၾတးလ်ပုလဲ၊ အင္ဒိုပုလဲ၊ ဖိလစ္ပိုင္ပုလဲ ေတြထဲမွာ မ်က္ႏွာအပြင့္ဆုံးနဲ႔ တန္ဖိုးအထားဆုံးက ျမန္မာ့ပုလဲေတြပါ။

ဂ်ပန္ပုလဲေတြ တရုတ္ေရခ်ိဳပုလဲေတြစသျဖင့္ ေစ်းကြက္ထဲမွာပုလဲအမ်ိဳးေပါင္းစုံလင္စြာ ရွိၾကပါတယ္။ တန္ဖိုးအႀကီးဆုံး မီလိုပုလဲေတြကလည္း ျမန္မာ့ကမ္းရိုးတန္းကေန အဓိက ထြက္ရွိၾကလို႔ ပုလဲနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ေစ်းကြက္အတြင္း ဂုဏ္ယူစရာတခုလို႔ ျမင္မိပါတယ္။

ပုလဲအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေစ်းကြက္အတြင္း အလုပ္အကိုင္မ်ားစြာျဖစ္ၾကသလို ျမန္မာ့ပုလဲေမြးျမဴေရးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရးကလည္း ႏိုင္ငံအတြက္ တဖက္တလမ္းကေန ဝင္ေငြရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေနမယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။

(၆) ျမ
Emerald

ေတာ္ဝင္ရတနာတပါးအျဖစ္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာခ်စ္သူေတြ လက္ခံဝတ္ဆင္ၾကတဲ့ ျမေက်ာက္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ မထြက္ရွိေသးပါဘူး။ လွပမႈသက္သကမဟုတ္ပဲ ေၾကာ္ျငာေတြေကာင္းလို႔ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္တစ္ပြင့္လားလို႔ ခံစားမိပါတယ္။ ေရွးေခတ္ ဘုရင္ေတြလက္ထက္ကတည္းက ဝတ္ဆင္လာလိုက္ၾကတာ ဒီကေန႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ျမျဖစ္ရင္ၿပီးေရာ။ ျပဳျပင္ထားတာေတြကင္းလြတ္တဲ့ ျမအေရအတြက္က ကိုယ့္ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္မွာ ရွားပါးေနၾကၿပီး အမ်ားစုက ျပဳျပင္ထားၾကလို႔ တန္ဖိုးေတြကို ေလ့လာစဥ္းစား ခ်င့္ခ်ိန္ေစခ်င္ပါတယ္။

စိန္လိုပဲ အခြန္မဲ့ ႏိုင္ငံျခားကေန ဝင္လာၾကပါတယ္။ အဆိုးဆုံးက ျမလို႔ ေျပာႏိုင္ေပမယ့္ အဆင့္ျမင့္ ျပဳျပင္ထားတာေတြကို ေစ်းကြက္ထဲမွာ တန္ဖိုးထားေရာင္းဝယ္ ဝတ္ဆင္ေနၾကတာ သိပ္ေတာ့ ဘဝင္မက်ပါဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက မထြက္ေပမယ့္ နဝရက္ ကိုးပါးဝင္ သိဒၶိေအာင္ေက်ာက္ျဖစ္ေအာင္ အစီအမံျပဳသူေတြကို ေလးစားမိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ရတနာနဲ႔အစြမ္း၊ ရတနာရဲ႕ အစြဲအလမ္းထက္ လက္ေတြ႕က်တဲ့ ေ က်ာက္ရည္ေက်ာက္သားနဲ႔ အလွအပေတြကို ခံစားတတ္ေစဖို႔ ျမေတြကိုၾကည့္ရင္း အသိဝင္လာမိတယ္။ မျပဳျပင္ထားတဲ့ လွပတဲ့ ျမေတြရဲ႕တန္ဖိုးက အရမ္းမ်ားေနၿပီး ျမအမည္ခံ ျပဳျပင္ထားတဲ့ျမေက်ာက္ေတြက တန္ေၾကးနည္းလြန္းပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမဆိုတဲ့ရတနာတပါးက ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္မွာ ထာဝရရွင္သန္ေနမွာပါ။

(၇) သီလဂုတ္
Chrysoberyl cat's eye

ေၾကာင္ေက်ာက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ သီလဂုတ္ေက်ာက္ေတြကလည္း ရတနာတန္းဝင္ နဝရက္ကိုးသြယ္မွာ ပါဝင္တဲ့ ေက်ာက္တမ်ိဳုးပါပဲ။ ခက္တာက ကိုယ့္ႏိုင္ငံထြက္မဟုတ္ပဲ အိႏၵိယဘက္က ဝင္လာၾကတာပါ။

