က်န္းမာေရးအေမးအေျဖ (၁၃၅) ႏွင့္ သတင္းေလးတစ္ခု

HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ပညာေပး ေဆြးေႏြးပြဲ တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႕၌ က်င္းပ

ရွမ္းျပည္နယ္ (အေရွ႕ပိုင္း) တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႕၌ ယမန္ေန႔ (21.7.2013) ညေန ၃ နာရီ မိနစ္ ၂ဝ က မိုင္းဖုန္း (ခ) အုပ္စု ေဝွေလလန္ ေက်းရြာ၌ HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ပညာေပး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး ေက်ာက္တံတား United Nations International Children Emergency Funds (UNICEF) ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႕ ႐ံုးမွ HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး တာဝန္ခံ အရာရွိ ေဒါက္တာ ပပဝင္းထင္ႏွင့္ တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ မိခင္ႏွင့္ ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း႐ံုး၊ ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီး ဌာနႏွင့္ က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနမွ တာဝန္ ရွိသူမ်ား ပူးေပါင္း၍ HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ပညာေပး ေဆြးေႏြး ေဟာေျပာ ျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။

ျမ၀တီ

Shan News - HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ပညာေပး ေဆြးေႏြးပြဲ တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႕၌ က်င္းပ 

အေမးအေျဖ (၁၃၅) ( ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ)

 
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါအတြက္ ေမးခြန္း-အေျဖေတြကို အခ်ိန္မအားလို႔ တင္မေပးႏိုင္တာ အေတာ္ၾကာသြားျပီ။ အခုၾကိဳးစားျပီး ျပန္တင္ပါတယ္။ 

အေမး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သိခ်င္တာက (၁) အခု ကုိယ္ဝန္လႏုခ်ိန္ (၂ လေလာက္) မွာ Ultrasound ရုိက္လုိ႔ ရ/မရ (ပ်က္သြားမွာ စုိးလုိ႔ပါ) (၂) အျဖဴဆင္းေနတာက ကုိယ္ဝန္အတြက္ေရာ လူၾကီးအတြက္ပါ ထိခုိက္မႈ ရွိႏုိင္ /မရွိႏုိင္ကုိ သိခ်င္လုိ႔ပါ။ ေဆးစစ္ထားတဲ့ Result ေတြနဲ႔ OG ျပထားတာေတြကုိ တြဲၿပီး ဆရာ့ဆီ ပုိ႔ေပးလုိက္ပါတယ္။

အေျဖ။ ၁။ Ultrasound က ကိုယ္ဝန္ကို ဘာမွ မျဖစ္ေစပါ။
၂။ အျဖဴဆင္းတာ အေၾကာင္းခံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အလြယ္ဆံုးက Metronidazole tablet တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္ေသာက္ပါ။
၃။ EDD ခန္႔မွန္းေမြးမဲ့ရက္က ၈-၃-၁၄ ျဖစ္ပါမယ္။
၄။ ကိုယ္ဝန္ အတြက္စာေတြ အမ်ားၾကီး ေရးထာတာရွိပါတယ္။ စိတ္ဝင္စာရင္ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

အေမး။ ကၽြန္ေတာ့္ေကာင္မေလးနဲ႔ အတူေနတာ ၁.၇.၂ဝ၁၃ ေန႔ကပါ။ သူ ရာသီလာမဲ့ ရက္က ၁၉ ရက္ေန႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ ရာသီ မလာဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ရာသီေက်ာ္ေနတယ္။ ရာသီလာခ်င္တဲ့ လကၡဏာေတာ့ ျပပါတယ္။ ဘာေတြလဲ ဆိုေတာ့ ဗိုက္ေအာက္တယ္။ ခါးကိုက္တယ္ ဆီးစပ္ နာတယ္။ ရင္သားတင္းတယ္။ အဲ့လိုေတြသာ လကၡဏာ ျပၿပီးေတာ့ ဘာမွ မထူးျခားလာပါဘူး။ အဲ့ဒါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လို လုပ္ရမွန္းလဲ မသိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတူေနတုန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကြန္ဒံုး မသံုးပဲနဲ ့ဆက္ဆံမိတာပါ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္လဲ ဘာလုပ္ရမွန္း မသိပါဘူး ဆရာ။

အေျဖ။ Urine for pregnancy test ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိ ဆီးစစ္ပါ။
ကိုယ္ဝန္ မလိုခ်င္ေသးရင္ စနစ္တက် တားေဆး-တားနည္းသံုးပါ။

