ချဥ်းကပ်လွယ်သူ ဖြစ်ဖို့ (Be approachable)

ချဥ်းကပ်လွယ်သူ ဖြစ်ဖို့ (Be approachable)

ကုမ္ပဏီတစ်ခုကနေ ကျွန်တော့်ကို အွန်လိုင်းဟောပြောပွဲလေး လုပ်ဖို့ ကမ်းလှမ်းပါတယ်။ အဖိတ်ခံရသူတွေပဲ တက်ရမဲ့ပွဲမို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အွန်လိုင်းမှာ ကြေညာပေးစရာ မလိုပါဘူး။ အဲ့လိုနဲ့ လုပ်မဲ့ရက် မတိုင်ခင် ညမှာတော့ စီစဉ်တဲ့ အစ်မက အရေးတကြီး ဖုန်းဆက်လာတယ်။

ဆရာ၊ မနက်ဖြန်မနက်ကျ စိတ်ဝင်စားသူ ဘယ်သူမဆို တက်လို့ရကြောင်း ပို့စ်လေး တင်ပေးပါလားတဲ့။ အစ်မ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းဆီ အကြောင်းကြားတဲ့ နေရာမှာ အခက်အခဲ ဖြစ်သွားလို့၊ လူနည်းမှာ စိုးလို့ပါတဲ့။ အဲဒါနဲ့ အစ်မတို့က ဒီအဖွဲ့အစည်းက လူတွေကိုပဲ ရည်ရွယ်တာဆို သူတို့အတွက်ပဲ လုပ်ပေးလေ၊ တကယ်လို့ အဆင်မပြေရင် ရက်ရွှေ့လိုက်လည်း ရတာပဲ ဆိုတော့ ဆရာ့ကို ပြောရမှာ အားနာလို့တဲ့။ သြော် အစ်မရယ်၊ ကျွန်တော်လည်း ဘာမှ ပင်ပန်းတာမှ မဟုတ်တာကို၊ အစ်မတို့ သေချာစာပြန်တင်ပြီးသာ လုပ်လိုက်နော် ဆိုတော့ သူ့မှာ ကျေးဇူးတွေ တင်လို့။

တကယ်လည်း ဟုတ်တယ်။ ကျွန်တော့်အတွက်က စင်ပေါ်မှာ တခမ်းတနားတွေ ဝတ်ပြီး ပြောရတာလည်း မဟုတ်။ အိမ်ကနေပဲ ပြောရတာ။ ပြီးတော့ ညဘက်။ သူတို့ပွဲကို လက်ခံထားလို့ တခြားပွဲတစ်ခုခု ငြင်းထားခဲ့ရတာလည်း မဟုတ်။ ဒီရက်ကလေး ရွှေ့လိုက်ရတာ ကျွန်တော့်အတွက် ဘာမှ အပန်းမကြီးတဲ့ကိစ္စ။ အဲဒါကိုမှ ကျွန်တော်က မာနတစ်ခွဲသားနဲ့ မရဘူး၊ ဒီရက်ဆို ဒီရက်ပဲလို့ လုပ်လိုက်ရင် သူ့မှာ ဘယ်လောက် အဆင်မပြေ ဖြစ်သွားမလဲ။

ကိုယ်တိုင်လည်း အဲ့လိုပွဲတွေ စီစဉ်ဖူးတဲ့အခါမှာ ကောင်းကောင်း ကိုယ်ချင်းစာတယ်။ တချို့ကိုဆို ဖုန်းဆက်ရဖို့တောင် တွန့်ဆုတ်နေမိတဲ့အထိ။ အခေါ်အဝေါ်များ လွဲသွားမလား၊ အလုပ်များနေတဲ့အချိန် ဖုန်းဆက်ရကောင်းလား ဆိုပြီးများ ဖြစ်သွားမလား စသဖြင့် သေးသေးကလေးတွေကအစ စိတ်ပူနေရတယ်။ သူတို့နဲ့ ပတ်သက်ရတာ ဘယ်တော့ ပေါက်ကွဲမယ် မသိတဲ့ မိုင်းဗုံးတစ်လုံးကို ရွက်ထားရသလိုပဲ။

အဲ့လိုလူတွေနဲ့ တွဲအလုပ်လုပ်ရရင် ကိုယ့်ရဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းတွေ ကျကုန်တယ်။ ဘာကိုမှ ကိုယ့်ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ကိုယ် မလုပ်ရဲတော့ဘူး။ Initiative မဖြစ်တော့ဘူး။ တခုခုဆို မှားသွားမှာ သိပ်ကြောက်တာကိုး။ လူက ပရိုဂရမ် သွင်းထားတဲ့ စက်ရုပ်လို ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒါမျိုးက လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေထဲမှာလည်း ရှိတတ်သလို၊ မိသားစုမှာလည်း ရှိနိုင်တယ်။ သူငယ်ချင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သလို၊ ကိုယ့်ရည်းစား၊ ကိုယ့်အိမ်ထောင်ဖက်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

ပြောင်းပြန်အနေနဲ့ သိပ်သဘောကောင်းတဲ့သူ၊ နားလည်မှု ပေးတဲ့သူ၊ အပြစ်တင်ဖို့ထက် ဘယ်လိုကောင်းအောင် လုပ်ပေးရမလဲ ဆိုတဲ့ဘက်ကနေ ကြည့်တတ်တဲ့သူတွေနဲ့ တွဲလုပ်ရပြန်တော့လည်း ကိုယ့်မှာ ပျော်နေရော။ အဲ့လိုလူတွေနဲ့ တွေ့ရတိုင်း ငါလည်း သူတို့လို ဖြစ်အောင် ကြိုးစားမယ် ဆိုတဲ့စိတ် အမြဲဝင်တယ်။ ဒါမှ သူတို့နဲ့ ကိုယ်တွဲလုပ်တုန်းက ပျော်ရသလို၊ ကိုယ်နဲ့ အလုပ်တွဲလုပ်ရသူတိုင်းမှာလည်း စိတ်ချမ်းသာရမှာ ဆိုပြီးတော့ပေါ့။

တစ်ဖက်ကလည်း သဘောကောင်းတယ်ဆိုပြီး အလေးမထားတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ သူများ ကိုယ့်ကို အလေးထားတာ၊ မထားတာ နောက်။ ကိုယ်တိုင်ကတော့ အဲ့လိုလူတွေကို ပိုပြီး အလေးထားကြောင်း ပြသလေ့ရှိတယ်။ ကျေးဇူးတင်လို့။ အသိအမှတ်ပြုလို့။ ကြောက်လို့ လုပ်ယူထားတဲ့ လေးစားမှု မဟုတ်ဘဲ တကယ် ရင်ထဲက လာတဲ့ လေးစားမှု ဖြစ်တော့ ပိုပြီးလည်း အသက်ဝင်ပါတယ်။

ပြောရရင် Approachable ဖြစ်ဖို့ပေါ့။ မြန်မာလိုဆိုရင် ချဉ်းကပ်လွယ်သူလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

ကိုယ် ငယ်ငယ်က စာမေးပွဲ အမှတ်နည်းတာ၊ ရန်ဖြစ်လာတာ၊ မိဘခေါ်ခံရတာ စသဖြင့် တခုခု အမှားလုပ်မိတဲ့အခါ အဖေနဲ့ အမေမှာ ဘယ်သူ့ကို အရင်ပြောရဲသလဲ။

ကိုယ့်ရောဂါအကြောင်း ဆရာဝန်ကြီးကို မမေးရဲလို့ ရပ်ကွက်ထဲက အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန်ကလေးကို ဆေးစစ်ချက်တစ်ထပ်ကြီးနဲ့ အားကိုးတကြီး သွားမေးတာ ဘာကြောင့်လဲ။

ကိုယ်မသိတဲ့ ရုံးဌာနတစ်ခုကို သွားတဲ့အခါ သဘောကောင်းပုံရတဲ့ သူတွေကိုပဲ မေးတာမို့လား။ အဲ့လိုလေး ကိုယ်မသိတာကို တလေးတစား ယဉ်ယဉ်ကျေးကျေးနဲ့ ပြန်ဖြေပေးလိုက်ရင် ဘယ်လိုခံစားခဲ့ရလဲ ပြန်စဉ်းစားကြည့်။

ဒါဆို Approachable ဖြစ်ခြင်းကို သေချာသဘောပေါက်သွားလိမ့်မယ်။

ကိုယ်နဲ့ တွဲဖက်အလုပ်လုပ်သူတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ဒီလူက တော်တယ်၊ ဒီလူက အချိန်တိကျတယ်၊ ဒီလူက ပရိုဆန်တယ် စသဖြင့် ပုံရိပ်တွေ ရှိကြပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ကျွန်တော် သဘောအကျမိဆုံး၊ ကိုယ်လည်း အဖြစ်ချင်ဆုံး ပုံရိပ်ကတော့ ဒီလူက ချဉ်းကပ်လွယ်တယ် ဆိုတာပဲ။ တခုခုဆို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း မေးရဲတယ်။ သူတို့အခက်အခဲကို လာပြောရဲတယ်။ အပြစ်တင်မှာ မဟုတ်ဘူး၊ ကြောက်နေစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့ ခံစားချက်ကို ကျွန်တော်နဲ့ ပတ်သက်ဆက်စပ်သူတိုင်းဆီမှာ ရနေစေချင်တယ်။ (အထူးသဖြင့် အငယ်တွေမှာ)

စိတ်ကောင်းရှိလွန်းလို့တော့ မဟုတ်ဘူး။ အဲ့လို Approachable ဖြစ်သူတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ဖူးလို့၊ သူတို့ကြောင့် စိတ်လက်ပေါ့ပါးဖူးလို့ ကိုယ်ရခဲ့တဲ့ ခံစားချက်ကို သူတစ်ပါးဆီ လက်ဆင့်ပြန်ကမ်းပေးတဲ့ သဘောပဲ။

ကျွန်တော် တစ်ခါရေးဖူးသလိုပါပဲ။ ပရဟိတလုပ်ဖို့၊ အများအကျိုး ထမ်းရွက်ဖို့တို့ ခဏထား။ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင် အဝန်းအဝိုင်းက လူတွေကိုတောင် ဘယ်လောက် စိတ်ချမ်းသာအောင် ထားပြီးပြီလဲ အရင်စဉ်းစားဦး။ ကိုယ့်မိဘ၊ ကိုယ့်အိမ်ထောင်ဖက်၊ ကိုယ့်သားသမီး၊ ကိုယ့်ဝန်ထမ်း၊ ကိုယ့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ ကိုယ့်ကြောင့် ပျော်နေလား၊ အဆင်ပြေနေလား။ ကိုယ် ရောက်လာပြီ ဆိုတာနဲ့ကို သူတို့စိတ်မှာ လေးပင်ကုန်သလား။ ကိုယ်ဟာ သူတို့အတွက် အချိန်မရွေး ပေါက်ကွဲနိုင်တဲ့ မိုင်းဗုံးတစ်လုံးလို ဖြစ်နေလား။ သေချာစဉ်းစားကြည့်ပါ။

ဖြစ်နေတယ်ဆို အထအန ကောက်တာလေးတွေ လျှော့ကြည့်။ တစ်ဖက်သားဘက်ကနေ တွေးပေးတတ်အောင် ကြိုးစားကြည့်။ အပြစ်တင်စကား ပြောဖို့ထက် ပြဿနာ ဖြေရှင်းဖို့ကို ဦးစားပေး စဉ်းစားကြည့်။

မိုင်းတစ်လုံး ကွဲသွားရင် ဘေးက လူတွေ ထိခိုက်တာက နောက်မှ။ အရင်ဆုံး ကိုယ်က ပေါက်ကွဲပစ်လိုက်ရတာ။ အဲ့လိုသာ ကိုယ့်စိတ်ကလေးတွေကို ပြင်မယ်ဆို ကိုယ်လည်း ပျော်ရလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေ ကိုယ့်ကြောင့် စိတ်ချမ်းသာ ပျော်ရွှင်ရရင် ကိုယ်လည်း တူသော အကျိုးပေးလိမ့်မယ်။

တကယ်ပါ။ တစ်နေ့ တစ်နေ့ ကြုံတွေ့ရသမျှ လူတွေကို ဘယ်လိုလေး အဆင်ပြေအောင် လုပ်ပေးလိုက်ရမလဲ ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ ရှင်သန်ရတာ သိပ်တန်ဖိုးရှိပါတယ်။ လူဖြစ်ရကျိုးလည်း နပ်ပါတယ်။ တကူးတက လုပ်နေစရာ မလိုတဲ့ ပရဟိတလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါက်တာ ဖြိုးသီဟ

၂၅.၆.၂၀၂၀

(Zawgyi)

ခ်ဥ္းကပ္လြယ္သူ ျဖစ္ဖို႔ (Be approachable)

ကုမၸဏီတစ္ခုကေန ကၽြန္ေတာ့္ကို အြန္လိုင္းေဟာေျပာပြဲေလး လုပ္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းပါတယ္။ အဖိတ္ခံရသူေတြပဲ တက္ရမဲ့ပြဲမို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အြန္လိုင္းမွာ ေၾကညာေပးစရာ မလိုပါဘူး။ အဲ့လိုနဲ႔ လုပ္မဲ့ရက္ မတိုင္ခင္ ညမွာေတာ့ စီစဥ္တဲ့ အစ္မက အေရးတႀကီး ဖုန္းဆက္လာတယ္။

ဆရာ၊ မနက္ျဖန္မနက္က် စိတ္ဝင္စားသူ ဘယ္သူမဆို တက္လို႔ရေၾကာင္း ပို႔စ္ေလး တင္ေပးပါလားတဲ့။ အစ္မ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းဆီ အေၾကာင္းၾကားတဲ့ ေနရာမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္သြားလို႔၊ လူနည္းမွာ စိုးလို႔ပါတဲ့။ အဲဒါနဲ႔ အစ္မတို႔က ဒီအဖြဲ႕အစည္းက လူေတြကိုပဲ ရည္ရြယ္တာဆို သူတို႔အတြက္ပဲ လုပ္ေပးေလ၊ တကယ္လို႔ အဆင္မေျပရင္ ရက္ေရႊ႕လိုက္လည္း ရတာပဲ ဆိုေတာ့ ဆရာ့ကို ေျပာရမွာ အားနာလို႔တဲ့။ ေၾသာ္ အစ္မရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘာမွ ပင္ပန္းတာမွ မဟုတ္တာကို၊ အစ္မတို႔ ေသခ်ာစာျပန္တင္ၿပီးသာ လုပ္လိုက္ေနာ္ ဆိုေတာ့ သူ႔မွာ ေက်းဇူးေတြ တင္လို႔။

တကယ္လည္း ဟုတ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္က စင္ေပၚမွာ တခမ္းတနားေတြ ဝတ္ၿပီး ေျပာရတာလည္း မဟုတ္။ အိမ္ကေနပဲ ေျပာရတာ။ ၿပီးေတာ့ ညဘက္။ သူတို႔ပြဲကို လက္ခံထားလို႔ တျခားပြဲတစ္ခုခု ျငင္းထားခဲ့ရတာလည္း မဟုတ္။ ဒီရက္ကေလး ေရႊ႕လိုက္ရတာ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ဘာမွ အပန္းမႀကီးတဲ့ကိစၥ။ အဲဒါကိုမွ ကၽြန္ေတာ္က မာနတစ္ခြဲသားနဲ႔ မရဘူး၊ ဒီရက္ဆို ဒီရက္ပဲလို႔ လုပ္လိုက္ရင္ သူ႔မွာ ဘယ္ေလာက္ အဆင္မေၿပ ျဖစ္သြားမလဲ။

ကိုယ္တိုင္လည္း အဲ့လိုပြဲေတြ စီစဥ္ဖူးတဲ့အခါမွာ ေကာင္းေကာင္း ကိုယ္ခ်င္းစာတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုဆို ဖုန္းဆက္ရဖို႔ေတာင္ တြန႔္ဆုတ္ေနမိတဲ့အထိ။ အေခၚအေဝၚမ်ား လြဲသြားမလား၊ အလုပ္မ်ားေနတဲ့အခ်ိန္ ဖုန္းဆက္ရေကာင္းလား ဆိုၿပီးမ်ား ျဖစ္သြားမလား စသျဖင့္ ေသးေသးကေလးေတြကအစ စိတ္ပူေနရတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ရတာ ဘယ္ေတာ့ ေပါက္ကြဲမယ္ မသိတဲ့ မိုင္းဗုံးတစ္လုံးကို ရြက္ထားရသလိုပဲ။

အဲ့လိုလူေတြနဲ႔ တြဲအလုပ္လုပ္ရရင္ ကိုယ့္ရဲ့ တီထြင္ဖန္တီးနိုင္စြမ္းေတြ က်ကုန္တယ္။ ဘာကိုမွ ကိုယ့္ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ကိုယ္ မလုပ္ရဲေတာ့ဘူး။ Initiative မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တခုခုဆို မွားသြားမွာ သိပ္ေၾကာက္တာကိုး။ လူက ပရိုဂရမ္ သြင္းထားတဲ့ စက္႐ုပ္လို ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြထဲမွာလည္း ရွိတတ္သလို၊ မိသားစုမွာလည္း ရွိနိုင္တယ္။ သူငယ္ခ်င္းလည္း ျဖစ္နိုင္သလို၊ ကိုယ့္ရည္းစား၊ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဖက္လည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။

ေျပာင္းျပန္အေနနဲ႔ သိပ္သေဘာေကာင္းတဲ့သူ၊ နားလည္မႈ ေပးတဲ့သူ၊ အျပစ္တင္ဖို႔ထက္ ဘယ္လိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးရမလဲ ဆိုတဲ့ဘက္ကေန ၾကည့္တတ္တဲ့သူေတြနဲ႔ တြဲလုပ္ရျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ့္မွာ ေပ်ာ္ေနေရာ။ အဲ့လိုလူေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတိုင္း ငါလည္း သူတို႔လို ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုတဲ့စိတ္ အျမဲဝင္တယ္။ ဒါမွ သူတို႔နဲ႔ ကိုယ္တြဲလုပ္တုန္းက ေပ်ာ္ရသလို၊ ကိုယ္နဲ႔ အလုပ္တြဲလုပ္ရသူတိုင္းမွာလည္း စိတ္ခ်မ္းသာရမွာ ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။

တစ္ဖက္ကလည္း သေဘာေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး အေလးမထားတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သူမ်ား ကိုယ့္ကို အေလးထားတာ၊ မထားတာ ေနာက္။ ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ အဲ့လိုလူေတြကို ပိုၿပီး အေလးထားေၾကာင္း ျပသေလ့ရွိတယ္။ ေက်းဇူးတင္လို႔။ အသိအမွတ္ျပဳလို႔။ ေၾကာက္လို႔ လုပ္ယူထားတဲ့ ေလးစားမႈ မဟုတ္ဘဲ တကယ္ ရင္ထဲက လာတဲ့ ေလးစားမႈ ျဖစ္ေတာ့ ပိုၿပီးလည္း အသက္ဝင္ပါတယ္။

ေျပာရရင္ Approachable ျဖစ္ဖို႔ေပါ့။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ ခ်ဥ္းကပ္လြယ္သူလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။

ကိုယ္ ငယ္ငယ္က စာေမးပြဲ အမွတ္နည္းတာ၊ ရန္ျဖစ္လာတာ၊ မိဘေခၚခံရတာ စသျဖင့္ တခုခု အမွားလုပ္မိတဲ့အခါ အေဖနဲ႔ အေမမွာ ဘယ္သူ႔ကို အရင္ေျပာရဲသလဲ။

ကိုယ့္ေရာဂါအေၾကာင္း ဆရာဝန္ႀကီးကို မေမးရဲလို႔ ရပ္ကြက္ထဲက အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ကေလးကို ေဆးစစ္ခ်က္တစ္ထပ္ႀကီးနဲ႔ အားကိုးတႀကီး သြားေမးတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။

ကိုယ္မသိတဲ့ ႐ုံးဌာနတစ္ခုကို သြားတဲ့အခါ သေဘာေကာင္းပုံရတဲ့ သူေတြကိုပဲ ေမးတာမို႔လား။ အဲ့လိုေလး ကိုယ္မသိတာကို တေလးတစား ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းနဲ႔ ျပန္ေျဖေပးလိုက္ရင္ ဘယ္လိုခံစားခဲ့ရလဲ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္။

ဒါဆို Approachable ျဖစ္ျခင္းကို ေသခ်ာသေဘာေပါက္သြားလိမ့္မယ္။

ကိုယ္နဲ႔ တြဲဖက္အလုပ္လုပ္သူေတြရဲ့ စိတ္ထဲမွာ ဒီလူက ေတာ္တယ္၊ ဒီလူက အခ်ိန္တိက်တယ္၊ ဒီလူက ပရိုဆန္တယ္ စသျဖင့္ ပုံရိပ္ေတြ ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာအက်မိဆုံး၊ ကိုယ္လည္း အျဖစ္ခ်င္ဆုံး ပုံရိပ္ကေတာ့ ဒီလူက ခ်ဥ္းကပ္လြယ္တယ္ ဆိုတာပဲ။ တခုခုဆို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေမးရဲတယ္။ သူတို႔အခက္အခဲကို လာေျပာရဲတယ္။ အျပစ္တင္မွာ မဟုတ္ဘူး၊ ေၾကာက္ေနစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ဆက္စပ္သူတိုင္းဆီမွာ ရေနေစခ်င္တယ္။ (အထူးသျဖင့္ အငယ္ေတြမွာ)

စိတ္ေကာင္းရွိလြန္းလို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အဲ့လို Approachable ျဖစ္သူေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖူးလို႔၊ သူတို႔ေၾကာင့္ စိတ္လက္ေပါ့ပါးဖူးလို႔ ကိုယ္ရခဲ့တဲ့ ခံစားခ်က္ကို သူတစ္ပါးဆီ လက္ဆင့္ျပန္ကမ္းေပးတဲ့ သေဘာပဲ။

ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခါေရးဖူးသလိုပါပဲ။ ပရဟိတလုပ္ဖို႔၊ အမ်ားအက်ိဳး ထမ္းရြက္ဖို႔တို႔ ခဏထား။ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ အဝန္းအဝိုင္းက လူေတြကိုေတာင္ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ထားၿပီးၿပီလဲ အရင္စဥ္းစားဦး။ ကိုယ့္မိဘ၊ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဖက္၊ ကိုယ့္သားသမီး၊ ကိုယ့္ဝန္ထမ္း၊ ကိုယ့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ ကိုယ့္ေၾကာင့္ ေပ်ာ္ေနလား၊ အဆင္ေျပေနလား။ ကိုယ္ ေရာက္လာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ကို သူတို႔စိတ္မွာ ေလးပင္ကုန္သလား။ ကိုယ္ဟာ သူတို႔အတြက္ အခ်ိန္မေရြး ေပါက္ကြဲနိုင္တဲ့ မိုင္းဗုံးတစ္လုံးလို ျဖစ္ေနလား။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ပါ။

ျဖစ္ေနတယ္ဆို အထအန ေကာက္တာေလးေတြ ေလၽွာ့ၾကည့္။ တစ္ဖက္သားဘက္ကေန ေတြးေပးတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကည့္။ အျပစ္တင္စကား ေျပာဖို႔ထက္ ျပႆနာ ေျဖရွင္းဖို႔ကို ဦးစားေပး စဥ္းစားၾကည့္။

မိုင္းတစ္လုံး ကြဲသြားရင္ ေဘးက လူေတြ ထိခိုက္တာက ေနာက္မွ။ အရင္ဆုံး ကိုယ္က ေပါက္ကြဲပစ္လိုက္ရတာ။ အဲ့လိုသာ ကိုယ့္စိတ္ကေလးေတြကို ျပင္မယ္ဆို ကိုယ္လည္း ေပ်ာ္ရလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္က လူေတြ ကိုယ့္ေၾကာင့္ စိတ္ခ်မ္းသာ ေပ်ာ္ရႊင္ရရင္ ကိုယ္လည္း တူေသာ အက်ိဳးေပးလိမ့္မယ္။

တကယ္ပါ။ တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ၾကဳံေတြ႕ရသမၽွ လူေတြကို ဘယ္လိုေလး အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေပးလိုက္ရမလဲ ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ ရွင္သန္ရတာ သိပ္တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ လူျဖစ္ရက်ိဳးလည္း နပ္ပါတယ္။ တကူးတက လုပ္ေနစရာ မလိုတဲ့ ပရဟိတလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ၿဖိဳးသီဟ

၂၅.၆.၂၀၂၀

လယ်ယာမြေကို အရပ်စာချုပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် လုပ်

လယ်ယာမြေကို အရပ်စာချုပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် လုပ်နေတာ ဓလေ့တစ်ခုလို ဖြစ်နေပါတယ်။ ပုံစံ ၇ ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ အရောင်းအဝယ် လုပ်တာ တရားဝင်ပါ သလား။ လယ်ယာမြေကို အရောင်းအဝယ် လုပ်ရာမှာ တရားဝင် ဖြစ်အောင် ဘယ်လို လုပ်ရမလဲဆိုတာ သိလိုပါတယ်။

လယ်ယာမြေကို အရပ်စာချုပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် လုပ်နေတာ တရားဝင်သလား၊ ပုံစံ ၇ ရှိ ရှိ မရှိ ရှိ လယ်ယာမြေကို အရောင်းအဝယ် လုပ်လို့ ရသလားလို့မေးလာရင် ပြန်ဖြေရမဲ့ အဖြေက တိုတိုလေးပါဘဲ။ အရပ်စာချုပ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်ခြင်းသည် တရား မဝင်ပါ။ ပုံစံ ၇ မရှိသည့် လယ်ယာမြေကို ရောင်းဝယ် လွှဲပြောင်းခွင့် မရှိပါလို့ဘဲ ဖြေရပါမယ်။

အခုလို အရပ်သဘော လယ်ယာမြေတွေ ရောင်းဝယ်လွှဲပြောင်းနေတာ ရှိနေ ပါတယ်။ လယ်ယာမြေ ဥပဒေက လယ်ယာမြေကို ရောင်းဝယ်ခွင့် ပေးတာ မဟုတ်ဘဲ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် Right to use the Farmland ကိုသာ လွှဲပြောင်း ရောင်းဝယ်ခွင့် ပေးထား တာပါ။ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် တစ်နည်းဆိုသော် လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပြု လက်မှတ် (ပုံစံ ၇) ရှိသူ၊ လယ်ယာမြေကို တရားဝင်လုပ်ပိုင်ခွင့် ရသူကသာ ၄င်းရရှိထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်းရောင်းချနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး ရှိပါတယ်။ လယ်ယာမြေ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ) မှာ ဒီလို ဆိုထားပါတယ်။

ပုဒ်မ ၉။ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူသည် အောက်ပါ အခွင့်အရေးများကို ရရှိစေရမည်။

 (ခ) လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူသည် လယ်ယာမြေကို အားလုံးဖြစ်စေ၊ တစ်စိတ် တစ်ပိုင်းဖြစ်စေ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အား သတ်မှတ်ထားသော စည်းကမ်းချက်များနှင့် အညီ ရောင်းချခွင့်၊ ပေါင်နှံခွင့်၊ ငှားရမ်းခွင့်၊ လဲလှယ်ခွင့်နှင့် ပေးကမ်း ခွင့် ရရှိစေရမည်။ သို့သော် လုပ်ပိုင်ခွင့်အား ရောင်း၊ ပေါင်၊ ငှား၊ လဲလှယ်နှင့် ပေးကမ်းခြင်း ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပုဒ်မ ၁၂၊ ပုဒ်မခွဲ (ဂ) စည်းကမ်းချက်ကို လိုက်နာရပါမယ်။

 ပုဒ်မ ၁၂။ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူသည် -

(ဂ) လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ရောင်းချခြင်း၊ ပေါင်နှံခြင်း၊ ငှားရမ်းခြင်း၊ လဲလှယ်ခြင်းနှင့် ပေးကမ်းခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်သည့်အခါ ဦးစီးဌာနက သတ်မှတ်သည့် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်နှင့် စာချုပ်စာတမ်း မှတ်ပုံတင်ခတို့ကို ပေးဆောင်၍ သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ် ဦးစီး ဌာနရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ရမည်။ ပုဒ်မ ၉ နှင့် ပုဒ်မ ၁၂ တို့၏ စကားရပ်က လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူသည်.. လို့ အစချီထားသည့်အတွက် အထက်ပါ ရောင်း ပေါင်၊ ငှား၊ လဲ၊ ပေး ကိစ္စရပ်တွေကို ပုံစံ ၇ ရသူသာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိပြီး ယင်းပုဂ္ဂိုလ်သည် ပုဒ်မ ၁၂ (ဂ) အရ တံဆိပ်ခွန် ထမ်းဆောင်သည့် စာချုပ်ဖြင့် စာချုပ်ဆို၍ မြေစာရင်း ဦးစီးဌာနတွင် မှတ်ပုံတင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပုဒ်မ ၉ ပါ အခွင့်အရေး ခံစားခွင့် ရှိသူသည် ပုံစံ ၇ ရရှိသူသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုကြောင့် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အရောင်းအဝယ် လုပ်ခြင်းအတွက် ရောင်းသူ အနေဖြင့် ပုံစံ ၇ ရရှိသူကသာ ရောင်းချနိုင်ခွင့် ရှိပြီး ဝယ်သူ အနေနှင့်လည်း ပုံစံ ၇ ရရှိသူ သို့မဟုတ် အမွေဆက်ခံသူ သို့မဟုတ် ကိုယ်စားလှယ် လွှဲအပ်သူ ထံကသာ ဝယ်ယူခွင့် ရှိပါမယ်။ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ရောင်းချ၊ ပေါင်နှံ၊ ငှားရမ်း၊ လဲလှယ်၊ ပေးကမ်းခြင်း များကို အရပ် စာချုပ်နဲ့ ဆောင်ရွက်ခွင့် မရှိပါဘူး။ ပုဒ်မ ၁၂၊ ပုဒ်ခွဲ(ဂ)ပါ စည်းကမ်းချက် အတိုင်း သတ်မှတ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ထမ်းဆောင်ထားသည့် စာချုပ်ဖြင့် ချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်း စာချုပ်ကို သတ်မှတ်ထားသည့် စာချုပ်စာတမ်း မှတ်ပုံတင်ခ ပေးဆောင်၍ မြို့နယ် လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် စာရင်းအင်းဦးစီးဌာနမှာ မှတ်ပုံတင် ရပါမယ်။

လယ်ယာမြေဥပဒေ ပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ) ပါ အခွင့်အရေး ဖြစ်သည့် "လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ရောင်းချခြင်း၊ ပေါင်နှံခြင်း၊ ငှားရမ်းခြင်း၊ လဲလှယ်ခြင်းနှင့် ပေးကမ်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ရန် သတ်မှတ်ထားသည့် ပြဌာန်းချက်များကို နည်းဥပဒေမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ နည်းဥပဒေ ၂၄ (က) အရ အထက်ပါ ကိစ္စများအတွက် လွှဲပြောင်းပေးသူနှင့် လွှဲပြောင်း လက်ခံသူတို့သည် နှစ်ဦးသဘောတူ စာချုပ်ကို သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက် သို့မဟုတ် ကျေးရွာအုပ်စု လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ရှေ့မှောက်မှာ တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ထမ်းဆောင်၍ စာချုပ်ချုပ်ဆို ရမည်ဖြစ်ပါတယ်။ (ရပ်ကျေး လယ်စီရှေ့မှောက်တွင် စာချုပ် မချုပ်ဆိုမီ လွှဲပြောင်းရောင်းဝယ်သော လယ်ယာ မြေအား ဒေသန္တရတန်ဘိုး ဖြတ်ပေးရန် လျှောက်ထားခြင်း၊ မြို့နယ်လယ်စီမှ မြေတန်ဘိုး သတ်မှတ်ခြင်း၊ ယင်းတန်ဘိုးအရ တန်ဘိုး၏ ၂ ရာခိုင်နှုန်းကို တံဆိပ်ခွန် ထမ်းဆောင်ခြင်း၊ ယင်း တံဆိပ်ခေါင်း ပေါ်တွင် စာချုပ်ရေးသား ချုပ်ဆိုခြင်း ဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်ပါတယ်။

ပုဒ်မ ၁၂ (ဂ) နှင့် နည်း ၂၄ (ခ) အရ စာချုပ် ချုပ်ဆိုသည့် နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း (၁၂၀) အတွင်း သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ် ဦးစီးဌာနရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ရပါမည်။ ရောင်းဝယ်သော လယ်ယာမြေတန်ဘိုး၏ (၀.၅)% ကို မှတ်ပုံတင်ခအဖြစ် ပေးသွင်းရပါမည်။ ယင်းသို့ ဆောင်ရွက်ပြီး သောအခါ နည်းဥပဒေ ၂၅၊ နည်းဥပဒေခွဲ (က) နှင့် (ခ) အရ မှတ်ပုံတင် အရောင်းအဝယ် စာချုပ်နှင့် ပုံစံ ၇ မူရင်း ပူးတွဲ၍ ပုံစံ ၉ ဖြင့် မြို့နယ် ဦးစီးဌာနရုံးသို့ လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူ အမည်ပြောင်းလျှောက်ထား ဆောင်ရွက်ရပါမည်။

အဆိုပါ လုပ်ငန်းစဉ် များအတွက် ဗဟိုလယ်စီမှ ညွှန်ကြားချက် အမှတ် (၂/၂၀၁၉)၊ ညွှန်ကြားချက် အမှတ် (၃/၂၀၁၉) နှင့် ညွန်ကြားချက် အမှတ် (၄/၂၀၁၉) တို့ဖြင့် ထုတ်ပြန် ညွှန်ကြားထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

DVB မေး // ဆရာဇော် ဖြေ
Credit ... ဆရာဦးဇော်မင်း (နတ်မောက်)
Original Uploader;  Sir Myo Min Htun

(Zawgyi)

လယ္ယာေျမကို အရပ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ေနတာ ဓေလ့တစ္ခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပုံစံ ၇ ရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္တာ တရားဝင္ပါ သလား။ လယ္ယာေျမကို အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ရာမွာ တရားဝင္ ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆိုတာ သိလိုပါတယ္။

လယ္ယာေျမကို အရပ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ေနတာ တရားဝင္သလား၊ ပုံစံ ၇ ရွိ ရွိ မရွိ ရွိ လယ္ယာေျမကို အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္လို့ ရသလားလို့ေမးလာရင္ ျပန္ေျဖရမဲ့ အေျဖက တိုတိုေလးပါဘဲ။ အရပ္စာခ်ဳပ္ျဖင့္ ေရာင္းဝယ္ျခင္းသည္ တရား မ၀င္ပါ။ ပုံစံ ၇ မရွိသည့္ လယ္ယာေျမကို ေရာင္းဝယ္ လႊဲေျပာင္းခြင့္ မရွိပါလို့ဘဲ ေျဖရပါမယ္။

အခုလို အရပ္သေဘာ လယ္ယာေျမေတြ ေရာင္းဝယ္လႊဲေျပာင္းေနတာ ရွိေန ပါတယ္။ လယ္ယာေျမ ဥပေဒက လယ္ယာေျမကို ေရာင္းဝယ္ခြင့္ ေပးတာ မဟုတ္ဘဲ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ Right to use the Farmland ကိုသာ လႊဲေျပာင္း ေရာင္းဝယ္ခြင့္ ေပးထား တာပါ။ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ တစ္နည္းဆိုေသာ္ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳ လက္မွတ္ (ပုံစံ ၇) ရွိသူ၊ လယ္ယာေျမကို တရားဝင္လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရသူကသာ ၄င္းရရွိထားသည့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်နိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္။ လယ္ယာေျမ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ) မွာ ဒီလို ဆိုထားပါတယ္။

ပုဒ္မ ၉။ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိသူသည္ ေအာက္ပါ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိေစရမည္။

 (ခ) လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိသူသည္ လယ္ယာေျမကို အားလုံးျဖစ္ေစ၊ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္းျဖစ္ေစ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္အား သတ္မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ ေရာင္းခ်ခြင့္၊ ေပါင္ႏွံခြင့္၊ ငွားရမ္းခြင့္၊ လဲလွယ္ခြင့္ႏွင့္ ေပးကမ္း ခြင့္ ရရွိေစရမည္။ သို့ေသာ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အား ေရာင္း၊ ေပါင္၊ ငွား၊ လဲလွယ္ႏွင့္ ေပးကမ္းျခင္း ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပုဒ္မ ၁၂၊ ပုဒ္မခြဲ (ဂ) စည္းကမ္းခ်က္ကို လိုက္နာရပါမယ္။

 ပုဒ္မ ၁၂။ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိသူသည္ -

(ဂ) လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ေပါင္ႏွံျခင္း၊ ငွားရမ္းျခင္း၊ လဲလွယ္ျခင္းႏွင့္ ေပးကမ္းျခင္းတို့ကို ေဆာင္ရြက္သည့္အခါ ဦးစီးဌာနက သတ္မွတ္သည့္ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ႏွင့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပုံတင္ခတို့ကို ေပးေဆာင္၍ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ့နယ္ ဦးစီး ဌာန႐ုံးတြင္ မွတ္ပုံတင္ရမည္။ ပုဒ္မ ၉ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၂ တို့၏ စကားရပ္က လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိသူသည္.. လို့ အစခ်ီထားသည့္အတြက္ အထက္ပါ ေရာင္း ေပါင္၊ ငွား၊ လဲ၊ ေပး ကိစၥရပ္ေတြကို ပုံစံ ၇ ရသူသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး ယင္းပုဂၢိဳလ္သည္ ပုဒ္မ ၁၂ (ဂ) အရ တံဆိပ္ခြန္ ထမ္းေဆာင္သည့္ စာခ်ဳပ္ျဖင့္ စာခ်ဳပ္ဆို၍ ေျမစာရင္း ဦးစီးဌာနတြင္ မွတ္ပုံတင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပုဒ္မ ၉ ပါ အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ ရွိသူသည္ ပုံစံ ၇ ရရွိသူသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုေၾကာင့္ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ျခင္းအတြက္ ေရာင္းသူ အေနျဖင့္ ပုံစံ ၇ ရရွိသူကသာ ေရာင္းခ်နိုင္ခြင့္ ရွိၿပီး ၀ယ္သူ အေနႏွင့္လည္း ပုံစံ ၇ ရရွိသူ သို့မဟုတ္ အေမြဆက္ခံသူ သို့မဟုတ္ ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္သူ ထံကသာ ၀ယ္ယူခြင့္ ရွိပါမယ္။ လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေရာင္းခ်၊ ေပါင္ႏွံ၊ ငွားရမ္း၊ လဲလွယ္၊ ေပးကမ္းျခင္း မ်ားကို အရပ္ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ ပုဒ္မ ၁၂၊ ပုဒ္ခြဲ(ဂ)ပါ စည္းကမ္းခ်က္ အတိုင္း သတ္မွတ္ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ ထမ္းေဆာင္ထားသည့္ စာခ်ဳပ္ျဖင့္ ခ်ဳပ္ဆိုရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္း စာခ်ဳပ္ကို သတ္မွတ္ထားသည့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပုံတင္ခ ေပးေဆာင္၍ ၿမိဳ့နယ္ လယ္ယာေျမ စီမံခန႔္ခြဲေရးႏွင့္ စာရင္းအင္းဦးစီးဌာနမွာ မွတ္ပုံတင္ ရပါမယ္။

လယ္ယာေျမဥပေဒ ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ) ပါ အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ "လယ္ယာေျမ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ေပါင္ႏွံျခင္း၊ ငွားရမ္းျခင္း၊ လဲလွယ္ျခင္းႏွင့္ ေပးကမ္းျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို နည္းဥပေဒမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ နည္းဥပေဒ ၂၄ (က) အရ အထက္ပါ ကိစၥမ်ားအတြက္ လႊဲေျပာင္းေပးသူႏွင့္ လႊဲေျပာင္း လက္ခံသူတို့သည္ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္ သို့မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု လယ္ယာေျမ စီမံခန႔္ခြဲမွု အဖြဲ႕ေရွ႕ေမွာက္မွာ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ ထမ္းေဆာင္၍ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို ရမည္ျဖစ္ပါတယ္။ (ရပ္ေက်း လယ္စီေရွ႕ေမွာက္တြင္ စာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ဆိုမီ လႊဲေျပာင္းေရာင္းဝယ္ေသာ လယ္ယာ ေျမအား ေဒသႏၲရတန္ဘိုး ျဖတ္ေပးရန္ ေလၽွာက္ထားျခင္း၊ ၿမိဳ့နယ္လယ္စီမွ ေျမတန္ဘိုး သတ္မွတ္ျခင္း၊ ယင္းတန္ဘိုးအရ တန္ဘိုး၏ ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းကို တံဆိပ္ခြန္ ထမ္းေဆာင္ျခင္း၊ ယင္း တံဆိပ္ေခါင္း ေပၚတြင္ စာခ်ဳပ္ေရးသား ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ပုဒ္မ ၁၂ (ဂ) ႏွင့္ နည္း ၂၄ (ခ) အရ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ ေန႔မွစ၍ ရက္ေပါင္း (၁၂၀) အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ့နယ္ ဦးစီးဌာန႐ုံးတြင္ မွတ္ပုံတင္ရပါမည္။ ေရာင္းဝယ္ေသာ လယ္ယာေျမတန္ဘိုး၏ (၀.၅)% ကို မွတ္ပုံတင္ခအျဖစ္ ေပးသြင္းရပါမည္။ ယင္းသို့ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ေသာအခါ နည္းဥပေဒ ၂၅၊ နည္းဥပေဒခြဲ (က) ႏွင့္ (ခ) အရ မွတ္ပုံတင္ အေရာင္းအ၀ယ္ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပုံစံ ၇ မူရင္း ပူးတြဲ၍ ပုံစံ ၉ ျဖင့္ ၿမိဳ့နယ္ ဦးစီးဌာန႐ုံးသို့ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိသူ အမည္ေျပာင္းေလၽွာက္ထား ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။

အဆိုပါ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားအတြက္ ဗဟိုလယ္စီမွ ညႊန္ၾကားခ်က္ အမွတ္ (၂/၂၀၁၉)၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ အမွတ္ (၃/၂၀၁၉) ႏွင့္ ညြန္ၾကားခ်က္ အမွတ္ (၄/၂၀၁၉) တို့ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ ညႊန္ၾကားထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

DVB ေမး // ဆရာေဇာ္ ေျဖ
Credit ... ဆရာဦးေဇာ္မင္း (နတ္ေမာက္)
Original Uploader;  Sir Myo Min Htun

Claypot Chicken Rice - Mexican Tomato Rice - ဝက်သားဆေးဘဲဥထမင်းကြော်

မလေးထမင်းပေါင်း 
(Claypot Chicken Rice)
------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• ကြက်သား - ၂၅၀ ဂရမ်
• ကြက်သွန်ဖြူ - ၁၀ ဂရမ်
• ချင်း - ၁၀ ဂရမ်
• ပဲငံပြာရည်အနောက် - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ခရုဆီ - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• နှမ်းဆီ - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ဟင်းချက်ဝိုင် - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ငရုတ်ကောင်းမှုန့် - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁/၂ ဇွန်း
• သကြား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ကော်မှုန့် - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ဆား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ဆန် - ၂၅၀ ဂရမ်
 (ပေါင်းအိုးဆန်ချိန်ခွက် - ၁ ခွက်ခွဲ)
• ရေ - ၄ဝဝ မီလီလီတာ
• ကြက်သွန်နီ - ၈၀ ဂရမ်
• ဆီ - စားပွဲဇွန်း ၄ ဇွန်း
 (ကြက်သွန်ကြော်ရန်)
• ကြက်အူချောင်း - ၁ဝဝ ဂရမ်
• ကြက်သွန်မြိတ် - ၁၀ ဂရမ်

ဆော့စ်အတွက် ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• ပဲငံပြာရည်အကြည် - စားပွဲဇွန်း ၃ ဇွန်း
• ခရုဆီ - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ဆီချက် - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• နှမ်းဆီ - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း

ပြုလုပ်နည်း
၁။ ကြက်သားကို ပါးပါးလှီးပြီး ဇလုံထဲ ထည့်ပါ။ ထောင်းထားသော ကြက်သွန်ဖြူနှင့် ချင်း၊ ငရုတ် ကောင်းမှုန့်၊ ပဲငံပြာရည်အနောက်၊ သကြား၊ ခရုဆီ၊ ဟင်းချက်ဝိုင်၊ နှမ်းဆီ၊ ကော်မှုန့်နှင့် ဆားတို့ကို ထည့်၍ သမအောင်နယ်ပြီး မိနစ် ၃၀ ခန့် နှပ်ထားပါ။
၂။ ကြက်သွန်နီကို ပါးပါးလှီးပြီး အိုးထဲ ဆီထည့်၍ မီးအေးအေးဖြင့် ကြက်သွန်များ ရွှေညိုရောင် သန်းလာသည်အထိ ကြော်ပြီး ဆီစစ်ထားပါ။ ကြက်အူချောင်းကို တဇောင်းပုံစံအပြားလေးတွေ လှီးပြီး ဆီအနည်းငယ်ဖြင့် ကြော်ထားပါ။
၃။ ဆန်ကို သေချာစွာ ရေဆေးပြီး ထမင်းပေါင်းချက်မည့်အိုးထဲထည့်၍ ရေထည့်ပြီး ဆူအောင်  တည်ပါ။ ထမင်းလုံးများ အလုံးလိုက်ဖြစ်လာပြီး ရေအနည်းငယ်ခန့် ကျန်ပါက နှပ်ထားသော ကြက်သားများကို ထမင်းအပေါ်မှာ ထည့်၍ ၁၀ မိနစ်ခန့် မီးအေးအေးဖြင့် အဖုံးအုပ်ပြီး တည်ထားပါ။
၄။ ထမင်းထဲထည့်မည့် ဆော့စ်အတွက် ပန်းကန်ထဲ ပဲငံပြာရည်အကြည်၊ ခရုဆီ၊ ဆီချက်နှင့် နှမ်းဆီ တို့ကို ထည့်ပြီး သမအောင် မွှေပါ။
၅။ ထည့်ထားသော ကြက်သားများကျက်လျှင် ကြော်ထားသောကြက်အူချောင်းများကို အပေါ်မှာ သေချာစီထည့်ပါ။ အရသာအတွက် စပ်ထားသောဆော့စ်ကို နှံ့စပ်အောင် အပေါ်မှာ လောင်း ထည့်ပြီး ၅ မိနစ်ခန့် မီးအေးအေးဖြင့် ဆက်၍ နှပ်ထားပါ။
၆။ ကြော်ထားသော ကြက်သွန်ကြော်နှင့် ပါးပါးလှီးထားသော ကြက်သွန်မြိတ်တို့ကို အပေါ်မှာ ထပ်ဖြူးပြီး သုံးဆောင်နိုင်ပါပြီ။
--------------------------
Htain Lin Maung