ရွားပါးတဲ့သီလဂုတ္တာပလာေတြကိုေတာ့ မိုးကုတ္မွာ တခါတရံမွသာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း စိမ္းဝါေရာင္သီလဂုတ္ေတြကို မိုးကုတ္မွာထြက္ရွိလာပါတယ္။ ေစ်းကြက္မွာ လူအမ်ားႀကိဳက္ေပမယ့္ ေပါေပါမ်ားမ်ားမရႏိုင္လို႔ အိႏိၵယဘက္က သီလဂုတ္ေတြကိုသာ နဝရက္ေက်ာက္ေတြမွာ ထည့္သြင္းအသုံးျပဳၾကပါတယ္။ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ေစ်းကြက္မွာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေနၾကၿပီး လူႀကိဳက္မ်ားတာအမွန္ပါ။

(၈) အညံ့ပန္း
Spinel

ျမန္မာ့ေက်ာက္ေစ်းကြက္ရဲ႕ ေရာင္းဝယ္မႈအမ်ားဆုံးထဲမွာ အညံ့ပန္းေတြလည္းပါဝင္ပါတယ္။ ေရွးယခင္ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ထမင္းစားေက်ာက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့အညံ့ပန္းေလးေတြက အခုအခ်ိန္အခါမွာ တန္ဖိုးႀကီးေက်ာက္မ်က္တန္းဝင္ျဖစ္လို႔ေနပါၿပီ။ တခ်ိန္တုန္းက ေရာင္စုံအထုပ္စီးေတြက အခုခ်ိန္မွာ ပြင့္ေကာက္ေတြ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။

အညံ့ပန္းကအေရာင္အစုံရွိတာမို႔ အေရာင္အလိုက္ ေစ်းႏူန္းမတူ ကြာျခားပါတယ္။ တန္ဖိုးအႀကီးဆုံးက အနီေရာင္ပါ။ ပတၱျမားအေရာင္လို ရဲရဲနီတဲ့ အညံ့ပန္းေတြက နီလာနဲ႔ ေစ်းတန္းယွဥ္လို႔ရေအာင္ကို တန္ဖိုးထားေစ်းေပးၾကပါတယ္။ ပန္းနီေရာင္၊ အျပာေရာင္ေတြကလည္း ေစ်းကြက္အတြင္း လူႀကိဳက္မ်ားလို႔ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အညံ့ပန္းေတြက မိုးကုတ္ေဒသမွာေပါေပါမ်ားမ်ားထြက္သလို ျပည္တြင္းေစ်းေကာင္းလို႔ ျပည္ပကေန ျပန္သြင္းၾကတဲ့ အညံ့ပန္းေတြလည္း ရွိေနၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္အတြက္ မရွိမျဖစ္ ပါဝင္အားျဖည့္ေပးေနမယ့္အညံ့ပန္းေတြက ထာဝရ ရွင္သန္ေနၾကဦးမွာပါ။

(၉) ေျပာင္ေခါင္းစိမ္း
Peridot

ထူးျခားတဲ့အလွပိုင္ရွင္ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းေတြက တႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ပိုလို႔ ပိုလို႔ေနရာယူလာၾကပါတယ္။ ေသးငယ္တဲ့အရြယ္အစားကေန အရြယ္အစားႀကီးႀကီးမားမားေတြအထိ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေက်ာက္ေစ်းေတြက တႏွစ္ထက္တႏွစ္ပိုျမင့္လာသလို ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းေတြကလည္း သိသိသာသာေစ်းေတြျမင့္တက္ေနပါတယ္။

မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ေျပာင္ေခါင္းရြာဘက္အျခမ္းမွာ ႀကီးမားလွတဲ့ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းပင္မသိုက္ေၾကာႀကီး ရွိေနျခင္းကလည္း ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္အတြက္ ရတနာတပါးပါပဲ။ ေရွးယခင္က ေရာင္စုံေက်ာက္ထုပ္ေတြထဲမွာပဲ ေရာသုံးၾကေလ့ရွိၿပီး ယခုအခါမွာေတာ့ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းေတြက ပြင့္ေကာက္ေတြျဖစ္လို႔ တန္ေၾကးေတြအဆေပါင္းမ်ားစြာျမင့္တက္ၿပီး အထည္ကပ္သူ ဝတ္ဆင္သူေတြအႀကိဳက္ ျဖစ္လို႔ေနပါၿပီ။

ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္မွာ တရုတ္ကထြက္တဲ့ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းေတြကိုလည္း ေတြ႕ရေပမယ့္ အေရာင္က အစိမ္းမွာ အဝါေရပိုမ်ားလို႔ ေစ်းကြက္က သိပ္မႀကိဳက္ပါဘူး။ ေသးငယ္တဲ့အရြယ္ေတြမွာ သိပ္မသိသာေပမယ့္ အရြယ္ႀကီးႀကီးေတြမွာ အေရာင္ေတြက ဟန္မေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ကလက္ေနပါတယ္။ အရြယ္အစားႀကီးႀကီးလည္းမထြက္ပါဘူး။

တရုတ္ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းနဲ႔ မိုးကုတ္ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းဆိုၿပီး ေစ်းကြက္အတြင္းခြဲျခားသတ္မွတ္သလို တန္ဖိုးအားျဖင့္လည္းကြာျခားလို႔ ဂရုျပဳဝယ္ယူၾကတာကို ျမင္ေတြ႕မိပါတယ္။ ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္အတြက္ မရွိမျဖစ္အေရးပါသလို တန္ဖိုးထားဝတ္ဆင္ၾကတဲ့ ေျပာင္ေခါင္းစိမ္းရတနာကလည္း ေစ်းကြက္အတြင္းကေန ဘယ္ေတာ့မွ ထြက္ခြာသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

(၁၀) စလင္းစိမ္း/ျမျပာ
Aquamarine

ပင္လယ္ျပာအေရာင္နဲ႔တင္စားခိုင္းႏိူင္းထားတဲ့ ျမမ်ိဳးရင္းအုပ္စုထဲက စိမ္းျပာေရာင္ စလင္းစိမ္း/ျမျပာေတြကလည္း အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္တဲ့ေက်ာက္ေတြထဲမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ျမန္မာမႈျပဳ ျပန္ေခၚတဲ့အခါမွာေတာ့ အနည္းငယ္ရႈပ္ေထြးေနေပမယ့္ ေဒသခံအမ်ားစုက စလင္းစိမ္းလို႔ပဲ ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ လွပတဲ့အေရာင္ သန္႔စင္မႈအားေပၚမႈတည္လို႔ ေစ်းႏူန္းကြာျခားခ်က္ေလးေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒသစြဲ တခ်ိဳ႕ေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံျခားက ျပန္သြင္းလာတဲ့ ျမျပာေတြကိုလည္း ေစ်းကြက္မွာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အေနနဲ႔ မိုးကုတ္လို႔အမ်ားသိၾကေပမယ့္ ေက်ာက္ဆည္ကူမဲဘက္က လွပတဲ့စလင္းစိမ္း/ျမျပာေတြ ပိုလို႔ထြက္ရွိပါတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္ကထြက္တဲ့ စလင္းစိမ္း/ျမျပာေတြက ေက်ာက္သားပိတ္လို႔ ေစ်းေကာင္းမရေပမယ့္ မိုးကုတ္ထြက္ စလင္းစိမ္း/ျမျပာေတြက ေစ်းေကာင္းရၾကပါတယ္။ တန္ဖိုးထားဝတ္ဆင္ၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အႀကိဳက္ျဖစ္လို႔ သတိထားရမွာကေတာ့ မီးဖုတ္ျပဳျပင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေက်ာက္ေတြရယ္၊ စလင္းစိမ္း/ျမျပာနဲ႔ ဆင္တူေအာင္တုပထားတဲ့ သလင္းခ်က္ေက်ာက္ေတြရယ္ကို အဝယ္မမွားဖို႔ သတိထားစစ္ေဆးဝယ္ယူသင့္ပါတယ္။

(၁၁) ေရႊတြင္းဝါ
Danburite

အဝါေရာင္ရွိတဲ့ေက်ာက္ေတြကို လူႀကိဳက္နည္းေလ့ရွိေပမယ့္ အဝါေရာင္ေရႊတြင္းဝါက ေစ်းကြက္အတြင္းမွာ ေပၚျပဴလာျဖစ္လို႔ ေစ်းေကာင္းရေနတာလည္း အံ့ဩစရာပါ။ ေစ်းကြက္အတြင္း ေၾကာ္ျငာအားေကာင္းလို႔ပဲ ထင္မိပါတယ္။ အဝါေရာင္ေတာက္ေတာက္ပပ ေတြကေစ်းေကာင္းသေလာက္ အဝါေဖ်ာ့ အျဖဴေရာင္ေတြက ေစ်းမရၾကပါဘူး။ ဝတ္ဆင္သူေတြ စုေဆာင္းသူေတြအႀကိဳက္ ေရႊတြင္းဝါက ထပ္တရာအဝါ စလင္းဝါေတြနဲ႔ မွားတတ္လို႔ ဂရုျပဳစစ္ေဆးရန္လိုအပ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာ ေပါေပါမ်ားမ်ားနဲ႔ လူႀကိဳက္နည္းတယ္လို႔သိရေပမယ့္ တကယ့္လွပတဲ့ ေရႊဝါေရာင္မ်ိဳးကို မိုးကုတ္ပိန္းပစ္ျပန္႔ႀကီးမိုင္းလုံတေၾကာမွာသာ ထြက္ရွိတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။ တကယ္လွၿပီးတကယ္ကိုဆြဲေဆာင္မႈရွိသလို တခ်ိန္က ရွားရွားပါးပါးသာေတြ႕ရေပမယ့္ ဒီကေန႔မွာေတာ့ အတန္အသင့္ေပါေပါမ်ားမ်ားေတြ႕ေနရပါၿပီ။ ဒါေပမယ္ တန္ဖိုးေတြကေတာ့ က်မသြားပဲ တႏွစ္ထက္တႏွစ္တိုးလို႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေနရာယူေနတာကို ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္။

