ဘာသာရွိလ်က္ သာသနာမပ်က္ဖို႕

ဗုဒၶသာသနာေတာ္၏သက္တမ္းကို ဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည့္ႏွစ္မွ
စတင္ေရတြက္ခဲ့ရာ ယခုဆိုလွ်င္ သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၆၀၀ နီးပါးရွိခဲ့ျပီျဖစ္သည္။
သာသနာဟူသည္ အဆံုးအမလမ္းညႊန္ခ်က္ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ဤကမၻာေျမတြင္
ဗုဒၶဘုရားရွင္ ၏အဆံုးအမလမ္းညႊန္ခ်က္တို႕ စဥ္ဆက္မျပတ္ တည္တံ့ခဲ့သည္မွာ
ရာစုေပါင္း ၂၆-ခုတိုင္ခဲ့ျပီဟု ဆိုရေပမည္။

သို႕ေသာ္ ကြၽႏု္ပ္တို႕ဆန္းစစ္သင့္ေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ကား ရွိေသးသည္။ ယင္းမွာ
ဗုဒၶဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀နီးပါး
ၾကာေညာင္းခဲ့ေသာ ယခုကာလ၀ယ္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ လမ္းညႊန္ခ်က္တို႕သည္ မူလအတိုင္း
မေသြမဖည္မတိမ္းမေစာင္းဘဲ တည္ရွိ ေနပါ ေသး၏ေလာဆိုျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀)ခန္႕ကာလအတြင္းမွာပင္
ဗုဒၶ၏အဆံုးအမလမ္းညႊန္ခ်က္တို႕ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံဃာေတာ္မ်ားအၾကား
အယူအဆေရးရာကြဲျပားမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

သာသနာသကၠရာဇ္ - ၃၀၀ခန္႕အေရာက္တြင္ကား အယူအဆခ်င္းမတူသည့္
သံဃာဂိုဏ္းကြဲေပါင္း (၁၉)ခုအထိ ရွိလာခဲ့သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားအၾကား
ဂိုဏ္းဂဏကြဲျပားမႈႏွင့္အတူ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ားတြင္ပါ
ဂိုဏ္းဂဏကြဲခဲ့ၾကသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာသာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေရာက္ရွိရာအရပ္တြင္
တည္တံ့ဆဲျဖစ္သည့္ မိရိုးဖလာ အယူအဆမ်ားကိုပါ ဗုဒၶဘာသာထဲ
သိမ္းသြင္းခံယူက်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္။

ပမာျပဳရေသာ္ တိဗက္ေဒသသို႕ ေရာက္ရွိသြားေသာ ဗုဒၶသာသနာျပဳတို႕သည္
တိဗက္တို႕၏ ရွိရင္းစြဲ စုန္း၊ကေ၀၊ နတ္ကိုးကြယ္ပသမႈ၊
မႏၲန္ရြတ္ဆိုမႈဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ေပါင္းစပ္ကာ မႏၲရ၊ တႏၲရ
ဗုဒၶဘာသာအယူအဆမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ တရုတ္ျပည္ေရာက္သြားေသာ
ဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ရွိရင္းစြဲ တာအို၀ါဒ၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္အယူအဆတို႕ႏွင့္
ေပါင္းစပ္သြားခဲ့သည္။ ထို႕ ေနာက္တြင္ကား တရုတ္ျပည္တြင္ 'ခ်င္'၊
ဂ်ပန္ျပည္တြင္ 'ဇင္' ဟုေက်ာ္ၾကားေသာ ဗုဒၶဘာသာအမည္ခံ အယူအဆသစ္မ်ား
ျဖစ္ထြန္း လာခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာဟု လူသိမ်ားေသာ
မဟာယာနဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာတစ္၀န္း ထင္ေပၚလာခဲ့ရာ အေနာက္တုိင္းေဒသဆီသို႕ပင္
က်ယ္ျပန္႕စြာေပါက္ေရာက္ခဲ့သည္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ထြန္းကားလ်က္ရွိသည့္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲမ်ားစြာ၏
ဘာသာေရးအယူအဆတို႕ကို ေလ့လာဆန္းစစ္ ၾကည့္မည္ ဆိုပါလွ်င္
ဗုဒၶဘုရားရွင္၏မူရင္း ေဒသနာေတာ္ အဆံုးအမတို႕မွ မ်ားစြာေသြဖည္
လမ္းခြဲသြားၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။
ထင္ရွားေသာဥပမာတစ္ရပ္ကို တင္ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က 'သေဗၺဓမၼာ
အနတၲာ'ဟု ေဟာၾကားခဲ့သည္။ အဓိပၸာယ္မွာ ရွိရွိသမွ်တရားတို႕သည္ (သခၤတေရာ၊
အသခၤတပါ) အစိုးမရဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။

