#ဆင္တုတ္ေကြးျဖစ္ၿပီးေနာက္__ျမန္ျမန္နာလန္ထူေအာင္__ဦးစားေပး___စားရမည့္___အစားအစာမ်ား

ေရးသားသူ Yun Sandi Nan Mon

ေဆးပညာပိုင္းဆိုင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win

အခု အျဖစ္မ်ားေနၾကတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး ေခၚ Chikungunya ဟာ ေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္လာတဲ့ျခင္ကိုက္တာခံရၿပီး ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အတြင္း လကၡဏာေတြေပၚလာတတ္ပါတယ္။ စစခ်င္းမွာ ကိုယ္ပူတာ၊ အဆစ္အျမစ္ေတြကိုက္ခဲတာခံစားရတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ ႏုံးတာ၊ ႂကြက္သားနာက်င္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ အေရျပားအနီကြက္ျဖစ္တာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ျပႆနာကေတာ့ အဖ်ားေပ်ာက္တာၾကာေနတာေတာင္ အားနည္းတာ၊ ယားယံတာနဲ႔ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈေတြက က်န္ေနခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ားစုကေတာ့ ၃ ရက္ကေန ၁၀ ရက္အတြင္း လကၡဏာေတြသက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြမွာေတာ့ အဆစ္နာက်င္ကိုက္ခဲမႈအႂကြင္းအက်န္ေတြကို လနဲ႔ခ်ီ၊ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ Chikungunya ရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈျဖစ္တာရွားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြရွိတဲ့ သက္ႀကီးပိုင္းအ႐ြယ္ေတြမွာ တစ္ခါတေလ ေရာဂါပိုျပင္းထန္တတ္ပါတယ္။

ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ – နားနားေနေန ေနပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးကိုပဲေသာက္ပါ။ ကိုယ္ထင္ရာအကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၊အဖ်ားက်ေဆးေတြမေသာက္ပါနဲ႔။ အာဟာရျပည့္ဝေအာင္စားပါ။ Chikungunya ျဖစ္ၿပီးၿပီဆိုလည္း ေပါ့ေပါ့ဆဆမေနပါနဲ႔။ လကၡဏာစတင္ၿပီး တစ္ပတ္အတြင္းမွာျခင္ထပ္အကိုက္မခံရေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ကိုယ့္ကို ကိုက္သြားတဲ့ ျခင္ကတဆင့္ ကိုယ့္မိသားစု သို႔မဟုတ္ တျခားသူေတြဆီ ဆက္ၿပီးကူးစက္ႏိုင္လို႔ပါ။ အဖ်ားက်ၿပီး သက္သာလာတဲ့ နာလန္ထအခ်ိန္ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ဒါမွ ဆင္တုပ္ေကြးလက္က်န္ ေဝဒနာဒဏ္ကို တြန္းလွန္ႏိုင္ၿပီး ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္မွာပါ။

“ျမန္ျမန္နာလန္ထူႏိုင္ေအာင္ ဘာေတြစားရမလဲ”

ေရ – တုပ္ေကြးျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေရာ၊ သက္သာလာတဲ့အခ်ိန္မွာေရာ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေရ သို႔မဟုတ္ ေရဓာတ္ျပည့္ေစမယ့္ အရည္ေတြမ်ားမ်ားဝင္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။

အုန္းစိမ္းရည္ – အုန္းစိမ္းရည္ေသာက္ရင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဖယ္ရွားသန႔္စင္ေပးႏိုုင္ၿပီး ေရဓာတ္ျပည့္ဝေစႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခံအားစနစ္အတြက္လည္း အေထာက္အကူေပးလို႔ အုန္းစိမ္းရည္ေလးေသာက္ေပးပါ။

အစိမ္းရင့္ေရာင္အသီးအ႐ြက္ – အစိမ္းေရာင္အသီးအ႐ြက္ေတြက ကယ္လိုရီနည္းသလို ေခ်ဖ်က္ရလြယ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ကို ျပန္ျဖည့္တင္းေပးဖို႔ လိိုအပ္ေနတဲ့ ဗီတာမင္ေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္တယ္။ ဒီဗီတာမင္ေတြေၾကာင့္ ဆင္တုပ္ေကြးလို ေရာဂါေတြကေန က်န္းမာေရးျပန္ေကာင္းမြန္လာဖို႔ အေထာက္အပံ့မ်ားစြာရႏိုင္ပါတယ္။

စြပ္ျပဳတ္ – အိမ္မွာပဲ ခ်က္တဲ့ အသားနဲ႔ အသီးအ႐ြက္ဟင္းရည္၊ စြပ္ျပဳတ္ေလးေတြေသာက္ပါ။ မုန္လာဥျဖဴ သို႔မဟုတ္ ဥနီပါရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။

