ShweMinThar: ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္း ဆိုေသာ တိတ္တဆိတ္ လူသတ္သမား တစ္ေယာက္

Ectopic Pregnancy: Getting to Know A Silent Killer for Women

မိုးေရစက္မ်ား အံု႔အံု႔သည္းသည္း ရြာသြန္းေသာ ငယ္ဘ၀ထဲက ဇြန္လတစ္လတြင္ ခင္မင္ခဲ့ရေသာ သူငယ္ခ်င္း မိန္းကေလး တစ္ဦး ရွိ၏။ ေက်ာင္းဖြင့္ရက္ အတန္းသစ္၌ စတင္ ခင္မင္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပံဳးရႊင္ေဖာ္ေရြကာ သူငယ္ခ်င္းခ်င္း ကူညီတတ္၍ လူခ်စ္လူခင္ေပါေသာ သူမသည္ ေက်ာင္းစာႏွင့္ ဘက္စံုထူးခြ်န္ဆု ျပိဳင္ပြဲမ်ား၌ မၾကာခဏ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ အဓိက ျပိဳင္ဘက္ မၾကာခဏ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသျဖင့္ မွတ္မွတ္ရရ ရွိခဲ့သည္။

ေဆးတကၠသိုလ္ တက္ေတာ့လည္း တူတူမို႔ ဆက္လက္ ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့သည္။ သူမသည္ ဘက္စံု ေတာ္ေသာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္ျပီး အလုပ္သင္ဆရာ၀န္ ဘ၀တြင္ လူနာမ်ားကို ဂရုစိုက္ ကုသေပးတတ္ေသာ္လည္း သူမ၏ အားနည္းခ်က္မွာ ကိုယ္တိုင္၏ က်န္းမာေရးကို ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိသာ ဂရုစိုက္တတ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္ သတိထားမိခဲ့သည္။ ေက်ာင္းျပီးေတာ့ သူမ စီးပြားေရး ေလာကမွ ခ်စ္သူႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳကာ ေဆးေလာကကို ေက်ာခိုင္းခဲ့သျဖင့္ ထူးခြ်န္ေသာ ဆရာ၀န္တစ္ဦး ေလ်ာ့သြားျခင္းကို ကြ်န္ေတာ္ ႏွေမ်ာခဲ့ဖူးသည္။

တစ္ေန႔ေသာအခါ သူမ အလွဴတစ္ခုသို႔ သြားခဲ့ျပီး အိမ္ေရာက္ေသာ အခါ ၀မ္းေလွ်ာ၀မ္းပ်က္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရည္ဓာတ္ ဆံုးရွံဳးမွဳေၾကာင့္ ေသြးေပါင္ေတြက်ကာ ၀မ္းသြားရင္း ဗိုက္လည္း အရမ္းေအာင့္သည္။ ထက္ျမက္ေသာ ဆရာ၀န္ တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ သူမက ဘယ္ေဆးခန္းမွ မသြား။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ပင္ အေၾကာထဲ အပ္စိုက္ကာ ဓာတ္ဆားရည္ ပုလင္းမ်ားပင္ ခ်ိတ္လိုက္ေသးသည္။

တစ္ရက္ထဲႏွင့္ ၀မ္းကေကာင္းသြားေသာ္လည္း ေသြးေပါင္က တက္မလာ။ ဒါကို သူမက အရည္ဓာတ္ ဆံုးရွံဳးမွဳ မ်ားသြားေသာေၾကာင့္ ထင္ကာ အိမ္မွာပဲ ေပကာေနျပီး ပုလင္းေတြပဲ ဆက္ခ်ိတ္သည္။ ေနာက္ေန႔မနက္ သူမ အိပ္ရာထဲမွာ ကြယ္လြန္သြားေၾကာင္း သူမအမ်ိဳးသားက ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြဆီ ဖုန္းဆက္ေျပာေတာ့ အားလံုး၀မ္းနည္းေၾကကြဲရသလို အံံ့လည္း အံ့ၾသၾက၏။ ရင္ခြဲစစ္ေဆးမွဳ လုပ္ေတာ့ ေနရာမွား သေႏၶတည္ျခင္း ေပါက္ထြက္ကာ ၀မ္းဗိုက္အတြင္း ေသြးယိုစိမ့္မွဳ လြန္၍ ေသဆံုးသည္ဟု သိရေတာ့မွ သူမ အမ်ိဳးသား အပါအ၀င္ လူအားလံုး ပို၍ အံ့ၾသကာ မေျဖဆည္ႏိုင္ ျဖစ္ရသည္။

၀မ္းပ်က္ျခင္းႏွင့္ တြဲ၍ တျပိဳင္နက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေနရာမွားသေႏၶတည္မွဳ ေပါက္ထြက္သြားျခင္း၏ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေသာ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ေသြးေပါင္က်ျခင္းတို႔သည္ သူမ ကံဆိုးစြာပင္ ဂရုမျပဳမိခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္။ ရာသီေသြး ႏွစ္လခန္႔ မေပၚေသာ္သည့္ အခ်က္ကိုလည္း ဤကဲ့သို႔ မမွန္ျခင္းက ျဖစ္ေနက်ဟု ထင္ကာ ထည့္တြက္ဖို႔ သူမ ခြ်တ္ေခ်ာ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ သာမန္ ၀မ္းပ်က္ေရာဂါဟု တြက္ဆကာ ေဆးရံုမသြားခဲ့ျခင္းတို႔သည္ ယခုကဲ့သို႔ ေမွ်ာ္လင့္မထားေသာ ရုတ္တရက္ အျဖစ္ဆိုးကို ဖိတ္ေခၚလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေနာက္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သိရသည္။

မိုးေရစက္မ်ား အံု႔အံု႔သည္းသည္း ရြာသြန္းေသာ ဇြန္လတစ္လတြင္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကို ဤသို႔ ကြ်န္ေတာ္ ဆံုးရွံဳးခဲ့ရဖူး ပါသည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ ၾကားရံုျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ထိတ္လန္႔ၾကေသာ Ectopic Pregnancy ေခၚ ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းဆိုသည့္ ေသြးေအးလူသတ္သမား တစ္ေယာက္က သူမကို ေခ်ာင္းေျမာင္းလုပ္ၾကံ သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္း ဆိုတာဘာလဲ
ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္း ဆိုတာ အသက္အႏၱရာယ္ အရမ္းရွိျပီး အေရးေပၚ ကုသမွဳ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ အေျခအေန တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သေႏၶသားဟာ ပံုမွန္လို သားအိမ္ထဲမွာ မတည္ဘဲ သားဥျပြန္ (Fallopian Tube) လို႔ ေခၚတဲ့ သားအိမ္ (Utreus) နဲ႔ သားဥအိမ္ (Ovaries) ႏွစ္ခုကို ဆက္သြယ္ေပးထားတဲ့ ျပြန္ေလးႏွစ္ဖက္ထဲက တစ္ဖက္ဖက္မွာ သြားတည္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရမ္းရွားပါးတဲ့ ကိစၥေတြမွာဆို သားဥအိမ္မွာ (သို႔) ၀မ္းဗိုက္တြင္း ကလီစာ တစ္ခုခုမွာ ေနရာမွားျပီး သေႏၶတည္ ေနတတ္ပါတယ္။ ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းဟာ ကိုယ္၀န္ရဲ့ အေစာပိုင္း ရက္သတၱပတ္ေတြမွာ စသိသာလာျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ကိုယ္၀န္ ၈ ပတ္မွာ (၅၆ ရက္) ေလာက္မွာ ေပၚေပါက္လာတတ္ပါတယ္။

ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းဟာ ဘယ္ေလာက္ အျဖစ္မ်ားသလဲ
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျခင္း အၾကိမ္ ၅၀ မွာ တစ္ၾကိမ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာရရင္ ကိုယ္၀န္ေတြ အားလံုးရဲ့ ၂% ေပါ့။ အဲေလာက္ အျဖစ္မ်ားသလို ျဖစ္လာရင္ အသက္နဲ႔ အရမ္းနီးလို႔ အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးအားလံုး သိထားသင့္တဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ
မ်ားေသာအားျဖင့္
မိန္းမကိုယ္က ေသြးနည္းနည္းစီ ဆင္းျခင္း
ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း (ဒါကေတာ့ သိပ္မကြဲျပားပါဘူး။ ကိုယ္၀န္ရွိရင္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ျဖစ္တတ္ၾကလို႔ပါ)
၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ေအာင့္ျခင္း (ကိုယ္၀န္ေဆာင္ တစ္ေယာက္အတြက္ ဗိုက္ရဲ့ ဘယ္ေနရာက ေအာင့္ေအာင့္ ဆရာ၀န္ မျဖစ္မေန ျပဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ အသိရွိရပါမယ္)
ဗိုက္ထဲက စူးကနဲ ထိုးေအာင့္တတ္ျခင္း
ခႏၶာကိုယ္ အျခမ္းတစ္ျခမ္းက ေအာင့္တတ္ျခင္း
သြက္ခ်ာလည္ မူးေ၀သလို၊ အားနည္းသလို ခံစားရျခင္း
ပခံုး၊ လည္ပင္းႏွင့္ စအိုအတြင္းပိုင္းက နာျခင္း စတာေတြ ခံစားရေလ့ ရွိပါတယ္။

ေနရာမွား သေႏၶတည္ျခင္းမွာ အေၾကာက္ရဆံုး ကေတာ့ သေႏၶသားဟာ ၾကီးလာတာနဲ႔ အမွ် သားဥျပြန္ မဆန္႔ေတာ့ဘဲ ေပါက္ကြဲထြက္သြားျခင္းပါပဲ။ ေပါက္ထြက္သြားေသာ ေနရာမွားသေႏၶ (Ruptured Ectopic Pregnancy) လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနမွာ ကြဲထြက္သြားတဲ့ ေနရာကေန ေသြးေတြ စိမ့္ထြက္လာပါတယ္။ ဗိုက္ထဲမွာမို႔ ေသြးကို မျမင္ရလို႔ ေသြးထြက္မ်ားတာမသိဘဲ ကုသမွဳ မခံယူျဖစ္ေသးကာ အသက္ဆံုးရွံဳးရတတ္ဆံုး အေျခအေနမို႔ အရမ္းေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြထဲက တစ္ခုခု ခံစားရျပီဆိုတာနဲ႔ သင့္ရဲ့ ဆရာ၀န္ဆီ ျဖစ္ေစ၊ နီးစပ္ရာ ေဆးရံု ေဆးခန္းကို ျဖစ္ေစ အျမန္သြားဖို႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အၾကံေပးလိုပါတယ္။ ဒါဟာ လႏုေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာကို ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္မို႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ထားမွန္း မသိေသးေပမယ့္ ရာသီ တစ္လ၊ ႏွစ္လ ေပ်ာက္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း သတိထားရမယ့္ အခ်က္ဆိုတာ မွတ္ထားၾကပါ။ ခင္မင္သူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ဒီ message ေလး လက္ဆင့္ကမ္း ေျပာျပလိုက္ၾကပါ။

ဒါ့အျပင္ ေဆးရံုအေရာက္ေနာက္က်ရင္ ေသြးထြက္လြန္ ေသဆံုးႏိုင္သလို အသက္မဆံုးရင္ေတာင္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ဆံုးရွံဳးသြားႏိုင္လို႔ အခ်ိန္ဟာ အသက္ပဲ ဆိုတာ သိမွတ္ထားေစခ်င္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ေနရာမွား သေႏၶတည္ရတာလဲ
ဖလိုပီယန္ျပြန္ ေခၚ သားဥျပြန္ ပံုမွန္အေနအထား မရိွတဲ့ အတြက္ ျဖစ္ရတာပါ။ အမရဲ့ သားဥ (Egg) နဲ႔ အဖိုမ်ိဳးပြားဆဲလ္ (Sperms) သေႏၶေအာင္ျခင္းဟာ သားဥျပြန္ထဲမွာ ျဖစ္ျပီး သေႏၶေအာင္သြားတဲ့ မ်ိဳးဥေလးဟာ သားဥျပြန္ ထဲကေန သားအိမ္ထဲကို ေရႊ႕ေျပာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျပြန္က ေမြးရာပါေၾကာင့္၊ ေရာင္ယမ္းျခင္းေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္ဖူးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္၊ ခြဲစိတ္မွဳ လုပ္ဖူးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စသျဖင့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ သေႏၶဥဟာ မေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေတာ့ဘဲ ျပြန္ထဲမွာ က်န္ခဲ့ျပီး ဆက္ၾကီးထြားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တျခားေနရာတစ္ခု ဥပမာ သားဥအိမ္ဆီ ေရာက္သြားျပီး ဆက္ၾကီးထြားပါတယ္။

ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလဲ
• Pelvic Inflammatory Disease (PID) လို႔ေခၚတဲ့ ခါးေအာက္ပိုင္း တင္ပဆံုတြင္း ေရာင္ယမ္းျခင္း ေရာဂါတစ္ခုခု ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူေတြ
• ခယ္လ္မိုင္းဒီးယား၊ ဂႏို စတဲ့ ကာလသားေရာဂါ ကူးစက္ခံရဖူးသူေတြ
• ေမြးရာပါ သားဥျပြန္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္တစ္ခုခု ပါေနသူေတြ
• ၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း တင္ပဆံုပိုင္း ခြဲစိတ္မွဳ (Pelvic Surgery) လုပ္ဖူးသူေတြ
• သားေၾကာျဖတ္တာ မေအာင္ျမင္ဘဲ ကိုယ္၀န္ျပန္ရသူေတြ (သို႔) သားေၾကာျဖတ္ျပီးမွ သားသမီး ျပန္ယူသူေတြ
• ကေလးရဖို႔ ခက္လို႔ ကေလးရေဆးလို႔ အရပ္ေခၚ ေခၚတဲ့ Fertility Drugs ေတြ ေသာက္သူေတြ
• IUD လို႔ နာမည္ၾကီးေနတဲ့ Intrauterine Device သေႏၶတားပစၥည္း ထည့္ထားသူေတြ (ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ရာခိုင္ႏွဳန္းကေတာ့ အရမ္းနည္းေပမယ့္ သိထားသင့္ပါတယ္)
• အရင္က ေနရာမွားသေႏၶတည္ျခင္း ျဖစ္ဖူးသူေတြ
• ကေလးရဖို႔ ခက္လို႔ ျပင္ပမွာ သေႏၶေအာင္ေအာင္ လုပ္ျပီးမွ မိခင္ေလာင္း သားအိမ္ထဲ ျပန္ထည့္တဲ့ in vitro fertilization (IVF) နည္းနဲ႔ ကေလးယူသူေတြဟာ ေနရာမွားသေႏၶတည္ျခင္း ၾကံဳေတြ႔ခံစားရဖို႔ နီးစပ္သူေတြလို႔ ေဆးပညာ ေလ့လာစမ္းသပ္ခ်က္မ်ား အရ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

ဘယ္လိုေရာဂါရွာေဖြ အတည္ျပဳ ကုသမလဲ
ေဆးရံုေဆးခန္းကို အခ်ိန္မီေရာက္ရင္ ကိုယ္၀န္ရွိမရွိ ဆီးစစ္ျခင္း၊ လက္ျဖင့္ စမ္းသပ္ျခင္း၊ Ultrasound ေခၚ တယ္လီေဗးရွင္း ဓာတ္မွန္ ရိုက္ျခင္း စတဲ့ လိုအပ္တဲ့ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆရာ၀န္က အတည္ျပဳေပးပါလိမ့္မယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ ေ၀ဒနာ ျပင္းထန္မယ္၊ ေသြးဆင္းတာ မ်ားမယ္၊ ေသြးေပါင္ အရမ္းထိုးက်ျပီး ေရွာ့ (Shock) ရႏိုင္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေသြးသြင္းျပီး လူနာ အေျခအေန ေကာင္းရင္ ခြဲစိတ္ကုသမွ ရတာမ်ားပါတယ္။ ၾကပ္မတ္စြာ ေစာင့္ၾကည့္ျပီး ေဆး၀ါးနဲ႔ ကုသတာလည္း ရွိပါတယ္။ အေနအထား အားလံုးကို ၾကည့္ရွဳျပီး တြက္ခ်က္ကာ အေကာင္းဆံုး ကုသမွဳနည္းလမ္းကို ဆရာ၀န္က ေရြးခ်ယ္ျပီး လူနာရွင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးကာ ျပဳလုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။

သားဥျပြန္ ကြဲထြက္သြားကာ ေသြးေတြ စိမ့္ထြက္ေနျပီး ၀မ္းဗိုက္ထဲ ေသြးေတြ ရွိေနတယ္လို႔ အာထရာေဆာင္းမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခား စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳ တစ္ခုခုမွာေသာ္လည္းေကာင္း ေတြ႔ရရင္ အေရးေပၚ ခြဲစိတ္မွဳ လုပ္မွသာ လူနာရဲ့ အသက္ကို ကယ္တင္ႏိုင္မွာပါ။ အရမ္းဆိုးဆိုးရြားရြား ေပါက္ထြက္သြားတဲ့ ကိစၥမွာဆိုရင္ ကုသမွဳ ခံယူတာ ေနာက္က်သြားရင္ သားဥျပြန္ေရာ သားဥအိမ္ပါ ထုတ္ပစ္ရတတ္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း သတိထားသင့္ပါတယ္။

အကယ္၍ သားဥျပြန္ မကြဲထြက္သြားဘူး၊ သေႏၶသားရဲ့ အရြယ္အစားကလည္း အရမ္းမၾကီးေသးဘူးလို႔ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳေတြမွာ ေတြ႔ရွိရင္ ၀မ္းဗိုက္တြင္းၾကည့္ မွန္ေျပာင္းသံုး အေသးစားခြဲစိတ္မွဳ (Laparoscopic Surgery) ျပဳလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ၀မ္းဗိုက္တြင္းၾကည့္ မွန္ေျပာင္း (Laparoscope) ဆိုတာ ေသးငယ္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ ကိရိယာ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ျပီး ၀မ္းဗိုက္မွာ ေသးငယ္တဲ့ အေပါက္ေလး ေဖာက္လိုက္ျပီး အဲအေပါက္ကေန အထဲကို ကိရိယာ ထည့္လိုက္ကာ အျပင္က ဖန္သားျပင္ေပၚကေန တစ္ဆင့္ ၾကည့္ရွဳႏိုင္တဲ့ ကိရိယာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ၄င္းကိရိယာ အကူအညီနဲ႔ ခြဲစိတ္မွဳကို အျပင္ကေန လုပ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတိုင္း က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ေသးပါဘူး။

ကုသမွဳ ျပီးသြားရင္ေတာ့ ကိုယ္၀န္က်န္ေသးလား၊ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ရဲ့လား ဆိုတာေတြကို ျပန္စစ္ရပါတယ္။

ေနရာမွားျပီး သေႏၶတည္တာ ျဖစ္ဖူးရင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ႏိုင္ပါဦးမလား
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လူမွဳေရး စသျဖင့္ အဖက္ဖက္က ထိခိုက္တဲ့ ဒီအျဖစ္ဆိုးၾကီး ခံစားရဖူးသူ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းပါပဲ။ အေျဖကေတာ့ ရပါတယ္။ ေနရာလြဲ သေႏၶတည္ဖူးသူ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးဟာ ပံုမွန္ ကိုယ္၀န္ ျပန္ရႏိုင္ျပီး က်န္းမာရႊင္လန္းစြာ သားသမီး ရႏိုင္ပါေသးတယ္။ အခန္႔မသင့္လို႔ သားဥျပြန္ တစ္ဖက္ ျဖစ္ေစ၊ သားဥအိမ္ တစ္ဖက္ျဖစ္ေစ ထုတ္လုိုက္ရရင္ေတာင္မွ က်န္တဲ့ဖက္က သားဥျပြန္နဲ႔ သားဥအိမ္ အစံုက ေကာင္းေနရင္ ေအးေဆးပါပဲ။ ၃ လကေန ၆ လေလာက္ နားျပီး မိခင္မွာ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေတြ မရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကေလးယူလို႔ ရျပီလို႕ အၾကမ္းဖ်င္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ သားဖြားမီးယပ္ အထူးကုတစ္ေယာက္နဲ႔ ျပသတိုင္ပင္ပါ။

ဒီေနရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္က နာလန္ထစ အမ်ိဳးသမီးရဲ့ ရုပ္ပိုင္း က်န္းမာေရးအျပင္ စိတ္ပိုင္းက်န္းမာေရးကိုပါ ျပန္ေကာင္းလာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ မျဖစ္မေန လိုတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ခင္ပြန္းနဲ႔ ဇနီးသည္အၾကား ဘယ္သူ႔ ဘယ္သူကမွ အျပစ္မတင္ၾကပါနဲ႔။ မျမင္လိုက္ရတဲ့ ရင္ေသြးကို ဆံုးရွံဳးလိုက္ရျပီး လူမွဳေရး က်န္းမာေရး စီးပြားေရး စသျဖင့္ ျပႆနာမ်ိဳးစံု ၾကံဳထားရသူ လူနာကိုယ္တိုင္ကလည္း သူမကိုယ္သူမ အျပစ္ရွိတယ္၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိေနတယ္လို႔ အျပစ္တင္ စိတ္ဓာတ္က်တာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ မိသားစုက ေဖးမ ေဖ်ာင္းဖ်ေပးဖို႔ အရမ္း အေရးၾကီးပါတယ္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးျပီး လုပ္လို႔ ရတာေတြ လုပ္ေပးမွာပါ။

ျပည္ပႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္၀န္ဆံုးရွံဳးမွဳ အားေပးႏွစ္သိမ့္ေရးအဖြဲ႔ (Pregnancy Loss Support Groups) ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိလို႔ အေတာ္ေလး အဆင္ေျပတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာလည္း ဒီလို ကိစၥတစ္ခုစီအတြက္ သီးသန္႔ လူမွဳ၀န္ထမ္း အဖြဲ႔ေတြ မၾကာခင္ ေပၚလာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီမွာ လက္ရွိ ဒီအလုပ္ကို ေဆးရံုအလုပ္တစ္ဖက္နဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြကပဲ တာ၀န္ယူလုပ္ေနရတာ ျဖစ္လို႔ လစ္ဟင္းမွဳေတြ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ပါမယ္။

ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းကို ကာကြယ္လို႔ ရႏိုင္မလား
အရွိအတိုင္း ေျဖရရင္ တိတိက်က် ၁၀၀% ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္လို႔ မရပါဘူးလို႔ပဲ ေျဖရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေရာဂါကို ျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္ေတြကိုေတာ့ မခဲမယဥ္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလို လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ား (Sexually Transmitted Diseases, STDs) ေတြ မရွိေအာင္ ကိုယ္၀န္မေဆာင္ခင္ကတည္းက ကုသထားရပါမယ္။

ခါးေအာက္ပိုင္း တင္ပဆံုတြင္း ေရာင္ယမ္းျခင္း ေရာဂါတစ္ခုခု ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူေတြ၊ ၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း တင္ပဆံုပိုင္း ခြဲစိတ္မွဳ (Pelvic Surgery) လုပ္ဖူးသူေတြ၊ သားေၾကာျဖတ္ထားပါလ်က္ (သို႔) IUD သားအိမ္တြင္းထည့္ သေႏၶတား ပစၥည္း သံုးထားပါလ်က္ ကိုယ္၀န္ရလာရင္၊ ယခင္ ေနရာမွား သေႏၶတည္ျခင္း ျဖစ္ဖူးသူေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ ဆီးအိမ္ စတဲ့ ခါးေအာက္ပိုင္း ခြဲစိတ္မွဳေတြ လုပ္ဖူးသူေတြဟာ ကိုယ္၀န္ ရွိျပီလို႔ သိလွ်င္ သိခ်င္း ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပျပီး ၾကိဳတင္ စစ္ေဆးထားရင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ မရေအာင္ မိမိရဲ့ လူေနမွဳ အက်င့္စရိုက္ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းရင္ ေနရာမွား သေႏၶတည္ျခင္းကိုပါ ကာကြယ္ျပီးသား ျဖစ္ေစပါတယ္။

နီးစပ္ရာ ေဆးရံုေဆးခန္းမွာ Antenatal Care ေခၚ AN Care ေခၚ မိခင္ေလာင္း ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ျခင္း (အရပ္အေခၚ ဗိုက္အပ္ျခင္း) မွန္မွန္ သြားျပမယ္ ဆိုရင္ အထက္ပါ ျပႆနာေတြကို စစ္ေဆးျပီး ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းကို သံသယ ရွိေလာက္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔တာနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမွဳေတြ ထပ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆို လိုအပ္ရင္ ေဆးရံုတက္ ကုသမွဳ အျမန္ဆံုး ခံယူဖို႔ အခ်ိန္ မေႏွာင္းေတာ့ဘူးေပါ့။

ေမြးရာပါ သားဥျပြန္ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ပါတယ္၊ ေနရာမွားျပီး သေႏၶတည္ေနတယ္ ဆိုရင္လည္း AN Care မွာ ပါတဲ့ အာထရာေဆာင္း ရိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ေစာေစာ ေတြ႔ရင္ ဘာထိခိုက္မွဳ ဘာအႏၱရာယ္မွ မရွိဘဲ ကုသႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိခင္ေရာ ကေလးအတြက္ပါ အျခားေသာေကာင္းက်ိဳးေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိျပီး မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ ၊ ေနရာလြဲမွား သေႏၶတည္ျခင္းကို အဓိက ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ AN Care ေခၚ ဗိုက္အပ္ျခင္းကို ကိုယ္၀န္ရွိမွန္း သိျပီးကတည္းက စတင္လုပ္ေဆာင္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။

Written by : ေဒါက္တာသီဟသစ္