စာေရးသူေဆးခန္းတြင္ လာျပေသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးအေၾကာင္းမွ စေျပာပါမည္။ ထိုအမ်ိဳးသမီးသည္ ထူးဆန္းသည္။ ထူးဆန္းသည္ဟုဆိုရာတြင္ နတ္သမီးလို လွပျခငး္ေၾကာင့္လည္း မဟုတ္၊ ဦးခ်ိဳေပါက္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း မဟုတ္၊ ေခါင္းႏွစ္လံုး ပါ၍လည္းမဟုတ္ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ထူးဆန္းသူျဖစ္သည္ ။ ထူးဆန္းသည္ဟု ဆိုျခင္းမွာ သူမသည္ လင္ေယာက်ာၤးမရွိပါပဲ (သံုးလ) တားေဆးလာထိုးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ လင္ေယာက်ာၤး မရွိေသာ္လည္း မလြတ္မကင္ႏိုင္ေသာ ကိစၥမ်ားေၾကာင့္ တျခားရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထိုးသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ သူမမွာ ထိုလူမ်ားကဲ့သို႕မဟုတ္ပါပဲ လိင္ကိစၥ အရွုပ္ရွင္း မရွိပါလွ်က္ သံုးလေဆးလာထိုးေနျခင္းျဖစ္သည္။ စိတ္၀င္စား စရာေကာင္းျပီး ေဆးထိုးရျခင္း အေၾကာင္းကို ေမးၾကည့္ေသာအခါမွ ဇာတ္ရည္လည္စြာ နားလည္ေတာ့သည္။
ထိုအမ်ိဳးသမီးသည္ ေညာင္းညာကိုက္ခဲလြယ္သည္၊ မၾကာခဏ ပင္ပန္းလြယ္ ႏြမ္းလြယ္သည္ ထို႕ေၾကာင့္ အိမ္နီးနားျခင္းျဖစ္သူက ကုိယ္၀န္တားေဆး (သံုးလ)ေဆးထိုးလွ်င္ အေညာင္းညာေျပသည္၊ အကိုက္ခဲေပ်ာက္သည္၊ ေန၍ ထိုင္၍ေကာင္းသည္ စမ္းထိုးၾကည့္ရန္ တိုက္တြန္းသျဖင့္ သူမလည္း စမ္းထိုးၾကည့္ရာ ကိုက္ခဲေသာ ေ၀ဒနာမ်ား သက္သာသျဖင့္ သံုးလ တစ္ၾကိမ္ မွန္မွန္ ထိုးေနၾကျဖစ္ျပီး သံုးၾကိမ္ေျမာက္ပင္ ထိုးျပီးခဲ့ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ စာေရးသူမွာ သူမ၏ အထူးဆန္းစကားမ်ားေအာက္တြင္ အံ့ၾသမွင္သက္မိကာ ခဏမွ် လြင့္ေမ်ာသြားမိျပီး၊ ခဏအၾကာမွ သတိကပ္ကာ ထိုလူနာအား တားေဆးမ်ား၏ အက်ိဳး အျပစ္မ်ားကို ရွင္းျပ၊ ေျပာျပေပးရေတာ့သည္။ထိုလူနာ ကို ေျပာျပခဲ့သလို ရြာသူရြာသား စာဖတ္သူတို႕ကိုပါ ဗဟုသုတရေစရန္ႏွင့္၊ ဆရာထက္ေ၀း ေတာင္းဆိုထားေသာ 72 pillsအေၾကာင္းကိုပါ ေျပာျပရန္ ရွိေသးတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေရးသားလိုက္ပါသည္။ အိမ္ေထာင္သည္မ်ား အတြက္ေရာ ၊ အိမ္ေထာင္သည္ ျဖစ္လာမည့္ သူမ်ားအတြက္ပါ အက်ိဳးရွိေစရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။
မိမိဧ။္ေဆးခန္းတြင္ ကိုယ္၀န္တားရန္ လာေရာက္တိုင္ပင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုလည္း တားေဆးတို႕ဧ။္ အစြမ္း သတိၱႏွင့္ အက်ိဳးအျပစ္မ်ားကို ယွဥ္တြဲရွင္းျပကာ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ တားေဆးမ်ား ေရႊးခ်ယ္ႏိုင္ ရန္လည္း အၾကံေပး ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္မမ်ားသည္ ခင္ပြန္းမ်ားပါ ေခၚလာျပီး စနစ္တက် သားဆက္ျခားေရးအတြက္ ၾကိဳတင္ေဆးေႏြး ကာကြယ္မွုမ်ားျပဳလုပ္လာၾကျခင္းျ
သားဆက္ျခားနည္းလမ္းမ်ားကေတာ့
♠♠♠ အီစထရိုဂ်င္ႏွင့္ ပရိုဂ်က္စထရိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳးပါစားေဆး
♠♠♠ ပရိုဂ်က္စထရိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္း တစ္မ်ိဳးသာပါေသာ စားေဆး
♠♠♠ ထိုးေဆးမ်ား ( ၁လခံ ၊ ၃လခံ)
♠♠♠ သားအိမ္တြင္း ပစၥည္းထည့္နည္း
♠♠♠ ကြန္ဒံုးမ်ား (ေယာက်ာ္းသံုး ၊ မိန္းမသံုး)
♠♠♠ ဆက္ဆံျပီးေနာက္ သေႏၶတားျခင္း
♠♠♠ မိန္းသားေၾကာျဖတ္ျခငး္ ၊ ေယာက်ာ္း သားေၾကာျဖတ္ျခင္း
♠♠♠ သုတ္ပိုးမ်ား သတ္ေဆး
♠♠♠ သားအိမ္ေခါင္း အုပ္ေဆာင္းမ်ား ( cervical caps)
♠♠♠ မ်ိဳးပြားျခင္းဆိုင္ရာ သိနားလည္မွုအေပၚ အေျခခံတားေသာ နားလမ္းမ်ား
♠♠♠ ကေလးေမြးဖြားျပီး ႏို႕တိုက္ျခင္းျဖင္ ့ ကိုယ္၀န္မရေစေသာ နည္း
♠♠♠ လက္ေမာင္းၾကြက္သား အေရျပားေအာက္ ခြဲထည့္ေသာ တားေဆးမ်ား စသည္တို႕ ျဖစ္ပါသည္ ။
(၁) ေဟာ္မုန္း ပါေသာ သေႏၶတားစားေဆးမ်ား
စားေဆးလို႕ဆိုကတည္းက ပါးစပ္က ေသာက္ရတာမွန္း လူတိုင္း သိမွာပါ ။ ေဆးမွာ အီစထရိုဂ်င္ႏွင့္ ပရိုဂ်က္စထိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးပါတဲ့ ေဆးရွိသလို ၊ပရိုဂ်က္စထိုဂ်င္တစ္မ်ိဳတည္းပါ
ေဆးရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးမွာ ကိုယ္၀န္တားေပးႏိုင္ျပီး၊ ကိုယ္၀န္ရရွိႏိုင္ေျခနည္းသည္။ သံုးရလြယ္ျပီး၊ ၀ယ္ရလြယ္သလို ေစ်းႏွုန္းလည္း သင့္တင့္သည္။ ပံုမွန္ရာသီ ျပန္လာတတ္ေသာ္လည္း ေသြးဆင္းနည္းတတ္သည္။ မိန္းမရာသီေၾကာင့္ ကိုက္ခဲျခင္း ၊ မီးယပ္ေရာဂါေတြ၊ မီးယပ္ကင္ဆာေရာဂါေတြ ၊ သေႏၶသား ေနရာမမွန္တာေတြျဖစ္ျခငး္ ေလ်ာ့နည္းေစပါသည္ ။ ေဆးေသာက္သံုးမွု ရပ္လိုက္ရံုနဲ႕ ကိုယ္၀န္ျပန္ရႏိုင္ပါသည္ ။
ေဆးရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ ေခါင္းကိုက္တာ ၊ ပ်ိဳ႕အန္ခ်င္တာ ၊ မ်က္ႏွာမွာလည္း အမည္းစက္ေတြ ေပၚလာတတ္တာ ၊ ေဖာေယာင္လာတာ ၊ ၀လာတာ ၊ ရင္သားတင္းရင္းလာတာ ၊ ပံုမွန္ရာသီလာရင္း ၾကားေပါက္ရာသီဆင္းတတ္တာ ၊ သားအိမ္ေခါင္းမွ အရည္မ်ား ပိုဆင္း တတ္ျခင္းေတြျဖစ္ႏိုင္ပါသည္ ။
ႏွလံုး ေသြးတိုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ ရင္သားကင္ဆာလည္းျဖစ္ႏိုင္ျပီး ေဆးေသာက္ျပီး ရာသီမလာတာလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ပိုးသတ္ေဆး၊ မႈိသတ္ေဆး၊ အတက္ေရာဂါက် ေဆးမ်ားေသာက္လွ်င္လည္း တားေဆးရဲ႕ အာနိသင္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္သည္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ အထက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္သူေတြ မွာေတာ့ ေသဆံုးမွု ႏွုန္း ပိုျမင့္တတ္သည္။ လံုး၀ မသံုးသင့္တဲ့ လူေတြကေတာ့ ကိုယ္၀န္ရွိသူမ်ား၊ ႏွလံုးေသြး တိုးႏွင့္ ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူမ်ား၊ အသည္းေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ကင္ဆာေရာဂါရွိသူမ်ား၊ အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ျဖစ္ေနသူမ်ား၊ ကေလးႏို႕တိုက္ေနေသာ မိခင္မ်ား ျဖစ္သည္။ Failure rate: ေဆးေသာက္ေနရင္း ကိုယ္၀န္ရ သြားႏိုင္ေျခကေတာ့ ၀.၁% ေလာက္ပဲ ရွိပါသည္ ။
(၂) ထိုးေဆး (၁လခံ၊ ၃လခံ)ေဆး
ထိုးေဆးေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္လည္း သားဥေၾကြျခင္းကို တားဆီးေပးျခင္းပါပဲ။ သားအိမ္ေခါင္းက အရည္မ်ားကို ပိုမိုကာ ပ်စ္ခၽြဲေစပါတယ္။ ထိုးေဆးေတြရဲ႕ ေကာင္းကြက္ကေတာ့ ကိုယ္၀န္ မရေအာင္ ေကာင္းေကာင္း ထိနး္ခ်ဳပ္ေပးႏိုင္ျပီး၊ သားအိမ္ေၾကာ (သားေၾကာ)ျဖတ္ျပီးျပီးခ်င္း ထိုးႏိုင္ပါသည္ ။ စိတ္ေ၀ဒနာရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္သံုးရတာ အဆင္ေျပျပီး၊ ကေလးေမြးျပီး ကာကြယ္ေဆး ( vaccine) ထိုးရေသာ မိခင္မ်ားလည္း သံုးႏိုင္ေသးသည္။
ထိုေဆးရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ ရာသီ မမွန္တတ္သလို၊ ရာသီ မေပၚပဲ ေပ်ာက္ေနခ်ိန္ ၾကာျမင့္တတ္သည္။ ကိုယ္၀န္ျပန္ယူဖို႕ ေဆးရပ္မယ္ဆို လွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ကိုယ္၀န္မရတတ္ပဲ ျပန္ေစာင့္ရတတ္သည္။ အမ်ား ဆံုး ၁၈ လေလာက္ထိ ျပန္ေစာင့္ရတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္ပါသည္။ Failure rate အေနနဲ႕ကေတာ့ ၀.၅% ကေန ၁.၅% ေလာက္သာ ရွိပါသည္။
(၃) သားအိမ္အတြင္း ထည့္ေသာ ပစၥည္း
ထိုပစၥည္းကို intrauterine Contraceptive Devices (IUCDs) လို႕ေခၚျပီး၊ ၄င္းကို ေၾကးနီ (copper)၊ ပလပ္စတစ္တို႕နဲ႕ ျပဳလုပ္ထားပါသည္။ သူ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္(action)ေတြကေတာ့ သားအိမ္ အတြင္းမွာ အနည္းငယ္ ေယာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ေပၚေစတတ္သည္။ သားဥျပြန္ရဲ႕ ေရႊ႕လ်ားမွုကို တိုးေစတတ္သည္။ သေႏၶတည္တာဟာ သား ဥျပြန္ထဲမွာ တည္တာပါ၊ လွုပ္ေနတဲ့အခါ သေႏၶမတည္ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့သေဘာပါ။
သူ႕ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးကေတာ့ အခ်ိန္ အၾကာၾကီး ကိုယ္၀န္တားႏိုင္သည္ ။ ငါးႏွစ္အထိ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္ ။ ႏို႕တိုက္မိခင္ေတြပါ အသံုးျပဳႏိုင္ျပီး ပစၥည္းေလး ျပန္ထုတ္လိုက္တာနဲ႕ ကိုယ္၀န္ျပန္ယူလို႕ ရပါသည္ ။ ထည့္ျပီး မိမိႏွင့္ အဆင္မေျပဘူးဟု ခံစားရလွ်င္လည္း ျပန္ထုတ္ႏိုင္ပါသည္ ။
ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႕ကေတာ့ ၃ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္အတြင္း အသစ္ျပန္လဲ ေပးရတာမ်ိဳး၊ တင္ပဆံုေရာင္ရမ္းတဲ့ေရာဂါႏွင့္ ေသြးဆင္းမ်ားတာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ မိန္းမရာသီလာခ်ိန္ေတြမွာ ကိုက္ခဲေနတတ္သည္။ထည့္ထားရင္းနဲ႔ လည္း ျပန္ထြက္သြားတတ္သည္ ။ျဖစ္ႏုိင္ေျခႏွုန္းကေတာ့ ၃%ထက္ေတာင္ ပိုနည္းပါေသးသည္။ ထည့္ထားရင္းနဲ႕ သားအိမ္အတြင္းႏွင့္ သားအိမ္အျပင္မွာေရာ ကိုယ္၀န္ရႏိုင္ပါသည္။
လံုး၀မသံုးသင့္သူမ်ားကေတာ့ အရင္က ဖန္ျပြန္သေႏၶသားကိုယ္၀န္ေဆာင္ခဲ
(၄) ကြန္ဒံုး (condoms)ကေတာ့ သုတ္ပိုးေတြ မိန္းမကိုယ္ထဲ မ၀င္ေအာင္ တားဆီး(barrier) လုပ္ေပးတဲ့နည္းပါ။ ေကာင္းတကာေတာ့ ေစ်းသက္သာျပီး မသံုးရမည့္ အေျခေနမ်ိဳး လံုး ၀မရွိတာ အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။ ၀ယ္ရတာေရာ၊ အသံုးျပဳရတာအျပင္၊ လြင့္ပစ္ရလည္း လြယ္ပါသည္။ လိင္မွတဆင့္ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး လံုး၀မရွိပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ တျခားနည္းမ်ားႏွင့္ အဆင္မေျပေသာ အိမ္ေထာင္သည္မ်ားအတြက္ အလြန္ အသံုး၀င္ေသာ သားဆက္ျခားနည္း ျဖစ္ပါသည္။
သတိထားသင့္တာကေတာ့ ကၽြတ္ထြက္တတ္သည္။ ေပါက္ျပဲ တတ္သည္။ တခ်ိဳ ကာမဂုဏ္ခံစားမွု အားမရသလိုျဖစ္ၾကျပီး ”အလႊာပါးလွ်င္ ကမာၻျခားတယ္ “လို႕ေတာင္ တင္စားေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ Failure rate:အေနနဲ႔ ကေတာ့ ၄% ကေန ၁၀%ပါ။ ေပါက္သြားတာရယ္၊ ကၽြတ္သြားတာရယ္ကို မသိလိုက္တာရယ္ေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ရသြားႏိုင္ပါတယ္။
(၅)အေရးေပၚ လိင္ဆက္ဆံျပီး တားတဲ့ ေဆးကေတာ့ ေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳးကို high dose နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ေသာက္ေဆး ႏွစ္လံုးပါပဲ။ သားဥျပြန္ လွုပ္ရွားမွုကို မ်ားေစျပီး သေႏၶမတည္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတာပါ။ အကာကြယ္မဲ့ ဆက္ဆံျပီး ၇၂ နာရီ (သို႕) ၄ ရက္အတြင္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္ ။
ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႕ ေဆးေသာက္ျပီး ပ်ိဳ႕အန္တတ္သည္။ ဒါ့ျပင္ ေဆးေသာက္ျပီးကိုယ္၀န္ ရသြားတာမ်ိဳးလည္း ရွိသည္။ ၁၀၀% စိတ္ခ်လို႔ေတာ့ မရႏိုင္ပါ။ ကိုယ္၀န္မရတာ တားဆီးေပးရမည့္ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုသာ ဆရာ၀န္ေတြက အြန္(on)ေပးတဲ့ ေဆးမ်ိဳးပါ။ ဥပမာ- မုဒိမ္းက်င့္ခံရေသာ အမ်ိဳးသမီး၊ စိတ္ေရာဂါသည္ အမ်ိဳးသမီးတို႕အတြက္သံုးျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခုအခါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ လြဲမွားစြာ မိမိသေဘာႏွင့္ သံုးေနၾကသည္။ စာေရးသူဧ။္ ေဆးခန္းကို ေဆးဆိုင္ႏွင့္ မွားကာ ထိုေဆးလာေမးသူမ်ားလည္း ရွိသလို၊ စူပါမားကတ္မ်ားရွိေဆးေကာင္တာတြ
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ သတိေပးလိုတာကေတာ့ မည္သည့္ တားေဆးမွ ၁၀၀% စိတ္မခ်ရပါဘူး။ သံုးေနရင္းႏွင့္ပင္ အက်ိဳးေၾကာင္း မတိုက္ဆိုင္စြာ ကိုယ္၀န္ရႏိုင္ပါသည္။ တစ္လ တစ္လံုးေသာက္ေသာ ေဆးသည္ လံုး၀ စိတ္မခ်ရပါ။ (မသံုး သင့္ပါ)။ ႏိုင္ငံျခားသြားကာ အလုပ္လုပ္မည့္ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦး ထိုေဆးေသာက္ထားျပီး သြားခါနီးမွ ကိုယ္၀န္ရွိေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခား မသြားျဖစ္ေတာ့သည့္ အျဖစ္ပ်က္မ်ားလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ၾကံဳဖူးခဲ့ေသာေၾကာ
ရတနာပံု - မလိုလားအပ္တဲ့ ကိုယ္၀န္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ပါ
No comments:
Post a Comment