သက္သတ္လြတ္စား အက်ဳိးမ်ား၏

................................................
လူေတြဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ သက္သတ္လြတ္ စားၾကပါတယ္။ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ၊ ဓေလ့ထံုးစံႏွင့္ မိ႐ိုး ဖလာ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြရွိသလို တိရစၧာန္ေတြ အေပၚ ေမတၱာထားတာ က႐ုဏာထားတာသက္သက္ေၾကာင့္ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြ လည္းရွိပါတယ္။ မိမိယံုၾကည္ အားထားသူ၊ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာသမား မိဘတို႔ကို ကတိ ေပးၿပီး သက္သတ္လြတ္ စားသူေတြရွိသလို တစ္စံုတစ္ရာ ကို အဓိဌာန္ျပဳၿပီး အသားငါးမစားတဲ့ သူေတြလည္းရွိပါ တယ္။ ခုခါမွာေတာ့ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္ကေန ၾကည့္ၿပီး သက္သတ္လြတ္ စားသူေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံေနရာအႏွံ႔အ ျပားမွာသာမက အျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း မ်ားျပား လာေန ပါ တယ္။

* သက္သတ္လြတ္ စားပံုအမ်ဳိးမ်ဳိး
တိရစၧာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ အသားႏွင့္ ကလီစာေတြကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း ကို သက္သတ္လြတ္စား တယ္ (vegetarianism) လို႔ ေယဘုယ်ေျပာၾကပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္ စားသူဟာ အသားငါးေရွာင္ေပမယ့္ ၾကက္ဥဘဲဥစတဲ့ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးစားတယ္။ ႏြားႏို႔၊ ဆိတ္ႏို႔စတဲ့ ႏို႔အမ်ဳိးမ်ဳိးလည္း ေသာက္တယ္ဆိုရင္ Ovolacto Veget- rarian လို႔ ေျပာပါတယ္။ OVO ဆိုတာ ဥကို ေျပာတာျဖစ္ၿပီး Lacto ဆိုတာက ႏို႔ကို ေျပာတာပါ။ အသားငါးမစားဘူး၊ ႏို႔ မေသာက္ဘူး၊ ဥေတာ့စားတယ္ဆိုရင္ OVO Vegetarian လို႔ ေျပာပါတယ္။ သားငါးမစားဘူး၊ ဥမစားဘူး၊ ႏို႔ေတာ့ ေသာက္တယ္ဆိုရင္ Lacto Vegetarian လို႔ ေျပာပါတယ္။ အသား၊ ငါး၊ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ တိရစၧာန္ႏို႔အမ်ဳိးမ်ဳိးသာမက ပ်ားရည္အပါအဝင္ တိရစၧာန္ႏွင့္ ပတ္သက္တာမွန္သမွ် ဘာမွ မစားသံုးဘူး၊ အပင္ထြက္အစားအစာေတြသာ စား သံုးသူေတြလည္းရွိပါတယ္။ သူတို႔ကိုေတာ့ Vagan လို႔ ေျပာပါတယ္။ အသီးအရြက္ပဲ စားတာေတာင္ ခ်က္ျပဳတ္မ စားသူကို Raw Vegetarian လို႔ ေျပာပါတယ္။ သစ္သီး တစ္မ်ဳိးပဲ စားသူကို Fruitarian လို႔ ေျပာပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္စားျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရး
ခုခါမွာ ကမၻာအႏွံ႔အျပား ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ အျဖစ္မ်ား ေနတဲ့ အဝလြန္ျခင္းႏွင့္ ေနာက္ဆက္တဲြေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိးစတဲ့ ေရာ ဂါေတြမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာထိန္း သိန္းဖို႔ စတာေတြအတြက္ အဆီစားသံုးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အထိေရာက္ဆံုး စားေသာက္နည္းက သတၱဝါေတြ ရဲ႕ အသားေတြ ကလီစာေတြကို မစားဘဲေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္စားလွ်င္ အဆီစားတာ နည္းသြားတယ္
သက္သတ္လြတ္စားသူေတြဟာ အသားစားသူေတြ ထက္ ကယ္လိုရီ (Calorie) စားသံုးမႈ နည္းတတ္ၾကပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္သမားေတြ အမ်ားဆံုးစားသံုးေလ့ရွိတဲ့ ေကာက္ႏွံအသီးအရြက္ႏွင့္ သစ္ဥသစ္ဖုေတြဟာ အသား ေတြ ကလီစာေတြလို အဆီပါဝင္ မႈမမ်ားတာေၾကာင့္ အဆီရ တဲ့ ကယ္လိုရီအခ်ဳိးအဆ (Proportion of Calorie From Fat) ဟာလည္း အသားသူေတြထက္ နည္းတတ္ပါတယ္။ စုစုေပါင္း ကယ္္လိုရီ စားသုံးမႈနည္း ျခင္း၊ အဆီကရတဲ့ ကယ္လိုရီအခ်ဳိးအဆနည္းျခင္းတို႔က ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားျခင္း အဝလြန္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာကို နည္းေစပါတယ္။ 

အရပ္အေမာင္းႏွင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အခ်ဳိးခ်ၿပီး ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြ က ပိုၿပီးသြယ္လ်တဲ့ အခ်ဳိးအဆကို ပိုင္ဆိုင္တတ္ၾကပါ တယ္။ ဘီအမ္အိုင္ (Body Mass Index-BMI) မမ်ားဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အသားစားရင္ အသားေတြႏွင့္ကပ္ၿပီး ပါလာတဲ့ ျပည့္ဝဆီ (Saturated Fat) ေတြကိုေရွာင္ဖို႔၊ ဖယ္ထုတ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ျပည့္ဝဆီ စားသံုး ျခင္းဟာ ေသြး ထဲမွာ ခိုလက္စထေရာ (Cholesterol) အဆီပမာဏကို ျမင့္မားေစၿပီး ေသြးေၾကာေတြပိတ္ဆို႔မႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ခုေခတ္ ေမြးျမဴေရးတိရစၧာန္ေတြ ရဲ႕ အသား ေတြဟာ သဘာဝအတိုင္း ျမက္ေတြသစ္ရြက္ေတြစားၿပီး ႀကီးထြားရတဲ့ တိရစၧာန္ ေတြရဲ႕ အသားထက္ အဆီပိုမ်ားပါ တယ္။ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြရဲ႕ ေသြးထဲ ခိုလက္စထ ေရာပမာဏဟာ အသားစားသူေတြရဲ႕ ေသြးထဲက ခိုလက္စထ ေရာပထမာဏထက္ ၂ဝ% ေလာက္ နိမ့္ပါတယ္။ ဒါက သက္သတ္လြတ္ျခင္းရဲ႕ က်န္းမာေရးကို အက်ဳိးျပဳပံု တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ 

* သက္သတ္လြတ္စားလွ်င္ အဆီစားတာ နည္းသြားတယ္
သက္သတ္လြတ္ စားျခင္းဟာ အသက္အရြယ္တိုင္း အတြက္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတယ္၊ အခ်ဳိ႕ ေသာ ေရာဂါေတြ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းလည္းရွိတယ္လို႔ ကေနဒါ ႏိုင္ငံ အာဟာရႏွင့္ အစားအေသာက္ေဗဒ ပညာရွင္မ်ား အကယ္ဒမီ (The Academy of Nutrition and Dietetics and Dietitians of Canada) က ထုတ္ျပန္ခ်က္ တစ္ခုမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အသားစားသူေတြဟာ သက္သတ္ လြတ္ စားသူေတြထက္ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ (Arthritis)၊ အူအတတ္ေရာင္ေရာဂါ (Appendicitis)၊ ရင္သားကင္ဆာ (Breast Cancer)၊ အူမႀကီးကင္ဆာ (Colon Cancer)၊ ဆီက်ိတ္ကင္ဆာ (Prostate Cancer)၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိ၊ သည္းေျခမွာ ေက်ာက္တည္ျခင္း (Gall Stone)၊ ေဂါက္အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ (Gout)၊ ေသြးတိုး၊ ေလငန္း၊ ေသြးေၾကာထံုးေရာဂါေတြ ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ငယ္ ငယ္ကတည္းက သက္သတ္လြတ္စားသူေတြဟာ အသား စားသူေတြထက္ ေဆး႐ံုေဆးခန္းေတြမွာ ျပရတဲ့အႀကိမ္ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေလ်ာ့နည္းပါတဲ့။ ဒါ့အျပင္ သက္ သတ္လြတ္စားသူေတြဟာ ကိုယ္ခႏၶာ ပိုၿပီး ႀကံ႕ခိုင္ၾကပါ တယ္။ ေအာင္ျမင္ခဲ့ ၾကတဲ့/ေလာေလာဆယ္ေအာင္ျမင္ ေနတဲ့ အားကစားသမား အမ်ားအျပားမွာ သက္သတ္ လြတ္စားသူေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

* ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေဝဒနာရွင္ေတြ သက္သတ္လြတ္ စားႏိုင္သလား
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္သီးဝလံစတဲ့ အပင္ထြက္အ စားအစာ မ်ားမ်ားစားသူေတြဟာ အမ်ဳိးအစား-၂ ဆီးခ်ဳိ ေသြခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာ နည္းတယ္ဆိုတာ သုေတသနေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ Seventh day Adventist ခရစ္ယံေတြမွာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ ႏႈန္းဟာ အျခားလူေတြမွာ ျဖစ္ေနပါတယ္ဆိုတာရဲ႕ တစ္ဝက္ ေလာက္ပဲရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ Seventh day Adventist ေတြထဲမွာမွ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြဟာ သက္သတ္ လြတ္မစားသူေတြထက္ ပိုၿပီးေတာ့ပင္ နည္းေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္စားသူေတြဟာ အရပ္အ ေမာင္းႏွင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အခ်ဳိးအဆပိုေကာင္းျခင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဘီအမ္အိုင္ နိမ့္ျခင္းႏွင့္ အစာမွ်ပိုၿပီး စားသံုး ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ရပါတယ္။ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းဟာ အစြမ္း ပိုၿပီး ျပႏိုင္ပါတယ္။ (Insulin Sensitivity ပိုၿပီးေကာင္းပါ တယ္။) ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါျဖစ္ေနသူေတြအတြက္ လမ္း ၫႊန္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ သက္သတ္လြတ္အစား အစာေတြကို စားသံုးဖို႔ အဆင္ေျပပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္ စားျခင္းႏွင့္ အ႐ိုးက်န္းမာေရး
သက္သတ္လြတ္စားျခင္းႏွင့္ အ႐ိုးက်န္းမာေရးတို႔ရဲ႕ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ပံုက အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ႏို႔ေသာက္ ျခင္း၊ အ႐ိုးပါဝါးစားလို႔ရတဲ့ ငါးကေလးေတြ စားသံုးျခင္းက အ႐ိုးေတြ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကယ္လ္စီ ယမ္ႏွင့္ ပ႐ိုတင္းေတြ အလံု အေလာက္ရရွိေစပါတယ္။ အသားငါးကို သင့္တင့္႐ံုစားသံုးျခင္းက ပ႐ိုတင္းႏွင့္ အာ ဟာရေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးတဲ့အတြက္ အ႐ိုးေတြၾကံ့ခိုင္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိရစၧာန္မွရတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြ စားသံုးမႈ မ်ားလြန္းျခင္းက ေတာ့ အ႐ိုးထဲက ကယ္လ္စီယမ္ေတြ ေသြးထဲကို ထြက္လာ ေအာင္၊ ေသြးထဲက ကယ္လ္စီယမ္ေတြ ဆီးထဲက ထြက္သြား ေအာင္ အားေပးတဲ့အတြက္ အ႐ိုးက်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ေစပါတယ္။ ႏို႔ေသာက္ တဲ့ သက္သတ္လြတ္သမားေတြအ ေနနဲ႔ အ႐ိုးက်န္းမာေရးအတြက္ ပူစရာမလိုပါဘူး။ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ားမ်ားစားျခင္းကလည္း အ႐ိုးက်န္းမာေရး ကို အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဟင္းရြက္အမ်ားအျပားမွာ အ႐ိုးေတြ တည္ေဆာက္ျပဳျပင္ေရးအတြက္လိုအပ္တဲ့ ကယ္လ္စီယမ္ၾ<ြကယ္ဝပါတယ္။ အသားစားသံုးမႈမ်ားလွ်င္ အသားေတြထဲက ဆာလဖာပါ တဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ (Sulphur-Containing Amino Acid) ေတြေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ အက္ဆစ္သဘာဝ လြန္ကဲ (Acidosis ျဖစ္) ၿပီး အ႐ိုးေတြရဲ႕ ၾကံ႕ခိုင္မႈ ထိခုိက္ႏိုင္တာကို ဟင္းသီးဟင္း ရြက္ သစ္သီးဝလံေတြမွာပါတဲ့ ပိုတက္စီယမ္ (Potassium) က ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ စား သံုးမႈကို ျမႇင့္တင္လိုက္႐ံုနဲ႔ ဆီးထဲကေန ကယ္လစီယမ္ေတြ ဆံုး႐ႈံးမႈ ေလ်ာ့နည္းၿပီး အ႐ိုးေတြရဲ႕ ၾကံ့ခို္င္မႈ ပိုေကာင္းလာ တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္စားျခင္းႏွင့္အာဟာရ
သက္သတ္လြတ္ အစားအစာေတြမွာ ျပည့္ဝဆီ (Saturated Fat) နည္းပါ တယ္။ ခိုလက္စထေရာနည္းပါ တယ္။ တိရစၧာန္ထြက္ ပ႐ိုတင္း (Animal Protein) ေတြ နည္းပါတယ္။ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္၊ အစာမွ်င္၊ ပိုတက္စီယမ္၊ မက္ဂနီစီယမ္၊ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ႏွင့္ အင္တီေအာက္စီဒင့္ အာနိသင္ရွိတဲ့ ဗီတာမင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္အီး ႏွင့္ ဖိုက္တိုကင္မီကယ္ (Phytochemical) ေတြ မ်ားပါ တယ္။

အသား ငါးေတြမွာသာပါၿပီး၊ ေကာက္ႏွံ၊ သစ္ဥသစ္ ဖု၊ အသီးအရြက္၊ အပြင့္၊ အေစ့အဆံ အစရွိတဲ့ အပင္ထြက္ အစားအစာေတြမွာ မပါတဲ့ ပ႐ိုတင္း၊ ဗီတာမင္၊ သတၱဳ အာဟာရရယ္လို႔ မရွိသေလာက္ ရွားပါတယ္။ သက္သတ္ လြတ္ အစားအစာေတြျဖစ္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္သီး ဝလံ ေကာက္ႏွံအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ သစ္ဥတစ္ဖု အေစ့အဆံေတြကို စံုစုံလင္လင္မွ်မွ်တတ စားတတ္ဖို႔သာ အေရးႀကီးပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္ အစားအစာ ေတြကို ေသခ်ာခ်ာ ေရြးခ်ယ္ ၿပီး ေရာေႏွာ စားသံုးမယ္ဆိုရင္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္း အား ျဖင့္ အာဟာရဓာတ္ေတြ ျပည့္ျပည့္စံုစံု လံုလံုေလာက္ ေလာက္ ရႏိုင္ပါတယ္။
* သက္သတ္လြတ္စားျခင္းႏွင့္ ပ႐ိုတင္းအာဟာရ
အသားငါးေတြမွာ ပ႐ိုတင္းၾကြယ္ဝတယ္လို႔ သိထား သူေတြဟာ သက္သတ္လြတ္စားရင္ပ႐ိုးတင္း လံုလံု ေလာက္ေလာက္ ရပါေတာ့မလားဆိုတာ စိတ္ပူ တတ္ၾကပါ တယ္။ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္အပါအဝင္ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စု ဌာနအမ်ား အျပားက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြ၊ ယူေက၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေၾတးလ်၊ နယူးဇီလန္ႏွင့္ ဥေရာပ ႏိုုင္ငံေတြမွာလုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြအရ သက္သတ္ လြတ္စားသူေတြဟာ လိုအပ္တဲ့ ပ႐ိုတင္းပမာဏကို အလံု အေလာက္ရႏိုင္တယ္ဆိုတာ အတည္ျပဳထားပါတယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္ဥသစ္ဖုစတဲ့ အပင္ထြက္အစားအ စာေတြကရတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြဟာ အသားငါးေတြကရတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြေလာက္ အရည္အေသြးေကာင္းပါ့မလားဆို တာလည္း စိတ္မပူပါႏွင့္။ ပ႐ိုတင္းဆိုတာ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ (Amino Acid) ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထား တာျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ မတည္ေဆာက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အစား အေသာက္ေတြကေန မျဖစ္မေနရေအာင္ စားသံုးဖို႔လို အပ္တဲ့ အိုင္ႏိုအက္ဆစ္အမ်ဳိးအစား၊ တစ္နည္း အားျဖင့္ Essential Amino Acid ေတြ စံုစံုလင္လင္ပါတဲ့ ပ႐ိုတင္းမ်ဳိး ကို အရည္အေသြးေကာင္းတယ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ Essential Amino Acid ခ်ဳိ႕တဲ့ေလ ပ႐ိုတင္း အရည္အေသြး က်ဆင္းေလျဖစ္ပါတယ္။ တိရစၧာန္ႏို႔ေတြ၊ ႏို႔ထြက္အစား အစာေတြ၊ ၾကက္ဥဘဲဥစတဲ့ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးထဲက ပ႐ိုတင္းေတြ ဟာ Essential Amino Acid ေတြ စံုလင္ေအာင္ပါတာမို႔ အသားငါးသာေရွာင္ၿပီး ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးစားသူႏွင့္ ႏို႔ေသာက္သူ သက္သတ္လြတ္သမားေတြအေနနဲ႔ အရည္အေသြးေကာင္း တဲ့ ပ႐ိုတင္းရဖို႔အတြက္ ပူစရာမလိုပါဘူး။ ဒီအစားအစာေတြ ကို အခါအားေလ်ာ္စြာ စားသုံုးဖို႔သာ လိုအပ္ပါတယ္။

ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစား အစာေတြေရာ၊ ၾကက္ဥဘဲဥစတဲ့ ဥအမ်ဳိးမ်ဳိးပါ မစားတဲ့ သက္သတ္လြတ္သမားေတြအတြက္ လည္း အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ ပ႐ိုတင္းေတြရႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ပထမနည္းက ပဲပုပ္၊ ပန္းဂ်ဳံ၊ ဖ႐ံု ေစ့၊ စိမ္းျပားေရညိႇတို႔လို Essential Amino Acid ေတြ စံု လင္ေအာင္ပါတဲ့ အပင္ထြက္အစားအစာေတြကို စားသံုး ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္နည္းက ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ေကာက္ႏွံေတြကို တဲြဖက္စားသံုးျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။ ဆန္ဂ်ဳံစတဲ့ ေကာက္ႏွံေတြ မွာ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတတ္တဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြဟာ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး မွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးမွာ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတတ္တဲ့ အမိုင္ ႏိုအက္ဆစ္ေတြက လည္း ဆန္၊ ဂ်ဳံစတဲ့ ေကာက္ႏွံေတြမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထမင္းႏွင့္ ပဲဟင္းစားသလို ၊ နံျပားႏွင့္ ပဲျပဳတ္စားသလို ေကာက္ႏွံတစ္မ်ဳိးႏွင့္ ပဲတစ္မ်ဳိးကို တဲြဖက္စားသံုးျခင္း အားျဖင့္ အစားအစာတစ္မ်ဳိးမွာ ခ်ဳိ႕တဲ့ ေနတာကို က်န္တစ္မ်ဳိးက ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပဲႏွင့္ဆန္၊ ပဲႏွင့္ဂ်ဳံကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ေရာၿပီး စားရမယ္လို႔ပင္ မဆိုလိုပါဘူး။ တစ္ရက္တည္းမွာ တစ္နပ္စီ ခဲြၿပီး စားရင္လည္း အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္အမ်ဳိးမ်ဳိးဟာ ခႏၶာ ကိုယ္ထဲ မွာ တဲြဖက္ေပါင္းစပ္မိသြားတာပါပဲ။

* သက္သတ္လြတ္စားျခင္းႏွင့္ သံဓာတ္အာဟာရ
သက္သတ္လြတ္အစားအစာေတြထဲမွာ သံဓာတ္ ၾကြယ္ဝတာေတြရွိပါတယ္။ ဥပမာ ကုလားပဲ၊ ပဲပုပ္တို႔လို ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ဟင္းႏုနယ္ရြက္၊ ဘေရာ့ကိုလီ (Broccoli) ေခၚ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းတို႔ကို အရြက္ေတြဟာ သံဓာတ္ၾကြယ္ဝ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အပင္ထြက္ အစားအစာေတြထဲက သံဓာတ္ အမ်ဳိးအစားေတြဟာ အသားႏွင့္ အသည္းမွာပါတဲ့ သံဓာတ္အမ်ဳိး အစားေတြေလာက္ လြယ္လြယ္ကူကူ စုပ္ ယူအသံုးမျပဳႏိုင္တဲ့အတြက္ သက္သတ္လြတ္ စားသူေတြ ဟာ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ႏိုင္တဲ့ အလားအလာ မ်ားပါတယ္။ ႏို႔ဟာ သံဓာတ္ၾ<ြကယ္ဝတဲ့ အစာမ်ဳိး မဟုတ္တာေၾကာင့္ ႏို႔ ေသာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေသာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ သက္သတ္ လြတ္စားသူေတြမွာ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာမ်ားပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္ လြတ္စားသူေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သိမ္းဆည္းသို ေလွာင္ ထားတဲ့ သံဓာတ္ပမာဏဟာလည္း အသားစားသူေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ သံဓာတ္ပမာဏထက္ နည္းတတ္ပါတယ္။ သံဓာတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အပင္ထြက္အစား အစာေတြကို ဗီတာမင္စီၾကြယ္ဝတဲ့ ေရွာက္သံပရာမ်ဳိးႏြယ္ အသီးေတြ၊ ဗီတာမင္စီၾကြယ္ဝတဲ့ ဟင္းရြက္ေတြႏွင့္ ေရာ ေႏွာစားသံုးျခင္းအားျဖင့္ သံဓာတ္စုပ္ယူမႈကို ပိုေကာင္း ေစႏိုင္ပါတယ္။ အျခားႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ သက္သတ္ လြတ္စားသူေတြအတြက္ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈကို ကာကြယ္ဖို႔ သံဓာတ္အာဟာရျဖည့္ထားတဲ့ သက္သတ္လြတ္ အစား အစာ (Iron Fortified Food) ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲသလို အစားအစာေတြ မရႏိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ သံဓာတ္ ေဆးျပားေဆးရည္ေတြ ေသာက္သံုးျဖည့္တင္းႏိုင္ပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္စားသူေတြခ်ဳိ႕တဲ့ႏိုင္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြ
သက္သတ္လြတ္စားသူေတြခ်ဳိတဲ့ႏိုင္တဲ အာဟာရ ဓာတ္ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက ဗီတာမင္ဘီတဲြ (Vitamin B12) ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္တဲြကို အပင္ထြက္အစားအစာေတြ မွာ ေတြ႕ရေလ့မရွိပါဘူ။ တိရစၧာန္ထြက္ အစားအစာေတြမွာ သာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏို႔ေသာက္သူ၊ ဥစားသူ သက္ သတ္လြတ္သမားေတြအတြက္ေတာ့ ေန႔စဥ္စားေနက် အစားအေသာက္ေတြကေန ဗီတာမင္ဘီတဲြကို ရႏိုင္ပါ တယ္။ ႏို႔လည္းမေသာက္၊ ဥလည္းမစားသူ သက္သတ္ လြတ္သမားေတြအေနနဲ႔ ဗီတာမင္ဘီတဲြကို အာဟာရ ျဖည့္ထားတဲ့ အစားအစာ Fortified Food ေတြကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေဆးဝါးအေနနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မွီဝဲဖုိ႔လိုပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္အတြက္ တစ္ေန႔တာ ဗီတာမင္တဲြ လိုအပ္ခ်က္ (၂.၅ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္) ဟာ အလြန္ နည္းတဲ့ ပမာဏျဖစ္ေပမဲ့ ဗီတာမင္ဘီတဲြခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေသြးအာနည္းေရာဂါႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာထိခိုက္မႈဟာ ျပင္းထန္တဲ့ ေရာဂါမ်ဳိးေတြျဖစ္ ပါတယ္။

သက္သတ္လြတ္စားသူေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ႏိုင္တဲ့ အာဟာရ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက DHA ႏွင့္ EPA ဆိုတဲ့ အိုမီဂါ-၃ ဖက္တီးအက္ဆစ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ DHA ႏွင့္ EPA တို႔ကို အဆီမ်ားတဲ့ ပင္လယ္ငါးေတြႏွင့္ ငါးအဆီ (Fish Oil) တို႔ကေန အလြယ္တကူ ရႏိုင္ပါတယ္။ အိုမီဂါ-၃ ဖက္တီး အက္ဆစ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ Alpha Lenolenic Acid ကို အပင္ထြက္ အစားအစာအခ်ဳိ႕မွ ရႏိုင္ၿပီး လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွ DHA ႏွင့္ EPA တို႔ျဖစ္လာေအာင္ ေျပာင္းလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့့ ဒီလိုေျပာင္းရတဲ့အလုပ္က မလြယ္ကူပါဘူး။ ဒါ ေၾကာင့္ ငါးအဆီ ေဆးလံုးမေသာက္သူ သက္သတ္လြတ္ သမားေတြအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ပါတယ္။ ခုခါမွာေတာ့ ပင္လယ္ေရေမွာ္ (Sea Weed) မွ ထုတ္လုပ္တဲ့ DHA ေဆး လံုးေတြ ေပၚေပါက္ေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။

* သက္သတ္လြတ္စားျခင္းေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ကင္းတဲ့ အခ်က္ေတြ
ကမၻာတစ္ဝန္းမွာ လူေတြ ႏွစ္စဥ္ႀကံဳေတြ႕ေနၾကၿပီး အသက္ေသဆံုးတဲ့ထိ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အစာအဆိပ္ သင့္မႈ သန္းေပါင္းမ်ားစြာအနက္ အမ်ားစုဟာ အသားငါး စားသံုးမႈေတြႏွင့္ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ သက္သတ္လြတ္ စားသူေတြဟာ ဒီလိုအႏၲရာယ္ မ်ဳိးမွ ကင္းေဝးၾကပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ေမြးျမဴေရးတိရစၧာန္ေတြရဲ႕အသား ကို စားသူေတြဟာ အဲဒီ တိရစၧာန္ေတြကိုေကြၽးတဲ့ေဟာ္ မုန္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း စားသံုးေနၾကရပါတယ္။ ဒီေဟာ္ မုန္း ေတြက အသားစားသူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ဘယ္လုိ ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ တိတိက်က် မေျပာ ႏိုင္ပါဘူး။ တိရစၧာန္ေတြကိုေကြၽးတဲ့ အစာထဲမွာ ပဋိဇီဝ ေဆး (Antibiotic) ေတြကိုလည္း ထည့္ၿပီးေကြၽးၾကပါတယ္။ လူေတြဟာ တိရစၧာန္ေတြရဲ႕ အသားကို စားတဲ့အခါ အသား ထဲက ပဋိဇီဝေဆးေတြကိုပါ စားၿပီးသားျဖစ္ေနပါတယ္။ အသားအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုစားရင္း ပဋိဇီဝေဆးေတြကို အၿမဲစား သလိုျဖစ္ေနေတာ့ လူမွာေရာဂါျဖစ္တဲ့အခါ ေရာဂါပိုးေတြ က ေဆးမတိုးေတာ့ပါဘူး။ သက္သတ္လြတ္ဟာ ဒီအႏၲရာယ္ ေတြကို ေရွာင္ၿပီးသားျဖစ္သြား ပါတယ္။

ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းကို အႀကီးအက်ယ္လုပ္တဲ့အခါ တိရစၧာန္အေကာင္ေရက မ်ား၊ တစ္ေကာင္ႏွင့္တစ္ေကာင္ မလဲႊမေရွာင္ေသာ ထိေနေတြ႕ေနတာေၾကာင့္ တိရစၧာန္ ေတြ အခ်င္းခ်င္း တြန္းတာ၊ တိုက္တာ၊ ခိုက္တာ၊ ဝ႐ုန္းသံုး ကားျဖစ္တာေတြနည္းေအာင္ အစာထဲမွာ စိတ္ၿငိမ္ေဆး (Tranquilizer) ေတြ ထည့္ေကြၽးတာလည္းရွိပါတယ္။ ဒီေဆးေတြလည္း အသားစားသူေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အခ်ိန္ကာလၾကာလာတဲ့အခါ ဒီေဆးေတြက အသားစားသူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ဘယ္ လိုထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွ တိတိက်က် မေျပာႏိုင္ပါဘူး။
အသားေတြထဲက ေဟာ္မုန္းေတြ၊ ပဋိဇီဝေဆးေတြ၊ စိတ္ၿငိမ္ေဆးေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကိုေၾကာက္လို႔ အသား မစားတဲ့လူေတြ အမ်ားအျပား ရွိလာေနပါၿပီ။

.............................

ေဒါက္တာလွၾကည္