လူငယ္မ်ားႏွင့္ သတိျပဳဖြယ္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈ

PLHIV မ်ား၏ တာ၀န္မွာ ေဆးပံုမွန္ ေသာက္သံုးေရးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ PLHIV(People-Living With HIV) မ်ားအတြက္  တစ္ေနရာထဲတြင္ ျပည့္ျပည့္စံုႏွင့္ ကုသေပးႏိုင္သည့္ Hospice ကဲ့သို႔ သီးသန္႔ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု ျဖစ္ေစလိုသည္ဟု Phoenix အဖြဲ႔မွ ဦးသီဟႀကိဳင္က ဆိုသည္။

“ကြ်န္ေတာ္ အေနနဲ႔ PLHIV ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ စဥ္းစားလဲဆိုရင္ Hospice လို ကင္ဆာေဖာင္ေဒးရွင္းလို တစ္ေနရာထဲမွာ သီးသန္႔ ထားကုသေပးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္လာတဲ့ အထိ ေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္” ဟု ဦးသီဟႀကိဳင္က ေျပာသည္။

Phoenix အဖြဲ႔ကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ စတင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ႔ၿပီး အဖြဲ႕တြင္ Member(Active&Silance), Staff, Volunteer, Beneficiaries မ်ားျဖင္႔  အဖြဲ႔အစည္း ကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနရာမွ ၂၀၁၂ ႏွစ္ ကုန္ပိုင္းတြင္ တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ PLHIV မ်ားအတြက္ လူမႈေရး အသင္းမ်ားအေနျဖင့္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈ႕မ်ားႏွင့္ စိတ္ဓါတ္ ျမင့္တင္မႈ႕မ်ားအား  ယခုထက္ပိုမို လုပ္ေဆာင္ေပးၾကရန္ လိုအပ္လွ်က္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

“ေဆးေသာက္ဖို႔ လိုေနၿပီျဖစ္တဲ့ PLHIV တစ္ေယာက္အေနနဲ႔  ေဆးအတြက္ တစ္လက်ပ္ သံုးေသာင္း၀န္းက်င္ ရရွိရင္ အသက္ မဆံုးရံႈး ႏိုင္ပါဘူး၊ ေနာက္ ေနေရး ထိုင္ေရးအတြက္ ႏွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိရင္ သူတို႔ အတြက္ ေနစရာ အိမ္ေသးေသးေလး တစ္လံုးရႏိုင္ၿပီး သူတို႔ ေဆးကုဖို႔ အဆင္ေျပနိုင္တယ္” ဟု ဦးသီဟႀကိဳင္က PLHIV မ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္ကို  ေျပာျပသည္။
လက္ရွိတြင္ လူမႈေရးအဖြဲ႕မ်ား အေနျဖင့္ ART ေဆး၀ါးရရွိေရး ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ေ၀ဒနာရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ပံုမွန္ ေဆးေသာက္သံုးရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း သဇင္အခမဲ့ ေဆးခန္းမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ဆိုသည္။

“ဒီကေန CD 4 Count 350 ေအာက္ဆိုရင္ ART ေဆးတိုက္ေနပါတယ္၊ ပိုးရွိၿပီးေတာ့ CD 4 Count 350 အထက္ဆိုရင္ ကိုယ္ခံအား က်မသြားေအာင္ အားေဆးနဲ႔ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေပးတာမ်ဳိး ရွိေတာ့ ေဆးေသာက္ ေနရတဲ့ သူေတြက ေဆးပံုမွန္ေသာက္ဖို႔ပဲ လိုတယ္” ဟု သဇင္ေဆးခန္းမွ တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ပင္ CD 4 Count 500 ေအာက္ေရာက္ရွိပါက ARTေဆးတိုက္ေကြ်းလ်က္ ရွိေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ CD 4 Count 350 ေအာက္ေရာက္ရွိမွသာ ARTေဆး ေပးေ၀ႏိုင္သည့္ အတြက္ လူမႈေရး အဖြဲ႕မ်ား အေနျဖင့္ က်မ္းမာေရး၀န္ႀကီး႒ာနႏွင့္ ယခုထက္ပိုမို ေဆးရရွိႏိုင္ေရး အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိေၾကာင္းကိုလည္း သိရသည္။

ရန္ကုန္တို္င္း ေဒသႀကီးအတြင္း၌ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးခန္း တစ္ခုစီတြင္ ျပသေနၾကသည့္ လူနာ တစ္ေသာင္း ၀န္းက်င္ရွိေၾကာင္းႏွင္႔ Hidden Population မည္မွ် ရွိသည္ကိုမူ  မသိရေၾကာင္း လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထံက သိရွိရသည္။

“ေန႔စဥ္ တိုးႏႈန္းကို မသိရတဲ့ အတြက္ လူသစ္ ဘယ္ေလာက္တိုးတယ္ဆိုတာေတာ့ မသိဘူး ေသခ်ာတာက တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ကိုယ့္အသိုင္း အ၀ိုင္းမွာ လူနာဦးေရ တုိုးတိုးလာတာေတာ့ ျမင္ေနရတယ္’’ ဟု ဦးသီဟၾကိဳင္မွ ဆိုသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ေဆး၀ါးလိုအပ္သည့္ HIV ေ၀ဒနာရွင္ (၈၈၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိလာႏိုင္ၿပီး၊ PLHIV (၂၄၀၀၀၀) ေက်ာ္ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ဂရုဏာ လရိပ္အဖြဲ႕က ေဒါက္တာ တင္မ်ဳိး၀င္းက ဆိုသည္။

ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အေနႏွင့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ UNH အဖြဲ႕တို႔၏ စစ္တမ္းေကာက္ခ်က္အရ PLHIV ႏွင့္ ေနထိုင္သူ (၂၃၀၀၀၀) ေက်ာ္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ေဆးလိုအပ္သည့္ လူနာ (၈၀၀၀၀) ၀န္းက်င္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ျမစ္မခ - PLHIV မ်ား၏ တာ၀န္မွာ ေဆးပံုမွန္ ေသာက္သံုးေရးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ 

လူငယ္မ်ားႏွင့္ သတိျပဳဖြယ္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈ

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ လူငယ္ ထက္ဝက္ေက်ာ္သည္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံေနရၿပီး ၎တို႔သည္ အဆိုပါ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံ ေနရသည္ကို သတိမမူ မိၾကေပ။ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသည့္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္အတြင္း လူငယ္ အေရအတြက္သည္ ယင္းေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသူ စုစုေပါင္း ပမာဏ၏ ၂၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ AIDS ေရာဂါ တားဆီး ကာကြယ္ေရးမွ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတြင္ လစဥ္ လူငယ္ ၁ဝဝဝ သည္ HIV ေရာဂါပုိး ကူးစက္ ခံေနရၿပီး ကုသမရသည့္ အဆိုပါ ေရာဂါပိုးအား အသက္ရွင္စဥ္ အေတာအတြင္း ကုသမည္ ဆိုပါက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ဝဝ,ဝဝဝ ကုန္က်ဖြယ္ ရွိသည္။ HIV ေရာဂါပိုးအား မကုသပါက AIDS ေရာဂါ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားႏုိင္ၿပီး အေစာတလ်င္ အသက္ ဆံုး႐ႈံးသြား ႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း AIDS ေရာဂါတားဆီး ကာကြယ္ေရးဌာနမွ ၫႊန္ၾကားေရး မွဴး ေဒါက္တာ ေသာမက္စ္ ဖ႐ုိင္ဒန္းက ေျပာၾကားထားသည္။

အဆိုပါ အခ်က္မွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းၿပီး လူငယ္မ်ား အတြက္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ လူငယ္မ်ားအၾကား HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရမႈမွာ ယခုႏွစ္အတြင္း ပိုမို တုိးျမင့္ လာလ်က္ရွိၿပီး က်န္းမာေရး အာဏာပိုင္မ်ားက HIV ေရာဂါအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အျဖစ္ ပညာေပး ေဟာေျပာ ပို႔ခ်ထားသည့္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသား ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ယင္း ေရာဂါပိုး ရွိ၊ မရွိ မၾကာခဏ စစ္ေဆး ေပးလ်က္ ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

အလားတူ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္အတြင္းမွ လူငယ္ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုလည္း HIV ေရာဂါပိုး ရွိ၊ မရွိ စမ္းသပ္စစ္ေဆး လ်က္ရွိေၾကာင္း ေရာဂါ ကာကြယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဌာနက ေျပာၾကားထားသည္။ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈ ႏႈန္းျမင့္မား လာရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ လူငယ္မ်ားအၾကား လိင္တူ ဆက္ဆံမႈမ်ားပိုမို မ်ားျပားလာျခင္း အတြက္ျဖစ္ေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ဖန္တန္က ေထာက္ျပ ထားသည္။

အထက္တန္း ေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း လိင္တူ ဆက္ဆံသူမ်ား၊ လိင္မဆက္ဆံမီ မူးယစ္ ေဆးဝါးသံုးစြဲမႈႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းသို႔ မူးယစ္ေဆးထုိး သြင္းသူမ်ား မ်ားလာသည္ကို ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း၊   လိင္ဆက္ဆံ သူအမ်ားစုမွာ အကာအကြယ္ ပစၥည္းမ်ားကို  အသံုး မျပဳၾကေသာေၾကာင့္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈ ႏႈန္းျမင့္လာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္မ်ား အေနျဖင့္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ျခင္း မခံရေစရန္ အသိတရားျဖင့္ ဆင္ျခင္ က်င့္ႀကံသင့္ၿပီး ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း မိမိကိုယ္ကို ဂ႐ုတစိုက္ႏွင့္ စားေသာက္ ေနထုိင္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္ဓာတ္ႀကံ့ခုိင္မႈ ရွိေအာင္ ေနထုိင္ပါက ကူးစက္မႈအဆင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ထားႏုိင္ေၾကာင္း၊ မိမိ၏ဇနီး ႏွင့္ ခင္ပြန္းထံသို႔လည္း မကူးစက္ႏုိင္ ေၾကာင္းျဖင့္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ ျပဳႏိုင္ရန္ ေရးသား လိုက္ရေပသည္။
ျမဝတီ - လူငယ္မ်ားႏွင့္ သတိျပဳဖြယ္ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈ 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း HIV ပိုးကူးစက္မႈႏႈန္း တစ္ေန႔လွ်င္၂၃ ဦးရွိ

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်န္းမာေရး အသိပညာအားနည္းမႈေၾကာင့္ HIV ပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္း တစ္ေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုး ၂၃ ဦးခန္႔ ကူးစက္ခံေနရေၾကာင္းကို Myanmar Positive Group (MPG) ၏ စစ္တမ္းမ်ားတြင္ ထုတ္ျပန္ထား ေၾကာင္းကို ဧၿပီ ၈ ရက္တြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ကြန္ရက္မွ အႀကံေပး ေဒၚစုစုလိႈင္က ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း က်န္းမာေရး အသိအျမင္ တစ္ေျပးညီျဖစ္လွ်င္ HIV/AIDS ေရာဂါ ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ လူတုိင္းသည္ မိမိတုိ႔ က်န္းမာေရးအရ ေသြးစစ္ရန္ အထူးလိုအပ္ေၾကာင္း၊ HIV ပိုး ရွိသူမ်ားသည္ က်န္းမာေရး အသိျပည့္၀ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ၎တုိ႔ အေနျဖင့္ ခုခံကာကြယ္မႈ ျပဳလုပ္မွသာ HIV ပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္း ေလ်ာ့က်မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းတုိ႔ကို “Sex Worker မွ ကူးတာ မဟုတ္ဘူး။ သာမန္ အမ်ဳိးသမီး ဘ၀နဲ႔ ရပ္တည္ေနရင္း ကူးစက္ခံရသူ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိ အေဖ၊ အေမမွာရွိတဲ့ အတြက္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးေတြမွာ ဒီေရာဂါပိုး ပါလာေရာ။ အဲဒီလုိဆုိရင္ ေလာကထဲကို HIV ပိုးရွိသူ အလုိလို ေရာက္လာတာပဲေလ။ ဒီလုိျဖစ္တာ က်န္းမာေရး အသိပညာ အားနည္းလို႔ပါပဲ” ဟု ေဒၚစုစုလိႈင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

HIV ပိုးရွိသူသည္ ပိုးရွိေၾကာင္း သိရွိပါက ေရာဂါပိုး ထပ္မံျဖစ္ပြားမႈ မရွိေစရန္ သတိထားသင့္ေၾကာင္း၊ ေရာဂါပိုး မရွိသူသည္လည္း ေသြးစစ္ကာ စစ္ေဆးမႈ ခံယူ သင့္ေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရး အသိပညာ အားနည္း၍ ခဲြျခား ဆက္ဆံ ခံရသူမ်ား ရွိဆဲျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ HIV/AIDS ေရာဂါသည္ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေၾကာင္း၊ HIV ပိုး ရွိ႐ံုျဖင့္ AIDS ေရာဂါ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ART ေဆး ပံုမွန္ေသာက္သံုး သူမ်ားသည္ AIDS ေရာဂါ အေျခအေနထိ မေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ HIV ပိုးရွိေသာ္လည္း AIDS ျဖင့္ မေသဆံုးေရး၊ HIV ပိုးရွိေသာ္ လည္းေနာက္ ထပ္ပိုးမျပန္႔ပြားေရး စသည့္ အဆုိပါ ေရာဂါမ်ားကို ဇီး႐ိုး (၀) အဆင့္ က်ေအာင္ခ်ရန္ ကမၻာက သတ္မွတ္ ထားေၾကာင္းတုိ႔ကို ၎က ထပ္မံေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း HIV ပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေကာက္ယူရရွိေသာ စစ္တမ္းမ်ားအရ တစ္ေန႔လွ်င္ လူဦးေရ ၂၃ ဦးခန္႔ ကူးစက္ခံေနရေၾကာင္းကို MPG အဖဲြ႕မွ ေလ့လာ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

ရန္ကုန္၊ ဧၿပီ ၈
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ - ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း HIV ပိုးကူးစက္မႈႏႈန္း တစ္ေန႔လွ်င္၂၃ ဦးရွိ

ေဆးပညာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြ ႏွင့္ ART ေဆး၀ါးအသစ္ မိတ္ဆက္ပဲြက်င္းပ

မႏၲေလးၿမိဳ႕ ၊ ခ်မ္းေအးသာစံ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဆီဒုိးနား ဟုိတယ္တြင္ ဧၿပီလ ၇ ရက္ေန႔ နံနက္ ၉ နာရီက Cipla ႏွင့္ Vimal Co., Ltd တို႔မွ ႀကီးမွဴး က်င္းပေသာ ေဆးပညာ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပဲြႏွင့္ ေဆး၀ါးသစ္ မိတ္ဆက္ပဲြအား က်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆုိပါ ေဆးပညာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြသုိ႔ သမားေတာ္ႀကီးမ်ား၊ သားဖြားမီးယပ္ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား၊ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ရင္ေခါင္း အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား၊ အေထြေထြ ေရာဂါကု ဆရာ၀န္ႀကီးမ်ား တက္ေရာက္ ၾကသည္။ အခမ္းအနားတြင္ မႏၲေလး ေဆးပညာ ဌာနမွ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ႀကီးမွ သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္၍ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ရဲျမမွ ART Simplified ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြး ေဟာေျပာခဲ့ၿပီး တက္ေရာက္ လာသူမ်ား၏ သိလုိသည့္ ေမးျမန္းခ်က္ မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ ေျဖၾကား ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

အဆုိပါ အခမ္းအနားအား HIV ႏွင့္ AIDS ေရာဂါ ကုသရန္ အစြမ္းထက္ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ Viraday အမည္ရွိ ေဆးအား တင္သြင္း ျဖန္႔ခ်ိသည့္ Cipla ႏွင့္ Vimal Co., Ltd မွ ကူညီ ပံ့ပုိး ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

မႏၲေလး ၊ ၉-၄-၂၀၁၃

ျမဝတီ - http://myawady-myawady.blogspot.com/2013/04/art.html

 
လမ္းေၾကာင္း ၄ ခုကေန HIV ကူးစက္သူ အေရအတြက္ တိုးေနဆဲ

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါပိုး ရွိသူမ်ားျဖင့္ လမ္းေၾကာင္း ၄ ခုကေန အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ကူးစက္မႈနႈန္း တိုးေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“အိက္ခ်္အိုင္ဗီြေရာဂါပိုးက ေရာဂါပိုး ရွိသူေတြနဲ႔ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ ေရာဂါပိုး ရွိသူ၏  ေသြးသြင္းမိျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး အေၾကာအတြင္း ထိုးသြင္းျခင္းႏွင့္ ေရာဂါပိုး ရွိသူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ထံမွ သားသမီးထံ ကူးစက္ျခင္းစတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ၄-ခုက ကူးစက္တာ မ်ားပါတယ္။” ဟု အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေရာဂါ ပိုးႏွင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈေရး အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခု၏ အမည္မေဖာ္လိုသူ မန္ေနဂ်ာ တစ္ဦးက ေျပာသည္။

အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ ေရာဂါပိုး ရွိသူ၏ ေသြးသြင္းမိျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး အေၾကာအတြင္း ထိုးသြင္းျခင္းႏွင့္ ေရာဂါပိုး ရွိသူ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ထံမွ သားသမီးထံ ကူးစက္ျခင္း စတဲ့ လမ္းေၾကာင္း ၄-ခုကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ခက္ခဲျခင္းကလည္း ေရာဂါ ကူးစက္မႈႏႈန္းကို တက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“ေငြေၾကးအတြက္ လိင္ဆက္ဆံေနသူေတြ၊ အမ်ိဳးသားခ်င္း လိင္တူ ဆက္ဆံသူေတြ၊ အရြယ္မတိုင္မီ လိင္ဆက္ဆံမႈေတြ၊ တရားဝင္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း မရွိဘဲ လိင္ဆက္ဆံမႈေတြ၊ လိင္အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားသူေတြ၊ မိမိမွာေငြေၾကးေပါ မ်ားတာကို အခြင့္အေရး ယူၿပီး သားပ်ိဳ သမီးပ်ိဳေတြကို ေငြနဲ႔ ဖ်ားေယာင္းၿပီး ဖ်က္ဆီးသူေတြ မ်ားလာတာ၊ အိမ္ေထာင္ရွင္ေတြေရာ၊ အိမ္ေထာင္ မရွိေသးသူေတြပါ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ လိင္တူ လိင္တူျခင္း လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ မ်ားလာၾကေတာ့ အခုနကေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ရာ လမ္းေၾကာင္းေတြထဲက ဘယ္လို ကူးမလဲ ဆိုတာ ေျပာရခက္ပါတယ္၊” ဟု အဆိုပါ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈေရးအဖဲြ႕အစည္း မန္ေနဂ်ာက ေျပာသည္။

Myanmar Positive Group ၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ေန႔လ်င္ ပ်မ္းမွ် လူ ၂၃ ဦးခန္႔ ကူးစက္ေနေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကြန္ယက္မွ အႀကံေပး ေဒၚစုစုလႈိင္က ျမန္မာ သံေတာ္ဆင့္ သို႔ ေျပာၾကား ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“အင္း၊ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာနဲ႔ ေျဖေဖ်ာ္ေရး လႊင့္တင္မႈ နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတဲ့ အခါ၊ ေရာဂါ ကူးစက္ေစမဲ့ အရာေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကူးလူးခြင့္မွာ တိုးတက္လာေပမယ့္။  ကူးစက္မႈကို တိုက္ဖ်က္ေပးမယ့္ အျပဳအမူေတြက လိုက္ေလ်ာညီေထြ တက္မလာရင္ တိုးတက္မႈရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ခံစားၾကရမွာကို စိုးရိမ္ရပါတယ္” ဟု အျငိမ္းစား ေဆးရံုအုပ္ၾကီး တစ္ဦးက  သတိေပးေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကူးစက္မႈႏႈန္း သုည၊ ေသဆုံးမႈႏႈန္း သုည ဆိုရာမွာ ေသဆုံးမႈႏႈန္း၊ ေအအာဗီြ ေဆးဝါး ၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အင္အားမ်ား တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ေသာ္လည္း ကူးစက္မႈကေတာ့  လူမႈေရးစနစ္ၾကီး တစ္ခုလုံးကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရး အတြက္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘာသာေရး အထိန္းအကြပ္၊ ယဥ္ေက်းမႈ အထိန္းအကြပ္ မ်ားႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုပါ ဆရာ၀န္က သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဌာနနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ လူမႈေရး အဖဲြ႕အစည္းေတြကေတာ့ ပညာေပးတယ္၊ အကာအကြယ္ ပစၥည္းေတြ ပ့ံပိုးတယ္၊ ေဝဒနာရွင္ေတြနဲ႔ မိသားစုေတြကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးတယ္၊ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ ပညာေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ လူေနမႈ စနစ္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းဖို႔ကေတာ့ အေတာ္မ်ားမ်ား ဝိုင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု ကာလသားေရာဂါႏွင့္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြႏွင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး အထူးအဖြဲ႕ မွ တာဝန္ခံ ဆရာဝန္ တစ္ဦးက ေျပာသည္။

