ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ ဗုဒၶ မေ၀ဖန္

'ေဟာ...ကို၀င္းပါလား၊ လာဗ်ာ ခင္ဗ်ားနဲ႕ တရားဓမၼအေၾကာင္းေလးေတြ ေဆြးေႏြးခ်င္ေနတာနဲ႕အေတာ္ပဲ'

'ဟုတ္လား၊ ကြၽန္ေတာ္ေတာင္ ေန႕လည္ကမွ ျမန္မာ့အသံေရဒီယိုက ထုတ္လႊင့္သြားတဲ့ မဟာစည္ဆရာေတာ္ အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္ ေသာဘနနဲ႕ တိပိဋကဓရဓမၼဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ အရွင္၀ိစိတၲသာရာဘိ၀ံသတို႕ ဆ႒သဂၤါယနာတင္စဥ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေမး အေျဖခန္းကို နားေထာင္လာခဲ့ေသးတယ္ ကိုလင္းေရ'

'ကြၽန္ေတာ္ေဆြးေႏြးခ်င္တာနဲ႕ေတာ့ ကြက္တိပဲဗ်ိဳ႕၊ ဒီေန႕ထုတ္လႊင့္သြားတဲ့ သံယုတၲနိကာယ္၊ အဗ်ာကတသံယုတ္၊ ေခမာသုတ္က ပေသနဒီ ေကာသလမင္းနဲ႕ ေခမာေထရီတို႕ အျပန္အလွန္ အေမးအေျဖလုပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး နည္းနည္းနားရႈပ္ သြားလို႕ဗ်ာ'

'ေၾသာ္...သိျပီ၊ ပေသနဒီေကာသလမင္းက တမလြန္ ရွိ-မရွိ ဆိုတဲ့ကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဗုဒၶရဲ႕အယူအဆကိုေျပာျပဖို႕ ေခမာေထရီကို ေမးေလွ်ာက္ရာမွာ ေပးတဲ့အေျဖစကားေတြကို သိပ္သေဘာမေပါက္ဘူးဆိုပါေတာ့'

'ဟုတ္ပါ့ ကို၀င္းရာ၊ တမလြန္ဘ၀ရွိသလားလို႕ဆိုေတာ့ ဒီလို ဗုဒၶကမယူဆဘူးတဲ့၊ ဒီလိုယူဆရင္ သႆတဒိ႒ိ တဲ့ဗ်ာ၊ တမလြန္ မရွိဘူး လားဆိုေတာ့လည္း ဒီလိုယူရင္ ဥေစၦဒဒိ႒ိ မို႕ ဗုဒၶရဲ႕အယူမဟုတ္ျပန္ဘူးတဲ့၊ ဒါျဖင့္ တခ်ိဳ႕သတၲ၀ါေတြမွာ တမလြန္ရွိျပီး တခ်ိဳ႕မွာမရွိဘူးလို႕ ယူရမလားလို႕ ေမးျပန္ေတာ့လည္း အဲဒါက ဧကစၥသႆတဒိ႒ိ မို႕ ဗုဒၶကျငင္းပယ္သတဲ့၊ တမလြန္ ဘ၀ရွိတယ္လည္းမဟုတ္၊ မရွိဘူး လည္းမဟုတ္လို႕ ယူရမလားလို႕ ေမးျပန္ေတာ့ ဒီလိုယူတာဟာ အမရာ၀ိေကၡပဒိ႒ိ မို႕ ဗုဒၶကလက္မခံျပန္ဘူးတဲ့ဗ်ာ၊ ေခမာေထရီက ဆက္ ေတာ့ရွင္းခဲ့ပါရဲ႕၊ ကြၽန္ေတာ္က ဥာဏ္မမီေတာ့ သေဘာမေပါက္လွဘူးဗ်ာ'

