Sleep Deprivation

(Unicode)

Sleep Deprivation ( အိပ်ရေးမဝခြင်း ) 😴 🤯
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

အိပ်ရေးမဝတာက ကျန်းမာရေးအတွက် လုံးဝမကောင်းပါဘူး။ ဒါကို တော့လူတိုင်းသိတယ်။ ဒါပေမယ့်အိပ်လားဆိုတော့မအိပ်ကြပါဘူး။ အလွန်ဆုံး ၁၂ကျော်မှအိပ်ကြတာများတယ်။ အထူးသဖြင့် teenager တွေဆို ၁၂ တောင်မဟုတ်ဘူး ၃ ၄ ၅ နာရီလောက်မှ စအိပ်ကြတယ်။ အဲ့တော့နေ ့နဲ ့ညတွေမှားကုန်ရော။ တချို ့ကဒီလိုတွေး
တယ် "ညမအိပ်ဘဲ မနက်မှအိပ်လဲအိပ်တာပဲ ၊ အိပ်ချိန်ရတာပဲ ၊ နေ ့နဲ ့ညဘဲလွဲတာ ဘာအလုပ်မှမလုပ်ရတာ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူး "စသဖြင့်ပေါ့။

No ပါ 🚫 ညမအိပ်ဘဲမနက်မှအိပ်တာလဲ အိပ်ရေးမဝတာကိုဖြစ်စေ ပါတယ်။ လူတွေသိကြတဲ့ အိပ်ရေးမဝတာကြောင့်အဖြစ်များတာတွေက ခေါင်းကိုက်တာ ၊ ခေါင်းမူးတာ ၊ ခေါင်းမကြည်တာ အဲ့ဒါတွေလောက်ပဲ သိကြတာပါ။ တကယ့် side effect ကခေါင်းအစခြေအဆုံးဖြစ်တာ ပါ။ ကိုယ်ကတကယ်လို ့ အိပ်တဲ့အချိန်မပြောင်းဘဲ ဒီလိုပဲဆက်သွား နေရင်တော့ Side effect ကတော့ တခုပြီးတခုဖြစ်နေမှာပါ။

ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်လဲ ❓❓❓

Symptoms စပြရင်ယေဘုယျအားဖြင့်ခေါင်းအပိုင်းက စပြကြတာ များတယ်။

Memory Issues မှာဆိုရင် ညဘက်ဆိုကိုယ့် brain က သူ့ထဲ အသစ်ထပ်ထည့်ရမယ့် Information တွေ memory အသစ် တွေကိုမှတ်မိအောင် space တွေလုပ်လေ့ရှိတယ်။ အဲ့အချိန်တွေမှာ မအိပ်တာများရင် ရေတိုရေရှည် memory တွေဆုံးရှံးလာမယ်။ နောက်ပိုင်းမမှတ်မိတာတွေ မေ့လွယ်တာတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်။ အာရုံ စူးစိုက်မှုနဲ ့thinking ပိုင်းတွေမှာအားနည်းလာမယ်။

Emotions အပိုင်းမှာဆိုရင် Mood ကလုံးဝမကောင်းဘူး။
ထစ်ကနဲရှိ စိတ်ကတို၊ စိတ်ထဲဘယ်အရာမှအချိုးမပြေဘူး။ မြင်မြင်သမျှ ကန့်လန် ့ကြီးဖြစ်ပြီးစိတ်ကိုထိန်းမရဘူး။ စိတ်နုတဲ့သူတွေဆိုရင် Anxiety, Depression တွေပါဆက်ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

Sleep Deprivation က Weight Gain ကိုလဲဖြစ်စေသတဲ့။
ဒီ weight gain ကတော့ ဆိုးကျိုးကရတဲ့ weight လို ့ပဲပြောပါ ရစေ။ ကိုယ်အလေးချိန်ပေါင်တွေတက်လာနိုင်ပါတယ် ။

အခုအချိန်က Covid 19 pandemic အချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် Stay Home လုပ်ရင်း ဖုန်းသုံးပါများလေ မအိပ်ချင်ကြလေနဲ့ ့Sleep Deprivation အဖြစ်များလာကြတာပါ။ အိပ်ရေးမဝရင်
ကိုယ်ခံအားကိုလဲ ကျဆင်းစေတဲ့အတွက် ရောဂါပိုးတွေအလွယ်တကူ ူဝင်နိုင်တယ်။

Deprivation ကြောင့်ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ရောဂါတွေက နှလုံးရောဂါ ၊ ကင်ဆာ ၊ သွေးတိုး ၊ ဆီးချို စတဲ့ရောဂါတွေဖြစ်နိုင်တယ်။ Sex Hormones တွေပွားနှုန်းကိုလဲ လျော့စေပါတယ် ။

Sleep Deprivation ဖြစ်တာကြာလာရင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုပါ ထိခိုက်လာနိုင်တယ်။ ဥပမာ - ခြေထောက်မှာ poor balance ဖြစ်လာရင် ရုတ်တရက်လဲကျသွားတာတို ့၊ လက်မှာ balance မညီရင် ဘာမှမကိုင်နိုင်တော့ဘဲ အားမရှိတော့မျိုးတွေဖြစ်နိုင်တယ်။ အိပ်ရေးမဝရင် အသိသာဆုံးက မျက်လုံး မျက်နှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် skin suffer တွေပါဖြစ်တတ်ပါတယ် ။

⚠️⚠️ အဆိုးဆုံး Sides Effect ကတော့သေတာပါ ⚠⚠
( Covid ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ Stay home နေရင်းအိပ်ရေးမဝလို့
သေရင်လူကြားမကောင်းပါဘူး 😁😁😁 )

ဒါတွေကတော့ခေါင်းအစခြေအဆုံးဖြစ်တတ်တဲ့ Sides Effect တွေပါ။

အခုလိုစာအရှည်ကြီးကိုအဆုံးထိဖတ်ပေးတာ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
၁၂ နာရီအလွန်ဆုံးထားပြီး အိပ်ကြပါ။ ကိုယ့်သူငယ်ချင်းတွေထဲမှာ
နေ ့နဲ ့ ညမှားနေရင် သတိပေးပေးပါ ။

Credit : original uploader

#TheKnowledgeYouShouldKnow

(Zawgyi)

Sleep Deprivation ( အိပ္ေရးမဝျခင္း ) 😴 🤯
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

အိပ္ေရးမဝတာက က်န္းမာေရးအတြက္ လံုးဝမေကာင္းပါဘူး။ ဒါကို ေတာ့လူတိုင္းသိတယ္။ ဒါေပမယ့္အိပ္လားဆိုေတာ့မအိပ္ျကပါဘူး။ အလြန္ဆံုး ၁၂ေက်ာ္မွအိပ္ျကတာမ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ teenager ေတြဆို ၁၂ ေတာင္မဟုတ္ဘူး ၃ ၄ ၅ နာရီေလာက္မွ စအိပ္ျကတယ္။ အဲ့ေတာ့ေန ့နဲ ့ညေတြမွားကုန္ေရာ။ တခ်ိဳ ့ကဒီလိုေတြး
တယ္ "ညမအိပ္ဘဲ မနက္မွအိပ္လဲအိပ္တာပဲ ၊ အိပ္ခ်ိန္ရတာပဲ ၊ ေန ့နဲ ့ညဘဲလြဲတာ ဘာအလုပ္မွမလုပ္ရတာ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး "စသျဖင့္ေပါ့။

No ပါ 🚫 ညမအိပ္ဘဲမနက္မွအိပ္တာလဲ အိပ္ေရးမဝတာကိုျဖစ္ေစ ပါတယ္။ လူေတြသိျကတဲ့ အိပ္ေရးမဝတာေျကာင့္အျဖစ္မ်ားတာေတြက ေခါင္းကိုက္တာ ၊ ေခါင္းမူးတာ ၊ ေခါင္းမျကည္တာ အဲ့ဒါေတြေလာက္ပဲ သိျကတာပါ။ တကယ့္ side effect ကေခါင္းအစေျခအဆံုးျဖစ္တာ ပါ။ ကိုယ္ကတကယ္လို ့ အိပ္တဲ့အခ်ိန္မေျပာင္းဘဲ ဒီလိုပဲဆက္သြား ေနရင္ေတာ့ Side effect ကေတာ့ တခုျပီးတခုျဖစ္ေနမွာပါ။

ဘာေတြျဖစ္လာနိုင္လဲ ❓❓❓

Symptoms စျပရင္ေယဘုယ်အားျဖင့္ေခါင္းအပိုင္းက စျပျကတာ မ်ားတယ္။

Memory Issues မွာဆိုရင္ ညဘက္ဆိုကိုယ့္ brain က သူ႔ထဲ အသစ္ထပ္ထည့္ရမယ့္ Information ေတြ memory အသစ္ ေတြကိုမွတ္မိေအာင္ space ေတြလုပ္ေလ့ရွိတယ္။ အဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ မအိပ္တာမ်ားရင္ ေရတိုေရရွည္ memory ေတြဆံုးရွံးလာမယ္။ ေနာက္ပိုင္းမမွတ္မိတာေတြ ေမ့လြယ္တာေတြျဖစ္လာနိုင္တယ္။ အာရုံ စူးစိုက္မွုနဲ ့thinking ပိုင္းေတြမွာအားနည္းလာမယ္။

