BRT စနစ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ အဆင္ေျပႏုိင္မလား

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပမွာ စီးပြားေရး ဖြံၿဖိဳးလာမႈနဲ႔အတူ တုိးပြားလာတဲ့ ကားအစီးေရေတြေၾကာင့္ ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနရတာကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေျပလည္ႏုိင္ဖို႔ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ ရန္ကုန္ဘတ္စ္ကား အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီ လီမိတက္ကေန ေရွ႕ေျပး အျမန္ယာဥ္လိုင္းစနစ္(Semi-BRT)ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ အေပါ့စား အျမန္ ဘတ္စ္ကားစနစ္(BRT-Bus Rapid Tranist)စစ္စစ္ မက်င့္သံုးႏုိင္ေသး တဲ့အတြက္ အခု Semi-BRT စနစ္ကို စမ္းသပ္ၿပီး က်င့္သံုးလိုက္တာပါ။

ခရီးသြားလာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ပင္ပန္း လူပင္ပန္း ျဖစ္ေနရခ်ိန္မွာပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ယာဥ္ေၾကာၾကပ္တည္းမႈကို ေျဖရွင္းမယ္ဆိုၿပီး ေၾကြးေၾကာ္ထားတဲ့ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔က BRT စနစ္ တကယ္အလုပ္ျဖစ္ရဲ႕လားဆိုတာ ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

ရန္ကုန္ အမ်ားပိုင္ ဘတ္စ္ကားလိုင္းကို ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ျပင္ ေထာက္ႀကံ့ၿမိဳ႕ကေန ၿမိဳ႕တြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းဆံုနဲ႔ ဆူးေလလမ္းဆံုအထိ ကမၻာေအးလမ္း၊ ျပည္လမ္း တေလွ်ာက္ကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔က စတင္ ေျပးဆြဲလိုက္ပါတယ္။

ဘတ္စ္ကား ၁၈ စီးနဲ႔ စတင္ေျပးဆြဲတဲ့ ဒီစနစ္မွာ ကိုယ့္ကားလိုင္းအတြက္ သီးျခား ဘတ္စ္ကားမွတ္တိုင္ ထားရွိတာ၊ ယာဥ္ေနာက္ လုိက္မပါဘဲ ကတ္စနစ္ကို က်င့္သံုးတာ၊ ယာဥ္လိုင္းေၾကာင္း သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထားရွိေပးတာေတြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္အတြက္ အသစ္ေတြခ်ည္းပါပဲ။

အခုလကုန္ပိုင္းမွာ ကားအစီးေရ ၄၀ ခန္႔ ထပ္မံ ေရာက္လာဖို႔လည္း ရွိၿပီး ေထာက္ႀကံလမ္းဆံုကေန ကမၻာေအးဘုရားလမ္း တေလွ်ာက္ ျဖတ္သန္းကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းနဲ႔ ဆူးေလလမ္းဆံု၊ ဗိုလ္တေထာင္လမ္းဆံုမွ ကမ္းနားလမ္းတိုင္း ျဖတ္ေမာင္းၿပီး ျပည္လမ္း တေလွ်ာက္ ေျပးဆြဲမွာလို႔ သိရပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ ခရီးသည္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး က႑က အလြန္အမင္း က်ဆင္းေနခဲ့တာ အခ်ိန္ကာလ အေတာ္ၾကာေနခဲ့ပါၿပီ။ ယာဥ္ ေၾကာၾကပ္တည္းျခင္းနဲ႔အတူ အလုပ္သြားခ်ိန္၊ အလုပ္ျပန္ခ်ိန္ေတြမွာ အခ်ိန္မီလိုစိတ္နဲ႔ လိုက္ပါစီးႏွင္းခ်င္တဲ့ ခရီးသြားျပည္သူေတြနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့ ကားကမဆ့ံ၊ ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္းနဲ႔ ခရီးသြားေနခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲေတြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ျပည္သူေတြကို စိန္ေခၚ ေနခဲ့တာပါ။