'ကဲ..ဒါဆို ခင္ဗ်ားတို႕ကြၽန္ေတာ္တို႕ လူျပိန္းအခ်င္းခ်င္း နားလည္ေအာင္ ဥာဏ္မီသေလာက္ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့ဗ်ာ'

'တိုတိုနဲ႕ လိုရင္းကိုေျပာဗ်ာ'

'အင္း...ကိုလင္း နားလည္ေအာင္ အတိုဆံုးအက်ဥ္းဆံုးေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီ တမလြန္ဘ၀ ရွိတယ္-မရွိဘူးစတဲ့ ၾကံစည္ေတြးေခၚမႈ ေတြအားလံုးဟာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းသာလွ်င္ အႏၲိမရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အျဖစ္ ခံယူက်င့္သံုးလ်က္ရွိၾကတဲ့ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္စစ္တစ္ေယာက္အတြက္ လံုး၀ထည့္စဥ္းစားစရာမလိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပဲဗ်'

'ဟုတ္မွလည္းလုပ္ပါ ကို၀င္းရာ၊ ခင္ဗ်ားတို႕ ကြၽန္ေတာ္တို႕ထက္ တတ္သိနားလည္တဲ့ ပညာရွင္ၾကီးေတြ ကိုယ္တိုင္ကေတာင္ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ႕ မွန္ကန္တိက်မႈကို ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀တည္ရွိေၾကာင္း သိပၸံနည္းက် အေထာက္အထားေတြျပျပီး သက္ေသထူေနၾကမွျဖင့္ ဗုဒၶ၀ါဒီ တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ တမလြန္ဘ၀ကို ထည့္မစဥ္းစားလို႕ ျဖစ္ပါ့မလားဗ်'

'သိပ္ျဖစ္တာေပါ့ဗ်ာ၊ တကယ္ေတာ့ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒရပ္တည္ႏိုင္ဖို႕ အေရးပါတဲ့အေျခခံအုတ္ျမစ္ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ ရွိရွိ-မရွိရွိ ဗုဒၶ၀ါဒမွန္ကန္တဲ့အေၾကာင္း သက္ေသထူႏိုင္ျပီးသားပါ ကိုလင္းရာ'

'ဒါျဖင့္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကဘာလို႕မ်ား လူ၀င္စားကိစၥေတြ၊ ပရေလာကအေၾကာင္းေတြကို ေရွ႕တန္းတင္ျပီး ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႕ဆက္စပ္ယူေနၾက တာတံုး'

'ဒါကေတာ့ သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ေသျပီးေနာက္ ဘ၀သစ္တစ္ဖန္ျပန္ျဖစ္လိုတဲ့ ဘ၀တဏွာကိုမျဖတ္ႏိုင္ၾကလို႕ေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ သူတို႕က ပစၥဳပၸန္ဘ၀ကို တြယ္တာျမတ္ႏိုးေနေပမယ့္ တစ္ေန႕က်ေသရမယ္ဆိုတာကိုလည္း အေတြ႕အၾကံဳအရ သိေနၾကတယ္ေလ၊ ဒီလိုေသဆံုး သြားတဲ့ေနာက္မွာ ကိုယ္တြယ္တာျမတ္ႏိုးရတဲ့ဘ၀ေလး၊ အျပီးတိုင္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားမွာကိုမလိုလားဘူး၊ သိပ္ေၾကာက္ၾကတယ္။ဒီေတာ့ ေသျပီးေနာက္ ဘ၀သစ္တစ္ခု ထပ္ျပီး ေပါက္ပြားရွင္သန္လိုတဲ့ ဆႏၵစြဲကၾကီးမားလာတယ္၊ အဲဒီဆႏၵစြဲဟာ ဘ၀တဏွာပဲ၊ ဒီဘ၀တဏွာရဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ငါေသရင္ ေနာက္ဘ၀သစ္တဖန္ ျပန္ျဖစ္ကိုျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆျဖစ္ေပၚလာေတာ့တာေပါ့ဗ်ာ'

'ေအးဗ်၊ အဲဒီဆႏၵစြဲနဲ႕ ေပါက္ဖြားလာတဲ့ယံုၾကည္မႈကို စြဲျမဲသည္ထက္စြဲျမဲ၊ ခိုင္မာသည္ထက္ ခိုင္မာလာေအာင္ အေထာက္အထားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွာ၊ အေၾကာင္းစံုျပျပီး ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ စြဲလန္းမႈအယူအဆေပၚေပါက္လာတာပဲ ျဖစ္ရမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကို၀င္းေရ၊ တခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက်ေတာ့ ေသရင္ဘ၀ျပတ္ျပီ၊ ေနာင္တမလြန္ဆိုတာ မရွိဘူးလို႕ ဆိုၾကျပန္ပါေရာလားဗ်ာ'

'အဲဒါကလည္း တဏွာတစ္မ်ိဳးရဲ႕အစြမ္းပဲဗ်၊ အဲဒါကို ၀ိဘ၀တဏွာလို႕ေခၚတယ္'

'၀ိဘ၀တဏွာဆိုေတာ့ ဘ၀တဏွာရဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ေပါ့ေနာ'

'ဒါေပါ့ဗ်ာ၊ တခ်ိဳ႕လူေတြက ေလာကၾကီးကို တစ္စက္ကေလးမွ အေကာင္းမျမင္တတ္ၾကဘူး၊ အဆိုးျမင္၀ါဒီေတြေပါ့ဗ်ာ၊ ဗုဒၶ၀ါဒကေန လမ္း လြဲသြားတဲ့ ေဂါကုလိက ဂိုဏ္းသားေတြဟာ ေလာကၾကီးကို အလွ်ံတညီးညီးေတာက္ေလာက္ေနတဲ့ မီးက်ီစုၾကီး၊ ပူေလာင္လွတဲ့ ျပာပံုၾကီး အလား ရႈျမင္ၾကတယ္ဆိုပဲ၊ အဆိုးျမင္၀ါဒီေတြဟာ ဘ၀ရဲ႕တည္ရွိမႈကို လံုး၀မလိုလားၾကဘူး။ ဘ၀ကို အျမန္ဆံုးခ်ဳပ္ျငိမ္း ရပ္စဲပစ္ခ်င္ၾက တယ္။ ဘ၀ဆိုတာ ျမန္ျမန္ေသရင္ ျမန္ျမန္ေအးတာပဲ၊ ေသျပီးေနာက္ ဘ၀သစ္တစ္ဖန္ ျပန္ျဖစ္ရင္လည္း ဘယ္ေတာ့မွေကာင္းမွာမဟုတ္ ဘူးလို႕ ယူဆၾကတယ္။ အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ျဖင့္ ဘ၀ကိုအလြန္စက္ဆုပ္ရြံ႕ရွာ မုန္းတီးျပီး ျပတ္စဲခ်ဳပ္ျငိမ္းလိုတဲ့ အလိုရမၼက္ဆႏၵ ၾကီးမားမႈဟာ ၀ိဘ၀တဏွာပဲဗ်'

'ဒါဆို ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသသြားတဲ့သူေတြဟာ ဒီ၀ိဘ၀တဏွာရဲ႕လႈံ႕ေဆာ္မႈ အားၾကီးမႈေၾကာင့္လို႕ ဆိုရမွာေပါ့ေနာ္'

'မွန္တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ ဒါေပမယ့္တခ်ိဳ႕က ဒီဘ၀ကိုမလိုလားလို႕သတ္ေသၾကေပမယ့္ တမလြန္ဘ၀ကို ယံုၾကည္စြဲလမ္းၾကျပန္ေရာဗ်'

