က်န္းမာေရးဆိုင္ရာအေမးအေျဖေလးေတြ

လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ (အေမးအေျဖ)

ကြၽန္မက အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားန႔ဲ တူတူမေနတာေတာ့ ၄ လရွိပါၿပီ သူက ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္လုပ္ေနတာပါ။ နားန႔ဲမနာ ဖဝါးန႔ဲ နာပါ ဆရာ၊ လြန္ခ့ဲတ့ဲ သံုးပတ္ေလာက္က ကြၽန္မရဲ႕ မိန္းမကိုယ္န႔ဲ စအိုၾကားမွာ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ အဖုေသးေသးေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဒါန႔ဲ ကြၽန္မလည္း ၂ ပတ္ေလာက္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး မေပ်ာက္တာန႔ဲ ၿပီးခ့ဲတ့ဲ တနဂၤေႏြေန႔က OG ဆီ သြားျပခ့ဲပါတယ္။ သူေျပာတာေတာ့ ႂကြက္ႏို႔ျဖစ္ခါစလို႔ ေျပာပါတယ္။ Pordophylline ေဆးကို တစ္ေန႔ တစ္ခါ တို႔ေပးဖို႔ ေျပာပါတယ္။ ပထမတစ္ရက္ တို႔တာေတာ့ အ့ဲဒီအရာေတြက မည္းၿပီး ေႂကြၾကသြားပါတယ္။ ဒုတိယ တစ္ရက္တို႔ေတာ့ ေသြးေတြထြက္လာပါတယ္။ ကြၽန္မ သိခ်င္တာက ဆက္ၿပီး တို႔လို႔ရမရ ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးလည္း ထိုးထားပါတယ္ ဆရာ။

• Podophyllin ေဆးဟာ Mayapple ေခၚတဲ့ အပင္ကေန ထုတ္တဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။
• Genital warts လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ အတြက္သံုးတာ ထိေရာက္တယ္။ ၁၉၄၂ ကတည္းက သံုးေနတာျဖစ္တယ္။
• ေဆးလိမ္းမဲ့ေနရာကိ အရင္ေျခာက္ေသြ႔ေစပါ။
• Applicator tip ေဆးနဲ႔ အတူတြဲပါတဲ့ ေဆးထည့္တံေလးကိုသာ သံုးပါ။
• ေဆးကို အထူၾကီး မလိမ္းပါနဲ႔။ ၾကြက္ႏို႔ မရွိတဲ့ ေနရာေတြကို ေဆးမထိေစပါနဲ႔။
• မိနစ္ ၃ဝ-၄ဝ ေလာက္ ေဆးထိရမွာ အေနရခက္မယ္။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ
• အစပိုင္းမွာပိုျဖစ္မယ္။ နာမယ္၊ အေနရခက္မယ္၊ နီရဲေနမယ္၊ မေနႏိုင္ေအာင္ျဖစ္လာရင္ ေဆးကို သုတ္-ေဆး ျပစ္ပါ။
• ေဆးသံုးတာ မ်ားသြားရင္ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္လာမယ္။ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ဗိုက္ေအာင့္မယ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။
• ရွားရွားပါးပါး စိတ္ကို သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္တယ္။ သူမ်ားေတြ မျမင္မၾကားတာေတြကို ျမင္ၾကားမယ္၊ စိတ္တိုမယ္၊ စိတ္တက္ၾကြေနမယ္၊ ထိန္းလုပ္ရမဲ့ အလုပ္ေတြ မေကာင္းဘူးျဖစ္မယ္၊ စိတ္ရႈပ္ေထြးမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၁၄-၈-၂ဝ၁၃)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ (အေမးအေျဖ)

ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကိုသံုးရင္ ရႏိုင္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြ

ပါးစပ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ဘာေရာဂါေတြမ်ား ရႏိုင္ပါသလဲ။ ဆရာေရးထားတာ ရွာလို႔မေတြ႔လို႔ပါ။

(၁) HIV
အျဖစ္ႏိုင္ေခ် အလြန္နည္းပါတယ္။ ရာႏွဳန္းျပည့္ စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ (ကြမ္ဒြမ္) သံုးတာကေန ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္ကို အသံုးျပဳသူမွာသာ ကူးစက္လာေစႏိုင္တာက မ်ားပါတယ္။ အျပဳခံသူကို မဟုတ္ပါ။

(၂) Herpes လိင္လမ္းေရယံု
Genital herpes လိင္လမ္းေရယံု ကိုျဖစ္ေစတာက HSV-2 နဲ႔၊ Oral herpes ပါးစပ္ေရယံုကိုျဖစ္ေစတာက HSV-1 ျဖစ္တယ္။ မတူပါ။ ၂ မ်ိဳးလံုးကေန ကူးေစႏိုင္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ဒီပိုးမ်ိဳးက ျမင္ေန ရတဲ့ ေရယံုအနာမရွိလဲ ေသြးထဲမွာ ပါေနရင္လဲ ကူးေစႏိုင္ေသးပါတယ္။ Zovirax (Acyclovir) ေဆးေသာက္ျပီး ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရာႏွဳန္းျပည့္မကာကြယ္ပါ။

(၃) HPV လိင္လမ္းေရယံု
ကူးႏိုင္ပါတယ္။ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာအထိျဖစ္လာေစႏိုင္တာ သတိထားပါ။ ပိုးရွိမိခင္ကေန ေမြးလာမဲ့ကေလးကိုလဲ ကူးစက္ႏိုင္ေသးတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၆-၈-၂ဝ၁၃ )

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကိုသံုးရင္ ရႏိုင္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြ

HIV ကူးစက္ ခံေနရျပီလား (အေမးအေျဖ)

ေမး။    ။ ဆရာ ကြ်န္ေတာ္ သိခ်င္တာေလးေတြ ေမးခ်င္လို႔ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ အေပ်ာ္အပါး တစ္ခါ လုိက္စားမိပါတယ္။ အဲ့ဒီ အခ်ိန္ကစျပီး ကြ်န္ေတာ္ကို ကြ်န္ေတာ္ ယုံၾကည့္မႈ မရွိေတာ့ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေပ်ာ္အပါး လုိက္စားျပီး ဘယ္ေလာက္ အၾကာမွာ HIV ေရာဂါ လကၡဏာ စျပီးျပတက္ပါ သလဲ။ ဘယ္လုိ လကၡဏာေတြေရာ ျပတက္ပါသလဲ ဆုိတာ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ကြန္ဒုံးေတာ့ သုံးပါတယ္။ အေပ်ာ္အပါး လုိက္စားျပီး ကတည္းက ဒီေန႔နဲ႔ဆုိ ၁ လခြဲေလာက္ေတာ့ ရွိပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္စိတ္ေတြလည္း အရမ္းညစ္ေနတယ္။ ေနာက္ဘယ္ေတာ့မွလည္း မလုိက္စားေတာ့ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ေဆးစစ္ခ်င္ရင္ ဘယ္ေတြမွာ ဘယ္လုိစစ္ရမလဲ ခင္ဗ်ာ။

ေျဖ။    ။ မိတ္ေဆြေျပာျပပံုအရ ကြန္ဒံုး သံုးခဲ့တဲ့ အတြက္ အလြန္အမင္း စိတ္ေသာက ေရာက္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ေသြးစစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးတဲ့ အခ်ိန္ကေန ၃ လ သို႔မဟုတ္ ၆ လမွာ ေသြးစစ္သင့္ ပါတယ္။
ေရာဂါလကၡဏာေတြက ခ်က္ခ်င္းမျပတတ္ပါဘူး။ လူေတြရဲ႕ မတူညီတဲ့ ကိုယ္ခံအားေပၚမူတည္ျပီး ပိုးစတင္ ကူးစက္ခ်ိန္ကေန ၁ ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္အတြင္းမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါတယ္။

ဘယ္လို လကၡဏာေတြလဲဆိုေတာ့
- ရက္အေတာ္ၾကာ- ၀မ္းပ်က္ျခင္း
- ရက္အတန္ၾကာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
- ရက္အတန္ၾကာ ဖ်ားျခင္း
- ကိုယ္အေလးခ်ိန္ သိသိသာသာ က်ဆင္းျခင္း
- ေပါင္၊ ဂ်ိဳင္းစတဲ့ ေနရာေတြမွာ အၾကိတ္မ်ားၾကီးျခင္း
- အေရျပားမွာ ေရယံု၊ မက္ခရု၊ ယားနာကဲ့သို႔ အနာမ်ားေပါက္ျခင္း စတာေတြပါ။

ေဆးစစ္မယ္ဆို အျပင္က ဓာတ္ခြဲခန္းေတြ၊ အစိုးရ ေဆးရံုေတြမွာ စစ္ႏိုင္သလို အန္ဂ်ီအိုေတြမွာလည္း စစ္လို႔ရပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ HIM ရဲ႕ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕က အန္ဂ်ီအိုေတြရဲ႕ လိပ္စာေတြ တင္ထားေပးပါတယ္။ HIV ပိုးအေၾကာင္း၊ ကူးစက္ပံုအေၾကာင္း စတာေတြကိုလည္း တင္ေပးထားပါတယ္။ အခ်ိန္ယူျပီး ေလ့လာေစခ်င္ ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

ေမး။    ။ HIV reactive ဆုိတာ ပိုးရွိေနျပိလား။ ရွိတယ္ဆုိရင္ အျခားေရာဂါေတြလို ေသြးထဲမွာ အေကာင္ ဘယ္ေလာက္ပါလဲ ဆုိတာ စစ္ျပီး ေဆးေသာက္လုိ႔ ရပါသလားခင္ဗ်ာ။ဘာေဆးေသာက္ျပီး ဘယ္မွာ ရႏူိင္ပါလဲခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး စာျပန္ေပးပါခင္ဗ်ာ။

ေျဖ။    ။ HIV Reactive ဆိုတာဘာလဲ....
ဓာတ္ခြဲခန္းကေန ေသြးအေျဖျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိလိုတာက ဓာတ္ခြဲခန္းကို ေပးလိုက္တဲ့ ေသြးနမူနာမွာ HIV ပိုး စစ္ေဆးေတြ႔ရွိတယ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေသြးစစ္တဲ့ သူမွာ HIV ပိုးရွိေနတယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

တျခားေရာဂါေတြလို ပိုးဘယ္ႏွစ္ေကာင္ ရွိတယ္ဆိုတာကို ရွာလို႔ရသလား....
ရပါတယ္။ HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ႔သူရဲ႕ ေသြးထဲမွာ HIV ပိုးေကာင္ အေရအတြက္ကို စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္- မႏၱေလးစတဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ စစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္ေဆးတဲ့ နည္းကို Viral Load လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီနည္းက ေသြးတစ္စက္မွာ HIV ပိုးေကာင္ ဘယ္ေလာက္ ပါသလဲဆိုတာကို စစ္ေဆးေပးႏိုင္ပါတယ္။

ဘာေဆးေသာက္ျပီး ဘယ္မွာ ရႏိုင္မလဲ....
HIV ပုိးရွိတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ေဆးေသာက္ဖို႔ မလုိေသးပါဘူး။ လုိအပ္တဲ့ အခါမွ ေဆးေသာက္ရပါတယ္။ ေသာက္ရတဲ့ ေဆးကို ART (anti-retrovial therapy) လို႔ေခၚပါတယ္။ ေအအာတီ ကုထံုးလို႔ လူသိမ်ားပါတယ္။ ဒီေဆးကို မိမိသေဘာနဲ႔ မေသာက္သင့္ ပါဘူး။ တတ္ကြ်မ္းတဲ့ ဆ၇ာ၀န္နဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆး တိုင္ပင္ျပီးမွ ေသာက္ရတာပါ။

ေဆးကို ဘယ္ေနရာမွာ ရႏိုင္လဲဆိုေတာ့ အစိုးရေဆးရံုတစ္ခ်ိဳ႕၊ အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႔ေတြမွာ ရႏိုင္သလို ကိုယ္တိုင္ေငြန႔ဲလည္း ၀ယ္ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
လမင္းကုိ