မာမာလာ လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ AIDS

မာမာလာပင္ကရတဲ့ သစ္ေခါက္ ကေန ထုတ္ထားတဲ့ ေဆးလက္ဖက္ ရည္မွာ AIDS ကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္း ပါ၀င္ေနတယ္လို႔ သိပၸံ ပညာရွင္ေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ေဆးလက္ဖက္ရည္ကို ေတာင္ပစိဖိတ္ ကၽြန္း တစ္ကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Samoa ကၽြန္းမွာ တိုင္းရင္းေဆး ဆရာေတြက အသည္း ေရာင္ေရာဂါကို ကုသေအာင္ျမင္ခဲ့ ရာကေန သုေတသနျပဳေဖာ္ထုတ္ ႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

မာမာလာ (mamala tree) ရဲ႕ သစ္ေခါက္ကေန ေဖာ္စပ္ထားတဲ့ လက္ဖက္ရည္မွာ ပါ၀င္တဲ့ Prostratin ေၾကာင့္ အခုလိုဗိုင္းရပ္ေတြကို တိုက္ ခိုက္ႏိုင္တာလို႔ သုေတသီေတြက ယူဆခဲ့ပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ Prostratin ကို စမ္းသပ္မႈမ်ားစြာ ျပဳ လုပ္ခဲ့ရာမွာ HIV ဗိုင္းရပ္ကို လူသားေတြရဲ႕ ဆဲလ္ေတြလို ကူးစက္ ၀င္ေရာက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း၊ ခိုေအာင္းေနေသာ ကူးစက္ၿပီး ဗိုင္း ရပ္ေတြကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ျခင္းေတြကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ HIV/AIDS မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေဆး၀ါးေတြဟာ လူနာရဲ႕ ေသြးထဲက active ျဖစ္ေနတဲ့ ဗိုင္းရပ္ပမာဏကို နည္းပါးေစဖို႔ ပစ္ မွတ္ထားတာေၾကာင့္ ေဆး၀ါးရပ္ လိုက္တာနဲ႔ ဗိုင္းရပ္ေတြ လ်င္ျမန္ စြာမ်ားလာႏိုင္ပါတယ္။ Protratin မွာေတာ့ အဲဒီ အာနိသင္ကိုေခ်ဖ်က္ ႏုိင္ျခင္းရွိမရွိနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာထဲကေန ဗိုင္းရပ္ ကင္းစင္ ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ စြမ္းရွိမရွိကုိ သုေတသီေတြ ေလ့လာ ေနပါတယ္။

National Cancer Institute ကေတာ့ အသည္းေရာင္ ျခင္း ကို Samoa တိုင္းရင္းေဆးနည္း က ကုသႏိုင္ခဲ့ျခင္းမွာ Prostratin က အဓိက ပါ၀င္ပစၥည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ အတည္ျပဳထားပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ Mamala အပင္ရဲ႕ ပင္စည္ကေနမွ prostratin ပမာဏအနည္းငယ္သာ ရရွိႏိုင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလ့လာမႈကို Stanford University မွ သုေတသီ Paul A Wender နဲ႔အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမ္းေအး
Ref; PTI
Health Updates Journal
ျမဝတီ - မာမာလာ လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ AIDS

HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ား၏ ကိုယ္ခံအား စနစ္ကို စစ္ေဆးေပးသည့္ CD4 တိုင္းတာေရး စက္မ်ားကုိ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္အညီ တိုးခ်ဲ႕ တပ္ဆင္မည္

  အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ား၏ ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို စစ္ေဆးေပးသည့္ CD4 တိုင္းတာေရးစက္မ်ားကို လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္အညီ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ မ်ားတြင္ တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္ ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန၊ အမ်ဳိးသား ခုခံက်/ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံကိန္းမွ သိရသည္။

လက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕တြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးေပးသည့္ HIV Testkits မ်ား ျပတ္လပ္ေနျခင္းႏွင့္ CD4 စက္မ်ား မရိွျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။ လက္ရွိတြင္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ CD4 စက္အလံုး ၄၀ ခန္႔ မွာယူထားၿပီး ယင္းစက္မ်ား ေရာက္ရွိသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားရွိ လိုအပ္ေနသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ တိုးခ်ဲ႕ တပ္ဆင္ ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

"HIV Testkits ေတြက မႏွစ္ကဆိုရင္ ၾကားကာလမွာ Global Fund က ပံ့ပိုးေနတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ UNICEF, UNFPA, Global Fund ကေနၿပီးေတာ့ ရတယ္။ အခု ႏိုင္ငံတကာက ေပးတာသာမက အစိုးရက ၀ယ္ယူတာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိလာပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ အမ်ိဳးသား ဓာတ္ခြဲခန္းကို ေပးတာေတြလည္း ပိုေပးလာႏိုင္တယ္။ အရင္က တစ္ခါမွ မေပးဖူးတဲ့ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ျဖန္႔ေ၀မႈအေနနဲ႔ Testkits အေရအတြက္ ၁၀ သိန္းကို ေပးထားတယ္။ Testkits ေတြလည္း လံုလံုေလာက္ေလာက္ ျဖန္႔ျဖဴးဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္တိုင္းေတြကေန ေအအာတီ ေပးေနတဲ့ ေနရာေတြကိုျဖန္႔ၿပီး သူကမွတစ္ဆင့္ သင္တန္းေပးၿပီးရင္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးသြားမွာပါ။ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ ျပည့္မီေအာင္ မွာယူမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအခက္အခဲေတြ အဆင္ေျပမွာပါ" ဟု အမ်ဳိးသား ခုခံက်/ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံကိန္းမွ ေဒါက္တာမ်ဳိးသန္႔က ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ျပင္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ ေအအာတီ ေဆး၀ါးလို အပ္ေနသည့္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအနက္ ေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ (၄၈ ဒသမ ၅  ရာခိုင္ႏႈန္း) ကို ေဆးေပးလ်က္ရွိၿပီး လာမည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ေ၀ဒနာရွင္ တစ္သိန္းေက်ာ္ (၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္း) အထိ တိုးျမႇင့္ေပးသြားရန္ လ်ာထားေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္မႈ မ်ားအရ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္ေပါင္း ၁၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားကို ေအအာတီ ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသေပးေနသည့္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္ရွိ မဂၤလာဒံု အထူးကုေဆး႐ံု ေအအာတီစင္တာကို ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ပထမေလးလအထိ ရရွိထားသည့္ စာရင္းမ်ားအရ ကေလးလူနာ ၄၁၁ ဦး အပါအ၀င္ ေ၀ဒနာရွင္ စုစုေပါင္း ၃၈၄၁ ဦးအား ေအအာတီ ေဆး၀ါးမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ေအအာတီေဆး၀ါး ေသာက္သံုးၿပီး တစ္ႏွစ္ျပည့္ လူနာမ်ားအား ကိုယ္ခံအားစနစ္ တိုးတက္မႈ ရွိ၊ မရွိ သိရွိႏုိင္ရန္အတြက္ ပိုးေကာင္ေရ စစ္ေဆးျခင္း (Viral Load Testing) ႏွင့္ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ CD4 အေရအတြက္ စစ္ေဆးေပးျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

Eleven - အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ား၏ ကိုယ္ခံအား စနစ္ကို စစ္ေဆးေပးသည့္ CD4 တိုင္းတာေရး စက္မ်ားကုိ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္အညီ တိုးခ်ဲ႕ တပ္ဆင္မည္