မ်ိဳးဆက္ပြားပညာေပး၊ သားဆက္ျခား ပညာေပး၊ စိတ္ခ် အႏၱရာယ္ကင္းေသာ လိင္ဆက္ဆံမႈ ဆိုင္ရာပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားကို  ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိျခင္းဟု ဆိုျခင္းမွာ  အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အသိပညာ နည္းပါးေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသိပညာ နည္းပါးျခင္းက ေရာဂါ ကူးစက္မႈ တိုးျခင္းရဲ႕ အဓိက ျပႆနာၾကီး ျဖစ္ေၾကာင္း  ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွ င့္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈေရး အဖဲြ႕အစည္းမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆို လ်က္ရွိသည္။
ညြန္႔ေအာင္
ျမစ္မခ - လမ္းေၾကာင္း ၄ ခုကေန HIV ကူးစက္သူ အေရအတြက္ တိုးေနဆဲ

မိခင္မွ သေႏၶသားသုိ႔ HIV ပုိး မကူးစက္ႏုိင္ေရး HIV စစ္ေဆးႏုိင္ေရး ဆရာျဖစ္ သင္တန္း ပုိ႔ခ်

TOT Training on HIV Counseling and Testing ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း HIV စစ္ေဆးႏုိင္ေရး ဆရာျဖစ္ သင္တန္းကုိ ယမန္ေန႔ နံနက္ ၉ နာရီက မႏၲေလးတုိင္း ေဒသႀကီး ခ်မ္းေအးသာစံ ၿမိဳ႕နယ္ ၂၇ လမ္းႏွင့္ ၂၈ လမ္းၾကား လမ္း ၇ဝ ေပၚရွိ တုိင္းေဒသႀကီး က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန အစည္းအေဝး ခန္းမ၌ က်င္းပရာ မႏၲေလးတုိင္း ေဒသႀကီး က်န္းမာေရး ဦးစီး ဌာနမွဴး  ေဒါက္တာမုိးေဆြက အဖြင့္မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားၿပီး က်န္းမာေရး လမ္းၫႊန္ၾကားေရး ဌာန လက္ေထာက္ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ ထြန္းျမင့္ညီ၊ ျပည္သူ႔ ဓာတ္ခြဲဌာန ဓာတ္ခြဲေရးမွဴး ေဒါက္တာ ရီရီ၊ ဗဟုိ အမ်ဳိးသမီး ေဆး႐ံုႀကီး သားဖြားႏွင့္ မီးယပ္ပါရဂူ ေဒါက္တာ ျမတ္ေလးတင့္၊ မႏၲေလးတုိင္း ေဒသႀကီး  ခုခံက်/ ကာလသား ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရး  ဆရာဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေက်ာ္စုိးတုိ႔က မိခင္မွ သေႏၶသားသုိ႔ HIV ပုိး မကူးစက္ႏိုင္ေစေရး အတြက္ ရည္ရြယ္၍ သင္ၾကား ပုိ႔ခ် သြားခဲ့သည္။

အဆုိပါ သင္တန္းသုိ႔ မႏၲေလးတုိင္း ေဒသႀကီး အတြင္းရွိ ၂၈ ၿမိဳ႕နယ္မွ ၿမိဳ႕နယ္ က်န္းမာေရး ဦးစီး ဌာနမွဴးမ်ား၊ ၿမိဳ႕နယ္ သူနာျပဳ ဆရာမႀကီးမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး မွဴးမ်ား၊ INGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ စိတ္ပါ ဝင္စားေသာ ေစတနာ့ ဝန္ထမ္းမ်ား တက္ေရာက္သည္။

ျမဝတီ - မိခင္မွ သေႏၶသားသုိ႔ HIV ပုိး မကူးစက္ႏုိင္ေရး HIV စစ္ေဆးႏုိင္ေရး ဆရာျဖစ္ သင္တန္း ပုိ႔ခ်