"လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရး"

#MWDHealthTalkProgramme

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

1. MWD: မဂၤလာပါဆရာ.. အခုလို သာယာလွပတဲ့ မနက္ခင္းေလးမွာ က်န္းမာေရးလိုက္စားၾကသူေတြအေနနဲ႔လမ္းေလွ်ာက္ၾကတာေတြ႔ရပါတယ္.. ဆရာကိုယ္တိုင္လည္း လမ္းေလွ်ာက္ေနတာဆိုေတာ့ ဒီကေန႔ က်န္းမာသုတအစီအစဥ္ကေန လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတေတြကို တင္ဆက္ခ်င္ပါတယ္ဆရာ.. ပထမဆံုးအေနနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းေၾကာင့္ရ႐ွိႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရးအက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလး ေျပာျပေပးပါဆရာ..

1. Dr. KML: ဟုတ္ကဲ့.. အင္မတန္ ေကာင္းပါတယ္.. အခုေနာက္ပိုင္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားမွာ မနက္ပိုင္းလမ္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြ မ်ားလာတာေတြ႔ရပါတယ္.. ဒါဟာ အင္မတန္ ၀မ္းသာဖို႔ေကာင္းတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္.. ေန႔စဥ္လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အတြက္ ရ႐ွိႏိုင္တဲ့အက်ဳိးေက်းဇူးေပါင္းမ်ားစြာထဲက အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့..
 (၁)  ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းေပးျခင္း
 (၂)  ႏွလံုးႏွင့္ေသြးေၾကာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ကုသရာမွာ အေထာက္အကူျပဳျခင္း
 (၃)  ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါကို ကာကြယ္ကုသရာမွာ အေထာက္အကူျပဳျခင္း
 (၄)  ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာအားေကာင္းေစျခင္း၊
     (၅)  စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ေစၿပီး စိတ္ၾကည္လင္လန္းဆန္းေစျခင္း
 (၆)  သက္လံုေကာင္း၍ အေမာခံႏိုင္လာျခင္း
 (၇)  အ႐ိုးအဆစ္ႏွင့္ၾကြက္သားမ်ား သန္စြမ္းေစျခင္း
 (၈)  ကိုယ္ခံစြမ္းအားျမင့္တက္ေစၿပီး ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားရန္မွ ကာကြယ္ေပးျခင္း
 (၉)  အိပ္ေပ်ာ္စား၀င္ေစျခင္း
 (၁၀)  ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ကာကြယ္ေပးျခင္း
 (၁၁) အသက္ရွည္ ႏုပ်ိဳလွပက်န္းမာေစျခင္း
တို႔ျဖစ္ပါတယ္..

2. MWD: လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းသိမ္းမႈတို႔ ဘယ္လိုမ်ားဆက္စပ္တယ္ဆိုတာလည္း ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

2. Dr. KML: လူတစ္ေယာက္က်န္းမာဖို႔ဆိုတာ သူ႔ရဲ႕အသက္အ႐ြယ္နဲ႔ အရပ္ေပၚမူတည္ၿပီး ႐ွိသင့္႐ွိထိုက္တဲ့  ကိုယ္အေလးခ်ိန္အတြင္းမွာ ႐ွိေနဖို႔အေရးႀကီးပါတယ္.. BMI အေနနဲ႔ေျပာရင္ ၁၉ နဲ႔ ၂၅ ၾကားမွာ႐ွိေနရပါမယ္.. အကယ္၍ ၂၅ နဲ႔ ၃၀ ၾကားဆိုရင္ ႐ွိသင့္တဲ့အေလးခ်ိန္ထက္ပိုမ်ားေနသူ (Overweight) လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ၃၀ အထက္ကိုေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ အ၀လြန္ေရာဂါ (Obesity) လို႔ေခၚပါတယ္.. အဲ့ဒီထက္ေက်ာ္ၿပီး BMI တန္ဖိုးမ်ားေလေလ က်န္းမာေရးထိခိုက္ေလေလ ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါ့ေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္.. အဲ့ဒီလိုထိန္းသိမ္းရာမွာ အဓိကအခ်က္ (၂) ခ်က္႐ွိပါတယ္.. စားတဲ့အစားအစာနဲ႔ ေန႔စဥ္လႈပ္႐ွားမႈတို႔ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါကို ကယ္လိုရီတန္ဖိုးနဲ႔တိုင္းတာပါတယ္.. စားတဲ့ကယ္လိုရီနဲ႔ လႈပ္႐ွားသြားလာတဲ့ ကယ္လိုရီတို႔ မွ်တေနရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မွာလည္း မွန္ကန္မွ်တေနမွာျဖစ္ၿပီး အကယ္၍ စားတဲ့ကယ္လိုရီေတြက လႈပ္႐ွားမႈျပဳလုပ္ၿပီး အသံုးျပဳတဲ့ကယ္လိုရီထက္ ေန႔စဥ္ပိုေနခဲ့ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တျဖည္းျဖည္းတက္လာပါလိမ့္မယ္.. လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ကယ္လိုရီေတြ အသံုးျပဳေလာင္ကြၽမ္းရတဲ့အတြက္ အ၀လြန္မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးရာေရာက္ပါတယ္.. ဒါ့ေၾကာင့္ လမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္တဲ့သူေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေကာင္းစြာထိန္းသိမ္းေပးရာေရာက္ပါတယ္..