'အင္း...ဒီလူေတြက်ေတာ့ ယခုဘ၀မွာျဖင့္ ငါ့အတြက္ေကာင္းစရာမရွိေတာ့ဘူး၊ ေသျပီးတမလြန္ဘ၀သစ္ကိုေရာက္ပါမွ အခုထက္ သာ လြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနသစ္ကိုရလိမ့္မယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္ထင္ပါ့၊ ေသရင္ ေကာင္းကင္ဘံုကို ေရာက္မယ္လို႕ ယံုၾကည္ျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသသြားၾကတဲ့ ဘာသာေရး ဂိုဏ္း၀င္ေတြလိုမ်ိဳးေပါ့ေနာ္'

'လူတိုင္းလူတိုင္းမွာ ဘ၀တဏွာနဲ႕ ၀ိဘ၀တဏွာတို႕ကေတာ့ ဒြန္တြဲလြန္ဆြဲေနၾကတာပါပဲဗ်ာ၊ ဘ၀တဏွာ အားၾကီးလြန္းသူေတြက ေသ ျပီးေနာက္ ဘ၀ျပတ္စဲမွာကို ေၾကာက္ေလေတာ့ တမလြန္ဘ၀ရွိတယ္ ဆိုတဲ့အယူကို ႏွစ္သက္တယ္။ဒီလိုႏွစ္သက္မႈေၾကာင့္ သတၲ၀ါဟာ ေသရင္ဘ၀မျပတ္ဘူးဆိုတဲ့ သႆတဒိ႒ိအယူကို စြဲစြဲလမ္းလမ္း ခံယူထားၾကတာေပါ့'

ဒါျဖင့္ ၀ိဘ၀တဏွာ အားၾကီးလြန္းသူေတြဟာ ဒီဘ၀ကိုအျမန္ဆံုး ခ်ဳပ္ျငိမ္းခ်င္သလို ေနာင္ဘ၀ရွိမွာကိုလည္း စိုးရြံ႕ေလေတာ့ သတၲ၀ါ ဆိုတာ ေသရင္ျပတ္ျပီ တမလြန္မရွိဘူးဆိုတဲ့အယူကို ႏွစ္သက္ျပီး ဥေစၦဒဒိ႒ိအယူကို စြဲလမ္းၾကတာပဲေပါ့။ ေတြးၾကည့္လိုက္ေတာ့ လူ ေတြဟာ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵစြဲကိုလိုက္ျပီး ႏွစ္သက္ရာ္အယူ၀ါဒကို မွန္တယ္လို႕ ခံယူၾက၊ မွန္ကန္ေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြျပ ၾကနဲ႕ အလုပ္ရႈပ္ကုန္ၾကတာပဲ ထင္ပါတယ္ ကို၀င္းရာ'

'အမွန္တရားကို မသိမျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆႏၵစြဲေတြဖံုးလႊမ္းခံထားရျပီးမွ ၾကံဆတီထြင္ထြက္ေပၚလာတဲ့ အယူေတြမို႕ ဗုဒၶျမတ္စြာက သႆတဒိ႒ိနဲ႕ ဥေစၦဒဒိ႒ိေတြအျဖစ္ ပယ္ခဲ့တာေပါ့'

'ဒါေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ၊ တမလြန္ရွိတယ္လည္းမဟုတ္၊ မရွိဘူးလည္းမဟုတ္ဆိုတဲ့ အမရာ၀ိေကၡပဒိ႒ိကို ပယ္တာကေရာဗ်ာ'

'အဲဒါ ဗုဒၶေခတ္က သိဥၥည္းဆရာၾကီးရဲ႕ အယူဗ်၊ သူက ဘယ္လိုအေမးပုစၦာမ်ိဳးလာလာ၊ ဟိုလိုလည္းမဟုတ္၊ ဒီလိုလည္းမဟုတ္နဲ႕ ေျဖ တတ္လြန္းလို႕ သူ႕အယူ၀ါဒဟာ ဘာမွမေရရာဘဲ၊ ငါးရွဥ့္ကိုဖမ္းရသလို အမိအရဆုပ္ကိုင္ဖို႕ ခက္တဲ့အတြက္ အမရာ၀ိေကၡပဒိ႒ိလို႕ေခၚ သတဲ့၊ အေနာက္တိုင္း ဒႆနိကပညာက မသိ၀ါဒ (Agnostism) နဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္တူတယ္လို႕ ဆိုၾကတယ္။ ဘာမွတိက်တဲ့အေျဖမရဘဲ ေမးသမွ်ကို လွည့္ပတ္ျငင္းရင္းနဲ႕ အခ်ိန္ကုန္တဲ့၀ါဒမို႕ ဗုဒၶကပယ္ခဲ့တာပဲဗ်'

'ဒါျဖင့္ တခ်ိဳ႕မွာတမလြန္ဘ၀ရွိျပီး တခ်ိဳ႕မွာမရွိဘူးဆိုတဲ့ ဧကသစၥသႆတဒိ႒ိ ကိုပယ္တာကေရာဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္နဲ႕ ေျပာရရင္ျဖင့္ ဒီအယူဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သိပၸံနည္းက်ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြနဲ႕ ကိုက္ညီတယ္လို႕ထင္တယ္'

'ကိုလင္းက လူတစ္သန္းမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းေလာက္ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ လူ၀င္စားဆိုတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြကို အေၾကာင္းျပဳျပီးေျပာတာ ထင္တယ္'

'ဟုတ္တယ္ေလဗ်ာ၊ တစ္ခါကေသဆံုးသြားသူေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို အတိအက် ေျပာႏိုင္ဆိုႏိုင္ခံစားသိရွိႏိုင္ျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း အဲဒီေသသူ ျပန္၀င္စားတာပါပဲလို႕ ယံုၾကည္ေနတဲ့လူေတြကို လက္ေတြ႕ျပႏိုင္ေနမွပဲဗ်'

'ကိုလင္းစကားထဲကကို အေျဖေပၚေနျပီပဲဗ်ာ၊ ဒီလူေတြကို ေလ့လာျပီး သိပၸံနည္းက် စူးစမ္းေလ့လာ ေကာက္ခ်က္ခ်တတ္သူေတြက တခ်ိဳ႕ လူေတြဟာ ေသရင္လူျပန္ျဖစ္တတ္တယ္လို႕ ဘယ္ေတာ့မွယူဆမွာ မဟုတ္ဘူး။ ခင္ဗ်ားေျပာသလိုေပါ့၊ တခ်ိဳ႕လူေတြဟာ သူတို႕မေမြးဖြား ခင္ ကာလတစ္ခုက ေသဆံုးသြားသူတစ္ဦးနဲ႕ အမွတ္သညာ၊ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူ၊ ကိုည္ရည္ကိုယ္ေသြး၊ အဂၤါရုပ္ခ်င္းတူညီျပီး သူ႕ ကိုယ္ကိုသူ အဲဒီေသသူ ျပန္၀င္စားတာပဲျဖစ္တယ္လို႕ ထင္မွတ္ေနတတ္ေလ့ရွိတယ္လို႕သာ ေကာက္ခ်က္ ခ်လိမ့္မယ္ဗ်၊ အျမဲမွန္တဲ့ သဘာ၀တရားလို႕ လက္မခံဘဲ သဘာ၀လြန္ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုလို႕သာ ယူဆလိမ့္မယ္၊ လူ၀င္စားပါလို႕ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး'

'ခင္ဗ်ာ့အယူအဆက ယံုၾကည္မႈေခါင္းပါးျပီး ပစၥဳပၸန္ကိုခ်ည္း ဦးစားေပးရာ မေရာက္လြန္းဘူးလားဗ်ာ'

'သိပၸံနည္းက် စူးစမ္းေလ့လာမႈဆိုတာ ယံုၾကည္မႈေတြ၊ ဆႏၵစြဲေတြေဘးဖယ္ျပီး ပစၥဳပၸန္ကိုသာ သရုပ္ခြဲေလ့လာရတာဗ်၊ ျပီးေတာ့ ပစၥဳပၸန္အ တြက္သာ တိက်မွန္ကန္တဲ့ဥပေဒသကို ထုတ္ေပးႏိုင္တာ၊ အတိတ္နဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ထာ၀ရေသခ်ာေရရာတဲ့ ဥပေဒသမ်ိဳးကို သိပၸံ နည္းက်စူးစမ္းမႈက ဘယ္ေတာ့မွ ထုတ္မေပးႏိုင္ဘူး ကိုလင္းရဲ႕'

'ဒါဆိုရင္ လူ၀င္စားျဖစ္ရပ္ေတြကို သိပၸံနည္းက် အေထာက္အထားေတြပါလို႕ ေျပာဆိုေရးသားေနၾကတာေတြဟာ အလကားပဲေပါ့'

'ဒါေတာ့ ခင္ဗ်ာ့ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္နဲ႕ ခ်င့္ခ်ိန္ဆံုးျဖတ္ေပါ့ဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႕ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္တာကျဖင့္ အဲဒီေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ အစြဲအလမ္းေတြ၊ လူ၀င္စားျပႆနာေတြဟာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အဆံုးအမနဲ႕အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံ အားထုတ္လိုသူေတြ အတြက္ ဘာမွအသံုးမတည့္၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ ထည့္တြက္စရာလည္းမလိုဘူးဆိုတာဘဲ ကိုလင္းေရ'

'ေအးဗ်ာ၊ တိတိပပ အေျဖမထုတ္ႏိုင္ဘဲ ခေနာ္ခနဲ႕ႏိုင္တဲ့ အယူအဆတစ္ရပ္အေပၚမွာ အေျချပဳျပီး ဗုဒၶ၀ါဒမွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသတူ တာဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကို ခိုင္မာေအာင္လုပ္ရာ မေရာက္တဲ့အျပင္ ဘာသာျခားေတြရဲ႕ ေခ်ာက္ခ်ားမႈေၾကာင့္ ခ်ည့္နဲ႕ယိမ္းယိုင္သြားေစႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သတိျပဳသင့္သဗ်ေနာ့'

'မွန္တာေပါ့ ကိုလင္းရာ၊ ဒီလို မေရရာမေသခ်ာတဲ့ အယူေတြကိုစြဲလမ္းျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တရားနဲ႕ ကင္းကြာသြားမွာစိုးတဲ့အတြက္ ဗုဒၶ ျမတ္စြာက တမလြန္ဘ၀နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လို အစြဲမ်ိဳးကိုမွ လက္မခံၾကဖို႕ အခါအခြင့္သင့္တိုင္း မိန္႕ၾကားသြားခဲ့တာပဲဗ်'

'ဒါဆို ဗုဒၶ၀ါဒရဲ႕အေျခခံအုတ္ျမစ္ဟာ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀တည္ရွိမႈဆုိတဲ့ အယူအဆမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္'

'ေသခ်ာတာေပါ့ဗ်ာ၊ ေရွးဘ၀ဆိုတဲ့ အတိတ္ကာလဟာ ဘယ္မွာရွိေတာ့လို႕တုန္း၊ ေခၚယူကိုင္တြယ္ျပလို႕ရတဲ့ အရာမွမဟုတ္ဘဲ။ ဒီလိုပါပဲ၊ ေနာက္ဘ၀ဆိုတဲ့ အနာဂတ္ကာလကေရာ ဘယ္မွာေရာက္လာေသးလို႕လဲ၊ မရွိေတာ့တဲ့၊ မရွိေသးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚ အာရံု က်က္စားေနသေရြ႕ ဘယ္မွာလာအမွန္တရားကို သိျမင္ႏိုင္ပါေတာ့မလဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္နဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚ စြဲလမ္းမႈမွန္သမွ်ကို မိစၳာဒိ႒ိအယူေတြအျဖစ္ ဗုဒၶျမတ္စြာကသတ္မွတ္ခဲ့တာေပါ့၊ မိစၳာဒိ႒ိအယူေတြ ရွိေနသေရြ႕ နိေရာဓသစၥာအမွန္ မဂ္ ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေရးအတြက္လိုအပ္တဲ့ မဂၢသစၥာရဲ႕ ဦးစီးဦးေဆာင္ သမၼဒိ႒ိအျမင္နဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ ျပည့္စံုမွာမဟုတ္ဘူးဗ်'

'ဒါေပမဲ့ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲတခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀တည္ရွိမႈ အယူအဆက အေရးၾကီးတယ္ဆိုပဲ ကို၀င္းရဲ႕'

'ဟုတ္ပါတယ္၊ မိမိတုိ႕ကိုယ္ကို ဘုရားဆုပန္ထားတဲ့ ဘုရားေလာင္းေဗာဓိသတၲေတြအျဖစ္ ခံယူထားတဲ့ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အဖို႕မွာေတာ့ အတိတ္ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာက ျဖည့္က်င့္ခဲ့ရတဲ့ ပါရမီအနည္းအမ်ားဟာ အလြန္အေရးၾကီးတယ္၊ သူတို႕က ပါရမီျဖည့္မွ ဘုရားျဖစ္၊ ဘုရားျဖစ္ျပီးမွ သတၲ၀ါေတြကို ကယ္တင္ေခြၽခြၽတ္ျပီး နိဗၺာန္ေရႊျပည္ကို စံ၀င္ၾကရမွာကိုး၊ ဒီေတာ့ အတိတ္ဘ၀ကို ထည့္မစဥ္း စားလို႕ မရဘူးေလ၊ ေနာက္ျပီး သူတို႕ရဲ႕နိဗၺာန္ဆိုတာကလည္း ခ်မ္းသာသုခအေပါင္းနဲ႕ ျပည့္စံုျပီး တမလြန္ေလာကမွာသာရွိတဲ့ ဘုံနန္း တစ္ခုျဖစ္ေလေတာ့ အနာဂတ္ဘ၀ကိုလည္း စြဲလမ္းေမွ်ာ္မွန္းၾကရေတာ့တာေပါ့'

'ေအးဗ်ာ၊ ဒါကိုသေဘာမေပါက္ေသးတဲ့ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တခ်ိဳ႕က အဲဒီေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ အစြဲအလန္းေတြကို သာသနာေတာ္ ထဲ ဆြဲသြင္းလာတာဟာ သမၼာဒိ႒ိမဂၢင္နဲ႕ျပည့္စံုေရးအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေနေတာ့တာပဲ ကို၀င္းေရ'

'ကိုင္း....ဒီေလာက္ဆုိရင္ ကိုလည္းလည္း ေခမာသုတ္လာ ေခမာေထရီရဲ႕ အေျဖစကားကို နားလည္ေလာက္ေရာေပါ့၊ ဒါ့အျပင္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာဟာ အတိတ္နဲ႕ အနာဂတ္ေပၚမွာ အေျခမခံဘဲ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ကိုသာ အေလးျပဳတဲ့ဓမၼဆိုတာလည္း သေဘာေပါက္ ေလာက္ပါျပီ၊ ေနာင္မ်ား အခြင့္သာရင္ျဖင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕ရဲ႕ ပန္းတိုင္ျဖစ္တဲ့ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ဆိုတာဟာ တမလြန္ဘ၀မွာမွ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ေနရာဌာနမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟစတဲ့ ကိေလသာတရားမ်ားကင္းစင္တဲ့ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ခႏၶာကိုယ္နဲ႕ပဲ လက္ငင္းဒိ႒ခံစားႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ (သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း) အေၾကာင္း အက်ယ္ေဆြးေႏြးၾကေသးတာေပါ့ဗ်ာ'

၀င္သိန္းဦး

(၁၅-၃-၉၃)

ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ။