Saturday, December 6, 2014

HIV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၏ ျပင္းထန္မႈႏႈန္း ယခင္ကထက္ က်ဆင္းလာေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိ



ခုခံအားက်ဆင္းမႈ AIDS ေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစသည့္ HIV ေရာဂါပိုးသည္ ယခင္ကာလမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက အတန္ငယ္ အင္အားေလ်ာ့နည္းေသာ အသြင္မ်ိဳးသို႔ ေျပာင္းလဲလာေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
AIDS ေရာဂါဆိုင္ရာ အထူးျပဳ ေလ့လာမႈတစ္ခုတြင္ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိမႈအရ HIV ဗိုင္းရပ္စ္သည္ ေသဆံုးႏိုင္ေျခ ျပင္းအားအဆင့္ က်ဆင္းလာသလို လူအခ်င္းခ်င္း ကူးစက္ႏိုင္မႈ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္လည္း ယခင္ကာလမ်ားကထက္ ေလ်ာ့နည္းလာသည္ကို အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။

ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္မွ ပညာရွင္ တစ္စုက HIV ေရာဂါပိုး၏ သေဘာသဘာဝကို လူသားမ်ား၏ ကိုယ္ခံအားစနစ္က ပိုမိုခုခံႏုိင္စြမ္း ျမင့္လာျခင္းေၾကာင့္ ယင္း၏ သက္ေရာက္မႈ စြမ္းအားကို ေလွ်ာ့ခ်လာႏုိင္ျခင္းဟု ရွင္းျပခဲ့သည္။ အကယ္၍ လက္ရွိ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္အတိုင္းသာ ေရွ႕ဆက္သြားေနမည္ ဆိုပါက အနာဂတ္ အခ်ိန္တစ္ခုတြင္ HIV ေရာဂါပိုးသည္ လူသားမ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္မေပးႏုိင္သည့္ အဆင့္ထိ ေရာက္ရွိသြားႏုိင္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ခန္႔မွန္းထားသည္။
“HIV ေရာဂါပိုးရဲ႕ သေဘာသဘာဝအရ အေယာင္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ ဆရာတစ္ဆူလုိ႔ ေျပာႏုိင္တယ္။ လူ႔ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္က လုိက္ဖမ္းမမိေအာင္ ပုန္းကြယ္ေရွာင္တိမ္းႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူသားေတြရဲ႕ ကိုယ္ခံအားစနစ္မွာ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာတဲ့အခါ ေရာဂါပိုးက ေရွာင္ရတိမ္းရ ပိုခက္လာတယ္။ ဒီေတာ့ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ပံုသ႑န္ဖြဲ႕စည္းမႈကို ပိုၿပီး ျပားကပ္သြားေအာင္ ေျပာင္းလဲလိုက္ရတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ရွင္သန္ရပ္တည္မႈအတြက္ ဒီလိုေျပာင္းလဲလိုက္ေပမယ့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ကေတာ့ က်သြားတယ္။ ဒီသေဘာပါပဲ”ဟု ဦးေဆာင္ သုေတသီ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ပေရာ္ဖက္ဆာ ဖိလစ္ဂူလ္ဒါက ရွင္းျပခဲ့သည္။

လူ႔ကိုယ္ခံအား စနစ္ကို ေရွာင္တိမ္းရန္ ပံုစံေျပာင္းလုိက္သည့္အခါ HIV ဗိုင္းရပ္စ္၏ ဆဲလ္ပံုတူပြားမႈ အရည္အေသြးကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစၿပီး အက်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏုိင္သည့္ အေျခအေန ေလ်ာ့က်သြားသလို ကူးစက္မႈ အထေျမာက္သည့္တိုင္ AIDS ေရာဂါ ျဖစ္ပြားရန္လည္း အခ်ိန္ပိုမိုၾကာျမင့္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
ပေရာ္ဖက္ဆာ ဂူလ္ဒါက “ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံနဲ႔စာရင္ ေဘာ့ဆြာနာမွာ ရွိေနတဲ့ HIVပိုး ကူးစက္ခံရသူေတြရဲ႕ ေရာဂါပိုးဆဲလ္ ပ်ံ႕ပြားျဖစ္တည္မႈဟာ (၁၀)ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ပိုနည္းေနတယ္။ ေဒသအလုိက္ အေျပာင္းအလဲ ရွိႏုိင္တဲ့ သေဘာပဲ။ ဒီအခ်က္က စိတ္လႈပ္ရွားစရာပါ။ ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေလ့လာေနတာက ဒီလို ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္ဟာ ဘယ္လို အေျခအေန၊ ဘယ္လို ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အျမန္ဆံုး ျဖစ္ႏုိင္သလဲ ဆိုတာကို သိရွိလာဖုိ႔ပါပဲ။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရဲ႕ ျပင္းအားနဲ႔ အရွိန္အဟုန္ကို ေႏွးေကြးသြားေအာင္ လုပ္ႏုိုင္ၿပီဆိုရင္ ဒီေရာဂါပိုးကို အျမစ္ျပတ္ သုတ္သင္ဖုိ႔ လမ္းစကို ရွာေတြ႕လာတာပဲေလ”ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Ref: BBC


HIV/AIDS ခံစားေနရသူမ်ား စိတ္ဒဏ္ရာ မရရွိေအာင္ ေနထိုင္ပါက ေရာဂါ ကုသမႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္

 HIV/AIDS ေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရသူေတြဟာ ART ေဆးေသာက္သုံးမႈ တစ္ခုတည္းကို အားမကိုးပဲ စိတ္ဓါတ္ေရးရာ က်ဆင္းမႈမရွိေအာင္ သတိထားျပဳမႈ ေနထုိင္ မယ္ဆိုရင္ ပိုမိုထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ဒီဇင္ဘာလ (၂) ရက္ေန႔က မဂၤလာဒုံ အထူးကုေဆး႐ုံႀကီးမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ကမၻာ႔ခုခံ အားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားမွာ ေရာဂါပညာရပ္ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးေတြက ေျပာပါတယ္။
HIV ပိုး ကူးစက္ခံေနရသူေတြကို မိသားစုနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ေတြက ပစ္ပယ္မႈေတြ မျပဳလုပ္ပဲ ေ၀ဒနာရွင္ ကိုယ္တုိင္ကလည္း စိတ္ဓါတ္ေရးရာ က်ဆင္းမႈမျဖစ္ေအာင္ သတိထားျပဳမူေနထိုင္မယ္ ဆိုရင္ HIV အဆင့္မွ AIDS အဆင့္ကို ေရာက္ရွိဖို႔ အခ်ိန္ ၾကာႏိုင္သလို ေရာဂါကုသေရးအတြက္လည္း ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈတစ္ခုျဖစ္တယ္လုိ႔ မဂၤလာဒုံ အထူးကုေဆး႐ုံအုပ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ HIV/AIDS ကူးစက္ခံစားေနရသူ တစ္သိန္းရွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ ၀န္းက်င္ ရွိၿပီး မဂၤလာဒုံ အထူးကုေဆး႐ုံမွာ ART ေဆးထုတ္ယူတဲ့ လူႀကီး (၅၄၆၇) ဦး၊ ကေလး (၆၁၀) ဦး စုစုေပါင္း လူ (၆၀၇၇) ဦးရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

HIV/AIDS ကူးစက္ခံေနရသူ အမ်ားစုဟာ အသက္ (၁၄) ႏွစ္ကေန (၂၅) ႏွစ္အတြင္းျဖစ္ၿပီး လိင္ဆက္ဆံမႈကေန အမ်ားဆုံး ကူးစက္ခံေနရကာ ေန႔စဥ္ (၁၉) ဦးႏႈန္းခန္႔ ကူးက္ခံရမႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ HIV/AIDS ကူးစက္ခံေနရသူ တစ္သိန္းရွစ္ေသာင္း ငါးေထာင္၀န္းက်င္မွာ ART ေဆးကုထုံး လိုအပ္မႈရွိသူဟာ တစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိၿပီး ART ေဆးကုထုံးကိုေတာ့ (၅၄) ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ေထာက္ပံ့မႈ  ရရွိေနတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
MRTV-4 - HIV/AIDS ခံစားေနရသူမ်ား စိတ္ဒဏ္ရာ မရရွိေအာင္ ေနထိုင္ပါက ေရာဂါ ကုသမႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ 

ကမၻာ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔မွာ ပရဟိတ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေတာ္ဝင္ မင္းသား ဟယ္ရီ
 ၿဗိတိသွ်ဓန သဟာယ၏ ေတာင္ဝင္ မင္းသားျဖစ္သူ ဟယ္ရီသည္ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ ခဲ့သည့္ ကမၻာ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ေန႔က HIV ေရာဂါ ပေပ်ာက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပဳလုပ္သည့္ အစီအစဥ္ တစ္ရပ္တြင္ ပါဝင္ အားျဖည့္ေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ေတာ္ဝင္မင္းသား တစ္ဦး အေနႏွင့္ သာမန္ အခ်ိန္တြင္ သက္ေတာ္ေစာင့္ အမ်ားအျပားႏွင့္ ေနထိုင္ရေလ့ ရွိေသာ္လည္း ဟယ္ရီသည္ သူ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ပရဟိ တ အစီအစဥ္ ျဖစ္သည့္ ”Feel No Shame” ကမ္ပိန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားကိုမူ အားတက္သ ေရာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေၾကာင္း ဖြင့္ဟ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သူသည္ အျခားေသာ နာမည္ေက်ာ္မ်ား၊ ႐ုပ္ရွင္ မင္းသား၊ မင္းသမီးမ်ား၊ အဆိုေတာ္မ်ား၊ အိုလံပစ္ ဆုရွင္မ်ားႏွင့္ အတူပူးေပါင္း၍ လႈပ္ရွားခဲ့မႈ မ်ားကို ဗီဒီယို႐ိုက္ကူး ထားခဲ့ ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ ေန႔ တစ္ေန႔လံုး လွ်ိဳ႕ဝွက္ ထုတ္လႊင့္သြား မည္ဟုလည္း ဆိုထားသည္။

သူ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ HIV ေဝဒနာ ခံစားေနရ သူမ်ားအတြက္ တတ္ႏိုင္သည့္ ဘက္မွ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပး ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ လူငယ္ လူရြယ္မ်ား အေနႏွင့္ ၄င္းတို႔ ဘဝတြင္ HIV ေဝဒနာ ခံစားခဲ့ ရဖူးသည္ ဆိုေသာ စိတ္ ခံစားခ်က္ အမည္းစက္ကို ေျဖေဖ်ာက္ ေပးၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ ျဖတ္သန္းႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရး မ်ားကိုေဆာင္ယူေပး ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား သြားသည္။

အဆိုပါ ပေရာဂ်က္ကို မင္းသား ဟယ္ရီႏွင့္ Sentebale အဖြဲ႕အစည္းတို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ကာ Lesotho မင္းသားျဖစ္သူ ကိုယ္တိုင္လည္း ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားသို႔ လွည့္လည္ကာ HIV ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနၾက ရေသာ ကေလးသူငယ္ မ်ား၏ ျပႆနာမ်ားကို ကိုယ္ေတြ႕ေတြ႕ျမင္ လာရသည့္ အတြက္ ပါဝင္ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။
ဟယ္ရီႏွင့္ အတူ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ၾကသည့္ ထိပ္တန္း စာရင္းဝင္ သူမ်ားကလည္း ကမၻာ့ အႏွံ႔အျပားရွိ HIV ေဝဒနာ ခံစားေနရ သူမ်ားအား အားေပးစကား ေျပာျခင္း၊ လိုအပ္သည္ မ်ားကို ရွာေဖြ ေထာက္ပံ့ ေပးျခင္းျဖင့္ HIV ေၾကာင့္ ရရွိလာခဲ့သည့္ အမည္းစက္ႏွင့္ အရွက္ တရားမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရာ တြင္ တိုးတက္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ ထားသည္ဟု ဆိုသည္။

ေပၚျပဴလာ  - ကမၻာ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔မွာ ပရဟိတ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေတာ္ဝင္ မင္းသား ဟယ္ရီ

No comments: