ရွိခုိးပူေဇာ္ျခင္းႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ

အရာရာတိုင္းတြင္ အသြင္သဏၭာန္ႏွင့္ အႏွစ္သာရဟူ၍ ရွိေပသည္။ အသြင္သဏၭာန္သည္ အႏွစ္သာရကို ပံုေဖာ္ေဆာင္ၾကဥ္းေပးရသလို၊ အႏွစ္သာရသည္ အသြင္သဏၭာန္တည္ရွိမႈအား အဓိပၸာယ္ျပည့္၀ေစေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ရာကို အကဲခတ္တန္ဖိုးျဖတ္မည္ဆို ပါလွ်င္ အသြင္သဏၭာန္ေရာ အႏွစ္သာရကိုပါ ျခံဳငံုမိရန္အေရးၾကီးလွေပသည္။ လူသားတို႕၏ ဘ၀တစ္ခုလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈတို႕အား ေလ့လာဆန္းစစ္မႈျပဳရာတြင္လည္း အသြင္သဏၭာန္မွ်ကိုသာ ၾကည့္ျပီး အႏွစ္သာရ၏တန္ဖိုးကို အကဲျဖတ္၍မရႏိုင္ သည္ကို သုေတသီတိုင္း အေလးဂရုျပဳအပ္ေပသည္။

ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာ႔လူသားထုတစ္ရပ္လံုးကိုးကြယ္အားထားရာ ဘာသာၾကီးေလးခုအနက္မွ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သုေတသီတို႕က ဘက္စံုေထာင့္စံုမွ ေလ့လာစူးစမ္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရာ အခ်ိဳ႕မွာအေပၚယံ အသြင္သဏၭာန္မွ်ကိုသာၾကည့္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ ၏တန္ဖိုးကို အကဲျဖတ္ၾက၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေရးသားျပဳစုၾကသည္မ်ားလည္း ရွိေနေပသည္။

ထိုသို႕အကဲျဖတ္သူမ်ားထဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၏ အႏွစ္သာရကို သိနားလည္ျခင္းမရွိသူအခ်ိဳ႕က ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ ရွိခုိး ပူေဇာ္သည့္အေလ့အထကို ရုပ္တုဆင္းတုကိုးကြယ္မႈအျဖစ္ အစဥ္တစိုက္ေ၀ဖန္ရႈံ႕ခ်ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအေလ့အထသည္ သူတို႕အျမင္တြင္ အဓိပၸာယ္မဲ့ေကာင္း မဲ့ေနေပလိမ့္မည္။

သို႕ရာတြင္ ဘာသာတရားအဆံုးအမႏွင့္ အညီျမင့္ျမတ္ေသာဘ၀တစ္ခုအား မည္သို႕တည္ေဆာက္ရမည္ကို သင္ၾကားျပသေပးခဲ့သည့္ ဆရာသခင္ေက်းဇူးရွင္ တစ္ဦးအား အရိုအေသေပး ဂါရ၀ျပဳျခင္း၏ ထူးျခားခ်က္ကိုကား သိနားလည္ျခင္း မရွိၾကေခ်။

ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္တို႕အား ရွိခိုးပူေဇာ္သည့္ အေလ့အထသည္ ဗုဒၶ၏သစၥာဥာဏ္၊ ပါရမီ၊ အသိပညာ၊ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ လူသားတို႕ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျမင့္ျမတ္ေသာစြန္႕လႊတ္မႈတို႕အား အသိအမွတ္ျပဳ ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္းျပသသည့္ နည္းလမ္းတစ္ရပ္သာ ျဖစ္ သည္။အဆိုပါအေၾကာင္းတရားတို႕အား သိနားလည္မႈမရွိသည့္အတြက္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ထုလုပ္ပူေဇာ္ျခင္းအေပၚ ေ၀ဖန္ေျပာဆို ေရးသားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးအေနႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူအား ပူေဇာ္ဂါရ၀ျပဳျခင္းသည္ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရမည့္ကိစၥေပေလာဟု ျပန္ လည္သံုးသပ္ၾကည့္သင့္ေပသည္။ ဆင္းတု၊ ရုပ္ပြားေတာ္တို႕သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ခံယူေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္ မဟုတ္ ေသာ္လည္း ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အား ပူေဇာ္ဂါရ၀ျပဳျခင္းသည္ အဓိပၸာယ္ရွိျပီး အက်ိဳးယုတ္စရာမရွိသည့္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ အေလ့ အထတစ္ရပ္သာျဖစ္ေပသည္။ျမင့္ျမတ္စင္ၾကယ္ေသာ ဘာသာတရားတစ္ခုအား ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ရန္အလို႕ငွာ အဘယ့္ေၾကာင့္ဤကိစၥကို ေရွ႕တန္းတင္အသံုးခ်ေနၾကသည္ဆိုျခင္းကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအဖို႕ နားလည္ရန္ ခက္ခဲလွေပသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕က ရုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူျဖင့္ ကိုယ္စားျပဳထားသည့္ သူတို႕၏ဆရာသခင္အား ပူေဇာ္ဂါရ၀ျပဳျခင္းသည္ လူ႕ေဘာင္အဖြဲ႕ အစည္း၏ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ မူ၀ါဒတစ္စံုတစ္ရာႏွင့္ တစ္ပါးသူတို႕၏လြတ္လပ္ျငိမ္းခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈအား ထိပါးခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္ ေနပါသေလာ။

အကယ္စင္စစ္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ပကာသနလႊမ္းေသာ ဘာသာေရးအခမ္းအနားမ်ားက်င္းပရန္ မည္သည့္အခါကမွ်အဆိုမျပဳခဲ့ဘဲ ဓမၼကို ျဖန္႕ျဖဴးရန္ႏွင့္ မွန္ကန္ျမင့္ျမတ္ေသာဘ၀တစ္ခုအား ေဆာက္တည္ေရး လမ္းစဥ္တို႕ကိုညႊန္ျပရန္သာ အာရံုစိုက္ခဲ့ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ သက္ေတာင္ထင္ရွား ရွိစဥ္အခါက သူ၏ေနာက္လိုက္မ်ားအား သူ႕ကိုယ္စားရုပ္ပြားဆင္းတုမ်ား ထုလုပ္ကိုးကြယ္ၾကရန္လည္း မည္သည့္ အခါကမွ် တိုက္တြန္းမႈမျပဳခဲ့ေပ။

ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ အနည္းဆံုးရာစုသံုးစုခန္႔ၾကာမွ သူ၏ေနာက္လိုက္တို႕က အရိုအေသျပဳစရာ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သူ႕ကိုယ္စား ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ထုလုပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားက ဗုဒၶ၏ ျပီးျပည့္စံုေသာ ျဖဴစင္မႈ၊ ကရုဏာတရား၊ ပညာဥာဏ္ႏွင့္ လူယဥ္ေက်းတို႕ အေလးထားပူေဇာ္ျခင္းကို ခံယူထိုက္ေသာ ျမင့္ျမတ္သည့္ အရည္အေသြးမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳ လ်က္ရွိသည္။ မည္သို႕ပင္ဆိုေစ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္တို႕သည္ ကမၻာ႔အႏုပညာရွင္တို႕ စြမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ အလွပဆံုး၊ အေကာင္းမြန္ဆံုး လက္ရာတို႕အနက္ တစ္ခုလည္းျဖစ္ေပသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ေစကာမူ ဘာသာေရးအစြဲအလမ္းမၾကီးသူတခ်ိဳ႕မွာမူ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္တို႕က ၾကည္ညိဳသူ၏ စိတ္ဘ၀င္တြင္ နက္ရႈိင္းေသာတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ဖန္တီးေပးႏိုင္စြမ္းရွိေၾကာင္း သိရွိၾကသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ သူတို႕၏ေနအိမ္၊ ရံုးခန္းစသည္တို႕တြင္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို အျမတ္တႏိုးထားရွိေလ့ရွိၾကသည္။ ထိုသို႕လူ႕စိတ္အာရံုကို ျငိမ္းခ်မ္းမႈေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအား မိမိတို႕အနီး၀န္းက်င္တြင္ ထားရွိဖူးေျမာ္ အာရံုျပဳျခင္းသည္ က်န္းမာေရးအတြက္လည္း တန္ဖိုးရွိေသာလုပ္ရပ္တစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။

အျခားတစ္ဖက္တြင္ကား အမည္ခံ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕သည္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ထုလုပ္ကိုးကြယ္မႈအား ဗုဒၶ၀ါဒ၏အေရးၾကီးဆံုးအႏွစ္သာရ အျဖစ္ သေဘာထားကာ သူတို႕၏ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈအားလံုးကို ဤၾကည္ညိဳကိုင္းရႈိင္းမႈဆိုင္ရာ အသြင္သဏၭာန္၌သာ အဓိက ဗဟိုျပဳ အားထားေနၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရေပသည္။ထိုသူတို႕ကိုမူ ရုပ္တုဆင္းတု ကိုးကြယ္သူမ်ားမဟုတ္ပါဟု ျငင္းဆိုေျပာၾကားရန္ ခက္လွေပသည္။

ထိုသူတို႕သည္ ဒ႑ာရီဆန္ေသာ  ယံုၾကည္မႈမ်ားကို အသိတရားကင္းမဲ့စြာ တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ မ်က္ႏွာေတာ္အသြင္အျပင္၊ လက္ဟန္ေျခဟန္၊ မ်က္လံုးႏွင့္ ဦးေခါင္းေတာ္တို႕ကို ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖင့္ထုလုပ္ၾကသည္။

မဟာလူသားတည္းဟူေသာ ျမတ္ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို ေကာင္းကင္ဆန္ေစခဲ့သည္။ တန္ခိုးရွင္၊ ဖန္ဆင္းရွင္နတ္ဘုရားအသြင္သို႕ ေျပာင္းေစခဲ့ၾကသည္။ ယင္းရုပ္ပြားေတာ္မ်ားထံ ဆုေတာင္း ပတၲနာျပဳျခင္းျဖင့္ သူတို႕၏ေလာကီေရးရာလိုအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္၀လာလိမ့္မည္ဟု စိတ္ကူးယဥ္ေနၾကသည္။ ထိုရုပ္ပြားေတာ္မ်ားသည္ ယင္းတို႕ကို တီထြင္ထုလုပ္ကိုးကြယ္သူတို႕၏ အသိဥာဏ္ေခါင္းပါးမႈႏွင့္ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ေနသည့္ စိတ္ေနသေဘာထားတို႕၏ ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈမွ်သာ ျဖစ္ေပသည္။

ယခုအခ်ိန္အခါသည္ ဓမၼအစစ္အမွန္ကို အေလးအနက္ထားအားရံုျပဳလ်က္ အဆိုပါရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအေပၚ အစြဲအလမ္းၾကီးမႈကို ေလွ်ာ့ခ် ရမည့္ကာလ ျဖစ္ေပသည္။ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္သူတို႕ စုေ၀း၀တ္ျပဳရာ ဗဟိုခ်က္မအျဖစ္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအား ထိန္းသိမ္းသြားရေပမည္။ ယင္းသို႕ျပဳမူႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ေကာင္းျမတ္ေသာ ဂုဏ္သတင္းကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ကြၽႏု္ပ္တို႕သည္ မိမိ တို႕၏ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းရင္း ဗုဒၶ၀ါဒအား ခံယူက်င့္သံုးသြားႏိုင္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ မိမိတို႕၏မိရိုးဖလာ ဓေလ့ထံုး တမ္းမ်ားကို ဗုဒၶ၀ါဒအတြင္းသြပ္သြင္းျခင္းျဖင့္ အရိုးကိုအရြက္ဖံုးေစရန္ကား မျပဳအပ္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မိရိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားက သူတို႕၏လူမ်ိဳးဓေလ့ထံုးတမ္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ပြဲလမ္းသဘင္ အခမ္းအနားမ်ားအား သားစဥ္ေျမးဆက္ခံယူက်င္းပ ၾကသည္ ကို ဘာသာျခားတို႕က ဗုဒၶ၀ါဒ၏ လမ္းညႊန္မႈအရ ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု လြဲမွားစြာမွတ္ယူတတ္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဘာသာေရးအယူသီးသည့္ အစြန္းေရာက္ဘာသာျခားအဖြဲ႕အစည္း အခ်ိဳ႕ကလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပညာမဲ့တို႕အား သူတို႕၏ဂုိဏ္းဂဏ အတြင္းသို႕ ကူးေျပာင္း၀င္ေရာက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ကာ ပရိယာယ္ဆင္လ်က္ ဗုဒၶ၀ါဒအား သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္၊ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်မႈျပဳ ရာတြင္ ယင္းအေျခအေနအား အသံုးခ်အျမတ္ထုတ္ေလ့ရွိၾကသည္ကို ကြၽႏ္ုပ္တို႕သတိျပဳအပ္ေပသည္။

သို႕ျဖစ္ရာ အဆိုပါအခမ္းအနား ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားကို ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံ၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအျဖစ္က်င္းပလိုသူမ်ားအေနျဖင့္ ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ေထြးေရာယွက္တင္မျဖစ္ေစရန္ ယင္းတို႕ကို ဗုဒၶဘာသာဘုရားေက်ာင္းကန္တို႕၏ ျပင္ပတြင္သာ က်င္းပသင့္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒကို လူထု အၾကားအထင္အျမင္လြဲမွားမႈႏွင့္ ထိပါးဖ်က္ဆီးမႈကို ဖန္တီးႏိုင္ရန္အခြင့္သာေစမည့္ အဆိုပါအေလ့အထမ်ားအား ခြင့္မျပဳမိရန္ သတိ ၾကီးစြာထားၾကရမည္။

ေဒသတစ္ခု လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတြင္ ေရွးကာလကပင္ အျမစ္တြယ္တည္ရွိခဲ့ေသာ မိရုိးဖလာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းတစ္ရပ္ေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရာဘာသာတရားအေပၚ အထင္အျမင္လြဲမွားေစျခင္းသည္ မိမိတို႕ယံုၾကည္ကိုးစားရာဘာသာတရား အဓြန္႕ရွည္စြာ တည္တံ့ ျပန္႕ပြားေရးအတြက္ ၾကီးမားေသာအႏၲရာယ္တစ္ခု ျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို ကြၽႏ္ုပ္တို႕အေလးဂရုျပဳသင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ပါေတာ့ သည္။

Ref: The Buddhist Concept of Worship by K. Sri Dhammananda

၀င္းသိန္းဦး

(ျမတ္သတိ၀ါဒီ၊ အမွတ္စဥ္-၁၊ ၂၀၀၀-ျပည့္ႏွစ္၊ဇူလိုင္လ။)