သတင္း...သတင္း

(၁) HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ကစားခြင့္ ျပဳသင့္သလား

အခုတေလာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ၾကားရသည့္ သတင္းက ျမန္မာ ေနရွင္နယ္လိဂ္တြင္ HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ၀င္ေရာက္ ကစားခြင့္ျပဳေရး၊ မျပဳေရးလြန္ ဆြဲေနေသာကိစၥ ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ကစားခြင့္ ေပးလိုက္လ်င္ က်န္ကစားသမား မ်ားကို ထိခိုက္မွာ စိုးရိမ္ၿပီး တားၾကသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ကစားခြင့္ ေပးရမည္ဟု ေျပာၾကသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ သနားပါတယ္၊ သူလည္း ကစားခ်င္မွာေပါ့ ဆိုသည့္ ခပ္ေပါ့ေပါ့ မွတ္ခ်က္ႏွင့္ပင္ သက္ျပင္းခ်ကာ ျပန္သြားၾက၏။ ထိုေန႔ အျပန္လမ္းတြင္ ကၽြန္ေတာ္ ေခါင္းခဲေနသည္မွာ အမွန္ပင္။ မည္သည့္ဘက္က ရပ္တည္ရမည္ မေတြးတတ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေရြးခ်ယ္မႈ မမွားလိုေပ။ ဒီကိစၥမွ မွားမွာေၾကာက္ၿပီး လက္ေရွာင္ျခင္း မ်ိဳးလည္း မလုပ္လို။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ခင္ေသာ ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ရာ အေျဖတစ္ခု ရရွိခဲ့သည္။

HIV ႏွင့္ အားကစား စပ္ႏြယ္မႈမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ အင္တာနက္မွ ရွာေဖြစုေဆာင္း ၿပီးဖတ္႐ႈရသည္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ Sports Science Exchange အတြဲ(၈) စာအုပ္ပါ Contagious  Infections in Competitive Sports (အမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရေသာ အားကစား နည္းမ်ားတြင္ ကူးစက္ေရာဂါ ကူးစက္မႈ) ဆိုသည့္အေၾကာင္း အရာေလးကို ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ HIV Positive အေၾကာင္းကို အဓိကထား ေရးသားထားသည္။  HIV ပိုးမွာ ေခၽြးမွတစ္ဆင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မကူးစက္ပါ။ မ်က္ရည္ႏွင့္ တံေတြးတို႔တြင္ HIV ပိုး ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း တံေတြးႏွင့္ မ်က္ရည္မွ ကူးသည့္ အေထာက္အထားမ်ား ယေန႔တိုင္ ကမာၻ၌ မရွိေသးေပ။ HIV ပိုး အဓိက ကူးစက္ႏိုင္သည္မွာ ေသြး၊ သုတ္၊ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါမွ ထြက္ေသာ အရည္မ်ားမွ ကူးစက္ႏိုင္သည္။

အားကစား နယ္ပယ္တြင္ HIV ပိုး ကူးစက္မည့္ အႏၲရာယ္မွ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနစဥ္ အခ်ိန္အတြင္း ေသြးထြက္သည့္ ျဖစ္ရပ္မွလြဲ၍ အျခားမရွိပါ။ အီတလီလိဂ္ ၿပိဳင္ပြဲ တစ္ခုတြင္ HIV Positive ရွိေသာ ကစားသမား တစ္ေယာက္ႏွင့္ HIVပိုး မရွိသူဟု ထင္ရေသာ ကစားသမားတို႔ ေခါင္းယွဥ္ တိုက္ရာမွ ပိုးရွိေသာ ကစားသမား နဖူးကြဲသြားၿပီး ေသြးမ်ား ပန္းထြက္ခဲ့ပါသည္။  ပြဲအၿပီး ႏွစ္လအၾကာတြင္ အဆိုပါ ကစားသမားလည္း HIV Positive ပိုး ကူးစက္ခံေန ရေၾကာင္းေတြ႔ ရွိခဲ့ရ၏။ သို႔ေသာ္ ေဘာလံုး ကြင္းထဲမွ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ကူးစက္ေၾကာင္း ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထား မေတြ႔ရွိခဲ့ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မွာ အဆိုပါ ကစားသမားမွာ ထိခိုက္မႈ မျဖစ္မီ HIV ပိုး ရွိေနျခင္းက ပိုမ်ားေနသည္။

ခြန္ႏွင့္အားႏွင့္ ကစားေသာ အေမရိကန္ ေဘာလံုး (ရက္ဘီ)တြင္ ပ်မ္းမွ် ႏွစ္ပြဲလွ်င္ ၄ႀကိမ္ခန္႔ ေသြးထြက္ သံယိုမႈ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပိုးရွိ ကစားသမားမွ က်န္ကစားသမားသို႔ ကူးစက္ျခင္း လံုး၀မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ အလားတူပင္ အျခား ေသြးထြက္ သံယိုကစား နည္းမ်ားျဖစ္သည့္ လက္ေ၀ွ႔၊ နပန္းႏွင့္ ေရခဲျပင္ ေဟာ္ကီမ်ားတြင္လည္း ကစားေဖာ္မ်ားကို HIV ပိုး ကူးစက္မႈ မရွိေၾကာင္း စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ အေမရိကန္ ေဘာလံုး (ရက္ဘီ)တြင္ သုေတသန ျပဳလုပ္ခ်က္အရ တစ္သန္းႀကိမ္ တစ္ႀကိမ္သာ ကူးစက္ႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။ ထိခိုက္ ပြန္းပဲ့ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ HIV Positive ပိုးကူးစက္ရန္ အခြင့္အေရးမွာ ၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းပင္ ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အားကစားၿပိဳင္ပြဲ၌ ယွဥ္ၿပိဳင္ရင္း ကစားသမားမွ ကစားသမားသို႔ ကူးစက္သည့္ ျဖစ္ရပ္ လံုး၀မရွိေသး ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

HIV ပိုး ရွိေသာ ကစားသမားမွ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမည္ကို စိုးရိမ္ျခင္း ျပႆနာ

အားကစား ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကစားသမားမ်ား ကူးစက္ခံရရန္ အလြန္႔အလြန္ နည္းပါးပါသည္။ ကမာၻ႔ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ WHO က ခ်မွတ္ထားသည့္ ကူးစက္ျခင္း ထိန္းခ်ဳပ္နည္းပါ ညႊန္ၾကားခ်က္ အတိုင္း ျပဳလုပ္ေသာ အားကစား ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္း မ်ားကိုကူးရန္ ရာခိုင္ႏႈန္း အလြန္႔အလြန္ပင္ နည္းပါးပါသည္။ နည္းျပ၊ ေလ့က်င့္ေရးမွဴး၊ ၿပိဳင္ပြဲ တာ၀န္ရွိ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပရိသတ္ကို ကူးစက္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

The Victorian Equal Opportunity Act

ၾသစေၾတးလ် လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ တစ္ခုျဖစ္သည္ The Victorian Equal Opportunity & Human Rights Commission က The Victorian Equal Opportunity Act ဥပေဒ တစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ၎ဥပေဒအရ HIV အသည္း ေရာင္အသား၀ါ ဘီပိုးႏွင့္ စီပိုး ရွိသူမ်ားကို အားကစားအသင္း တစ္သင္းတြင္ မေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ မေပးျခင္းတို႔မွာ တရားမ၀င္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး HIV ပိုးရွိ သူသည္ နည္းျပ၊ အားကစား အသင္း၊ အားကစား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖြင့္ဟမေျပာဘဲ ထိန္ခ်န္ ထားႏိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ၎တို႔တြင္ HIV ပိုး ရွိေနေၾကာင္းကို လ်ဳိ႕၀ွက္ထားရန္ အခြင့္အေရး အျပည့္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ကာကြယ္ တားဆီးျခင္း အဆင့္မ်ား

HIV, အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုးႏွင့္ စီပိုး ကူးစက္ခံရမႈ ကာကြယ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ႐ိုးရွင္းၿပီး ေငြကုန္ေၾကးက် သိပ္မရွိပါ။ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေပၚလစီမ်ားကို တက္ကၽြမ္းသူမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးၿပီးေရး ဆြဲေဖာ္ျပရန္၊ HIV ႏွင့္ ကူးစက္ေရာဂါ အသိပညာေပး အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္၍ ႀကိဳတင္ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားရန္ စသည့္ အခ်က္မ်ား လိုအပ္ေပသည္။

ကာကြယ္ တားဆီးရန္ အခ်က္မ်ား ဆိုရာတြင္ ေဘာလံုး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ အသင္းမ်ား အားလံုး စုေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥ ျဖစ္ေပသည္။ ျမန္မာ ေနရွင္နယ္လိဂ္တြင္ HIV Positive ရွိမရွိ ေဆးစစ္ေသာ အသင္းမ်ား ရွိသလို မစစ္ေဆးေသာ အသင္းမ်ားလည္း ရွိေပသည္။ ထို႔ေၾကာင္ HIV Positive ရွိေသာ ကစားသမားကို ခြင့္ျပဳသည္ ျဖစ္ေစ၊ မျပဳသည္ ျဖစ္ေစ ကူးစက္ေရာဂါဆိုင္ရာ ေပၚလစီမ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈ ပညာေပးမႈမ်ား လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ကစားခြင့္ျပဳ သင့္သလား။

ဒီသတင္း ၾကားၾကားျခင္း ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္ ခ်က္ခ်ရမလဲ ဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တက္ကၽြမ္းတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါကု ဆရာ၀န္ႀကီးေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ ျပဳစုထားတဲ့ HIV ႏွင့္ Sports အေၾကာင္းေတြ ဖတ္လိုက္ရသည့္ အတြက္ အျမင္ရွင္း သြားခဲ့သည္။

ေပါက္ၿပဲ ဒဏ္ရာမွ HIV ကူးစက္ ခံရရန္ အခြင့္အေရးမွာ ၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိၿပီး အဓိက ကူးစက္ရန္ အမ်ားဆံုး အခြင့္အေရးမွာ ေသြးသြင္းျခင္းကာ ၉၀ရာခိုင္ႏႈန္း ကူးစက္ႏိုင္သည္။ ေခၽြး၊ တံေတြး၊ ပစၥည္းမ်ား အတူတကြ အသံုးျပဳျခင္း၊ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ျခင္း၊ ေပြ႔ဖက္ျခင္းတို႔ျဖင့္ မကူးစက္ပါ။ အေမရိကန္ ရက္ဘီတြင္ ေလ့လာ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ HIV Positive ရွိသူႏွင့္ အႀကိမ္တစ္သန္း ေသြးထြက္သံယို ထိခိုက္လ်င္ပင္ ကူးစက္ျခင္း မရွိဟု ခန္႔မွန္းထြက္ခ်က္ ထားပါသည္။