အေမး။ သမီးအသက္ ၂၇ ပါ။ အခု ဒုတိယကိုယ္ဝန္ 6 လ (23 ပတ္) ထဲမွာပါ။ အမႊာ ကိုယ္ဝန္ပါ။ ေျခေထာက္ေတြေရာင္ေနလို႔ စိုးရိမ္ရလားရွင္။ ပထမ သားဦးတုန္းက ကိုယ္ဝန္ ၇ လ (၂၈ ပတ္) နဲ႔ ေစာေမြးထားဖူးလို႔ ကေလးက အသက္မရွင္ ပါဘူး။ ၂ ရက္ပဲ ခံပါတယ္။ အခု ဒုတိယ ကိုယ္ဝန္မွာ ေစာေမြးႏိုင္ပါသလားရွင္။ ေစာေမြးမွာ ေၾကာက္လို႔ပါ။ အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ အားလံုး ဂရုစိုက္ပါတယ္။ ဗိုက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးတင္းျပီ တစ္ခါတစ္ခါ နာပါတယ္။ ညဆိုလည္း အိပ္လို႔ သိပ္မေပ်ာ္ပါဘူး။ ကေလးလည္း အရမ္းလႈပ္ပါတယ္။ ကုိယ္ဝန္လေစ့ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲရွင္။

အေျဖ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္ေရာင္တတ္သူ မ်ားတယ္။ (၁) ဆီးစစ္ရမယ္။ (၂) ေသြးဖိအား တိုင္းရမယ္ ဆီထဲမွာ အနယ္ပါရင္၊ ေသြးဖိအားမ်ားရင္ ေဆးလိုမယ္။ အငန္ေလွ်ာ့ဖို႔နဲ႔ မတ္တတ္ရပ္တာနည္းေစဘို႔ လိုမယ္။ ကေလးတခါ ေစာေမြးဘူးတိုင္းေတာ့ အျမဲ ေစာမေမြးပါ။ ဒါေပမဲ့ OG ျပသင့္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ကို အပ္ထားပါ။ ကာကြယ္ေဆး ၂ ခါထိုးပါ။ ဆရာေရးတာတခု ဖတ္ပါ။

အေမး။ သမီး သိခ်င္တာေလးကို ေမးခ်င္လို႔ပါ။ လိင္ဆက္ဆံတာ မဟုတ္ဘဲ (မရိုေသစကား အမ်ိဳးသား အဂါၤက သုပ္ရည္ ပါးစပ္ထဲဝင္ရံုနဲ႔ တစံုတခုျဖစ္နိုင္ပါသလား) လက္မွာေပေနျပီး ေယာနိထဲမွာ လက္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံသလိုမ်ိဳး လုပ္ရင္ေကာ ကိုယ္ဝန္ ရနိုင္ပါသလားရွင္။ ရာသီလဲ မလာလို႔ပါရွင္။

အေျဖ။ ေယာက္်ားသုက္ရည္ ပါးစပ္ထဲဝင္တာကေန ဘာမွ မျဖစ္ပါ။ မ်ိဳခ်လဲ မျဖစ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေယာက္်ားေလးလိင္အဂၤါမွာ ကူးစက္ေရာဂါ ကင္းရမယ္။ မိန္းကေလး ပါးစပ္၊ ႏႈပ္ခမ္းမွာလဲ အနာအဆာ ကင္းရမယ္။ သုက္ရည္ဟာ ကိုယ္ထဲကေန ထြက္လာျပီး ၾကာၾကာမရွင္ပါ။ သူေနတဲ့ ဝန္က်င္အေပၚမူတည္ျပီး အသက္ရွင္ပါတယ္။ လက္မွာေပေနတာက မိန္းကေလးရဲ႕ မိန္းမကိုယ္ထဲဝင္ရင္ ကိုယ္ဝန္ % ျပည့္ မရဘူး၊ ရတယ္ ေျပာမရပါ။ အေျခအေန တခုျခင္းကို ၾကည့္ရမယ္။ မိန္းကေလးဟာ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္တဲ့ ရက္ျဖစ္ရမယ္။ အဲဒီ လမွာလဲ မ်ိဳးဥထြက္ရမယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲေရာက္ေနမဲ့ သုက္ပိုးေတြက သားအိမ္အဝကေန သားအိမ္ထဲဝင္သြားမယ္၊ သုက္ပိုးေတြကလဲ ရွင္သန္၊ သန္မာ၊ မ်ားျပားမွသာ ကိုယ္ဝန္ရပါမယ္။ ပို႔တဲ့ လင့္ခ္ကစာေတြကို ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

အေမး။ က်ေနာ့မိန္းမက ၂၇ ႏွစ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ တားေဆးစားေနပါတယ္။ ေဆးနာမည္က yasmin ပါ။ ၂၁ လံုး ပါရွိပါတယ္။ ရာသီစလာရက္ကစၿပီး ေသာက္ရတာပါ၊ ၁၄ လံုးေျမာက္ေန႔မွာ ေဆးေသာက္ၿပီး နာရီဝက္ခန္႔အၾကာမွာ အစာမေၾကလို႔ အန္တယ္၊ ေဆးပါသြားသလား မပါသြားဘူးလားဆိုတာ မသိလိုက္ရပါ၊ မည္သို႔ တားဆီး ကာကြယ္ရမည္ကို ညြန္ၾကားေပးေစလိုပါတယ္။

