ခေရပင္

====================
====================

ခေရပင္ကို ခယားပင္ဟုလည္း ေခၚ၍ ခ်ယားပင္ဟုလည္း လူသိမ်ားသည္။ ခေရပင္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ တနသၤာရီတိုင္း ႏွင့္ ဗန္းေမာ္ခရိုင္တို႔၌ အေလ့က်ေပါက္တတ္၍၊ အျခားေဒသ မ်ား၌လည္း စိုက္ပ်ိဳးထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ခေရပင္သည္ ေပ ၅ဝ ခန႔္အထိ ျမင့္နိုင္၍၊ အျမဲစိမ္းအရြက္မ်ား ထူထပ္စြာ ရွိသျဖင့္ အရိပ္ေကာင္းကို ေပးနိုင္သည္။ ႀကီးခဲေသာအပင္မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ္လည္း ရနံ့သင္းေသာအပြင့္မ်ားႏွင့္ အရိပ္ေကာင္းရ သည့္အတြက္ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိၾကသည္။ မ်ိဳးပြားလိုေသာ္ အေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးရေလသည္။

အေခါက္၏အေရာင္မွာ အနက္ေရာင္ မြဲျပာျဖစ္၍ ၾကမ္း သည္။ အရြက္မ်ားမွာ ၃၊ ၄ လက္မရွည္၍ ေခ်ာမြတ္ေျပာင္ လက္သည္။ ခေရပင္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူသိအမ်ားဆုံး အထူး သျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အသိအမ်ား ဆုံးကား လွပ၍ ရနံ့သင္း ေသာ အပြင့္မ်ားပင္ျဖစ္ေလသည္။ ခေရပြင့္သည္ ျဖဴ၍ အခ်င္း ေငြမတ္ေစ့ခန႔္ ရွိသည္။ ၾကယ္ပြင့္ကေလးမ်ားႏွင့္ သဏၭာန္တူ၍ ေႏြဦးေပါက္မွ မိုးက်သည္အထိ ပြင့္ၾကသည္။ ကေလးသူငယ္ တို႔သည္ နံနက္အေစာႀကီးထကာ ခေရပင္ေအာက္၌ ေဖြးေဖြးျဖဴ ေႂကြက်ေနေသာ ခေရပြင့္မ်ားကို အလုအယက္ ေကာက္ၿပီးေသာ္ တုတ္တံကေလးမ်ားျဖင့္ သီ၍ ဘုရားတင္ေလ့ရွိၾကသည္။ အမ်ိဳး သမီးမ်ားက ႀကိဳးျဖင့္ သီကုံး၍ ဦးေခါင္း၌ ပန္ဆင္ေလ့ရွိၾက သည္။

အသီးမ်ားမွာ တစ္လက္မခန႔္ရွည္၍ မွည့္လၽွင္ အေရာင္ဝါ လာသည္။ ခေရေစ့မ်ားကို ကေလးသူငယ္တို႔သည္ တြင္းထဲက် ေအာင္ လက္ျဖင့္ေတာက္တမ္း ကစားေလ့ရွိၾကရာ ခေရေစ့တြင္းက် ဟူေသာစကားမွာ ထိုကစားနည္းမွ စတင္ေပၚေပါက္လာၾကသည္။

ခေရသား၏အေရာင္မွာ နီညစ္ညစ္ျဖစ္၍၊ အသားက်စ္ျခင္း၊ မာေက်ာျခင္း၊ ခိုင္ခံ့ျခင္း၊ ၾကာရွည္ခံျခင္း၊ ေျပာင္လက္လာ ေအာင္ အေရာင္တင္နိုင္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ယင္းအသားျဖင့္ အေဆာက္အုံ၊ ဘီရို၊ တံတား၊ လွည္း၊ ေလွႏွင့္ ဆန္ေထာင္း က်ည္ေပြ႕မ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။

ခေရပင္၏ ေဆးဖက္ဝင္ေသာ အက်ိဳးကား အသီးႏွင့္ အေခါက္တို႔၌ ခ်ဳပ္ေစတတ္သည့္ သတၱိရွိသည္။ အေစ့မ်ားကို ေရ၌ႏူးေအာင္ စိမ္ၿပီးေနာက္ က်ိဳခ်က္လၽွင္လည္း အေၾကာ အဆစ္ ေရာင္နာမ်ားတြင္ လိမ္းရေသာ ဆီတစ္မ်ိဳး ရနိုင္သည္ ဟု ဆိုေလသည္။ [၁]
Star-Flower (ခေရပင္ (ခ်ရားပင္)

Botany Term : Mimusops elengi Roxb
Species/Family : Sapotaceae

ခေရပန္း

ပုံသဏၭာန္ : အပင္ -ပင္စည္ေျဖာင့္မတ္ေသာ အပင္ႀကီးမ်ိဳးျဖစ္၍ ေပ ၄၀ခန႔္ျမင့္၏။ အဖို အမ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ အသီးအပြင့္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေသာ္ အမမ်ိဳးျဖစ္၍ အပြင့္သက္သက္ပြင့္လၽွင္ အဖိုမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အကိုင္းအခက္ လြန္စြာျဖာ၏။ အေခါက္ထူ၍ ၾကမ္းၿပီး ညိဳမည္းေရာင္ရွိ၏။ အရြက္ - ေျပာင္ေခ်ာ၍ ေတာက္ပသည္။ ဘဲဥပုံရွိ၍ ရြက္ထိပ္ခၽြန္ၿပီး ရြက္ရင္းဝိုင္း၊ သို႔မဟုတ္ အနည္းငယ္ သြယ္သည္။ရြက္နားလွိုင္းတြန႔္သည္။သေျပရြက္ႏွင့္ တူ၏။ အပြင့္ - အဖိုပြင့္ အမပြင့္ ၂ မ်ိဳးရွိ၍ အမပြင့္ထက္ အဖိုပြင့္သည္ အနည္းငယ္ႀကီးၿပီးျဖဴ၏။ အမပြင့္သည္ အနည္းငယ္ နီၾကန္ၾကန္ရွိ၏။ အပြင့္မ်ားမွာ ေမႊးႀကိဳင္ေသာရနံ့ရွိသည္။ကဆုန္၊ နယုန္ လတြင္ပြင့္သည္။ အသီး - ဘဲဥပုံ ရွိ၏။ ပထမတြင္ အစိမ္းေရာင္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရင့္မွည့္ေသာအခါ လိေမၼာ္နီေရာင္ ျဖစ္သြားသည္။ အသားထူ၏။ အသားအဝါေရာင္ ရွိၿပီး ဖန္၍ ခ်ိဳသည္။ စား၍ရသည္။ အေစ့မွာ မာေက်ာ ၿပီး အညိရင့္ေရာင္ရွိသည္။ ဝါေခါင္ ၊ ေတာ္သလင္းလတြင္ သီးသည္။ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား : အပြင့္ ၊ အေခါက္ ၊ အေစ့။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေတြ႕နိုင္ေသာေနရာမ်ား : ျမန္မာနိုင္ငံတစ္ဝန္း ေျမျပန႔္ေဒသ မ်ားတြင္ အမ်ားအျပားေတြ႕ရသည္။သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။ အသုံးဝင္ပုံ : အာနိသင္ -ျမန္မာ့ေဆးက်မ္းမ်ားအလိုအရ အေခါက္သည္ခ်ိဳ၏။ ခါး၏။ ေအး၏။ ႏွလုံးကို အားရွိေစ၏။ ဝမ္းမီးကိုပြားေစ၏။ ေရာဂါပိုးတို႔ကို နိုင္၏။ သြားဖုံးေရာဂါမ်ား၌ အက်ိဳးျပဳ၏။ သည္းေျခေဖာက္ျပန္ျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။ အသီးသည္ အူကို တြန႔္ရႈံ႔ေစ၏။ ႏႈတ္ကိုၿမိန္ေစ၏။ သြားတို႔ကို ခိုင္ေစ၏။ ခ်ဳပ္၏။ သလိပ္ သည္းေျခကိုနိုင္၏။ အေစ့သည္ လႈပ္ေနေသာ သြားတို႔ကို ခိုင္ေစ၏။ ရႉေသာ္ ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။