(၁၂) ဥေဒါင္ လိေမၼာ္ဝါ
Spessartine

ဥေဒါင္လို႔ေျပာလိုက္တာနဲ႔ နီညစ္ညစ္အေရာင္နဲ႔ ေစ်းမရတဲ့ ဥေဒါင္အနီမ်ိဳးကိုပဲ ေျပးျမင္မိမွာပါ။ ဥေဒါင္မ်ိဳးရင္းအုပ္စုမွာ အနီ၊ အဝါ၊ အစိမ္း ဆိုၿပီး ေယ်ဘုယ်သိၾကသလို ရွားပါးအေရာင္ အျဖဴ၊ ပန္းစသျဖင့္လည္းရွိၾကပါတယ္။ အနီေရာင္ေတြက ေပါမ်ားစြာေတြ႕ၾကရသလို အစိမ္းေရာင္ေတြက ျမန္မာျပည္မွာ မထြက္တဲ့ေက်ာက္ရွိသလို အနည္းငယ္ထြက္တဲ့ ေက်ာက္လည္းရွိေနပါတယ္။

ဒီအထဲမွာမွ ထူးထူးျခားျခား အဝါေရာင္ဥေဒါင္ေတြက မိုးကုတ္အနီးတဝိုက္မွာ ထြက္ရွိၿပီးေတာ့ ေစ်းေကာင္းေတြ ရၾကပါတယ္။ လူႀကိဳက္မ်ားၾကပါတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ေတာ့ အဝါေရာင္စစ္ေတြမဟုတ္ပဲ လိေမၼာ္ေရာင္ေရာတဲ့အဝါရည္ပါ။ လိေမၼာ္ဝါေရာင္မွာလည္း ဥေဒါင္က ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိၿပီး ေစ်းကြက္အႀကိဳက္တန္ဖိုးရတာပါ spessartine စပယ္စတင္းဥေဒါင္ေတြပါ။

ျပည္တြင္းေစ်းေကာင္းတဲ့ ေက်ာက္မွန္သမၽွကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားက ျပန္ဝင္လာတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အရည္အေသြးလွတဲ့ ဥေဒါင္ေတြက ႏိုင္ငံတကာမွာလည္းေစ်းျမင့္လို႔ ျပႆနာတခုမဟုတ္ေပမယ့္ ေဒသစြဲနဲ႔ ဝယ္ခဲ့ၾကတဲ့ လူေတြကေတာ့ နစ္နာဆုံးရႈံးရႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လွတဲ့ လိေမၼာ္ဝါစပယ္စတင္းေတြက ေစ်းကြက္အႀကိဳက္မို႔ ေစ်းကြက္အတြင္းအေရာင္းအဝယ္ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္မ်က္တမ်ိဳးပါပဲ။

(၁၃) ဖရဲအူ 

TOURMALINE

ဖရဲအူေတြကိုေတာ့ လူႀကိဳက္မ်ား အေရာင္းအဝယ္တဲ့ ေက်ာက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပန္းေရာင္ကေန အနီေရာင္အထိကို ျမန္မာလို ဖရဲအူလို႔ေခၚၾကသလို တျခားအေရာင္ေတြကိုလည္း အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ဖရဲအူနဲ႔တြဲၿပီး ဖရဲအူစိမ္း၊ ဖရဲအူဝါ စသျဖင့္ေခၚလာၾကပါတယ္။ အရင္က ေခၚခဲ့ၾကတဲ့ မွတ္မီး/မဟူရာ ေနရာကို အစားထိုးဝင္ေရာက္လာသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အမဲေရာင္ တိုမလင္းကိုေတာ့ မဟူရာလို႔သုံးေပမယ့္ ေစ်းကြက္ထဲက အမဲေရာင္သလင္း onyx နဲ႔ ေရာေနတာကလဲ တခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ ရႈပ္ေထြးေစပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖရဲအူအနီေတြ၊ ဖရဲအူေရာင္စုံေတြကို ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္ထဲမွာ လူအမ်ား ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေနၾကတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ လုံးေခ်ာ၊ တာပလာေတြအျပင္ ပန္းပုေတြကိုလည္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ကိုယ့္ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာေတာ့ တန္ဖိုးႀကီးဖရဲအူ paraiba စိမ္းျပာေရာင္ေတြကို မေတြ႕ရေပမယ့္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာေတာ့ တန္ဖိုးႀကီးတိုမလင္းအျဖစ္ ေရာင္းဝယ္ၾကပါတယ္။

ျပဳျပင္ထားတဲ့ ဖရဲအူေတြလည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေတြ႕ရွိရတတ္လို႔ သတိထားဝယ္ယူစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ ေရာင္စုံတိုမလင္းေတြလည္း ႏိုင္ငံျခားကေန ျပည္တြင္းကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ေနၾကလို႔ ထြက္ရာေဒသ ထုတ္မေပးၾကပါဘူး။ လွပတဲ့ တိုမလင္းေတြက ႏိုင္ငံတကာမွာလည္းေစ်းျမႇင့္လို႔ ထြက္ရာေဒသက အေရးမႀကီးပါဘူး။

(၁၄) မိုးညႇင္းနီလာ
Kyanite

တခ်ိဳ႕က နီလာအစားထိုး ဝတ္ဆင္ၾကပါတယ္။
တခ်ိဳ႕က နီလာကဲ့သို႔ ဆင္တူယိုးမွား ညာေရာင္းၾကပါတယ္။ မိုးညႇင္းနီလာတခ်ိဳ႕က ဆြဲေဆာင္မႈရွိၿပီး နီလာအလား ထင္မွားရေလာက္ေအာင္ လွပေပမယ့္ မိုးညႇင္းနီလာလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ မႀကိဳက္ၾကေတာ့ပါဘူး။

ေစ်းႏူန္းအားျဖင့္လည္းသက္သာ လွပါတယ္။ သဘာဝအျပာေရာင္ေက်ာက္၊ ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႔ ဝတ္ဆင္ခ်င္ရင္ေတာ့ မိုးညႇင္းနီလာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း မိုးညႇင္းနီလာေတြက ႏိုင္ငံျခားကေန ျပန္ဝင္လာတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ မိုးညႇင္းနီလာေတြကလည္း အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကပါတယ္။

(၁၅) ေမ်ာေက်ာက္
Moonstone

ေရာင္ေျပးအခိုးေလးေတြနဲ႔ လွပတဲ့ ေမ်ာေက်ာက္ေလးေတြကိုလည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ လူအမ်ားႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။ အျပာေရာင္အခိုးေတြက လွပၿပီးဆြဲေဆာင္မႈရွိသလို ေရႊေရာင္အခိုးေတြက တန္ဖိုးႀကီးမားၾကပါတယ္။ ပုံမွန္ သာမန္ေမ်ာေက်ာက္ေတြက တန္ေၾကးမရွိေပမယ့္ အျပစ္အနာကင္းၿပီး အသားအရည္ေကာင္းတဲ့ ေမ်ာေတြက သိန္းဆယ္ပိုင္း ရာပိုင္းအထိရၾကလို႔ ေမ်ာေက်ာက္ေတြအေၾကာင္းကို သိထားဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။

ေပါမ်ားစြာထြက္ရွိၾကေပမယ့္ အျပစ္အနာကင္းစင္ၿပီး လွပတဲ့ ေမ်ာတစ္ပြင့္ရဖို႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ေၾကာင္မ်က္လုံးေမ်ာေတြအျပင္ မ်က္ကြင္းလို႔ေခၚၾကတဲ့ အလင္းက ေဘးဖက္ေလးတန္ ေတာက္ပစြာ ျဖာထြက္ေနတဲ့ ေမ်ာေတြကို လူႀကိဳက္မ်ားၾကၿပီး အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကလို႔ ေစ်းကြက္အတြင္း တန္ဖိုးထားၾကရတဲ့ ရတနာတမ်ိဳးပါပဲ။

(၁၆) ခရမ္းစြဲ
Amethyst

ဒီဘက္ေခတ္မွာ ေခတ္အစားဆုံးေက်ာက္ကို ျပပါဆိုရင္ ခရမ္းစြဲလို႔ပဲေျဖမိမွာပါ။ တန္ဖိုးအေနနဲ႔ သင့္တင့္သလို လွပၿပီး ေပါေပါမ်ားမ်ား ဝယ္ယူႏိုင္လို႔ အေရာင္းအဝယ္သမားေတြ အလုပ္ျဖစ္ၾကတဲ့ ေစ်းကြက္ထဲက ေက်ာက္တစ္မ်ိဳးပါ။ ခရမ္းစြဲနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ေဒသအစြဲကိုေတာ့ ေစ်းကြက္အတြင္းကလူေတြ ခြ်တ္ခဲ့ၾကၿပီလို႔ ထင္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သဘာဝခရမ္းစြဲ ဖားအံ/ ေဒါနခရမ္းစြဲေတြကလည္း ေစ်းေကာင္းရေပမယ့္အခုေနာက္ပိုင္း မ်ားမ်ားစားစား ထြက္ရွိတာမေတြ႕ရပါဘူး။

အမ်ားစုက ႏိုင္ငံျခားက ဝင္လာတဲ့ခရမ္းစြဲေတြပါပဲ။ အေရာင္လွေအာင္ မီးဖုတ္ျပဳျပင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒါကိုလည္း မီးဖုတ္လို႔မေဖၚျပမေရးသားပဲ သဘာဝအစစ္အေနနဲ႔ လက္ခံသုံးစြဲ ေနၾကပါတယ္။ အဆိုးဆုံးက ခ်က္ေက်ာက္ခရမ္းစြဲေတြပါ။ လူလုပ္ခ်က္ေက်ာက္ခရမ္းစြဲေတြကလည္း ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေပါမ်ားစြာေတြ႕ရွိေနရတာေၾကာင့္ ဂရုတစိုက္ ဝယ္ယူစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။

ေစ်းကြက္လိုအပ္ခ်က္အရ အေရာင္းအဝယ္သြက္တဲ့ ခရမ္းစြဲေလးေတြက ေစ်းကြက္အတြင္းအေရာင္းအဝယ္ျဖစ္လို႔ အမ်ားသူငါကို အက်ိဳးျပဳေနပါတယ္။ တန္ဖိုးသင့္ တန္ဖိုးနဲ ေအာက္ေက်ာက္ေလးေတြလို႔ ဆိုေစကာမႈ ေစ်းကြက္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကိုျဖည့္စည္းေပးေနတဲ့ ထာဝရရွင္သန္မယ့္ ခရမ္းစြဲေလးေတြပါ။

(၁၇) ဘလူးတိုပက္စ္/အျပာေရာင္ထပ္တရာ
Blue Topaz

ဘလူးတိုပက္စ္လို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ေစ်းကြက္အတြင္း မသိသူရယ္မရွိပါဘူး။ ေက်ာက္မ်က္ဆိုင္တိုင္းမွာလည္း ရွိေနၾကလို႔ အေရာင္းအဝယ္အျဖစ္ဆုံးေက်ာက္ေတြထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ထပ္တရာေတြက သဘာဝမွာ အေရာင္မဲ့ အျဖဴေရာင္အေနနဲ႔ ပိုလို႔ေတြ႕ရွိရၿပီး ျပဳျပင္လိုက္မွသာ လွပတဲ့အျပာေရာင္ကိုရရွိၿပီး ေရာင္းစြံၾကတာပါ။ သဘာဝေက်ာက္ေတြကို ျပဳျပင္ျခင္းက ေကာင္း မေကာင္း ျငင္းခုန္တတ္ၾကပါတယ္။ ဘလူးတိုပက္စ္/ ထပ္တရာေတြအတြက္ကေတာ့ ေကာင္းတဲ့သက္ေသတခုပါပဲ။

ႏွစ္သက္ရာအေရာင္ကိုျပဳျပင္ႏိုင္သလို စိတ္ႀကိဳက္ပုံေဖၚေသြးကြက္မ်ိဳးစုံနဲ႔ ေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ ဘလူးတိုပက္စ္/အျပာေရာင္ထပ္တရာေတြက သဘာဝမွာ လွပတဲ့အျပာေရာင္ကို ေတြ႕ရဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။

ျပဳျပင္ထားတဲ့ ဘလူးတိုပက္စ္ေတြကို အားလုံးလက္ခံသုံးစြဲေနသလို မီးဖုတ္ျပဳျပင္ထားတဲ့သဘာဝခရမ္းစြဲေတြလည္း ထို႔အတူတူပါပဲ။ စစ္ေဆးလို႔မရေပမယ့္အေရာင္ေတြၾကည့္ၿပီးသိႏိုင္တဲ့ ျပဳျပင္ျခင္းတခ်ိဳ႕ရွိၾကပါတယ္။ တန္ဖိုးႀကီးေက်ာက္မ်က္ထဲမပါေပမယ့္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ နာမည္တလုံးနဲ႔ ေနေနၾကတဲ့ ဘလူးတိုပက္စ္ေတြက ထာဝရရွိေနၾကမွာပါ။

(၁၈) ေဂၚမိတ္
Zircon

ေရာင္လက္အားေကာင္းေကာင္း ပြင့္အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေဂၚမိတ္ေတြကလည္း ေစ်းကြက္အႀကိဳက္ ေက်ာက္မ်က္ထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ အလြယ္တကူ မီးဖုတ္ျပဳျပင္လို႔ရတဲ့ ေဂၚမိတ္ေတြက ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေပါေပါမ်ားမ်ား မရွိပါဘူး။ အရြယ္ေသးေသး ေဂၚမိတ္ေတြကို ေတြ႕ရမ်ားေပမယ့္ အရြယ္ႀကီးႀကီးသဘာဝအနီေရာင္၊ အျဖဴေရာင္ေဂၚမိတ္ေတြက ရွားပါးလွပါတယ္။

တခ်ိန္က အရြယ္စုံ ဆိုဒ္စုံ ေရာင္စုံေက်ာက္ထုပ္ေတြထဲမွာ ေဂၚမိတ္ကို ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာလည္း လွပတဲ့ေဂၚမိတ္ေတြ ေစ်းကြက္အတြင္းအေရာင္းအဝယ္ျဖစ္လို႔ တန္ဖိုးထားႏွစ္သက္ၾကဆဲပါပဲ။
မီးဖုတ္ထားတဲ့ ေဂၚမိတ္အျဖဴ ဆိုဒ္အေသးေလးေတြလည္း ႏိုင္ငံျခားကေန ေစ်းကြက္အတြင္း ျပန္ဝင္ေနၾကပါတယ္။

(၁၉) ပယင္း
Amber

လက္ရွိအေနအထားအရ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ပယင္းအေရာင္းအဝယ္နဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကသူ အမ်ားစုပါ။ ပယင္းကလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒုတိယေက်ာက္စိမ္းလို႔ အမည္တပ္ခ်င္မိပါတယ္။ ပယင္းေစ်းကြက္ရဲ႕ ရာႏူန္းျပည့္နီးပါးကို တရုတ္ကပဲ အရယူသြားတာပါ။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားကထြက္တဲ့ ျမန္မာ့ပယင္းေတြက သက္တမ္းရင့္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း သန္းတစ္ရာ ပတ္ခ်ာလည္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရတဲ့ မ်ိဳးစိတ္သစ္ မ်ားစြာကို တရုတ္ေတြက ေဖၚထုတ္ၿပီး မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာဦး ငွက္ေတြ ဒိုင္ႏိုေဆာေတြ ဖားေတြကအစ ျမန္မာ့ပယင္းေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႂကြင္းအတြင္းမွာ ေတြ႕ရွိရလို႔ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြနဲ႔ စာမ်က္ႏွာအသစ္ကို ဖြင့္ႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ တရုတ္ေတြကို ေငးေမာေနၾကရုံသာ။

လက္ဝတ္ရတနာအျဖစ္ ဆြဲသီး၊ လက္ေကာက္၊ လက္စြပ္၊ ပုတီးစသျဖင့္ တန္းဖိုးႀကီးပယင္းေတြ ေစေးကြက္အတြင္းမွာ မ်ားစြာေတြ႕ရွိၾကရသလို တရုတ္ေတြရဲ႕ ဝယ္ယူအားေပးမႈနဲ႔ ခရီးဆက္ၾကရတာပါ။ ကိုယ့္ျပည္တြင္း ဝယ္ယူမႈအားနည္းေနရင္ေတာင္ တရုတ္ျပည္ဘက္ထြက္လို႔ ေရာင္းဝယ္ေနၾကရတာပါ။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပယင္းေစ်းကြက္ရွိလာေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္း အလုပ္ေတြျဖစ္လို႔ စီးပြားေရးအရေအာင္ျမင္သူေတြ ရွိလာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈမရွိလို႔ တရုတ္ျပည္အတြက္ ဒုတိယေက်ာက္စိမ္းအျဖစ္ လက္လႊတ္ခဲ့ရတာေတြကေတာ့ ေက်ာက္မ်က္ခ်စ္သူေတြအတြက္ ရင္နာစရာ သမိုင္းတခုအျဖစ္ ပယင္းေက်ာက္ေလးေတြကလည္း ထာဝရရွင္သန္ေနမွာပါ။

(၂၀) စလင္းဝါ
Citrine

စလင္းဝါအမ်ားစုကို ေစ်းကြက္ထဲမွာ ယခင္ကထက္ ပိုလို႔ေတြ႕ျမင္လာရပါတယ္။ စလင္းဝါအမ်ားစုက အေရာင္ေတြကို ျပဳျပင္ထားၾကတာပါ။ ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိတဲ့စလင္းဝါအမ်ားစုက လူလုပ္ခ်က္ေက်ာက္ေတြျဖစ္ေနတတ္လို႔ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးဝယ္ယူသင့္ပါတယ္။ တန္ဖိုးနဲေက်ာက္မ်က္တမ်ိဳးအျဖစ္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အျမဲရွိေနမွာပါ။

(၂၁) သူေယာင္
Rose Quartz

ေယာက်္ားခ်စ္ေက်ာက္လို႔ ဘယ္သူက တီထြင္လိုက္မွန္းအသိေပမယ့္ေစ်းကြက္အတြင္း အေရာင္းအံယ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ တရွိန္ထိုးတက္လာတဲ့ ခ်စ္စရာပန္းေရာင္သလင္းေတြပါ။ ပုံမွန္သူေယာင္ေတြမွာ ေျခာက္ႀကိဳးပါေလ့ရွိၾကပါတယ္။ မ်ားစြာထြက္ရွိလို႔ တန္ဖိုးနည္းေက်ာက္တမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ့္ တုပထားတဲ့ေဆးဆိုးအဂိတ္ေတြလည္း အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ေပါမ်ားစြာ ေတြ႕လာရပါတယ္။

တကယ္ဆိုသူေယာင္ေတြက ေတာင္အလိုက္ ေက်ာက္ေၾကာအလိုက္ေတြ႕ရွိရလို႔ မရွားေပမယ့္ လွပတဲ့ပန္းေရာင္ ေျခာက္ႀကိဳးေတြရဖို႔ အရမ္းေတာ့မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစ်းကြက္အတြင္းအေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ေနၾကတဲ့ေက်ာက္ေလးေတြကိုေတာ့ တန္ဖိုးထားျမတ္ႏိုးမိတာအမွန္ပါ။ လူေတြရဲ႕ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ တဖက္တလမ္းက ကူညီေပးၾကလို႔ ေက်းဇူးပါ သူေယာင္ေရ။

(၂၂) မိုးကုတ္ျမ
Diopside

မိုးကုတ္ကထြက္တဲ့ အစိမ္းေရာင္ေက်ာက္ေလးေတြက ျမအလားစိမ္းစိုလွပေနလို႔ မိုးကုတ္ျမဆိုၿပီး တင္စားထားတဲ့ အစိမ္းေရာင္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ေတြက လးႀကိဳက္မ်ားၾကပါတယ္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ မိုးကုတ္မွာ ေက်ာက္မ်က္တန္းဝင္ေတြ အနဲအက်ဥ္းသာထြက္ေပမယ့္ ေစ်းကြက္အတြင္း ႏိုင္ငံျခားက ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ေတြ ဝင္လာၿပီး အေရာင္းအဝယ္လုပ္ၾကေတာ့ ေစ်းကြက္အတြင္း နာမည္ရလာတဲ့ ေက်ာက္အမ်ိဳးအစားတခုပါ။

မိုးကုတ္ကထြက္တာဆိုၿပီး ပထမပိုင္းအေရာင္းအဝယ္ေတြမွာ ေစ်းေကာင္းရၾကေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားက ဝင္လာၾကတာကိုသိေတာ့ ေစ်းတန္းေတြက်သြားရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစ်းကြက္အတြင္း လူႀကိဳက္မ်ားၾကသလို ေစ်းကြက္ရဲ႕သေဘာတရားေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပတဲ့ ေက်ာက္တစ္ပြင့္လို႔ေတာ့ျမင္မိပါတယ္။

အစိမ္းေရာင္လွပတဲ့ ေၾကာင္ေက်ာက္ေတြကိုေတြ႕ရွရသလို အနက္ေရာင္းေလးႀကိဳးေတြကိုလည္း မိုးကုတ္ျမအမည္းေရာင္ေတြမွာ ေပါမ်ားစြာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

(၂၃) တိုက္ဂါးအိုင္း၊ ခ်ယ္စီဒိုနီ၊ ျမစ္ဆုံႏွင့္ အင္ၾကင္းေက်ာက္မ်က္မ်ား
Tiger's eye, Chalcedony, Agate and Fossils wood

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ေစ်းကြက္ထဲမွာအေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကတဲ့ က်ားမ်က္လုံး၊ ေက်ာက္စိမ္းကိုတုပတဲ့ ခ်ယ္စီဒိုနီ၊ အဂိတ္ေရာင္စုံေတြနဲ႔ အင္ၾကင္းေက်ာက္ေတြအေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိထားသင့္ပါတယ္။
က်ားမ်က္လုံးေတြက က်မ္းမာေရးေကာင္းသလိုလို ခ်စ္သူခင္သူမိတ္ေဆြေကာင္းေတြရသလိုလို နဲ႔ လက္ပတ္ေလးေတြ ပန္းပုေလးေတြ ပုတီးေလးေတြနဲ႔ ေစ်းကြက္အတြင္းလူႀကိဳက္မ်ားၾကပါတယ္။

ခ်ယ္စီဒိုနီေတြကလည္း ေဆးဆိုးေတြေရာအတုေတြေရာ သဘာဝေတြေရာ မူးေနာက္ရေလာက္ေအာင္ေစ်းကြက္အတြင္းမွာ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ျမစ္ဆုံေက်ာက္ေတြကလည္း ေက်ာက္စိမ္းအစားထိုး ပန္းတီးေတြ လက္ပတ္ေတြအေနနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ရွိေနၾကသလို ႏိုင္ငံျခားကျပန္ဝင္တဲ့ ေဆးဆိုးအဂိတ္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။

အင္ၾကင္းေက်ာက္ေတြကလည္း အလွဆင္ေက်ာက္အျဖစ္ ေခတ္စားလွပါတယ္။ တခ်ိန္က တရုတ္ျပည္ကို ေစ်းေပါေပါနဲ႔ လက္လႊတ္ခဲ့ၾကရတဲ့ သစ္သားေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႂကြင္းေတြပါ။ နည္းပညာ ဖန္တီးမႈေတြေပါင္းစပ္လို႔ တန္ေၾကးျမင့္ေစတဲ့ အင္ၾကင္းေက်ာက္ေတြက ဟိုနည္းနည္း ဒီနည္းနည္းေလာက္သာ ေတြ႕ၾကရၿပီး အဖိုးတန္အရည္အေသြးျမင့္အင္ၾကင္းေက်ာက္ေတြလည္း ျမန္မာ့ေျမမွထြက္ရွိပါတယ္။