ထိုေနရာတြင္ ျမန္မာ ေနရွင္နယ္လိဂ္ႏွင့္ ျဖစ္ရပ္တူေသာ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခု ရွိေနပါေသးသည္။ ထိုအျဖစ္အပ်က္မွာ နယ္သာလန္ လိဂ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေတာ္၀င္ နယ္သာလန္ ေဘာလံုး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အႀကီးအက်ယ္ အက်ပ္႐ိုက္ ခဲ့ရသည္။ ေဂ်ာ့ကိုမိုလ္ ဆိုသည့္ ကစားသမား တစ္ဦးသည္ HIV ပိုးေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း Vitesse အသင္း ဥကၠ႒ ဂ်ိဳးဗင္ဆင့္က ေၾကညာခဲ့သည္။ ကိုမိုလ္သည္ ေဟာ္လန္ ေဘာလံုး ေလာက၏ ပထမဆံုး HIV ပိုး ရွိေသာ ကစားသမား ျဖစ္လာၿပီး ၎ကိစၥမွာ တုန္လႈပ္ဖြယ္ ျပႆနာႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အသင္းမ်ား အားလံုး မိမိ ကစားသမား မ်ားကို အလ်င္အျမန္ ေဆးစစ္ၾကသည္။ ကစားေနစဥ္ ကိုမိုလ္ထံမွ ေရာဂါပိုး ကူးစက္မည္ေလာ ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား ေပၚထြက္လာသည္။ ထုိအခိုက္အတန္႔တြင္ နယ္သာလန္ ေဘာလံုး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုမိုလ္၏ ကစားခြင့္ကို ပိတ္ပင္ခံသည္။ သို႕ေသာ္ ကိုမိုလ္ ကံေကာင္းပါသည္။ အမ်ိဳးသား သုေတသန စစ္တမ္းမ်ား အရ ၿပိဳင္ပြဲအတြင္းမွ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ရန္ အခြင့္အေရးမွာ ၀.၁ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။ ထိုစစ္တမ္း ရရွိၿပီးေနာက္ ကိုမိုလ္ကို နယ္သာလန္ ေဘာလံုး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေဘာလံုးျပန္ ကစားခြင့္ကို အလ်င္အျမန္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သည္။
ဒီကေန႔ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ ေရာဂါမွာ အနာႀကီး ဒါမွမဟုတ္ တီဘီ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥေပကၡာ ျပဳခံရတဲ့ ခံစားမႈသာ အႀကီးမားဆံုး ေရာဂါပါ…

ဤအျဖစ္အပ်က္မွာ ျမန္မာ ေနရွင္နယ္လိဂ္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ၀င္ေရာက္ ကစားခြင့္ ျပဳေရး၊ မျပဳေရး လြန္ဆြဲေနေသာ ကိစၥႏွင့္ ဆင္တူေနပါသည္။ ထိုအခ်က္အလက္ မ်ားမွာ HIV Positive ရွိေနေသာ ကစားသမားကို ကစားခြင့္ ေပးသင့္၊ မေပးသင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိရွိႏိုင္ေပသည္။

The biggest disease today is not leprosy or tuberculosis, but rather the feeling of being unwanted.
ဒီကေန႔ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ ေရာဂါမွာ အနာႀကီး ဒါမွမဟုတ္ တီဘီ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥေပကၡာျပဳခံရတဲ့ ခံစားမႈသာ အႀကီးမားဆံုးေရာဂါပါ။

ဒီစကားကိုေတာ့ ကူးစက္ ေရာဂါသည္ေတြကို ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္း၊ ပစ္ပယ္ျခင္း ေတြေၾကာင့္ သူတို႔ ခံစားေနရတဲ့ စိတ္ခံစားမႈကို ကူးစက္ေရာဂါထက္ ဆိုး၀ါးတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုလို႔ တင္စားေျပာဆို သြားခဲ့တဲ့ မာသာထရီဇာရဲ႕ စကားတစ္ခြန္းပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ ဘ၀စာမ်က္ႏွာတိုင္း စင္လံုးေခ်ာ ဖ်က္ရာကင္းတဲ့သူ မရွိပါဘူး။ အမွား တစ္ခုေၾကာင့္ ရပ္ခဲ့ရတဲ့ ေနရာကေန ေနာင္တဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနသူကို တစ္သန္းႀကိမ္ တစ္ႀကိမ္ဆိုတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် တစ္ခုေၾကာင့္ တြန္းထုတ္ ၾကမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ျမက္ခင္းစိမ္း ထဲမွာ ျပန္လည္ က်က္စားၿပီး ရွင္သန္ခြင့္ရဖို႔ လက္ခုတ္တီး ႀကိဳဆိုမွာ လားဆိုတာ သင္ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္မလဲ။

ကစားကြင္း အတြင္း HIV ကူးစက္ မခံရေစရန္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္နည္းမ်ား
- ပြဲမစတင္မီ မိမိရွိ ပြန္းပဲ့ ဒဏ္ရာမ်ားကို ပတ္တီး၊ ေျခအိတ္အရွည္ လက္အိတ္ အစရွိသည္ မ်ားႏွင့္ ဖံုးအုပ္ထားရန္ မေမ့ပါႏွင့္။
- ကူးစက္ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ႀကိဳတင္ သတိေပးခ်က္မ်ား အတိုင္း ေသြးထြက္ေနေသာ ကစားသမားကို ကုသမႈျပဳပါက လက္အိတ္ အသံုးျပဳ ကိုင္တြယ္ပါ။
- မ်က္လံုးထဲသို႔ ေသြး၀င္သြားပါက မ်က္လံုးကိုဖြင့္လ်က္ မ်က္စိ အနီးတစ္၀ိုက္ကို ေရျဖင့္ ညင္သာစြာ ေဆးေၾကာပါ။
- ပါးစပ္ထဲသို႔ ေသြးမ်ား ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါက ေတြးထုတ္ပစ္ပါ။ ေရျဖင့္ အႀကိမ္မ်ားစြာ ပလုပ္က်င္း ေပးပါ။
- ကစားသမား တစ္ဦး ေသြးထြက္သည့္ ဆုတ္ၿပဲ ဒဏ္ရာ ရရွိပါက ပြဲကို ခဏရပ္နားၿပီး ၎ဒဏ္ရာကို ေသြးတိတ္ေအာင္ ကုသမႈ ခံယူခိုင္းပါ။ ဆုတ္ၿပဲ ဒဏ္ရာကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး အလံုျဖစ္ေအာင္ ပတ္တီးကဲ့သို႔ အရာႏွင့္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။
- ဆုတ္ၿပဲဒဏ္ရာ မွန္သမွ် ပတ္တီးစည္းပါ။ ေသြးေပးေနေသာ ကစားကြင္း ေနရာအား ေဆးေၾကာ သန္႔ရွင္းပါ။ ကစားသမား အက်ႌတြင္ ေသြးစြန္းပါက အသစ္လဲလွယ္ ၀တ္ဆင္ပါ။
- ေရာဂါပိုး ကူးစက္ ခံႏိုင္ရသည့္ အေနအထားဟု ထင္ျမင္ပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ပါ။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ မွတ္သားရန္
- ေသြးတိတ္ေအာင္လုပ္၊ လံုေအာင္အုပ္၊ ေဆးေၾကာ ျပဳလုပ္ပါ။

မေမ့သင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
- HIV, အသည္းေရာင္ အသား၀ါ B ပိုး၊ C ပိုး ရွိ ကစားသမား မ်ားကို အားကစား ၿပိဳင္ပြဲမွ ပိတ္ပင္ျခင္းမ်ိဳး မလုပ္ရပါ။
- HIV, အသည္းေရာင္ အသား၀ါ B ပိုး၊ C ပိုး ရွိ ကစားသမားမွ ေနာက္ကစားသမားကို ကူးစက္ရန္မွာ အလြန္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် နည္းပါးလြန္းၿပီး လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ ကြင္းအတြင္း ကူးစက္မႈ မရွိေသးပါ။
- ကူးစက္ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး လမ္းညြန္ခ်က္မ်ား၊ ေသြးဥပေဒတို႔ အတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးၿပီး ေသြးထြက္သံယို ဒဏ္ရာ ရရွိေနသည့္ ကစားသမားကို လက္အိတ္ ၀တ္ၿပီးမွ ကူညီမႈ ျပဳလုပ္ပါ။

ေသြးဥပေဒ (ရွင္းလင္းခ်က္)

ေသြးဥပေဒ ဆိုသည္မွာ အားကစားသမားမ်ား အေရးျပား ဆုတ္ၿပဲဒဏ္ရာ (open wound) ေၾကာင့္ ေသြးထြက္သံယုိ ျဖစ္ျခင္း (သို႔) အ၀တ္အစားမ်ား ေပၚတြင္ ေသြးမ်ား စြန္းေပေနပါက အားကစား ယွဥ္ၿပိဳင္ေနသည့္ ဧရိယာ (ဥပမာ – ေဘာလံုးကြင္းေဘး) သို႔ ခ်က္ခ်င္းထြက္ၿပီး ေဆးကုသမႈခံကို မျဖစ္မေန ခံယူရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ အဆိုပါ ကစားသမားသည္ ဒဏ္ရာ ေသြးထြက္မႈ မတိတ္ျခင္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေသြးေပက်ံေနေသာ အားကစား အသံုးအေဆာင္မ်ား အသစ္ မလဲလွယ္ပါက ျပန္လည္ ကစားခြင့္ မျပဳရန္ ေသြးဥပေဒက တားျမစ္ထားသည္။ အဆိုပါ ဥပေဒမွာ ကစားသမား တစ္ဦးမွ တစ္ဦးေသြးမွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္တက္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျပန္႔ပြားမႈ(ဥပမာ – HIV, အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုး၊ စီပိုး) တားဆီးရန္ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ကုသမႈ ခံယူေနစဥ္ အတြင္း ပြဲကို ၿပိဳင္ပြဲ က်င္းပေသာ တာ၀န္ရွိသူက ရပ္နားထားႏိုင္သည္။ ကစားသမား အေနျဖင့္ ဆုတ္ၿပဲ ဒဏ္ရာျဖင့္ ေသြးထြက္ေန ေသာ္လည္း ကြင္းအတြင္းမွ ထြက္ခြာရန္ ျငင္းဆန္ပါက ဒိုင္ (သို႔) တာ၀န္ရွိသူမွ ပြဲကို ေခတၱ ရပ္နားႏိုင္သည္။ ပြဲရပ္စဲၿပီး သည့္တိုင္ အဆိုပါ ကစားသမားက ကြင္းအတြင္းမွ ထြက္ခြာေပးရန္ ဆက္လက္ ျငင္းဆန္ေနပါက ဥပေဒအရ ပြဲကို ဆက္လက္ မကစားေစေတာ့ဘဲ ၿပိဳင္ဘက္အသင္း (သို႔) ကစားသမားကို အႏိုင္ေပး လိုက္သည္အထိ အျမင့္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သည္။

ကိုးကား
- Eichner, E. Randy, M.D., ‘Contagious Infections in Competitive Sports,’ Sports Science Exchange, vol. 8 (3), 1995
- Australian Sports Medicine Federation ‘Protecting everyone involved in sport’
- Department of Medicine, Harlem Hospital/College of Physicians and Surgeons, Columbia University, New York, NY. “HIV/AIDS policies of National Football League’
- Equal Opportunity Act 2010
- Blood Rule

စာေရးသူ ၀န္ခံခ်က္

HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ကစားခြင့္ ျပဳသင့္သလား ေဆာင္းပါးမွာ ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔ထုတ္ The Sports Center Journal တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ စာမ်က္ႏွာ အခက္အခဲေၾကာင့္ အခ်က္အလက္ စံုစံုလင္လင္ျဖင့္ မေဖာ္ျပခဲ့ရပါ။ ထိုေၾကာင့္ က်န္ရွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ထပ္ေပါင္း ျဖည့္စြက္ ေရးသားကာ ထပ္မံ ေဖာ္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူ အေနျဖင့္ ေဆးပညာ ဆိုင္ရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္မႈ မရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အမွားပါခဲ့လွ်င္ နားလည္ ခြင့္လြတ္ေပးရန္ ေတာင္းပန္ အပ္ပါသည္။ စာေရးသူအား HIV ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိလိုသည္မ်ားကို အခ်ိန္ေပး ေျဖၾကားေပးခဲ့ေသာ ကူးစက္ေရာဂါ ေဆးရံု (မဂၤလာဒံု)မွာ ဆရာ၀န္ႀကီး တစ္ဦး၊ ကိုးကားရန္ စာအုပ္စာတန္းမ်ား ရွာေဖြေပးၿပီး အႀကံဥာဏ္ ေပးခဲ့သည္ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံသား က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းတစ္ဦး တို႔အားလည္း ေက်းဇူးတင္ ရွိပါသည္။

မွတ္ခ်က္။   ။ ေမလ ၂၇ရက္ေန႔ထုတ္ The Sports Center Journal မွ ကေလာင္ရွင္ မင္းေ၀ကို၏ ေဆာင္းပါးအား ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပး ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

Soccermyanmar – HIV Positive ျဖစ္ေနေသာ ကစားသမားကို ကစားခြင့္ ျပဳသင့္သလား 

(၂) က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားပါ ေအ့ဒ္စ္ေဝဒနာသည္အား ခဲြျခားဆက္ဆံဆဲ
HIV ေဝဒနာရွင္မ်ားအား ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ျပဳလုပ္သူမ်ားတြင္ သာမန္ျပည္သူမ်ားသာမက က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားပါ ပါဝင္လ်က္ရိွေၾကာင္း က႐ုဏာလရိပ္ေဖာင္ေဒး ရွင္းမွ ေဒါက္တာၿပံဳးမိုအိက ေျပာသည္။

လက္ရိွ၌ HIV ေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ားအား ေဆးဝါးကုသ ေပးလ်က္ရိွေသာေဆး႐ုံဟူ၍ မဂၤလာေဆး႐ုံႏွင့္ သာေကတေဆး႐ုံတုိ႔သာရိွၿပီး ျပင္ပအစိုးရ ေဆး႐ုံမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိကေဆး႐ုံမ်ားတြင္ ေဆးဝါးကုသခံယူမႈ အလြန္ နည္းပါးလ်က္ရိွေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ျပင္ပေဆး႐ုံမ်ား၌ ေဆးဝါးကုသမႈ နည္းပါးရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ ကုသမႈစရိတ္ ကို သာမန္လူနာမ်ားထက္ ႏွစ္ဆပိုမိုေတာင္းခံလ်က္ ရိွသည့္အျပင္ တာဝန္ခံ၍ ကုသေပးလိုေသာ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္း နည္းပါးလ်က္ရိွျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းကဆုိသည္။

”ျပည္သူ႕ေဆး႐ုံေတြမွာ HIV ေရာဂါသည္ေတြ ေဆးဝါးကုသမႈ လာေရာက္ခံယူလို႔ရိွရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္း အခ်ဳိ႕ ကိုယ္တုိင္က ေရာဂါကူးမွာ ေၾကာက္ၿပီး ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြက ရိွေနတုန္းပဲ။ ခဲြစိတ္ကုသရမယ့္ HIV ေရာဂါသည္ေတြကို ဆုိရင္လည္း အၿမဲတမ္းေနာက္ဆံုးမွာ ထားၿပီး ခဲြစိတ္ကုသေပးၾကတယ္” ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အျခားႏုိင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ခဲြစိတ္ပစၥည္း အသစ္မ်ားကို ထပ္ခါတလဲလဲ ဝယ္မသံုးႏုိင္ေသးျခင္းေၾကာင့္ HIV ေရာဂါသည္မ်ားကို ခဲြစိတ္ထားသည့္ ကိရိယာမ်ား အား အျခားလူနာကုိ ခဲြစိတ္ရာတြင္  ေရာဂါကူးမွာစိုး၍ မသံုးေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုသစရိတ္ကိုလည္း ႏွစ္ဆေက်ာ္ ေတာင္းခံျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ခဲြစိတ္အထူးကု ဆရာဝန္ ႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။

HIV ေရာဂါသည္မ်ားအား သာမန္ေဆးဝါးကုသမႈ ေပးရာတြင္မူ ေဆးဝါး ကုသစရိတ္ ႏွစ္ဆေက်ာ္ ေတာင္းခံေနျခင္းမွာမူ မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။

HIV ေရာဂါသည္မ်ားအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ေလ်ာ့နည္းေစေရးအတြက္ ဆရာဝန္ႏွင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ား အၾကား၌လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာဝန္အသင္း၏ အကူအညီျဖင့္ ပညာေပးမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္လ်က္ရိွေၾကာင္း ၄င္းက ထပ္မံေျပာ သည္။

ရန္ကုန္၊ ေမ ၂၆, PN-020
Popular – က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားပါ ေအ့ဒ္စ္ေဝဒနာသည္အား ခဲြျခားဆက္ဆံဆဲ

(၃) အမ်ဳိးသား တားေဆးေပၚေတာ့မည္
က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ သုက္ပိုးထြက္ရႇိမႈ အတြက္ အဓိကက်သည့္ မ်ဳိးဗီဇကို စေကာ့တလန္မႇ ပညာရႇင္မ်ားက ေလ့လာ ေတြ႔ရႇိခဲ့ၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသားမ်ား ေသာက္သံုးႏုိင္သည့္ ပဋိသေႏၶတားေဆး ထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္လာႏိုင္ၿပီ ျဖစ္သည္။

သုက္ပိုး ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ေနာက္ဆံုး အဆင့္မ်ားအတြက္ အေရးပါေသာ Katanal1 အမည္ရ မ်ဳိးဗီဇကို ႂကြက္မ်ားတြင္ ေလ့လာရာ၌ ေတြ႔ရႇိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ Katanal1 မ်ဳိးဗီဇကို တားဆီးႏုိင္ေသာ ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည္ ဆိုလွ်င္ အမ်ဳိးသားက ယင္းေဆးကို ေသာက္႐ံုျဖင့္ ပဋိသေႏၶ တားႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

ယခုအခ်ိန္အထိ အမ်ဳိးသားဘက္က ပဋိသေႏၶတားရန္အတြက္ ပံုမႇန္အားျဖင့္ ကြန္ဒံုးသံုးျခင္းႏႇင့္ သားေၾကာျဖတ္ျခင္း၊ ထံုးျခင္းကိုသာ ျပဳလုပ္၍ရေသးသည္။

အီဒင္ဘာ့ဂ္ တကၠသိုလ္ မ်ဳိးဆက္ပြား က်န္းမာေရးဌာနမႇ သုေတသန ပညာရႇင္မ်ားက အမ်ဳိးသားမ်ား မ်ဳိးမေအာင္မႈႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး သုေတသန ျပဳလုပ္စဥ္ ေတြ႔ရႇိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ႂကြက္မ်ားတြင္ မ်ဳိးဗီဇကို ၾကံဳရာက်ပန္းျပင္ပစ္ကာ မည္သည့္မ်ဳိး ဗီဇခ်ဳိ႕ယြင္းလွ်င္ မ်ဳိးမေအာင္ျဖစ္တတ္ သနည္းဆိုျခင္းကို ရႇာေဖြခဲ့ၾကသည္။ သုက္ပိုးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ ပ႐ိုတိန္းတစ္မ်ဳိးပါ၀င္ေသာ  Katanal1 မ်ဳိးဗီဇကို ေတြ႔ရႇိခဲ့ၾကၿပီး ယင္းပ႐ိုတိန္း မရႇိပါက သုက္ပိုးသည္ အျပည့္အ၀ျဖစ္ တည္မလာဘဲ ခႏၶာကိုယ္က ယင္းတုိ႔ကို ဖ်က္ဆီးပစ္သည္ကို ေတြ႔ခဲ့ရသည္။

ယင္းျဖစ္စဥ္ကို လူသားမ်ားတြင္လည္း သံုးႏုိင္ပါက လံုး၀ မ်ဳိးမေအာင္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ သုက္ပိုးကို မဖြံ႔ၿဖိဳးေစလိုသည့္ အခ်ိန္တြင္သာ မဖြံ႔ၿဖိဳးေစရန္ ဟန္႔တားႏုိင္မည့္ တစ္နည္းအားျဖင့္ မ်ဳိးမေအာင္ေစရန္ တားလိုသည့္ အခ်ိန္တြင္ တားႏုိင္မည့္ အေနအထားမ်ဳိး ဖန္တီးလာႏုိင္ရန္  ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရႇိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဆးထုတ္လုပ္ေရးမႇာ ခက္ခဲဦးမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လမ္းစေတြ႔ထားၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မၾကာႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္းလည္း လီစမစ္က သံုးသပ္သည္။

Ref: BBC

Eleven – အမ်ဳိးသား တားေဆးေပၚေတာ့မည္