အသုံးျပဳပုံ- အပြင့္ ၁။ခေရပြင့္ကို တစ္ညလုံးေရစိမ္၍ နံနက္တြင္ထို စိမ္ရည္ကိုစစ္ၿပီး ကေလးအားတိုက္လၽွင္ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေပ်ာက္၏။ ၂။ခေရပြင့္အစိုကို မီးယပ္ျဖဴေရာဂါႏွင့္ သြားေရာဂါ အတြက္ အသုံးျပဳ၏။ ၃။ခေရပြင့္အေျခာက္ကို သနပ္ခါးျဖင့္ ေရာေသြးလိမ္းက အပူေၾကာင့္ျဖစ္ေသာမိတ္နာ၊ ယားနာမ်ား အျမန္ေပ်ာက္ကင္း၏။ အေခါက္ ၁။အေခါက္ျပဳတ္ရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အပြင့္ကိုရႉျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသီးကိုစားျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း ႏွလုံးေရာဂါကို ေပ်ာက္ေစ၏။ ၂။ခေရေခါက္၊ဆီးျဖဴေခါက္၊ရွားေခါက္ ၃ မ်ိဳးျပဳတ္၍ငုံေပးျခင္းျဖင့္ ပါးစပ္၌ မက္ခ႐ုေပါက္ျခင္း၊ သြားဖုံး ေရာင္ျခင္း၊ ပါးစပ္၌အပူေလာင္ျခင္း၊ ေရစီးကမ္းၿပိဳ ျဖစ္ျခင္းစေသာ ခံတြင္းနာအားလုံး ေပ်ာက္ကင္း ေစသည္။ ၃။အေခါက္ကိုျပဳတ္၍ ဖန္ေဆးရည္အျဖစ္ အသုံးျပဳနိုင္သည္။ အေစ့ ၁။အဆက္မျပတ္သြားေသာ ဝမ္းေရာဂါအတြက္ အေစ့ကို ေရေအးႏွင့္ ေသြးေသာက္ျခင္း၊ ခေရသီးအမွည့္၏ အသားကိုစားေပးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစနိုင္သည္။[၂]

==========

ခေရပင္

====================
====================

ခေရပင္ကို ခယားပင္ဟုလည္း ေခၚ၍ ခ်ယားပင္ဟုလည္း လူသိမ်ားသည္။ ခေရပင္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ တနသၤာရီတိုင္း ႏွင့္ ဗန္းေမာ္ခရိုင္တို့၌ အေလ့က်ေပါက္တတ္၍၊ အျခားေဒသ မ်ား၌လည္း စိုက္ပ်ိဳးထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ခေရပင္သည္ ေပ ၅ဝ ခန႔္အထိ ျမင့္နိုင္၍၊ အျမဲစိမ္းအရြက္မ်ား ထူထပ္စြာ ရွိသျဖင့္ အရိပ္ေကာင္းကို ေပးနိုင္သည္။ ႀကီးခဲေသာအပင္မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ္လည္း ရနံ့သင္းေသာအပြင့္မ်ားႏွင့္ အရိပ္ေကာင္းရ သည့္အတြက္ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိၾကသည္။ မ်ိဳးပြားလိုေသာ္ အေစ့ကို စိုက္ပ်ိဳးရေလသည္။

အေခါက္၏အေရာင္မွာ အနက္ေရာင္ မြဲျပာျဖစ္၍ ၾကမ္း သည္။ အရြက္မ်ားမွာ ၃၊ ၄ လက္မရွည္၍ ေခ်ာမြတ္ေျပာင္ လက္သည္။ ခေရပင္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ လူသိအမ်ားဆုံး အထူး သျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အသိအမ်ား ဆုံးကား လွပ၍ ရနံ့သင္း ေသာ အပြင့္မ်ားပင္ျဖစ္ေလသည္။ ခေရပြင့္သည္ ျဖဴ၍ အခ်င္း ေငြမတ္ေစ့ခန႔္ ရွိသည္။ ၾကယ္ပြင့္ကေလးမ်ားႏွင့္ သဏၭာန္တူ၍ ေႏြဦးေပါက္မွ မိုးက်သည္အထိ ပြင့္ၾကသည္။ ကေလးသူငယ္ တို့သည္ နံနက္အေစာႀကီးထကာ ခေရပင္ေအာက္၌ ေဖြးေဖြးျဖဴ ေႂကြက်ေနေသာ ခေရပြင့္မ်ားကို အလုအယက္ ေကာက္ၿပီးေသာ္ တုတ္တံကေလးမ်ားျဖင့္ သီ၍ ဘုရားတင္ေလ့ရွိၾကသည္။ အမ်ိဳး သမီးမ်ားက ႀကိဳးျဖင့္ သီကုံး၍ ဦးေခါင္း၌ ပန္ဆင္ေလ့ရွိၾက သည္။

အသီးမ်ားမွာ တစ္လက္မခန႔္ရွည္၍ မွည့္လၽွင္ အေရာင္ဝါ လာသည္။ ခေရေစ့မ်ားကို ကေလးသူငယ္တို့သည္ တြင္းထဲက် ေအာင္ လက္ျဖင့္ေတာက္တမ္း ကစားေလ့ရွိၾကရာ ခေရေစ့တြင္းက် ဟူေသာစကားမွာ ထိုကစားနည္းမွ စတင္ေပၚေပါက္လာၾကသည္။

ခေရသား၏အေရာင္မွာ နီညစ္ညစ္ျဖစ္၍၊ အသားက်စ္ျခင္း၊ မာေက်ာျခင္း၊ ခိုင္ခံ့ျခင္း၊ ၾကာရွည္ခံျခင္း၊ ေျပာင္လက္လာ ေအာင္ အေရာင္တင္နိုင္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ယင္းအသားျဖင့္ အေဆာက္အုံ၊ ဘီရို၊ တံတား၊ လွည္း၊ ေလွႏွင့္ ဆန္ေထာင္း က်ည္ေပြ႕မ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။

ခေရပင္၏ ေဆးဖက္ဝင္ေသာ အက်ိဳးကား အသီးႏွင့္ အေခါက္တို့၌ ခ်ဳပ္ေစတတ္သည့္ သတၱိရွိသည္။ အေစ့မ်ားကို ေရ၌ႏူးေအာင္ စိမ္ၿပီးေနာက္ က်ိဳခ်က္လၽွင္လည္း အေၾကာ အဆစ္ ေရာင္နာမ်ားတြင္ လိမ္းရေသာ ဆီတစ္မ်ိဳး ရနိုင္သည္ ဟု ဆိုေလသည္။ [၁]
Star-Flower (ခေရပင္ (ခ်ရားပင္)

Botany Term : Mimusops elengi Roxb
Species/Family : Sapotaceae

ခေရပန္း

ပုံသဏၭာန္ : အပင္ -ပင္စည္ေျဖာင့္မတ္ေသာ အပင္ႀကီးမ်ိဳးျဖစ္၍ ေပ ၄၀ခန႔္ျမင့္၏။ အဖို အမ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ အသီးအပြင့္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေသာ္ အမမ်ိဳးျဖစ္၍ အပြင့္သက္သက္ပြင့္လၽွင္ အဖိုမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အကိုင္းအခက္ လြန္စြာျဖာ၏။ အေခါက္ထူ၍ ၾကမ္းၿပီး ညိဳမည္းေရာင္ရွိ၏။ အရြက္ - ေျပာင္ေခ်ာ၍ ေတာက္ပသည္။ ဘဲဥပုံရွိ၍ ရြက္ထိပ္ခၽြန္ၿပီး ရြက္ရင္းဝိုင္း၊ သို့မဟုတ္ အနည္းငယ္ သြယ္သည္။ရြက္နားလွိုင္းတြန႔္သည္။သေျပရြက္ႏွင့္ တူ၏။ အပြင့္ - အဖိုပြင့္ အမပြင့္ ၂ မ်ိဳးရွိ၍ အမပြင့္ထက္ အဖိုပြင့္သည္ အနည္းငယ္ႀကီးၿပီးျဖဴ၏။ အမပြင့္သည္ အနည္းငယ္ နီၾကန္ၾကန္ရွိ၏။ အပြင့္မ်ားမွာ ေမႊးႀကိဳင္ေသာရနံ့ရွိသည္။ကဆုန္၊ နယုန္ လတြင္ပြင့္သည္။ အသီး - ဘဲဥပုံ ရွိ၏။ ပထမတြင္ အစိမ္းေရာင္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရင့္မွည့္ေသာအခါ လိေမၼာ္နီေရာင္ ျဖစ္သြားသည္။ အသားထူ၏။ အသားအဝါေရာင္ ရွိၿပီး ဖန္၍ ခ်ိဳသည္။ စား၍ရသည္။ အေစ့မွာ မာေက်ာ ၿပီး အညိရင့္ေရာင္ရွိသည္။ ဝါေခါင္ ၊ ေတာ္သလင္းလတြင္ သီးသည္။ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား : အပြင့္ ၊ အေခါက္ ၊ အေစ့။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေတြ႕နိုင္ေသာေနရာမ်ား : ျမန္မာနိုင္ငံတစ္ဝန္း ေျမျပန႔္ေဒသ မ်ားတြင္ အမ်ားအျပားေတြ႕ရသည္။သဘာဝအေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။ အသုံးဝင္ပုံ : အာနိသင္ -ျမန္မာ့ေဆးက်မ္းမ်ားအလိုအရ အေခါက္သည္ခ်ိဳ၏။ ခါး၏။ ေအး၏။ ႏွလုံးကို အားရွိေစ၏။ ဝမ္းမီးကိုပြားေစ၏။ ေရာဂါပိုးတို့ကို နိုင္၏။ သြားဖုံးေရာဂါမ်ား၌ အက်ိဳးျပဳ၏။ သည္းေျခေဖာက္ျပန္ျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။ အသီးသည္ အူကို တြန႔္ရွုံ႔ေစ၏။ ႏွုတ္ကိုၿမိန္ေစ၏။ သြားတို့ကို ခိုင္ေစ၏။ ခ်ဳပ္၏။ သလိပ္ သည္းေျခကိုနိုင္၏။ အေစ့သည္ လွုပ္ေနေသာ သြားတို့ကို ခိုင္ေစ၏။ ရွူေသာ္ ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။

အသုံးျပဳပုံ- အပြင့္ ၁။ခေရပြင့္ကို တစ္ညလုံးေရစိမ္၍ နံနက္တြင္ထို စိမ္ရည္ကိုစစ္ၿပီး ကေလးအားတိုက္လၽွင္ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေပ်ာက္၏။ ၂။ခေရပြင့္အစိုကို မီးယပ္ျဖဴေရာဂါႏွင့္ သြားေရာဂါ အတြက္ အသုံးျပဳ၏။ ၃။ခေရပြင့္အေျခာက္ကို သနပ္ခါးျဖင့္ ေရာေသြးလိမ္းက အပူေၾကာင့္ျဖစ္ေသာမိတ္နာ၊ ယားနာမ်ား အျမန္ေပ်ာက္ကင္း၏။ အေခါက္ ၁။အေခါက္ျပဳတ္ရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အပြင့္ကိုရွူျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသီးကိုစားျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း ႏွလုံးေရာဂါကို ေပ်ာက္ေစ၏။ ၂။ခေရေခါက္၊ဆီးျဖဴေခါက္၊ရွားေခါက္ ၃ မ်ိဳးျပဳတ္၍ငုံေပးျခင္းျဖင့္ ပါးစပ္၌ မက္ခ႐ုေပါက္ျခင္း၊ သြားဖုံး ေရာင္ျခင္း၊ ပါးစပ္၌အပူေလာင္ျခင္း၊ ေရစီးကမ္းၿပိဳ ျဖစ္ျခင္းစေသာ ခံတြင္းနာအားလုံး ေပ်ာက္ကင္း ေစသည္။ ၃။အေခါက္ကိုျပဳတ္၍ ဖန္ေဆးရည္အျဖစ္ အသုံးျပဳနိုင္သည္။ အေစ့ ၁။အဆက္မျပတ္သြားေသာ ဝမ္းေရာဂါအတြက္ အေစ့ကို ေရေအးႏွင့္ ေသြးေသာက္ျခင္း၊ ခေရသီးအမွည့္၏ အသားကိုစားေပးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစနိုင္သည္။[၂]

==========
ေဖေအာင္
(Tin Maung Hlaing)