အင်ဒိုနီးရှားအမဲသားချက် (Beef Rendang)
---------------------------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• အမဲသား - ၅ဝဝ ဂရမျ
• ကြက်သွန်နီ - ၅၀ ဂရမ်
• ကြက်သွန်ဖြူ - ၃၀ ဂရမ်
• ချင်း - ၁၅ ဂရမ်
• ပတဲကော - ၁၅ ဂရမ်
• စပါးလင် - ၁၅ ဂရမ်
• မန်ကျည်းနှစ်အရည် - စားပွဲဇွန်း ၃ ဇွန်း
• ငရုတ်သီးအခြာက်တောင့် - ၁၅ တောင့်
• ဆား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း
• သကြား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁  ၁/၂ ဇွန်း
• အုန်းနို့ - စားပွဲဇွန်း ၅ ဇွန်း
• ဆီ - စားပွဲဇွန်း ၃ ဇွန်း
• နာနတ်ပွင့် - ၃ ပွင့်
• သစ်ကြံပိုးခေါက် - ၁ ခု
• ဖာလာစေ့ - ၈ စေ့
• ရေ - ၃ဝဝ မီလီလီတာ

ပြုလုပ်နည်း
၁။ ငရုတ်သီးအခြောက်တောင့်ကို ရေနွေးဖြင့် ပြုတ်ပြီး ရေစစ်ထားပါ။ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ပတဲကော၊ ချင်းတို့ကို အခွံနွှာပြီး ပါးပါးလေးတွေ လှီးထားပါ။ စပါးလင် ကိုလည်း ပါးပါးလှီးထားပါ။ ငရုတ်သီးအခြောက်တောင့်နှင့် ပါးပါးလှီးထားသော ပါဝင်ပစ္စည်းများကို ကြိတ်စက်ထဲ ထည့်ပြီး ကြေညက်အောင် ကြိတ်ထား ပါ။
၂။ အိုးထဲ ဆီထည့်၍ ကြိတ်ထားသောအရာများကို ထည့်ပြီး ၂ မိနစ်ခန့် မွှေပါ။ အုန်းနို့ကို လောင်းထည့်၍ အမဲသားထည့်ပြီး သမအောင် မွှေပါ။ အမဲသားများဆီပြန်လာလျှင် ရေထည့်ပြီး မီးအေးအေးဖြင့် မိနစ် ၂၀ ခန့် ချက်ပါ။ အရသာအတွက် ဆား၊ သကြားနှင့် မန်ကျည်းနှစ်အရည်တို့ကို ထည့်ပါ။ ထည့်ထားသော အမဲသားများနူးပြီး ရေခန်းသွား လျှင် ပါးပါးလှီးထားသော ရှောက်ရွက်များကို ထည့်၍ ထမင်းနှင့် သုံးဆောင်နိုင်ပါပြီ။
----------------------------
Htain Lin Maung

ဆယ်လမွန် ယိုးဒယားသုပ်
------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• ငရုတ်သီးခြာက် - ၈ တောင့် (ရေစိမ်ထားတာ)
• ကြက်သွန်နီ - ၃၅ ဂရမ်
• ကြက်သွန်ဖြူ - ၁၅ ဂရမ်
• ကြက်သွန်မြိတ် - ၅ ဂရမ်
• စပါးလင် - ၅ ဂရမ်
• စိမ်းစားငါးပိ - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း
• နံနံစေ့ - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၃ ဇွန်း
• နာနတ်ပွင့် - ၂ ပွင့်
• လေးညှင်းပွင့် - ၈ ပွင့်
• ငံပြာရည် - စားပွဲဇွန်း ၂ ဇွန်း
• ဆီ - စားပွဲဇွန်း ၄ ဇွန်း

ပြုလုပ်နည်း
၁။ ဆယ်လမွန် ယိုးဒယားသုပ်ပြုလုပ်ဖို့အတွက် ပထမဆုံး ရေစိမ်ထားတဲ့ ငရုတ်သီးခြောက် ကို လှော်ပါမယ်။ ပြီးလျှင် ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်မြိတ် တို့ကို ၂ မိနစ်ခန့် လှော်ပါ။ ပြီးလျှင် တစ်ဆက်တည်း နံနံစေ့၊ လေးညှင်းပွင့်၊ နာနတ်ပွင့်တို့ကို ထည့်ပြီး
လှော်ပါ။
၂။ ကြိတ်စက်ထဲကို လှော်ထားတာတွေ အကုန်ထည့်ပြီး ငံပြာရည်ထည့်ကာ ကြိတ်ပေးရ ပါမယ်။
၃။ ဒယ်အိုးတင်ပြီး စိမ်းစားငါးပိထည့်ကာ ဆီအရင်သတ်ပေးပါ။ အဲဒီဆီသတ်ထားတဲ့
အထဲကို ကြိတ်ထားတဲ့အနှစ်တွေထည့်ပြီး နောက်ထပ် ဆီသတ်ပေးရပါမယ်။ ပြီးလျှင်
အအေးခံထားပေးပါ။
၄။ ဆယ်လမွန်အစိမ်းကို အတုံးလေးတွေ လှီးထားပါ။ နံနံပင်ကိုလည်း နုပ်နုပ်စဉ်းထားပေးပါ။
၅။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ဇလုံတစ်ခုထဲကို အအေးခံထားတဲ့ အနှစ်ထည့်၊ ဆယ်လမွန် ထည့်၊ နံနံပင်ထည့်ကာ သမအောင် အသာလေးနယ်ပါ။ ပြီးလျှင် သုံးဆောင်နိုင်ပါပြီ။
----------------------------
Shwe Min Eain

ဖိလစ်ပိုင် ကြက်သားချက် (Adobo Chicken)
------------------------------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• ကြက်သား - ၆ဝဝ ဂရမ်
• ကရဝေးရွက် - ၄ ရွက်
• ပဲငံပြာရည်အကြည် - စားပွဲဇွန်း ၂ ဇွန်း
• ပဲငံပြာရည်အနောက် - စားပွဲဇွန်း ၂ ဇွန်း
• ကြက်သွန်ဖြူ - ၂၅ ဂရမ် (ထောင်းထားပါ)
• ကြက်သွန်နီ - ၅၀ ဂရမ် (ပါးပါးလှီးပါ)
• ဆီ - စားပွဲဇွန်း ၃ ဇွန်း
• သကြား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁  ၁/၂ ဇွန်း
• ငရုတ်ကောင်းစေ့ - ၇ ဂရမ် (မညက်တညက်ထောင်းပါ)
• ရှလကာရည် - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ရေ - ၃ဝဝ မီလီလီတာ

ပြုလုပ်နည်း
၁။ ဇလုံထဲ ကြက်သားများထည့်ပြီး ပဲငံပြာရည်အနောက်၊ ပဲငံပြာရည်အကြည်နှင့် ထောင်းထားသော ကြက်သွန်ဖြူတို့ကို ထည့်၍ သမအောင်နယ်ပြီး မိနစ် ၃၀ ခန့် နှပ်ထားပါ။
၂။ အိုးထဲ ဆီထည့်ပြီး ပါးပါးလှီးထားသော ကြက်သွန်နီများကို ဆီစစ်ထားပါ။ ကရဝေး ရွက်နှင့် မညက်တညက်ထောင်းထားသော ငရုတ်ကောင်းစေ့များကို ထည့်ပါ။
၃။ နှပ်ထားသော ကြက်သားများကို ထည့်၍ သမအောင်မွှေပြီး ကြက်သားများ ဆီပြန် လာသည်အထိ ချက်ပါ။
၄။ ကြက်သားများ ဆီပြန်လာလျှင် ရေထည့်၍ အဖုံးအုပ်ပြီး မိနစ် ၂၀ ခန့် ချက်ပါ။ ထည့်ထားသောရေများ တစ်ဝက်ခန့် ခန်းလျှင် အရသာအတွက် ဆား၊ သကြားနှင့်  ရှလကာရည်တို့ကို ထည့်ပြီး သမအောင် မွှေပါ။
၅။ ကြက်သားများနူးအိပြီး ထည့်ထားသော ရေများခန်းလျှင် အရသာကို မြည်းစမ်းပြီး စားသုံးနိုင်ပါပြီ။
----------------------------
Htain Lin Maung

ခရမ်းချဉ်သီးထမင်း (Mexican Tomato Rice)
-------------------------------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
•  ဆန် - ၃၂၀ ဂရမ်
 ( ပေါင်းအိုးဆန်ချိန်ခွက် ၂ ခွက်)
•  ခရမ်းချဉ်သီး - ၃ဝဝ ဂရမ်
•  ငရုတ်သီးဆော့စ် - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၂ ဇွန်း
•  ထောပတ် - ၃၀ ဂရမ်
•  ကြက်သွန်ဖြူ - ၁၀ ဂရမ်
•  ငရုတ်ကောင်း - ၃ ဂရမ်
•  ကရ‌ဝေးရွက် - ၂ ရွက်

Vegetable stock ပြုလုပ်ရန်အတွက်
•  မုန်လာဥ - ၁ဝဝ ဂရမ်
•  ကြက်သွန်နီ - ၇၀ ဂရမ်
•  ကြက်သွန်မြိတ်အကြီး - ၇၀ ဂရမ်
•  ကြက်သွန်ဖြူ -  ၂၀ ဂရမ်
•  ကရဝေးရွက် - ၂ ရွက်
•  ရေ - ၁ လီတာ
•  ဆား - လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း

ပြုလုပ်နည်း
၁။ Vegetable stock ပြုလုပ်ရန်အတွက် မုန်လာဥနီ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူတို့ကို အခွံခွာရေဆေးပြီး အတုံးပုံစံလေးတွေ လှီးပေးပါ။ ကြက်သွန်မြိတ်အကြီးကိုလည်း
လှီးပေးပါ။ ချက်မည့်အိုးထဲသို့ လှီးထားသော အသီးအရွက်များကို ထည့်ပြီး ရေ ထည့်ကာ ဆူအောင် တည်ပေးပါ။ ရေဆူလာပါက အရသာအတွက် ဆားထည့်ပြီး မီးအေးအေး ဖြင့် အသီးအရွက်များ အချိုရည်များထွက်လာသည်အထိ မိနစ် ၃၀ ခန့် ချက်ထားပေးပါ။
၂။ ခရမ်းချဉ်သီးကို နုပ်နုပ်စဉ်းပြီး ကြိတ်ထားပေးပါ။ ထမင်းချက်မည့် အိုးထဲသို့ ထောပတ်ထည့်ပြီး နုပ်နုပ်စဉ်းထားသော ကြက်သွန်ဖြူများထည့်ကာ ဆီသတ်ပေးပါ။ ငရုတ်ကောင်း စေ့၊ ကရ‌ဝေးရွက်၊ ငရုတ်သီးဆော့စ်တို့ကို ထည့်ပေးပါ။ ကြိတ်ထား သော ခရမ်းချဉ်သီးတို့ကို ထည့်ပြီး ဆီပြန်လာသည်အထိ မွှေပေးပါ။ ရေဆေးထားသော ဆန်ကို ထည့်ပြီး ချက်ထား သော အသီးအရွက်ပြုတ်ရည်ကို ထည့်ပေးပါ။ မီးအေးအေးဖြင့် ထည့်ထားသော အရည်များခန်းအောင်အထိ ချက်ပေးပါ။ ထမင်းကျက်ပါက အပေါ်မှ နံနံပင်လေးများ ဖြူးပြီး စားသုံးနိုင်ပါပြီ။
------------------------
Htain Lin Maung

ဝက်သားဆေးဘဲဥထမင်းကြော်
-------------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ
• ဝက်သား - ၈၀ ဂရမ်  
 (အနေတော်လှီးပါ)
• ဆေးဘဲဥ - ၃ လုံး      
 ( လေးစိတ်စိတ်ထားပါ)
• ထမင်းဖြူ - ၁ ပွဲ
• ကွကျဥ - ၁ လုံး
 (ဖောက်ပြီးမွှေထားပါ)
• ဆီ - စားပွဲဇွန်း ၂ ဇွန်း
• ဆား - အနည်းငယ်
• သကြား - အနည်းငယ်
• ငရုတ်ကောင်းမှုန့် - အနည်းငယ်
• တရုတ်မဆလာ - အနည်းငယ်
• ပဲငံပြာရည်အကြည် - အနည်းငယ်
• ပဲငံပြာရည်အနောက် - အနည်းငယ်
• ခရုဆီ - စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း
• ကြက်သွန်မြိတ် - အနည်းငယ်
 (ပါးပါးလှီးပါ)
• ကြက်သွန်ဖြူ - ၃ မြွှာ
 (ဓားပြားရိုက်ပါ)
• ခရမ်းချဉ်သီး - ၁ လုံး
 ( ပါးပါးလှီးပါ) (တွဲဖက်စားရန်)
• သခွားသီး - အနည်းငယ်
 (ပါးပါးလှီးပါ) (တွဲဖက်စားရန်)
• ဆလတ်ရွက် - အနည်းငယ်

ပြုလုပ်နည်း
 ဒယ်အိုးကို အပူပေးပြီး ဆီထည့်ပါ။ ဆီပူလာရင် ကြက်သွန်ဖြူကို ဆီသတ်ပါ။ ကြက်သွန်ဖြူ အနံ့မွှေး လာပြီဆိုရင် ဝက်သားထည့်ပြီး ဆီသတ်ပေးပါ။ ဝက်သား အနံ့မွှေးလာပြီဆိုရင် ကြက်ဥ ထည့်ပြီးမွှေပါ။ ထမင်း ထည့်ပါ။ အရသာအနေနဲ့ ဆား၊ ငရုတ်ကောင်း၊ တရုတ် မဆလာ၊ ခရုဆီ၊ ပဲငံပြာရည်အနောက်၊ ပဲငံပြာရည်
အကြည်၊ သကြားတို့ကို ထည့်ပေးပါ။ ပြီးလျှင် ဆေးဘဲဥ ထည့်ပါ။ ကြက်သွန်မြိတ်ဖြူးပြီး သုံးဆောင်နိုင်ပါပြီ။
---------------------
Eant Wint Htut

(Zawgyi)

မေလးထမင္းေပါင္း
(Claypot Chicken Rice)
------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ၾကက္သား - ၂၅၀ ဂရမ္
• ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၁၀ ဂရမ္
• ခ်င္း - ၁၀ ဂရမ္
• ပဲငံျပာရည္အေနာက္ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ခ႐ုဆီ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ႏွမ္းဆီ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ဟင္းခ်က္ဝိုင္ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• င႐ုတ္ေကာင္းမွုန႔္ - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁/၂ ဇြန္း
• သၾကား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ေကာ္မွုန႔္ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ဆား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ဆန္ - ၂၅၀ ဂရမ္
 (ေပါင္းအိုးဆန္ခ်ိန္ခြက္ - ၁ ခြက္ခြဲ)
• ေရ - ၄ဝဝ မီလီလီတာ
• ၾကက္သြန္နီ - ၈၀ ဂရမ္
• ဆီ - စားပြဲဇြန္း ၄ ဇြန္း
 (ၾကက္သြန္ေၾကာ္ရန္)
• ၾကက္အူေခ်ာင္း - ၁ဝဝ ဂရမ္
• ၾကက္သြန္ၿမိတ္ - ၁၀ ဂရမ္

ေဆာ့စ္အတြက္ ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ပဲငံျပာရည္အၾကည္ - စားပြဲဇြန္း ၃ ဇြန္း
• ခ႐ုဆီ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ဆီခ်က္ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ႏွမ္းဆီ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ၾကက္သားကို ပါးပါးလွီးၿပီး ဇလုံထဲ ထည့္ပါ။ ေထာင္းထားေသာ ၾကက္သြန္ျဖဴႏွင့္ ခ်င္း၊ င႐ုတ္ ေကာင္းမွုန႔္၊ ပဲငံျပာရည္အေနာက္၊ သၾကား၊ ခ႐ုဆီ၊ ဟင္းခ်က္ဝိုင္၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေကာ္မွုန႔္ႏွင့္ ဆားတို့ကို ထည့္၍ သမေအာင္နယ္ၿပီး မိနစ္ ၃၀ ခန႔္ ႏွပ္ထားပါ။
၂။ ၾကက္သြန္နီကို ပါးပါးလွီးၿပီး အိုးထဲ ဆီထည့္၍ မီးေအးေအးျဖင့္ ၾကက္သြန္မ်ား ေရႊညိဳေရာင္ သန္းလာသည္အထိ ေၾကာ္ၿပီး ဆီစစ္ထားပါ။ ၾကက္အူေခ်ာင္းကို တေဇာင္းပုံစံအျပားေလးေတြ လွီးၿပီး ဆီအနည္းငယ္ျဖင့္ ေၾကာ္ထားပါ။
၃။ ဆန္ကို ေသခ်ာစြာ ေရေဆးၿပီး ထမင္းေပါင္းခ်က္မည့္အိုးထဲထည့္၍ ေရထည့္ၿပီး ဆူေအာင္  တည္ပါ။ ထမင္းလုံးမ်ား အလုံးလိုက္ျဖစ္လာၿပီး ေရအနည္းငယ္ခန႔္ က်န္ပါက ႏွပ္ထားေသာ ၾကက္သားမ်ားကို ထမင္းအေပၚမွာ ထည့္၍ ၁၀ မိနစ္ခန႔္ မီးေအးေအးျဖင့္ အဖုံးအုပ္ၿပီး တည္ထားပါ။
၄။ ထမင္းထဲထည့္မည့္ ေဆာ့စ္အတြက္ ပန္းကန္ထဲ ပဲငံျပာရည္အၾကည္၊ ခ႐ုဆီ၊ ဆီခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းဆီ တို့ကို ထည့္ၿပီး သမေအာင္ ေမႊပါ။
၅။ ထည့္ထားေသာ ၾကက္သားမ်ားက်က္လၽွင္ ေၾကာ္ထားေသာၾကက္အူေခ်ာင္းမ်ားကို အေပၚမွာ ေသခ်ာစီထည့္ပါ။ အရသာအတြက္ စပ္ထားေသာေဆာ့စ္ကို ႏွံ့စပ္ေအာင္ အေပၚမွာ ေလာင္း ထည့္ၿပီး ၅ မိနစ္ခန႔္ မီးေအးေအးျဖင့္ ဆက္၍ ႏွပ္ထားပါ။
၆။ ေၾကာ္ထားေသာ ၾကက္သြန္ေၾကာ္ႏွင့္ ပါးပါးလွီးထားေသာ ၾကက္သြန္ၿမိတ္တို့ကို အေပၚမွာ ထပ္ျဖဴးၿပီး သုံးေဆာင္နိုင္ပါၿပီ။
--------------------------
Htain Lin Maung

အင္ဒိုနီးရွားအမဲသားခ်က္ (Beef Rendang)
---------------------------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• အမဲသား - ၅ဝဝ ဂရမ်
• ၾကက္သြန္နီ - ၅၀ ဂရမ္
• ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၃၀ ဂရမ္
• ခ်င္း - ၁၅ ဂရမ္
• ပတဲေကာ - ၁၅ ဂရမ္
• စပါးလင္ - ၁၅ ဂရမ္
• မန္က်ည္းႏွစ္အရည္ - စားပြဲဇြန္း ၃ ဇြန္း
• င႐ုတ္သီးအျခာက္ေတာင့္ - ၁၅ ေတာင့္
• ဆား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• သၾကား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁  ၁/၂ ဇြန္း
• အုန္းနို့ - စားပြဲဇြန္း ၅ ဇြန္း
• ဆီ - စားပြဲဇြန္း ၃ ဇြန္း
• နာနတ္ပြင့္ - ၃ ပြင့္
• သစ္ႀကံပိုးေခါက္ - ၁ ခု
• ဖာလာေစ့ - ၈ ေစ့
• ေရ - ၃ဝဝ မီလီလီတာ

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ င႐ုတ္သီးအေျခာက္ေတာင့္ကို ေရေႏြးျဖင့္ ျပဳတ္ၿပီး ေရစစ္ထားပါ။ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ပတဲေကာ၊ ခ်င္းတို့ကို အခြံႏႊာၿပီး ပါးပါးေလးေတြ လွီးထားပါ။ စပါးလင္ ကိုလည္း ပါးပါးလွီးထားပါ။ င႐ုတ္သီးအေျခာက္ေတာင့္ႏွင့္ ပါးပါးလွီးထားေသာ ပါဝင္ပစၥည္းမ်ားကို ႀကိတ္စက္ထဲ ထည့္ၿပီး ေၾကညက္ေအာင္ ႀကိတ္ထား ပါ။
၂။ အိုးထဲ ဆီထည့္၍ ႀကိတ္ထားေသာအရာမ်ားကို ထည့္ၿပီး ၂ မိနစ္ခန႔္ ေမႊပါ။ အုန္းနို့ကို ေလာင္းထည့္၍ အမဲသားထည့္ၿပီး သမေအာင္ ေမႊပါ။ အမဲသားမ်ားဆီျပန္လာလၽွင္ ေရထည့္ၿပီး မီးေအးေအးျဖင့္ မိနစ္ ၂၀ ခန႔္ ခ်က္ပါ။ အရသာအတြက္ ဆား၊ သၾကားႏွင့္ မန္က်ည္းႏွစ္အရည္တို့ကို ထည့္ပါ။ ထည့္ထားေသာ အမဲသားမ်ားႏူးၿပီး ေရခန္းသြား လၽွင္ ပါးပါးလွီးထားေသာ ေရွာက္ရြက္မ်ားကို ထည့္၍ ထမင္းႏွင့္ သုံးေဆာင္နိုင္ပါၿပီ။
----------------------------
Htain Lin Maung

ဆယ္လမြန္ ယိုးဒယားသုပ္
------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• င႐ုတ္သီးျခာက္ - ၈ ေတာင့္ (ေရစိမ္ထားတာ)
• ၾကက္သြန္နီ - ၃၅ ဂရမ္
• ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၁၅ ဂရမ္
• ၾကက္သြန္ၿမိတ္ - ၅ ဂရမ္
• စပါးလင္ - ၅ ဂရမ္
• စိမ္းစားငါးပိ - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း
• နံနံေစ့ - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၃ ဇြန္း
• နာနတ္ပြင့္ - ၂ ပြင့္
• ေလးညႇင္းပြင့္ - ၈ ပြင့္
• ငံျပာရည္ - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ဆီ - စားပြဲဇြန္း ၄ ဇြန္း

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ဆယ္လမြန္ ယိုးဒယားသုပ္ျပဳလုပ္ဖို့အတြက္ ပထမဆုံး ေရစိမ္ထားတဲ့ င႐ုတ္သီးေျခာက္ ကို ေလွာ္ပါမယ္။ ၿပီးလၽွင္ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ တို့ကို ၂ မိနစ္ခန႔္ ေလွာ္ပါ။ ၿပီးလၽွင္ တစ္ဆက္တည္း နံနံေစ့၊ ေလးညႇင္းပြင့္၊ နာနတ္ပြင့္တို့ကို ထည့္ၿပီး
ေလွာ္ပါ။
၂။ ႀကိတ္စက္ထဲကို ေလွာ္ထားတာေတြ အကုန္ထည့္ၿပီး ငံျပာရည္ထည့္ကာ ႀကိတ္ေပးရ ပါမယ္။
၃။ ဒယ္အိုးတင္ၿပီး စိမ္းစားငါးပိထည့္ကာ ဆီအရင္သတ္ေပးပါ။ အဲဒီဆီသတ္ထားတဲ့
အထဲကို ႀကိတ္ထားတဲ့အႏွစ္ေတြထည့္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ဆီသတ္ေပးရပါမယ္။ ၿပီးလၽွင္
အေအးခံထားေပးပါ။
၄။ ဆယ္လမြန္အစိမ္းကို အတုံးေလးေတြ လွီးထားပါ။ နံနံပင္ကိုလည္း ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားေပးပါ။
၅။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ဇလုံတစ္ခုထဲကို အေအးခံထားတဲ့ အႏွစ္ထည့္၊ ဆယ္လမြန္ ထည့္၊ နံနံပင္ထည့္ကာ သမေအာင္ အသာေလးနယ္ပါ။ ၿပီးလၽွင္ သုံးေဆာင္နိုင္ပါၿပီ။
----------------------------
Shwe Min Eain

ဖိလစ္ပိုင္ ၾကက္သားခ်က္ (Adobo Chicken)
------------------------------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ၾကက္သား - ၆ဝဝ ဂရမ္
• ကရေဝးရြက္ - ၄ ရြက္
• ပဲငံျပာရည္အၾကည္ - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ပဲငံျပာရည္အေနာက္ - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၂၅ ဂရမ္ (ေထာင္းထားပါ)
• ၾကက္သြန္နီ - ၅၀ ဂရမ္ (ပါးပါးလွီးပါ)
• ဆီ - စားပြဲဇြန္း ၃ ဇြန္း
• သၾကား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁  ၁/၂ ဇြန္း
• င႐ုတ္ေကာင္းေစ့ - ၇ ဂရမ္ (မညက္တညက္ေထာင္းပါ)
• ရွလကာရည္ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ေရ - ၃ဝဝ မီလီလီတာ

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ ဇလုံထဲ ၾကက္သားမ်ားထည့္ၿပီး ပဲငံျပာရည္အေနာက္၊ ပဲငံျပာရည္အၾကည္ႏွင့္ ေထာင္းထားေသာ ၾကက္သြန္ျဖဴတို့ကို ထည့္၍ သမေအာင္နယ္ၿပီး မိနစ္ ၃၀ ခန႔္ ႏွပ္ထားပါ။
၂။ အိုးထဲ ဆီထည့္ၿပီး ပါးပါးလွီးထားေသာ ၾကက္သြန္နီမ်ားကို ဆီစစ္ထားပါ။ ကရေဝး ရြက္ႏွင့္ မညက္တညက္ေထာင္းထားေသာ င႐ုတ္ေကာင္းေစ့မ်ားကို ထည့္ပါ။
၃။ ႏွပ္ထားေသာ ၾကက္သားမ်ားကို ထည့္၍ သမေအာင္ေမႊၿပီး ၾကက္သားမ်ား ဆီျပန္ လာသည္အထိ ခ်က္ပါ။
၄။ ၾကက္သားမ်ား ဆီျပန္လာလၽွင္ ေရထည့္၍ အဖုံးအုပ္ၿပီး မိနစ္ ၂၀ ခန႔္ ခ်က္ပါ။ ထည့္ထားေသာေရမ်ား တစ္ဝက္ခန႔္ ခန္းလၽွင္ အရသာအတြက္ ဆား၊ သၾကားႏွင့္  ရွလကာရည္တို့ကို ထည့္ၿပီး သမေအာင္ ေမႊပါ။
၅။ ၾကက္သားမ်ားႏူးအိၿပီး ထည့္ထားေသာ ေရမ်ားခန္းလၽွင္ အရသာကို ျမည္းစမ္းၿပီး စားသုံးနိုင္ပါၿပီ။
----------------------------
Htain Lin Maung

ခရမ္းခ်ဥ္သီးထမင္း (Mexican Tomato Rice)
-------------------------------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
•  ဆန္ - ၃၂၀ ဂရမ္
 ( ေပါင္းအိုးဆန္ခ်ိန္ခြက္ ၂ ခြက္)
•  ခရမ္းခ်ဥ္သီး - ၃ဝဝ ဂရမ္
•  င႐ုတ္သီးေဆာ့စ္ - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္း
•  ေထာပတ္ - ၃၀ ဂရမ္
•  ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၁၀ ဂရမ္
•  င႐ုတ္ေကာင္း - ၃ ဂရမ္
•  ကရ‌ေဝးရြက္ - ၂ ရြက္

Vegetable stock ျပဳလုပ္ရန္အတြက္
•  မုန္လာဥ - ၁ဝဝ ဂရမ္
•  ၾကက္သြန္နီ - ၇၀ ဂရမ္
•  ၾကက္သြန္ၿမိတ္အႀကီး - ၇၀ ဂရမ္
•  ၾကက္သြန္ျဖဴ -  ၂၀ ဂရမ္
•  ကရေဝးရြက္ - ၂ ရြက္
•  ေရ - ၁ လီတာ
•  ဆား - လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း

ျပဳလုပ္နည္း
၁။ Vegetable stock ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ မုန္လာဥနီ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴတို့ကို အခြံခြာေရေဆးၿပီး အတုံးပုံစံေလးေတြ လွီးေပးပါ။ ၾကက္သြန္ၿမိတ္အႀကီးကိုလည္း
လွီးေပးပါ။ ခ်က္မည့္အိုးထဲသို့ လွီးထားေသာ အသီးအရြက္မ်ားကို ထည့္ၿပီး ေရ ထည့္ကာ ဆူေအာင္ တည္ေပးပါ။ ေရဆူလာပါက အရသာအတြက္ ဆားထည့္ၿပီး မီးေအးေအး ျဖင့္ အသီးအရြက္မ်ား အခ်ိဳရည္မ်ားထြက္လာသည္အထိ မိနစ္ ၃၀ ခန႔္ ခ်က္ထားေပးပါ။
၂။ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းၿပီး ႀကိတ္ထားေပးပါ။ ထမင္းခ်က္မည့္ အိုးထဲသို့ ေထာပတ္ထည့္ၿပီး ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားေ
သာ ၾကက္သြန္ျဖဴမ်ားထည့္ကာ ဆီသတ္ေပးပါ။ င႐ုတ္ေကာင္း ေစ့၊ ကရ‌ေဝးရြက္၊ င႐ုတ္သီးေဆာ့စ္တို့ကို ထည့္ေပးပါ။ ႀကိတ္ထား ေသာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးတို့ကို ထည့္ၿပီး ဆီျပန္လာသည္အထိ ေမႊေပးပါ။ ေရေဆးထားေသာ ဆန္ကို ထည့္ၿပီး ခ်က္ထား ေသာ အသီးအရြက္ျပဳတ္ရည္ကို ထည့္ေပးပါ။ မီးေအးေအးျဖင့္ ထည့္ထားေသာ အရည္မ်ားခန္းေအာင္အထိ ခ်က္ေပးပါ။ ထမင္းက်က္ပါက အေပၚမွ နံနံပင္ေလးမ်ား ျဖဴးၿပီး စားသုံးနိုင္ပါၿပီ။
------------------------
Htain Lin Maung

ဝက္သားေဆးဘဲဥထမင္းေၾကာ္
-------------------------------------

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
• ဝက္သား - ၈၀ ဂရမ္  
 (အေနေတာ္လွီးပါ)
• ေဆးဘဲဥ - ၃ လုံး      
 ( ေလးစိတ္စိတ္ထားပါ)
• ထမင္းျဖဴ - ၁ ပြဲ
• ကြက်ဥ - ၁ လုံး
 (ေဖာက္ၿပီးေမႊထားပါ)
• ဆီ - စားပြဲဇြန္း ၂ ဇြန္း
• ဆား - အနည္းငယ္
• သၾကား - အနည္းငယ္
• င႐ုတ္ေကာင္းမွုန႔္ - အနည္းငယ္
• တ႐ုတ္မဆလာ - အနည္းငယ္
• ပဲငံျပာရည္အၾကည္ - အနည္းငယ္
• ပဲငံျပာရည္အေနာက္ - အနည္းငယ္
• ခ႐ုဆီ - စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ၾကက္သြန္ၿမိတ္ - အနည္းငယ္
 (ပါးပါးလွီးပါ)
• ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၃ ႁမႊာ
 (ဓားျပားရိုက္ပါ)
• ခရမ္းခ်ဥ္သီး - ၁ လုံး
 ( ပါးပါးလွီးပါ) (တြဲဖက္စားရန္)
• သခြားသီး - အနည္းငယ္
 (ပါးပါးလွီးပါ) (တြဲဖက္စားရန္)
• ဆလတ္ရြက္ - အနည္းငယ္

ျပဳလုပ္နည္း
 ဒယ္အိုးကို အပူေပးၿပီး ဆီထည့္ပါ။ ဆီပူလာရင္ ၾကက္သြန္ျဖဴကို ဆီသတ္ပါ။ ၾကက္သြန္ျဖဴ အနံ့ေမႊး လာၿပီဆိုရင္ ဝက္သားထည့္ၿပီး ဆီသတ္ေပးပါ။ ဝက္သား အနံ့ေမႊးလာၿပီဆိုရင္ ၾကက္ဥ ထည့္ၿပီးေမႊပါ။ ထမင္း ထည့္ပါ။ အရသာအေနနဲ႔ ဆား၊ င႐ုတ္ေကာင္း၊ တ႐ုတ္ မဆလာ၊ ခ႐ုဆီ၊ ပဲငံျပာရည္အေနာက္၊ ပဲငံျပာရည္
အၾကည္၊ သၾကားတို့ကို ထည့္ေပးပါ။ ၿပီးလၽွင္ ေဆးဘဲဥ ထည့္ပါ။ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ျဖဴးၿပီး သုံးေဆာင္နိုင္ပါၿပီ။
---------------------
Eant Wint Htut

🌸🌸စီးပွားဖြစ် စံပယ်စိုက်ပျိုးနည်း 🌸🌸

🌸🌸စီးပွားဖြစ် စံပယ်စိုက်ပျိုးနည်း 🌸🌸

ဘာကြောင့် စံပယ်စိုက်ပျိုးသင့်တာလဲ !

➤ စံပယ်ပန်းကို ရွှေစံပယ်၊ ကြက်ရုန်းကြီး၊ ကြက်ရုန်းကလေး၊ ဘိတ်ကြီး၊ ဘိတ်ကလေး၊ စံပယ်လည်ဆံ ၊ ဆယ့်နှစ်ရာသီစံပယ် စသဖြင့် ခုနစ်ခု ခွဲခြားထားသည်။

➤ စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသ

ပူအိုက်သောဒေသများ၌သာ ဖြစ်ထွန်းသည်။ အာရှတိုက်တောင်ပိုင်းရှိ တိုင်းပြည် များ၌ အများဆုံးစိုက်ပျိုးသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ပါရှားတိုး၌ အများဆုံးစိုက်သည်။ မြန်မာ ပြည် အပူပိုင်းဒေသတွေမှာလည်း စိုက်ပျိုးကြသည်။ ပူအိုက်စွတ်စိုသော ရာသီကို ကြိုက်နှစ်သက်ပြီး ဆောင်းရာသီနှင့် နွေရာသီတွင် လှိုင်လှိုင်ပွင့်သည်။

➤ မြေအမျိုးအစား

စံပယ်ပင်သည် မြေမရွေး စိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသည်။ အကြမ်းခံပင်ဖြစ်သည်။ နုန်းဆန်သော မြေတွင် အထူးရှင်သန်ကောင်းမွန်ပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်း၍ ရေမဝပ်သည့် မြေ၊ မြေဆီ မခံရှိသော မြေများတွင်ပိုမို ဖြစ်ထွန်းသည်။ စိုက်ခင်း အကျယ်ကို ရေလောင်း ပေး မှု လွယ်ကူစေရန် ရရှိသည့် မြေကွက်အလျား အပေါ် မူတည်၍ ထားရသည်။ အများအားဖြင့် ၂၀ ပေ × ၃ပေ အလျား အနံထား၍ စိုက်ပျိုးကြသည်။ စိုက်ခင်းမြေ အား တစ်ပေခန့် ကျင်းနက်နက်တူး၍ လည်းကောင်း၊ တစ်ပေခန့် မြင့်သော ဘောင်တင် စိုက်ခြင်းလည်းကောင်း တစ်ပေခန့် မြင့်သော ဘောင်တင်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် လည်းကောင်း ပြုလုပ်စိုက်ပျိုကြသည်။ အပေါ်ယံမြေသား တစ်ဆ၊ သစ်ရွက်ဆွေး၊ မြေနှစ်ဆ နှင့် သဲကြမ်းတစ်ဆ ရောစပ်ထားသော မြေများအား ဘောင်အမြင့် တစ်ပေ တင်၍ လည်းကောင်း တစ်ပေနက်ကျင်းတွင် ထည့်၍လည်း ကောင်း ပြုလုပ်ပေးရသည်။

တစ်ပင်နှင့် တစ်ပင်ခွာ၍လည်းကောင်း တစ်တန်းနှင့် တစ်တန်း တစ်ပေခွာ၍ လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ သို့မှသာ ပြုစုထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ကိုင်းဖြတ်ရ လွယ်ကူ မည်။ ကိုင်းများအား အမြစ်မပါဘဲ မြေလုံးပါနေအောင် ရွှေ့ပြောင်း စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ စိုက်ပြီးစ၌ နေရောင် အရိပ်ကျပါက ယာယီ အရိပ်ပြုလုပ်ပေးပြီး အရိပ်ကို တဖြည်းဖြည်း ရုပ်သိမ်းခြင်းလုပ်ပေးပါက ပို၍ သန်စွမ်းသည်။ ပန်းအိုးသို့ ပြောင်းရွှေ့စိုက်ပါက အထက်ပါအတိုင်း ရောစပ်ထားသော မြေသားများထည့်ပြီး ပြောင်းရွှေ့စိုက်ရသည်။ စိုက်ပြီးစအချိန်တွင် နွားချေးမြေသြဇာများ ကျွေးပေးရန်မလိုချေ။

၁။ တစ်ဧကမျိုးနှုန်း

တစ်ဧကစိုက်ရန် မျိုးကိုင်း ၄၀၀၀၀ ခန့် လိုအပ်သည်။

၂။ စိုက်ပျိုးချိန်

မိုးဦး ဇွန်လ၊ ဇူလိုင်လ သည် အကောင်းဆုံး စိုက်ချိန်ဖြစ်သည်။ မြေသြဇာ ကျွေးခြင်းကို တစ်နှစ်လျှင် နှစ်ကြိမ် ပြုလုပ်ပေးရသည်။ မိုးဦး ဇွန်လ၊ ဇူလိုင်လတွင် တစ်ကြိမ်ကျွေးပြီး မိုးနှောင်း စက်တင်ဘာလနှင့် အောက်တိုဘာလတွင် တစ်ကြိမ် ကျွေးပေးရသည်။ မိုးဦးတွင် ယူရီးယားတစ်ဆနှင့် တီစူပါ တစ်ဆ အရောအား တစ်ပင် လျှင် ရှစ်အောင်စ ကျွေးပေးရသည်။ မိုးနှောင်းတွင် အပွင့်များ လှိုင်လှိုင်ထွက်ရန် ယူရီးယားတစ်ဆနှင့် တီစူပါနှစ်ဆခန့် ရောစပ်၍ တစ်ပင်လျှင် ရှစ်အောင်စနှုန်း ကျွေးပါက အပင်များ ပိုသန်ပြီး ပန်းများလည်း ဖြိုင်ဖြိုင်ပွင့်မည် ဖြစ်သည်။ မြေသြဇာ ကျွေးရာတွင် ပင်ရင်းနား ကပ်မကျွေးပဲ အပင်အရွယ်အစားပေါ် မူတည်၍ အပင်နှင့် တစ်ပေမှ တစ်ပေခွဲခွာ၍ ကျွေးရမည်။

မြေသြဇာကျွေးခြင်းနှင့်အတူ ပေါင်းသင်မြေဆွပေးရမည်။ စံပယ်သည် ကိုင်းဖြတ် ခြင်းပြုလုပ်ပြီး ထွက်လာသည့် ကိုင်းသစ်ထိပ်မှသာ အများအပြားပွင့်ရာ ၎င်းအား ဆောင်းဦးဝင်စအချိန်တွင် ကိုင်းများ ဖြတ်တောက် ပြုပြင်ပေးရသည်။ ဤသို့ ကိုင်းဖြတ် ၍ မြေသြဇာကျွေးထားလျှင် ပန်းပွင့်များစွာ ဖြိုင်ဖြိုင်ပွင့်လာမည် ဖြစ်သည်။

နွေရာသီ ပန်းပွင့်ချိန် ရေမှန်မှန်လောင်းပေးခြင်းဖြင့် အပွင့်များများပွင့်သည်။

စံပယ်ကို မျိုးပွားရာတွင် -

၁။ အကိုင်းကို မြေမြှုပ်၍ ကူးခြင်း။

၂။ အပင်ခြေမှပေါက်သော ပင်ပွားကို အမြစ်နှင့်တကွ ခွဲ၍ စိုက်ပျိုးခြင်း။

၃။ အကိုင်းဖြတ်၍ စိုက်ခြင်း။

၎င်းသုံးနည်းအနက် အလွယ်ကူဆုံးနှင့် စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးသူများ အများဆုံး အသုံးပြုသည့်နည်းမှာ ကိုင်းဖြတ်စိုက်ပျိုးနည်း ဖြစ်သည်။

➤ အထွက်နှုန်း

စံပယ်တစ်ပင်လျှင် အပွင့်တစ်ရာနှုန်းဖြင့် ထွက်ပါက တစ်ဧကတွင် အပင်လေးသောင်းနှုန်း စိုက်မည်ဆိုပါလျှင် အပွင့်ပေါင်း သိန်းလေးဆယ် ထွက်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ပထမနှစ်၌သာ သေချာပြုစုထိန်းသိမ်းခများ ကုန်ကျမည်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယနှစ်နှင့် တတိယနှစ်များတွင် ငွေကုန်ကြေးကျ အနည်းငယ်သာ ရှိတော့သည်။ ဝင်ငွေကောင်းသောကြောင့် စံပယ်ခြံများကို စိုက်ပျိုးသင့်ပါသည်။

#smartlife #စံပယ်စိုက်ပျိုးနည်း

(Zawgyi)

🌸🌸စီးပြားျဖစ္ စံပယ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း 🌸🌸

ဘာေၾကာင့္ စံပယ္စိုက္ပ်ိဳးသင့္တာလဲ !

➤ စံပယ္ပန္းကို ေရႊစံပယ္၊ ၾကက္႐ုန္းႀကီး၊ ၾကက္႐ုန္းကေလး၊ ဘိတ္ႀကီး၊ ဘိတ္ကေလး၊ စံပယ္လည္ဆံ ၊ ဆယ့္ႏွစ္ရာသီစံပယ္ စသျဖင့္ ခုနစ္ခု ခြဲျခားထားသည္။

➤ စိုက္ပ်ိဳးသည့္ေဒသ

ပူအိုက္ေသာေဒသမ်ား၌သာ ျဖစ္ထြန္းသည္။ အာရွတိုက္ေတာင္ပိုင္းရွိ တိုင္းျပည္ မ်ား၌ အမ်ားဆုံးစိုက္ပ်ိဳးသည္။ အိႏၵိယနိုင္ငံႏွင့္ ပါရွားတိုး၌ အမ်ားဆုံးစိုက္သည္။ ျမန္မာ ျပည္ အပူပိုင္းေဒသေတြမွာလည္း စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ ပူအိုက္စြတ္စိုေသာ ရာသီကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး ေဆာင္းရာသီႏွင့္ ေႏြရာသီတြင္ လွိုင္လွိုင္ပြင့္သည္။

➤ ေျမအမ်ိဳးအစား

စံပယ္ပင္သည္ ေျမမေရြး စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းသည္။ အၾကမ္းခံပင္ျဖစ္သည္။ ႏုန္းဆန္ေသာ ေျမတြင္ အထူးရွင္သန္ေကာင္းမြန္ၿပီး ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္း၍ ေရမဝပ္သည့္ ေျမ၊ ေျမဆီ မခံရွိေသာ ေျမမ်ားတြင္ပိုမို ျဖစ္ထြန္းသည္။ စိုက္ခင္း အက်ယ္ကို ေရေလာင္း ေပး မွု လြယ္ကူေစရန္ ရရွိသည့္ ေျမကြက္အလ်ား အေပၚ မူတည္၍ ထားရသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၂၀ ေပ × ၃ေပ အလ်ား အနံထား၍ စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ စိုက္ခင္းေျမ အား တစ္ေပခန႔္ က်င္းနက္နက္တူး၍ လည္းေကာင္း၊ တစ္ေပခန႔္ ျမင့္ေသာ ေဘာင္တင္ စိုက္ျခင္းလည္းေကာင္း တစ္ေပခန႔္ ျမင့္ေသာ ေဘာင္တင္စိုက္ပ်ိဳးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္စိုက္ပ်ိဳၾကသည္။ အေပၚယံေျမသား တစ္ဆ၊ သစ္ရြက္ေဆြး၊ ေျမႏွစ္ဆ ႏွင့္ သဲၾကမ္းတစ္ဆ ေရာစပ္ထားေသာ ေျမမ်ားအား ေဘာင္အျမင့္ တစ္ေပ တင္၍ လည္းေကာင္း တစ္ေပနက္က်င္းတြင္ ထည့္၍လည္း ေကာင္း ျပဳလုပ္ေပးရသည္။

တစ္ပင္ႏွင့္ တစ္ပင္ခြာ၍လည္းေကာင္း တစ္တန္းႏွင့္ တစ္တန္း တစ္ေပခြာ၍ လည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ သို့မွသာ ျပဳစုထိန္းသိမ္းမွုႏွင့္ ကိုင္းျဖတ္ရ လြယ္ကူ မည္။ ကိုင္းမ်ားအား အျမစ္မပါဘဲ ေျမလုံးပါေနေအာင္ ေရႊ႕ေျပာင္း စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ စိုက္ၿပီးစ၌ ေနေရာင္ အရိပ္က်ပါက ယာယီ အရိပ္ျပဳလုပ္ေပးၿပီး အရိပ္ကို တျဖည္းျဖည္း ႐ုပ္သိမ္းျခင္းလုပ္ေပးပါက ပို၍ သန္စြမ္းသည္။ ပန္းအိုးသို့ ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ပါက အထက္ပါအတိုင္း ေရာစပ္ထားေသာ ေျမသားမ်ားထည့္ၿပီး ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ရသည္။ စိုက္ၿပီးစအခ်ိန္တြင္ ႏြားေခ်းေျမၾသဇာမ်ား ေကၽြးေပးရန္မလိုေခ်။

၁။ တစ္ဧကမ်ိဳးႏွုန္း

တစ္ဧကစိုက္ရန္ မ်ိဳးကိုင္း ၄၀၀၀၀ ခန႔္ လိုအပ္သည္။

၂။ စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္

မိုးဦး ဇြန္လ၊ ဇူလိုင္လ သည္ အေကာင္းဆုံး စိုက္ခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ေျမၾသဇာ ေကၽြးျခင္းကို တစ္ႏွစ္လၽွင္ ႏွစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ မိုးဦး ဇြန္လ၊ ဇူလိုင္လတြင္ တစ္ႀကိမ္ေကၽြးၿပီး မိုးေႏွာင္း စက္တင္ဘာလႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တစ္ႀကိမ္ ေကၽြးေပးရသည္။ မိုးဦးတြင္ ယူရီးယားတစ္ဆႏွင့္ တီစူပါ တစ္ဆ အေရာအား တစ္ပင္ လၽွင္ ရွစ္ေအာင္စ ေကၽြးေပးရသည္။ မိုးေႏွာင္းတြင္ အပြင့္မ်ား လွိုင္လွိုင္ထြက္ရန္ ယူရီးယားတစ္ဆႏွင့္ တီစူပါႏွစ္ဆခန႔္ ေရာစပ္၍ တစ္ပင္လၽွင္ ရွစ္ေအာင္စႏွုန္း ေကၽြးပါက အပင္မ်ား ပိုသန္ၿပီး ပန္းမ်ားလည္း ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ပြင့္မည္ ျဖစ္သည္။ ေျမၾသဇာ ေကၽြးရာတြင္ ပင္ရင္းနား ကပ္မေကၽြးပဲ အပင္အရြယ္အစားေပၚ မူတည္၍ အပင္ႏွင့္ တစ္ေပမွ တစ္ေပခြဲခြာ၍ ေကၽြးရမည္။

ေျမၾသဇာေကၽြးျခင္းႏွင့္အတူ ေပါင္းသင္ေျမဆြေပးရမည္။ စံပယ္သည္ ကိုင္းျဖတ္ ျခင္းျပဳလုပ္ၿပီး ထြက္လာသည့္ ကိုင္းသစ္ထိပ္မွသာ အမ်ားအျပားပြင့္ရာ ၎အား ေဆာင္းဦးဝင္စအခ်ိန္တြင္ ကိုင္းမ်ား ျဖတ္ေတာက္ ျပဳျပင္ေပးရသည္။ ဤသို့ ကိုင္းျဖတ္ ၍ ေျမၾသဇာေကၽြးထားလၽွင္ ပန္းပြင့္မ်ားစြာ ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ပြင့္လာမည္ ျဖစ္သည္။

ေႏြရာသီ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ ေရမွန္မွန္ေလာင္းေပးျခင္းျဖင့္ အပြင့္မ်ားမ်ားပြင့္သည္။

စံပယ္ကို မ်ိဳးပြားရာတြင္ -

၁။ အကိုင္းကို ေျမျမႇုပ္၍ ကူးျခင္း။

၂။ အပင္ေျခမွေပါက္ေသာ ပင္ပြားကို အျမစ္ႏွင့္တကြ ခြဲ၍ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း။

၃။ အကိုင္းျဖတ္၍ စိုက္ျခင္း။

၎သုံးနည္းအနက္ အလြယ္ကူဆုံးႏွင့္ စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား အမ်ားဆုံး အသုံးျပဳသည့္နည္းမွာ ကိုင္းျဖတ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း ျဖစ္သည္။

➤ အထြက္ႏွုန္း

စံပယ္တစ္ပင္လၽွင္ အပြင့္တစ္ရာႏွုန္းျဖင့္ ထြက္ပါက တစ္ဧကတြင္ အပင္ေလးေသာင္းႏွုန္း စိုက္မည္ဆိုပါလၽွင္ အပြင့္ေပါင္း သိန္းေလးဆယ္ ထြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ပထမႏွစ္၌သာ ေသခ်ာျပဳစုထိန္းသိမ္းခမ်ား ကုန္က်မည္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယႏွစ္ႏွင့္ တတိယႏွစ္မ်ားတြင္ ေငြကုန္ေၾကးက် အနည္းငယ္သာ ရွိေတာ့သည္။ ဝင္ေငြေကာင္းေသာေၾကာင့္ စံပယ္ၿခံမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးသင့္ပါသည္။

#smartlife #စံပယ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း

"ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ပီသတဲ့ အပြုအမူတွေ"

"ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ပီသတဲ့ အပြုအမူတွေ"

ကိုယ် ဘယ်လိုလူလဲ ဆိုတာကို ပြသနေတဲ့ အချက်တွေထဲမှာ ကိုယ့်ရဲ့ အပြုအမူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီး တစ်ပါးသူတွေရဲ့ အထင်ကြီး လေးစားမှုတွေ၊ ယုံကြည်မှုတွေ ရလာကြတယ်။ ဒီအတွက် လုပ်ငန်းခွင်မှာ ကိုယ့်ကို ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ပီသကြောင်း ထင်ဟပ်စေတဲ့ အပြုအမူတွေကို ရေးပြချင်ပါတယ်။

၁။ မိတ်ဆက်ပေးခံရတဲ့အခါ မတ်တပ်ထ နှုတ်ဆက်ပါ။ (Stand up when being introduced)

ပွဲတွေ၊ အခမ်းအနားတွေ သွားတဲ့အခါ တစ်ယောက်ယောက်က ကိုယ့်ကို မိတ်ဆက်ပေးတယ်ဆို ထိုင်မနေပါနဲ့။ မတ်တပ်ထ နှုတ်ဆက်ပေးပါ။

၂။ ကိုယ့်ဘက်က စနှုတ်ဆက်တတ်ပါစေ။ နှုတ်ဆက်နည်းလည်း မှန်ပါစေ။ (Greetings)

သူက ခေါ်မှ ကိုယ်ပြန်နှုတ်ဆက်တာမျိုးထက်စာရင် ကိုယ့်ဘက်က စနှုတ်ဆက်တတ်တဲ့ အလေ့အထက ကိုယ့်ကို လူချစ်လူခင် များစေမှာပါ။ နှုတ်ဆက်တဲ့အခါမှာလည်း ဝလာတယ်နော်၊ ပိန်သွားတယ်နော်၊ အသားတွေ မဲသွားတယ်နော်၊ ဝက်ခြံတွေ များနေတယ်၊ စတဲ့ တစ်ဖက်သားကို စိတ်ကသိကအောက် ဖြစ်စေတဲ့၊ တချို့လူတွေအတွက် စိတ်ဆိုးစရာ ဖြစ်သွားနိုင်တဲ့ နှုတ်ဆက်မှုမျိုးတွေ မလုပ်မိဖို့ သတိထားပါ။

၃။ ရွှေစည်းကမ်းကို လိုက်နာပါ။

တခြားတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြုံးရွှင်ဖော်ရွေစွာ နေတတ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ (Golden rule = Be Friendly) တချို့လည်း ပင်ကိုယ်အရ မျက်နှာထား တည်တာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲ့လိုတည်တိုင်းလည်း ပရို မပီသဘူးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အမြဲတမ်းချည်း ပြုံးပျော်နေရမယ်လည်း မဟုတ်ပြန်ဘူး။ ကြည်လင်ရွှင်ပျနေတဲ့ မျက်နှာထား၊ သွက်လက်တဲ့  ပုံစံ၊ ချဉ်းကပ်လွယ်တဲ့ အမူအရာမျိုး ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ အကောင်းဆုံးပါပဲ။

၄။ သင့်တင့်လျောက်ပတ်စွာ ဝတ်စားဆင်ယင်ပါ။ (Dress appropriately)

အလုပ်သဘာဝချင်း မတူလို့ တချို့လုပ်ငန်းခွင်မှာ ခွင့်ပြုထားတဲ့ ဝတ်စားဆင်ယင်မှုမျိုးနဲ့ တချို့မှာ ဝတ်သင့်တဲ့ ပုံစံမျိုး မတူပါဘူး။ တီရှပ်၊ စပို့ရှပ်တွေ ဝတ်ရင် အဆင်မပြေတဲ့ လုပ်ငန်းခွင် ရှိတယ်။ အကျီအပြင်ထုတ်ထားရင် အဆင်မပြေတဲ့ လုပ်ငန်းခွင် ရှိတယ်။ လှပနေဖို့၊ အကောင်းစားတွေ ဝတ်ထားဖို့ထက် သပ်ရပ်ကျော့ရှင်းနေဖို့၊ အမြင်တင့်တယ်ဖို့၊ သင့်တင့်လျောက်ပတ်စွာ ဝတ်စားဆင်ယင်တတ်ဖို့က ပိုအရေးကြီးပါတယ်။

၅။ အချိန်တိကျပါစေ။ (Be punctual)

ဒါကလည်း ပရိုပီသချင်သူတွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့ အချက်တစ်ချက်ပါပဲ။ မမျှော်လင့်တဲ့ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် နောက်ကျတာ ပြဿနာ မရှိပေမဲ့ အမြဲတမ်းနီးပါး နောက်ကျနေတာ၊ ပထမဆုံး တွေ့တဲ့ ချိန်းဆိုမှုမှာ နောက်ကျတာတွေကတော့ အဆင်မပြေပါဘူး။ တကယ်ဆို ချိန်းထားတဲ့အချိန်ထက် အနည်းဆုံး ၁၅ မိနစ် စောပြီး ရောက်နေသင့်တာပါ။

၆။ စကားပြောဆိုတဲ့အခါ (Conversation etiquette)

Eye contact ရှိပါစေ။ သေချာနားထောင်ပါ။ အာရုံစိုက်ပါ။ ဖုန်းကို ငုံ့ကြည့်နေရင်း၊ သုံးနေရင်း နားထောင်နေတာမျိုး၊ စကားပြန်ပြောတာမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။ မတော်တဆ အရေးကြီးကိစ္စ ရှိလာရင် ခွင့်အရင်တောင်းပြီးမှ ဖုန်းသုံးပါ။

 ၇။ အတင်း မပြောပါနဲ့။ (Don’t gossip)

လူတစ်ယောက်ရဲ့ မကောင်းကြောင်းကို သူ့နောက်ကွယ်မှာ ပြောလိုက်ခြင်းက အပြောခံရသူ ပြန်မသိခင်၊ သူ မနစ်နာခင် ကိုယ်က အရင်ဆုံး တစ်ခု ဆုံးရှုံးလိုက်ရပါပြီ။ ပြောပြောချင်းမှာကို ဆုံးရှုံးသွားတာပါ။ အဲဒါကတော့ နားထောင်သူရဲ့ ကိုယ့်အပေါ် ထားတဲ့ အထင်ကြီး လေးစားမှု၊ ယုံကြည်မှု ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါတွေကတော့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် မဆန်တဲ့ အပြုအမူတွေထဲက တချို့ ဖြစ်ပါတယ်။ တခြား တခြားသော အပြုအမူတွေလည်း ရှိပါဦးမယ်။ ဒါတွေကို မလုပ်မိအောင် ရှောင်နိုင်လေလေ၊ ကိုယ့်အပေါ် တစ်ပါးသူရဲ့ အထင်အမြင်တွေကလည်း ပိုကောင်းလာလေလေ ဖြစ်ပြီးတော့ ပိုလည်း အောင်မြင်မှု ရလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Brand You Academy
22.6.2020

(Zawgyi)


"ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသတဲ့ အျပဳအမူေတြ"

ကိုယ္ ဘယ္လိုလူလဲ ဆိုတာကို ျပသေနတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ ကိုယ့္ရဲ့ အျပဳအမူေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ မူတည္ၿပီး တစ္ပါးသူေတြရဲ့ အထင္ႀကီး ေလးစားမွုေတြ၊ ယုံၾကည္မွုေတြ ရလာၾကတယ္။ ဒီအတြက္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ကိုယ့္ကို ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသေၾကာင္း ထင္ဟပ္ေစတဲ့ အျပဳအမူေတြကို ေရးျပခ်င္ပါတယ္။

၁။ မိတ္ဆက္ေပးခံရတဲ့အခါ မတ္တပ္ထ ႏွုတ္ဆက္ပါ။ (Stand up when being introduced)

ပြဲေတြ၊ အခမ္းအနားေတြ သြားတဲ့အခါ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကိုယ့္ကို မိတ္ဆက္ေပးတယ္ဆို ထိုင္မေနပါနဲ႔။ မတ္တပ္ထ ႏွုတ္ဆက္ေပးပါ။

၂။ ကိုယ့္ဘက္က စႏွုတ္ဆက္တတ္ပါေစ။ ႏွုတ္ဆက္နည္းလည္း မွန္ပါေစ။ (Greetings)

သူက ေခၚမွ ကိုယ္ျပန္ႏွုတ္ဆက္တာမ်ိဳးထက္စာရင္ ကိုယ့္ဘက္က စႏွုတ္ဆက္တတ္တဲ့ အေလ့အထက ကိုယ့္ကို လူခ်စ္လူခင္ မ်ားေစမွာပါ။ ႏွုတ္ဆက္တဲ့အခါမွာလည္း ဝလာတယ္ေနာ္၊ ပိန္သြားတယ္ေနာ္၊ အသားေတြ မဲသြားတယ္ေနာ္၊ ဝက္ၿခံေတြ မ်ားေနတယ္၊ စတဲ့ တစ္ဖက္သားကို စိတ္ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေစတဲ့၊ တခ်ိဳ့လူေတြအတြက္ စိတ္ဆိုးစရာ ျဖစ္သြားနိုင္တဲ့ ႏွုတ္ဆက္မွုမ်ိဳးေတြ မလုပ္မိဖို့ သတိထားပါ။

၃။ ေရႊစည္းကမ္းကို လိုက္နာပါ။

တျခားေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပဳံးရႊင္ေဖာ္ေရြစြာ ေနတတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (Golden rule = Be Friendly) တခ်ိဳ့လည္း ပင္ကိုယ္အရ မ်က္ႏွာထား တည္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့လိုတည္တိုင္းလည္း ပရို မပီသဘူးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အျမဲတမ္းခ်ည္း ျပဳံးေပ်ာ္ေနရမယ္လည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။ ၾကည္လင္ရႊင္ပ်ေနတဲ့ မ်က္ႏွာထား၊ သြက္လက္တဲ့  ပုံစံ၊ ခ်ဥ္းကပ္လြယ္တဲ့ အမူအရာမ်ိဳး ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

၄။ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ဝတ္စားဆင္ယင္ပါ။ (Dress appropriately)

အလုပ္သဘာဝခ်င္း မတူလို့ တခ်ိဳ့လုပ္ငန္းခြင္မွာ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မွုမ်ိဳးနဲ႔ တခ်ိဳ့မွာ ဝတ္သင့္တဲ့ ပုံစံမ်ိဳး မတူပါဘူး။ တီရွပ္၊ စပို့ရွပ္ေတြ ဝတ္ရင္ အဆင္မေျပတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ ရွိတယ္။ အက်ီအျပင္ထုတ္ထားရင္ အဆင္မေျပတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ ရွိတယ္။ လွပေနဖို့၊ အေကာင္းစားေတြ ဝတ္ထားဖို့ထက္ သပ္ရပ္ေက်ာ့ရွင္းေနဖို့၊ အျမင္တင့္တယ္ဖို့၊ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ ဝတ္စားဆင္ယင္တတ္ဖို့က ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။

၅။ အခ်ိန္တိက်ပါေစ။ (Be punctual)

ဒါကလည္း ပရိုပီသခ်င္သူေတြအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ပါပဲ။ မေမၽွာ္လင့္တဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေနာက္က်တာ ျပႆနာ မရွိေပမဲ့ အျမဲတမ္းနီးပါး ေနာက္က်ေနတာ၊ ပထမဆုံး ေတြ႕တဲ့ ခ်ိန္းဆိုမွုမွာ ေနာက္က်တာေတြကေတာ့ အဆင္မေျပပါဘူး။ တကယ္ဆို ခ်ိန္းထားတဲ့အခ်ိန္ထက္ အနည္းဆုံး ၁၅ မိနစ္ ေစာၿပီး ေရာက္ေနသင့္တာပါ။

၆။ စကားေျပာဆိုတဲ့အခါ (Conversation etiquette)

Eye contact ရွိပါေစ။ ေသခ်ာနားေထာင္ပါ။ အာ႐ုံစိုက္ပါ။ ဖုန္းကို ငုံ႔ၾကည့္ေနရင္း၊ သုံးေနရင္း နားေထာင္ေနတာမ်ိဳး၊ စကားျပန္ေျပာတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။ မေတာ္တဆ အေရးႀကီးကိစၥ ရွိလာရင္ ခြင့္အရင္ေတာင္းၿပီးမွ ဖုန္းသုံးပါ။

 ၇။ အတင္း မေျပာပါနဲ႔။ (Don’t gossip)

လူတစ္ေယာက္ရဲ့ မေကာင္းေၾကာင္းကို သူ႔ေနာက္ကြယ္မွာ ေျပာလိုက္ျခင္းက အေျပာခံရသူ ျပန္မသိခင္၊ သူ မနစ္နာခင္ ကိုယ္က အရင္ဆုံး တစ္ခု ဆုံးရွုံးလိုက္ရပါၿပီ။ ေျပာေျပာခ်င္းမွာကို ဆုံးရွုံးသြားတာပါ။ အဲဒါကေတာ့ နားေထာင္သူရဲ့ ကိုယ့္အေပၚ ထားတဲ့ အထင္ႀကီး ေလးစားမွု၊ ယုံၾကည္မွု ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မဆန္တဲ့ အျပဳအမူေတြထဲက တခ်ိဳ့ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခား တျခားေသာ အျပဳအမူေတြလည္း ရွိပါဦးမယ္။ ဒါေတြကို မလုပ္မိေအာင္ ေရွာင္နိုင္ေလေလ၊ ကိုယ့္အေပၚ တစ္ပါးသူရဲ့ အထင္အျမင္ေတြကလည္း ပိုေကာင္းလာေလေလ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပိုလည္း ေအာင္ျမင္မွု ရလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Brand You Academy
22.6.2020

မြေကြီးအကြောင်း

#မြေကြီးအကြောင်း

စိုက်ပျိုးတဲ့သီးနှံ အထွက်ကောင်းဖို့အတွက် အရည်အသွေးကောင်းတဲ့မြေကို လိုအပ်ပါတယ်။
အဟာရပေါကြွယ်ဝတဲ့မြေဖြစ်ရုံနဲ့ အရည်အသွေးကောင်းတဲ့မြေလို့ပြောမရပါဘူး။

မြေကြီးရဲ့အရည်အသွေးကိုအကဲဖြတ်ဖို့ မြေကြီးရဲ့ဂုဏ်သတ္တိ​တွေကို လေ့လာသိရှိထားသင့်ပါတယ်။

မြေကြီးရဲ့ဂုဏ်သတ္တိတွေကို
၁။#ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိ
၂။ #ဓာတုပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိ
၃။ #ဇီဝပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိ
ဆိုပြီးတော့ ခွဲခြားလေ့လာနိုင်ပါတယ်။

မြေကြီးဟာ
#မြေမှုန်တွေ (သဲမှုန်၊နုန်းမှုန်၊ရွံ့စေးမှုန်)
#ရေ ၊
#လေ၊
#အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းတွေ (အပင်နဲ့တိရိစ္ဆာန်အကြွင်းအကျန်၊စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေ) နဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။

မြေကြီးဟာ အရွယ်အစားမတူတဲ့သဲ၊နုန်း၊ရွံ့စေး စတဲ့မြေမှုန်တွေကိုအချိုးအစားအမျိုးမျိုးနဲ့ပေါင်းစပ်ထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

သဲမြေဟာမြေမှုန်အရွယ်အစားအကြီးဆုံးပါ။​ မြေမှုန် ရဲ့အချင်းဟာ ၂.ဝကနေ ၀.၀၅မီလီမီတာ လောက်ရှိပါမယ်။
သဲမြေဟာ ပေါ့မယ်။ နွေးမယ် ။ခြောက်သွေ့မယ်။ အက်ဆစ်ဆန်မယ်။ လုပ်ရကိုင်ရတာလွယ်ကူပေမယ့် ရေ နဲ့ အဟာရကိုတော့ထိန်းမထားနိုင်ပါဘူး။

ရွံ့စေးမြေဟာ မြေမှုန်အရွယ်အစားအသေးဆုံးဘဲ။မြေမှုန်ရဲ့ အချင်းဟာ ၀.၀၀၂မီလီမီတာ အောက်မှာရှိမယ်။ အစိုဓာတ်ထိန်းအားကောင်းမယ်။အဟာရ​ကောင်းမယ်။

ရွံစေးမြေဟာ လေးမယ်။အေးမယ်။ခြောက်သွေ့ရင်မာကြောသွားရော။စို​​နေရင် စေးကပ်တာကြောင့် ​လုပ်ရကိုင်ရခက်ခဲပါမယ်။

နုန်းမြေဟာ မြေမှုန်အရွယ်အစား အလယ်အလတ်ရှိတဲ့​မြေပါ ။ မြေမှုန်ရဲ့အချင်းဟာ ၀.၀၅ ကနေ ၀.၀၀၂မီလီမီတာ လောက်ရှိမယ်။

နုန်းမြေဟာ ရွံစေးမြေလိုပဲ အစိုဓာတ်ထိန်းအားကောင်းပြီး အဟာရပြည့်ဝမယ်။

နုန်းမြေရော ရွံစေးမြေရော
မြေ​ကြပ်လွယ်ပါမယ်။ မြေကြပ်ရင်မြေကြီးထဲလေဝင်လေထွက်မကောင်းတော့ဘူး။အပင်ရဲ့အမြစ်တွေ မြေကြီးထဲလွယ်လွယ်ကူကူ မထိုးဖောက်နိုင်တော့ဘူး။မြေကြပ်တဲ့အခါ မိုးရေကိုစုပ်မထားနိုင်ဘဲ စီးဆင်းသွားတဲ့အတွက် မြေဆီလွှာတိုက်စားတာ ဖြစ်ပေါ် နိုင်ပါတယ်။

ဘယ်မြေအမျိုးအစားမှာဖြစ်ဖြစ် မြေကြီးထဲကိုမြေဆွေးတွေ စဉ်ဆက်မပြတ်ထည့်ပေးရင် ကောင်းမွန်တဲ့မြေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

အပင်အားလုံးအတွက် အကောင်းဆုံးအပြည့်စုံဆုံးမြေဆိုတာမရှိပါဘူး။တချို့အပင်တွေဟာ သဲမြေမှာဖြစ်ထွန်းတယ်။တချို့အပင်တွေဟာ ရွံ့စေးမြေကိုကြိုက်တယ်။သာမာန် ဥယျာဉ်သီးနှံပင်တွေအတွက်ကတော့ ရောနှောမြေ အမျိုးအစား(သဲ ၄၀%+နုန်း ၄၀%+ရွံ့စေး ၂၀%+အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းများ)ဟာ အသင့်လျော်ဆုံးပါ။

သဲ၊နုန်း၊ရွံ့စေး မြေမှုန်တွေဟာ အပင်တိရိစ္ဆာန်အကြွင်းအကျန်အဆွေးအမြေ့တွေ၊ကယ်လစီယမ်တွေနဲ့ပေါင်းစုဖွဲ့စည်းပြီး ကြေမွလွယ်တဲ့မြေစာခဲ တွေဖြစ်ပေါ်တယ်။ အဲဒီမြေစာခဲတခုနဲ့တခုကြားမှာ နေရာလွတ်တွေရှိတယ်။

မြေမှုန်တခုနဲ့တခုကြားမှာရော
မြေစာခဲတခုနဲ့တခုကြားထဲမှာရောနေရာလွတ်(လေဝင်လေထွက်၊ရေဝင်ရေထွက်အပေါက်ငယ်လေး)တွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတယ်။

မြေကြီးရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံကောင်းနေရင်မြေကြီးဟာ
#ရေနဲ့အဟာရကိုထိန်းသိမ်းထားနိုင်မယ်။
#ရေဝင်ရေထွက်၊လေဝင်လေထွက်ကောင်းမယ်။
#အပင်ရဲ့အမြစ်ဖွဲ့စည်းပုံကိုတိုးတက်ကောင်းမွန်စေမယ်။
#လုပ်ရကိုင်ရလွယ်ကူမယ်။
#မြေကြီးထဲကအကျိုးပြုအဏုဇီဝပိုးများရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကိုကောင်းမွန်စေမယ်။
#မြေကြပ်တာ၊မြေဆီလွှာတိုက်စားတာကိုခုခံကာကွယ်နိုင်မယ်။

မြေကြီးဖွဲ့စည်းပုံကောင်းဖို့ဆိုရင်
သဲမြေမှာ မြေဆွေး၊တိရိစ္ဆာန်အညစ်အကြေးအဆွေးတွေ မြေကြီးထဲပုံမှန်ထည့်ပေးရပါမယ်။

တချို့ ရွံစေးမြေတွေမှာ
ဆိုဒီယမ်(ဆားဓာတ်)များနေတတ်တယ်။
မြေကြီးဖွဲ့စည်းပုံမကောင်းတတ်ဘူး။
အဲဒီမြေမျိုးကို pH 7 နဲ့ အထက်(အယ်ကာလီအခြေအနေ)ဆိုရင် ဂျစ်ပဆင်(ကျောက်မှုန့်)ထည့်​ပေးပါ။
pH 7 အောက်(အက်ဆစ်အခြေအနေ)ဆိုရင် ထုံးထည့်ပေးပါ။ရေဝပ်တဲ့ရွံ့စေးမြေကို သဲထည့်ပေးပါ။
ထွန်ယက်တူးဆွတာ တတ်နိုင်သမျှ အနည်းဆုံးလုပ်ပါ။
မြေကြီးထဲမှာ အဏုဇီဝပိုး၊ အကျိုးပြုသက်ရှိတွေ (ဘက်တီးရီးယား၊မှို၊တီကောင်စသဖြင့်)ရှင်သန်နေနိုင်ဖို့ ဓာတုဆေးများဖြစ်ကြတဲ့မြေသြဇာ၊ပိုးသတ်ဆေး၊မှိုသတ်ဆေးတွေကို အလွန်အကျွံ မသုံးမိအောင် သတိထားသင့်ပါတယ်။

မြေကြီးမှာ အရောင်​​အမျိုးမျိုး​ရှိပါတယ် ။ အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းနဲ့ အိုင်းယွန်းအောက်ဆိုက် (သံဓာတ်)ပါဝင်မှုအနည်းအများ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းမကောင်းစတာတွေကြောင့်မြေကြီးဟာအရောင်တွေ ကွဲသွားရတယ်။မြေကြီးရဲ့အရောင်ကိုကြည့်ပြီးတော့ မြေရဲ့ ယေဘူယျအခြေအနေကို သိနိုင်ပါတယ်။

#နက်မှောင်တဲ့မြေမျိုး(အမဲရောင်၊အညိုရောင်)၊
ခြောက်သွေ့ပေမယ့် ကိုင်လိုက်ရင် လက်မှာညစ်ပတ်ကျန်ခဲ့ပြီး ဖုန်ထူတဲ့မြေမျိုးတွေဟာ အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းများတဲ့မြေပါ။
တချို့ရွံ့စေးမြေဟာလည်း နက်မှောင်တဲ့အရောင်ရှိကြပါတယ်။

#အနီရောင်နဲ့အညိုရောင်မြေဟာ ရေစီးရေလာကောင်းတဲ့မြေဖြစ်ပါတယ်။ မြေကြီးထဲအောက်ဆီဂျင်ပေါများတော့ မြေထဲရှိတဲ့သံဓာတ်တွေဟာ အောက်ဆီဂျင်နဲ့ပေါင်းပြီးသံချေးတက်မယ်။ဒီလိုနဲ့ မြေကြီးအရောင်ဟာ သံချေးရောင်(နီ၊ညိုရောင်)ဖြစ်လာပါတယ်။

#မီးခိုးရောင်နဲ့မီးခိုးအပြာရောင်မြေဟာ ရေဝပ်တဲ့မြေမျိုးဖြစ်တယ်။သံနဲ့ မက်ဂနီးစ် ဒြပ်ပေါင်း  နည်းမယ်။ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့မြေကြီးထဲမှာအောက်ဆီဂျင်နည်းပါးနေလို့ဖြစ်ပါတယ်။(ရေဝပ်တဲ့မြေမှာမြေကြီးထဲက အကျိုးပြုအဏုဇီဝပိုးတွေဟာ သူတို့လိုအပ်တဲ့အောက်ဆီဂျင်ကို သံနဲ့မင်းဂနီးစ် အောက်ဆိုက်ဆီက ရယူလို့ပါ)

#မီးခိုးဖျော့ရောင်မြေဟာ အရောင်ချွတ်ခံရသလိုမျိုးပါ။ သံနဲ့မင်းဂနီးစ်တွေမိုးရေကြောင့် စိမ့်ဝင်စီးမျော ဆုံးရှုံးသွားတာပါ။
ရွံစေးမြေနဲ့ အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းတွေဟာ အမဓာတ်ဆောင်ပါတယ်။အပင်အဟာရတွေဖြစ်ကြတဲ့
ပိုတက်စီယမ်(k)နဲ့ အမိုနီယမ် တွေဟာ အဖိုဓာတ်ဆောင်ပါတယ်။ မြေကြီးအမဓာတ်တွေကဆွဲထားလို့ သူတို့ဟာ ရေနဲ့အတူ စိမ့်ဝင်စီးမျောဆုံရှုံးတာ သိပ်မရှိဘူး။
နိုက်ထရိုက်(NO3)ကတော့ အမဓာတ်ဖြစ်လို့ မြေကြီးထဲမှာ ရေနဲ့အတူစိမ့်ဝင်စီးမျော ဆုံးရှုံးတာများပါတယ်။

#မြေဝါက မြေနီလိုပဲ သံဒြဗ်ပေါင်းပါတယ် ။ မြေဝါမှာပါတဲ့
သံဒြ​ဗ်ပေါင်းဟာ ရေပျော်ပုံစံဖြစ်လို့ သံချေးမတက်ဘဲ ဝါနေတာပါ။မြေနီလို ရေထုတ်မကောင်းဘူး။ဖော့စဖရပ်(p)အသင့်အတင့်ရှိတယ်။မြေကြပ်နိုင်​တယ်။မြေကြီးကနေ
အပင်ရေ ရယူနိုင်အားနည်းမယ်။ အဟာရအားနည်းနိုင်တယ်။ကော်ဖီ၊လက်ဖက်၊သံပုရာစတဲ့အပင်တွေအတွက်သင့်တော်တဲ့မြေဖြစ်မယ်။ မြေကြီးအရောင်ကိုကြည့်ပြီး မြေအကြောင်းကိုယေဘူယျဘဲကောက်ချက်ဆွဲနိုင်မှာပါ။

မြေကြီးရဲ့ အချဉ်အငံဓာတ်ကို pHတိုင်းကြည့်ရင်သိနိုင်ပါတယ်။ မြေကြီးနမူနာကိုစနစ်တကျယူမယ်။ ဓာတ်ခွဲခန်းကိုပို့မယ်။ ပြန်ရလာတဲ့အဖြေဟာ pHမီတာနဲ့တိုင်းတာထက်ပိုတိကျနိုင်ပါတယ်။
#ချဉ်နေလား(အက်ဆစ်အခြေအနေ)pH7အောက်​ရှိမယ်။
#ငန်နေလား(အယ်ကာလီအခြေအနေ)pH7အထက်ရှိမယ်။
#မျှခြေလား(ရေသန့်လို pH7ရှိမယ်)
pHအနည်းအများဟာ မြေကြီးထဲက အဟာရတွေကို အပြောင်းအလဲဖြစ်စေနိုင်တယ်။ဥပမာ- မြေကြီးရဲ့ pH 4.5 အောက်မှာဆိုရင် အလူမီနီယမ်နဲ့ မက်ဂနီးစ်တွေဟာ ပြင်းအားမြင့်တက်လာပြီး အပင်တော်တော်များများကို အဆိပ်သင့်စေနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီမြေမှာ P,Ca,Mo တွေချို့တဲ့နိုင်ပါတယ်။

နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်မြေသြဇာအမျိုးမျိုးအပေါ် မြေတွင်းသက်ရှိတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကြောင့်ရယ် မြေကြီးထဲကသတ္တုဓာတ်တွေ( ကယ်လစီယမ်၊မက်ဂနီစီယမ်၊ပိုတက်စီယမ်)စိမ့်ဝင်စီးမျောဆုံးရှုံးတာကြောင့်ရယ် အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ မြေကြီးဟာ ချဉ်(အက်ဆစ်အခြေအနေဖြစ်၊pHနိမ့်)လာတတ်ပါတယ်။

မြေချဉ်(pHနိမ့်)တာကို ထုံးထည့်ပြီးpHမြင့်(အယ်ကာလီအခြေအနေဖြစ်၊မြေငန်)လာအောင်ပြုလုပ်လို့ရပါတယ်။
စိုက်ခင်းအသေးတွေ၊အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်ဥယာဉ်စိုက်ပျိုးသူတွေအတွက် မြင်သာအောင်ပြောရမယ်ဆိုရင် တပေပတ်လည်လေးထောင့်ကွက်မြေပမာဏကို ထုံး စားပွဲတင်ဇွန်း လေးဇွန်းထည့်ပေးပါ။ pH နှစ်ယူနစ် တက်နိုင်ပါတယ်။(ဥပမာ-pH5 ကနေpH7တက်လာနိုင်ပါတယ်။)

ထုံးကိုတခါတည်းအများကြီးမထည့်သင့်ပါဘူး။အပင်အဟာရ မညီမျှတာ ဖြစ်လာတတ်လို့ပါ။ pHကို တဖြည်းဖြည်းချင်းမြင့်တက်အောင်ပြုလုပ်တာဟာ အကောင်းဆုံးပါ။

အပင်မစိုက်ပျိုးမှီ ခြောက်ပတ်မှရှစ်ပတ်အထိ ကြိုတင်ပြီးတော့ ထုံးကို မြေကြီးထဲ ရောနှောထည့်သွင်းသင့်ပါတယ်။နောက်ပြီးတော့ ထုံးကို ဂျစ်ပဆင်နဲ့အတူတူ ရောနှောပြီး မြေကြီးထဲမထည့်သင့်ပါဘူး။ ထုံးရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို နှောင့်နှေးပိတ်ဆို့စေနိုင်လို့ပါ။
(မှတ်ချက်။ဂျစ်ပဆင်ထည့်သွင်းတာဟာ မြေကြီးဖွဲ့စည်းပုံကိုကောင်းစေတတ်ပြီး pHမြင့်တက်လာဖို့မရှိပါ)

မြေကြီးထဲမှာ [အာခီယာ(archaea), ဘက်တီးရီးယား(bacteria), အက်တီနိုမိုင်ဆိ(actinomycetes), မှို (fungi),ရေညှိ(algae), protozoa, နှင်း​လှေး (springtails), မွှား mites, နိမတုတ်(nematodes), တီကောင်၊ပုရွက်ဆိတ်၊အင်းဆက်၊ မြေတွင်းတူးသတ္တဝါငယ်များစတဲ့ သက်ရှိတွေ ​နေထိုင်ရှင်သန်ကြပါတယ်။

မြေကြီးထဲကအကျိုးပြုသက်ရှိတွေဟာ
#အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းတွေကိုဆွေးမြေ့အောင်လုပ်ပေးတယ်။
#အပင်အဟာရတွေကိုအပင်စားသုံးလို့ရတဲ့အခြေအနေပြန်ရအောင်လုပ်ပေးတယ်။
(မြေကြီးထဲကအကျိုးပြုသက်ရှိတွေဟာ အပင်နဲ့တိရိစ္ဆာန်အကြွင်းအကျန်ကိုဖြိုခွဲပြီးတော့ သူတို့အတွက် စွမ်းအင်နဲ့အဟာရကိုရယူတယ်။အဲဒီလိုဖြိုခွဲစဉ်မှာအပင်ကအသုံးပြုတဲ့ အောက်ဆီဂျင်နဲ့ အပင်အဟာရတွေကိုထုတ်ပေးတယ်။ သူတို့သေတဲ့အခါကျတော့လည်းဆွေးမြေ့ပြီး အပင်အဟာရဖြစ်ကြပြန်တယ်။ဒီလိုနည်းနဲ့ အဟာရကောင်းမွန်တဲ့မြေကြီးကိုဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။)

မြေကြီးထဲကအကျိုးပြုသက်ရှိတွေဟာ
#အပင်အဟာရဖြစ်တဲ့နိုက်ထရိုဂျင်ကို​လေထုကနေရယူပေးတယ်။
#အပင်ကြီးထွားတာကိုအားပေးတဲ့ပစ္စည်းတွေကိုထုတ်ပေးတယ်။
(ဥပမာ-အောက်ဇင်၊ဂျစ်ဘရယ်လင်..စသည်ဖြင့်)
#ဖျက်ပိုးနဲ့မှိုရောဂါကိုထိန်းချုပ်ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။
ဥပမာ-မြေတွင်းဘက်တီးရီးယားဖြစ်တဲ့Bacillus thuringiensis(Bt) သီးနှံဖျက်ပိုးများဖြစ်တဲ့ ပေါက်ဖတ် (caterpillar)၊ ပိုးတောင်မာ (beetles) နဲ့ ယင် (flies)တွေကို နှိမ်နှင်းနိုင်ပါတယ်။

ထရိုင်ကိုဒါးမား (Trichoderma) မှိုဟာဆိုရင်လည်း ဇီဝပိုးသတ်ဆေးဖြစ်ပါတယ်။ မှိုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အပင်အမြစ်ရောဂါတွေနဲ့ နိမတုတ်(nematode)တွေကိုနှိမ်နှင်းနိုင်ပါတယ်။

မြေကြီးထဲကအကျိုးပြုသက်ရှိတွေဟာ
#ဟူးမတ်စ်(humas)ကိုဖြစ်ပေါ်စေတယ်။
ဟူးမတ်စ်ဆိုတာ မြေကြီးထဲက ညိုမဲနေတဲ့ ဂျယ်လီလို အော်ဂင်းနစ်ပစ္စည်းဖြစ်ပါတယ်။ အကျိုးပြုအဏုဇီဝပိုးတွေကြောင့် အပင်နဲ့တိရိစ္ဆာန်အကြွင်းအကျန်တွေ ဆွေးမြေ့သွားတဲ့​ဖြစ်စဉ်နောက်ဆုံးမှာ ​ဟူးမတ်စ်ကိုရပါတယ်။

ဟူးမတ်စ်ဟာ
#မြေကြီးရဲ့အစိုဓာတ်ကိုထိန်းပေးတယ်။
#မြေကြီးရဲ့ဖွဲ့စည်းပုံကိုကောင်းမွန်စေတယ်။
#မြေကြီးရဲ့ဓာတ်ဖိုဖလှယ်စွမ်းအားအတွက်အရေးပါ ပါတယ်။

အချုပ်အားဖြင့် မြေကြီးရဲ့ရုပ်ပိုင်း၊ဓာတုပိုင်း၊ဇီဝပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိတွေကို သိရှိနားလည်ပြီး
မြေကြီးကိုစနစ်တကျစီမံခန့်ခွဲတတ်မယ်ဆိုရင် မြေကြီးရဲ့အရည်အသွေးဟာ ကောင်းမွန်လာနိုင်မယ်။ သီးနှံအတွက်ကုန်ကျစရိတ်တွေသက်သာလာမယ်။သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှုတွေကို ကာကွယ်နိုင်မယ်။နောက်ဆုံး စိုက်ပျိုးတဲ့သီးနှံအထွက်နုန်း​တိုးတက်ပြီး သီးနှံရဲ့အရည်အသွေးဟာလည်းပိုမိုကောင်းမွန်လာမယ် ဖြစ်ပါတယ်။ ။

အာခီယာ(စိုက်ပျိုးပညာ)

ရည်ညွန်းကိုးကား
https://sesl.com.au/blog/the-role-of-soil-microorganisms/
http://www.soilquality.org.au/factsheets/soil-biological-fertility
https://www.dpi.nsw.gov.au/agriculture/soils/structure/garden
https://blog.agrivi.com/post/five-ways-to-manage-the-soil-for-planting
https://m.espacepourlavie.ca/en/soil-structure
https://www.gardeners.com/how-to/what-type-of-soil-do-you-have/9120.html
https://www.sciencelearn.org.nz/resources/957-soil-properties

(Zawgyi) 

#ေျမႀကီးအေၾကာင္း

စိုက္ပ်ိဳးတဲ့သီးႏွံ အထြက္ေကာင္းဖို့အတြက္ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ေျမကို လိုအပ္ပါတယ္။
အဟာရေပါႂကြယ္ဝတဲ့ေျမျဖစ္႐ုံနဲ႔ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ေျမလို့ေျပာမရပါဘူး။

ေျမႀကီးရဲ့အရည္အေသြးကိုအကဲျဖတ္ဖို့ ေျမႀကီးရဲ့ဂုဏ္သတၱိ​ေတြကို ေလ့လာသိရွိထားသင့္ပါတယ္။

ေျမႀကီးရဲ့ဂုဏ္သတၱိေတြကို
၁။#႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဂုဏ္သတၱိ
၂။ #ဓာတုပိုင္းဆိုင္ရာဂုဏ္သတၱိ
၃။ #ဇီဝပိုင္းဆိုင္ရာဂုဏ္သတၱိ
ဆိုၿပီးေတာ့ ခြဲျခားေလ့လာနိုင္ပါတယ္။

ေျမႀကီးဟာ
#ေျမမွုန္ေတြ (သဲမွုန္၊ႏုန္းမွုန္၊ရြံ့ေစးမွုန္)
#ေရ ၊
#ေလ၊
#ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းေတြ (အပင္နဲ႔တိရိစၧာန္အႂကြင္းအက်န္၊စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြ) နဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ။

ေျမႀကီးဟာ အရြယ္အစားမတူတဲ့သဲ၊ႏုန္း၊ရြံ့ေစး စတဲ့ေျမမွုန္ေတြကိုအခ်ိဳးအစားအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

သဲေျမဟာေျမမွုန္အရြယ္အစားအႀကီးဆုံးပါ။​ ေျမမွုန္ ရဲ့အခ်င္းဟာ ၂.၀ကေန ၀.၀၅မီလီမီတာ ေလာက္ရွိပါမယ္။
သဲေျမဟာ ေပါ့မယ္။ ေႏြးမယ္ ။ေျခာက္ေသြ႕မယ္။ အက္ဆစ္ဆန္မယ္။ လုပ္ရကိုင္ရတာလြယ္ကူေပမယ့္ ေရ နဲ႔ အဟာရကိုေတာ့ထိန္းမထားနိုင္ပါဘူး။

ရြံ့ေစးေျမဟာ ေျမမွုန္အရြယ္အစားအေသးဆုံးဘဲ။ေျမမွုန္ရဲ့ အခ်င္းဟာ ၀.၀၀၂မီလီမီတာ ေအာက္မွာရွိမယ္။ အစိုဓာတ္ထိန္းအားေကာင္းမယ္။အဟာရ​ေကာင္းမယ္။

ရြံေစးေျမဟာ ေလးမယ္။ေအးမယ္။ေျခာက္ေသြ႕ရင္မာေၾကာသြားေရာ။စို​​ေနရင္ ေစးကပ္တာေၾကာင့္ ​လုပ္ရကိုင္ရခက္ခဲပါမယ္။

ႏုန္းေျမဟာ ေျမမွုန္အရြယ္အစား အလယ္အလတ္ရွိတဲ့​ေျမပါ ။ ေျမမွုန္ရဲ့အခ်င္းဟာ ၀.၀၅ ကေန ၀.၀၀၂မီလီမီတာ ေလာက္ရွိမယ္။

ႏုန္းေျမဟာ ရြံေစးေျမလိုပဲ အစိုဓာတ္ထိန္းအားေကာင္းၿပီး အဟာရျပည့္ဝမယ္။

ႏုန္းေျမေရာ ရြံေစးေျမေရာ
ေျမ​ၾကပ္လြယ္ပါမယ္။ ေျမၾကပ္ရင္ေျမႀကီးထဲေလဝင္ေလထြက္မေကာင္းေတာ့ဘူး။အပင္ရဲ့အျမစ္ေတြ ေျမႀကီးထဲလြယ္လြယ္ကူကူ မထိုးေဖာက္နိုင္ေတာ့ဘူး။ေျမၾကပ္တဲ့အခါ မိုးေရကိုစုပ္မထားနိုင္ဘဲ စီးဆင္းသြားတဲ့အတြက္ ေျမဆီလႊာတိုက္စားတာ ျဖစ္ေပၚ နိုင္ပါတယ္။

ဘယ္ေျမအမ်ိဳးအစားမွာျဖစ္ျဖစ္ ေျမႀကီးထဲကိုေျမေဆြးေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ထည့္ေပးရင္ ေကာင္းမြန္တဲ့ေျမျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။

အပင္အားလုံးအတြက္ အေကာင္းဆုံးအျပည့္စုံဆုံးေျမဆိုတာမရွိပါဘူး။တခ်ိဳ့အပင္ေတြဟာ သဲေျမမွာျဖစ္ထြန္းတယ္။တခ်ိဳ့အပင္ေတြဟာ ရြံ့ေစးေျမကိုႀကိဳက္တယ္။သာမာန္ ဥယ်ာဥ္သီးႏွံပင္ေတြအတြက္ကေတာ့ ေရာေႏွာေျမ အမ်ိဳးအစား(သဲ ၄၀%+ႏုန္း ၄၀%+ရြံ့ေစး ၂၀%+ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းမ်ား)ဟာ အသင့္ေလ်ာ္ဆုံးပါ။

သဲ၊ႏုန္း၊ရြံ့ေစး ေျမမွုန္ေတြဟာ အပင္တိရိစၧာန္အႂကြင္းအက်န္အေဆြးအေျမ့ေတြ၊ကယ္လစီယမ္ေတြနဲ႔ေပါင္းစုဖြဲ႕စည္းၿပီး ေၾကမြလြယ္တဲ့ေျမစာခဲ ေတြျဖစ္ေပၚတယ္။ အဲဒီေျမစာခဲတခုနဲ႔တခုၾကားမွာ ေနရာလြတ္ေတြရွိတယ္။

ေျမမွုန္တခုနဲ႔တခုၾကားမွာေရာ
ေျမစာခဲတခုနဲ႔တခုၾကားထဲမွာေရာေနရာလြတ္(ေလဝင္ေလထြက္၊ေရဝင္ေရထြက္အေပါက္ငယ္ေလး)ေတြနဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားတယ္။

ေျမႀကီးရဲ့ဖြဲ႕စည္းပုံေကာင္းေနရင္ေျမႀကီးဟာ
#ေရနဲ႔အဟာရကိုထိန္းသိမ္းထားနိုင္မယ္။
#ေရဝင္ေရထြက္၊ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္းမယ္။
#အပင္ရဲ့အျမစ္ဖြဲ႕စည္းပုံကိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစမယ္။
#လုပ္ရကိုင္ရလြယ္ကူမယ္။
#ေျမႀကီးထဲကအက်ိဳးျပဳအဏုဇီဝပိုးမ်ားရဲ့လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကိုေကာင္းမြန္ေစမယ္။
#ေျမၾကပ္တာ၊ေျမဆီလႊာတိုက္စားတာကိုခုခံကာကြယ္နိုင္မယ္။

ေျမႀကီးဖြဲ႕စည္းပုံေကာင္းဖို့ဆိုရင္
သဲေျမမွာ ေျမေဆြး၊တိရိစၧာန္အညစ္အေၾကးအေဆြးေတြ ေျမႀကီးထဲပုံမွန္ထည့္ေပးရပါမယ္။

တခ်ိဳ့ ရြံေစးေျမေတြမွာ
ဆိုဒီယမ္(ဆားဓာတ္)မ်ားေနတတ္တယ္။
ေျမႀကီးဖြဲ႕စည္းပုံမေကာင္းတတ္ဘူး။
အဲဒီေျမမ်ိဳးကို pH 7 နဲ႔ အထက္(အယ္ကာလီအေျခအေန)ဆိုရင္ ဂ်စ္ပဆင္(ေက်ာက္မွုန္႔)ထည့္​ေပးပါ။
pH 7 ေအာက္(အက္ဆစ္အေျခအေန)ဆိုရင္ ထုံးထည့္ေပးပါ။ေရဝပ္တဲ့ရြံ့ေစးေျမကို သဲထည့္ေပးပါ။
ထြန္ယက္တူးဆြတာ တတ္နိုင္သမၽွ အနည္းဆုံးလုပ္ပါ။
ေျမႀကီးထဲမွာ အဏုဇီဝပိုး၊ အက်ိဳးျပဳသက္ရွိေတြ (ဘက္တီးရီးယား၊မွို၊တီေကာင္စသျဖင့္)ရွင္သန္ေနနိုင္ဖို့ ဓာတုေဆးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ေျမၾသဇာ၊ပိုးသတ္ေဆး၊မွိုသတ္ေဆးေတြကို အလြန္အကၽြံ မသုံးမိေအာင္ သတိထားသင့္ပါတယ္။

ေျမႀကီးမွာ အေရာင္​​အမ်ိဳးမ်ိဳး​ရွိပါတယ္ ။ ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းနဲ႔ အိုင္းယြန္းေအာက္ဆိုက္ (သံဓာတ္)ပါဝင္မွုအနည္းအမ်ား၊ ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္းမေကာင္းစတာေတြေၾကာင့္ေျမႀကီးဟာအေရာင္ေတြ ကြဲသြားရတယ္။ေျမႀကီးရဲ့အေရာင္ကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျမရဲ့ ေယဘူယ်အေျခအေနကို သိနိုင္ပါတယ္။

#နက္ေမွာင္တဲ့ေျမမ်ိဳး(အမဲေရာင္၊အညိဳေရာင္)၊
ေျခာက္ေသြ႕ေပမယ့္ ကိုင္လိုက္ရင္ လက္မွာညစ္ပတ္က်န္ခဲ့ၿပီး ဖုန္ထူတဲ့ေျမမ်ိဳးေတြဟာ ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းမ်ားတဲ့ေျမပါ။
တခ်ိဳ့ရြံ့ေစးေျမဟာလည္း နက္ေမွာင္တဲ့အေရာင္ရွိၾကပါတယ္။

#အနီေရာင္နဲ႔အညိဳေရာင္ေျမဟာ ေရစီးေရလာေကာင္းတဲ့ေျမျဖစ္ပါတယ္။ ေျမႀကီးထဲေအာက္ဆီဂ်င္ေပါမ်ားေတာ့ ေျမထဲရွိတဲ့သံဓာတ္ေတြဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ေပါင္းၿပီးသံေခ်းတက္မယ္။ဒီလိုနဲ႔ ေျမႀကီးအေရာင္ဟာ သံေခ်းေရာင္(နီ၊ညိဳေရာင္)ျဖစ္လာပါတယ္။

#မီးခိုးေရာင္နဲ႔မီးခိုးအျပာေရာင္ေျမဟာ ေရဝပ္တဲ့ေျမမ်ိဳးျဖစ္တယ္။သံနဲ႔ မက္ဂနီးစ္ ျဒပ္ေပါင္း  နည္းမယ္။ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ေျမႀကီးထဲမွာေအာက္ဆီဂ်င္နည္းပါးေနလို့ျဖစ္ပါတယ္။(ေရဝပ္တဲ့ေျမမွာေျမႀကီးထဲက အက်ိဳးျပဳအဏုဇီဝပိုးေတြဟာ သူတို့လိုအပ္တဲ့ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သံနဲ႔မင္းဂနီးစ္ ေအာက္ဆိုက္ဆီက ရယူလို့ပါ)

#မီးခိုးေဖ်ာ့ေရာင္ေျမဟာ အေရာင္ခၽြတ္ခံရသလိုမ်ိဳးပါ။ သံနဲ႔မင္းဂနီးစ္ေတြမိုးေရေၾကာင့္ စိမ့္ဝင္စီးေမ်ာ ဆုံးရွုံးသြားတာပါ။
ရြံေစးေျမနဲ႔ ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းေတြဟာ အမဓာတ္ေဆာင္ပါတယ္။အပင္အဟာရေတြျဖစ္ၾကတဲ့
ပိုတက္စီယမ္(k)နဲ႔ အမိုနီယမ္ ေတြဟာ အဖိုဓာတ္ေဆာင္ပါတယ္။ ေျမႀကီးအမဓာတ္ေတြကဆြဲထားလို့ သူတို့ဟာ ေရနဲ႔အတူ စိမ့္ဝင္စီးေမ်ာဆုံရွုံးတာ သိပ္မရွိဘူး။
နိုက္ထရိုက္(NO3)ကေတာ့ အမဓာတ္ျဖစ္လို့ ေျမႀကီးထဲမွာ ေရနဲ႔အတူစိမ့္ဝင္စီးေမ်ာ ဆုံးရွုံးတာမ်ားပါတယ္။

#ေျမဝါက ေျမနီလိုပဲ သံျဒဗ္ေပါင္းပါတယ္ ။ ေျမဝါမွာပါတဲ့
သံျဒ​ဗ္ေပါင္းဟာ ေရေပ်ာ္ပုံစံျဖစ္လို့ သံေခ်းမတက္ဘဲ ဝါေနတာပါ။ေျမနီလို ေရထုတ္မေကာင္းဘူး။ေဖာ့စဖရပ္(p)အသင့္အတင့္ရွိတယ္။ေျမၾကပ္နိုင္​တယ္။ေျမႀကီးကေန
အပင္ေရ ရယူနိုင္အားနည္းမယ္။ အဟာရအားနည္းနိုင္တယ္။ေကာ္ဖီ၊လက္ဖက္၊သံပုရာစတဲ့အပင္ေတြအတြက္သင့္ေတာ္တဲ့ေျမျဖစ္မယ္။ ေျမႀကီးအေရာင္ကိုၾကည့္ၿပီး ေျမအေၾကာင္းကိုေယဘူယ်ဘဲေကာက္ခ်က္ဆြဲနိုင္မွာပါ။

ေျမႀကီးရဲ့ အခ်ဥ္အငံဓာတ္ကို pHတိုင္းၾကည့္ရင္သိနိုင္ပါတယ္။ ေျမႀကီးနမူနာကိုစနစ္တက်ယူမယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းကိုပို့မယ္။ ျပန္ရလာတဲ့အေျဖဟာ pHမီတာနဲ႔တိုင္းတာထက္ပိုတိက်နိုင္ပါတယ္။
#ခ်ဥ္ေနလား(အက္ဆစ္အေျခအေန)pH7ေအာက္​ရွိမယ္။
#ငန္ေနလား(အယ္ကာလီအေျခအေန)pH7အထက္ရွိမယ္။
#မၽွေျခလား(ေရသန္႔လို pH7ရွိမယ္)
pHအနည္းအမ်ားဟာ ေျမႀကီးထဲက အဟာရေတြကို အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေစနိုင္တယ္။ဥပမာ- ေျမႀကီးရဲ့ pH 4.5 ေအာက္မွာဆိုရင္ အလူမီနီယမ္နဲ႔ မက္ဂနီးစ္ေတြဟာ ျပင္းအားျမင့္တက္လာၿပီး အပင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အဆိပ္သင့္ေစနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေျမမွာ P,Ca,Mo ေတြခ်ိဳ့တဲ့နိုင္ပါတယ္။

နိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ေျမၾသဇာအမ်ိဳးမ်ိဳးအေပၚ ေျမတြင္းသက္ရွိေတြရဲ့ တုံ႔ျပန္မွုေၾကာင့္ရယ္ ေျမႀကီးထဲကသတၱဳဓာတ္ေတြ( ကယ္လစီယမ္၊မက္ဂနီစီယမ္၊ပိုတက္စီယမ္)စိမ့္ဝင္စီးေမ်ာဆုံးရွုံးတာေၾကာင့္ရယ္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမၽွ ေျမႀကီးဟာ ခ်ဥ္(အက္ဆစ္အေျခအေနျဖစ္၊pHနိမ့္)လာတတ္ပါတယ္။

ေျမခ်ဥ္(pHနိမ့္)တာကို ထုံးထည့္ၿပီးpHျမင့္(အယ္ကာလီအေျခအေနျဖစ္၊ေျမငန္)လာေအာင္ျပဳလုပ္လို့ရပါတယ္။
စိုက္ခင္းအေသးေတြ၊အိမ္ပတ္ဝန္းက်င္ဥယာဥ္စိုက္ပ်ိဳးသူေတြအတြက္ ျမင္သာေအာင္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တေပပတ္လည္ေလးေထာင့္ကြက္ေျမပမာဏကို ထုံး စားပြဲတင္ဇြန္း ေလးဇြန္းထည့္ေပးပါ။ pH ႏွစ္ယူနစ္ တက္နိုင္ပါတယ္။(ဥပမာ-pH5 ကေနpH7တက္လာနိုင္ပါတယ္။)

ထုံးကိုတခါတည္းအမ်ားႀကီးမထည့္သင့္ပါဘူး။အပင္အဟာရ မညီမၽွတာ ျဖစ္လာတတ္လို့ပါ။ pHကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းျမင့္တက္ေအာင္ျပဳလုပ္တာဟာ အေကာင္းဆုံးပါ။

အပင္မစိုက္ပ်ိဳးမွီ ေျခာက္ပတ္မွရွစ္ပတ္အထိ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ထုံးကို ေျမႀကီးထဲ ေရာေႏွာထည့္သြင္းသင့္ပါတယ္။ေနာက္ၿပီးေတာ့ ထုံးကို ဂ်စ္ပဆင္နဲ႔အတူတူ ေရာေႏွာၿပီး ေျမႀကီးထဲမထည့္သင့္ပါဘူး။ ထုံးရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ေႏွာင့္ေႏွးပိတ္ဆို့ေစနိုင္လို့ပါ။
(မွတ္ခ်က္။ဂ်စ္ပဆင္ထည့္သြင္းတာဟာ ေျမႀကီးဖြဲ႕စည္းပုံကိုေကာင္းေစတတ္ၿပီး pHျမင့္တက္လာဖို့မရွိပါ)

ေျမႀကီးထဲမွာ [အာခီယာ(archaea), ဘက္တီးရီးယား(bacteria), အက္တီနိုမိုင္ဆိ(actinomycetes), မွို (fungi),ေရညႇိ(algae), protozoa, ႏွင္း​ေလွး (springtails), မႊား mites, နိမတုတ္(nematodes), တီေကာင္၊ပုရြက္ဆိတ္၊အင္းဆက္၊ ေျမတြင္းတူးသတၱဝါငယ္မ်ားစတဲ့ သက္ရွိေတြ ​ေနထိုင္ရွင္သန္ၾကပါတယ္။

ေျမႀကီးထဲကအက်ိဳးျပဳသက္ရွိေတြဟာ
#ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းေတြကိုေဆြးေျမ့ေအာင္လုပ္ေပးတယ္။
#အပင္အဟာရေတြကိုအပင္စားသုံးလို့ရတဲ့အေျခအေနျပန္ရေအာင္လုပ္ေပးတယ္။
(ေျမႀကီးထဲကအက်ိဳးျပဳသက္ရွိေတြဟာ အပင္နဲ႔တိရိစၧာန္အႂကြင္းအက်န္ကိုၿဖိဳခြဲၿပီးေတာ့ သူတို့အတြက္ စြမ္းအင္နဲ႔အဟာရကိုရယူတယ္။အဲဒီလိုၿဖိဳခြဲစဥ္မွာအပင္ကအသုံးျပဳတဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ အပင္အဟာရေတြကိုထုတ္ေပးတယ္။ သူတို့ေသတဲ့အခါက်ေတာ့လည္းေဆြးေျမ့ၿပီး အပင္အဟာရျဖစ္ၾကျပန္တယ္။ဒီလိုနည္းနဲ႔ အဟာရေကာင္းမြန္တဲ့ေျမႀကီးကိုျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။)

ေျမႀကီးထဲကအက်ိဳးျပဳသက္ရွိေတြဟာ
#အပင္အဟာရျဖစ္တဲ့နိုက္ထရိုဂ်င္ကို​ေလထုကေနရယူေပးတယ္။
#အပင္ႀကီးထြားတာကိုအားေပးတဲ့ပစၥည္းေတြကိုထုတ္ေပးတယ္။
(ဥပမာ-ေအာက္ဇင္၊ဂ်စ္ဘရယ္လင္..စသည္ျဖင့္)
#ဖ်က္ပိုးနဲ႔မွိုေရာဂါကိုထိန္းခ်ဳပ္ကာကြယ္ေပးနိုင္တယ္။
ဥပမာ-ေျမတြင္းဘက္တီးရီးယားျဖစ္တဲ့Bacillus thuringiensis(Bt) သီးႏွံဖ်က္ပိုးမ်ားျဖစ္တဲ့ ေပါက္ဖတ္ (caterpillar)၊ ပိုးေတာင္မာ (beetles) နဲ႔ ယင္ (flies)ေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းနိုင္ပါတယ္။

ထရိုင္ကိုဒါးမား (Trichoderma) မွိုဟာဆိုရင္လည္း ဇီဝပိုးသတ္ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ မွိုေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အပင္အျမစ္ေရာဂါေတြနဲ႔ နိမတုတ္(nematode)ေတြကိုႏွိမ္ႏွင္းနိုင္ပါတယ္။

ေျမႀကီးထဲကအက်ိဳးျပဳသက္ရွိေတြဟာ
#ဟူးမတ္စ္(humas)ကိုျဖစ္ေပၚေစတယ္။
ဟူးမတ္စ္ဆိုတာ ေျမႀကီးထဲက ညိဳမဲေနတဲ့ ဂ်ယ္လီလို ေအာ္ဂင္းနစ္ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။ အက်ိဳးျပဳအဏုဇီဝပိုးေတြေၾကာင့္ အပင္နဲ႔တိရိစၧာန္အႂကြင္းအက်န္ေတြ ေဆြးေျမ့သြားတဲ့​ျဖစ္စဥ္ေနာက္ဆုံးမွာ ​ဟူးမတ္စ္ကိုရပါတယ္။

ဟူးမတ္စ္ဟာ
#ေျမႀကီးရဲ့အစိုဓာတ္ကိုထိန္းေပးတယ္။
#ေျမႀကီးရဲ့ဖြဲ႕စည္းပုံကိုေကာင္းမြန္ေစတယ္။
#ေျမႀကီးရဲ့ဓာတ္ဖိုဖလွယ္စြမ္းအားအတြက္အေရးပါ ပါတယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေျမႀကီးရဲ့႐ုပ္ပိုင္း၊ဓာတုပိုင္း၊ဇီဝပိုင္းဆိုင္ရာဂုဏ္သတၱိေတြကို သိရွိနားလည္ၿပီး
ေျမႀကီးကိုစနစ္တက်စီမံခန္႔ခြဲတတ္မယ္ဆိုရင္ ေျမႀကီးရဲ့အရည္အေသြးဟာ ေကာင္းမြန္လာနိုင္မယ္။ သီးႏွံအတြက္ကုန္က်စရိတ္ေတြသက္သာလာမယ္။သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမွုေတြကို ကာကြယ္နိုင္မယ္။ေနာက္ဆုံး စိုက္ပ်ိဳးတဲ့သီးႏွံအထြက္ႏုန္း​တိုးတက္ၿပီး သီးႏွံရဲ့အရည္အေသြးဟာလည္းပိုမိုေကာင္းမြန္လာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ။

အာခီယာ(စိုက္ပ်ိဳးပညာ)

ရည္ညြန္းကိုးကား
https://sesl.com.au/blog/the-role-of-soil-microorganisms/
http://www.soilquality.org.au/factsheets/soil-biological-fertility
https://www.dpi.nsw.gov.au/agriculture/soils/structure/garden
https://blog.agrivi.com/post/five-ways-to-manage-the-soil-for-planting
https://m.espacepourlavie.ca/en/soil-structure
https://www.gardeners.com/how-to/what-type-of-soil-do-you-have/9120.html
https://www.sciencelearn.org.nz/resources/957-soil-properties

ရှီးပဒီး (Cordycpes) မှတ်စု (အပိုင်း တစ်)

ရှီးပဒီးသည် အပင်နှင့် သတ္တဝါ (၂) မျိုးပေါင်းစပ်ထားသောသဘာဝဆေးဖက်ဝင် ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ Cordycpes ဟု သိပ္ပံနည်းကျ ခေါ်ကြပြီး အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ Caterpillar fungus  ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာပြည်ရှိ ဒေသအလိုက် ခေါ်ဆိုသောအမည်များမှာ ရှီးပဒီး၊ ပိုးဆေးနွယ်ရှင်၊ ဆောင်းပိုး‌နွေမြက် တို့ဖြစ်သည်။

ရှီးပဒီးသည် ပေတစ်သောင်းကျော်ရှိသည့် ရေခဲတောင်များ၌သာ ရှင်သန်ပေါက်ပွားနိုင်ပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ယင်းတို့ အများဆုံးရှင်သန်သည့်ဒေသမှာ တိဘက်ကုန်းမြင့်ဒေသနှင့် ဟိမဝန္တာ ရေခဲတောင်တန်းဒေသများဖြစ်သည်။ ယင်းဒေသများမှာ တိဘက်၊ နီပေါနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ ဘူတန်နိုင်ငံ၊ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အနောက်တောင်ဒေသနှင့် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ် ရေခဲတောင်ဒေသတို့တွင်သာ တွေ့ရပါသည်။ ကျန်ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် ရေခဲတောင်များရှိသော်လည်း ရှီးပဒီးကို မတွေ့ရပါ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပူတာအိုမြို့၏ မြောက်ဘက် ရေခဲတောင်ရှိရာအရပ်များတွင်သာ သဘာဝအလျောက် တွေ့ရလေ့ရှိသည်။

ယင်းတို့ရှင်သန်ပေါက်ပွားရန် ရေခဲမှတ်အောက်အေးနေရန် လိုအပ်ခြင်း၊ အောက်ဆီဂျင်လျော့နည်းသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင်သာ နေနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် တော်ရုံနေရာတွင် မပေါက်ပွားနိုင်၍ ရှားပါးအဖိုးတန်ရခြင်းဖြစ်သည်။

ရှီးပဒီးကို ရိုးရာတိုင်းရင်းဆေး၌အသုံးပြုပုံ
===========================
လွန်ခဲ့သော နှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာကပင် ရှီးပဒီးကို တရုတ်ရိုးရာတိုင်းရင်းဆေးပညာ၌ အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင် အစောဆုံး စာပေအထောက်အထားအနေနှင့် ၁၇၅၇ ခုနှစ် ချင်မင်းဆက် (Qing Dynasty) လက်ထက်မှသာ စတင်ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထိုအချိန်ကာလက ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သော Ben-Cao-Cong-Xin (New Compilation of Materia Medica) စာအုပ်တွင် ရှီးပဒီးသည် ရောဂါအများစုကို ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည့် အလွန်ရှားပါးပြီး တန်ဖိုးကြီးမြင့်သော သဘာဝဆေးစွမ်းကောင်းတစ်လက်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ ယင်း၏ ရှားပါးခြင်း၊ တန်ဖိုးကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် အစွမ်းအာနိသင် ထက်မြက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဧကရာဇ်ဘုရင်ကိုသာ ကုသပေးရန်အတွက် သီးခြားထားရှိခဲ့ကြောင်းကို ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

ယင်းသို့ကုသရာတွင် ကျောက်ကပ်ရောဂါအမျိုးမျိုး၊ အဆုတ်ရောဂါအမျိုးမျိုး၊ နှလုံးအားနည်းခြင်း၊ အသည်းရောဂါနှင့် အဆီများသောရောဂါများအတွက် အဓိကအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ထူးခြားမှုအနေနှင့် လိင်စိတ်တက်ကြွစေရန် လှုံ့ဆော်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ သားသမီးမရသူများ သန္ဓေအောင်စေရန်လည်းကောင်း အသုံးပြုရာ၌ ထိရောက်မှုရှိကြောင်း မှတ်တမ်းများအရ သိရပါသည်။ ရှေးခေတ်ကပင်ရှိခဲ့သည့် အလုံးအကျိတ် ကင်ဆာအမျိုးမျိုးကိုပါ သက်သာပျောက်ကင်းစေကြောင်းလည်း သိရပါသည်။

ရှီးပဒီးကို ဖြည့်စွက်အာဟာရအဖြစ်အသုံးပြုပုံ
==============================
ရှီးပဒီးသည် ရောဂါအများစုကို သက်သာပျောက်ကင်းစေရန် ကုသရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သည့်အပြင် ကျန်းမာရေးပုံမှန်ကောင်းမွန်စေရန်အတွက် ဖြည့်စွက်အာဟာရအဖြစ်လည်း သုံးစွဲနိုင်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့သုံးစွဲခြင်းဖြင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ မောပန်းမှုကို ပြေပျောက်စေခြင်းနှင့် သက်လုံကောင်းစေခြင်းစသည့် ကောင်းကျိုးများစွာ ရရှိစေပါသည်။

ရှီးပဒီးကို ဖြည့်စွက်အာဟာရအဖြစ် အသုံးပြုရာတွင် ရေနွေးကြမ်းသောက်သကဲ့သို့ ရေနွေးပူပူထဲ၌ စိမ်၍သောက်ခြင်းဖြင့် ထူးခြားသော ဆေးဖက်ဝင်အာနိသင်များကို ရရှိစေပါသည်။ ရှီးပဒီး လက်ဖက်ရည်ကြမ်းကို  တရုတ်ပြည်၊ တိဘက်နှင့်  ဘူတန်နိုင်ငံတို့တွင် အထူးဧည့်သည်များကို  ကြိုဆိုသည့်အနေနှင့် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။

ရှီးပဒီးသည် လူစား၍ရသော မှိုတစ်မျိုးဖြစ်သောကြောင့် ဒေသခံများက ဟင်းလျာအဖြစ်လည်း (Culinary uses) ချက်ပြုတ်စားသောက်လေ့ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ အထူးသဖြင့် ကြက်သား၊ ဘဲသား၊ ဝက်သား၊ ပုစွန်တို့နှင့် ချက်ပြုတ်ပါက လွန်စွာအရသာရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ထူးကဲသောအရသာရှိသည့်အပြင် ကျန်းမာရေးကို  အထောက်အကူပြုသည်ဟု ယုံကြည်ကြသဖြင့် ဈေးကြီးပေးပြီး ဝယ်ယူစားသုံးလေ့ရှိပါသည်။

#Cordyceps

ရှီးပဒီးနှင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါ
====================
တရုတ်ရိုးရာတိုင်းရင်းဆေး (Traditional Chinese Medicine) စာအုပ်များတွင် ဖော်ပြချက်အရ ရှီးပဒီးသည် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါ အမျိုးမျိုးကိုလည်း ကာကွယ်ကုသနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါများမှာ-

💥 နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း (Chronic renal failure/CRF)
💥 နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောင်ရမ်းခြင်းရောဂါများ  (Chronic glomerulonephritis)
💥 ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုကြောင့် သွေးအတွင်းပရိုတင်းဓာတ်များ လျော့နည်းလာခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ဖောရောင်ခြင်း စသည့်လက္ခဏာများ (Nephrotic syndrome) ဖြစ်သည်။

ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ဖောရောင်ခြင်း၊ မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ဖျားနာခြင်း၊ နှာရည်ယိုခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် လည်ချောင်းနာခြင်း အစရှိသော ရောဂါဝေဒနာများ ခံစားရလေ့ရှိပါသည်။

တရုတ်သုတေသီများသည် ထိုကျောက်ကပ်ရောဂါများကို ကာကွယ်၊ ကုသနိုင်ရန် ရှီးပဒီးကိုအသုံးပြု၍ လူနှင့်တိရစ္ဆာန်တို့တွင် သိပ္ပ္ပံနည်းကျစမ်းသပ်လေ့လာမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။ ထိုသို့လေ့လာရာတွင် ကျောက်ကပ်၏စွမ်းဆောင်ရည် ကောင်းမွန်လာစေရန် နှင့် ဓာတုဆေးများသုံးစွဲခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုများကို တားဆီးနိုင်ရန် အဓိကထားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ကျောက်ကပ်၏လုပ်ဆောင်မှု သိသိသာသာ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာခြင်း၊ သွေးရည်ကြည်အတွင်းမှ ခရီရေတနင်းဓာတ်များကို ဖယ်ရှားနိုင်ခြင်း၊ ဆီးနှင့် သွေးအတွင်း အညစ်အကြေးပါဝင်မှု လျော့နည်းလာခြင်း၊ သွေးစီးဆင်းလည်ပတ်မှု ကောင်းမွန်လာခြင်းတို့ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် တိရစ္ဆာန်နှင့်လူများတွင် လေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ ရှီးပဒီးသည် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါများကို ကာကွယ်၊ ကုသရာတွင် များစွာအထောက်အကူပြုကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ရှီးပဒီး (Cordycpes) နှင့် သုံးစွဲနိုင်သောရောဂါများ (၁)

မျိုးပွားစနစ်ဆိုင်ရာရောဂါများ
===================
အမျိုးသားများပုံမှန်သောက်သုံးပါက မျိုးပွားအင်္ဂါအရွယ်အစား ပိုမိုကြီးထွားစေရန် အထောက်အကူပြုခြင်း၊ သုက်လွှတ်စောခြင်းကို ပျောက်ကင်းစေခြင်း၊ ပန်းသေပန်းညှိုးရောဂါကို သက်သာပျောက်ကင်းစေခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေပါသည်။ အမျိုးသမီးများတွင် ရာသီသွေးမှန်စေပြီး မျိုးပွားအင်္ဂါခြောက်သွေ့ခြင်းမဖြစ်စေရန် ကာကွယ်ပေးပါသည်။

နှလုံးနှင့် သွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများ
========================
နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါသည်များ၊ သွေးတိုးရောဂါကြောင့် နှလုံးအလုပ်များများလုပ်နေရသူများ၊ နှလုံးခုန်မမှန်သူများ၊ နှလုံးကြွက်သားအားနည်းသူများ စားသုံးပါက များစွာအကျိုးရှိပါသည်။ နှလုံးကြွက်သားများ၏ အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်လိုအပ်ချက်ကို လျော့နည်းအောင် ပြုလုပ်ပေးသဖြင့် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ မောပန်းခြင်းတို့ကို သက်သာစေပါသည်။ နှလုံးသွေးကြောမပိတ်စေရန် ကာကွယ်ပေးပါသည်။

အသည်းနှင့် သည်းခြေအိတ်အဖွဲ့ဆိုင်ရာရောဂါများ
================================
အသည်းအဆီဖုံးရောဂါများ၊ အသည်းရောင်ခြင်း၊ အသည်းခြောက်ခြင်းတို့ကို သက်သာပျောက်ကင်းစေသည်။ ထူခြားမှုအနေနှင့် အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး၏အခွံ (HBsAg) ပျောက်ကင်းစေကြောင်း သုတေသနစာတမ်းတစ်ခုက တွေ့ရှိချက်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းလှပါသည်။ နာတာရှည်ဘီပိုးရောဂါ ပျောက်ကင်းအောင်ကုသရာ၌ များစွာအစွမ်းထက်သော သဘာဝဆေးစွမ်းကောင်းတစ်လက်ဖြစ်သည်။

#Cordyceps

ရှီးပဒီး (Cordycpes) နှင့် သုံးစွဲနိုင်သောရောဂါများ (၂)

ကင်ဆာရောဂါအမျိုးမျိုး
================
ရှီးပဒီးတွင်ပါဝင်သော ကော်ဒီဆက်ပင် (Cordycepin) များကြောင့် ကင်ဆာဆဲလ်များ ပွားများမှုကို ထိန်းချုပ်ပေးပါသည်။ အထူးသဖြင့် သွေးကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်သည့် လူကီးမီးယား (Leukaemia) ရောဂါကိုကုသရာ၌ များစွာအထောက်အကူပြုပါသည်။ အခြားကင်ဆာများဖြစ်သည့်လည်ချောင်းကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာနှင့် အရေပြားကင်ဆာတို့တွင်လည်း ထိရောက်မှုရှိပါသည်။

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ
===========================
သလိပ်ကိုပျော်စေပြီး ချွဲများအဖြစ်သို့ အလွယ်တကူထွက်စေရန်
လှုံ့ဆော်နိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် ပန်းနာရင်ကျပ်လူနာများ၊ နာတာရှည် အဆုတ်လေပြွန်ရောင်ရမ်းသောရောဂါများ (Chronic bronchitis) ပုံမှန်သောက်သုံးပါက များစွာအကျိုးရှိပါသည်။

ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားကျဆင်းနေသူများ
=======================
ခုခံအားစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်သောအာနိသင်ရှိပြီး အင်တာဖရွန် (Interferon) ထွက်ရှိအောင်ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ သွေးဖြူဥများ၏ ဘတ်တီးရီးယားကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးနိုင်မှုကို တိုးတက်မြင့်မားစေသည်။ ထို့ကြောင့် ခုခံအားကျဆင်းနေသူများ၊ မကြာခဏဖျားနာလေ့ရှိသူများအတွက် အထူးသင့်လျော်ပါသည်။

ဆီးချိုသွေးချိုဝေဒနာရှင်များ
===================
ရှီးပဒီးသည် သွေးတွင်းရှိ ဂလူးကို့စ်ကို ကျဆင်းစေသဖြင့် ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါသည်များသောက်သုံးပါက များစွာအကျိုးရှိပါသည်။ ယင်း၏လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုမှာ မက်ဖော်မင် (Metformin) ဆေးနှင့်အာနိသင်တူသဖြင့် ကျောက်ကပ်မကောင်းသည့်သူများတွင် မက်ဖော်မင်အစား သောက်သုံးနိုင်ပါသည်။

နာလန်ထစလူမမာများ
===============
ရှီးပဒီးသည် ခွန်အားကိုဖြစ်စေသဖြင့် အသက်ကြီးသူများ၊ နာလန်ထစလူမမာများအတွက် အထူးသင့်လျော်သည်။ အားကစားသမားများ စားသုံးပါက အမောခံနိုင်ပြီး သက်လုံကောင်းစေသောကြောင့် စံချိန်များတက်စေရန် အထောက်အကူပြုပါသည်။

သွေးတွင်းအဆီများခြင်း
================
သွေးတွင်းကိုလက်စထရော များနေသူများ၊ မကောင်းသောအဆီဓာတ် (LDL)  များနေသူများသုံးပါက ထိရောက်စွာ ကျဆင်းစေသည့်အပြင် ကောင်းသောအဆီဓာတ်ဖြစ်သည့် HDL များ တစ်ခဏချင်းမြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။

#Cordycpes

Credit: ဒေါက်တာ ခင်မောင်လွင် (FAME Pharmaceuticals)

(Zawgyi)

ရွီးပဒီးသည္ အပင္ႏွင့္ သတၱဝါ (၂) မ်ိဳးေပါင္းစပ္ထားေသာသဘာ၀ေဆးဖက္ဝင္ ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ Cordycpes ဟု သိပၸံနည္းက် ေခၚၾကၿပီး အဂၤလိပ္အမည္မွာ Caterpillar fungus  ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ ေဒသအလိုက္ ေခၚဆိုေသာအမည္မ်ားမွာ ရွီးပဒီး၊ ပိုးေဆးႏြယ္ရွင္၊ ေဆာင္းပိုး‌ေႏြျမက္ တို့ျဖစ္သည္။

ရွီးပဒီးသည္ ေပတစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိသည့္ ေရခဲေတာင္မ်ား၌သာ ရွင္သန္ေပါက္ပြားနိုင္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ယင္းတို့ အမ်ားဆုံးရွင္သန္သည့္ေဒသမွာ တိဘက္ကုန္းျမင့္ေဒသႏွင့္ ဟိမဝႏၲာ ေရခဲေတာင္တန္းေဒသမ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းေဒသမ်ားမွာ တိဘက္၊ နီေပါနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း၊ ဘူတန္နိုင္ငံ၊ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတနိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ေဒသႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ေရခဲေတာင္ေဒသတို့တြင္သာ ေတြ႕ရပါသည္။ က်န္ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရခဲေတာင္မ်ားရွိေသာ္လည္း ရွီးပဒီးကို မေတြ႕ရပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ပူတာအိုၿမိဳ့၏ ေျမာက္ဘက္ ေရခဲေတာင္ရွိရာအရပ္မ်ားတြင္သာ သဘာဝအေလ်ာက္ ေတြ႕ရေလ့ရွိသည္။

ယင္းတို့ရွင္သန္ေပါက္ပြားရန္ ေရခဲမွတ္ေအာက္ေအးေနရန္ လိုအပ္ျခင္း၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ေလ်ာ့နည္းေသာ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္သာ ေနနိုင္ျခင္းတို့ေၾကာင့္ ေတာ္႐ုံေနရာတြင္ မေပါက္ပြားနိုင္၍ ရွားပါးအဖိုးတန္ရျခင္းျဖစ္သည္။

ရွီးပဒီးကို ရိုးရာတိုင္းရင္းေဆး၌အသုံးျပဳပုံ
===========================
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ရွီးပဒီးကို တ႐ုတ္ရိုးရာတိုင္းရင္းေဆးပညာ၌ အသုံးျပဳခဲ့သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ သို့ရာတြင္ အေစာဆုံး စာေပအေထာက္အထားအေနႏွင့္ ၁၇၅၇ ခုႏွစ္ ခ်င္မင္းဆက္ (Qing Dynasty) လက္ထက္မွသာ စတင္ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလက ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့ေသာ Ben-Cao-Cong-Xin (New Compilation of Materia Medica) စာအုပ္တြင္ ရွီးပဒီးသည္ ေရာဂါအမ်ားစုကို ေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္သည့္ အလြန္ရွားပါးၿပီး တန္ဖိုးႀကီးျမင့္ေသာ သဘာဝေဆးစြမ္းေကာင္းတစ္လက္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ယင္း၏ ရွားပါးျခင္း၊ တန္ဖိုးႀကီးျမင့္ျခင္းႏွင့္ အစြမ္းအာနိသင္ ထက္ျမက္ျခင္းတို့ေၾကာင့္ ဧကရာဇ္ဘုရင္ကိုသာ ကုသေပးရန္အတြက္ သီးျခားထားရွိခဲ့ေၾကာင္းကို ေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။

ယင္းသို့ကုသရာတြင္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဆုတ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ႏွလုံးအားနည္းျခင္း၊ အသည္းေရာဂါႏွင့္ အဆီမ်ားေသာေရာဂါမ်ားအတြက္ အဓိကအသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထူးျခားမွုအေနႏွင့္ လိင္စိတ္တက္ႂကြေစရန္ လွုံ႔ေဆာ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ သားသမီးမရသူမ်ား သေႏၶေအာင္ေစရန္လည္းေကာင္း အသုံးျပဳရာ၌ ထိေရာက္မွုရွိေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါသည္။ ေရွးေခတ္ကပင္ရွိခဲ့သည့္ အလုံးအက်ိတ္ ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုပါ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစေၾကာင္းလည္း သိရပါသည္။

ရွီးပဒီးကို ျဖည့္စြက္အာဟာရအျဖစ္အသုံးျပဳပုံ
==============================
ရွီးပဒီးသည္ ေရာဂါအမ်ားစုကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစရန္ ကုသရာတြင္ အသုံးျပဳနိုင္သည့္အျပင္ က်န္းမာေရးပုံမွန္ေကာင္းမြန္ေစရန္အတြက္ ျဖည့္စြက္အာဟာရအျဖစ္လည္း သုံးစြဲနိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို့သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ခံအားစနစ္ေကာင္းမြန္ေစျခင္း၊ ေမာပန္းမွုကို ေျပေပ်ာက္ေစျခင္းႏွင့္ သက္လုံေကာင္းေစျခင္းစသည့္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားစြာ ရရွိေစပါသည္။

ရွီးပဒီးကို ျဖည့္စြက္အာဟာရအျဖစ္ အသုံးျပဳရာတြင္ ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္သကဲ့သို့ ေရေႏြးပူပူထဲ၌ စိမ္၍ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ထူးျခားေသာ ေဆးဖက္ဝင္အာနိသင္မ်ားကို ရရွိေစပါသည္။ ရွီးပဒီး လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းကို  တ႐ုတ္ျပည္၊ တိဘက္ႏွင့္  ဘူတန္နိုင္ငံတို့တြင္ အထူးဧည့္သည္မ်ားကို  ႀကိဳဆိုသည့္အေနႏွင့္ အသုံးျပဳေလ့ရွိသည္။

ရွီးပဒီးသည္ လူစား၍ရေသာ မွိုတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားက ဟင္းလ်ာအျဖစ္လည္း (Culinary uses) ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ေလ့ရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ၾကက္သား၊ ဘဲသား၊ ဝက္သား၊ ပုစြန္တို့ႏွင့္ ခ်က္ျပဳတ္ပါက လြန္စြာအရသာရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ထူးကဲေသာအရသာရွိသည့္အျပင္ က်န္းမာေရးကို  အေထာက္အကူျပဳသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသျဖင့္ ေဈးႀကီးေပးၿပီး ဝယ္ယူစားသုံးေလ့ရွိပါသည္။

#Cordyceps

ရွီးပဒီးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
====================
တ႐ုတ္ရိုးရာတိုင္းရင္းေဆး (Traditional Chinese Medicine) စာအုပ္မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ရွီးပဒီးသည္ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း ကာကြယ္ကုသနိုင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ားမွာ-

💥 နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း (Chronic renal failure/CRF)
💥 နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ရမ္းျခင္းေရာဂါမ်ား  (Chronic glomerulonephritis)
💥 ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမွုေၾကာင့္ ေသြးအတြင္းပရိုတင္းဓာတ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေဖာေရာင္ျခင္း စသည့္လကၡဏာမ်ား (Nephrotic syndrome) ျဖစ္သည္။

ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမွုေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေဖာေရာင္ျခင္း၊ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဖ်ားနာျခင္း၊ ႏွာရည္ယိုျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း အစရွိေသာ ေရာဂါေဝဒနာမ်ား ခံစားရေလ့ရွိပါသည္။

တ႐ုတ္သုေတသီမ်ားသည္ ထိုေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္၊ ကုသနိုင္ရန္ ရွီးပဒီးကိုအသုံးျပဳ၍ လူႏွင့္တိရစၧာန္တို့တြင္ သိပၸၸံနည္းက်စမ္းသပ္ေလ့လာမွုမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုသို့ေလ့လာရာတြင္ ေက်ာက္ကပ္၏စြမ္းေဆာင္ရည္ ေကာင္းမြန္လာေစရန္ ႏွင့္ ဓာတုေဆးမ်ားသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမွုမ်ားကို တားဆီးနိုင္ရန္ အဓိကထားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။

ေက်ာက္ကပ္၏လုပ္ေဆာင္မွု သိသိသာသာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာျခင္း၊ ေသြးရည္ၾကည္အတြင္းမွ ခရီေရတနင္းဓာတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားနိုင္ျခင္း၊ ဆီးႏွင့္ ေသြးအတြင္း အညစ္အေၾကးပါဝင္မွု ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ ေသြးစီးဆင္းလည္ပတ္မွု ေကာင္းမြန္လာျခင္းတို့ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္ တိရစၧာန္ႏွင့္လူမ်ားတြင္ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ရွီးပဒီးသည္ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္၊ ကုသရာတြင္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

ရွီးပဒီး (Cordycpes) ႏွင့္ သုံးစြဲနိုင္ေသာေရာဂါမ်ား (၁)

မ်ိဳးပြားစနစ္ဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား
===================
အမ်ိဳးသားမ်ားပုံမွန္ေသာက္သုံးပါက မ်ိဳးပြားအဂၤါအရြယ္အစား ပိုမိုႀကီးထြားေစရန္ အေထာက္အကူျပဳျခင္း၊ သုက္လႊတ္ေစာျခင္းကို ေပ်ာက္ကင္းေစျခင္း၊ ပန္းေသပန္းညႇိုးေရာဂါကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစျခင္း စသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိေစပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ရာသီေသြးမွန္ေစၿပီး မ်ိဳးပြားအဂၤါေျခာက္ေသြ႕ျခင္းမျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ေပးပါသည္။

ႏွလုံးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား
========================
ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါသည္မ်ား၊ ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ႏွလုံးအလုပ္မ်ားမ်ားလုပ္ေနရသူမ်ား၊ ႏွလုံးခုန္မမွန္သူမ်ား၊ ႏွလုံးႂကြက္သားအားနည္းသူမ်ား စားသုံးပါက မ်ားစြာအက်ိဳးရွိပါသည္။ ႏွလုံးႂကြက္သားမ်ား၏ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓာတ္လိုအပ္ခ်က္ကို ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးသျဖင့္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္းတို့ကို သက္သာေစပါသည္။ ႏွလုံးေသြးေၾကာမပိတ္ေစရန္ ကာကြယ္ေပးပါသည္။

အသည္းႏွင့္ သည္းေျခအိတ္အဖြဲ႕ဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား
================================
အသည္းအဆီဖုံးေရာဂါမ်ား၊ အသည္းေရာင္ျခင္း၊ အသည္းေျခာက္ျခင္းတို့ကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။ ထူျခားမွုအေနႏွင့္ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီပိုး၏အခြံ (HBsAg) ေပ်ာက္ကင္းေစေၾကာင္း သုေတသနစာတမ္းတစ္ခုက ေတြ႕ရွိခ်က္မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။ နာတာရွည္ဘီပိုးေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသရာ၌ မ်ားစြာအစြမ္းထက္ေသာ သဘာဝေဆးစြမ္းေကာင္းတစ္လက္ျဖစ္သည္။

#Cordyceps

ရွီးပဒီး (Cordycpes) ႏွင့္ သုံးစြဲနိုင္ေသာေရာဂါမ်ား (၂)

ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး
================
ရွီးပဒီးတြင္ပါဝင္ေသာ ေကာ္ဒီဆက္ပင္ (Cordycepin) မ်ားေၾကာင့္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ပြားမ်ားမွုကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ေသြးကင္ဆာတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည့္ လူကီးမီးယား (Leukaemia) ေရာဂါကိုကုသရာ၌ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါသည္။ အျခားကင္ဆာမ်ားျဖစ္သည့္လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာႏွင့္ အေရျပားကင္ဆာတို့တြင္လည္း ထိေရာက္မွုရွိပါသည္။

အသက္ရွူလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား
===========================
သလိပ္ကိုေပ်ာ္ေစၿပီး ခၽြဲမ်ားအျဖစ္သို့ အလြယ္တကူထြက္ေစရန္
လွုံ႔ေဆာ္နိုင္စြမ္းရွိပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ပန္းနာရင္က်ပ္လူနာမ်ား၊ နာတာရွည္ အဆုတ္ေလႁပြန္ေရာင္ရမ္းေသာေရာဂါမ်ား (Chronic bronchitis) ပုံမွန္ေသာက္သုံးပါက မ်ားစြာအက်ိဳးရွိပါသည္။

ခႏၶာကိုယ္ခုခံအားက်ဆင္းေနသူမ်ား
=======================
ခုခံအားစနစ္ကို လွုံ႔ေဆာ္ေပးနိုင္ေသာအာနိသင္ရွိၿပီး အင္တာဖရြန္ (Interferon) ထြက္ရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ေသြးျဖဴဥမ်ား၏ ဘတ္တီးရီးယားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးနိုင္မွုကို တိုးတက္ျမင့္မားေစသည္။ ထို့ေၾကာင့္ ခုခံအားက်ဆင္းေနသူမ်ား၊ မၾကာခဏဖ်ားနာေလ့ရွိသူမ်ားအတြက္ အထူးသင့္ေလ်ာ္ပါသည္။

ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေဝဒနာရွင္မ်ား
===================
ရွီးပဒီးသည္ ေသြးတြင္းရွိ ဂလူးကို့စ္ကို က်ဆင္းေစသျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါသည္မ်ားေသာက္သုံးပါက မ်ားစြာအက်ိဳးရွိပါသည္။ ယင္း၏လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မွုမွာ မက္ေဖာ္မင္ (Metformin) ေဆးႏွင့္အာနိသင္တူသျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းသည့္သူမ်ားတြင္ မက္ေဖာ္မင္အစား ေသာက္သုံးနိုင္ပါသည္။

နာလန္ထစလူမမာမ်ား
===============
ရွီးပဒီးသည္ ခြန္အားကိုျဖစ္ေစသျဖင့္ အသက္ႀကီးသူမ်ား၊ နာလန္ထစလူမမာမ်ားအတြက္ အထူးသင့္ေလ်ာ္သည္။ အားကစားသမားမ်ား စားသုံးပါက အေမာခံနိုင္ၿပီး သက္လုံေကာင္းေစေသာေၾကာင့္ စံခ်ိန္မ်ားတက္ေစရန္ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။

ေသြးတြင္းအဆီမ်ားျခင္း
================
ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာ မ်ားေနသူမ်ား၊ မေကာင္းေသာအဆီဓာတ္ (LDL)  မ်ားေနသူမ်ားသုံးပါက ထိေရာက္စြာ က်ဆင္းေစသည့္အျပင္ ေကာင္းေသာအဆီဓာတ္ျဖစ္သည့္ HDL မ်ား တစ္ခဏခ်င္းျမင့္တက္လာသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။

#Cordycpes

Credit: ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (FAME Pharmaceuticals)