မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဂိုဏ္းဂဏအစြဲ

ဗုဒၶဘာသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္မည္ဆိုပါလွ်င္
ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ အေျခခံက်ေသာသြန္သင္ခ်က္မ်ား၊ ဗုဒၶသာသနာ ေပၚထြန္းလာရသည့္
ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု ခံယူထားသူတိုင္း ထားရွိအပ္သည့္သေဘာထား၊
လိုက္နာရမည့္ က်င့္စဥ္၊ အႏၲိမ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ႏွင့္
လူ႕ဘ၀ျပႆနာအေထြေထြကို ေက်ာ္လႊားသြားႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းတို႕အား
က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေဖာ္ျပထား သည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုေနထိုင္ရာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕က အျခားဘာသာ၀င္အသီးသီးအေပၚ သေဘာထားၾကီးခဲ့ၾကေစကာမူ၊
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူနည္းစုေနထိုင္ရာ ေဒသအခ်ိဳ႕တြင္ကား ဘာသာျခားပညာတတ္အခ်ိဳ႕က
ဤသာသနာ ေတာ္ကို လူသားတို႕ရုိေသေလးစားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းအား
ေကာင္းစြာနားလည္ သေဘာမေပါက္ၾကေသးသည္ကို ေတြ႕ရွိရေပ သည္။
သို႕ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏ သည္းခံတတ္သည့္ အေလ့အထအေပၚ
အျမတ္ထုတ္ကာ ဗုဒၶဘာသာကို နည္းမ်ိဳးစံု ျဖင့္ ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်ရန္
ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႕ၾကိဳးပမ္းႏိုင္ေလာက္ေအာင္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု မိမိတို႕ကိုယ္ကို
ခံယူထားသူတို႕အၾကား ဗုဒၶေဒသနာေတာ္ကို နားလည္ သေဘာေပါက္မႈႏွင့္
က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈအပိုင္းတို႕တြင္ ျပႆနာအခ်ိဳ႕တည္ရွိေနေပသည္။
ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ရာစုတစ္စုခန္႕ အၾကာမွာပင္ ဗုဒၶခ်မွတ္ခဲ့သည့္
၀ိနည္းစည္းကမ္းအခ်ိဳ႕ကို ကြဲျပားျခားနားစြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆို
ခံယူက်င့္သံုးၾကျခင္းကိုအေၾကာင္းျပဳလ်က္ ဗုဒၶ၀ါဒစတင္ေပၚထြန္းရာ
အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္
ထိုစဥ္အခါက ဂိုဏ္းဂဏကြဲလြဲမႈမ်ား သည္ ဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္တို႕အၾကား
ပုဂၢိဳလ္ေရးအက်ိဳးအျမတ္ ရယူလို၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊
တန္ခိုးအာဏာထူေထာင္လို၍ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ဖံုးကြယ္ထားေသာ
ရည္ရြယ္ခ်က္သေဘာထား တစ္စံုတစ္ရာေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း
မဟုတ္ေခ်။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ကား အဆိုပါဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္းကြဲမ်ားသည္ ဗုဒၶ၏
မူရင္းေဒသနာေတာ္တို႕မွ ခြဲထြက္ကာ သူတို႕စိတ္တိုင္းက် အေတြးအျမင္မ်ားျဖင့္
ျဖည့္စြက္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲထားေသာ ကိုယ္ပိုင္ဗုဒၶ၀ါဒ ပံုစံသစ္မ်ားအား
တီထြင္ျဖန္႕ျဖဴးရန္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္လ်က္ ရွိၾကသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္
ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ လမ္းညႊန္ေဒသနာေတာ္တို႕မွာ သီးျခားလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၊
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္သာ ရည္ရြယ္ခဲ့ သည္မဟုတ္ဘဲ လူသားထုတစ္ရပ္လံုး
အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဦးတည္ေဟာၾကားခဲ့ဲျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းအခ်က္ကို
နားလည္ သေဘာ ေပါက္ခဲ့ပါလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းမ်ိဳးစံု ကြဲျပားေနျခင္းႏွင့္
ပတ္သက္၍ တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖရွင္းေျပာဆိုေနရန္ပင္ မလိုအပ္ေပ။ အေၾကာင္းမွာ
ဗုဒၶဘာသာဆိုသည္မွာ 'ေလာကနိယာမ' (၀ါ) 'အမွန္တရား'
ဟုအဓိပၸာယ္ရေသာေၾကာင့္ပင္။ အမွန္တရားဟူသည္ လူသားအားလံုး အတြက္ျဖစ္ျပီး
မည္သည့္သီးျခားဘာသာ၊ သာသနာ၊ ဂိုဏ္းဂဏကမွ် ယင္းကို တစ္ဦးတည္းမူပိုင္ျပဳကာ
'ငါတို႕၀ါဒ'ဟူ၍ အတၲဆန္စြာ လက္၀ါးၾကီး အုပ္ထားပိုင္ခြင့္မရွိေပ။
အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒအား လိုက္နာက်င့္သံုးရန္အလို႕ငွာ
မိရိုးဖလာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာမ်ားကို စြန္႔ပယ္ရ မည္ဟု ဗုဒၶက
ပညတ္ခဲ့ျခင္းအလ်ဥ္းမရွိေပ။ သို႕ေသာ္ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕သည္
ယင္းအခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ဗုဒၶ၏ သြန္သင္ခ်က္မ်ားႏွင့္
ကိုက္ညီျခင္းမရွိဘဲ ျပဒါးတစ္လမ္းသံတစ္လမ္းျဖစ္ေနသည့္
မိရိုးဖလာဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားႏွင့္ မိမိတို႕၏ ဂုိဏ္းဂဏ
ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေစမည့္ နည္းနာမ်ားအား ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ
က်င့္စဥ္မ်ားအျဖစ္ ခံယူက်င့္သံုးေနၾကသည္။
ဗုဒၶ၀ါဒကို ခံယူက်င့္သံုးသူအမ်ားစု ေနထိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ိဳးမွ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သူတို႕ေနထိုင္ရာ ေနရာေဒသကိုအစြဲျပဳ႔၍ ျဖစ္တည္လာ
ခဲ့ေသာ မိရိုးဖလာအေလ့အထမ်ားအား ဗုဒၶဘာသာအတြင္းသို႕
သြတ္သြင္းေပါင္းစပ္ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ကား ဗုဒၶ၀ါဒကို သူတို႕၏
မိရိုးဖလာ မူရင္းအယူအစြဲမ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ သီရိလကၤာဗုဒၶဘာသာ၊ ထိုင္း ဗုဒၶဘာသာ၊
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၊ အိႏၵိယ ဗုဒၶဘာသာ၊ တရုတ္ဗုဒၶဘာသာ၊ ကိုရီးယားဗုဒၶဘာသာ၊
တိဗက္ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ အေနာက္တုိင္းဗုဒၶ ဘာသာဟူ၍ ေခၚေ၀ၚပညတ္ခ်က္မ်ား
ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။
ယင္းသည္ ဘာသာတရားတစ္ခုကို ကူးေျပာင္းခံယူျပီးသည့္ေနာက္တြင္ မူလမိရိုးဖလာ
ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈမ်ားအား အျပီးအျပတ္စြန္႕ပယ္ ရမည္ဟု အတိအလင္းပညတ္ထားေသာ
ဘာသာျခားတို႕၏ တင္းၾကပ္သည့္မူ၀ါဒႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ
သေဘာထားတို႕ အၾကား သိသာေသာ ကြဲျပားျခားနားခ်က္မွ ထြက္ေပၚလာသည့္
ရလဒ္ပင္ျဖစ္သည္။ ေႏွာင္းလူတို႕ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ ေပၚထြန္းခဲ့ရသည့္
ကြဲျပားျခားနားေသာ ဗုဒၶ၀ါဒလမ္းစဥ္တို႕က က်ယ္ျပန္႕မ်ားေျမာင္သည့္
ဘာသာေရးဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ိဳးစံုကို ေပၚေပါက္လာေစခဲ့သည္။ ယင္းတို႕ႏွင့္အတူ
မိရုိးဖလာထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားအား ပဓာနျပဳသည့္ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏
စည္းလြတ္၀ါးလြတ္ ျပဳမူက်င့္ၾကံမႈတို႕ က ကမၻာ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္ထုၾကီးအၾကား
စည္းလံုးညီညြတ္မႈတည္ေဆာက္ေရးတြင္ ခလုတ္ကန္သင္းတစ္ခုအျဖစ္သို႕
ေရာက္ရွိလာေတာ့ သည္။
မူရင္းဗုဒၶသာသနာေတာ္မွ က်င့္၀တ္ပိုင္းသာမက အယူ၀ါဒေရးရာတြင္ပါ
လံုး၀ခြဲထြက္သြားခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲ တခ်ိဳ႕အတြင္းမွာ ကား မိမိတို႕
ဂိုဏ္းကသာလွ်င္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးျဖစ္သည္ဟူေသာ ခံယူခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။
ဤသို႕ျဖင့္ အခ်ိဳ႕ေသာေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းခ်င္း
မတူကြဲျပားမႈကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးအၾကား
အဆင့္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ေပၚေပါက္ေစ ခဲ့သည္။
ထိုဂိုဏ္း၀င္မ်ားသည္ သူတို႕တီထြင္ထားေသာ ကိုယ္ပိုင္ဗုဒၶ၀ါဒက
အျခားဂိုဏ္းကြဲမ်ား၏ ဗုဒၶ၀ါဒထက္သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေၾကာင္း ခ်ီးက်ဴး
ေထာမနာျပဳရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ယင္းအုပ္စုမ်ားသည္
ဤသို႕ျပဳျခင္းအားျဖင့္ သူတို႕၏ကိုယ္ပိုင္အတၲ မာန္မာနကို ဗုဒၶ၀ါဒ
ဆိုင္းဘုတ္ေအာက္သို႕ သြတ္သြင္းေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သတိမမူမိၾကေခ်။
၄င္းတို႕၏ မိရိုးဖလာက်င့္စဥ္မ်ားကိုသာ အေလးထားကာ ယင္းတို႕ကိုဗုဒၶ၀ါဒ၏
အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္သြတ္သြင္းလာၾကသည္။ မိမိတို႕၏ ဂိုဏ္းကို ဂုဏ္ျမႇင့္ျပီး
အျခားဂိုဏ္းဂဏမ်ားကို ခ်ိဳးႏွိမ္ရန္အလို႕ငွာ ဗုဒၶသည္ယင္းက်င့္စဥ္မ်ားအား
သူ၏အႏွစ္သက္ဆံုး သာ၀ကၾကီးမ်ား ကိုသာ တိတ္တဆိတ္လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ
သင္ၾကားေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဟာေျပာၾကျခင္းျဖင့္လည္း
အယူမွားမ်ားဖန္တီးရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾက သည္။ သူတို႕လမ္းစဥ္သည္သာ
ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘုရားအေလာင္းက်င့္စဥ္၊
အမ်ားအက်ိဳးျပဳလမ္းစဥ္ျဖစ္ျပီး၊ အျခားလမ္းစဥ္တို႕မွာ ယုတ္ညံ့ေသာ၊
တစ္ဦးခ်င္းလြတ္ေျမာက္မႈကိုသာ ဦးတည္ေသာ တစ္ကိုယ္ေကာင္း၀ါဒီတို႕၏
လမ္းစဥ္အျဖစ္လည္း ၀ါဒျဖန္႕မႈျပဳခဲ့ၾကသည္။
ဗုဒၶက သူ၏သြန္သင္ခ်က္မ်ားတြင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တစ္စံုတစ္ရာ
မရွိေၾကာင္းႏွင့္ သူ၏ေနာက္လိုက္အားလံုးအား အေရးပါသည့္ ၾသ၀ါဒ အလံုးစံုကို
ညႊန္ၾကားျပသျပီးျဖစ္ေၾကာင္း အတိအလင္း ထုတ္ေဖာ္ေဟာၾကားခဲ့ေပရာ
အထက္ပါအယူအဆအတြက္ တိက်ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထား တစ္စံုတစ္ရာမရွိေပ။
ထို႕အျပင္ ဗုဒၶကသူ၏ လက္ေရြးစင္ ေနာက္လိုက္မ်ားႏွင့္ သဘာ၀လြန္
စြမ္းအားရွင္အခ်ိဳ႕ကိုသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာသြန္သင္ခဲ့သည္ဟု လူတခ်ိဳ႕က
ယံုမွတ္ေနေသာ က်င့္စဥ္မ်ားအားလည္း မူလပါဠိေတာ္တို႕၌မေတြ႕ရွိရေပ။
သို႕ျဖစ္ရာ မည္သည္ကအမွန္၊ မည္သည္ကအမွား မည္သူကအတၲဆန္၍ မည္သူက
ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သည့္ အနတၲသေဘာကို အေျပာမဟုတ္၊
အလုပ္ျဖင့္သက္ေသတည္လ်က္ရွိသည္ဆိုျခင္းကို လမ္းမွန္ေပ်ာက္ေနသူတို႕က
ထုတ္ေဖာ္မေျပာၾကေစကာမူ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္ႏိုင္ စြမ္းရွိသူတို႕က
ေကာင္းစြာသိျမင္သေဘာေပါက္ၾကပါသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္
'ငါ့ဘာသာမွငါ့ဘာသာ'၊ 'ငါ့ဂိုဏ္းမွငါ့ဂိုဏ္း' ဟူသည့္ အတၲစြဲကို
မျဖဳတ္ႏိုင္ေသးသေရြ႕ကား သဘာ၀နိယာမလည္းျဖစ္၊ မည္သည့္အခါမွ
မေျပာင္းလဲမေဖာက္ျပန္အစဥ္ထာ၀ရ မွန္ကန္ေနေသာ တရားလည္းျဖစ္သည့္
ဗုဒၶ၏ဓမၼစစ္ကို ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာသိျမင္ရန္
အလွမ္းေ၀းလ်က္ပင္ရွိေနဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။
Ref: Confusion in Modern Buddhism by K. Sri Dhammananda
၀င္းသိန္းဦး
(ျမတ္သတိ၀ါဒီ၊ အမွတ္ ၄၊၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္၊ေအာက္တိုဘာ။)