အခု ေပၚေပါက္လာတဲ့ BRT စနစ္ကလည္း အဲဒီစိန္ေခၚမႈေတြကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ မလြယ္ကူေသးပါဘူး။ BRTစနစ္က လိုင္းကားေတြဟာ ကားမွတ္တိုင္အေဟာင္းေတြမွာ မရပ္ဘဲ သံုးမွတ္တိုင္ၾကားမွာ တမွတ္တိုင္ ပံုစံထားၿပီး ရပ္တာက စီးနင္းသူေတြအတြက္ အဆင္မေျပမႈ ေတြ ျဖစ္ေစၿပီး ေနာက္အခက္အခဲတခုကေတာ့ ကားစီးဖို႔ ေငြျဖည့္ကတ္ အေရာင္းေကာင္တာေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ မေတြ႔ရွိရတာပါပဲ။

BRT စနစ္ လိုင္းကား စီးခဲ့သူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ အမ်ိဳးသမီးတဦးက“သြားခ်င္တဲ့ မွတ္တိုင္ကို မေရာက္ဘူး။ မသိခင္ေတာ့ ရပ္ေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လူသိမ်ားလာရင္ မရပ္ဘူးဆိုေတာ့ အဆင္ေျပပါ့မလား။ အခုအေနထားက အဆင္ေျပတယ္။ အဓိကက မွတ္တိုင္ပဲ။ သံုးမွတ္တိုင္ၾကားရပ္ေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္ရတာလည္း အဆင္မေျပဘူး”လို႔ ေျပာပါတယ္။

BRT ယာဥ္လိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖန္႔က်က္ေပးႏိုင္မႈ အားနည္းတာက အသံုးျပဳ စီးနင္းခ်င္သူအတြက္ ဘယ္လုိ စီးနင္းရမယ္ဆိုတာ သိတဲ့သူ နည္းပါတယ္။ ယာဥ္လမ္းေၾကာင္း ေျပးဆြဲေပးမယ့္ ေနရာေတြကုိလည္း ကားေပၚမွာ ျပထားေပးဖို႔ လိုအပ္ ေနတယ္လို႔ ခရီးသည္ေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။

ေထာက္ႀကံမွ ဆူးေလဘုရားလမ္းအထိ စီးနင္းလိုက္ပါသည့္ ခရီးသည္ ဦးေက်ာ္စိုးက“က်ေနာ္က မဂၤလာေစ်းက အထည္ေတြကို ေထာက္ႀကံ့ကို ယူေရာင္းတာ။ ဒီကားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိပ္မသိဘူး။ သက္ဆိုင္ရာက သတင္းအခ်က္ေပးတာ အားနည္းတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။

BRT စနစ္ အျမန္ဘတ္စ္ကားအတြက္ ယာဥ္စီးခႏႈန္းကိုလည္း ပံုေသက်ပ္ ၃၀၀ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ လက္တေလာမွာေတာ့ အျမန္ ဘတ္စ္ကား စီးနင္းဖို႔အတြက္ ဘတ္စ္ကားအတြင္းမွာ ယာဥ္အကူသေဘာ လိုက္ပါလာတဲ့သူက ေရာင္းခ်ေပးေနၿပီး အနိမ့္ဆံုး ေငြျဖည့္ ကတ္ ၁၀၀၀ က်ပ္တန္ကေန စၿပီး ႀကိဳက္သေလာက္ ေငြျဖည့္ထားႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ကားတိုင္းမွာ ေငြျဖည့္စက္က မတပ္ဆင္ရပါေသးပါဘူး။ ကတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသံုးျပဳပံုကိုလည္း စီးနင္းမယ့္သူေတြကို အသိ ပညာေပးမႈက လိုအပ္ေနပါတယ္။

ခရီးသည္တဦးက“ကိုယ္က ႏွစ္ေယာက္တက္လာတာ မသိေတာ့ ၂ ကတ္ ၀ယ္မိသြားတယ္။ ေနာက္မွ ႏွစ္ေယာက္ တက္ရင္ စီးနင္းခြင့္ ကတ္ ဖတ္တဲ့စက္မွာ ႏွစ္ခါျပရင္ ႏွစ္ေယာက္စာေပးလို႔ ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေတြက ကတ္ေရာင္းခ်တဲ့အခါမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပဖို႔ လိုပါတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။

ယာဥ္စီးခႏႈန္းထား က်ပ္ ၃၀၀ ဆိုတာက ခရီးေ၀း စီးနင္းသူေတြအတြက္ ထိုက္သင့္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းတခုျဖစ္သလို ကားအတြင္း သန္႔ရွင္းမႈ၊ လံုၿခံဳ သက္သာစြာ စီးနင္းႏိုင္မႈ၊ အဲယားကြန္း တပ္ဆင္ေပးထားတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈစတဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ အရည္အေသြးေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့ က် မသြားဘဲ ေရရွည္ ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ရန္ လိုအပ္တယ္လို႔ ခရီးသြားေတြက အႀကံျပဳပါတယ္။

ကုမၸဏီ ၀န္ထမ္း အမ်ိဳးသားတဦးက“စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ တခ်ိန္တုန္းက ၾကပ္ၾကပ္တည္းတည္း စီးခဲ့ရတာကို ဒီလိုမ်ိဳးေလး ေပးစီးရတာ ကုိ ၂၀၀ ကို ၁၀၀ ပိုသြားတာပဲ ရွိေပမယ့္ အမ်ားႀကီး ေကာင္းသြားတာေပါ့။ ခရီးသည္ေတြက သက္သာမယ္ ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔ စိတ္ အပူအပင္ မရွိဘဲ စီးရမယ္။ ျပန္ခ်ိန္မွာလည္း သက္သက္သာသာနဲ႔ စီးရမယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။

ယာဥ္စီးနင္းမယ့္သူေတြ အေလ့အက်င့္ ေကာင္းရလာေစဖို႔ ကားရပ္ခ်ိန္မွာ တၿပိဳင္တည္း အၿပိဳင္တက္စရာမလိုဘဲ တန္းစီစနစ္နဲ႔ တက္ ေရာက္ဖို႔ လုပ္မယ္လို႔လည္း အျမန္ဘတ္စ္ကားသစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ဘတ္စ္ကား အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ ဥကၠဌက ေဒါက္တာေမာင္ေအာင္က ေျပာဆိုထားပါတယ္။

BRT ယာဥ္လိုင္းမွ ယာဥ္ေမာင္း ကိုထြန္းလင္းေက်ာ္က“အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ လူသိပ္မသိေသးတဲ့အတြက္ ခရီးသည္ သိပ္မတက္ ဘူး။ တန္းစီတဲ့အထိ မေရာက္ေသးဘူး။ မေန႔ကဆို တေၾကာင္းပတ္လိုက္မွ ခရီးသည္ အားလံုးေပါင္း ၈၅ ေယာက္ပဲ ရတယ္။ ကားေပၚမွာ ထိုင္ခံုက ၄၅ခံု။ ရပ္စီး ၁၇ေယာက္ တင္ရပါတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။

BRT စနစ္ အျမန္ ဘတ္စ္ကားကို ခရီးစဥ္ သံုးမွတ္တိုင္ၾကား တခါရပ္ရတာဟာ ခရီးစဥ္ ပိုျမန္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ထား ရွိေပမယ့္ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာေတာ့ လမ္းေပၚမွာ ေျပးေနတဲ့ တျခားယာဥ္ေတြနဲ႔အတူ သြားလာေနရတာေၾကာင့္ တျခား ယာဥ္လိုင္းေတြလိုပဲ အခ်ိန္ကြာျခားမႈ သိပ္မရွိႏိုင္ေသးဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

ယာဥ္ေမာင္း ကိုထြန္းလင္းေက်ာ္က“ဂိတ္ရင္းကေန ၁၀ မိနစ္ၾကား တခါလႊတ္ေနေပမယ့္ မွတ္တိုင္ ေရာက္ရွိမႈအခ်ိန္က ေနာက္ပိုင္းၾကရင္ မီးပိြဳင့္ေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ရဲ႕ ကြန္ရက္ထဲကို သြားမယ္။ သြားရင္ အဲဒီက GPS စနစ္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးေတာ့ မွတ္တိုင္ေရာက္ခ်ိန္ကုိ သိလာႏိုင္တာေပ့ါ။ အခုက လမ္းမပိတ္ရင္ ၂နာရီခြဲ၊ လမ္းပိတ္ရင္ ၃နာရီခြဲ ၾကာတယ္။ ခရီးက ေ၀းတာေၾကာင့္လည္း ပါတာေပါ့”လို႔ ေျပာ ပါတယ္။

BRT စနစ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက သီးသန္႔လိုင္းျဖင့္ ေျပးဆြဲႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနေပမယ့္ တဦးခ်င္းပိုင္တဲ့ လိုင္းကားေတြနည္းတူ ယာဥ္ ေၾကာကို တိုးေနရေသးတာ ျဖစ္ေပမယ့္ တစီးကို တစီးေက်ာ္ တက္ျခင္း၊ အၿပိဳင္ ေမာင္းႏွင္ျခင္း၊ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းျပန္ ေမာင္းႏွင္ ျခင္းေတြ မလုပ္ဘဲ ေအးေဆးစြာနဲ႔ ယာဥ္ေမာင္းေတြက ေမာင္းႏွင္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

“က်ေနာ္က အရင္က ေမတၱာလႈိင္းမွာ ေမာင္းခဲ့ပါတယ္။ လိုင္းကားမွာက ပိုက္ဆံရမွ မရရင္ ကိုယ္အတြက္လည္း ပိုက္ဆံက မရေတာ့ ဘူး။ လုေမာင္းၾကတယ္။ လစာ ပံုမွန္ ၃သိန္း အခ်ိန္ပိုေၾကးနဲ႔ဆို ၄ သိန္း ထမင္း တနပ္ေၾကြး၊ ဆုေၾကး ၊လူမႈဖူလံုေရး စရိတ္ ရွိတယ္။ အႏၱရာယ္လည္း ကင္းတာေပါ့။ လိုင္းကားမွာက လူမရရင္ ေသာက မ်ားေနတာေပါ့”လို႔ ယာဥ္ေမာင္းတဦးျဖစ္သူ ကိုထြန္းလင္းေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

BRT စနစ္ အျမန္ဘတ္စ္ကားေတြက လက္ရွိအခ်ိန္မွာ သစ္လြင္လွပတဲ့ အ၀ါေရာင္ဘတ္စ္ကားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းပိုင္းမွာလည္း သန္႔ရွင္း သပ္ရပ္မႈ ရွိပါတယ္။ ယာဥ္ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္းဘက္မွာလည္း စီစီတီဗီြကင္မရာကို တပ္ဆင္ထားပါတယ္။

ကားအတြင္းပိုင္းမွာလည္း ေလေအးေပးစက္ေတြကို ဖြင့္ေပးထားပါတယ္။ အဆင္းနဲ႔ အတက္ အေပါက္ကိုလည္း ခြဲျခားထားပါတယ္။ ကားအင္ဂ်င္မွာ အပူခ်ိန္ျမင့္လို႔ ရွိရင္လည္း အလိုအေလွ်ာက္ မီးသတ္ႏိုင္ဆိုတဲ့ အားသာခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။

ပုဂၢလိက ယာဥ္လိုင္းတခုျဖစ္တဲ့ ၄၈ ယာဥ္လိုင္းမွ ကိုတ႐ုတ္ေလးက“လက္ရွိ လိုင္းကားေတြက ၀န္ေဆာင္မႈ ညံ့ေနတာ ႏွစ္ေတြ ၾကာေနပါၿပီ။ ဒါေတြကို ေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ က်ေတာ္တို႔ကားေတြကလည္း အမ်ားပိုင္စနစ္ ထူေထာင္ႏိုင္ထူေထာင္၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားပိုင္နဲ႔ ပူးေပါင္းေပါ့။ က်ေနာ္တို႔လည္း ၀န္ေဆာင္မႈ ေကာင္းေအာင္ တိုးခ်ဲ႕သြားရမွာပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။

ၿမိဳ႕ျပ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ခရီးသြားလာေရးက႑မွာ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ခရီးသြားျပည္သူေတြ အမ်ားဆံုး ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြက ဒုနဲ႔ေဒးပါပဲ။ အဓိက အေၾကာင္းအရာအေနနဲ႔က ယာဥ္ေနာက္လိုက္ေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရး မေျပလည္မႈ၊ အၿပိဳင္အဆိုင္ လုယက္ ေမာင္းႏွင္ မႈ၊ ေငြအေၾကြ ျပႆနာ၊ ေငြပိုေတာင္းမႈနဲ႔ ခရီးစဥ္မဆံုးေသးဘဲ ေျပးဆြဲမႈရပ္နားမႈ စတဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အခက္အခဲေတြကို ေျပလည္ႏိုင္ ေစဖို႔ အခု စတင္လိုက္တဲ့ BRT စနစ္က လက္ေတြ႕ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်ိန္ယူရမယ့္ အေနအထားမွာပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။

ေမမိုးစံ

Credit: ဧရာ၀တီသတင္းဌာန