လင္နဲ႔မယား
အတူေနခ်င္စိတ္ နည္းျခင္းဆိုတာ ျဖစ္ၾကတယ္။ တေယာက္က ပံုမွန္ျဖစ္ေနေပမဲ့ က်န္တေယာက္က
စိတ္နည္းေနသလို ႏွစ္ေယာက္လံုး နည္းေနၾကတာလဲ ျဖစ္တယ္။ Physiological factors ဇီဝကမၼ
အေၾကာင္းခံေတြ နဲ႔ Psychological factors စိတ္ပိုင္းအေၾကာင္းခံေတြေၾကာင့္
ျဖစ္ရတာမ်ားတယ္။ Pathological ေရာဂါအေၾကာင္းခံလဲ ရွိႏိုင္တယ္။
1. Stress စိတ္ဖိအား မ်ားေနသလား
လူတေယာက္ဟာ အလုပ္ေတြကို စိတ္ဖိအား မ်ားေနပါေစ ျပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္သူျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိင္အေရး ေရာက္လာရင္ မေအာင္ျမင္သူ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အလုပ္အကိုင္၊ ေငြးေရးေၾကးေရး၊ မိသားစု၊ ေက်ာင္း-ပညာေရး စတာေတြက တခ်ိန္မဟုတ္ တခ်ိန္မွာ စိတ္ကို ဖိစီးေနတတ္တယ္။ Stress management techniques စိတ္ဖိအား ေလွ်ာခ်နည္းေတြ လုပ္ေပးပါ။ Counselor or doctor တတ္ၾကြမ္းသူ အကူအညီယူပါ။ ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။
2. Unresolved Issues ရွင္းမရႏိုင္တာေတြ ရွိေနသလား
တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ၾကား ေလွ်ာ့ေပးလို႔မရတာမ်ိဳး ၾကံဳတတ္တယ္။ အဆိုးဆံုးထဲက တခုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက Emotional closeness စိတ္လႈတ္ရွားမႈကို ပိုဦးစားေပးသူမ်ားတယ္။ စိတ္တိမ္းညြတ္သူနဲ႔ မွသာ အတူေနခ်င္လိမ့္မယ္။ စကားေလးတခြန္း လြန္သြား၊ ကြ်ံသြားတာမ်ိဳး၊ ကေတာက္ကဆတ္ ျဖစ္တာမ်ိဳးကေန ေဖါက္ျပားမႈရွိေနတာမ်ိဳးအထိ ရွိေနရင္ အတူေနခ်င္စိတ္ျဖစ္ဘို႔ ေနေနသာသာ အသားခ်င္း ထိတာေတာင္ မခံခ်င္ျဖစ္တတ္တယ္။
3. Alcohol အရက္ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေနသလား
ေသာက္ေနၾကလူက အရက္ တခြက္စ ႏွစ္ခြက္စ ကိစၥမရွိပါ။ လြန္သြားရင္ေတာ့ ပံုမွန္ရွိအပ္တဲ့စိတ္ေတြ၊ ေစ့ေဆာ္မႈေတြ ကင္းေပ်ာက္သြားမယ္။ မူးေနသူက စိတ္မပါသလို အေဖၚကလဲ စိတ္ပ်က္မယ္။ အရက္မွ မဟုတ္ပါ။ မူးယစ္ေစတဲ့အရာ မွန္သမွ်၊ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေဆးဝါးမွန္သမွ် အတူတူနဲ႔ အႏူႏူျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္စိတ္အလို တမ်ိဳးထဲသာ လိုက္ေနရင္ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ တခုခုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
4. Parenting ကေလးမိဘေတြ ျဖစ္လာၾကရင္
ကေလး အေမ-အေဖျဖစ္လာတာနဲ႔ေတာ့ ေဟာ္မုန္းတန္ခိုး နည္းမသြားသလို အတူေနခ်င္စိတ္ပါးတာလဲ မျဖစ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးကို ျပဳစုရတာက အတားအဆီးျဖစ္လာတတ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ Baby sitter ထားပါ။
5. Medication ေဆးဝါးေတြကေနျဖစ္ေစသလား
- Antidepressants စိတ္မက်ေဆး၊
- Blood pressure medications ေသြးတိုးက်ေဆး၊
- Antihistamines (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆး၊
- Oral contraceptives ကိုယ္ဝန္တားေဆး (တခ်ိဳ႕မွာသာျဖစ္တယ္)၊
- Chemotherapy ကင္ဆာေဆး၊
- Anti-HIV drugs (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) ေဆး၊
- Finasteride က်ားဆီးက်ိတ္ေရာဂါေဆး၊
- Synthetic progesterone- medroxyprogesterone ေဟာ္မုန္းေတြကေန
ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ျပီး ေဆးေျပာင္းသင့္ရင္ေျပာင္းပါ။
6. Poor Body Image ကိုယ့္ရုပ္ (ကိုယ္ခႏၶာ) ကို မေက်မနပ္ျဖစ္ေနပါသလား
ကိုယ့္ကိုယ္ကို သူမ်ားကိုဆြဲေဆာင္မႈ ရွိမွရွိပါမလားလို႔ ထင္ေနရင္ လိင္စိတ္ျဖစ္တာ နည္းမယ္။ ပိန္ခ်ပ္ေနတယ္ထင္တာ၊ ကားလြန္း-ထြားလြန္းေနတယ္ထင္တာ၊ စသျဖင့္ မရွိသင့္ပါ။ Work out ကိုယ္ကာယ အလွ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာက ကိုယ္ခႏၶာ အခ်ိဳးက်လာမဲ့အျပင္ က်န္းမာေရးလဲ ပိုေကာင္းပါမယ္။ စိတ္ေတြျပန္ျဖစ္လာပါမယ္။
7. Obesity အဝလြန္ေနလို႔
တကယ္ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္။ လူက ဝလြန္းရင္ Desire လိင္စိတ္နည္းႏိုင္တယ္။ Sexual performance လိင္အေရးမွာလဲ အားနည္းမယ္။ Sexual enjoyment လိင္သာယာမႈလဲ နည္းေနႏိုင္တယ္။
8. Erectile Dysfunction ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး
ေယာက္်ားေတြမွာ တကယ္ရွိေနသူေတြေရာ ရွိတယ္ထင္ေနသူေတြပါ မနည္းပါ။ Loss of libido လိင္စိတ္နည္းတာနဲ႔ မတူပါ။ အေသအျခာ ကုသရင္ အမ်ားၾကီး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ပါတယ္။ Erectile Dysfunction (ED) ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳး နဲ႔ Erectile Dysfunction Risk ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳးျဖစ္တာနဲ႔ ေသာက္ေဆးေတြ ေရးထားပါတယ္။
9. Low T ေဟာ္မုန္းနည္းေနျခင္း
Testosterone ေယာက္်ား-ေဟာ္မုန္းေခၚတဲ့ (တက္စတိုစတီရုန္း) နည္းေနရင္ လိင္စိတ္လဲ နည္းေနမယ္။ ေယာက္်ားေတြ အသက္ရလာရင္ နည္းတတ္တယ္။ လူတိုင္းေတာ့ စိတ္မနည္းၾကပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလဲ ဒီေဟာ္မုန္းဘဲ။ Sex helps elderly women (ဆက္က္စ္) ဟာ အမ်ိဳးသမီးၾကီးေတြကို ၾကက္သေရ ရွိေစတယ္ နဲ႔ Testosterone (တက္စတိုစတီရုံး) က်ား-ေဟာ္မုန္း ေရးထားပါတယ္။
10. Depression စိတ္ဓါတ္က်ေနရင္
စိတ္က်ေဆးေတြေၾကာင့္ လိင္စိတ္ကိုနည္းေစသလို စိတ္ဓါတ္က်ေနတာကို၌က လိင္စိတ္နည္းေနျပီးသားျဖစ္ေနတယ္ ။ (ေဆာရီး)။
11. Menopause ေသြးဆံုးသြားရင္ေကာ
အမ်ိဳးသမီး တဝက္ေလာက္က ေသြးဆံုးတာနဲ႔ လိင္စိတ္ပါ နည္းတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အရင္လို ဆက္ေနဘို႔ လိုအပ္တယ္လဲ ယူဆၾကသူမ်ားတယ္။ Vaginal dryness (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေျခာက္လာတာ နဲ႔ Pain during sex ဆက္ဆံတဲ့အခါ အရင္လိုမဟုတ္ဘဲ နာလာတာက ျပႆနာ ျဖစ္လာမယ္။ ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္က ကုစားလို႔ရပါတယ္။ တဆက္တည္း ပူးတြဲအေၾကာင္းခံေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ ဆက္ဆံေရး က်ဲသြားမလား စိုးရိမ္မႈ၊ ကိုယ့္ရုပ္ေရကို အားမရျဖစ္လာမႈ၊ ေရာဂါတခုခုရွိလို႔ ေဆးေတြေသာက္ေနရတာ စတာေတြကိုလဲ ျပင္ႏိုင္တာျပင္ရမယ္။
12. Too Little Sleep အိပ္ေရးပ်က္ေနရင္လည္း
Insomnia or Sleep apnea အိပ္မရတဲ့ေရာဂါရွိေနသူေတြ အိပ္ရာဝင္အေရးမွာလဲ ခက္ေသးတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အိပ္ခ်ိန္မတူရင္လဲ ခက္ႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္ေနရင္လဲ အခိုက္အတန္႔ အတူေနဘို႔ ခက္ႏိုင္တယ္။ ငိုက္မရွက္က ၾကိဳက္မရွက္ထက္ ပိုတယ္။
13. Too Little Intimacy ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္မႈ
ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္မႈဆိုတာ လိင္ဆက္ဆံေရးရဲ႕ Code word အခယာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္မပါရင္ ေၾကးစားသေဘာသာ ျဖစ္သြားမယ္။ ေၾကးစားေတာင္မွ ခ်ိဳသာ-ျပဴငွာမရွိရင္ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ အေရာင္ေဆာင္တာ လုပ္ေပးရေသးတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ထည့္မတြက္ရင္ အဓမၼျပဳက်င့္တာ ျဖစ္သြားမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၁ဝ-၄-၂ဝ၁၂ )
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - အတူေနခ်င္စိတ္နည္းျခင္း
1. Stress စိတ္ဖိအား မ်ားေနသလား
လူတေယာက္ဟာ အလုပ္ေတြကို စိတ္ဖိအား မ်ားေနပါေစ ျပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္သူျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိင္အေရး ေရာက္လာရင္ မေအာင္ျမင္သူ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အလုပ္အကိုင္၊ ေငြးေရးေၾကးေရး၊ မိသားစု၊ ေက်ာင္း-ပညာေရး စတာေတြက တခ်ိန္မဟုတ္ တခ်ိန္မွာ စိတ္ကို ဖိစီးေနတတ္တယ္။ Stress management techniques စိတ္ဖိအား ေလွ်ာခ်နည္းေတြ လုပ္ေပးပါ။ Counselor or doctor တတ္ၾကြမ္းသူ အကူအညီယူပါ။ ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။
2. Unresolved Issues ရွင္းမရႏိုင္တာေတြ ရွိေနသလား
တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ၾကား ေလွ်ာ့ေပးလို႔မရတာမ်ိဳး ၾကံဳတတ္တယ္။ အဆိုးဆံုးထဲက တခုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက Emotional closeness စိတ္လႈတ္ရွားမႈကို ပိုဦးစားေပးသူမ်ားတယ္။ စိတ္တိမ္းညြတ္သူနဲ႔ မွသာ အတူေနခ်င္လိမ့္မယ္။ စကားေလးတခြန္း လြန္သြား၊ ကြ်ံသြားတာမ်ိဳး၊ ကေတာက္ကဆတ္ ျဖစ္တာမ်ိဳးကေန ေဖါက္ျပားမႈရွိေနတာမ်ိဳးအထိ ရွိေနရင္ အတူေနခ်င္စိတ္ျဖစ္ဘို႔ ေနေနသာသာ အသားခ်င္း ထိတာေတာင္ မခံခ်င္ျဖစ္တတ္တယ္။
3. Alcohol အရက္ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေနသလား
ေသာက္ေနၾကလူက အရက္ တခြက္စ ႏွစ္ခြက္စ ကိစၥမရွိပါ။ လြန္သြားရင္ေတာ့ ပံုမွန္ရွိအပ္တဲ့စိတ္ေတြ၊ ေစ့ေဆာ္မႈေတြ ကင္းေပ်ာက္သြားမယ္။ မူးေနသူက စိတ္မပါသလို အေဖၚကလဲ စိတ္ပ်က္မယ္။ အရက္မွ မဟုတ္ပါ။ မူးယစ္ေစတဲ့အရာ မွန္သမွ်၊ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေဆးဝါးမွန္သမွ် အတူတူနဲ႔ အႏူႏူျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္စိတ္အလို တမ်ိဳးထဲသာ လိုက္ေနရင္ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ တခုခုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
4. Parenting ကေလးမိဘေတြ ျဖစ္လာၾကရင္
ကေလး အေမ-အေဖျဖစ္လာတာနဲ႔ေတာ့ ေဟာ္မုန္းတန္ခိုး နည္းမသြားသလို အတူေနခ်င္စိတ္ပါးတာလဲ မျဖစ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးကို ျပဳစုရတာက အတားအဆီးျဖစ္လာတတ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ Baby sitter ထားပါ။
5. Medication ေဆးဝါးေတြကေနျဖစ္ေစသလား
- Antidepressants စိတ္မက်ေဆး၊
- Blood pressure medications ေသြးတိုးက်ေဆး၊
- Antihistamines (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆး၊
- Oral contraceptives ကိုယ္ဝန္တားေဆး (တခ်ိဳ႕မွာသာျဖစ္တယ္)၊
- Chemotherapy ကင္ဆာေဆး၊
- Anti-HIV drugs (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) ေဆး၊
- Finasteride က်ားဆီးက်ိတ္ေရာဂါေဆး၊
- Synthetic progesterone-
6. Poor Body Image ကိုယ့္ရုပ္ (ကိုယ္ခႏၶာ) ကို မေက်မနပ္ျဖစ္ေနပါသလား
ကိုယ့္ကိုယ္ကို သူမ်ားကိုဆြဲေဆာင္မႈ ရွိမွရွိပါမလားလို႔ ထင္ေနရင္ လိင္စိတ္ျဖစ္တာ နည္းမယ္။ ပိန္ခ်ပ္ေနတယ္ထင္တာ၊ ကားလြန္း-ထြားလြန္းေနတယ္ထင္တာ၊ စသျဖင့္ မရွိသင့္ပါ။ Work out ကိုယ္ကာယ အလွ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာက ကိုယ္ခႏၶာ အခ်ိဳးက်လာမဲ့အျပင္ က်န္းမာေရးလဲ ပိုေကာင္းပါမယ္။ စိတ္ေတြျပန္ျဖစ္လာပါမယ္။
7. Obesity အဝလြန္ေနလို႔
တကယ္ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္။ လူက ဝလြန္းရင္ Desire လိင္စိတ္နည္းႏိုင္တယ္။ Sexual performance လိင္အေရးမွာလဲ အားနည္းမယ္။ Sexual enjoyment လိင္သာယာမႈလဲ နည္းေနႏိုင္တယ္။
8. Erectile Dysfunction ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး
ေယာက္်ားေတြမွာ တကယ္ရွိေနသူေတြေရာ ရွိတယ္ထင္ေနသူေတြပါ မနည္းပါ။ Loss of libido လိင္စိတ္နည္းတာနဲ႔ မတူပါ။ အေသအျခာ ကုသရင္ အမ်ားၾကီး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ပါတယ္။ Erectile Dysfunction (ED) ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳး နဲ႔ Erectile Dysfunction Risk ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳးျဖစ္တာနဲ႔ ေသာက္ေဆးေတြ ေရးထားပါတယ္။
9. Low T ေဟာ္မုန္းနည္းေနျခင္း
Testosterone ေယာက္်ား-ေဟာ္မုန္းေခၚတဲ့ (တက္စတိုစတီရုန္း) နည္းေနရင္ လိင္စိတ္လဲ နည္းေနမယ္။ ေယာက္်ားေတြ အသက္ရလာရင္ နည္းတတ္တယ္။ လူတိုင္းေတာ့ စိတ္မနည္းၾကပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလဲ ဒီေဟာ္မုန္းဘဲ။ Sex helps elderly women (ဆက္က္စ္) ဟာ အမ်ိဳးသမီးၾကီးေတြကို ၾကက္သေရ ရွိေစတယ္ နဲ႔ Testosterone (တက္စတိုစတီရုံး) က်ား-ေဟာ္မုန္း ေရးထားပါတယ္။
10. Depression စိတ္ဓါတ္က်ေနရင္
စိတ္က်ေဆးေတြေၾကာင့္ လိင္စိတ္ကိုနည္းေစသလို စိတ္ဓါတ္က်ေနတာကို၌က လိင္စိတ္နည္းေနျပီးသားျဖစ္ေနတယ္
11. Menopause ေသြးဆံုးသြားရင္ေကာ
အမ်ိဳးသမီး တဝက္ေလာက္က ေသြးဆံုးတာနဲ႔ လိင္စိတ္ပါ နည္းတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အရင္လို ဆက္ေနဘို႔ လိုအပ္တယ္လဲ ယူဆၾကသူမ်ားတယ္။ Vaginal dryness (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေျခာက္လာတာ နဲ႔ Pain during sex ဆက္ဆံတဲ့အခါ အရင္လိုမဟုတ္ဘဲ နာလာတာက ျပႆနာ ျဖစ္လာမယ္။ ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္က ကုစားလို႔ရပါတယ္။ တဆက္တည္း ပူးတြဲအေၾကာင္းခံေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ ဆက္ဆံေရး က်ဲသြားမလား စိုးရိမ္မႈ၊ ကိုယ့္ရုပ္ေရကို အားမရျဖစ္လာမႈ၊ ေရာဂါတခုခုရွိလို႔ ေဆးေတြေသာက္ေနရတာ စတာေတြကိုလဲ ျပင္ႏိုင္တာျပင္ရမယ္။
12. Too Little Sleep အိပ္ေရးပ်က္ေနရင္လည္း
Insomnia or Sleep apnea အိပ္မရတဲ့ေရာဂါရွိေနသူေတြ အိပ္ရာဝင္အေရးမွာလဲ ခက္ေသးတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အိပ္ခ်ိန္မတူရင္လဲ ခက္ႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္ေနရင္လဲ အခိုက္အတန္႔ အတူေနဘို႔ ခက္ႏိုင္တယ္။ ငိုက္မရွက္က ၾကိဳက္မရွက္ထက္ ပိုတယ္။
13. Too Little Intimacy ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္မႈ
ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္မႈဆိုတာ လိင္ဆက္ဆံေရးရဲ႕ Code word အခယာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္မပါရင္ ေၾကးစားသေဘာသာ ျဖစ္သြားမယ္။ ေၾကးစားေတာင္မွ ခ်ိဳသာ-ျပဴငွာမရွိရင္ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ အေရာင္ေဆာင္တာ လုပ္ေပးရေသးတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ထည့္မတြက္ရင္ အဓမၼျပဳက်င့္တာ ျဖစ္သြားမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၁ဝ-၄-၂ဝ၁၂ )
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - အတူေနခ်င္စိတ္နည္းျခင္း
No comments:
Post a Comment