ယင္းသို႕ အစိုးမရေသာတရားတို႕တြင္ ဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္းဂဏအားလံုး ရည္မွန္းရာ
အႏၲိမပန္းတိုင္ ျဖစ္သည့္ 'နိဗၺာန္'လည္းအပါအ၀င္ပင္ ျဖစ္သည္။ 'နိဗၺာန္'သည္
နိစၥ(အျမဲရွိျခင္း)၊၊ သုခ (ခ်မ္းသာျခင္း) ဟူေသာ သေဘာကိုေဆာင္ပါသည္။
သို႕ေသာ္ 'အတၲ'တည္းဟူေသာ အစိုးရျခင္းကား မပါရွိေခ်။

ယင္းအခ်က္ကို ေထရ၀ါဒမွတစ္ပါး အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲ အေတာ္မ်ားမ်ားက
လက္မခံၾကေတာ့ေပ။ နိဗၺာန္ကို အစိုးရျခင္း သေဘာေဆာင္သည့္ တရားအျဖစ္
ခံယူလာၾကသည္။ နိဗၺာန္ကို လူ႕ဘံု၊ နတ္ဘံု၊ ျဗာဟၼဘံုကဲ့သို႕ တည္ရွိေနသည့္
ဘုံဌာနတစ္ခုအျဖစ္ ခံယူသူမ်ားက ခံယူၾကသည္။

မဟာယာနအႏြယ္ သုခ၀တီဂိုဏ္းကဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ အေနာက္အရပ္ရွိ
သုခ၀တီေရႊျပည္နိဗၺာန္နန္း၀ယ္ ထာ၀ရအသက္ျဖင့္ ရွင္သန္တည္ရွိေနသည္ဟု
ယူဆထားၾကသည္။ ယင္းဗုဒၶကို 'အမိတာဘာ' ဘုရားဟုလည္းေခၚသည္။
တရုတ္အသံထြက္ျဖင့္ 'အိုမိတိုဖူ' ဆိုသည္မွာ ယင္းထာ၀ရဗုဒၶဘုရားရွင္ကို
တမ္းတရွိခိုးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

အခ်ိဳ႕ေျမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းတို႕၏အလုိအရ ေဂါတမဗုဒၶသည္
ယင္းထာ၀ရဗုဒၶဘုရားက လူသားတို႕အား တရားျပကယ္တင္ရန္ လူ အျဖစ္ကို
၀င္စားခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ယင္းအယူအဆတြင္ ျဗာဟၼဏဘာသာ၀င္တို႕၏
အ၀တာရအယူအဆ၏ ၾသဇာသက္ ေရာက္မႈမ်ားစြာ ရွိေနသည္ကို ရိပ္စားမိႏိုင္ပါသည္။

ျဗာဟၼဏဘာသာ အလိုအရ ဗိႆႏိုးေခၚ ထာ၀ရနတ္ဘုရားၾကီးသည္ လူ႕ျပည္သို႕
အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳးေဆာင္လ်က္၀င္စားကာ လူသားတို႕ အား ကယ္တင္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။

ယင္းသို႕၀င္စားရာေတြ လူအျဖစ္သာမက တစ္ခါတစ္ရံ လူျခေသၤ့၊ လိပ္၊၀က္
စသည္ျဖင့္လည္း ၀င္စားခဲ့ဖူးသည္။ ေဂါတမဗုဒၶသည္ပင္ ဗိႆႏိုးနတ္ဘုရားၾကီး၏
ကိုးဦးေျမာက္ အ၀တာရ(လူ၀င္စား)ဟုသတ္မွတ္ကိုးကြယ္ၾကရာ ယခုေခတ္ ျဗာဟၼဏ
ဘုရားေက်ာင္းအခ်ိဳ႕တြင္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။

ေျမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲအခ်ိဳ႕၏ အလုိအရဆိုေသာ္ ေဗာဓိသတၲတို႕သည္
ဘုရားရဟႏၲာတို႕ထက္ပင္ပို၍ အေရးပါေသာ အခန္း က႑တြင္ တည္ရွိေနေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာ မထြန္းကားမီကကိုးကြယ္ခဲ့ၾကေသာ ေလာကနာထ
(ေခၚ) အ၀ေလာကိေတႆရ (ေခၚ) ေလာက နတ္သည္ ေဗာဓိသတၲတစ္ဦးပင္ျဖစ္သည္။ သူသည္
အခ်ိန္မေရြး နိဗၺာန္ေရႊျပည္သို႕ စံျမန္းႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ သတၲ၀ါအေပါင္း
ကို သနားၾကင္နာလွရကား ေလာကအတြင္းသို႕ အသြင္သဏၭာန္မ်ိဳးစံုျဖင့္
ေရာက္ရွိလာတတ္ျပီး ကယ္တင္ေစာင္မသင့္သူတို႕အား ကယ္ တင္ေစာင္မတတ္သည့္
ကယ္တင္ရွင္ၾကီးအျဖစ္ ကိုးကြယ္အားထားၾကသည္။ ယင္းေလာကနတ္သည္ တရုတ္ျပည္တြင္
'ကြမ္ယင္' ဟူ ေသာအမည္ျဖင့္ ထင္ရွားသည္။

ကြမ္ယင္သည္ နဂိုမူလက ပုရိသလိင္ ေယာက္်ားသားၾကီးျဖစ္ရာ ေရွးေဟာင္း
တရုတ္ဗုဒၶဘာသာဘုရားေက်ာင္းမ်ားတြင္ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးကား ကားျဖင့္
က်ားက်ားလ်ားလ်ားစံပယ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္သာ
ကမၻာႏွင့္တစ္၀န္း ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္ အျဖစ္ ထင္ရွားလ်က္ရွိေပသည္။

ထို႕အျပင္ ျမန္မာတို႕က 'အန္းကုန္းဘိုးေတာ္'၊ ရခိုင္တို႕က 'ဘုရား၀မ္းပူ'၊
အေနာက္တိုင္းသားတို႕က 'ရယ္ေနေသာဗုဒၶ (Laughing Buddha)' ဟုသိထားေသာ
၀၀ဖိုင့္ဖိုင့္ ျပံဳးရႊင္ေသာမ်က္ႏွာထားျဖင့္
ထိုင္ေနသည့္ပုဂၢိဳလ္ၾကီးသည္လည္း ေနာင္ပြင့္မည့္ အရိေမတၲယ် ဘုရားအေလာင္းဟု
ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕က ခံယူကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။
တိဗက္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕မွာကား ေဗာဓိသတၲတို႕ကို လာဘ္ရႊင္ေစသူ၊
ေဆးကုေပးႏိုင္သူ၊ ရန္ကိုေအာင္ျမင္ေစသူ စသည္ျဖင့္ သူ႕အစြမ္း အစအလိုက္
သတ္မွတ္ထုလုပ္ကိုးကြယ္ၾကရာ ေဗာဓိသတၲေပါင္း ရာခ်ီ၍ရွိခဲ့သည္။

ယင္းတို႕အထဲမွ အခ်ိဳ႕ေသာေဗာဓိသတၲ ရုပ္ပြားတို႕သည္ အကိုးကြယ္ခံရန္
ျမန္မာျပည္သို႕ ဆင္းသက္လာတတ္သည္။ ယင္းေဗာဓိသတၲ ရုပ္ပြားတို႕မွာ
မကိုဋ္ေဆာင္းထားျခင္း၊ ေရႊေငြ ေက်ာက္သံပတၲျမားမ်ား ဆင္ယင္ထားျခင္းစေသာ
ဘုရား၊ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို႕ႏွင့္ လားလားမွ် မဆိုင္သည့္ အေဆာင္အေယာင္မ်ား
ပါရွိတတ္သည္။ ယင္းကို ျမန္မာျပည္ရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေတာ္မ်ားမ်ားက
ေဗာဓိသတၲရုပ္ပြားမွန္း မသိဘဲ ဗုဒၶဆင္းတုအျဖစ္ ယူဆကိုးကြယ္ၾကသည္ကိုလည္း
ေတြ႕ရသည္။

မူလဗုဒၶဘာသာအလိုအရ ေလာကီ၊ ေလာကုတၲရာႏွစ္ျဖာေသာကိစၥတို႕၌ ေအာင္ျမင္မႈ
ရရွိလိုပါလွ်င္ 'အတၲာဟိ အတၲေနာ နာေထာ' ဟူေသာ ဗုဒၶေဒသနာႏွင့္အညီ
မိမိကိုယ္ကိုသာအားကိုး၍ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကရမည္သာျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္
အဆိုပါေဗာဓိသတၲ ကိုးကြယ္သူတို႕မွာကား မိမိတို႕လိုရာဆႏၵ ျပည့္၀ေစေရးအတြက္
မိမိ၏ ကံ၊ဥာဏ္၊၀ီရိယထက္ ေဗာဓိသတၲတို႕၏ ကယ္တင္ေစာင္မမႈ ကသာ အဓိကက်သည္ဟု
ခံယူထားၾကသည္။

ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲတစ္ခုျဖစ္ေသာ သုခ၀တီဂိုဏ္း၏
အလိုအရဆိုလွ်င္ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကိုပင္ ဂါထာမႏၲန္မ်ားရြတ္ဆိုကာ
၀တ္ျပဳရွိခိုးကိုးကြယ္ရံုျဖင့္ ေရာက္ရွိႏိုင္သည္ဟု ယံုၾကည္ထားၾကသည္။

မူရင္းဗုဒၶဘာသာအလိုအရ နိဗၺာန္သူသည္ ကာလ၊ေဒသတည္းဟူေသာ ပညတ္တရားတို႕မွ
လြတ္ကင္းေသာတရားသာျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲအခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ဟူသည္
ေလာကီဆင္းရဲအေပါင္းမွလြတ္ကင္းရာ လြတ္ေျမာက္ရာ နယ္ေျမေဒသတစ္ခုဟု
မွတ္ယူထားၾကသည္။
အေနာက္တိုင္းသား ေမွာ္ပညာရွင္တို႕ ယံုၾကည္ရာ 'ရွမ္ဘဲလား' ေခၚ 'ရွမ္ဂရီလာ'
ဟူသည့္ နယ္ေျမေဒသႏွင့္ သေဘာခ်င္းထပ္တူ ျဖစ္သည္။ ယင္းေဒသကို
ျမန္မာေမွာ္ပညာရွင္တို႕က 'မဟာျမိဳင္ေတာ' ဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။
ယင္းေဒသသို႕ ေရာက္ရွိသြားသူအားလံုး ထာ၀ရအသက္ကိုရၾကျပီး အမိတာဘာဗုဒၶေခၚ
ထာ၀ရသက္ေတာ္ရွည္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကလည္း စံပယ္ေတာ္မူလ်က္ရွိသည္ဟု
ယံုၾကည္ၾကသည္။
ျဗာဟၼဏဘာသာမွ ဗိႆႏိုးနတ္မင္း၏ လူ၀င္စားအ၀တာရမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊
ခရစ္ယာန္ဘာသာမွ ေယရႈသခင္သည္လည္း ေကာင္း၊ အျခားအျခားေသာ ဘာသာအသီးသီးမွ
တမန္ေတာ္ျမတ္မ်ားသည္လည္းေကာင္း ယင္းေဒသတြင္ ထာ၀ရရွင္သန္လ်က္ ရွိၾကသည္ဟု
ဆိုသည္။
ဤမွ်ဆိုလွ်င္ မူရင္းဗုဒၶဘာသာမွ နိဗၺာန္အယူအဆသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀ခန္႕
ကာလအတြင္း မည္မွ်ယိုးယြင္း ေသြဖည္သြားျပီကို ရိပ္စားမိေလာက္ေပျပီ။

ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာအႏွံ႕သို႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့သည္ကားမွန္ပါသည္။ သို႕ေသာ္
အခ်ိဳ႕ေသာေဒသမ်ားတြင္သာ မူလဗုဒၶဘာသာ၏ အႏွစ္သာရ
မေပ်ာက္မပ်က္တည္ရွိေနေပသည္။ အမ်ားစုမွာကား ပ်ံ႕ႏွံ႕ရာေဒသ၊
အခ်ိန္ကာလအေလ်ာက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြတည္တံ့ေရးကို ဦးစား ေပးရင္း
ဗုဒၶဘာသာဟူသည့္ အသြင္သဏၭာန္ အမည္နာမမွ်သာ က်န္ရစ္ေတာ့သည္။
အႏွစ္သာရ ေပ်ာက္ကြယ္ပ်က္စီးကာ ဗုဒၶ၏မူလအဆံုးအမႏွင့္ ျပဒါးတစ္လမ္း
သံတစ္လမ္းႏွယ္ အလွမ္းေ၀းသြားၾကျပီျဖစ္ေသာ ဂုိဏ္းကြဲ မ်ားစြာကကမၻာအႏွံ႕
ေနရာယူလ်က္ရွိေပသည္။

ကြၽႏု္ပ္တို႕အေနႏွင့္ အဆိုပါဂိုဏ္းကြဲတို႕၏ လြတ္လပ္စြာ
ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ထိပါးျခင္းမျပဳအပ္ေပ။
သို႕ေသာ္ ကမၻာ့ဗုဒၶ၀ါဒသုေတသီ အားလံုးနီးပါးက အသြင္သဏၭာန္အားျဖင့္
ေခတ္ကာလအေလ်ာက္ အေျပာင္းအလဲ အနည္းငယ္ရွိေစကာမူ မူရင္း ဗုဒၶဘာသာ၏
အႏွစ္သာရကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားသည့္
ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းတစ္ဂိုဏ္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရေသာ ေထရ၀ါဒ
ဗုဒၶဘာသာအတြင္းသို႕ အမည္ခံ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲမ်ား၏ အယူအဆမ်ား
ထိုးေဖာက္စိမ့္၀င္ မလာေစေရးကိုကား အေလး ထားၾကရေပလိမ့္မည္။

ယင္းအေရးသည္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေသာကိစၥဟု သေဘာမထားၾကဘဲ၊
လူ၀တ္ေၾကာင္ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း တြင္ပါ တာ၀န္ရွိသည္ဟု
ခံယူထားၾကရေပမည္။ ေထရ၀ါဒ ပိဋကတ္က်မ္းစာမ်ားကို ေလ့လာဖတ္ရႈျခင္း၊
လက္ေတြ႕လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္း၊ က်င့္သံုးမႈမွ ထြက္ေပၚလာသည့္
အသီးအပြင့္ရလဒ္တို႕ကိုအမ်ားသိေအာင္ မွ်ေ၀ေပးျခင္းဟူေသာ
လုပ္ငန္းစဥ္တို႕မွာ ရဟန္း၊ ရွင္၊လူမခြဲ ျခားဘဲ
လက္တြဲေဆာင္ရြက္ရမည့္ကိစၥျဖစ္သည္။

ထိုသို႕မဟုတ္မူဘဲ ဘာသိဘာသာ ေနသြားၾကမည္ဆိုပါက အတုကအစစ္ကို
ကာလတိုတစ္ခုအတြင္း ၀ါးမ်ိဳဖံုးလႊမ္းသြားေပလိမ့္မည္။ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္
ေဟာၾကားခဲ့ေသာ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္သည္ ့ 'အနတၲတရား' သည္
'အတၲတရား'အျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားေပလိမ့္မည္။ ဗုဒၶဘာသာ ဟူသည့္ အမည္သာက်န္ျပီး၊
ဗုဒၶသာသနာ တည္းဟူေသာ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမအစစ္အမွန္တို႕
ကြယ္ေပ်ာက္သြားေပလိမ့္မည္။
ကြၽႏု္ပ္တို႕အနီးအနားရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕တြင္
ဤကိန္းဆိုက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု ဆိုေစကာမူ
သူတို႕၏ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အမူအက်င့္တို႕မွာ မူရင္းဗုဒၶဘာသာႏွင့္
လံုး၀ကြဲျပားဆန္႕က်င္သြားၾကျပီ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶကို ေကာင္းကင္ဘံုတြင္ ထာ၀ရတည္ရွိေနျပီး ဆုေတာင္းလွ်င္
ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္သည့္ ဖန္ဆင္းရွင္ၾကီးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶ
ဘာသာ၀င္တို႕၏ အႏၲိမရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ဆိုသည္မွာ
အျခားဘာသာ၀င္တို႕ယံုၾကည္ရာ ေကာင္းကင္ဘံု (၀ါ) ေမွာ္ပညာရွင္တို႕ရည္မွန္းရာ
ရွမ္ဘဲလား(ေခၚ) ရွမ္ဂရီလာ (ေခၚ) မဟာျမိဳင္ေတာၾကီးႏွင့္
အလားသဏၭာန္တူသည့္ေနရာ တစ္ခုဟု လည္းေကာင္း ယံုၾကည္ထားၾကသည္။

ဗုဒၶက မိမိကုိယ္ကိုသာ အားထားရာအျဖစ္ ေဟာၾကားခဲ့ေစကာမူ သူတို႕က
စိတ္ကူးယဥ္ကယ္တင္ရွင္ 'ေဗာဓိသတၲ'တို႕၏ ကယ္တင္ ေစာင္မမႈကိုသာ
ေမွ်ာ္ကိုးေနၾကသည္။မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းတို႕က မိရိုးဖလာအတိုင္းယင္းအယူကို
ခံယူထားၾကေစကာမူ မ်ိဳးဆက္သစ္ ပညာတတ္ လူငယ္တို႕ကမူ ယင္းအယူအား
လက္မခံလိုၾကေတာ့ေပ။ ထိုလူငယ္တို႕မွာ မူရင္းဗုဒၶသာသနာ အဆံုးအမကိုလည္း ထိ
ေတြ႕ေလ့လာရန္ အခြင့္အလမ္း မရခဲ့ၾကေပရာ 'ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဒီလိုသဘာ၀မက်တဲ့
စိတ္ကူးယဥ္၀ါဒၾကီးပါလား' ဟု ထင္မွတ္သြားၾက ေလေတာ့သည္။

ထို႕ေနာက္ သူတို႕ကိုယ္ကို လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚသူမ်ားအျဖစ္ခံယူကာ
မည္သည့္ဘာသာကိုမွ် မကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာမဲ့သူမ်ား ျဖစ္ သြားၾကေတာ့သည္။

အခ်ိဳ႕မွာကား သူတို႕ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ၾကံဳေတြ႕ရေသာ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာႏွင့္
ႏႈိင္းစာလွ်င္ ပိုမိုလက္ေတြ႕က်ျပီး ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီသည့္
အျခားဘာသာတရားတစ္ခုခုသို႕ ကူးေျပာင္းသြားၾကေတာ့သည္။

ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကြၽႏု္ပ္တို႕ သင္ခန္းစာယူသင့္လွသည္။ ဗုဒၶဘာသာဟု
ခံယူထားေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ အစစ္အမွန္ကို သိရွိနား လည္ျခင္း၊
လိုက္နာက်င့္သံုးႏိုင္ျခင္းမရွိပါမူ 'ဘာသာရွိလ်က္ သာသနာပ်က္ျခင္း'
ပင္ျဖစ္သည္ကို ေကာင္းစြာ သတိခ်ပ္သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။ ။

၀င္းသိန္းဦး
(ျမတ္သတိ၀ါဒီ၊ အမွတ္ - ၇၊ ၂၀၀၁ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ။)