လုပ်ငန်းခွင်ဖိအား (working stress) တွေကိုဘယ်လိုကျော်လွှားကြမလဲ?

လုပ်ငန်းခွင်ဖိအား (working stress) တွေကိုဘယ်လိုကျော်လွှားကြမလဲ?

#Stress_Problems

#လုပ်ငန်းခွင်ပြဿနာ

#psychology

(မိမိကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကိုလုပ်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အခြားသူရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ ၀န်ထမ်းတစ်ဦးအဖြစ် အလုပ်လုပ်တာပဲဖြစ်ဖြစ် အျမဲတေစ စိတ္ဖိအား၊ လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားကို တစ်ကြိမ်မဟုတ် တစ်ကြိမ်ကြုံဆုံရပါတယ်။ သည်အခါ အဆင်ပြေပြေဖြေရှင်းကျော်လွှားနိုင် ဖို့ ဘယ်လိုအချက်အလက်လေးတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်ကြောင်း ဖတ်ရှုသိမြင်နိုင်အောင် စာတစ်ဆောင်ေ၀ငှလိုက်ပါတယ်။)

အလုပ်မှာမပျော်မရွှင်ဖြစ်နေလား? အလုပ်ထွက်ဖို့(ဝါ) အလုပ်ပြောင်းဖို့စဉ်းစားနေပြီလား? ဒီဆောင်းပါးလေးကိုအဆုံးထိဖတ်ကြည့်စေ ချင်တယ်။.

ဟုတ်ကဲ့ပါ အလုပ်အကိုင်ရှိသူတိုင်းဟာ အလုပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့စိတ်ဖိစီးမှုဖိအားတွေတော့ တစ်ချိန်မဟုတ်တစ်ချိန်ကြုံကြရပါတယ်။ ဘယ်လိုအလုပ်မျိုးပင်ဖြစ်စေစိတ်ဖိစီးစေတဲ့အစိတ်အပိုင်းလေးတွေတော့ရှိနေတာပါပဲ။သင်ကြိုက်တဲ့သင်ဝါသနာပါတဲ့အလုပ်ကိုလုပ်နေရသည့်တိုင် လုပ်ငန်းခွင်စိတ်ဖိစီးမှုတွေကတော့ရှိတာပါပဲ။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ လုပ်ရမယ့်အလုပ်ပြီးမြောက်အောင်သတ်မှတ်ချိန် အတွင်း မလုပ်နိုင်တဲ့အခါ၊စိန်ခေါ်မှုများတဲ့တာဝန်တွေထမ်းဆောင်ရတဲ့အခါစိတ်ဖိစီးမှုတွေကြုံရတတ်ပါတယ်။ဒါကတော့ရေတိုဖြစ်တဲ့ဖိစီးမှုပါပဲ။ ဒါပေမယ့်လုပ်ငန်းခွင်စိတ်ဖိစီးမှုတွေဟာကြာရှည်ဖြစ်လာရင်တော့ ကျော်လွားရန်ခက်ခဲလာနိုင်ပါတယ်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။အမေရိကန်စိတ်ပညာအသင်းကြီး(APA)ရဲ့အဆိုအရတော့ လုပ်ငန်းခွင့်စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကယေဘူယျအားဖြင့်တူကြပါတယ်။သင်ဟာအလုပ်မှာတွေ့ရတဲ့ဖိစိမှုးတွေ pressureတွေ tension တွေကို အမြဲတမ်းရှောင်ရှားလို့တော့မရပါဘူးတစ်ကြိမ်မဟုတ်တစ်ကြိမ်ကြုံရမှာပါပဲ။ဒါပေမယ့်အလုပ်မှာကြုံရတဲ့ဖိအားတွေကို စနစ္တက် စီမံပေးခြင်းဖြင့် ရေရှည်လုပ်ငန်းခွင်စိတ်ဖိစီးမှုကိုတားဆီးနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်အရာတွေကလုပ်ငန်းခွင်စိတ်ဖိစီးမှုတွေဖြစ်စေသလဲ?

၁။ လစာနည်းပါးမှု

၂။ လုပ်ငန်းခွင်မှာဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများတဲ့အလုပ်တွေကိုလုပ်ရခြင်း(ဝန်ပိခြင်း)

၃။ ရာထူးတက်ဖို့အခွင့်အလမ်းနည်းပါးခြင်း။တိုးတက်ရာတိုးတက်ကြောင်းမရှိခြင်း။

၄။ နွေးထွေးတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မရှိခြင်း၊social support မရခြင်း။

၅။ အလုပ်နဲ့ပါတ်သက်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ချမှတ်ရာမှာအကန့်အသတ်တွေများနေခြင်း၊ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ခက်ခဲခြင်း။

၆။ လုပ်ငန်းခွင်ရဲ့လိုအပ်ချက်တွေအပေါ်ပြည့်ဝစွာမဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း။အထက်ဌာနရဲ့လိုလားချက်ကဘာဆိုတာကိုမရှင်းလင်းခြင်း။

ဒါတွေကတော့လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေကိုဖြစ်စေတဲ့အရာတွေပါ။ဒီလုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေကိုသင်မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူးဆိုဘာတွေဖြစ်လာမလဲ?

လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေတွေကိုမထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အခါ 

အလုပ်နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ဖိအားတွေကြောင့်ရလာတဲ့စိတ်ဖိစီးမှုတွေကချက်ခြင်းကြီးသင့်ဦးနှောက်ထဲပေါ်လာပြီးခံစားရတာမျိုးတော့မဟုတ်ပါဘူး။ဒါပေမယ့်လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေကနေစိတ်ဖိစီးမှုတွေအမြဲမပြတ်ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်တော့မကျန်းမာခြင်းနဲ့သက်တောင့်သက်သာမဖြစ်ခြင်းတွေကိုဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။စိတ်ဖိစီးမှုတွေကိုဖြစ်စေတဲ့အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်(work environment) တစ်ခုဟာခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်း ၊အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်ခြင်း၊အိပ်ရေးမဝသလိုခံစားရခြင်း၊ဒေါသထွက်လွယ်ခြင်း၊နဲ့အာရုံစူးစိုက်ဖို့ခက်ခြင်းစတဲ့ပြဿနာတွေကိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ဒါ့အပြင်စိတ်ဖိစီးမှုတွေကရေရှည်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင်တော့စိုးရိမ်စိတ်တွေမြင့်လားတာ၊insomnia ဖြစ်ခြင်း၊ သွေးပေါင်ချိန်တက်ခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားနည်းခြင်းစတာတွေကိုဖြစ်စေပါတယ်။အဲဒီအရာတွေကနေတစ်ဆင့်စိတ်ကျခြင်း၊နှလုံးရောဂါဖြစ်ခြင်း၊အဝလွန်ခြင်းစတဲ့ကျန်းမာရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ရောဂါတွေထိပါဦးတည်စေနိုင်ပါတယ်။ပိုဆိုးတာကတော့လုပ်ငန်းခွင်ဖိစိးမှုကြုံရတဲ့သူတွေဟာ ပိုဆိုးတဲ့အလေ့အကျင့်တွေ ထပ်ပေါင်းထည့်လိုက်တာပါပဲ။ ဘယ်လိုအရာတွေလဲဆိုတော့ စိတ်ညစ်တိုင်းစားတာ၊ ကျန်းမာရေးနဲ့မညီ တဲ့အစားအစာတွေစားတာ၊ စီးကရက်သောက်တာ၊မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးတာ၊ အရက်သောက်တာ စတဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဖိစီးမှုတွေကို မကြာခဏရင်ဆိုင်ဖြေးရှင်းကြတာပါပဲ။

ဒီလိုဖိစီးမှုတွေကိုဘယ်လိုကျော်လွားမလဲ?

.စိတ်ဖိစီးမှုဖြေစ်စေမယ့် အကြောင်းအရာတွေကိုစနစ်တကျစီမံကျော်လွှားမယ်ဆိုရင် စိတ်ဖိစီးမှုတွေလျော့ပါးစေမှာပါ။ 

ဘယ်လိုကျော်လွှားကြမလဲ?

၁။သင့်ကိုဖိစီးစေတဲ့အရာတွေကိုထောင်ချောက်ပြန်ဆင်ပါ။

ဘယ်လိုအခြေအနေတွေက သင့်ကို ဖိစီးမှုအများဆုံးဖြစ်စေသလဲဆိုတာနှင့် အဲဒီအရာတွေအပေါ် သင်ဘယ်လိုတုန့်ပြန်သလဲဆိုတာကို တစ်ပတ် ဒါမှမဟုတ်နှစ်ပတ်လောက်နေ့စဉ်မှတ်တမ်းရေးသွင်းထားပါ။သင့်ရဲ့အတွေးတွေ၊ခံစားချက်တွေ၊ အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်း တွေ၊အလုပ်ထဲကလူတွေအကြောင်း၊အလုပ်အခြေအနေ၊သင်ရဲ့ပြုမှုဆောင်ရွက်ပုံတွေ၊ physical setting ခေါ်တဲ့သင့်ရဲ့ရုံးစားပွဲအပြင် အဆင်တွေစတာတွေအားလုံးကို မှတ်တမ်းယူထားပါ။ ဥပမာသင်ဟာအလုပ်ထဲမှာအမြဲတမ်းအသံကိုအော်ပြောနေရသလား? အအော်ခံ နေရသလား?စက်သံကားသံတွေဆူညံနေသလား?လမ်းအများကြီးလျောက်နေရသလား?ထိုင်ခုံကသက်တောင့်သက်သာမဖြစ်တာလား?ဒီလိုမှတ်တမ်းယူခြင်းက ဖိစီးစေတဲ့အရာတွေနဲ့ အဲဒီအရာတွေအပေါ်သင်ဘယ်လိုပြုမူနေသလဲဆိုတဲ့ ပုံစံတစ်ခါကိုရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့သင့် ကိုကူညီမွာပါ။

၂။ကောင်းမွန်တဲ့တုန့်ပြန်မှုပုံစံတည်ဆောက်ပါ။

စိတ်ဖိစီးစေတဲ့အရာတွေဖြေဖျောက်ဖို့သင်အာရုံစိုက်တဲ့အခါ အရက်သောက်ခြင်း စီးကရက်သောက်ခြင်းတွေလုပ်မယ့်အစား တစ်ခြားပို ကောင်းတဲ့ရွေးချယ်မှုကိုလုပ်ပါ။ ဥပမာ exercise လုပ်ခြင်း။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းလမ်းလျောက်ခြင်းတွေက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ကာကျန်းမာရေး သာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအတွက်ပါတကယ်အသုံးဝင်ပါတယ်။ဒါတွေအပြင် တရားထိုင်ခြင်း ယောဂကျင့်ခြင်းစတဲ့အပြုအမူကောင်းတွေ ပြုမူပါ။

၃။မိမိကိုယ်ကိုစည်းကမ်းဘောင်အတွင်းဝင်အောင်တည်ဆောက်ပါ

  ဒီနေ့လို နည်းပညာခေတ်ကြီးမှာ သင့်အပေါ်ဖိအားတွေတစ်နေ့လုံးသက်ရောက်နေဖို့သိပ်လွယ်ပါတယ်။အနားယူရမယ့်အချိန်မှာ အလုပ်နဲ့ဆိုင်သည်ဖြစ်စေမဆိုင်သည်ဖြစ်စေ electronic device တွေကိုသုံးစွဲတာလျော့ပါ။အိမ်ရောက်တဲ့အခါအလုပ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ emails မစစ်တာမျိူး။ညစာစားချိန်အတွင်း ဖုန်းလက်ခံမပြောတာမျိုး စတဲ့စည်းကမ်းတွေသတ်မှတ်နေထိုင်ပါ။

၄။အနားယူဖို့အချိန်လုံလုံလောက်လောက်ယူပါ

အလုပ်ကြိုးစားတာကကောင်းတဲ့အပြုအမူပါ။ ဒါပေမယ့်အလုပ်ကြိုးစားရာကနေ လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေရရှိလာမယ်ဆိုရင်တော့ ရေရှည်အောင်မြင်ဖို့မလွယ်ပါဘူး။ဒီတော့အလုပ်ကိုကြိုးစားပါ။အဲဒါနဲ့အတူအနားယူဖို့အချိန်လဲလုံလုံလောက်လောက်ပေးပါ။

