Saturday, March 23, 2019

နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု( Chronic Fatigue Syndrome )



Chronic ရဲ႕ အဓိပၸာယ္က အခ်ိန္အၾကာႀကီးကို ဆိုလိုတာပါ။Fatigue ဆိုတာ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္မႈ။Syndrome က ေရာဂါအစုအေဝးလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ Chronic Fatigue Syndrome ဆိုတာနာတာရွည္ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေျခာက္လအထက္ အလြန္အမင္း ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ေနတာပါ။ေရာဂါရွာလွ်င္ မေတြ႕တတ္ပါ။ဓာတ္ခြဲခန္း အေျဖေတြကလည္း ေကာင္းေနေလ့ရွိပါတယ္။ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ျဖစ္ေနၿပီလို႔ နာမည္တပ္ဖို႔ ဆရာဝန္ေတြ အတြက္ေတာင္အေတာ္ခက္ပါတယ္။သက္လုံမေကာင္းေတာ့ဘူး။မွတ္ဉာဏ္ေတြေလ်ာ့ေနၿပီ။အာ႐ုံစိုက္လို႔ မရေတာ့ဘူး။အခ်ိန္အၾကာႀကီးမလုပ္ႏိုင္မကိုင္ႏိုင္ ပင္ပန္းေနၿပီ။စိတ္ဓာတ္လည္းက်ေနၿပီဆိုတာ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ေရာဂါစုရဲ႕လကၡဏာေတြပါ။

ဖ်ားနာၿပီဆို သိပ္မၾကာဘူးေပ်ာက္သြားတတ္ေပမယ့္ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  က တစ္ခ်ိန္လုံးဖ်ားေနသလို ခံစားေနရတတ္တယ္။တစ္ခါတစ္ရံ ေအာက္မွာေရးေပးထားတဲ့ ေရာဂါေတြလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။

၁။အဆစ္ေတြ နာက်င္ေနတတ္တယ္။
၂။ႂကြက္သားေတြ နာတတ္တယ္။
၃။သတိမေကာင္းေတာ့ဘူး။
၄။တစ္ခုခုကို အာ႐ုံမစိုက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
၅။အက်ိတ္ေလးေတြ ထြက္လာတတ္တယ္။
၆။ေခါင္းကိုက္တတ္တယ္။
၇။တစ္ခါတေလ ခ်မ္းတုန္တတ္တယ္။
၈။ညဘက္ေခၽြးထြက္တယ္။
၉။အိုင္ဘီအက္လို အူလမ္းေၾကာင္းမူမမွန္တာေတြျဖစ္တယ္။

နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) ဘာလို႔ျဖစ္လဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို အခုထိရွာမေတြ႕ေသးပါ။ဟိုမုန္း မူမမွန္မႈ၊ကိုယ္ခံအားစနစ္ မျပည့္စုံမႈ၊ဗိုင္းရပ္ပိုးကူးစက္ခံရျခင္း၊နာတာရွည္ေသြးအားနည္းေနျခင္း ႏွင့္ အစာအဟာရမျပည့္စုံျခင္းတို႔ဟာ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ေရာဂါကိုပိုဆိုးေစေသာ အေၾကာင္းေတြပါ။တစ္ခ်ိဳ႕ေရးတာက oxidative stress, Celiac disease, အစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္မႈေတြနဲ႔ အဆက္အစပ္ရွိတယ္ဆိုပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္ေတြကလည္း နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ကိုျဖစ္ေစတယ္ဆိုပါတယ္။

နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) ကို ေဆးရံုေတြမွာေတာ့ ေရာဂါဇစ္ျမစ္ကိုရွာလို႔မရတာမို႔ ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာကိုပဲ သက္သာေအာင္ ကုပါတယ္။စိတ္ေရာဂါနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေဆးေတြေပးမည္။အိပ္ေဆးေတြေပးမည္။ကုရတာလည္း သိပ္ၾကာတာမို႔ ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

အေနာက္တိုင္း Functional medicine မွာ အၾကံျပဳတာက ဗိုက္တာမင္ B အုပ္စု၊ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားတဲ့အစာ၊မက္ဂနီဆီယမ္ေတြ ပိုစားခိုင္းပါတယ္။ Alternative and Complementary Medicine ဂ်ာနယ္အဆိုအရ အပ္စိုက္ကုျခင္း၊တရားထိုင္ျခင္းတို႔က နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ကိုသက္သာေစတယ္ေရးပါတယ္။

အခုေရးေပးမည့္ ကုသနတြက functional medicine စာအုပ္က ယူေရးတာပါ။

၁။ အစာနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာနဲ႔ နာတာရွည္ ႏြမ္းနယ္ေနမႈ တို႔က အဆက္အစပ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ သုေသတနေတြ သိပ္မ်ားလာပါတယ္Scandinavian Journal of Gastroenterology မွာေရးတာက IBS(အူလမ္းေၾကာင္းမူမမွန္ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာေရာဂါ),fibromyalgia (နာတာရွည္ ႂကြက္သားနာက်င္ေတာင့္တင္းေသာေရာဂါ) ,နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) တို႔က အဆက္အစပ္ရွိေနတာေတြရတဲ့အခါ  ဆရာဝန္ႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အံ့ၾသသြားတာေတာ့ အမွန္ပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ အစာမေၾကျခင္း ႏွင့္ အစာနဲ႔ ဓာတ္မတည့္တာဟာ အဓိက အေၾကာင္းျဖစ္ႏိ္ုင္တယ္လို႔ သူတို႔ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ ဂလူတန္နဲ႔ မတည့္တာ၊ ႏို႔ နဲ႔မတည့္တာအျပင္ ပဲ နဲ႔တေစး တို႔ျဖင့္လည္း ဓာတ္မတည့္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဘာနဲ႔ မတည့္ဘူးလဲဆိုတာ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္လွ်င္ IgG (Immunoglobulin G) စစ္ေဆးမႈလုပ္သင့္တယ္။မတည့္တာကို ေရွာင္လိုက္လွ်င္ IBS, ADHD, အဆစ္ေရာင္ျခင္း ႏွင့္ chronic fatigue syndrome တို႔သက္သာသြားပါတယ္။Ig G စစ္ရင္း Candida albicans test လုပ္ၾကည့္တာပိုေကာင္းပါတယ္။

Orthomolecular Medicine ဂ်ာနယ္အဆိုအရ ပ႐ိုဘိုင္အိုတစ္ အမ်ားႀကီးပါတဲ့ ကီဖာ၊ဒိန္ခ်ဥ္၊နဲ႔ ကင္ခ်ီေတြေကၽြးလိုက္လွ်င္ သက္သာသြားပါတယ္။မစစ္ႏိုင္လွ်င္ေတာင္ ဒီအစာေတြက စားသင့္ပါတယ္။ဟင္းရြက္ စိမ္းစိမ္းေတြ၊ႏွမ္းၾကပ္ေစ့ေတြ နဲ႔ ခ်ီးယားေစ့ေတြလည္း စားေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

ေရွာင္ရမဲ့အစာေတြက candida မွိုေတြႀကိဳက္တဲ့ သၾကား၊အသီးခ်ိဳ၊အရက္ နဲ႔ ေျပာင္းဖူးလို အေစ့အဆန္ပါ။candida မွိုကို မကုလွ်င္ leaky gut ရလာႏိုင္ပါတယ္။H. pylori က ဘက္တီးရီးတစ္မ်ိဳးပါ။ကမ႓ာ့လူဦးေရရ ဲ႕၂/၃ ေလာက္မွာ ရွိပါတယ္။ထိုပိုးက အစာအိမ္နံရံကို ဖ်က္စီးတတ္တယ္၊မကုပဲထားလ်ွ်င္ အစာအိမ္အနာျဖစ္တတ္တယ္။ထိုပိုးကလည္း နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

၂။ ဗိုက္တာမင္ B အုပ္စုေတြျဖစ္တဲ့ B1,B12,B 6,B 2,folate နဲ႔ နာတာရွည္ႏြမ္းနယ္မႈ တိုက္႐ိုက္ပတ္သတ္ေနတယ္လို႔ ေတာ္ဝင္ေဆးပညာအဖြဲရဲ႕ ဂ်ာနယ္မွာေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္ B-6 က ေမာပန္းမႈကို မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္တယ္။ျဖစ္ၿပီးလွ်င္လည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစတယ္။ေသြးျဖဴဥတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ T cell ရဲ႕က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး ဗိုင္းရပ္ကူးစက္မႈကို ကာကြယ္ေပးတယ္။နာတာရွည္ ႏြမ္းနယ္တတ္သူေတြ ဗိုက္တာမင္ B-6 ႂကြယ္ဝတဲ့ ဆာလမြန္ငါး၊တူနာငါး၊ဌက္ေပ်ာသီး၊အမဲသား၊ကန္စြန္းဥ၊ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ဟင္းႏုႏြယ္ေတြ မ်ားမ်ားစားေပးရမည္။တစ္လေလာက္ဆို သိသာပါတယ္။

သူတို႔ေနာက္ထပ္ၫႊန္းတဲ့ ဗိုက္တာမင္ေတြက folate နဲ႔ B 12 ပါ။ဗိုက္တာမင္ B6, folate, B12 သုံးခုေပါင္းၿပီး မီသိုင္းေလးရွင္း (Methylation) ဆိုတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ေဆာင္ရြက္ၿပီး ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ခုခံအား၊စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈ၊စိတ္အေျခအေန၊အာ႐ုံေၾကာက်န္းမာေရး၊ကိုယ္တြင္းသန္႔စင္ျခင္း တို႔ကိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစတယ္။ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ေစတဲ့ မယ္လတိုနင္ ဟိုမုန္းထုတ္လုပ္မႈလည္း တိုးတက္ေစတယ္။

Methylation ေကာင္းေကာင္းမျဖစ္လွ်င္ နာတာရွည္ ႏြမ္းနယ္ပင္ပန္း ေနတတ္တဲ့အျပင္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ၊ဆီးခ်ိဳ၊ႏွလုံးေရာဂါ၊ဓာတ္မတည့္ျခင္းမ်ားနဲ႔ စိတ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဗိုက္တာမင္ B-12 ပါတဲ့အစာေတြက အမဲသား၊တူနာ၊ဆာဒင္း၊ခ်ိစ္၊ဥအမ်ိဳးမ်ိဳးေတြပါ။supplement အေနနဲ႔ဆို meth B12 လို႔ ကၽြန္ေတာ္သူငယ္ခ်င္းေတြ အတိုေခၚတဲ့ methylcobalamin ဝယ္ေသာက္ပါ။

၃။ ပိုတက္ဆီယမ္ နဲ႔ မက္ဂနီဆီယမ္က နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) ကို သက္သာေစပါတယ္။သုေသတနေတြမွာေတြ႕တာက မက္ဂနီဆီယမ္မ်ားတဲ့အစာကို ေျခာက္ပတ္ေလာက္စားေပးလွ်င္ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ကို သက္သာေစတယ္ဆိုပါတယ္။မက္ဂနီဆီယမ္ ႂကြယ္ဝတဲ့အစာေတြက ဟင္းႏုႏြယ္၊ဖ႐ုံေစ့၊ကီဖာ၊ေထာပတ္သီး၊ဌက္ေပ်ာသီးေတြပါ။ပိုတက္ဆီယမ္ က ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ဓာတ္သတၳဳေတြကို မွန္ကန္ေစပါတယ္။ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားတဲ့ အစာေတြ စားေပးလွ်င္ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  ကို သက္သာေစတယ္။

၄။ နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome ) ဟာ စိတ္ေရာ ကိုယ္ပါ ပင္ပန္းတာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ဒါေၾကာင္း အနားယူပါ။အနားယူတယ္ဆိုတာ အိပ္တာထက္ပိုပါတယ္။အေကာင္းဆုံး အၾကံေပးလိုတာက တစ္ပတ္ တစ္ရက္ ဘာမွ မလုပ္ပဲနားပါ။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အိပ္ပါ။ ေယာဂက်င့္ပါ။ ဆီျဖင့္ အနွိပ္ခံပါ။ တရားထိုင္ပါ။

ဒီေလးခ်က္ကို ေသခ်ာလုပ္လွ်င္ တစ္လေလာက္အတြင္း နာတာရွည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ ေရာဂါစု ( Chronic Fatigue Syndrome )  သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။


ေရးသားတင္ဆက္သူDr. PHYO MAUNG

No comments: