တစ္ေန႔လုပ္တစ္ေန႔စား ဆင္းရဲသားေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ သမီးဘဝကို
ေရာက္ရွိခဲ့ရသည္မွာ မလြယ္လွပါ။ အထူးသျဖင့္ အာဖရိကတိုက္၊ တန္ဇန္းနီးယားႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း
ရွင္ယန္ဂါလို လူေနက်ဲၿပီး ေခ်ာင္က်က်႐ြာတြင္ လူလာျဖစ္ရသည္မွာ ပိုၿပီး မလြယ္လွေပ။
ဟာလီမာ ဒိုတိုသည္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ သူမကို မိဘမ်ားက လူတစ္ေယာက္ထံ ႏြား ၇ ေကာင္ ႏွင့္ ေရာင္းစားခဲ့သည္။ ႏြားႏွင့္ အလဲခံရသူက သူမထက္အသက္ႏွစ္ဆႀကီးသည္။ အသက္ ၃၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ ေက်း႐ြာအတြင္း ကုန္စုံဆိုင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။
မၾကာမီ ဒိုတိုတစ္ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရွိခဲ့သည္။ သမီးေလးတစ္ေယာက္ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ သူမႏွင့္ သမီးေလးကို ေယာက္်ားျဖစ္ သူက လွည့္ပင္မၾကည့္ေတာ့။ သို႔ျဖစ္ရာ ဒိုတိုသည္ ဒါအက္စ္ဆလမ္းသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ ဒိုတိုသည္ ကေလးတစ္ေယာက္လည္းရ၊ ပညာလည္းမသင္ခဲ့ရသျဖင့္ သူမ်ားတကာအိမ္မ်ားသို႔ လွည့္လည္ၿပီး ခိုင္းတာလုပ္ကာ ဘဝေက်ာင္းေနရသည္။ ရသည့္အခေၾကးေငြကလည္း တစ္ႏွစ္အ႐ြယ္သမီးေလးႏွင့္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အေတာ္ေလးခက္ခဲသည္။
“ကၽြန္မက မိဘေတြဆီျပန္ၿပီး အငယ္ဆုံးေမာင္ေလးကိုျဖစ္ျဖစ္ ထိန္းေပးပါရေစလို႔ ေတာင္းပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘေတြက လက္မခံလို႔ ဒီကိုေရာက္လာရတာ” ဟု တအီအီလုပ္ေနသည့္ သမီးေလးကို ေခ်ာ့ရင္းေျပာျပရွာသည္။
ဒိုတို၏ မိဘမ်ားသည္ ဤ႐ြာရွိ အျခားေသာမိဘမ်ားကဲ့သို႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ သမီးမ်ားကို ေရာင္းစားၾကသည္မွာ အစဥ္ အလာျဖစ္သည္။ စိတ္ပါသည္ျဖစ္ေစ၊ မပါသည္ျဖစ္ေစ သတိုးသားဘက္က စို႔စို႔ပို႔ပို႔ႏွင့္ လာတင္ေတာင္းလၽွင္ သမီးေတြကို ေပးလိုက္ၾကသည္သာျဖစ္သည္။
မိန္းကေလးမ်ားသည္ အ႐ြယ္ေရာက္လာလၽွင္ ေရာင္းစားသကဲ့သို႔ စြန္႔လႊတ္လိုက္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပညာလည္း သင္မေပး၊ အျခားဝင္ေငြရႏိုင္သည့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေတြလည္း သင္ခြင့္မရ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းသည့္ မိန္းကေလးမ်ားဆိုလၽွင္လည္း ပစ္ထားလိုက္ၾကသည္ကမ်ားသည္။ မိန္းကေလးမ်ားဘဝတြင္ မည္သည့္အခြင့္အေရးမၽွ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္လည္း မရွိေပ။ ဥပမာ ပညာသင္ခြင့္၊ ေက်ာင္းေနခြင့္မ်ားကို ေတာင္းဆိုခြင့္မရွိေပ။ သူတို႔ လူလာျဖစ္ရျခင္းမွာ အခ်ိန္မတန္ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး လက္ထပ္ေၾကးေကာင္းေကာင္းေပးလၽွင္ ေယာက္်ားႏွင့္ လိုက္သြားရန္ပင္ျဖစ္သည္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မတိုင္မီ မိန္းကေလး ၇ ဦးလၽွင္ တစ္ဦးႏႈန္းသည္ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္း ခံေနၾကရ သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္ ၈ ႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ၉ ႏွစ္သမီးအ႐ြယ္မ်ားတြင္ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္းခံေနရေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ (HRW) ၏ ယခုႏွစ္ မတ္လအစီရင္ခံစာအရ သိရွိရသည္။
အာဖရိက အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းတို႔တြင္ မိန္းကေလး ၅ ဦးတြင္ ႏွစ္ဦးႏႈန္း အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳ ေနၾကရသည္။ အ႐ြယ္မေရာက္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳေပးေနသည့္ ဓေလ့ေခတ္အစားဆုံးႏိုင္ငံ ဆယ္ႏိုင္ငံတြင္ အာဖရိကတိုက္က ႏိုင္ငံ ကိုးႏိုင္ငံပါဝင္ေနေၾကာင္း UNICEF ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။
အထူးသျဖင့္ တိရစၧာန္မ်ားကို ေမြးျမဴၾကသည့္ လူမ်ိဳးစုမ်ားၾကားတြင္ အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သမီးမ်ားကို တိရစၧာန္မ်ား ႏွင့္ လဲလွယ္ျခင္းဓေလ့ ေခတ္စားသည္။ ဥပမာ ဒိုတိုတို႔ေနသည့္ ႐ြာဓေလ့မွာ အမ်ိဳးသမီးေလးမ်ား ရာသီစလာသည္ႏွင့္ လက္ထပ္ေၾကးျဖင့္ ေရာင္းစားရန္ ေလသံလႊင့္ျခင္းခံရသည္။ ဒိုတိုတို႔႐ြာတြင္ လက္ထပ္သည့္ အ႐ြယ္မွာ ၁၃ ႏွစ္ျဖစ္သည္။
ထိုေဒသရွိ မိန္းကေလးမ်ားသည္ ေက်ာင္းေနရသည္ ဆိုလၽွင္ပင္ ေသစာရွင္စာအတြက္ သုံးႏွစ္ခန္႔သာ ေနၾကရသည္။ ဒိုတို၏ ဖခင္သည္ သူ႕ကိုလက္ထပ္ေၾကးေပးသည့္ ႏြား ၇ ေကာင္ကိုေရာင္းၿပီး သားသုံးေယာက္ကို ေက်ာင္းဆက္ထားရန္အတြက္ ေက်ာင္းစရိတ္အျဖစ္ အသုံးျပဳလိုက္ရသည္။
ထိုေဒသတြင္ မူလတန္းပညာအဆင့္ၿပီးဆုံးေအာင္ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည့္ မိန္းကေလးအေရအတြက္မွာ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ၏ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာရွိသည္။ စာလည္းမတတ္၊ အိမ္ေထာင္လည္းေစာစီးစြာ ျပဳၾကရျခင္းသည္ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းကို ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။
မိန္းကေလးမ်ားကို ငယ္႐ြယ္စြာ အိမ္ေထာင္ျပဳေစျခင္းသည္ ပညာမတတ္႐ုံမၽွမက က်န္းမာေရးကိုလည္း ခ်ိဳ႕တဲ့ေစသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၁၉ ႏွစ္အတြင္း အ႐ြယ္မေရာက္မီ လင္ယူသားေမြးလုပ္ရျခင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးႏႈန္း သည္ ထိပ္ဆုံးတြင္ရွိေနသည္ဟု HRW အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။
“မိန္းကေလးမ်ားသည္ အသက္ ၁၅ ႏွင့္၂၀ ၾကားတြင္ လင္ယူသားေမြးလုပ္လၽွင္ ၂၀ ျပည့္မွ လင္ယူသားေမြးလုပ္သူမ်ားထက္ ေသႏႈန္း ထက္ဝက္ပိုမ်ားႏိုင္သည္။” ဟု HRW အစီရင္ခံစာကဆိုသည္။ အ႐ြယ္မတိုင္မီ ေစာစီးစြာ အိမ္ေထာင္က်ျခင္းသည္ ေမြးဖြားလာသည့္ ကေလးအတြက္လည္း အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္သည္။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ေက်ာ္ မိန္းကေလးမ်ားထက္၊ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မတိုင္မီ ကေလးေမြးရသူ မိန္းကေလး ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ ပထမကေလးေမြးဖြားစဥ္မွာပင္ ေသဆုံးခဲ့ရေၾကာင္း Save the Children ၂၀၁၂ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယခုအခါ ကမၻာအႏွံ႔ အ႐ြယ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳေနၾကရေသာ ကေလးေပါင္း ၅၇ ဒသမ ၅ သန္းခန္႔ရွိသည္။ ထိုအထဲတြင္ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံကျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မိန္းကေလး ၄၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ အိမ္ေထာင္ ခ်ေပးျခင္း ခံေနၾကရသည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္းခံေနရမႈသည္ အာဖရိကတြင္ ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လက္တင္အေမရိကႏွင့္ ကရစ္ဘီယံတို႔တြင္ ၂၉ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း National Family Health Survey-3 စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
UNFPA (United Nations Population Fund) ၏အဆိုအရ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ႏႈန္းအတိုင္းသာ သြားေနမည္ဆိုလၽွင္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အ႐ြယ္မေရာက္ဘဲ လင္ယူသားေမြးလုပ္ရသည့္ မိန္းကေလးေပါင္း သန္း ၁၄၀ ခန္႔ရွိလာ ၿပီး၊ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ အိမ္ေထာင္ျပဳရသူမွာ ၁၈ ဒသမ ၅ သန္းခန္႔အထိ ရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားသည္။
အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ျဖစ္သည္။ တာ့ဂ္် မိုဟာမက္သည္ မ်က္ရည္လည္႐ြဲျဖင့္ ယခုလိုရွင္းျပသည္။
“ကၽြန္ေတာ့္ ေျခာက္ႏွစ္သမီးေလး နဂါးမကို ေဆြမ်ိဳးတစ္ေယာက္ဆီေရာင္းလိုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ အေႂကြးေတြ ေပးစရာ ရွိေနေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူး” ဟု သူကဆိုသည္။
နဂါးမဟု သူတို႔အမည္ေပးထားသည့္ ကေလးမေလးသည္ တကယ့္အျပစ္ကင္းစင္သည့္ ကေလးမ်က္ႏွာေလးႏွင့္ျဖစ္သည္။ ယခု ကေလးမေလးသည္ သူမထက္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ႀကီးသည့္ လူတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေစ့စပ္ထားၿပီး တစ္ႏွစ္အတြင္း ခင္ပြန္းအိမ္ သို႔ အေရာက္ပို႔ေပးရမည္ျဖစ္သည္။
သူမကိုယ္တိုင္ အ႐ြယ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ရသည့္ နဂါးမ၏ အဖြားျဖစ္သူက
“မိသားစုထဲမွာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ၾကရတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ငို႐ုံကလြဲၿပီး ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူး”ဟုဆိုလိုက္သည္။ သူမကဆက္ၿပီး “အမ်ိဳးေတြျဖစ္ေပမယ့္ သူတို႔က တာ့ဂ္်ဆီက ပိုက္ဆံကို ျပန္လိုခ်င္ေနၾကတယ္။ သူကလည္း ေႂကြးကို ျပန္မဆပ္ႏိုင္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ နဂါးမကို ထိုးေပးလိုက္ရတာ” ဟုရွင္းျပေနသည္။
တာ့ဂ္် မိုဟာမက္ကလည္း “ကၽြန္ေတာ့္မွာ အေႂကြး ေဒၚလာ ၂၅၀၀ ေလာက္တင္ေနတာ။ မိသားစုကို ျပန္ၿပီး ေပ်ာ္႐ႊင္ဖို႔ဆိုတာ အဲဒီေငြပမာဏကို ျပန္ရမွျဖစ္မွာ” ဟုဆိုသည္။
အာဖဂန္တြင္ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနစဥ္ကာလအတြင္း သူတို႔မိသားစု ဟယ္မန္းရွိအိုးအိမ္ကိုပစ္ၿပီး ကမ္ဘာ ဒုကၡသည္စခန္းရွိ ႐ြံ႕အိမ္မ်ားအတြင္း ခိုလႈံေနၾကရသည္။ သူ၏ သုံးႏွစ္အ႐ြယ္ သားတစ္ေယာက္ႏွင့္ ဦးေလးတစ္ေယာက္ ေအးလြန္းသျဖင့္ ေသဆုံးသြားၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဆြမ်ိဳးေတြက သူအေႂကြးကို ျပန္ေတာင္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ ေငြေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ နဂါးမကို ၁၆ ႏွစ္သမီးေလာက္အထိ အိမ္မွာထားႏိုင္မယ္” ဟု တာ့ဂ္်ကဆိုျခင္းမွာ သူတို႔ ႏိုင္ငံ ဥပေဒအရျဖစ္သည္။ အာဖဂန္တြင္ အမ်ိဳးသား ၁၈ ႏွစ္၊ အမ်ိဳးသမီး ၁၆ ႏွစ္ဆိုလၽွင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ရွိသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကေလးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္အရ ကေလးဆိုသည္မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ေသးသူကို ေခၚဆိုသည္။ ထို ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ေသးသည့္ ကေလးတစ္ဦးကို ျဖစ္ေစ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုျဖစ္ေစ အျမတ္ထုတ္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ အဓမၼအၾကပ္ကိုင္ျခင္း၊ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားျခင္း၊ မိမိအာဏာကို အသုံးခ်ျခင္း၊ ထိုသူ၏ အားနည္းခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူျခင္း၊ ထိုသူ၏ အုပ္ထိန္းသူအား သေဘာတူဆႏၵရရွိရန္ အခေၾကးေငြ သို႔မဟုတ္ အက်ိဳးအျမတ္ကိုေပးျခင္း ယူျခင္းျဖင့္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ ပို႔ေဆာင္ျခင္း၊ လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ ခိုလႈံစရာေနရာေပးျခင္း၊ လက္ခံျခင္းကို ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဓေလ့ထုံးတမ္းအစဥ္အလာမ်ားက ထိုဥပေဒမ်ားကို မလိုက္နာေသးျခင္းသည္ ယေန႔တိုင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဘဝကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ လက္ထပ္ထိမ္းျမားေပးမႈသည္ လူ႕အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အသက္၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အနာဂတ္အခြင့္အလမ္းမ်ားကိုပါ ေစာ္ကားေနျခင္းဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။ မည္သည့္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္၊ မိမိႏွစ္သက္သေဘာက်သူႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္သည္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း၏ အခြင့္အေရးလည္းျဖစ္ သည္။ အ႐ြယ္ေရာက္သည့္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္သည္ မိမိဘဝအတြက္ အိမ္ေထာင္ဖက္ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမား ျခင္းတို႔အတြက္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္း၊ အဓမၼတိုက္တြန္းခံရျခင္း၊ ဖိအားေပးျခင္းမ်ားမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိရန္လည္း လိုအပ္သည္။ အ႐ြယ္ေရာက္ျခင္း၊ မေရာက္ျခင္းသည္ မိဘမ်ားႏွင့္ တရားဥပေဒက သတ္မွတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားပိုင္ခြင့္ကို လြတ္လပ္စြာေ႐ြးခ်ယ္မႈသည္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း၏ အခြင့္အေရးဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံက အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အဓမၼလက္ထပ္ ထိမ္းျမားေပးျခင္းကို လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းဟု သတ္မွတ္ထားပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္လည္းေကာင္း မိမိတို႔ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးစုအတြင္း အဓမၼနည္းျဖင့္ ျပဳက်င့္ေနၾကသည့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ အယူအဆမ်ားကိုလည္းေကာင္း ထိန္းသိမ္းတိုက္ဖ်က္သြားၾကရန္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္ လက္ထပ္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရးကို ေထာင္စုႏွစ္ပန္းတိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္လုပ္ေဆာင္သြားၾကရန္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။
ကေလးသူငယ္မ်ား လက္ထပ္ေပးမႈပေပ်ာက္ေရးသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး ေဆာင္႐ြက္ရမည့္ ကုလသမဂၢ၏ MDGs (Millennium Development Goals) ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေနသည္။ ထိုပန္းတိုင္သို႔ေရာက္ေစရန္အတြက္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္
- အလြန္အကၽြံဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးရမည္။
- အေျခခံပညာကို မသင္မေနရပညာေရးအျဖစ္ သင္ၾကားပိုင္ခြင့္ရွိေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏိုင္ရမည္။
- က်ားမ မခြဲျခား တန္းတူညီမၽွ အခြင့္အေရးရရန္လိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအခြင့္အေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးရမည္။
- ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ေသဆုံးႏႈန္းမ်ားကို ေလၽွာ႔ခ်ႏိုင္ရမည္။
- မိခင္ဘဝ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကို အျပည့္အဝရပိုင္ခြင့္ရွိရမည္။
- HIV/ AIDS ႏွင့္ ငွက္ဖ်ားအျပင္ အျခားေရာဂါမ်ားကင္းစင္ေရး ဦးစားေပးေဆာင္႐ြက္ၾကရမည္။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ ေထာင္စုႏွစ္ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ဆိုလၽွင္ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ အဓမၼလက္ထပ္ထိမ္းျမားေပးမႈမ်ားႏွင့္ အ႐ြယ္မတိုင္မီ မိခင္ဘဝျဖင့္ ေသဆုံးရမႈမ်ား ေလၽွာ႔နည္းသြားမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ပါသည္။
Written by အယ္ဒီတာတစ္ဦး
The Voice Daily, 8.10.2013
ဟာလီမာ ဒိုတိုသည္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ သူမကို မိဘမ်ားက လူတစ္ေယာက္ထံ ႏြား ၇ ေကာင္ ႏွင့္ ေရာင္းစားခဲ့သည္။ ႏြားႏွင့္ အလဲခံရသူက သူမထက္အသက္ႏွစ္ဆႀကီးသည္။ အသက္ ၃၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ ေက်း႐ြာအတြင္း ကုန္စုံဆိုင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။
မၾကာမီ ဒိုတိုတစ္ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရွိခဲ့သည္။ သမီးေလးတစ္ေယာက္ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ သူမႏွင့္ သမီးေလးကို ေယာက္်ားျဖစ္ သူက လွည့္ပင္မၾကည့္ေတာ့။ သို႔ျဖစ္ရာ ဒိုတိုသည္ ဒါအက္စ္ဆလမ္းသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ ဒိုတိုသည္ ကေလးတစ္ေယာက္လည္းရ၊ ပညာလည္းမသင္ခဲ့ရသျဖင့္ သူမ်ားတကာအိမ္မ်ားသို႔ လွည့္လည္ၿပီး ခိုင္းတာလုပ္ကာ ဘဝေက်ာင္းေနရသည္။ ရသည့္အခေၾကးေငြကလည္း တစ္ႏွစ္အ႐ြယ္သမီးေလးႏွင့္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အေတာ္ေလးခက္ခဲသည္။
“ကၽြန္မက မိဘေတြဆီျပန္ၿပီး အငယ္ဆုံးေမာင္ေလးကိုျဖစ္ျဖစ္ ထိန္းေပးပါရေစလို႔ ေတာင္းပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မိဘေတြက လက္မခံလို႔ ဒီကိုေရာက္လာရတာ” ဟု တအီအီလုပ္ေနသည့္ သမီးေလးကို ေခ်ာ့ရင္းေျပာျပရွာသည္။
ဒိုတို၏ မိဘမ်ားသည္ ဤ႐ြာရွိ အျခားေသာမိဘမ်ားကဲ့သို႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ သမီးမ်ားကို ေရာင္းစားၾကသည္မွာ အစဥ္ အလာျဖစ္သည္။ စိတ္ပါသည္ျဖစ္ေစ၊ မပါသည္ျဖစ္ေစ သတိုးသားဘက္က စို႔စို႔ပို႔ပို႔ႏွင့္ လာတင္ေတာင္းလၽွင္ သမီးေတြကို ေပးလိုက္ၾကသည္သာျဖစ္သည္။
မိန္းကေလးမ်ားသည္ အ႐ြယ္ေရာက္လာလၽွင္ ေရာင္းစားသကဲ့သို႔ စြန္႔လႊတ္လိုက္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပညာလည္း သင္မေပး၊ အျခားဝင္ေငြရႏိုင္သည့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေတြလည္း သင္ခြင့္မရ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းသည့္ မိန္းကေလးမ်ားဆိုလၽွင္လည္း ပစ္ထားလိုက္ၾကသည္ကမ်ားသည္။ မိန္းကေလးမ်ားဘဝတြင္ မည္သည့္အခြင့္အေရးမၽွ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္လည္း မရွိေပ။ ဥပမာ ပညာသင္ခြင့္၊ ေက်ာင္းေနခြင့္မ်ားကို ေတာင္းဆိုခြင့္မရွိေပ။ သူတို႔ လူလာျဖစ္ရျခင္းမွာ အခ်ိန္မတန္ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီး လက္ထပ္ေၾကးေကာင္းေကာင္းေပးလၽွင္ ေယာက္်ားႏွင့္ လိုက္သြားရန္ပင္ျဖစ္သည္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မတိုင္မီ မိန္းကေလး ၇ ဦးလၽွင္ တစ္ဦးႏႈန္းသည္ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္း ခံေနၾကရ သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္ ၈ ႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ၉ ႏွစ္သမီးအ႐ြယ္မ်ားတြင္ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္းခံေနရေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ (HRW) ၏ ယခုႏွစ္ မတ္လအစီရင္ခံစာအရ သိရွိရသည္။
အာဖရိက အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းတို႔တြင္ မိန္းကေလး ၅ ဦးတြင္ ႏွစ္ဦးႏႈန္း အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳ ေနၾကရသည္။ အ႐ြယ္မေရာက္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳေပးေနသည့္ ဓေလ့ေခတ္အစားဆုံးႏိုင္ငံ ဆယ္ႏိုင္ငံတြင္ အာဖရိကတိုက္က ႏိုင္ငံ ကိုးႏိုင္ငံပါဝင္ေနေၾကာင္း UNICEF ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။
အထူးသျဖင့္ တိရစၧာန္မ်ားကို ေမြးျမဴၾကသည့္ လူမ်ိဳးစုမ်ားၾကားတြင္ အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သမီးမ်ားကို တိရစၧာန္မ်ား ႏွင့္ လဲလွယ္ျခင္းဓေလ့ ေခတ္စားသည္။ ဥပမာ ဒိုတိုတို႔ေနသည့္ ႐ြာဓေလ့မွာ အမ်ိဳးသမီးေလးမ်ား ရာသီစလာသည္ႏွင့္ လက္ထပ္ေၾကးျဖင့္ ေရာင္းစားရန္ ေလသံလႊင့္ျခင္းခံရသည္။ ဒိုတိုတို႔႐ြာတြင္ လက္ထပ္သည့္ အ႐ြယ္မွာ ၁၃ ႏွစ္ျဖစ္သည္။
ထိုေဒသရွိ မိန္းကေလးမ်ားသည္ ေက်ာင္းေနရသည္ ဆိုလၽွင္ပင္ ေသစာရွင္စာအတြက္ သုံးႏွစ္ခန္႔သာ ေနၾကရသည္။ ဒိုတို၏ ဖခင္သည္ သူ႕ကိုလက္ထပ္ေၾကးေပးသည့္ ႏြား ၇ ေကာင္ကိုေရာင္းၿပီး သားသုံးေယာက္ကို ေက်ာင္းဆက္ထားရန္အတြက္ ေက်ာင္းစရိတ္အျဖစ္ အသုံးျပဳလိုက္ရသည္။
ထိုေဒသတြင္ မူလတန္းပညာအဆင့္ၿပီးဆုံးေအာင္ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည့္ မိန္းကေလးအေရအတြက္မွာ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ၏ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာရွိသည္။ စာလည္းမတတ္၊ အိမ္ေထာင္လည္းေစာစီးစြာ ျပဳၾကရျခင္းသည္ ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းကို ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။
မိန္းကေလးမ်ားကို ငယ္႐ြယ္စြာ အိမ္ေထာင္ျပဳေစျခင္းသည္ ပညာမတတ္႐ုံမၽွမက က်န္းမာေရးကိုလည္း ခ်ိဳ႕တဲ့ေစသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၁၉ ႏွစ္အတြင္း အ႐ြယ္မေရာက္မီ လင္ယူသားေမြးလုပ္ရျခင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးႏႈန္း သည္ ထိပ္ဆုံးတြင္ရွိေနသည္ဟု HRW အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။
“မိန္းကေလးမ်ားသည္ အသက္ ၁၅ ႏွင့္၂၀ ၾကားတြင္ လင္ယူသားေမြးလုပ္လၽွင္ ၂၀ ျပည့္မွ လင္ယူသားေမြးလုပ္သူမ်ားထက္ ေသႏႈန္း ထက္ဝက္ပိုမ်ားႏိုင္သည္။” ဟု HRW အစီရင္ခံစာကဆိုသည္။ အ႐ြယ္မတိုင္မီ ေစာစီးစြာ အိမ္ေထာင္က်ျခင္းသည္ ေမြးဖြားလာသည့္ ကေလးအတြက္လည္း အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္သည္။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ေက်ာ္ မိန္းကေလးမ်ားထက္၊ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မတိုင္မီ ကေလးေမြးရသူ မိန္းကေလး ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ ပထမကေလးေမြးဖြားစဥ္မွာပင္ ေသဆုံးခဲ့ရေၾကာင္း Save the Children ၂၀၁၂ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယခုအခါ ကမၻာအႏွံ႔ အ႐ြယ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳေနၾကရေသာ ကေလးေပါင္း ၅၇ ဒသမ ၅ သန္းခန္႔ရွိသည္။ ထိုအထဲတြင္ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံကျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မိန္းကေလး ၄၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ အိမ္ေထာင္ ခ်ေပးျခင္း ခံေနၾကရသည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္းခံေနရမႈသည္ အာဖရိကတြင္ ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လက္တင္အေမရိကႏွင့္ ကရစ္ဘီယံတို႔တြင္ ၂၉ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း National Family Health Survey-3 စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
UNFPA (United Nations Population Fund) ၏အဆိုအရ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ႏႈန္းအတိုင္းသာ သြားေနမည္ဆိုလၽွင္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အ႐ြယ္မေရာက္ဘဲ လင္ယူသားေမြးလုပ္ရသည့္ မိန္းကေလးေပါင္း သန္း ၁၄၀ ခန္႔ရွိလာ ၿပီး၊ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ အိမ္ေထာင္ျပဳရသူမွာ ၁၈ ဒသမ ၅ သန္းခန္႔အထိ ရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထားသည္။
အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ျဖစ္သည္။ တာ့ဂ္် မိုဟာမက္သည္ မ်က္ရည္လည္႐ြဲျဖင့္ ယခုလိုရွင္းျပသည္။
“ကၽြန္ေတာ့္ ေျခာက္ႏွစ္သမီးေလး နဂါးမကို ေဆြမ်ိဳးတစ္ေယာက္ဆီေရာင္းလိုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ အေႂကြးေတြ ေပးစရာ ရွိေနေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူး” ဟု သူကဆိုသည္။
နဂါးမဟု သူတို႔အမည္ေပးထားသည့္ ကေလးမေလးသည္ တကယ့္အျပစ္ကင္းစင္သည့္ ကေလးမ်က္ႏွာေလးႏွင့္ျဖစ္သည္။ ယခု ကေလးမေလးသည္ သူမထက္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ႀကီးသည့္ လူတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေစ့စပ္ထားၿပီး တစ္ႏွစ္အတြင္း ခင္ပြန္းအိမ္ သို႔ အေရာက္ပို႔ေပးရမည္ျဖစ္သည္။
သူမကိုယ္တိုင္ အ႐ြယ္မတိုင္မီ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ရသည့္ နဂါးမ၏ အဖြားျဖစ္သူက
“မိသားစုထဲမွာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ၾကရတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ငို႐ုံကလြဲၿပီး ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူး”ဟုဆိုလိုက္သည္။ သူမကဆက္ၿပီး “အမ်ိဳးေတြျဖစ္ေပမယ့္ သူတို႔က တာ့ဂ္်ဆီက ပိုက္ဆံကို ျပန္လိုခ်င္ေနၾကတယ္။ သူကလည္း ေႂကြးကို ျပန္မဆပ္ႏိုင္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ နဂါးမကို ထိုးေပးလိုက္ရတာ” ဟုရွင္းျပေနသည္။
တာ့ဂ္် မိုဟာမက္ကလည္း “ကၽြန္ေတာ့္မွာ အေႂကြး ေဒၚလာ ၂၅၀၀ ေလာက္တင္ေနတာ။ မိသားစုကို ျပန္ၿပီး ေပ်ာ္႐ႊင္ဖို႔ဆိုတာ အဲဒီေငြပမာဏကို ျပန္ရမွျဖစ္မွာ” ဟုဆိုသည္။
အာဖဂန္တြင္ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနစဥ္ကာလအတြင္း သူတို႔မိသားစု ဟယ္မန္းရွိအိုးအိမ္ကိုပစ္ၿပီး ကမ္ဘာ ဒုကၡသည္စခန္းရွိ ႐ြံ႕အိမ္မ်ားအတြင္း ခိုလႈံေနၾကရသည္။ သူ၏ သုံးႏွစ္အ႐ြယ္ သားတစ္ေယာက္ႏွင့္ ဦးေလးတစ္ေယာက္ ေအးလြန္းသျဖင့္ ေသဆုံးသြားၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဆြမ်ိဳးေတြက သူအေႂကြးကို ျပန္ေတာင္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ ေငြေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ နဂါးမကို ၁၆ ႏွစ္သမီးေလာက္အထိ အိမ္မွာထားႏိုင္မယ္” ဟု တာ့ဂ္်ကဆိုျခင္းမွာ သူတို႔ ႏိုင္ငံ ဥပေဒအရျဖစ္သည္။ အာဖဂန္တြင္ အမ်ိဳးသား ၁၈ ႏွစ္၊ အမ်ိဳးသမီး ၁၆ ႏွစ္ဆိုလၽွင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ရွိသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကေလးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္အရ ကေလးဆိုသည္မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ေသးသူကို ေခၚဆိုသည္။ ထို ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ေသးသည့္ ကေလးတစ္ဦးကို ျဖစ္ေစ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုျဖစ္ေစ အျမတ္ထုတ္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ အဓမၼအၾကပ္ကိုင္ျခင္း၊ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားျခင္း၊ မိမိအာဏာကို အသုံးခ်ျခင္း၊ ထိုသူ၏ အားနည္းခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူျခင္း၊ ထိုသူ၏ အုပ္ထိန္းသူအား သေဘာတူဆႏၵရရွိရန္ အခေၾကးေငြ သို႔မဟုတ္ အက်ိဳးအျမတ္ကိုေပးျခင္း ယူျခင္းျဖင့္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ ပို႔ေဆာင္ျခင္း၊ လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ ခိုလႈံစရာေနရာေပးျခင္း၊ လက္ခံျခင္းကို ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဓေလ့ထုံးတမ္းအစဥ္အလာမ်ားက ထိုဥပေဒမ်ားကို မလိုက္နာေသးျခင္းသည္ ယေန႔တိုင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဘဝကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ လက္ထပ္ထိမ္းျမားေပးမႈသည္ လူ႕အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အသက္၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အနာဂတ္အခြင့္အလမ္းမ်ားကိုပါ ေစာ္ကားေနျခင္းဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။ မည္သည့္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္၊ မိမိႏွစ္သက္သေဘာက်သူႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္သည္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း၏ အခြင့္အေရးလည္းျဖစ္ သည္။ အ႐ြယ္ေရာက္သည့္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္သည္ မိမိဘဝအတြက္ အိမ္ေထာင္ဖက္ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမား ျခင္းတို႔အတြက္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္း၊ အဓမၼတိုက္တြန္းခံရျခင္း၊ ဖိအားေပးျခင္းမ်ားမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိရန္လည္း လိုအပ္သည္။ အ႐ြယ္ေရာက္ျခင္း၊ မေရာက္ျခင္းသည္ မိဘမ်ားႏွင့္ တရားဥပေဒက သတ္မွတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားပိုင္ခြင့္ကို လြတ္လပ္စြာေ႐ြးခ်ယ္မႈသည္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း၏ အခြင့္အေရးဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံက အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အဓမၼလက္ထပ္ ထိမ္းျမားေပးျခင္းကို လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းဟု သတ္မွတ္ထားပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္လည္းေကာင္း မိမိတို႔ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးစုအတြင္း အဓမၼနည္းျဖင့္ ျပဳက်င့္ေနၾကသည့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ အယူအဆမ်ားကိုလည္းေကာင္း ထိန္းသိမ္းတိုက္ဖ်က္သြားၾကရန္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္ လက္ထပ္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရးကို ေထာင္စုႏွစ္ပန္းတိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္လုပ္ေဆာင္သြားၾကရန္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။
ကေလးသူငယ္မ်ား လက္ထပ္ေပးမႈပေပ်ာက္ေရးသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး ေဆာင္႐ြက္ရမည့္ ကုလသမဂၢ၏ MDGs (Millennium Development Goals) ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေနသည္။ ထိုပန္းတိုင္သို႔ေရာက္ေစရန္အတြက္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္
- အလြန္အကၽြံဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးရမည္။
- အေျခခံပညာကို မသင္မေနရပညာေရးအျဖစ္ သင္ၾကားပိုင္ခြင့္ရွိေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏိုင္ရမည္။
- က်ားမ မခြဲျခား တန္းတူညီမၽွ အခြင့္အေရးရရန္လိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအခြင့္အေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးရမည္။
- ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ေသဆုံးႏႈန္းမ်ားကို ေလၽွာ႔ခ်ႏိုင္ရမည္။
- မိခင္ဘဝ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကို အျပည့္အဝရပိုင္ခြင့္ရွိရမည္။
- HIV/ AIDS ႏွင့္ ငွက္ဖ်ားအျပင္ အျခားေရာဂါမ်ားကင္းစင္ေရး ဦးစားေပးေဆာင္႐ြက္ၾကရမည္။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ ေထာင္စုႏွစ္ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ဆိုလၽွင္ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ အဓမၼလက္ထပ္ထိမ္းျမားေပးမႈမ်ားႏွင့္ အ႐ြယ္မတိုင္မီ မိခင္ဘဝျဖင့္ ေသဆုံးရမႈမ်ား ေလၽွာ႔နည္းသြားမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ပါသည္။
Written by အယ္ဒီတာတစ္ဦး
The Voice Daily, 8.10.2013
No comments:
Post a Comment