ပန္းသီးနဲ႔ ငွက္ေပ်ာသီး – ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္ရာကေန သက္သာကာစအခ်ိန္မွာ ပန္းသီးနဲ႔ ငွက္ေပ်ာသီး စားေပးပါ။ ပန္းသီးမွာ အစာေျခလမ္းေၾကာင္းကို သန႔္စင္က်န္းမာေစတဲ့ အမွ်င္ဓာတ္ေတြႂကြယ္ဝၿပီး ကိုလက္စထေရာပမာဏကို ထိန္းညႇိေပးတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာလည္း ဝမ္းခ်ဳပ္တာကိုကာကြယ္ေပးၿပီး အူကိုသန႔္ေစတဲ့ အမွ်င္ဓာတ္ေတြပါဝင္ပါတယ္။

Omega 3 Fatty Acids – Omega 3 fatty acids ႂကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ နဲ႔ ျဖည့္စြက္အားေဆးေတြ စားသုံးဖို႔လိုပါတယ္။ Omega 3 fatty acids က ဦးေႏွာက္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး မွတ္ဉာဏ္ေကာင္းမြန္ေစတယ္၊ ေလျဖတ္ႏိုင္ေျခေလ်ာ့နည္းေစတယ္၊ အဆစ္ေရာင္လကၡဏာေတြကိုလည္း သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။

ဗီတာမင္ C နဲ႔ E – ဗီတာမင္ C က အနာက်က္ေစတဲ့အျပင္ ႂကြက္သား၊ အ႐ိုး၊ အ႐ြတ္နဲ႔ ေသြးေၾကာေတြရဲ႕ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚမႈကို ကူညီေပးပါတယ္။ ဗီတာမင္ E က အသားအေရအတြက္ေကာင္းတဲ့အျပင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ၊ ပါကင္ဆန္ေရာဂါနဲ႔ အဆစ္ေရာင္ေလးဘက္နာေရာဂါတို႔ကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ မာလကာသီး၊ ပန္းင႐ုတ္ပြအဝါ၊ ကီဝီသီး၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး စတာေတြမွာ ဒီဗီတာမင္ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကို ရရွိႏိုင္ပါတယ္။

ေရွာင္ရမွာက – အခ်ိဳမ်ားတဲ့အစားအစာေတြ၊ အသင့္စားသေရစာနဲ႔ အဆီမ်ားတာေတြေရွာင္ပါ။ ကဖင္းနဲ႔ ဂက္စ္ပါတဲ့ ေသာက္စရာေတြကို ေရွာင္ပါ။ ေဆးလိပ္၊ အရက္ ေရွာင္ပါ။ ျပဳျပင္စီမံထားတဲ့၊ ေအးခဲထားတဲ့ အစားအစာေတြကို ေရွာင္ပါ။ အပူအစပ္ေတြ ေရွာင္ပါ။

Unicode

အခု အျဖစ္မ်ားေနၾကတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး ေခၚ Chikungunya ဟာ ေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္လာတဲ့ျခင္ကိုက္တာခံရၿပီး ၂ ရက္ကေန ရ ရက္အတြင္း လကၡဏာေတြေပၚလာတတ္ပါတယ္။ စစခ်င္းမွာ ကိုယ္ပူတာ၊ အဆစ္အျမစ္ေတြကိုက္ခဲတာခံစားရတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ ႏုံးတာ၊ ႂကြက္သားနာက်င္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ အေရျပားအနီကြက္ျဖစ္တာေတြျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ျပႆနာကေတာ့ အဖ်ားေပ်ာက္တာၾကာေနတာေတာင္ အားနည္းတာ၊ ယားယံတာနဲ႔ နာက်င္ကိုက္ခဲမွုေတြက က်န္ေနခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ားစုကေတာ့ ၃ ရက္ကေန ၁၀ ရက္အတြင္း လကၡဏာေတြသက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ့ေတြမွာေတာ့ အဆစ္နာက်င္ကိုက္ခဲမွုအႂကြင္းအက်န္ေတြကို လနဲ႔ခ်ီ၊ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ခံစားရနိုင္ပါတယ္။ Chikungunya ရဲ့ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေၾကာင့္ ေသဆုံးမွုျဖစ္တာရွားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြရွိတဲ့ သက္ႀကီးပိုင္းအရြယ္ေတြမွာ တစ္ခါတေလ ေရာဂါပိုျပင္းထန္တတ္ပါတယ္။

ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ – နားနားေနေန ေနပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားတဲ့ ေဆးကိုပဲေသာက္ပါ။ ကိုယ္ထင္ရာအကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၊အဖ်ားက်ေဆးေတြမေသာက္ပါနဲ႔။ အာဟာရျပည့္ဝေအာင္စားပါ။ Chikungunya ျဖစ္ၿပီးၿပီဆိုလည္း ေပါ့ေပါ့ဆဆမေနပါနဲ႔။ လကၡဏာစတင္ၿပီး တစ္ပတ္အတြင္းမွာျခင္ထပ္အကိုက္မခံရေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ကိုယ့္ကို ကိုက္သြားတဲ့ ျခင္ကတဆင့္ ကိုယ့္မိသားစု သို့မဟုတ္ တျခားသူေတြဆီ ဆက္ၿပီးကူးစက္နိုင္လို့ပါ။ အဖ်ားက်ၿပီး သက္သာလာတဲ့ နာလန္ထအခ်ိန္ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ဒါမွ ဆင္တုပ္ေကြးလက္က်န္ ေဝဒနာဒဏ္ကို တြန္းလွန္နိုင္ၿပီး ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ကင္းနိုင္မွာပါ။

“ျမန္ျမန္နာလန္ထူနိုင္ေအာင္ ဘာေတြစားရမလဲ”

ေရ – တုပ္ေကြးျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေရာ၊ သက္သာလာတဲ့အခ်ိန္မွာေရာ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေရ သို့မဟုတ္ ေရဓာတ္ျပည့္ေစမယ့္ အရည္ေတြမ်ားမ်ားဝင္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။

အုန္းစိမ္းရည္ – အုန္းစိမ္းရည္ေသာက္ရင္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဖယ္ရွားသန႔္စင္ေပးနိုုင္ၿပီး ေရဓာတ္ျပည့္ဝေစနိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခံအားစနစ္အတြက္လည္း အေထာက္အကူေပးလို့ အုန္းစိမ္းရည္ေလးေသာက္ေပးပါ။

အစိမ္းရင့္ေရာင္အသီးအရြက္ – အစိမ္းေရာင္အသီးအရြက္ေတြက ကယ္လိုရီနည္းသလို ေခ်ဖ်က္ရလြယ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ကို ျပန္ျဖည့္တင္းေပးဖို့ လိိုအပ္ေနတဲ့ ဗီတာမင္ေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္တယ္။ ဒီဗီတာမင္ေတြေၾကာင့္ ဆင္တုပ္ေကြးလို ေရာဂါေတြကေန က်န္းမာေရးျပန္ေကာင္းမြန္လာဖို့ အေထာက္အပံ့မ်ားစြာရနိုင္ပါတယ္။

စြပ္ျပဳတ္ – အိမ္မွာပဲ ခ်က္တဲ့ အသားနဲ႔ အသီးအရြက္ဟင္းရည္၊ စြပ္ျပဳတ္ေလးေတြေသာက္ပါ။ မုန္လာဥျဖဴ သို့မဟုတ္ ဥနီပါရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။

ပန္းသီးနဲ႔ ငွက္ေပ်ာသီး – ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္ရာကေန သက္သာကာစအခ်ိန္မွာ ပန္းသီးနဲ႔ ငွက္ေပ်ာသီး စားေပးပါ။ ပန္းသီးမွာ အစာေျခလမ္းေၾကာင္းကို သန႔္စင္က်န္းမာေစတဲ့ အမၽွင္ဓာတ္ေတြႂကြယ္ဝၿပီး ကိုလက္စထေရာပမာဏကို ထိန္းညႇိေပးတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာလည္း ဝမ္းခ်ဳပ္တာကိုကာကြယ္ေပးၿပီး အူကိုသန႔္ေစတဲ့ အမၽွင္ဓာတ္ေတြပါဝင္ပါတယ္။

Omega 3 Fatty Acids – Omega 3 fatty acids ႂကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ နဲ႔ ျဖည့္စြက္အားေဆးေတြ စားသုံးဖို့လိုပါတယ္။ Omega 3 fatty acids က ဦးေႏွာက္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး မွတ္ဉာဏ္ေကာင္းမြန္ေစတယ္၊ ေလျဖတ္နိုင္ေျခေလ်ာ့နည္းေစတယ္၊ အဆစ္ေရာင္လကၡဏာေတြကိုလည္း သက္သာေစနိုင္ပါတယ္။

ဗီတာမင္ C နဲ႔ E – ဗီတာမင္ C က အနာက်က္ေစတဲ့အျပင္ ႂကြက္သား၊ အရိုး၊ အရြတ္နဲ႔ ေသြးေၾကာေတြရဲ့ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚမွုကို ကူညီေပးပါတယ္။ ဗီတာမင္ E က အသားအေရအတြက္ေကာင္းတဲ့အျပင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ၊ ပါကင္ဆန္ေရာဂါနဲ႔ အဆစ္ေရာင္ေလးဘက္နာေရာဂါတို့ကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ မာလကာသီး၊ ပန္းင႐ုတ္ပြအဝါ၊ ကီဝီသီး၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး စတာေတြမွာ ဒီဗီတာမင္ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကို ရရွိနိုင္ပါတယ္။

ေရွာင္ရမွာက – အခ်ိဳမ်ားတဲ့အစားအစာေတြ၊ အသင့္စားသေရစာနဲ႔ အဆီမ်ားတာေတြေရွာင္ပါ။ ကဖင္းနဲ႔ ဂက္စ္ပါတဲ့ ေသာက္စရာေတြကို ေရွာင္ပါ။ ေဆးလိပ္၊ အရက္ ေရွာင္ပါ။ ျပဳျပင္စီမံထားတဲ့၊ ေအးခဲထားတဲ့ အစားအစာေတြကို ေရွာင္ပါ။ အပူအစပ္ေတြ ေရွာင္ပါ။

ခရက္ဒစ္ – Hello ဆရာဝန္