3. MWD: လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ကုသရာမွာ ဘယ္လိုမ်ား အေထာက္အကူ
ျပဳတယ္ဆိုတာလည္း ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

3. Dr. KML: ေမြးရာပါႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ေရာဂါေတြမွအပ က်န္ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့အဆီဓာတ္ေတြမ်ားျခင္းနဲ႔ အ၀လြန္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္.. လမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္ရင္ ေသြးတြင္းမွာ မေကာင္းတဲ့အဆီဓာတ္ေတြ မ်ားမလာေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့အျပင္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ကိုလည္း အ၀မလြန္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့အတြက္ ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေတြ အဆီပိတ္တာ၊ က်ဥ္းတာ၊ ေသြးတိုးတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္.. ႏိုင္ငံတကာသုေတသီမ်ားရဲ႕ ေလ့လာခ်က္အရ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ပတ္မွာ ၃ နာရီ (တစ္နာရီမွာ ၃ မိုင္ႏႈန္း) ပံုမွန္လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ရင္ လမ္းမေလွ်ာက္သူေတြ၊ ေလ့က်င့္ခန္း
မျပဳလုပ္သူေတြထက္ ႏွလံုးထိခိုက္ခံရမႈ  Heart Attack ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ဆိုပါတယ္.. တစ္ပတ္မွာ ၃ နာရီထက္ပိုၿပီးေလွ်ာက္ခဲ့ရင္ ၁ နာရီ ပိုေလွ်ာက္တိုင္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ထပ္မံေလ်ာ့နည္းသြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္..

4. MWD: ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ ကာကြယ္ကုသေရးမွာေရာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းရဲ႕ အက်ဳိး႐ွိပံုေတြကိုလည္း ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

4. Dr. KML: ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ အမွတ္ (၂) ျဖစ္ပြားရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ကိုယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈနည္းျခင္းဟာ နံပါတ္ (၁) ေနရာမွာ ႐ွိေနပါတယ္.. ဒါ့ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ကုိယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါျဖစ္ပြားမယ့္ အလားအလာကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္.. ဒါ့အျပင္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ေနသူေတြအေနနဲ႔လည္း ေဆးေတြပဲထိုင္ေသာက္ေနလို႔ကေတာ့ ဆီးခ်ဳိ Control ရဖို႔ သိပ္မလြယ္ပါဘူး.. ေဆးလည္းေသာက္ လမ္းလည္းေလွ်ာက္ခဲ့ရင္ Insulin sensitivity ပိုေကာင္းလာလို႔ ေသာက္ရတဲ့ေဆးပမာဏကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစတဲ့အျပင္ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြျဖစ္တဲ့ ႏွလံုးနဲ႔ေသြးေၾကာေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္ေပးရာေရာက္ပါတယ္.. ဒါ့ေၾကာင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိသူတိုင္း ေန႔စဥ္ မပ်က္မကြက္လမ္းေလွ်ာက္ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ..

5. MWD: ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ံုေၾကာေတြအားေကာင္းၿပီး ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္ေစတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

5. Dr. KML: မနက္ခင္းလမ္းပံုမွန္ေလွ်ာက္ေပးရင္ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာ႐ံုေၾကာေတြကို အားေကာင္းေစပါတယ္.. စိတ္ဖိစီးမႈေတြ က်ဆင္းေစပါတယ္.. စိတ္႐ႊင္လန္းတက္ၾကြေစပါတယ္.. ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးကို ထက္ျမက္ေစပါတယ္.. အသက္ႀကီးသူေတြမွာျဖစ္ေလ့႐ွိတဲ့ သတိေမ့ေရာဂါ (dementia) ေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္.. ေအာ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ (Alzheimer's disease) ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္.. တစ္ကုိယ္လံုးမွာ႐ွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာေတြ ႏိုးၾကားတက္ၾကြေစတဲ့အတြက္  ေလးလံထိုင္းမႈိင္းမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္.. လူကိုသြက္လက္ဖ်တ္လတ္ေစပါတယ္..  အလုပ္မ်ားတဲ့သူေတြ အလုပ္ရဲ႕ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ကိုယ္စိတ္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနတာေတြကို သက္သာေစၿပီး စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေတြရ႐ွိဖို႔၊ အႀကံေကာင္းဥာဏ္ေကာင္းေတြရဖို႔၊ အခက္အခဲေတြကေန ေက်ာ္လႊားႏိုင္တဲ့
စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေတြ ရ႐ွိေစပါတယ္..

 အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကယ္လီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔႐ွိခ်က္အရ လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာ "အင္ဒိုဖင္း" ( Endophine ) လို႔ေခၚတဲ့ ဟုိမုန္းဓာတ္တစ္မ်ဳိးထြက္လာၿပီး  အဲ့ဒီအာနိသင္ေၾကာင့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လန္းဆန္းတက္ၾကြေစျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္.. စိတ္က်ေ၀ဒနာသည္ေတြ မနက္ခင္းမွာ လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ရင္ ေဆးေပးတာထက္ပိုၿပီး ထိေရာက္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕႐ွိရပါတယ္..

6. MWD: သက္လံုေကာင္းၿပီး အေမာခံႏိုင္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

6. Dr. KML: ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္သူ၊ လမ္းမွန္မွန္မထြက္တဲ့သူေတြဟာ အေရးႀကံဳလာရင္ သက္လံုမေကာင္းႏုိင္ပါဘူး..သက္လံုေကာင္းဖို႔ဆိုတာ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ယူလို႔ရတဲ့ကိစၥမဟုတ္ဘဲ တျဖည္းျဖည္းေလ့က်င့္ယူရတာ ျဖစ္ပါတယ္.. ဥပမာ လမ္းတစ္ခါမွ ေကာင္းေကာင္းမေလွ်ာက္တဲ့သူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္မိုင္ခန္႔ကို ေလွ်ာက္ၿပီးရင္ေမာလာႏိုင္ပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ ေန႔စဥ္ပံုမွန္တစ္မိုင္ေလွ်ာက္ခဲ့ရင္ တစ္လေလာက္ၾကာတဲ့အခါ တစ္မိုင္ခရီးမွာ မေမာေတာ့ပါဘူး.. အဲ့ဒီအခါမွာ တစ္မိုင္ခြဲကို တိုးေလွ်ာက္လာႏုိင္ပါမယ္.. အဲ့ဒီလိုနဲ႔ တျဖည္းျဖည္းတိုးသြားခဲ့ရင္ မိမိရဲ႕အေမာခံႏိုင္မႈဟာ တိုးတက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္..

7. MWD: အ႐ိုးအဆစ္နဲ႔ ၾကြက္သားေတြသန္မာေအာင္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းက ဘယ္နည္းဘယ္ပံု အေထာက္အကူ ျပဳတယ္ဆိုတာလည္း သိပါရေစဆရာ..

7. Dr. KML: လမ္းေလွ်ာက္ျခင္အားျဖင့္ ၾကြက္သားေတြဆီသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြပြင့္ၿပီး ပိုက်ယ္လာလို႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုရေစပါတယ္.. ၾကြက္သားေတြ ပိုမိုသန္စြမ္းေစပါတယ္.. အ႐ိုးကိုသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ ပိုေကာင္းလာလို႔ အ႐ိုးေတြပိုမိုသန္စြမ္းေစပါတယ္..အ႐ိုးဆိုတာ ၿငိမ္ေနရင္ တျဖည္းျဖည္းပ်က္စီးၿပီး အ႐ိုးပါးအ႐ိုးပြေရာဂါ ျဖစ္ေစပါတယ္.. အထူးသျဖင့္ အ႐ိုးႏုေလးေတြဆီကို အာဟာရဓာတ္ေတြ ပုိေရာက္လို႔ အဆစ္အမ်က္ေတြပ်က္စီးျခင္းကေန ကာကြယ္ေပးပါတယ္.. အထူးသျဖင့္ အသက္ႀကီးတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ႔ အျဖစ္မ်ားတဲ့ အ႐ိုးပါးအ႐ိုးပြေရာဂါကို ကာကြယ္ရာမွာ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါတယ္..

8. MWD: ကိုယ္ခံအားျမင့္တက္ေစတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ဆက္ေျပာပါဦးဆရာ..

8. Dr. KML: လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားစနစ္ကို ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္..အထူးသျဖင့္ မနက္ခင္း ေနေရာင္ျခည္ေအာက္မွာေလွ်ာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္..ဒါ့ေၾကာင့္ေရာဂါပိုးမႊားေတြ ၀င္ေရာက္ဒုကၡေပးျခင္းမွ ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္.. ေရာဂါျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာင္ ေပ်ာက္ကင္းမႈပိုျမန္ေစပါတယ္..

9. MWD: လမ္းေလွ်ာက္ရင္ အိပ္ေပ်ာ္ေစတယ္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္ဆရာ.. ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ..

9. Dr. KML: ႏွစ္ၿခိဳက္စြာအိပ္မေပ်ာ္ျခင္းဟာ အသက္ႀကီးသူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့က်န္းမာေရးျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္.. အိပ္မေပ်ာ္ရင္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္းလာတတ္ပါတယ္.. မနက္ခင္း ေနထြက္စမွာ ေန႔စဥ္ပံုမွန္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖင့္ ညဘက္မွာ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္အိပ္ေပ်ာ္ေစပါတယ္.. ဒါ့အျပင္ ေန႔လယ္ဘက္မွာလည္း စားလို႔ပိုေကာင္းပါတယ္.. အိပ္မေပ်ာ္တဲ့သူေတြဟာ အိပ္ေဆးေသာက္မယ့္အစား လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းဟာ  က်န္းမာေရးအတြက္မ်ားစြာ သာလြန္ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္..

10. MWD: ကင္ဆာေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ေျပာပါဦးဆရာ..

10. Dr. KML: ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းေတြ မ်ားစြာ႐ွိၿပီး အဲ့ဒီအေၾကာင္းရင္းေတြေပၚမူတည္လို႔ ကင္ဆာအမ်ဳိးအစားလည္း ကြဲျပားသြားပါတယ္.. ဥပမာ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္.. ဘီပိုး၊ စီပိုး႐ွိရင္အသည္းကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္သလို ကြမ္းယာစားတဲ့သူေတြက်ေတာ့ ခံတြင္းကင္ဆာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္..
ေန႔စဥ္ပံုမွန္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ၀မ္းမွန္မွန္သြားရာမွာ အေထာက္အကူျပဳလို႔ ၀မ္းခ်ဳပ္ရင္ျဖစ္တတ္တဲ့ အူမႀကီးကင္ဆာကို ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္..

11. MWD: လမ္းေလွ်ာက္ရင္ အသက္႐ွည္ႏုပ်ဳိေစတယ္ဆိုတာကေရာ ဘာ့ေၾကာင့္ပါလဲဆရာ..

11. Dr. KML: အေမရိကန္ႏိုင္ငံ မီ႐ွီဂန္ေဆးတကၠသိုလ္က ပညာ႐ွင္ေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ဳိးသမီး ၆၄၀၀၀၀ အေပၚမွာ ေလ့လာေတြ႕႐ွိခ်က္အရ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ပံုမွန္ျပဳလုပ္သူေတြဟာ မျပဳလုပ္သူမ်ားထက္ အနည္းဆံုး ၃ ႏွစ္ခန္႔ ပိုမိုအသက္႐ွည္ေၾကာင္း ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္.. အဲ့ဒီေတြ႕႐ွိခ်က္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ ထုတ္ေ၀တဲ့ Live Science ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္.. ဒါ့အျပင္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းအားျဖင့္ အသားအေရကို စိုေျပလွပေစျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ႐ွိတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ေလ်ာ့နည္းေစတဲ့အတြက္ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါလွပျခင္း၊ အသားအေရတင္းရင္းၿပီး ပါးေရ
တြန္႔တာကို သက္သာေစျခင္း အစ႐ွိတဲ့ ႏုပ်ဳိလွပျခင္းေတြကိုလည္း ပိုင္ဆုိင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္..

12. MWD: အခုဆိုရင္ လမ္းေလွ်ာက္တာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကိုသိရပါၿပီ.. အဲ့ဒီအက်ဳိးေက်းဇူးေတြရ႐ွိဖို႔ က်န္းမာေရးအတြက္လမ္းေလွ်ာက္မယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔ကိုဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေလွ်ာက္သင့္တယ္ဆိုတာလည္း သိပါရေစဆရာ..

12. Dr. KML: သုေတသနျပဳလုပ္ခ်က္ေတြအရ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ေန႔ကို မိနစ္ ၃၀ လမ္းေလွ်ာက္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္.. မိနစ္ ၃၀ ေန႔စဥ္ေလွ်ာက္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ မိမိရဲ႕ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ က်န္းမာေရးအက်ဳိးေက်းဇူးေတြရ႐ွိမွာျဖစ္ပါတယ္.. အကယ္၍ မိနစ္ ၃၀ မျပည့္ခဲ့ရင္ေတာင္ ေလွ်ာက္တဲ့အခ်ိန္ေပၚမူတည္ၿပီး အက်ဳိးေက်းဇူးေတြရႏိုင္တာေၾကာင့္ ၁၀ မိနစ္ပဲေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ မိနစ္၂၀ ပဲေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ ရႏိုင္သေ႐ြ႕ ေလွ်ာက္ေစခ်င္ပါတယ္.. အကယ္၍ မိနစ္ ၃၀ ထက္ ပိုေလွ်ာက္ႏိုင္လို႔ ေလွ်ာက္မယ္ဆိုရင္လည္း ပိုေကာင္းပါတယ္..

13. Dr. KML: လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုဖိနပ္မ်ဳိးစီးၿပီး ေလွ်ာက္သင့္ပါသလဲဆရာ.. ဖိနပ္မပါဘဲ လမ္းေလွ်ာက္တာေရာ ေကာင္း/မေကာင္း သိပါရေစဆရာ..

13. Dr. KML: လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ကင္းဗတ္ဖိနပ္ သို႔မဟုတ္ Walking Shoe စီးၿပီး ေလွ်ာက္တာေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္.. ဖိနပ္စီးတဲ့အခါ အတြင္းကေန ေျခအိတ္ခံၿပီးစီးမွ အေရျပားကထြက္လာတဲ့ ေခြၽးေတြကို အလြယ္တကူစုပ္ယူႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို ေျခေထာက္နာတာလည္း သက္သာေစပါတယ္.. ဖိနပ္ရဲ႕အ႐ြယ္အစားဟာ မိမိနဲ႔အေနေတာ္ျဖစ္ရပါမယ္.. ၾကပ္လြန္း၊ ေခ်ာင္လြန္းတဲ့ဖိနပ္ဆိုရင္ အဆင္မေျပပါဘူး.. ဖိနပ္ဟာ ေပါ့ပါးၿပီးသက္ေသာင့္သက္သာျဖစ္ရပါမယ္.. ညႇပ္ဖိနပ္နဲ႔ေလွ်ာက္ရင္ေတာ့ ရေပမယ့္ ျမန္ျမန္ေလွ်ာက္ရင္သိပ္မေကာင္းပါဘူး.. ပိုဆိုးတာကေတာ့ ေဒါက္ဖိနပ္တို႔ အျခားအလွစီးတဲ့ဖိနပ္ေတြနဲ႔ေတာ့ မေလွ်ာက္သင့္ပါဘူး.. ေျခေထာက္ေတြပြန္းပဲ့တာ အသားမာတက္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္.. ဖိနပ္မပါဘဲေလွ်ာက္ရင္ေတာ့ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ ေသာင္ျပင္ေပၚမွာဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္.. ကတၱရာလမ္းေပၚ၊ ကြန္ကရစ္လမ္းေပၚဆိုရင္မေကာင္းပါ..

14. MWD: လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါ ကိုယ္ဟန္အေနအထားကို ဘယ္လိုမ်ဳိးထားၿပီးေလွ်ာက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသလဲဆရာ.. သတိျပဳရမယ့္အခ်က္ေတြ႐ွိရင္ ေျပာျပေပးပါဆရာ..

14. Dr. KML: သိပၸံနည္းက် အေကာင္းဆံုးအေနအထားကေတာ့ ဦးေခါင္းနဲ႔ခါးကို တည့္မတ္စြာထားရပါမယ္.. ေခါင္းကို ေ႐ွ႕တည့္တည့္မ်က္ႏွာမူရပါမယ္.. တံေတာင္ဆစ္၂ ခုကို   ၉၀ ဒီဂရီထားၿပီး လႊဲၿပီးေလွ်ာက္ရပါမယ္.. လည္ပင္းမွာ တဘက္တစ္ခုတင္ထားၿပီး အစြန္းႏွစ္ဖက္ကို လက္နဲ႔ကိုင္ထားတဲ့အေနအထားျဖစ္ပါတယ္.. လက္ကိုလႊဲေပမယ့္ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါကေတာ့ မေ႐ြ႕သြားရပါဘူး.. ေျခလွမ္းရင္ ဖေနာင့္နဲ႔အရင္ဆံုးခ်ၿပီးမွ ေ႐ွ႕ေျခဖ၀ါးကိုခ်ရပါမယ္.. ေျခေထာက္နဲ႔လက္လႊဲခ်က္မွာ ဟန္ခ်က္ညီညီထားၿပီး ေလွ်ာက္ရပါမယ္.. မွန္မွန္ေလွ်ာက္ႏိုင္သလို ပိုၿပီးျမန္ျမန္ေလွ်ာက္ခ်င္သူ
ေတြလည္း ေလွ်ာက္ႏိုင္ပါတယ္.. မိမိရဲ႕အသက္အ႐ြယ္၊ ႏွလံုး၊ ေသြးတိုးေရာဂါ႐ွိ/မ႐ွိနဲ႔ ခံႏိုင္ရည္ေပၚမူတည္ၿပီး ေႏွးျခင္း၊ ျမန္ျခင္းကိုညႇိရပါတယ္..

သတိျပဳရမယ့္အခ်က္ေတြ.. အႀကံျပဳလိုတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့ >>>
(၁) လမ္းေလွ်ာက္ၿပီးခါစ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္ၿပီး ေခြ်းထြက္ေနဆဲျဖစ္ရင္ ေရေအးနဲ႔ေရမခ်ိဳးသင့္ပါဘူး.. ေခြ်းထြက္တာရပ္တဲ့အထိေစာင့္ၿပီး ခဏနားေနၿပီးမွ ေရခ်ိဳးရပါမယ္.. ေရေႏြးနဲ႔ေရခ်ိဳးရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္..

(၂) လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါ တစ္ဦးတည္းေလွ်ာက္ႏိုင္သလို မိမိနဲ႔စိတ္တူကိုယ္တူေျခလွမ္းတူမယ့္ အေဖာ္ေတြနဲ႔ေလွ်ာက္ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္.. စိတ္ၾကည္ႏူးမႈပိုရေစၿပီး ပိုလည္းၾကာၾကာေလွ်ာက္ျဖစ္ေစပါတယ္..

(၃) လမ္းေလွ်ာက္ကာစမွာ ေျခလွမ္းကို ခပ္ျဖည္းျဖည္းခ်င္းစရပါမယ္.. ၿပီးမွ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးသြားသင့္ပါတယ္..စစခ်င္းျမန္ျမန္ေလွ်ာက္တာ ေျပးတာလုပ္ရင္ ၾကြက္သားေတြဆီသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ သိပ္မပြင့္ေသးတဲ့အတြက္ ေအာက္ဆီဂ်င္လံုေလာက္စြာမရလို႔ ၾကြက္သားေတြနာတတ္ပါတယ္.. လမ္းမေလွ်ာက္ခင္ ၾကြက္သားေတြကို အေၾကာေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းေလး စကၠန္႔ ၂၀ ေလာက္လုပ္ေပးရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္.. လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း ၾကြက္သားေတြနာက်င္ခဲ့ရင္ နားရပါမယ္.. ဆက္မေလွ်ာက္သင့္ပါဘူး..

(၄) လမ္းေလွ်ာက္ရင္ တိုင္းတာတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းကရိယာေတြ သံုးႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္..  ဥပမာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္၊ အသက္ရွဴႏႈန္း၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ပမာဏ စသည္ျဖင့္.. လက္မွာပတ္ထားရင္ေကာင္းပါတယ္.. ေျခလွမ္းအေရအတြက္ကိုပါသိရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္..

(၅) ျမန္ျမန္ေလွ်ာက္တာနဲ႔ေႏွးေႏွးေလွ်ာက္တာမွာ ကယ္လိုရီေလာင္ကြ်မ္းမႈက ျမန္ေလပိုမ်ားေလ ျဖစ္ပါတယ္..

(၆) လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ေနရာဟာ မိမိအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ေနရာျဖစ္ရပါမယ္.. လူျပတ္တဲ့ေနရာမ်ိဳးေတြ ေရွာင္သင့္ပါတယ္.. ေလွ်ာက္တဲ့လမ္းမ်က္ႏွာျပင္ကလည္း ေကာင္းရပါမယ္.. ခလုတ္ကန္သင္းမ်ားတာ ေခ်ာ္လဲႏိုင္တဲ့လမ္းေတြ ေ႐ွာင္ရပါမယ္.. ေခြးေလေခြးလြင့္ေတြမ႐ွိဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္.. ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ မ႐ွိတဲ့ေနရာျဖစ္သင့္ပါတယ္..ကားလမ္းေဘးကို ေ႐ွာင္သင့္ပါတယ္.. ယာဥ္အႏၱရာယ္နဲ႔  ေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ပါ..

(၇) ေရာဂါ႐ွိသူမ်ားအေနနဲ႔ ဆရာဝန္နဲ႔ အရင္ဆံုးတိုင္ပင္ၿပီးမွ ေလွ်ာက္သင့္ပါတယ္..

(၈) လမ္းေလွ်ာက္ျဖစ္ဖို႔ အိမ္အျပန္ ဘတ္စ္ကားတစ္မွတ္တိုင္ႀကိဳဆင္းၿပီးေလွ်ာက္ရင္ ေကာင္းပါတယ္..
လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွ တစ္ေနကုန္အေညာင္းထိုင္သူေတြအတြက္ ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္.. တတ္ႏိုင္ရင္ ဓာတ္ေလွခါး၊ စက္ေလွခါးမသံုးဘဲ ေလွကားထစ္က တက္ေပးပါ..

15. MWD: ဆရာ့အေနနဲ႔ ျမ၀တီ႐ုပ္ျမင္သံၾကားပရိသတ္ႀကီးကို ဘာမ်ားထပ္ၿပီးေျပာခ်င္ပါေသးလဲဆရာ..

15. Dr. KML: ေဆးတမယ္တည္းနဲ႔ ေရာဂါမ်ားစြာကို ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေသာေဆး၀ါး မ႐ွိေသးပါ.. ဒါေပမယ့္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းဟာ ေရာဂါေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ကာကြယ္တုိက္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ ထက္ျမက္ေကာင္းမြန္တဲ့ သဘာ၀ေဆး၀ါးတစ္ခုလို႔ဆိုရင္ မမွားပါဘူး.. ေန႔စဥ္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖင့္အ၀လြန္ေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾကာေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုးေရာဂါကအစျပဳလို႔ ကင္ဆာေရာဂါအထိပါ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသနစာတမ္းေတြအရ သိ႐ွိခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္.. လမ္းေလွ်ာက္တယ္ဆိုတာ အခ်ိန္ေနရာမေ႐ြး၊ ေငြကုန္ေၾကးက်မ႐ွိဘဲ မည္သူမဆို လုပ္ႏိုင္တဲ့အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္.. အေထာက္အကူျပဳပစၥည္းနဲ႔ သင္ျပေပးမယ့္သူလည္းမလိုပါ.. ဒါ့ေၾကာင့္ လူတိုင္းလမ္းေလွ်ာက္ၾကပါစုိ႔လို႔ ေလးေလးနက္နက္တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္..

မူရင္းစာမ်က္နွာ - ေဒါက္တာခင္ေမာင္လြင္ ( FAME Pharmaceuticals)