အနားယူနေတဲ့အချိန်မှာဖုန်းကိုပိန်ထားပြီးတစ်နေ့ကိုတစ်နာရီဖြစ်စေနာရီဝက်ဖြစ်စေ အလုပ်နဲ့အဆက်အသွယ်ဖြတ်ထားပါ။ အလုပ်အကြောင်းတွေးတောင်မတွေးပါနဲ့။

၅။။နားယူဖို့အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကိုရွေးချယ်ပါ

ရေရေကူးခြင်း၊တရားထိုခြင်း၊ အသက်ရှုလေ့ကျင့်ခန်းစတာတွေက သင့်စိတ်အတွက်သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေပါတယ်။ မနက်စောစောဖြစ်စေညနေဘက်ဖြစ်စေ လမ်းလျောက်ခြင်းကိုပြုပါ။သင့်စိတ်မှာကြုံနေရတဲ့ဖိအားတွေကိုလျော့လာစေပါတယ်။

၆။အထက်လူကြီးနဲ့ပွင့်ပွင့်လင်းပြောပါ

ကိုယ်လုပ်နေတဲ့အလုပ်ပါတ်ဝန်းကျင်ကအဆင်မပြေကြောင်းပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောပြပါ။ စည်ပင်မှာအမှိုက်ရှင်းလင်းရေးမှာ အလုပ်လုပ်နေ သူအတွက်အနံ့ဆိုးတွေရနေတဲ့ပါတ်ဝန်းကျင်ကပြဿနာမဟုတ်ပေမယ့် ရုံးစာရေးတစ်ယောက်အတွက် အနံအသက်မကောင်းတဲ့ ပါတ်ဝန်းကျင်ကအလုပ်မှာအာရုံစိုက်ဖို့ခက်ခဲ့ပါတယ်။

အလုပ်ပါတ်ဝန်းကျင်ကောင်းဆိုတာ အလုပ်ပြီးမြောက်ဖို့ အများကြီးအထောက်အကူပြုပါတယ်။ ရုံးသုံးကိရိယာတွေ ထိုင်ခုံတွေ လေဝင်လေထွက်တွေ ပါတ်ဝန်းကျင်ကလာတဲ့အသံတွေ စတာတွေဟာအလုပ်ပါတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ခုအတွက်သေချာပြင်ဆင် ရပါတယ်။

Batterfly effect theory လိုပါပဲ လူတစ်ယောက်စိတ်ကြည်နေရင် ကျန်လူတစ်ယောက်ကိုပါစိတ်ကြည်လင်မှူတွေကူးစက်ပြီး ပျော်ရွှင်တဲ့လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုဖြစ်လာပြီး အလုပ်တွေအများကြီးပြီးမြောက်နိုင်ပါတယ်။

၇။ မိတ်ဆွေတွေဆီကအကူအညီတွေရယူပါ

အလုပ်မှာမပျော်မရွင်ဖြစ်နေပြီ လုပ်ငန်းခွင်ဖိအားတွေကြုံလာရပြီဆိုရင် ယုံကြည်ရတဲ့သူငယ်ချင်းတွေ မိသားစုဝင်တွေဆီကနေ အကူအညီတွေရယူပါ။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆွေးနွေးတာမျိုး၊gymသွားဖို့အဖော်ခေါ်တာမျိုး၊မနက်ခင်းလမ်းလျောက်ဖို့အဖော်ခေါ်တာမျိုး စတဲ့မိသားစုတွေဆီကနေ အထောက်အပံရယူတာမျိုးတွေလုပ်ပါ။

ဒီဆောင်းပါးကတော့ဒီလောက်ပါပဲအဆုံးထိဖတ်ပေးလို့ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ အမေရိကန်စိတ်ပညာအသင်းကြီး၏ Coping with stress at work. ဆောင်းပါးအားဆီလျော်သလိုဘာသာပြန်ပေးထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။မှားယွင်းမှုရှိက ကျွန်တော်၏ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူအတွက်ပင်အကျိုးတစ်ခုဖြစ်ထွန်းစေကာမူ ကြိုးစားရကြိုးနပ်ပေပြီ။

ကျေးဇူးတင်လျှက်

     သိန်းကြွယ်

(Zawgyi) 

လုပ္ငန္းခြင္ဖိအား (working stress) ေတြကိုဘယ္လိုေက်ာ္လႊားၾကမလဲ?

#Stress_Problems

#လုပ္ငန္းခြင္ျပႆနာ

#psychology

(မိမိကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကိုလုပ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားသူရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးအျဖစ္ အလုပ္လုပ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ အျမဲတေစ စိတ္ဖိအား၊ လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားကို တစ္ၾကိမ္မဟုတ္ တစ္ၾကိမ္ၾကံဳဆံုရပါတယ္။ သည္အခါ အဆင္ေျပေျပေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုင္ ဖို႔ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေလးေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း ဖတ္ရႈသိျမင္ႏိုင္ေအာင္ စာတစ္ေဆာင္ေ၀ငွလိုက္ပါတယ္။)

အလုပ္မွာမေပ်ာ္မ႐ႊင္ျဖစ္ေနလား? အလုပ္ထြက္ဖို႔(ဝါ) အလုပ္ေျပာင္းဖို႔စဥ္းစားေနၿပီလား? ဒီေဆာင္းပါးေလးကိုအဆုံးထိဖတ္ၾကည့္ေစ ခ်င္တယ္။.

ဟုတ္ကဲ့ပါ… အလုပ္အကိုင္ရွိသူတိုင္းဟာ အလုပ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့စိတ္ဖိစီးမႈဖိအားေတြေတာ့ တစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္ႀကဳံၾကရပါတယ္။ ဘယ္လိုအလုပ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ေစစိတ္ဖိစီးေစတဲ့အစိတ္အပိုင္းေလးေတြေတာ့ရွိေနတာပါပဲ။သင္ႀကိဳက္တဲ့သင္ဝါသနာပါတဲ့အလုပ္ကိုလုပ္ေနရသည့္တိုင္ လုပ္ငန္းခြင္စိတ္ဖိစီးမႈေတြကေတာ့ရွိတာပါပဲ။ ပုံမွန္အားျဖင့္ေတာ့ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ၿပီးေျမာက္ေအာင္သတ္မွတ္ခ်ိန္ အတြင္း မလုပ္နိုင္တဲ့အခါ၊စိန္ေခၚမႈမ်ားတဲ့တာဝန္ေတြထမ္းေဆာင္ရတဲ့အခါစိတ္ဖိစီးမႈေတြႀကဳံရတတ္ပါတယ္။ဒါကေတာ့ေရတိုျဖစ္တဲ့ဖိစီးမႈပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လုပ္ငန္းခြင္စိတ္ဖိစီးမႈေတြဟာၾကာရွည္ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ေက်ာ္လြားရန္ခက္ခဲလာနိုင္ပါတယ္။ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေရာစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးကိုထိခိုက္နိုင္ပါတယ္။အေမရိကန္စိတ္ပညာအသင္းႀကီး(APA)ရဲ႕အဆိုအရေတာ့ လုပ္ငန္းခြင့္စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကေယဘူယ်အားျဖင့္တူၾကပါတယ္။သင္ဟာအလုပ္မွာေတြ႕ရတဲ့ဖိစိမႈးေတြ pressureေတြ tension ေတြကို အၿမဲတမ္းေရွာင္ရွားလို႔ေတာ့မရပါဘူးတစ္ႀကိမ္မဟုတ္တစ္ႀကိမ္ႀကဳံရမွာပါပဲ။ဒါေပမယ့္အလုပ္မွာႀကဳံရတဲ့ဖိအားေတြကို စနစ္တက် စီမံေပးျခင္းျဖင့္ ေရရွည္လုပ္ငန္းခြင္စိတ္ဖိစီးမႈကိုတားဆီးနိုင္ပါတယ္။

ဘယ္အရာေတြကလုပ္ငန္းခြင္စိတ္ဖိစီးမႈေတြျဖစ္ေစသလဲ?

၁။ လစာနည္းပါးမႈ

၂။ လုပ္ငန္းခြင္မွာဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးမ်ားတဲ့အလုပ္ေတြကိုလုပ္ရျခင္း(ဝန္ပိျခင္း)

၃။ ရာထူးတက္ဖို႔အခြင့္အလမ္းနည္းပါးျခင္း။တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္းမရွိျခင္း။

၄။ ေႏြးေထြးတဲ့ပတ္ဝန္းက်င္မရွိျခင္း၊social support မရျခင္း။

၅။ အလုပ္နဲ႕ပါတ္သက္တဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္ရာမွာအကန့္အသတ္ေတြမ်ားေနျခင္း၊ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ခက္ခဲျခင္း။

၆။ လုပ္ငန္းခြင္ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြအေပၚျပည့္ဝစြာမေဆာင္႐ြက္နိုင္ျခင္း။အထက္ဌာနရဲ႕လိုလားခ်က္ကဘာဆိုတာကိုမရွင္းလင္းျခင္း။

ဒါေတြကေတာ့လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြကိုျဖစ္ေစတဲ့အရာေတြပါ။ဒီလုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြကိုသင္မထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ဘူးဆိုဘာေတြျဖစ္လာမလဲ?

လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြေတြကိုမထိန္းခ်ဳပ္နိုင္တဲ့အခါ 

အလုပ္နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ့ဖိအားေတြေၾကာင့္ရလာတဲ့စိတ္ဖိစီးမႈေတြကခ်က္ျခင္းႀကီးသင့္ဦးေႏွာက္ထဲေပၚလာၿပီးခံစားရတာမ်ိဳးေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမယ့္လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြကေနစိတ္ဖိစီးမႈေတြအၿမဲမျပတ္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့မက်န္းမာျခင္းနဲ႕သက္ေတာင့္သက္သာမျဖစ္ျခင္းေတြကိုျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။စိတ္ဖိစီးမႈေတြကိုျဖစ္ေစတဲ့အလုပ္ပတ္ဝန္းက်င္(work environment) တစ္ခုဟာေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း ၊အစာအိမ္ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊အိပ္ေရးမဝသလိုခံစားရျခင္း၊ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္း၊နဲ႕အာ႐ုံစူးစိုက္ဖို႔ခက္ျခင္းစတဲ့ျပႆနာေတြကိုျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ဒါ့အျပင္စိတ္ဖိစီးမႈေတြကေရရွည္ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့စိုးရိမ္စိတ္ေတြျမင့္လားတာ၊insomnia ျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တက္ျခင္း၊ ကိုယ္ခံအားနည္းျခင္းစတာေတြကိုျဖစ္ေစပါတယ္။အဲဒီအရာေတြကေနတစ္ဆင့္စိတ္က်ျခင္း၊ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊အဝလြန္ျခင္းစတဲ့က်န္းမာေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ေရာဂါေတြထိပါဦးတည္ေစနိုင္ပါတယ္။ပိုဆိုးတာကေတာ့လုပ္ငန္းခြင္ဖိစိးမႈႀကဳံရတဲ့သူေတြဟာ ပိုဆိုးတဲ့အေလ့အက်င့္ေတြ ထပ္ေပါင္းထည့္လိုက္တာပါပဲ။ ဘယ္လိုအရာေတြလဲဆိုေတာ့ စိတ္ညစ္တိုင္းစားတာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႕မညီ တဲ့အစားအစာေတြစားတာ၊ စီးကရက္ေသာက္တာ၊မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးတာ၊ အရက္ေသာက္တာ စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႕ ဖိစီးမႈေတြကို မၾကာခဏရင္ဆိုင္ေျဖးရွင္းၾကတာပါပဲ။

ဒီလိုဖိစီးမႈေတြကိုဘယ္လိုေက်ာ္လြားမလဲ?

.စိတ္ဖိစီးမႈေျဖစ္ေစမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကိုစနစ္တက်စီမံေက်ာ္လႊားမယ္ဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမႈေတြေလ်ာ့ပါးေစမွာပါ။ 

ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားၾကမလဲ?

၁။သင့္ကိုဖိစီးေစတဲ့အရာေတြကိုေထာင္ေခ်ာက္ျပန္ဆင္ပါ။

ဘယ္လိုအေျခအေနေတြက သင့္ကို ဖိစီးမႈအမ်ားဆံုးျဖစ္ေစသလဲဆိုတာႏွင့္ အဲဒီအရာေတြအေပၚ သင္ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္သလဲဆိုတာကို တစ္ပတ္ ဒါမွမဟုတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ေန႕စဥ္မွတ္တမ္းေရးသြင္းထားပါ။သင့္ရဲ႕အေတြးေတြ၊ခံစားခ်က္ေတြ၊ အလုပ္ပတ္ဝန္းက်င္အေၾကာင္း ေတြ၊အလုပ္ထဲကလူေတြအေၾကာင္း၊အလုပ္အေျခအေန၊သင္ရဲ႕ျပဳမႈေဆာင္႐ြက္ပုံေတြ၊ physical setting ေခၚတဲ့သင့္ရဲ႕႐ုံးစားပြဲအျပင္ အဆင္ေတြစတာေတြအားလုံးကို မွတ္တမ္းယူထားပါ။ ဥပမာသင္ဟာအလုပ္ထဲမွာအၿမဲတမ္းအသံကိုေအာ္ေျပာေနရသလား? အေအာ္ခံ ေနရသလား?စက္သံကားသံေတြဆူညံေနသလား?လမ္းအမ်ားႀကီးေလ်ာက္ေနရသလား?ထိုင္ခုံကသက္ေတာင့္သက္သာမျဖစ္တာလား?ဒီလိုမွတ္တမ္းယူျခင္းက ဖိစီးေစတဲ့အရာေတြနဲ႕ အဲဒီအရာေတြအေပၚသင္ဘယ္လိုျပဳမူေနသလဲဆိုတဲ့ ပုံစံတစ္ခါကိုရွာေဖြေတြ႕ရွိဖို႔သင့္ ကိုကူညီမွာပါ။

၂။ေကာင္းမြန္တဲ့တုန့္ျပန္မႈပုံစံတည္ေဆာက္ပါ။

စိတ္ဖိစီးေစတဲ့အရာေတြေျဖေဖ်ာက္ဖို႔သင္အာ႐ုံစိုက္တဲ့အခါ အရက္ေသာက္ျခင္း စီးကရက္ေသာက္ျခင္းေတြလုပ္မယ့္အစား တစ္ျခားပို ေကာင္းတဲ့ေ႐ြးခ်ယ္မႈကိုလုပ္ပါ။ ဥပမာ exercise လုပ္ျခင္း။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းလမ္းေလ်ာက္ျခင္းေတြက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ကာက်န္းမာေရး သာမက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအတြက္ပါတကယ္အသုံးဝင္ပါတယ္။ဒါေတြအျပင္ တရားထိုင္ျခင္း ေယာဂက်င့္ျခင္းစတဲ့အျပဳအမူေကာင္းေတြ ျပဳမူပါ။

၃။မိမိကိုယ္ကိုစည္းကမ္းေဘာင္အတြင္းဝင္ေအာင္တည္ေဆာက္ပါ

  ဒီေန႕လို နည္းပညာေခတ္ႀကီးမွာ သင့္အေပၚဖိအားေတြတစ္ေန႕လုံးသက္ေရာက္ေနဖို႔သိပ္လြယ္ပါတယ္။အနားယူရမယ့္အခ်ိန္မွာ အလုပ္နဲ႕ဆိုင္သည္ျဖစ္ေစမဆိုင္သည္ျဖစ္ေစ electronic device ေတြကိုသုံးစြဲတာေလ်ာ့ပါ။အိမ္ေရာက္တဲ့အခါအလုပ္နဲ႕ဆိုင္တဲ့ emails မစစ္တာမ်ိဴး။ညစာစားခ်ိန္အတြင္း ဖုန္းလက္ခံမေျပာတာမ်ိဳး စတဲ့စည္းကမ္းေတြသတ္မွတ္ေနထိုင္ပါ။

၄။အနားယူဖို႔အခ်ိန္လုံလုံေလာက္ေလာက္ယူပါ

အလုပ္ႀကိဳးစားတာကေကာင္းတဲ့အျပဳအမူပါ။ ဒါေပမယ့္အလုပ္ႀကိဳးစားရာကေန လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြရရွိလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရရွည္ေအာင္ျမင္ဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ဒီေတာ့အလုပ္ကိုႀကိဳးစားပါ။အဲဒါနဲ႕အတူအနားယူဖို႔အခ်ိန္လဲလုံလုံေလာက္ေလာက္ေပးပါ။

အနားယူေနတဲ့အခ်ိန္မွာဖုန္းကိုပိန္ထားၿပီးတစ္ေန႕ကိုတစ္နာရီျဖစ္ေစနာရီဝက္ျဖစ္ေစ အလုပ္နဲ႕အဆက္အသြယ္ျဖတ္ထားပါ။ အလုပ္အေၾကာင္းေတြးေတာင္မေတြးပါနဲ႕။

၅။။နားယူဖို႔အေကာင္းဆုံးနည္းလမ္းကိုေ႐ြးခ်ယ္ပါ

ေရေရကူးျခင္း၊တရားထိုျခင္း၊ အသက္ရႈေလ့က်င့္ခန္းစတာေတြက သင့္စိတ္အတြက္သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေစပါတယ္။ မနက္ေစာေစာျဖစ္ေစညေနဘက္ျဖစ္ေစ လမ္းေလ်ာက္ျခင္းကိုျပဳပါ။သင့္စိတ္မွာႀကဳံေနရတဲ့ဖိအားေတြကိုေလ်ာ့လာေစပါတယ္။

၆။အထက္လူႀကီးနဲ႕ပြင့္ပြင့္လင္းေျပာပါ

ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့အလုပ္ပါတ္ဝန္းက်င္ကအဆင္မေျပေၾကာင္းပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပပါ။ စည္ပင္မွာအမွိုက္ရွင္းလင္းေရးမွာ အလုပ္လုပ္ေန သူအတြက္အနံ႕ဆိုးေတြရေနတဲ့ပါတ္ဝန္းက်င္ကျပႆနာမဟုတ္ေပမယ့္ ႐ုံးစာေရးတစ္ေယာက္အတြက္ အနံအသက္မေကာင္းတဲ့ ပါတ္ဝန္းက်င္ကအလုပ္မွာအာ႐ုံစိုက္ဖို႔ခက္ခဲ့ပါတယ္။

အလုပ္ပါတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းဆိုတာ အလုပ္ၿပီးေျမာက္ဖို႔ အမ်ားႀကီးအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ႐ုံးသုံးကိရိယာေတြ ထိုင္ခုံေတြ ေလဝင္ေလထြက္ေတြ ပါတ္ဝန္းက်င္ကလာတဲ့အသံေတြ စတာေတြဟာအလုပ္ပါတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းတစ္ခုအတြက္ေသခ်ာျပင္ဆင္ ရပါတယ္။

Batterfly effect theory လိုပါပဲ လူတစ္ေယာက္စိတ္ၾကည္ေနရင္ က်န္လူတစ္ေယာက္ကိုပါစိတ္ၾကည္လင္မႉေတြကူးစက္ၿပီး ေပ်ာ္႐ႊင္တဲ့လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုျဖစ္လာၿပီး အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီးၿပီးေျမာက္နိုင္ပါတယ္။

၇။ မိတ္ေဆြေတြဆီကအကူအညီေတြရယူပါ

အလုပ္မွာမေပ်ာ္မ႐ြင္ျဖစ္ေနၿပီ လုပ္ငန္းခြင္ဖိအားေတြႀကဳံလာရၿပီဆိုရင္ ယုံၾကည္ရတဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြ မိသားစုဝင္ေတြဆီကေန အကူအညီေတြရယူပါ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးႏြေးတာမ်ိဳး၊gymသြားဖို႔အေဖာ္ေခၚတာမ်ိဳး၊မနက္ခင္းလမ္းေလ်ာက္ဖို႔အေဖာ္ေခၚတာမ်ိဳး စတဲ့မိသားစုေတြဆီကေန အေထာက္အပံရယူတာမ်ိဳးေတြလုပ္ပါ။

ဒီေဆာင္းပါးကေတာ့ဒီေလာက္ပါပဲအဆုံးထိဖတ္ေပးလို႔ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အေမရိကန္စိတ္ပညာအသင္းႀကီး၏ Coping with stress at work. ေဆာင္းပါးအားဆီေလ်ာ္သလိုဘာသာျပန္ေပးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။မွားယြင္းမႈရွိက ကြၽန္ေတာ္၏ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာသူအတြက္ပင္အက်ိဳးတစ္ခုျဖစ္ထြန္းေစကာမူ ႀကိဳးစားရႀကိဳးနပ္ေပၿပီ။

ေက်းဇူးတင္လွ်က္

     သိန္းႂကြယ္