အေျဖ။ Birth Control pills 25 FAQs ကိုယ္ဝန္တား စားေဆး အေမး-အေျဖ ၂၅ ခု

အေမး။ ဆရာ 1 ရက္ေန႔မွာ ရာသီလာၿပီး ေနာက္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ ရာသီလာသူေတြမွာ ရာသီလာၿပီး ၁၁ ရက္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံရင္ ကိုယ္ဝန္မရဘူးဆုိတာ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။ တစ္ခ်ိဳ႕က ၇ ရက္အတြင္းလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဘယ္ဟာ အမွန္ပါလဲ ဆရာ။ ကြ်န္ေတာ္ ၉ ရက္ေန႔က ဆက္ဆံမိလို႔ပါ။ အေရးေပၚ တားေဆးေသာက္ဖို႔ လိုပါသလား။ ထို ၁၁ ရက္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံရင္ ကိုယ္ဝန္ လံုးဝမရႏိုင္ေျခ % ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။ စိတ္ခ်ရပါသလား ဆရာ။

အေျဖ။ ၁၁ ရက္အထိ မရပါ။ ပို႔တဲ့စာကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။

Calendar method ျပကၡဒိန္နည္း

အေမး။ ကၽြန္ေတာ့ အသက္ ၂၈ ႏွစ္ရွိပါၿပီ၊ ေယာက္်ားေလး တစ္ေယာက္ပါ။ အိမ္ေထာင္နဲ႔ပါ။ ရန္ကုန္မွာ ေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က်တာေတာ့ ႏွစ္လေလာက္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ နားနဲ႔မနာ ဖဝါးနဲ႔ နာပါ ဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္မိန္းမနဲ႔ အတူတူ ေနၿပီးတုိင္း ၿပီးသြားတာနဲ႔ က်ားအဂၤါ တစ္ေလွ်ာက္လံုး နာေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အတူေနလို႔လဲ မရလို႔ပါ။ အဲဒီလုိျဖစ္ေနတာ ၂ ႏွစ္ခြဲေလာက္ရွိပါၿပီ၊ အိမ္ေထာင္မရွိေတာ့ တခါတစ္ေလ ျဖစ္တာပါဆုိၿပီးေတာ့ ေပါ့ေပါ့ေနမိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေျခာက္လေလာက္ကေတာ့ ဆီးပိုးဝင္တယ္ ဆုိၿပီး ေဆးခန္း သြားျပလို႔ ေဆးေသာက္ခဲ့ရပါတယ္၊ ေဆးခန္း ႏွစ္ေခါက္ သံုးေခါက္ေလာက္သြားတယ္၊ ေဆးေတြပဲေသာက္ရၿပီး မသက္သာတာနဲ႔ ဆက္မသြားျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အခု အိမ္ေထာင္ျပဳလုိက္ေတာ့မွ သိလာရတယ္ ဆရာ။ ေဆးခန္းလဲ ထပ္မသြားျဖစ္ပါဘူး။

အေျဖ။ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာ ေပ်ာက္ရင္ ေကာင္းသြားမွာပါ။ မပူပါနဲ႔။ စာတပုဒ္ပို႔လိုက္တယ္။ ေဆးတပါတ္လည္လို႔ မေပ်ာက္ေသးရင္ ေဆးေျပာင္း ရမယ္။ ေဆးေတြ က ႏိုင္ပါတယ္။ လိုေသးရင္ ေမးပါ။
Urethritis in Men ေယာက္်ားေတြ ဆီးေအာင့္ရင္

အေမး။ က်ေနာ့္ေကာင္မေလးက အခု အသက္ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ႏွစ္ ျပည့္ျပီးပါျပီ။ အခု ၇ လပိုင္း ၁၇ ရက္ေန႔က မေမွ်ာ္လင့္ပဲ က်ေနာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္ နယ္ကၽြံမလို ျဖစ္မိပါတယ္။ က်ေနာ့္ penis နဲ႔ သူ႔ virgina နွစ္ခု ၾကားမွာေတာ့ အဝတ္ပါပါတယ္။ ထိမိပါတယ္။ အထဲထိေတာ့ မေရာက္ပါဖူးခဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ penis က သုက္တခါ လႊတ္ထားပါတယ္။ ေျပာင္ေအာင္စင္ေအာင္လည္း သုတ္ထားပါတယ္။ အခု သူကေျပာပါတယ္ဆရာ အရင္က ရက္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ရင္ ရာသီလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု ၂၃ ရက္ထိ ရွိတာေတာင္ မလာေသးတဲ့အတြက္ သူလည္း စိတ္ပူေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ထိမိကပ္မိတဲ့ အတြက္မ်ား သေႏၶေအာင္ေနတာပါလား။ ဒါမွမဟုတ္ ထန္းသီးေၾကြခိုက္ က်ီးနင္းခိုက္ ေနာက္က်ေနတာပါလား။ ဘာလို႔ဆို သူ႔ေနာက္ဆံုးရက္က ၂၈ ရက္ ေလာက္ထိ ေနာက္က်တတ္လို႔ပါ။

အေျဖ။ ေျပာတဲ့ အတိုင္းနဲ႔ေတာ့ ကုိယ္ဝန္မရေစႏိုင္ပါ။ သုက္ရည္က မိန္းကေလး ဗဂ်ိဳင္းနားထဲကို ဝင္မွသာ ရႏိုင္ပါတယ္။ ရာသီလာရမဲ့ ရက္ထက္ တပါတ္ေက်ာ္လို႔မွ မလာရင္ ေသခ်ာေအာင္ ဆီးစစ္ႏိုင္ပါတယ္။

အေမး။ Lichen mitidus က ဘာေရာဂါပါလဲ ကူးတက္ပါသလားဆရာ ဘာေတြက တဆင့္ ကူးလဲသိျခင္ပါတယ္။

အေျဖ။ Lichen nitidus ဆိုတာ နာတာရွည္ အေရျပားေရာဂါ တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ရွားတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ မသိႏိုင္ေသးဘူး။ ကေလးေတြနဲ႔ လူရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ၁-၂ မီလီမီတာၾကီးတဲ့ အကြက္ေလးေတြ ရွိမယ္။ အသားညိဳ သူေတြမွာ ခပ္ျဖဴျဖဴေနမယ္။ မနာဘူး၊ တခါတေလမွသာ ယားမယ္၊ တခါတေလ အေရခြံ ကြာသလိုျဖစ္မယ္။ အေရျပားမွာသာ အဓိျဖစ္ေပမဲ့ က်ားလိင္အဂၤါမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးကုဘို႔ဆိုတာလဲ တိတိက်က်မရွိဘူး။
topical and systemic steroids စတီရြိဳက္စားေဆး-လိမ္းေဆး၊ topical tacrolimus လိမ္းေဆး၊ cetirizine စားေဆး၊ levamisole, etretinate, acitretin, itraconazole, cyclosporine စားေဆး၊ dinitrochlorobenzene လိမ္းေဆး၊ psoralen plus UV-A light နဲ႔ narrow-band UV-B light အလင္းေရာင္ ကုသနည္းေတြ သံုးတယ္။

အေမး။ ကြ်န္ေတာ့္ မိန္းမ ကိုယ္ဝန္ ၃ လရပါျပီ။ ခုေသြးနဲနဲ ဆင္းေနပါတယ္။ ၃ စက္ေလာက္ပါ။ အဲ့ဒါစိုးရိမ္ ရပါသလား။ ပံုမွန္လားဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါအံုး။

အေျဖ။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔အံုး။ နားပါ။ ေဆးရံုတက္ေနရသလို နားပါ။ ဆင္းတာ မ်ားလာရင္ေတာ့ ဆရာဝန္ျပပါ။

Pregnancy and Bleeding During Early Stage ကိုယ္ဝန္ႏုစဥ္ ေသြးဆင္းျခင္း

အေမး။ ရာသီလာေနေသာ ကာလတြင္ ဆက္ဆံပါက ကိုယ္ဝန္ရနိုင္ပါသလား။ အျမန္ေျဖေပးေစလိုပါသည္။ ဆက္ဆံၿပီး ခ်ိန္တြင္လည္း ရာသီဆက္လာပါသည္။

အေျဖ။ Calendar method ျပကၡဒိန္နည္း

အေမး။ ကြၽန္ေတာ္မိန္းမက ကေလးေမြးၿပီးတာ ၁၂ ရက္ပဲရိွေသးတယ္ဆရာ ဗိုက္ခြဲေမြးတာပါ ဒီေန႔ထိ ေသြးဆင္းတယ္ဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတူတူေနမိတယ္ဆရာရယ္ ကိုယ္ဝန္ရႏူိင္မလားဆရာ။ အေရးေပၚတားေဆး ေသာက္လို႔ရလားဆရာ။

အေျဖ။ ေသြးကေတာ့ အနည္းဆံုး ၁၅ ရက္အထိဆင္းမယ္။ တလခြဲအထိ အကာအကြယ္မပါဘဲ အတူေနေပမဲ့ ကိုယ္ဝန္မရေစပါ။ ၄၅ ရက္ေနာက္မွာ တားနည္း-တားေဆး စနစ္တက်သံုးပါ။ ဆရာေရးထားတာေတြရွိပါတယ္။
Pregnancy and Sex (3) ကေလးဖြါးျပီး အတူေနျခင္း

အေမး။ ကြ်န္ေတာ့သားမွာ အသက္ ၂ နွစ္ ေက်ာ္ပါျပီ။ သိခ်င္တာ ၂ ခုရွိ လို႔ပါ။ ကေလးေတြ ဘယ္အခ်ိန္ စကားစ ေျပာတတ္ပါသလဲ။ ကြ်န္ေတာ့သားက ခုထိ စကားမေျပာေသးလို႔ပါ။ ေနာက္တခုက ကေလးက အိပ္ခ်င္လာရင္ လူေတြေပၚ အတင္းတက္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ အတင္းလူကို ဖက္ခိုင္းျပီး သူ့ဒူးနဲ႔ တိုက္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း သတိထားမိ လာတာက အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔ဂ်ိဳးက ေထာင္ေနတာပါ။ ျဖစ္တတ္တဲ့သဘာဝလား။ ဘာလုပ္လို႔ရမလဲ သိခ်င္လို႔ပါ။ တခါတုန္းက ေေဒသႏၱရေဆးခန္းက ဆရာဝန္ကေတာ့ ေျပာဘူးပါတယ္။ ကေလးဂ်ိဳး အရည္ျပား ရွည္ေနတယ္ဆိုျပီး။

အေျဖ။ ပန္းအဖ်ား အေရျပားရွည္ေနတာ ဘာမွလုပ္စရာမလိုပါ။ ပိတ္ေနရင္သာ ဆီးအသြားရခက္ရင္ငိုမယ္။ ငယ္ငယ္နဲ႔ ပန္းအဖ်ားျပဳျပင္ေပးရတတ္တယ္။ ရွည္ေနတာကို အရြယ္ေရာက္ျပီးေနာက္မွ လိုေသးရင္ ျပင္ေပးႏိုင္တယ္။ ပန္းသန္မာသလိုေနတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ ေဆးလဲ မလိုပါ။ ေရာဂါမဟုတ္ေလာက္ပါ။ စာတပုဒ္ပို႔ပါတယ္။

Baby Milestones ကေလးမ်ား၏ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာမႈ မွတ္တိုင္မ်ား

အေမး။ ကၽြန္ေတာ့္ခ်စ္သူက ၿပီးခဲ့တဲ့ (ဇြန္လ၊ ၆ ရက္ကေနစၿပီး ရာသီလာပါတယ္ ၁ဝ ရက္ေန႔အထိပါ) ၁၁ ရက္ေန႔ မွာ ၿပီးပါတယ္။ အဲဒီမတိုင္ခင္ တစ္လအတြင္းမွာလည္း (၁)ရက္ လာလိုက္၊ (၂)ရက္လာလိုက္ ျဖစ္ဘူးပါတယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္တာကေတာ့ (ဇြန္လ ၆ရက္ေန႔ မွ ၁ဝ ရက္ေန႔)အထိပါ။ အဲဒီေနာက္ ဇြန္လ (၁၅) ရက္ေန႔မွာ အတူေနျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကြန္ဒံုး သံုးပါတယ္။ ေဆးမသံုးပါ။ ေနာက္ထပ္ ဇြန္လ (၃ဝ) ရက္ေန႔မွာလည္း ေနျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ဒံုးလဲ သံုးပါတယ္၊ (Levonorgestrel 0.75mg) ပါတဲ့ေဆးလည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း (၂) လံုး တိုက္လိုက္ပါတယ္။ ဇူလိုင္ (၅) ရက္ေန႔မွာ ဖုန္းနဲ ့ေျပာရေတာ့ ရင္သား တင္းေနလို႔ ဆိုၿပီးေျပာပါတယ္။ ေခါင္းလည္း ကိုက္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ရာသီလာေနလို႔ လားဆိုေတာ့ မလာဘူးလို႔လဲ ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ကၽြန္ေတာ္လည္း မေမးျဖစ္ပါဘူး။ ခု (၁၆) ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျပႆနာျဖစ္ၿပီး လမ္းခြဲလိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ စိုးရိမ္တာက အရင္ေနခဲ့တဲ့ ရက္ေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ ရွိလာႏိုင္မလား သိခ်င္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

အေျဖ။ ေျပာတဲ့ အတိုင္းဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္မရႏိုင္ပါ။ ရင္သားတင္းတာက ေဆးေၾကာင့္လဲျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသခ်ာခ်င္ရင္ေတာ့ ရာသီလာရမဲ့ရက္ေနာက္ တပါတ္ေက်ာ္ အထိ မလာေသးရင္ ဆီးစစ္ပါ။

အေမး။ HPV ဆိုတဲပိုးအေၾကာင္း သိခ်င္လို႔ပါ ဘယ္မွာ ဖတ္ရမလဲ

အေျဖ။ HPV and Marriage သားအိမ္-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး
HPV Vaccine for young women သားအိမ္အဝ-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/10/hpv-vaccine-for-young-women.html
HPV vaccine ေယာက္်ားေတြ အထူးသျဖင့္ (ေဂး) ေတြအတြက္ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/hpv-vaccine.html

အေမး။ ကြ်န္ေတာ္က ရန္ကုန္ကပါ။ ကြ်န္ေတာ့္အသက္က ၁၈ နွစ္ရွိပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္ကအရပ္က ၆ ေပနီးပါးရွိျပီး ခႏၶာကိုယ္သြယ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကလူႀကီးလိုျဖစ္ေပမယ့္ လိင္အဂၤါမွာ ျပႆနာ ရွိေနပါတယ္ ဆရာ။ လိင္အဂၤါထိပ္က အသားမာ မတက္တာေႀကာင့္ လိင္အဂၤါနိုးလာရင္ အေပၚအေရျပားက လိင္တံထြက္လာတိုင္း တခုခုနဲ႔တိုက္မိရင္ အရမ္းနာပါတယ္ ဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြဆို ထိပ္ကမာေနျပီး ကြ်န္ေတာ္က ဘာလိုအပ္ေနလို႔လဲ မသိလ႔ိုပါ။ ေရျပင္းျပင္း ထိရင္ေတာင္ နာပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္လို အသားမာတက္ေအာင္လုပ္ရမလဲ ေျပာျပေပးပါလို႔ ေမးပါရေစ။

အေျဖ။ ေဆးရယ္လို႔ မလိုပါ။ ဘာမွ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ထိမႈဆိုက္မႈ နည္းေသးရင္ အဲလိုပါဘဲ။ တေျဖးေျဖးခ်င္း ခံႏိုင္ရည္ရွိလာမယ္။ အသားမာရယ္လို႔ေတာ့ မေခၚပါ။ အာရုံေၾကာေလးေတြက အာရံုခံေကာင္းလြန္းေနေသးတာပါ။ အဆင္ေျပလာပါလိမ့္မယ္။

အေမး။ သမီးအသက္က ၁၉ ပါ။ ရာသီမလာခင္ အျဖဴဆင္းတဲ့ အခါၾကရင္ ေသြးရည္ၾကည္လိုမ်ိဳး ထြက္ေနပါတယ္ ဆရာ။ အခု ရာသီ လာေနတဲ့အခါလဲ အရင္လေတြထက္ အရမ္းမ်ားၿပီး ေသြးခဲေလးေတြလဲ အရင္ကထက္ပိုမ်ားေနလို႔ပါ။ အဲဲဒါ ေရာဂါမ်ား ရေနသလားသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။

အေျဖ။ ေရာဂါ မဟုတ္ေလာက္ပါ။ သိထားေအာင္ ဒီစာကိုေတာ့ ဖတ္ထားပါ။

Vaginal Discharge ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း

အေမး။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ခ်စ္သူနဲ႔က ရည္းစားျဖစ္ေနတာ ၾကာပါၿပီ.၊ အတူေန ခ်စ္သူ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနၾကပါၿပီ။ ေငြေၾကး မျပည့္စုံေသးလုိ႔ မယူျဖစ္ေသးေပမယ့္ မၾကာခဏ လိင္ဆက္ဆံ ျဖစ္က်ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာျပ ပါရေစ ဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စၿပီး ဆက္ဆံတုန္းက Ecee2 ကုိ ေတာ္ေတာ္သုံးပါတယ္။ သုံးတာၾကာလာေတာ့ နည္းလမ္းမွားသြားတာလည္း မသိဘူး။ သူ႔မွာ ကုိယ္ဝန္ရွိသြားပါတယ္။ အဲ့တာနဲ႔ အသက္ကလည္း ယူဖုိ႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးေတာ့ ႏွစ္ဦးသေဘာတူပဲ သားအိမ္ျခစ္ခ်ရပါတယ္။ ျမန္မာေငြ ၁ သိန္းခြဲေလာက္ ကုန္ခဲ့ရပါတယ္။ (ေခတ္မီ စက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ သုံးၿပီး ျခစ္ေပးတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္)၊ အဲ့တာနဲ႔ အကုန္ျပန္အဆင္ေျပေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း ထပ္ၿပီး ဆက္ဆံၾကပါတယ္ Ecee2 ပဲ ဆက္သုံးျဖစ္ပါတယ္။ ကံမေကာင္းစြာနဲ႔ပဲ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ကုိယ္ဝန္ထပ္ရွိပါတယ္ဆရာ။ အဲ့တာနဲ႔ အဲ့ဆရာမ ဆီမွာပဲ။ ထပ္ၿပီးျခစ္ခ်ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေခါက္ေတာ့ ၂ သိန္း ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ေပးလုိက္ရပါတယ္။ (ယူလုိ႔ကလည္း ဘယ္လုိမွမျဖစ္ေသးေတာ့ မျဖစ္ျဖစ္တဲ့ နည္းနဲ႔ ေပးခဲ့ရပါတယ္။) အခုေတာ့ ဆက္ဆံတဲ့ အခါတုိင္း ကြန္ဒုံးသုံးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က မၾကာမီ လက္ထပ္ေတာ့မွာပါ။ သူကလည္း ကေလး လုိခ်င္ပါတယ္ က်ေနာ္ကလည္းလုိခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့စိတ္ထဲမွာ Ecee2 သုံးခဲ့တာေတြရယ္ ၂ ႀကိမ္ေတာင္ ျခစ္ခ်ခဲ့ရတာေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တကယ္ယူမယ့္ ကေလးမွာ တခုခု ခ်ဳိ႕ယြင္းလာမွာကုိ အရမ္း တုန္လႈပ္ေနမိပါတယ္။ အဲ့လုိမ်ဳိး ဆုိးက်ဳိးေတြ ရွိလာတတ္လား။ ဒါမွမဟုတ္ အဲ့လုိ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဘယ္လုိ ဆုိးက်ဳိးေတြ ရွိလာႏုိင္ေသးလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ျခစ္ခ်ခဲ့တာေတာ့ အခု ၂ ႏွစ္ နီးပါးေလာက္ ၾကာပါၿပီ။

အေျဖ။ မပူပါနဲ႔။ အေရးေပၚတားေဆးဆိုတာ ေဟာ္မုန္းေတြပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းဆိုတာ ေဆးေတြလိုပါပဲ အခ်ိန္က်ရင္ ကိုယ္ထဲမွာ မရွိေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္လေတြမွာ ရာသီျပန္လာတာပါ။ အေရးေပၚတားေဆး ခဏခဏသံုးရင္ေတာ့ မေကာင္းပါ။ စာေရးထားတာကို ဖတ္ပါ။ ပံုမွန္ တားေဆး-တားနည္းေတြက ေစ်းလဲခ်ိဳျပီး စိုးရိမ္စရာလဲ နည္းပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကေလးမရမွာ ပူစရာမရွိေလာက္ပါ။
Emergency Contraception (4) တားေဆး-တားနည္း အေရးၾကီးမွ သံုးရတယ္ (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/emergency-2.html
Emergency Contraception (5) တားေဆး-တားနည္း အေရးၾကီးမွ သံုးရတယ္ (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/emergency.html

အေမး။ ဆရာရွင့္ စိတ္ကူးယဥ္ကိုယ္ဝန္ (သို႔) ေလဖ်င္းေရာဂါဆိုတာ ရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ မလိုခ်င္တဲ့သူေတြစိတ္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ျဖစ္တဲ့ေရာဂါလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ျပီးသမီး အခုလက္ရွိျဖစ္ေနတာနဲ႔ ကိုက္ညီေနလို႔ေမးျမန္း ၾကည့္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ပါလင့္မွာသမီးေတြ႔လို႔ပါ။

http://www.ashinsirinda.com/index.php?option=com_content&view=article&id=1071:2012-02-10-01-24-37&catid=74:2011-09-26-19-30-52&Itemid=177

အေျဖ။ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာတို႔ေဆးပညာမွာေတာ့ မပါဝင္ပါ။ ကိုယ္တိုင္လဲ မေတြ႔ဘူးေသးပါ။

အေမး။ ရာသီေနာက္က်ေနလို႔ေသြးေပၚေဆးထိုး လိုက္ေတာ့ရာသီပံုမွန္ျပန္လာေနတယ္ဆိုရင္ကိုယ္ ဝန္ျဖစ္နိုင္လားရွင့္။ အဲတာ ကိုယ္ဝန္ရွိမရွိဆီးစစ္ ၾကည့္စရာလိုေသးလားေျဖၾကားေပးပါရွင့္။

အေျဖ။ သိခ်င္ရင္သာ စစ္ပါ။

အေမး။ ကၽြန္ေတာ့အသက္ 32 ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ လိင္ကိစၥ လိုက္စားခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္အမ်ိဳးသမီးမွာ ကုိယ္ဝန္ရွိေနပါတယ္။ သူနဲ႔ လိင္ မဆက္ဆံရတာ ႏွစ္လသံုးလေလာက္ၾကာေတာ့ မာဆက္က ေကာင္မေလးနဲ႔ ဆက္ဆံျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဆက္ဆံၿပီးမွသိရတာက အဲ့ဒီေကာင္မေလးက ရာသီလာေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္သြားတယ္။ သူနဲ႔ဆက္ဆံတံုးကေတာ့ ကြန္ဒံုးသံုးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့စိတ္ထဲမွာ အခုခ်ိန္ထိ မသန္႔ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီေကာင္မေလးမွာ AIDS ရွိေနမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ့ကို ကူးႏိုင္ပါလားခင္ဗ်ာ။ သူ႔ေသြးေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ေရသြားေဆးမွ ကၽြန္ေတာ့ အရင္းပိုင္းမွာေတြ႔တာပါ။ တစ္သက္မွာ ဒီတစ္ခါဘဲသြားမိၿပီး အဲ့ဒီ တစ္ခါေၾကာင့္ ေရာဂါမ်ားျဖစ္မလားဆိုတဲ့ ဆိုက္ကို အရမ္းဝင္ေနပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ စစ္ရင္ တိတိက်က် အေျဖထြက္ႏိုင္မလဲခင္ဗ်ာ။ တကယ္လို႔ရွိေနခဲ့ရင္ အခုလုပ္ေပးေနတဲ့ ကုသမႈကို ခံယူရင္ လူက အေကာင္း အတိုင္း ေနႏိုင္လား ခင္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ သက္တန္း ဘယ္ေလာက္ထိေနႏိုင္မလဲခင္ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ဘာေတြရွိႏိုင္မလဲ။ အကာအကြယ္ျဖစ္ေအာင္ ေသာက္လို႔ရမဲ့ေဆးမ်ား ရွိလားဆရာ ကၽြန္ေတာ္ဆက္ဆံခဲ့တာ 18-7-2013 ရက္ေန႔ကပါ။

အေျဖ။ စိတ္မပူပါနဲ႔။ ကြန္းဒြမ္က တဖက္သားမွာ ကူးစရာရွိေနလည္း ကာကြယ္ပါမယ္။ HIV စစ္ခ်င္ရင္ ေနာက္ ၃ လေနမွသာ အေစာဆံုး စစ္ႏိုင္ပါမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနစဥ္လဲ အတူေနလို႔ရပါတယ္။

Pregnancy and Sex (1) ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အရင္လိုေနလို႔ရသလား (၁)

အေမး။ ကၽြန္မ အသက္ ၂၅ ေက်ာ္ပါျပီရွင့္ အိမ္ေထာင္မရွိ အပ်ိဳပါရွင့္ ကၽြန္မကုိယ္ ကၽြန္မ စုိးရိမ္မိလို႔ပါ။ ကၽြန္မရင္သားက အရြယ္အစား မညီျဖစ္ေနလို႔ပါ။ လက္နဲ႔လည္း စမ္းသပ္တာ ထူးျခားဘာမွ မေတြ႔ပါဘူး။ အနည္းငယ္ၾကီးေနတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲရွင့္။ ဘာေတြမ်ားျဖစ္ႏုိင္လဲဆုိတာသိခ်င္လို႔ပါ။

အေျဖ။ အက်ိတ္ရွိ-မရွိသာ စမ္းၾကည့္ေနပါ။ မရွိရင္ ပူစရာမဟုတ္ပါ။ နည္းနည္းမတူတာ ပံုမွန္ပါ။ စမ္းနည္း မသိရင္ေျပာပါ။ ေရးထားတာရွိပါတယ္။ ထူးျခားရင္ ျပန္ေျပာပါ။ ေမးရင္ ရာသီအေၾကာင္းလဲေရးပါ။

အေမး။ အခုတေလာ အသက္ရွဴရတာ အရမ္းၾကပ္ၿပီး ရင္ဘတ္ႀကီးေလးေန သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ သမီးက တညင္းသီး အရမ္းႀကိဳက္ပါတယ္။ ေန႔ုတိုင္းလုိလို စားျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔မ်ား ဆိုင္ပါသလား။ သမီး အသက္က ၂၂ ပါ။ ျဖစ္တာ မၾကာေသးပါဘူး။

အေျဖ။ ဒီအတိုင္းေတာ့ ေျပာမရေသးပါ။ ရပ္တ္၊ အသက္ရွဴတာဆိုရင္ နားၾကပ္နဲ႔စမ္းဘို႔လိုမယ္။ တညင္းသီးက ဆီးကို တခုခုျဖစ္ေစတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းကို မထိခိုက္ပါ။ ေရာဂါဆိုးတာ မဟုတ္ေလာက္ပါ။ လိုေသးရင္ေတာ့ ေမးပါ။ စံုေအာင္ထည့္ေရးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - အေမးအေျဖ (၁၃၅) ( ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ)