✎__________________________
■ ေဒါက္တာ ဆုမြန္သဇင္ေအာင္ (ISP Myanmar)
အာဏာရ ပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ရဲ႕ " ေသးငယ္ က်စ္လ်စ္ေသာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕" (Small Cabinet) မူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ဟန္ မတူပါဘူး။ သံုးႏွစ္ အတြင္းမွာပဲ မူလ ဖြဲ႕စည္းစဥ္ကနဲ႔ မတူေတာ့ဘဲ ပံုစံေတြ ေျပာင္း၊ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ ထပ္တိုး၊ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးေတြကိုလည္း ခန္႔အပ္လာရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရ အဖြဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုေတြကို ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ Small Cabinet ဆိုုတာက ဦးေနဝင္း လက္ထက္ ၁၉၆၂ ခုုနွစ္ထဲက စခဲ့တာပါ။ ဖဆပလ အပါအဝင္ က်န္တဲ့ အစိုးရေတြက ကနဦးမွာ ဝန္ၾကီးဌာန အနည္းငယ္၊ ဝန္ၾကီး အနည္းငယ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ အမ်ားအျပား တိုးခ်ဲ႕ခဲ့သလို၊ ဦးေဆာင္မယ့္ ၀န္ႀကီးေတြကိုလည္း ထပ္တိုး ခန္႔အပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ NLD အစိုးရကေတာ့ အေစာပိုင္းမွာ Small Cabinet မူကို က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး အစိုးရ သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ ၾကာျမင့္လာခ်ိန္မွာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ထပ္တိုး ဖြဲ႕စည္း လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ OECD ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံ အမ်ားစုမွာ မူ၀ါဒခ်မွတ္တဲ့ အခါ ၀န္ႀကီး အဖြဲ႕အတြင္း သေဘာထားကြဲမႈ မရွိဘဲ အစိုးရ အဖြဲ႕အတြင္း တသံတည္း ထြက္ေစဖို႔နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ပို အားေကာင္းဖို႔အတြက္ ၀န္ႀကီးဌာန နည္းနည္း၊ ၀န္ႀကီး ဦးေရ နည္းနည္းနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ Small Cabinet မူကို က်င့္သံုးတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၀န္ႀကီးေတြမွာလည္း ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ အေတာ္အသင့္ ရွိၾကပါတယ္။ ကိစၥအမ်ားစုဟာ သမၼတ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဆင့္အထိ မေရာက္ေတာ့ဘဲ ၀န္ႀကီးေတြကပဲ ေျဖရွင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးေလ့ ရွိ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ႏိုင္ငံက အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြဟာ အစိုးရ အဖြဲ႕ရဲ႕ နိစၥဓူ၀ ကိစၥေတြမွာ ၀င္ပါေနစရာ မလိုေတာ့ပဲ ႀကီးမားၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြ အေပၚမွာသာ အခ်ိန္ေပး စဥ္းစားဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရ အတြက္လည္း (၀န္ႀကီး တဦးခ်င္းစီ အတြက္ သာမက ၀န္ႀကီးဌာန အသံုးစရိတ္မ်ားတြင္ပါ) ဘ႑ာေငြ အေလ့အလြင့္ ေလ်ာ့နည္း ေစခဲ့သလို မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ရာမွာလည္း လူနည္းနည္းနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ အေကာင္အထည္ ေပၚခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို အသံုး၀င္လွတဲ့ Small Cabinet မူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေၾကာင့္ အလုပ္ မျဖစ္သလဲ ဆိုတာ စူးစမ္းသင့္တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္လာပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုး အခ်က္ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Small Cabinet မူ အလုပ္ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အခု ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပပါမယ္။
၁။ တျပည္ေထာင္စနစ္ သမိုင္းေနာက္ခံ
Small cabinet မူ အလုပ္ မျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုး အခ်က္တခုက တျပည္ေထာင္စနစ္ အေပၚ မူတည္ထားခဲ့တဲ့ အစိုးရယႏၲရား ေၾကာင့္လို႔ သုံးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ကတည္းက တျပည္ေထာင္စနစ္ ပံုစံမ်ိဳးသြားခဲ့တာပါ။ အစိုးရ လည္ပတ္ပံုက ဗဟို ဝန္ႀကီးဌာနေတြကို အားျပဳထားပါတယ္။ ဗဟိုက အကုန္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အတြက္ ဗဟိုရဲ႕ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ အလုပ္မ်ားပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြ ေပၚေပါက္လာတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဒီလို ေပၚေပါက္ျခင္းဟာ သက္တမ္းအားျဖင့္ ခုနစ္ႏွစ္ေက်ာ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပး၊ တာ၀န္ ယူခိုင္းၿပီး ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အရတင္မက စီမံခန္႔ခြဲမႈ အရပါ ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကရဆဲ ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္ ခြဲေ၀မႈကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္လည္း ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအတြက္ လ်ာထားခ်က္က ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြကေတာ့ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးပဲ ရပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ဗဟို ခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပမယ့္ လုပ္ငန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ လက္ထဲမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။
NLD အစိုးရ စတင္ ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္မွာ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕ဖို႔အတြက္ စဥ္းစားခ်က္က အစိုးရ အသံုးစရိတ္ ေလ်ာ့ခ်လိုျခင္ းအေပၚ မူတည္ခဲ့ပံု ရပါတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ မ်ားရင္ ၀န္ႀကီး၊ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးေတြအတြက္ လခ၊ အေဆာင္အေယာင္ေတြ ပိုေပးရတာေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ ဘ႑ာေငြ ပို သံုးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အစိုးရ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕တဲ့အခါ အက်စ္လ်စ္ဆံုး ဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ အရင္ USDP အစိုးရ လက္ထက္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕မွာ ၀န္ႀကီးဌာန ၃၆ ခု၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး တဦးစီနဲ႔ ဒုတိယ ၀န္ႀကီး ၅၆ ဦး၊ စုစုေပါင္း ၉၂ ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ NLD အစိုးရ တာ၀န္ ယူတဲ့အခါ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ကို ၀န္ႀကီးဌာန ၂၁ ခု၊ ၀န္ႀကီး ၁၈ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သတိျပဳစရာ တခုက အစိုးရသစ္ဟာ တျပည္ေထာင္ စနစ္ရဲ႕ ယႏၱရားအေဟာင္းကို ဆက္ခံရတဲ့ အတြက္ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြက နဂို အတိုင္း ရွိေနတာကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ႀကိဳးနီ စနစ္ကလည္း သိပ္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ခန္႔အပ္လိုက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးေတြ အေနနဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ဖို႔၊ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြ ေလ့လာဖို႔ အခ်ိန္ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ေပါင္းလိုက္တဲ့ အတြက္ အရင္ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦး သံုးဦး လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္ကို တဦးတည္းက သိမ္းက်ံဳး လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ ထိေရာက္မႈ နည္းခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး တြက္ေခ်ကိုက္မႈအရ ၾကည့္ရင္ Small Cabinet မူက ျပည္သူ႔ ဘ႑ာေငြ ကုန္က်မႈ နည္းတာ မွန္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမိုင္းေနာက္ခံနဲ႔ အလုပ္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခဘက္က ၾကည့္ရင္ opportunity cost လို႔ ေခၚတဲ့ အခြင့္အလမ္း ဆံုး႐ံႈးမႈ ႀကီးခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ ၀န္ႀကီး တဦးက သာမန္ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းအတြက္ လက္မွတ္ထိုးရင္း အခ်ိန္ ကုန္ေနရမယ္ဆိုရင္ တျခား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ေတြးေတာ ၾကံဆခ်ိန္ နည္းပါး သြားရတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျပည္ေထာင္ စနစ္ရဲ႕ ယႏၱရားကို သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလို Small Cabinet မူက အလုပ္ မျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တဦးဦးအေပၚ မွီခိုမႈႀကီးမားျခင္း
ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ေခတ္ အဆက္ဆက္မွာ အစိုးရ ယႏၲရားဟာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားရဲ့ သေဘာထားေပၚသာ မူတည္ၿပီး မူဝါဒအေပၚ အေျခခံတာ နည္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္း အစိုးရ လက္ထက္ကစၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္းနဲ႔ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္မ်ားသာ အဓိကျဖစ္တာေၾကာင့္ လူအေပၚ မူတည္ၿပီး မူဝါဒကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း လက္ထက္က ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီမွာ ပါဝင္တဲ့ ဝန္ႀကီး ရွစ္ဦးနဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာန ၁၈ ခုကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ ဝန္ၾကီး အဖြဲ႕ကိုု ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ကိုုယ္တိုုင္ အေရးၾကီးလြန္း လွတဲ့ ေနရာ ေလးေနရာကိုု ကိုုင္ျပီး ဝန္ႀကီးတဦးကို ဝန္ႀကီးဌာန ႏွစ္ခု၊ သံုးခုု ထက္ပိုၿပီး တာဝန္ ယူေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ Small Cabinet ဟာ ဗဟို ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ၾကီးတဲ့ အစိုုးရ ယႏၲရား ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ကိစၥ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဆံုးျဖတ္မွ ၿပီးျပတ္ပါတယ္။ အဲဒီတုုန္းက အုုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၱရားဟာ အာဏာစက္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရ အမႈထမ္း၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ပါတီဝင္ ေတာ္ေတာ္မ် ားမ်ားဟာ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္းကိုု ေက်ာ္ျပီး လုုပ္ရဲသူလည္း မရွိပါဘူး။ လုုပ္ခဲ့ရင္လည္း လားရာ မေကာင္းနိုင္ပါဘူး။
ဒီဘက္ေခတ္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ကာလမွာ NLD အစိုုးရဟာ ျပည္သူက ေရြးေကာက္တဲ့ ဒီမုုိကေရစီ နိုင္ငံေရး ၾသဇာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ျဖစ္တယ္လိုု႕ သံုုးသပ္ နိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ လိုလားသူေတြက ကုိယ့္ မဲဆႏၵနယ္မွာ ရွိတဲ့ NLD ပါတီ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို မဲေပးခဲ့တာက ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုု ယံုုၾကည္တာေၾကာင့္ ပိုုမ်ားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုုဂၢိဳလ္ရဲ့ နိုင္ငံေရး ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈဟာ လႊတ္ေတာ္ေရာ၊ အစိုးရ ယႏၱရားေပၚမွာပါ အလြန္ၾကီးမားပါတယ္။ စနစ္ေဟာင္းကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႔ တြန္းရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အတိုုင္ပင္ခံပါမွ ရပါတယ္။ အစိုုးရ - လႊတ္ေတာ္ ညိွနိုုႈင္းရတာမ်ိဳး၊ ဝန္ၾကီး အခ်င္းခ်င္း ညိွႏိႈင္းမႈ လုုပ္ရမယ့္ အခါမ်ိဳးမွာလည္း အတိုုင္ပင္ခံ ပုုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ ရရွိမွ ပိုမို လြယ္ကူေစပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးက ေနရာတကာ ပါမွ ရတဲ့ အေနအထားကို ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ Small Cabinet မူဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေကာင္းေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား အေပၚ မွီခိုုမႈၾကီးလြန္းတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လက္ရွိ အေျခအေနအရ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔မွာ လူနည္းနည္းနဲ႔၊ အလုပ္တြင္ဖိုု႕ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
■ ျဖစ္တန္ေခ်မ်ား
၁၉၆၂ ခုုနွစ္က ရွိခဲ့တဲ့ ဝန္ၾကီး ဌာနမ်ားဟာ ဒီေန႕ေခတ္ အစိုးရ စနစ္၊ နည္းပညာ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုုက္ညီမႈ မရွိနိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အရင္က ဆိုုရွယ္လစ္ စနစ္ကို အေျခခံခဲ့ျပီး အစိုးရရဲ့ ထုတ္ကုန္နဲ႔ ျဖန္႕ျဖဴးမႈကိုသာ ဦးစားေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႕ေခတ္မွာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၊ နည္းပညာဖြံံျဖိဳး တိုုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးဖိုု႕ လိုုအပ္လာပါျပီ။ (၁၉၆၂ ႏွင့္ ၂၀၁၈ ခုုနွစ္ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္ကို ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ၾကည့္ပါ၊ http://www.ispmyanmar.com/burmese/2018/12/03/small-cabinet/)
ဒါ့ေၾကာင့္ ပညာရပ္ပိုုင္း ဆိုင္ရာ သုုေတသီမ်ား ေျပာၾကသလို ေသးငယ္တဲ့ ဝန္ၾကီး အဖြဲ႔မွ ပိုုေကာင္းတယ္ (small is better) ဆိုုတာ အျမဲ မဟုုတ္သလိုု အစိုးရ ဆိုုတာ အျမဲ ၾကီးထြားေနတာပဲ (government continues to grow) ဆိုုတဲ့ အယူအဆဟာလဲ အလံုုးစံုု မမွန္ႏိုင္ပါဘူး။
အစိုုးရ အဖြဲ႕ တိုုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတာဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လက္ရွိ အေျခအေနအတြက္ ကိုုက္ညီပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရ ယႏၱရား ပိုမို ထိေရာက္ျမန္ဆန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ရွိရင္းစြဲ ဌာနေတြကို ဘယ္လို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးျပဳမလဲ၊ ဘယ္ဌာနေတြ ထပ္ တိုးမလဲဆိုုတာကို စနစ္တက် စီမံဖို႕လိုုပါတယ္။ စီးပြားေရး တိုုးတက္ေအာင္ စီးပြားေရးရာ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားကိုု ေခါင္းစဥ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းေနတာကလည္း အစိုးရ ယႏၱယား ပိုမို လည္ပတ္နိုင္ေရး အတြက္ အေျဖ မဟုုတ္ပါဘူး။ လူပိုမ်ားလာလိုု႕ စီးပြားေရး မူဝါဒမွာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ အတြင္း တသံတည္း ထြက္ဖို႔ ပိုခက္ခဲလာနိုုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပိုမို ျမန္ဆန္ ထိေရာက္တဲ့ အစိုုးရ ယႏၱရား ျဖစ္ေစဖိုု႕ ေအာက္ပါ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ျဖင့္ အၾကံျပဳလိုုပါတယ္။
၁။ ညိႇႏိုႈင္းေရး ဝန္ၾကီးမ်ား ခန္႔ထားေရးႏွင့္ အစိုးရ ေကာ္မတီမ်ား လည္ပတ္ေရး
ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ရာမွာ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္အလိုက္ ဝန္ၾကီးဌာနေတြကုိ အခ်င္းခ်င္း ေပါင္းစပ္ေပးဖိုု႕ Coordination Minister လို႔ ေခၚတဲ့ ညိႇိႏိႈင္းေရး ဝန္ၾကီးေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ စီးပြားေရး အတြက္ဆို စီမံကိန္းႏွင့္ ဘ႑ာေရး၊ ကုုန္သြယ္ေရး၊ အခု အသစ္ ဖြဲ႕လိုက္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ႏုိင္ငံျခား စီးပြား ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန စတဲ့ ဝန္ၾကီးဌာနေတြကို ေပါင္းစပ္ျပီးေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ ဝန္ၾကီးတဦး ရွိသင့္ပါတယ္။
ထိုု႕အတူ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ကဲ့သိုု႔ စတဲ့ ဌာနမ်ားကိုု ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ ဝန္ၾကီးမ်ိဳးလည္း လိုုအပ္ပါတယ္။ လက္ရွိ စနစ္ အရဆုုိရင္ အစိုုးရ အဖြဲ႔ ေကာ္မတီ ငါးခုု ရွိပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုု ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား (သမၼတ၊ အတိုုင္ပင္ခံ) ထံ မေရာက္မီ ႀကိဳတင္ ဆုံးျဖတ္ တန္သေလာက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးနိုုင္ဖိုု႔၊ ဗဟိုု ခ်ုုဳပ္ကိုုင္မႈ ေလ်ာ့ခ်ဖိုု႕ ဒီေကာ္မတီေတြ အခုုထပ္ပိုုျပီး ပံုမွန္လည္ပတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာ့ ျင္ိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုုကိုု ဆက္စပ္ စဥ္းစားႏိုင္ပါတယ္။ အနာဂတ္မွာ ဖယ္ဒရယ္ စနစ္အေျခခံတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲဖိုု႕ ႀကိဳးစားေနၾကသလိုု၊ ရွိရင္းျဖစ္ေနဆဲ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒမွာ ပါဝင္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ လကၡဏာမ်ားကို ျမွင့္တင္ က်င့္သံုးႏိုင္ဖိုု႕လည္း လိုုပါတယ္။ ဖယ္ဒရယ္ စနစ္ကို အေျခခံတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုု အေျခခံ ဥပေဒသစ္ တခု မေပၚခင္ ၾကားကာလမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ အညီ ျပည္နယ္၊ တိုင္း အစိုးရမ်ားကို လုပ္ပိုု္င္ခြင့္ႏွင့္ တာဝန္မ်ား ပိုမ္ို ခြဲေဝ ေပးထားနိုင္ပါတယ္။
ဒီလိုဆိုရင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း အစိုးရမ်ားကိုု ဖယ္ဒရယ္ စနစ္ လည္ပတ္ပံုု အတြက္ ေလ့က်င့္ေပးရာ ေရာက္သလို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားရဲ့ ဝန္လည္း ေလ်ာ့က်သြ ားနိုုင္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ အဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔မွာ လုပ္ငန္း ပိုမိုတြင္က်ယ္ လာနိုင္ပါတယ္။
၂။ လူပုဂၢိဳလ္ ဦးစားေပးမႈမွသည္ မူဝါဒကိုု ဦးတည္ေသာ အစိုးရယႏၱရားသိုု႔
လူနည္းနည္းနဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျပည့္ဝတဲ့ အစိုးရ ျဖစ္ဖို႔ ဆိုရင္ သက္ဆိုုင္ရာ ဌာနမ်ားမွ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ ကိုယ္ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကိုု သြားေနတာလဲ၊ ေအာင္ျမင္ဖို႕ ဘာေတြလိုမလဲ၊ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပန္းတိုင္ေရာက္ဖိုု႕ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ ဆိုတာ သိဖို႕ ခိုင္မာတဲ့ မူဝါဒမ်ား လိုပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ပယ္မွာ လိုက္နာ က်င့္သံုုးရမယ့္ မူဝါဒေတြရွိမယ္၊ ကိုးကားရမယ့္ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြ အတိုုင္း က်င့္သံုးနိုင္ရင္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားကိုုယ္တိုင္ နိစၥဓူဝ ကိစၥမ်ားကို ပါဝင္ေနစရာ မလိုုေတာ့ပါဘူး။ တဆက္တည္းမွာပဲ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး တဦးခ်င္းစီဟာ ပိုမို မဟာဗ်ဳဟာက်တဲ့ ကိစၥေတြကိုု စဥ္းစားဖိုု႕ အခ်ိ္န္ရလာပါမယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ဝန္ၾကီး အဖြဲ႕ဟာ လူနည္းေသာ္လည္း လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုုင္ရာ ကိစၥေတြကို ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖိုု႕ ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား အထိ တင္ျပစရာ မလိုပဲ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ အတြင္း ခ်မွတ္ထားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာ၊ မူဝါဒမ်ားအရ ေရွ႔ဆက္ လုပ္သြားႏိုင္တာေၾကာင့္ အလုပ္ တြင္နိုင္ပါတယ္။
ကိုုးကား
၁။ Thijs, N., Hammerschmid, G., & Palaric, E. (2018). A Comparative Overview of Public Administration Characteristics and Performance in EU28. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
၂။ ဟံသာဝတီ သတင္းစာ၊ ၃ မတ္ ၁၉၆၂။
၃။ Lewis, J. P. (2015). A Consideration of Cabinet Size. Canadian parliamentary review, 15.
၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ ဖတ္႐ႈရန္ >>>>> http://www.ispmyanmar.com/burmese/2018/12/03/small-cabinet/
(ယခု ေဆာင္းပါးကို ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ထုတ္ The Voice Weekly သတင္းဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္)
No comments:
Post a Comment