Emotions အပိုင္းမွာဆိုရင္ Mood ကလံုးဝမေကာင္းဘူး။
ထစ္ကနဲရွိ စိတ္ကတို၊ စိတ္ထဲဘယ္အရာမွအခ်ိဳးမေျပဘူး။ ျမင္ျမင္သမ်ွ ကန့္လန္ ့ျကီးျဖစ္ျပီးစိတ္ကိုထိန္းမရဘူး။ စိတ္နုတဲ့သူေတြဆိုရင္ Anxiety, Depression ေတြပါဆက္ျဖစ္လာနိုင္တယ္။

Sleep Deprivation က Weight Gain ကိုလဲျဖစ္ေစသတဲ့။
ဒီ weight gain ကေတာ့ ဆိုးက်ိဳးကရတဲ့ weight လို ့ပဲေျပာပါ ရေစ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေပါင္ေတြတက္လာနိုင္ပါတယ္ ။

အခုအခ်ိန္က Covid 19 pandemic အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ Stay Home လုပ္ရင္း ဖုန္းသံုးပါမ်ားေလ မအိပ္ခ်င္ျကေလနဲ႔ ့Sleep Deprivation အျဖစ္မ်ားလာျကတာပါ။ အိပ္ေရးမဝရင္
ကိုယ္ခံအားကိုလဲ က်ဆင္းေစတဲ့အတြက္ ေရာဂါပိုးေတြအလြယ္တကူ ူဝင္နိုင္တယ္။

Deprivation ေျကာင့္ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိတဲ့ေရာဂါေတြက နွလံုးေရာဂါ ၊ ကင္ဆာ ၊ ေသြးတိုး ၊ ဆီးခ်ိဳ စတဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္နိုင္တယ္။ Sex Hormones ေတြပြားနွုန္းကိုလဲ ေလ်ာ့ေစပါတယ္ ။

Sleep Deprivation ျဖစ္တာျကာလာရင္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုပါ ထိခိုက္လာနိုင္တယ္။ ဥပမာ - ေျခေထာက္မွာ poor balance ျဖစ္လာရင္ ရုတ္တရက္လဲက်သြားတာတို ့၊ လက္မွာ balance မညီရင္ ဘာမွမကိုင္နိုင္ေတာ့ဘဲ အားမရွိေတာ့မ်ိဳးေတြျဖစ္နိုင္တယ္။ အိပ္ေရးမဝရင္ အသိသာဆံုးက မ်က္လံုး မ်က္နွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ skin suffer ေတြပါျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

⚠️⚠️ အဆိုးဆံုး Sides Effect ကေတာ့ေသတာပါ ⚠⚠
( Covid ေျကာင့္မဟုတ္ဘဲ Stay home ေနရင္းအိပ္ေရးမဝလို့
ေသရင္လူျကားမေကာင္းပါဘူး 😁😁😁 )

ဒါေတြကေတာ့ေခါင္းအစေျခအဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ Sides Effect ေတြပါ။

အခုလိုစာအရွည္ျကီးကိုအဆံုးထိဖတ္ေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
၁၂ နာရီအလြန္ဆံုးထားျပီး အိပ္ျကပါ။ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ
ေန ့နဲ ့ ညမွားေနရင္ သတိေပးေပးပါ ။

Credit : original uploader

#TheKnowledgeYouShouldKnow

ေတာၾကက္ခ်ဥ္စပ္ဟင္း - သက္သတ္လြတ္ခရမ္းသီးေပါင္း - ဝက္ေပါင္သားႏွမ္းကပ္ေၾကာ္ - င႐ုတ္သီးဆားေထာင္း

တောကြက်ချဉ်စပ်ဟင်း
---------------------------

ကြက်ဘူးသီးချဉ်စပ်၊ တောကြက်ချဉ်စပ်ဟင်းတွေက စားသောက်ဆိုင် တော်တော်များရဲ့ မီနူးမှာ တွေ့နေရပြီး လူအများကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ ဟင်းတစ်ခွက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ပါဝင်ပစ္စည်းများ

မြန်မာကြက်  –  ၄၅၀ ဂရမ် (အတုံးသေးသေးတုံးထားပါ)

နနွင်းမှုန့်  –  လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁/၂ ဇွန်း

ဆား  –  လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း

အသားမှုန့်  –  လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း

ကြက်သွန်နီ  –  ၁ဝဝ ဂရမ် (ပါးပါးလှီးထားပါ)

ရေ  –  ၁ လီတာ

ငရုတ်သီးစိမ်း  –  ၂၀ ဂရမ် (ထောင်းပါ)

ကြက်သွန်ဖြူ  –  ၈၀ ဂရမ် (ထောင်းပါ)

ငရုတ်ကောင်းစေ့အမည်း  –  လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း

ချဉ်စော်ခါးသီးခြောက်  –  ၃ ဖတ် (ရေစိမ်ထားပါ)

ရှမ်းနံနံ  –  ၃ ပင်

ပြုလုပ်နည်း

၁။       ကြက်သားကို ဆား၊ နနွင်းမှုန့်၊ အသားမှုန့်တို့နှင့် နယ်ထားပါ။

၂။       ငရုတ်သီးစိမ်း၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် ငရုတ်ကောင်းစေ့တို့ကို ရောပြီး ထောင်းထားပါ။

၃။       ပြီးလျှင် ဆီအိုးတည်၍ ကြက်သွန်နီထည့်ပြီး ဆီသတ်ပါ။

၄။       အနံ့မွှေးလာသည်နှင့် ထောင်းထားတဲ့ ငရုတ်သီးစိမ်းနှင့် ကြက်သွန်ဖြူအရောကို ထည့်ပြီး ဆီသတ်ပါ။

၅။       ပြီးလျှင် ကြက်သားကို ထည့်ပြီး မွှေပါ။

၆။       ကြက်သားအသားတင်းသည်နှင့် ရေထည့်ပါ။ ရေဆူသည်နှင့် ချဉ်စော်ခါးသီးခြောက် ထည့်ပြီး ကြက်သားနူးသည်အထိ ချက်ပါ။

၇။       ကြက်သားနူးလျှင် ရှမ်းနံနံကို ပါးပါးလှီးထည့်ပါ။ ပြီးလျှင် တောကြက်ချဉ်စပ်ဟင်း အဆင်သင့်ဖြစ်ပါပြီ။
-------------------------------------
Myint Oo Tha


သက်သတ်လွတ်ခရမ်းသီးပေါင်း
-------------------------------------

ပါဝင်ပစ္စည်းများ

ခရမ်းသီး (အလုံးကြီး)  –  ၁ လုံး

မှို (ပြုတ်ပြီး)  –  ၅ ပွင့်

ကြက်သွန်နီ –  ၁ လုံး

ကြက်သွန်ဖြူ  –  ၄ မြွှာ

ငရုတ်သီး (နီ/စိမ်း)  –  ၄ တောင့်

ကြက်သွန်မြိတ်  –  အနည်းငယ်

ပဲငံပြာရည် (အကြည်)  –  စားပွဲဇွန်း ၁ ဇွန်း

ပဲငံပြာရည် (အနောက်)  –  လက်ဖက်ရည်ဇွန်း ၁ ဇွန်း

ဆား  –  အနည်းငယ်

ငရုတ်ကောင်းမှုန့်  –  အနည်းငယ်

နှမ်းဆီမွှေး  –  အနည်းငယ်

ပြုလုပ်နည်း

၁။       ခရမ်းသီးကို အကွင်းလိုက် မထူမပါး လှီးဖြတ်ထားပါ။

၂။       ဇလုံတစ်လုံးထဲ ကြက်သွန်ဖြူ/နီ (နုပ်နုပ်စဉ်း)၊ ငရုတ်သီး (တစ်ခြမ်းခြမ်း)၊ အရသာများ၊ ပဲငံပြာရည်များ၊ နှမ်းဆီမွှေးထည့်ပြီး အရသာပြုလုပ်ပေးပါ။

၃။       ပြီးလျှင် လှီးထားတဲ့ ခရမ်းသီး၊ မှိုတို့ပေါ်မှာ လောင်းထည့်ပြီး ၁၀ မိနစ်ခန့် ပေါင်းပါ။

၄။       ခရမ်းသီးနူးပြီး အရသာလည်း အနေတော်ဖြစ်ပြီဆိုလျှင် ပါးပါးလှီးထားတဲ့ ကြက်သွန်မြိတ်ကို ဖြူးထည့်ပြီး သုံးဆောင်နိုင်ပါပြီ။
-----------------------------------------
Eant Wint Htut


ဝက်ပေါင်သားနှမ်းကပ်ကြော်
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ဝက်ပေါင်သား.............၃ဝကျပ်သား
ချင်းကြီးကြီး................၁တက်
ကြက်သွန်ဖြူ............... ၅မွှာ
ဟင်းချက်ဝိုင်အရက်......၁ဇွန်း
ABCပဲငံပြာရည်အကျဲ.....၂ဇွန်း
ABCပဲငံပြာရည်အပျစ်.....ဇွန်းဝက်
နှမ်းလှော်........................၂ဇွန်း
ရွှေလိပ်ပြာအကြော်မှုန့်.....၃ဇွန်း
ငရုတ်ကောင်းမှုန့်..............အနည်းငယ်

ဝက်ပေါင်သားကိုခပ်ပြားပြားအမြှောင်းငယ်များအဖြစ်လှီးဖြတ်ပါ။

အသားထဲသို့ ချင်း+ကြက်သွန်ဖြူထောင်းအရည်၊ ဟင်းချက်ဝိုင်အရက်၊ ငရုတ်ကောင်းမှုန့်၊ ABC ပဲငံပြာရည်အကျဲ၊ အပျစ်၊ သကြား၊ အရသာမှုန့်နယ်ပြီးအနည်းဆုံး(၃)နာရီကြာခန့်အအေးခန်း(သို့)သာမန်အခန်းအပူချိန်မှာနှပ်ထားပါ။

နှပ်ထားချိန်ပြည့်သွားလျှင် ဒယ်အိုးတစ်လုံးမှာဆီများများကိုအပူပေးထားပါ။

အရာသာနှပ်ထားတဲ့အသားတွေထဲ ရွှေလိပ်ပြာအကြော်မှုန့်လေးကိုအသားမှာကပ်ရုံလေးထည့်နယ်ပါ။

နှမ်းလှော်တွေကို ပန်ကန်းပြားထဲဖြန့်ထည့်ထားပါ။

ပူနေတဲ့ဆီထဲသို့ စပါးလင်(သို့)ချင်းပါးပါးလှီး(၃)ပြားခန့်ထည့်ဆီသပ်ပါ။ဆီမွှေးစေရန်အတွက်သာဖြစ်ပါသည်။

အသားပြားလေးတွေကိုနှမ်းလှော်ကပ်၍
ဆီပူပူထဲထည့်ကြော်ပြီးရွှေညိုရောင်လေးရအောင်ကြော်ယူဆီစစ်ပါ။

ABC Chilli Sauce (သို့)ဘိတ်ချဉ်လေးဖြင့်တွဲဖက်သုံးဆောင်ပါ။

ငရုတ်သီးဆားထောင်း
🌶🌶🌶🌶🌶🌶🌶

ငရုတ်ခြောက်တောင့်…………၅ကျပ်သား
ကြက်သွန်ဖြူ……………………၁၅တက်
ရှမ်းနံနံ………………………….၁စည်း
မန်ကျည်းသီးမှည့်……………ကျပ်ဝိုင်းပြားခန့်

ငရုတ်သီးဆားထောင်းဖို့ အဓိကကျဆုံးနည်းစနစ်က ငရုတ်သီးလှော်ဖို့ပါ။

မီးရှိန်အေးအေး အနေအထားမှာ အိုးကင်းကို ပူနေအောင်တည်ထားပါ။

အညှာခြွေထားတဲ့ ငရုတ်သီးတွေကို ထည့်လှော်ပါ ။

အနည်းငယ်ခြောက်ပြီး ကြွပ်လာပြီဆိုရင် ဆီ(၁)ဇွန်းခန့်ကို အနည်းငယ်ချင်းစီ ဆမ်းထည့်ပေးပါ။

အနည်းဆုံး နာရီဝက် ခန့်အချိန်ယူပြီး မွှေး၊ကျွမ်းနေအောင် လှော်ပါ။

ထိုစဉ်အချိန်အတွင်း မန်ကျည်းမှည့်ရည်ကို ရေစိုရုံလောက်လေး ရေနွေး စိမ်ထားသလို ကြက်သွန်ဖြူကို ခွာပြီး ထောင်းရလွယ်အောင်လေး စိတ်လောက်လှီးပါ။

 ရှမ်းနံနံတွေကိုလည်း ပါးပါးလှီးပါ။

ငရုတ်ဆုံထဲမှာ ငရုတ်သီးကို ဆား၊ဟင်းခတ်မှုန့်နှင့် ဦးစွာစထောင်းပါ။

ကြက်သွန်ဖြူ ဖတ်လေးတွေကို အနည်းငယ် စီထည့်ရင်း ထောင်းသွားပါ။

ငရုတ်သီးနှင့် ကြက်သွန်ဖြူ တွေ ခွဲ ခြမ်းအဆင့်ကို ကျော်ပြီဆိုရင် မန်ကျည်းသီးမှည့် ပျစ်ခဲခဲကိုအဖတ်လေးတွေပါ ရောထည့်ထောင်းပါ။

စေးထွေးတဲ့ အနေအထား ရောက်ပြီဆိုရင် ပါးပါးရိတ်ရိတ်လှီးထားတဲ့ ရှမ်းနံနံလေးတွေ ထည့်ထောင်းပါ။

ပထမအစမှာတော့ ငရုတ်သီးက ပူစပ်ပူလောင်ပုံစံမျိုး အစပ်ပြင်းနေတယ်လို့ ထင်ရပေမယ့် ၂ရက်လောက် ကြာတဲ့အခါ အရသာနှပ်ပြီး ထောင်းထားတဲ့ ငရုတ်သီးဆားထောင်းပုံစံမျိုး ရရှိပါပြီ။

သီးသန့်ဇွန်းလေးနဲ့ပဲ သုံးမယ်ဆိုရင် ရေခဲသေတ္တာ ထဲထည့်စရာမလိုပဲ အနည်းဆုံး(၁)လခန့်
ထမင်းစားပွဲပေါ်မှာတင်ထားလို့ ရနိူင်ပါတယ်။

(Zawgyi)

ေတာၾကက္ခ်ဥ္စပ္ဟင္း
---------------------------

ၾကက္ဘူးသီးခ်ဥ္စပ္၊ ေတာၾကက္ခ်ဥ္စပ္ဟင္းေတြက စားေသာက္ဆိုင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားရဲ့ မီႏူးမွာ ေတြ႕ေနရၿပီး လူအမ်ားႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ ဟင္းတစ္ခြက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား

ျမန္မာၾကက္  –  ၄၅၀ ဂရမ္ (အတုံးေသးေသးတုံးထားပါ)

နႏြင္းမွုန႔္  –  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁/၂ ဇြန္း

ဆား  –  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း

အသားမွုန႔္  –  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း

ၾကက္သြန္နီ  –  ၁၀ဝ ဂရမ္ (ပါးပါးလွီးထားပါ)

ေရ  –  ၁ လီတာ

င႐ုတ္သီးစိမ္း  –  ၂၀ ဂရမ္ (ေထာင္းပါ)

ၾကက္သြန္ျဖဴ  –  ၈၀ ဂရမ္ (ေထာင္းပါ)

င႐ုတ္ေကာင္းေစ့အမည္း  –  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း

ခ်ဥ္ေစာ္ခါးသီးေျခာက္  –  ၃ ဖတ္ (ေရစိမ္ထားပါ)

ရွမ္းနံနံ  –  ၃ ပင္

ျပဳလုပ္နည္း

၁။       ၾကက္သားကို ဆား၊ နႏြင္းမွုန႔္၊ အသားမွုန႔္တို့ႏွင့္ နယ္ထားပါ။

၂။       င႐ုတ္သီးစိမ္း၊ ၾကက္သြန္ျဖဴႏွင့္ င႐ုတ္ေကာင္းေစ့တို့ကို ေရာၿပီး ေထာင္းထားပါ။

၃။       ၿပီးလၽွင္ ဆီအိုးတည္၍ ၾကက္သြန္နီထည့္ၿပီး ဆီသတ္ပါ။

၄။       အနံ့ေမႊးလာသည္ႏွင့္ ေထာင္းထားတဲ့ င႐ုတ္သီးစိမ္းႏွင့္ ၾကက္သြန္ျဖဴအေရာကို ထည့္ၿပီး ဆီသတ္ပါ။

၅။       ၿပီးလၽွင္ ၾကက္သားကို ထည့္ၿပီး ေမႊပါ။

၆။       ၾကက္သားအသားတင္းသည္ႏွင့္ ေရထည့္ပါ။ ေရဆူသည္ႏွင့္ ခ်ဥ္ေစာ္ခါးသီးေျခာက္ ထည့္ၿပီး ၾကက္သားႏူးသည္အထိ ခ်က္ပါ။

၇။       ၾကက္သားႏူးလၽွင္ ရွမ္းနံနံကို ပါးပါးလွီးထည့္ပါ။ ၿပီးလၽွင္ ေတာၾကက္ခ်ဥ္စပ္ဟင္း အဆင္သင့္ျဖစ္ပါၿပီ။
-------------------------------------
Myint Oo Tha


သက္သတ္လြတ္ခရမ္းသီးေပါင္း
-------------------------------------
ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား

ခရမ္းသီး (အလုံးႀကီး)  –  ၁ လုံး

မွို (ျပဳတ္ၿပီး)  –  ၅ ပြင့္

ၾကက္သြန္နီ –  ၁ လုံး

ၾကက္သြန္ျဖဴ  –  ၄ ႁမႊာ

င႐ုတ္သီး (နီ/စိမ္း)  –  ၄ ေတာင့္

ၾကက္သြန္ၿမိတ္  –  အနည္းငယ္

ပဲငံျပာရည္ (အၾကည္)  –  စားပြဲဇြန္း ၁ ဇြန္း

ပဲငံျပာရည္ (အေနာက္)  –  လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္း

ဆား  –  အနည္းငယ္

င႐ုတ္ေကာင္းမွုန႔္  –  အနည္းငယ္

ႏွမ္းဆီေမႊး  –  အနည္းငယ္

ျပဳလုပ္နည္း

၁။       ခရမ္းသီးကို အကြင္းလိုက္ မထူမပါး လွီးျဖတ္ထားပါ။

၂။       ဇလုံတစ္လုံးထဲ ၾကက္သြန္ျဖဴ/နီ (ႏုပ္ႏုပ္စဥ္း)၊ င႐ုတ္သီး (တစ္ျခမ္းျခမ္း)၊ အရသာမ်ား၊ ပဲငံျပာရည္မ်ား၊ ႏွမ္းဆီေမႊးထည့္ၿပီး အရသာျပဳလုပ္ေပးပါ။

၃။       ၿပီးလၽွင္ လွီးထားတဲ့ ခရမ္းသီး၊ မွိုတို့ေပၚမွာ ေလာင္းထည့္ၿပီး ၁၀ မိနစ္ခန႔္ ေပါင္းပါ။

၄။       ခရမ္းသီးႏူးၿပီး အရသာလည္း အေနေတာ္ျဖစ္ၿပီဆိုလၽွင္ ပါးပါးလွီးထားတဲ့ ၾကက္သြန္ၿမိတ္ကို ျဖဴးထည့္ၿပီး သုံးေဆာင္နိုင္ပါၿပီ။
-----------------------------------------
Eant Wint Htut


ဝက္ေပါင္သားႏွမ္းကပ္ေၾကာ္
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ဝက္ေပါင္သား.............၃၀က်ပ္သား
ခ်င္းႀကီးႀကီး................၁တက္
ၾကက္သြန္ျဖဴ............... ၅မႊာ
ဟင္းခ်က္ဝိုင္အရက္......၁ဇြန္း
ABCပဲငံျပာရည္အက်ဲ.....၂ဇြန္း
ABCပဲငံျပာရည္အပ်စ္.....ဇြန္းဝက္
ႏွမ္းေလွာ္........................၂ဇြန္း
ေရႊလိပ္ျပာအေၾကာ္မွုန္႔.....၃ဇြန္း
င႐ုတ္ေကာင္းမွုန္႔..............အနည္းငယ္

ဝက္ေပါင္သားကိုခပ္ျပားျပားအေျမႇာင္းငယ္မ်ားအျဖစ္လွီးျဖတ္ပါ။

အသားထဲသို့ ခ်င္း+ၾကက္သြန္ျဖဴေထာင္းအရည္၊ ဟင္းခ်က္ဝိုင္အရက္၊ င႐ုတ္ေကာင္းမွုန္႔၊ ABC ပဲငံျပာရည္အက်ဲ၊ အပ်စ္၊ သၾကား၊ အရသာမွုန္႔နယ္ၿပီးအနည္းဆုံး(၃)နာရီၾကာခန္႔အေအးခန္း(သို့)သာမန္အခန္းအပူခ်ိန္မွာႏွပ္ထားပါ။

ႏွပ္ထားခ်ိန္ျပည့္သြားလၽွင္ ဒယ္အိုးတစ္လုံးမွာဆီမ်ားမ်ားကိုအပူေပးထားပါ။

အရာသာႏွပ္ထားတဲ့အသားေတြထဲ ေရႊလိပ္ျပာအေၾကာ္မွုန္႔ေလးကိုအသားမွာကပ္႐ုံေလးထည့္နယ္ပါ။

ႏွမ္းေလွာ္ေတြကို ပန္ကန္းျပားထဲျဖန္႔ထည့္ထားပါ။

ပူေနတဲ့ဆီထဲသို့ စပါးလင္(သို့)ခ်င္းပါးပါးလွီး(၃)ျပားခန္႔ထည့္ဆီသပ္ပါ။ဆီေမႊးေစရန္အတြက္သာျဖစ္ပါသည္။

အသားျပားေလးေတြကိုႏွမ္းေလွာ္ကပ္၍
ဆီပူပူထဲထည့္ေၾကာ္ၿပီးေရႊညိဳေရာင္ေလးရေအာင္ေၾကာ္ယူဆီစစ္ပါ။

ABC Chilli Sauce (သို့)ဘိတ္ခ်ဥ္ေလးျဖင့္တြဲဖက္သုံးေဆာင္ပါ။

င႐ုတ္သီးဆားေထာင္း
🌶🌶🌶🌶🌶🌶🌶

င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္…………၅က်ပ္သား
ၾကက္သြန္ျဖဴ……………………၁၅တက္
႐ွမ္းနံနံ………………………….၁စည္း
မန္က်ည္းသီးမွည့္……………က်ပ္ဝိုင္းျပားခန္႔

င႐ုတ္သီးဆားေထာင္းဖို႔ အဓိကက်ဆုံးနည္းစနစ္က င႐ုတ္သီးေလွာ္ဖို႔ပါ။

မီး႐ွိန္ေအးေအး အေနအထားမွာ အိုးကင္းကို ပူေနေအာင္တည္ထားပါ။

အညႇာေႁခြထားတဲ့ င႐ုတ္သီးေတြကို ထည့္ေလွာ္ပါ ။

အနည္းငယ္ေျခာက္ၿပီး ႂကြပ္လာၿပီဆိုရင္ ဆီ(၁)ဇြန္းခန္႔ကို အနည္းငယ္ခ်င္းစီ ဆမ္းထည့္ေပးပါ။

အနည္းဆုံး နာရီဝက္ ခန္႔အခ်ိန္ယူၿပီး ေမႊး၊ကြၽမ္းေနေအာင္ ေလွာ္ပါ။

ထိုစဥ္အခ်ိန္အတြင္း မန္က်ည္းမွည့္ရည္ကို ေရစို႐ုံေလာက္ေလး ေရေႏြး စိမ္ထားသလို ၾကက္သြန္ျဖဴကို ခြာၿပီး ေထာင္းရလြယ္ေအာင္ေလး စိတ္ေလာက္လွီးပါ။

 ႐ွမ္းနံနံေတြကိုလည္း ပါးပါးလွီးပါ။

င႐ုတ္ဆုံထဲမွာ င႐ုတ္သီးကို ဆား၊ဟင္းခတ္မွဳန္႔ႏွင့္ ဦးစြာစေထာင္းပါ။

ၾကက္သြန္ျဖဴ ဖတ္ေလးေတြကို အနည္းငယ္ စီထည့္ရင္း ေထာင္းသြားပါ။

င႐ုတ္သီးႏွင့္ ျကက္သြန္ျဖဴ ေတြ ခြဲ ျခမ္းအဆင့္ကို ေက်ာ္ၿပီဆိုရင္ မန္က်ည္းသီးမွည့္ ပ်စ္ခဲခဲကိုအဖတ္ေလးေတြပါ ေရာထည့္ေထာင္းပါ။

ေစးေထြးတဲ့ အေနအထား ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ပါးပါးရိတ္ရိတ္လွီးထားတဲ့ ႐ွမ္းနံနံေလးေတြ ထည့္ေထာင္းပါ။

ပထမအစမွာေတာ့ င႐ုတ္သီးက ပူစပ္ပူေလာင္ပုံစံမ်ိဳး အစပ္ျပင္းေနတယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ ၂ရက္ေလာက္ ၾကာတဲ့အခါ အရသာႏွပ္ၿပီး ေထာင္းထားတဲ့ င႐ုတ္သီးဆားေထာင္းပုံစံမ်ိဳး ရရိွပါၿပီ။

သီးသန္႔ဇြန္းေလးနဲ႔ပဲ သုံးမယ္ဆိုရင္ ေရခဲေသတၱာ ထဲထည့္စရာမလိုပဲ အနည္းဆုံး(၁)လခန္႔
ထမင္းစားပြဲေပၚမွာတင္ထားလို႔ ရႏိူင္ပါတယ္။

သင့်ဝန်ထမ်းကောင်းတွေ မဆုံးရှံးစေဖို့ ဘယ်လို လုပ်မလဲ ?

သင့်ဝန်ထမ်းကောင်းတွေ မဆုံးရှံးစေဖို့ ဘယ်လို လုပ်မလဲ ?

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️

Htain Lin Kyaw (HR)

လတ်တလော လုပ်ငန်းခွင်မှာ ကြားနေရတာက အရည်အချင်းရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ ၊တကယ်တော်တဲ့သူတွေ ခဏခဏ ထွက်ကြတယ်ဆိုတာပါပဲ ။

ဘာကြောင့်ပဲထွက်ထွက် သူတို့ဆီမှာ ရှိနေတဲ့ အရည်အချင်းက အဖွဲ့အစည်းပေါ် အမှန်တကယ် အကျိုးပြုနိုင်တယ် ဆိုရင် ကိုယ့်အတွက် ဆုံးရှံးမှုတော့ရှိတာပါပဲ ။

သူဌေးတွေကတော့ လက်သုံးစကားစကားအနေနဲ့ ငကန်းသေ ငဆွေ လာလိမ့်မယ်လို့ သုံးကြတယ်။ ငဆွေတွေ  များနေရင် တော့ အဲ့အဖွဲ့အစည်းကလည်း ဆွေစောင်းနေယုံမှ တပါးဘာရှိမှာပါလဲ။

❗လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ အတော်ဆုံးဝန်ထမ်းတွေ ရှိနေတာက ကိုယ့်အတွက် အကောင်းဆုံးအခြေအနေလို့ ယူဆပါသလား ?

❗ဒါမှမဟုတ်ယှဉ်ပြိုင်ဖက်တွေထက် သာလွန်တဲ့ အနေအထား တစ်ခု ရှိနေတယ်လို့ ထင်မြင်မလား ?

တစ်ခါတစ်လေ လူတော်တွေကိုထိန်းချုပ်ရတာခက်ခဲပါတယ်။ ကိုယ့်အဖွဲ့အစည်းက ကြီးမားတဲ့အနေအထားမှာဆိုရင် လူတော်တွေ ပိုပြီးလိုအပ်ပါတယ်။ပိုပြီးလိုအပ်လို့ ပိုပြီးရှိလာလေလေလူတော် များတဲ့ အဖွဲ့အစည်းက ထိန်းကောင်းရခက်လေပါပဲ။

ဒီနေရာမှာ တစ်ခုတင်ပြချင်တာက လူတော်တိုင်း လူကောင်းဖြစ်ပါ့မလားဆိုတာ ကိုလည်း တွေးဖို့လိုပါတယ်။တော်တယ် မကောင်းဘူး ၊ကောင်းတယ်မတော်ဘူး ဆိုတဲ့ စရိုက်ပုံစံကွဲပြားခြင်းကို တော့ ကွဲပြားစွာနားလည် လက်ခံထားဖို့လိုပါတယ်။

တော်တဲ့ လူတွေကို ထိန်းသိမ်းရတာခက်ပါတယ်၊တော်တဲ့ လူပိုများတဲ့ အဖွဲ့အစည်းမှာဆိုရင်တော့ ပိုပြီးထိန်းကျောင်းရခက်ခဲလာပါတယ်။ဒါကလည်း HR တွေအတွက် ခေါင်းခဲရတဲ့ ပြသာနာပါ။ တော်တဲ့ လူတွေကို ပျံသန်းခွင့်ပေးလိုက်ချင်ပေမဲ့ တစ်ခါတစ်လေ အစားထိုးရခက်ခဲတဲ့ သူတွေအတွက်ဆက်ပြီးထိန်းသိမ်းလိုက်ရတာမျိုးလည်း ရှိကြမှာပါ။

ရေရှည်မဟုတ်ရင်တောင်ကာလတစ်ခုအထိ ထိန်းသိမ်းလိုက်ခြင်းကလည်း အစားထိုးဖို့အတွက် အချိန်ကာလ တစ်ခုရသွားစေနိုင်တာမို့ ပါ။ အဓိက က တစ်ဦးမှီခို အားထားနေရတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ ၊ လူတစ်စု အပေါ်မှာသာ အားကိုးရတဲ့ အခြေအနေတွေမှာဆို ရင် ပိုပြီး ရပ်တည်ရခက်ခဲရပါတယ် ။ လွယ်လွယ်ပြောရရင် secession  Planning ကောင်းကောင်းမရှိတဲ့အခါ သူတို့ ထွက်သွားရင် တိုင်ပတ်တာပါပဲ ။

  လူတစ်ယောက်ကို ထိန်းသိမ်းဖို့က သူရဲ့ လိုအပ်ချက် ၊လိုအင်ဆန္ဒ ဒါတွေကို အရင်ဆုံးသိရပါမယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ဦးချင်းတစ်ယောက်ချင်းစီမှာ မတူညီတဲ့ လိုအပ်ချက် ၊လိုအင်ဆန္ဒတွေကို ကိုယ်က သိအောင်လေ့လာရပါမယ်၊အကြမ်းမျဉ်းပြောကြရရင်

Maslow's hierarchy of needs     တွေဖြစ်တဲ့

🔹physiological

🔹Safety

🔹Love and belonging

🔹Esteem

🔹Self-actualizationတွေ လောက် တော့
ခွဲခြားသိမြင်ထားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီတော့  လိုချင်တာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ပြီဆိုရင်  ဘာဆက်လုပ်ရမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားလို့ ရလာနိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ကိုယ်က နောက်ဆုံးဆုံးဖြတ်ချက်ချ ရတဲ့ အနေအထားမဟုတ်ပဲ Top Management ကို ဆက်လက်တင်ပြရမယ်ဆိုရင်တော့ အဲ့ဒိဝန်ထမ်းရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ပိုင်းနဲ့ ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ အောင်မြင်မှုအပိုင်းတွေကို အသေးစိတ်မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းမျိုးကို သေချာစွာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဖို့လိုပါတယ်။

နောက်ပြီးဝန်ထမ်းအချင်းချင်းရဲ့ သဘောထားမှတ်ချက်တွေနဲ့အတူတင်ပြထားနိုင်မှ အထက်လူကြီးတွေက အသိအမှတ်ပြုနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဝန်ထမ်းက အရည်အချင်းရှိတဲ့သူတကယ်တော်တဲ့ လူဆိုတာ သေချာသွားပြီဆိုရင် သူ့ကိုထိန်းသိမ်းဖို့ ဆောင်ရွက်တဲ့အခါ ကိုယ့်အတွက် အထောက်အပံ့ ရရှိနိုင်မှာပါ။

ဝန်ထမ်းတစ်ယောက်အလုပ်ထွက်မယ်ဆိုရင် ကနဦး အရင်ဆုံးစဉ်းစားကြတာက လစာတိုးပေးဖို့ ၊ရာထူးတိုးပေးဖို့ပါပဲ။အခြေခံ အချက်အလက်အရတော့ မှန်ကောင်းမှန်ပါလိမ့်မယ်။ဒါပေမဲ့ တိကျတဲ့ အဖြေလားဆိုတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။လူတိုင်းက လိုချင်တာချင်းမတူကြတဲ့ အခြေအနေမှာ ကိုယ်က သူတို့ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့ ပါးနပ်မှ ရပါလိမ့်မယ်။

တစ်ချို့က လစာကိုပိုလိုအပ်တယ်တစ်ချို့က နေရာ ၊တစ်ချို့က လုပ်ပိုင်ခွင့် ၊တစ်ချို့က ပျော်ရွင်ဖွယ် မိသားစုဆန်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင် ၊တစ်ချို့ တစ်ချို့ တွေကြား မိတ်ဆွေကကော ဘာလိုချင်တာလဲ။ဘာတွေလုပ်ပေးနိုင်မယ်ထင်သလဲ ဆိုတာတော့ ကိုယ့်ဝန်ထမ်းအကြောင်း ကိုယ်က ပိုသိဖို့လိုပါတယ်။အခြေခံအချက်အလက်တွေဖြစ်တဲ့ လစာ၊ရာထူးကြောင့် ဆိုရင်တော့ အထက်က တင်ပြခဲ့သလို သူရဲ့ အရည်အချင်းမှတ်တမ်းနဲ့အတူသဘောထားမှတ်ချက်ပြုပြီး Top Managementကိုတင်ပေးကြည့်ပါ။

တကယ်လိုအပ်ကြောင်း အရည်အချင်းရှိသူဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်လက်ခံလာမယ်ဆိုရင်တော့ ကိစ္စက ပြတ်ပြီပေါ့၊အကယ်၍ မရခဲ့ဘူးဆိုရင်တောင် ကာလတစ်ခုအတွက် အာမခံချက်ပေးတာမျိုးကို တောင်းဆိုပြီး အဲ့ဝန်ထမ်းကို ပြန်လည် ရှင်းလင်းပေးပါ။ လက်မခံနိုင်ခဲ့ရင်တော့ သူ့ဘဝအတွက် လွတ်လပ်စွာပျံသန်းနိုင်ပါစေပေါ့။

ဆက်ပြီးတင်ပြချင်တာက ရာထူးလစာထက် ၊ပိုပြီးကြီးလေးတဲ့ တာဝန် လုပ်ငန်းတွေကိုဆောင်ရွက်ချင်တဲ့ ဝန်ထမ်းမျိုးတွေကိုထိန်းသိမ်းရာမှာတော့ သူတို့ တကယ်လုပ်ကိုင်နိုင်လားဆိုတာကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားစေချင်ပါတယ်။လူတိုင်းက အသေးအဖွဲလေးတွေမလုပ်ချင်ကြဘူး။လုပ်ငန်းမှာ အရေးပါအရာရောက်တဲ့ အပိုင်းတွေမှာပဲ ပိုပြီးစိတ်ဝင်စားတယ်။ဒါဆိုရင် ဒီအပိုင်းတွေကို တကယ်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီလားဆိုတာကို ထည့်သွင်စဉ်းစားရမယ့် အခြေအနေဖြစ်လာပါပြီ။

သူ့ရဲ့ Skill ,Knowledge ,Attitude တွေ ဘယ်လောက်ထိတိုးတက်နေပြီလဲ ၊ ဒီအဆင့်တွေကို ကော တကယ်ဆောင်ရွက်နိုင်နေပြီလားဆိုတာကို ကနဦးစစ်ဆေးမှုတွေလုပ်ပါ။တကယ်တော်ရင်လုပ်နိုင်ရင် ပေးလုပ်လိုက်ပါ။အားလုံးမဟုတ်တောင် တစ်ချို့တစ်ဝက်ကို လွှဲအပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ဖို့ စဉ်းစားပါ။နောက်ပြီး တကယ်လုပ်လာနိုင်ရင်လည်း ချီးမြှင့်မြှောက်စားမှုပြုပေးပါ။

အကယ်၍များ လုပ်သာ လုပ်ချင်စိတ်ရှိတယ်၊အရည်အချင်းက အဲလောက်ထိ မလုပ်နိုင်သေးဘူးဆိုရင်တော့ တွဲဖက်သင်ယူမှု ပြုလုပ်နိုင်သည့်အထိလက်တွဲခေါ်ယူနိုင်ပါတယ်။အတင်းဇွတ်လုပ်ဖို့ ချည်းပဲတောင်းဆိုနေရင်တော့ဆက်လက်ဆွဲခေါ်ထားဖို့ မသင့်ပါဘူး။

လုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်းတိုင်းကတော့တကယ်တော်တဲ့လူတွေကိုထိန်းသိမ်းထားချင်ကြပါတယ်။အဲလိုထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့လည်း အစီအမံတွေ ထားရှိကြတယ်။သင်တန်းပေးတတ်တာတွေ၊နိုင်ငံခြားခရီးစဉ်တွေ ၊ငွေကြေး ချေးဌားမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီးထိန်းသိမ်းကြတာရှိသလို စာချုပ်စာတမ်းတွေနဲ့လည်း ကာလတစ်ခုအထိ ထိန်းချုပ်ထားတာ ရှိပါတယ်။ဘယ်လိုပဲထိန်းသိမ်းပါစေ ကိုယ့်အဖွဲ့အစည်းရဲ့ဓလေ့စရိုက်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့နည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြုကြတာများပါတယ်။

ဒီတော့ အခြေခံအချက်အလက်လေး တစ်ချို့ကိုပဲတင်ပြပါရစေ။

✔️သင့်လျော်စွာမြှင့်တင်ပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်

ဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့မျှော်လင့်ချက်ကိုယ်စီရှိကြမယ်။ကြိုးစားမှုအတိုင်းအတာကိုလိုက်ပြီးအချိန်အပိုင်းအခြားအလိုက် ရာထူး၊လစာလုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ တိုးမြှင့်ပေးမယ်ဆိုရင် တော်တဲ့လူတွေအနေနဲ့ ပြောင်းရွှေ့ဖို့ပြန်ပြီးစဉ်းစားပါလိမ့်မယ်။အချိန်ကာလကိုတော့သတိထားမိဖို့လိုပါတယ်။ကိုယ်က ဘယ်အချိန်မှာ ဒီလိုလုပ်ပေးဖို့လိုတာလည်းဆိုတာကို ကောင်းစွာနားလည်သဘောပေါက်ရင်တော့အကောင်းဆုံးပါ။

✔️စံနှုန်းများအထက်မှာ ပေးစေဖို့ လိုပါတယ်

ဒီအချက်က ငွေကြေးပိုင်းအရေးကြီးလာတဲ့အတွက် BOD တွေချမှတ်ပေးဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။ဖြစ်ချင်မှလည်း ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်၊ဥပမာယာဉ်မောင်းတစ်ယောက်လစာက (၂)သိန်းထားမယ်ဆိုပါစို့ Market Rate အရဒီလောက်တော့ရှိမယ်ဆိုရင် အနည်းငယ်ပိုစေဖို့ပြောတာပါ။ဒါပေမဲ့ ဆောင်ရွက်ဖို့ကြတော့ ငွေကြေးကုန်ကျမှုတွေရှိနေပြန်တော့ သေချာတော့ စဉ်းစားမှုပြုရပါလိမ့်မယ်။ လစာကောင်းတဲ့ အလုပ်ကို အရည်အချင်းရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက စုပြုံတိုးကြတာ သဘာဝကျပါတယ်။

✔️ပြန်လည်အသုံးချနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးပါ

ကိုယ်က အရည်အချင်းရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းဆီက ကိုယ့်လုပ်ငန်းအတွက် ဘာတွေရနိုင်မလဲ ၊သူ့ရဲ့ ဖြည့်သွင်းထားတဲ့ အရည်အချင်းတွေကို ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပြီး ပြန်လည်အသုံးချခိုင်းဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

✔️ဖန်တီးမှုနဲ့ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများကို အားပေအားမြှောက်ပြုပါ

အရည်အချင်းရှိတဲ့သူတွေက စိန်ခေါ်မှုအသစ်တွေ ၊တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်ကြပါတယ်။ဒါကိုဖော်ထုတ်ပါ အားပေးပါ။ ဒီအားသာချက်က ကိုယ့်အဖွဲ့အစည်းဆီကို အကောင်းဆုံး တိုးတက်မှုတွေ ယူဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။

✔️ဖော်ရွေရင်းနှီးသော ယှဉ်ပြိုင်မှုမျိုးကို အသုံးပြုပေးပါ

လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဝန်ထမ်းအချင်းချင်းယှဉ်ပြိုင်လုပ်ဆောင်နိုင်မှုက အရေးကြီးပါတယ်။ဒါပေမဲ့ တစ်ခါတစ်လေမှာ အချင်းချင်းယှဉ်ပြိုင်မှုတွေကနေ မလိုမုန်းတီးစိတ်တွေ ၊အာဃာတ တရားတွေနဲ့အတူ အချင်းချင်းအဆင်မပြေမှုတွေဖြစ်ပေါ်စေပြီး အဖွဲ့အစည်းပါပြိုကွဲတက်ပါတယ်။ဒိတော့ ဖော်ရွေရင်းနှီးတဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုပုံစံမျိုးကို ဖန်တီးပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

တကယ်တော့ လူတော်တွေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ခက်ခဲပါတယ်။နေရာထိုင်ခင်း ၊လုပ်ခလစာ ၊ခံစားခွင့်တွေ ပေးရင်တောင်ကျန်းမာရေး ၊မိသားစု အရေး၊တစ်ခြားလူမှုရေးကိစ္စရပ်တွေကြောင့်လည်းကိုယ်ဆီက ထွက်ခွာသွားတက်ပါတယ်။ဒီတော့ ကိုယ်က ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းရမလဲဆိုတာကို တော့ကိုယ်တိုင်ဆုံးဖြတ်စေချင်ပါတယ်။

ရေးသားသူ - ထိန်လင်းကျော်(HR)

(Zawgyi)

သင့္၀န္ထမ္းေကာင္းေတြ မဆုံးရွံးေစဖို့ ဘယ္လို လုပ္မလဲ ?

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️

Htain Lin Kyaw (HR)

လတ္တေလာ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ၾကားေနရတာက အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ ၊တကယ္ေတာ္တဲ့သူေတြ ခဏခဏ ထြက္ၾကတယ္ဆိုတာပါပဲ ။

ဘာေၾကာင့္ပဲထြက္ထြက္ သူတို့ဆီမွာ ရွိေနတဲ့ အရည္အခ်င္းက အဖြဲ႕အစည္းေပၚ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးျပဳနိုင္တယ္ ဆိုရင္ ကိုယ့္အတြက္ ဆုံးရွံးမွုေတာ့ရွိတာပါပဲ ။

သူေဌးေတြကေတာ့ လက္သုံးစကားစကားအေနနဲ႔ ငကန္းေသ ငေဆြ လာလိမ့္မယ္လို့ သုံးၾကတယ္။ ငေဆြေတြ  မ်ားေနရင္ ေတာ့ အဲ့အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ေဆြေစာင္းေနယုံမွ တပါးဘာရွိမွာပါလဲ။

❗လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ အေတာ္ဆုံးဝန္ထမ္းေတြ ရွိေနတာက ကိုယ့္အတြက္ အေကာင္းဆုံးအေျခအေနလို့ ယူဆပါသလား ?

❗ဒါမွမဟုတ္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖက္ေတြထက္ သာလြန္တဲ့ အေနအထား တစ္ခု ရွိေနတယ္လို့ ထင္ျမင္မလား ?

တစ္ခါတစ္ေလ လူေတာ္ေတြကိုထိန္းခ်ဳပ္ရတာခက္ခဲပါတယ္။ ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းက ႀကီးမားတဲ့အေနအထားမွာဆိုရင္ လူေတာ္ေတြ ပိုၿပီးလိုအပ္ပါတယ္။ပိုၿပီးလိုအပ္လို့ ပိုၿပီးရွိလာေလေလလူေတာ္ မ်ားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက ထိန္းေကာင္းရခက္ေလပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ တစ္ခုတင္ျပခ်င္တာက လူေတာ္တိုင္း လူေကာင္းျဖစ္ပါ့မလားဆိုတာ ကိုလည္း ေတြးဖို့လိုပါတယ္။ေတာ္တယ္ မေကာင္းဘူး ၊ေကာင္းတယ္မေတာ္ဘူး ဆိုတဲ့ စရိုက္ပုံစံကြဲျပားျခင္းကို ေတာ့ ကြဲျပားစြာနားလည္ လက္ခံထားဖို့လိုပါတယ္။

ေတာ္တဲ့ လူေတြကို ထိန္းသိမ္းရတာခက္ပါတယ္၊ေတာ္တဲ့ လူပိုမ်ားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမွာဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးထိန္းေက်ာင္းရခက္ခဲလာပါတယ္။ဒါကလည္း HR ေတြအတြက္ ေခါင္းခဲရတဲ့ ျပသာနာပါ။ ေတာ္တဲ့ လူေတြကို ပ်ံသန္းခြင့္ေပးလိုက္ခ်င္ေပမဲ့ တစ္ခါတစ္ေလ အစားထိုးရခက္ခဲတဲ့ သူေတြအတြက္ဆက္ၿပီးထိန္းသိမ္းလိုက္ရတာမ်ိဳးလည္း ရွိၾကမွာပါ။

ေရရွည္မဟုတ္ရင္ေတာင္ကာလတစ္ခုအထိ ထိန္းသိမ္းလိုက္ျခင္းကလည္း အစားထိုးဖို့အတြက္ အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုရသြားေစနိုင္တာမို့ ပါ။ အဓိက က တစ္ဦးမွီခို အားထားေနရတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြ ၊ လူတစ္စု အေပၚမွာသာ အားကိုးရတဲ့ အေျခအေနေတြမွာဆို ရင္ ပိုၿပီး ရပ္တည္ရခက္ခဲရပါတယ္ ။ လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ secession  Planning ေကာင္းေကာင္းမရွိတဲ့အခါ သူတို့ ထြက္သြားရင္ တိုင္ပတ္တာပါပဲ ။

  လူတစ္ေယာက္ကို ထိန္းသိမ္းဖို့က သူရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ ၊လိုအင္ဆႏၵ ဒါေတြကို အရင္ဆုံးသိရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ဦးခ်င္းတစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာ မတူညီတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ ၊လိုအင္ဆႏၵေတြကို ကိုယ္က သိေအာင္ေလ့လာရပါမယ္၊အၾကမ္းမ်ဥ္းေျပာၾကရရင္

Maslow's hierarchy of needs     ေတြျဖစ္တဲ့

🔹physiological

🔹Safety

🔹Love and belonging

🔹Esteem

🔹Self-actualizationေတြ ေလာက္ ေတာ့
ခြဲျခားသိျမင္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့  လိုခ်င္တာကို ေဖာ္ထုတ္နိုင္ၿပီဆိုရင္  ဘာဆက္လုပ္ရမလဲဆိုတာကို စဥ္းစားလို့ ရလာနိုင္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ကိုယ္က ေနာက္ဆုံးဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ် ရတဲ့ အေနအထားမဟုတ္ပဲ Top Management ကို ဆက္လက္တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ဒိဝန္ထမ္းရဲ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ပိုင္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္မွုအပိုင္းေတြကို အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ိဳးကို ေသခ်ာစြာ ထိန္းသိမ္းထားနိုင္ဖို့လိုပါတယ္။

ေနာက္ၿပီးဝန္ထမ္းအခ်င္းခ်င္းရဲ့ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အတူတင္ျပထားနိုင္မွ အထက္လူႀကီးေတြက အသိအမွတ္ျပဳနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ဒါဆိုရင္ေတာ့ ဒီဝန္ထမ္းက အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူတကယ္ေတာ္တဲ့ လူဆိုတာ ေသခ်ာသြားၿပီဆိုရင္ သူ႔ကိုထိန္းသိမ္းဖို့ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ ကိုယ့္အတြက္ အေထာက္အပံ့ ရရွိနိုင္မွာပါ။

ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္အလုပ္ထြက္မယ္ဆိုရင္ ကနဦး အရင္ဆုံးစဥ္းစားၾကတာက လစာတိုးေပးဖို့ ၊ရာထူးတိုးေပးဖို့ပါပဲ။အေျခခံ အခ်က္အလက္အရေတာ့ မွန္ေကာင္းမွန္ပါလိမ့္မယ္။ဒါေပမဲ့ တိက်တဲ့ အေျဖလားဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။လူတိုင္းက လိုခ်င္တာခ်င္းမတူၾကတဲ့ အေျခအေနမွာ ကိုယ္က သူတို့ကို ထိန္းသိမ္းနိုင္ဖို့ ပါးနပ္မွ ရပါလိမ့္မယ္။

တစ္ခ်ိဳ့က လစာကိုပိုလိုအပ္တယ္တစ္ခ်ိဳ့က ေနရာ ၊တစ္ခ်ိဳ့က လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၊တစ္ခ်ိဳ့က ေပ်ာ္ရြင္ဖြယ္ မိသားစုဆန္တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ ၊တစ္ခ်ိဳ့ တစ္ခ်ိဳ့ ေတြၾကား မိတ္ေဆြကေကာ ဘာလိုခ်င္တာလဲ။ဘာေတြလုပ္ေပးနိုင္မယ္ထင္သလဲ ဆိုတာေတာ့ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းအေၾကာင္း ကိုယ္က ပိုသိဖို့လိုပါတယ္။အေျခခံအခ်က္အလက္ေတြျဖစ္တဲ့ လစာ၊ရာထူးေၾကာင့္ ဆိုရင္ေတာ့ အထက္က တင္ျပခဲ့သလို သူရဲ့ အရည္အခ်င္းမွတ္တမ္းနဲ႔အတူသေဘာထားမွတ္ခ်က္ျပဳၿပီး Top Managementကိုတင္ေပးၾကည့္ပါ။

တကယ္လိုအပ္ေၾကာင္း အရည္အခ်င္းရွိသူျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္လက္ခံလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိစၥက ျပတ္ၿပီေပါ့၊အကယ္၍ မရခဲ့ဘူးဆိုရင္ေတာင္ ကာလတစ္ခုအတြက္ အာမခံခ်က္ေပးတာမ်ိဳးကို ေတာင္းဆိုၿပီး အဲ့ဝန္ထမ္းကို ျပန္လည္ ရွင္းလင္းေပးပါ။ လက္မခံနိုင္ခဲ့ရင္ေတာ့ သူ႔ဘဝအတြက္ လြတ္လပ္စြာပ်ံသန္းနိုင္ပါေစေပါ့။

ဆက္ၿပီးတင္ျပခ်င္တာက ရာထူးလစာထက္ ၊ပိုၿပီးႀကီးေလးတဲ့ တာဝန္ လုပ္ငန္းေတြကိုေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့ ဝန္ထမ္းမ်ိဳးေတြကိုထိန္းသိမ္းရာမွာေတာ့ သူတို့ တကယ္လုပ္ကိုင္နိုင္လားဆိုတာကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။လူတိုင္းက အေသးအဖြဲေလးေတြမလုပ္ခ်င္ၾကဘူး။လုပ္ငန္းမွာ အေရးပါအရာေရာက္တဲ့ အပိုင္းေတြမွာပဲ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားတယ္။ဒါဆိုရင္ ဒီအပိုင္းေတြကို တကယ္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္နိုင္ၿပီလားဆိုတာကို ထည့္သြင္စဥ္းစားရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္လာပါၿပီ။

သူ႔ရဲ့ Skill ,Knowledge ,Attitude ေတြ ဘယ္ေလာက္ထိတိုးတက္ေနၿပီလဲ ၊ ဒီအဆင့္ေတြကို ေကာ တကယ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ေနၿပီလားဆိုတာကို ကနဦးစစ္ေဆးမွုေတြလုပ္ပါ။တကယ္ေတာ္ရင္လုပ္နိုင္ရင္ ေပးလုပ္လိုက္ပါ။အားလုံးမဟုတ္ေတာင္ တစ္ခ်ိဳ့တစ္ဝက္ကို လႊဲအပ္လုပ္ကိုင္နိုင္ဖို့ စဥ္းစားပါ။ေနာက္ၿပီး တကယ္လုပ္လာနိုင္ရင္လည္း ခ်ီးျမႇင့္ေျမႇာက္စားမွုျပဳေပးပါ။

အကယ္၍မ်ား လုပ္သာ လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိတယ္၊အရည္အခ်င္းက အဲေလာက္ထိ မလုပ္နိုင္ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ တြဲဖက္သင္ယူမွု ျပဳလုပ္နိုင္သည့္အထိလက္တြဲေခၚယူနိုင္ပါတယ္။အတင္းဇြတ္လုပ္ဖို့ ခ်ည္းပဲေတာင္းဆိုေနရင္ေတာ့ဆက္လက္ဆြဲေခၚထားဖို့ မသင့္ပါဘူး။

လုပ္ငန္းအဖြဲ႕အစည္းတိုင္းကေတာ့တကယ္ေတာ္တဲ့လူေတြကိုထိန္းသိမ္းထားခ်င္ၾကပါတယ္။အဲလိုထိန္းသိမ္းနိုင္ဖို့လည္း အစီအမံေတြ ထားရွိၾကတယ္။သင္တန္းေပးတတ္တာေတြ၊နိုင္ငံျခားခရီးစဥ္ေတြ ၊ေငြေၾကး ေခ်းဌားမွုေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးထိန္းသိမ္းၾကတာရွိသလို စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြနဲ႔လည္း ကာလတစ္ခုအထိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ ရွိပါတယ္။ဘယ္လိုပဲထိန္းသိမ္းပါေစ ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ဓေလ့စရိုက္နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့နည္းလမ္းေတြကို အသုံးျပဳၾကတာမ်ားပါတယ္။

ဒီေတာ့ အေျခခံအခ်က္အလက္ေလး တစ္ခ်ိဳ့ကိုပဲတင္ျပပါရေစ။

✔️သင့္ေလ်ာ္စြာျမႇင့္တင္ေပးဖို့လိုအပ္ပါတယ္

ဝန္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ကိုယ္စီရွိၾကမယ္။ႀကိဳးစားမွုအတိုင္းအတာကိုလိုက္ၿပီးအခ်ိန္အပိုင္းအျခားအလိုက္ ရာထူး၊လစာလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ တိုးျမႇင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ ေတာ္တဲ့လူေတြအေနနဲ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ဖို့ျပန္ၿပီးစဥ္းစားပါလိမ့္မယ္။အခ်ိန္ကာလကိုေတာ့သတိထားမိဖို့လိုပါတယ္။ကိုယ္က ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒီလိုလုပ္ေပးဖို့လိုတာလည္းဆိုတာကို ေကာင္းစြာနားလည္သေဘာေပါက္ရင္ေတာ့အေကာင္းဆုံးပါ။

✔️စံႏွုန္းမ်ားအထက္မွာ ေပးေစဖို့ လိုပါတယ္

ဒီအခ်က္က ေငြေၾကးပိုင္းအေရးႀကီးလာတဲ့အတြက္ BOD ေတြခ်မွတ္ေပးဖို့က အေရးႀကီးပါတယ္။ျဖစ္ခ်င္မွလည္း ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ဥပမာယာဥ္ေမာင္းတစ္ေယာက္လစာက (၂)သိန္းထားမယ္ဆိုပါစို့ Market Rate အရဒီေလာက္ေတာ့ရွိမယ္ဆိုရင္ အနည္းငယ္ပိုေစဖို့ေျပာတာပါ။ဒါေပမဲ့ ေဆာင္ရြက္ဖို့ၾကေတာ့ ေငြေၾကးကုန္က်မွုေတြရွိေနျပန္ေတာ့ ေသခ်ာေတာ့ စဥ္းစားမွုျပဳရပါလိမ့္မယ္။ လစာေကာင္းတဲ့ အလုပ္ကို အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြက စုျပဳံတိုးၾကတာ သဘာဝက်ပါတယ္။

✔️ျပန္လည္အသုံးခ်နိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါ

ကိုယ္က အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ ဝန္ထမ္းဆီက ကိုယ့္လုပ္ငန္းအတြက္ ဘာေတြရနိုင္မလဲ ၊သူ႔ရဲ့ ျဖည့္သြင္းထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြကို ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ျပန္လည္အသုံးခ်ခိုင္းဖို့လိုအပ္ပါတယ္။

✔️ဖန္တီးမွုနဲ႔ တီထြင္ဆန္းသစ္မွုမ်ားကို အားေပအားေျမႇာက္ျပဳပါ

အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြက စိန္ေခၚမွုအသစ္ေတြ ၊တီထြင္ဆန္းသစ္မွုမ်ားကို လုပ္ေဆာင္နိုင္ၾကပါတယ္။ဒါကိုေဖာ္ထုတ္ပါ အားေပးပါ။ ဒီအားသာခ်က္က ကိုယ့္အဖြဲ႕အစည္းဆီကို အေကာင္းဆုံး တိုးတက္မွုေတြ ယူေဆာင္လာနိုင္ပါတယ္။

✔️ေဖာ္ေရြရင္းႏွီးေသာ ယွဥ္ၿပိဳင္မွုမ်ိဳးကို အသုံးျပဳေပးပါ

လုပ္ငန္းခြင္မွာ ဝန္ထမ္းအခ်င္းခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္လုပ္ေဆာင္နိုင္မွုက အေရးႀကီးပါတယ္။ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတစ္ေလမွာ အခ်င္းခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္မွုေတြကေန မလိုမုန္းတီးစိတ္ေတြ ၊အာဃာတ တရားေတြနဲ႔အတူ အခ်င္းခ်င္းအဆင္မေျပမွုေတြျဖစ္ေပၚေစၿပီး အဖြဲ႕အစည္းပါၿပိဳကြဲတက္ပါတယ္။ဒိေတာ့ ေဖာ္ေရြရင္းႏွီးတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္မွုပုံစံမ်ိဳးကို ဖန္တီးေပးဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ လူေတာ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို့ခက္ခဲပါတယ္။ေနရာထိုင္ခင္း ၊လုပ္ခလစာ ၊ခံစားခြင့္ေတြ ေပးရင္ေတာင္က်န္းမာေရး ၊မိသားစု အေရး၊တစ္ျခားလူမွုေရးကိစၥရပ္ေတြေၾကာင့္လည္းကိုယ္ဆီက ထြက္ခြာသြားတက္ပါတယ္။ဒီေတာ့ ကိုယ္က ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းရမလဲဆိုတာကို ေတာ့ကိုယ္တိုင္ဆုံးျဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။

ေရးသားသူ - ထိန္လင္းေက်ာ္(HR)

နက်နဲသော နားလည်မှုရအောင် စာဖတ်နည်း ( in-depth reading )

(မူလေရးသားသူ - Kyaw Tun)

ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်ကောလိပ်မှာ history 300 level အခန်းတွေမှာဆိုရင် in-depth reading လို့ခေါ်တဲ့ အက်ဆေး ၊ စာတမ်းတို့ကို အသေးစိတ်ဖတ်ပြီး အဓိကအကြောင်းအရာကဘာလဲ ၊ How? ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ ? စတာတွေကို အတန်းထဲမှာ ဆွေးနွေးလေ့ရှိပါတယ်။ အတန်းထဲကို မလာမှီ စာဖတ်ရပါတယ်။
သမိုင်းမေဂျာအခန်းတွေမှာ ဒီလိုနည်းလမ်းတွေ ပါမောက္ခတွေဆီကကော ၊ ရေးရတဲ့ essay မေးခွန်း တွေကကော ၊  တစ်ခြားဖတ်သောစာအုပ်တွေကနေ သင်ခဲ့ရပါသည်။
ဒီအတွက် စာထဲကိုအသေးစိတ်သွားပြီးဖတ်ခြင်း ( going into the text ) နဲ့ နက်နဲသောနားလည်မှု ၊ စာကို အပိုင်းပိုင်း အခွဲခြားဖတ်ခြင်းတွင် သုံးသော မေးခွန်းတွေကို မျှဝေပါရစေ။

ဒီစာရေးဆရာပြောချင်တဲ့အဓိကအကြောင်းအရာကဘာလဲ။
ဒီဆောင်းပါး ၊ ဒီစာတမ်း ရဲ့ အဓိကပြောချင်တဲ့အချက်ကဘာလဲ။
နောက်ကနေထောက်ခံတဲ့ သက်သေအချက်အလက်တွေက ဘယ်နေရာမှာလဲ။

အဓိကအကြောင်းအရာတွေကို မျဉ်းတားထားပါ။
စာမဖတ်ခင် ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ပတ်သတ်တဲ့ ကိုယ့်ခေါင်းထဲမှာရှိတဲ့မေးခွန်းတွေကို ချရေးထားပါ။
ပြီးရင် စာဖတ်တဲ့အခါ လိုက်ရှာပါ။
အမေရိကန်ကောလိပ်မှာ ပါမောက္ခတွေက in your own words ( ကိုယ်ပိုင်စကားလုံးနဲ့ ) ဆိုပြီး ပြောခိုင်း ၊ ရေးခိုင်းလေ့ရှိပါတယ်။
ကျွန်တော် စာတွေအများကြီးဖတ်ရပါတယ်။  ဖတ်ထားတာကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်သလောက် ၊ ကိုယ်ပိုင်စကားလုံးနဲ့ ပြန်ပြီး ပြောရပါတယ်။ ရေးရပါတယ်။
အဓိကအကြောင်းအရာတွေကတော့ စာထဲကနေလာတာပဲ။
ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ပာာကိုယ်ရေးရပါတယ်။ ကိုယ့်စိတ်နဲ့ကိုယ် ချရေးရပါတယ်။
ဒီအတိုင်းပဲ စာဖတ်ပြီးတဲ့အခါ အတိုချုပ်ကို ကိုယ့်စကားလုံးနဲ့ကိုယ် ၊ ကိုယ်ပိုင်စတိုင်နဲ့ကို ချရေးကြည့်ပါ။

စာရေးဆရာရဲ့ယူဆချက်တွေက ဘာတွေလဲ
စာရေးဆရာရဲ့ ထင်မြင်ချက်ကဘာလဲ
သူကဘာလို့ ဒီလိုထင်တာလဲ
သူ့ရဲ့သက်သေတွေကဘာတွေလဲ
သက်သေတွေကို ဘယ်ကနေဘယ်လိုရလဲ
ဘယ်လို sources ( ကိုးကားချက် ) တွေကိုသုံးထားလဲ
တစ်ခြားပညာရှင်တွေရေးထားတဲ့ စာတမ်း လို  secondary sources လိုမျိုး အရာတွေလား
ကိုယ်တွေ့ ရေးထားတဲ့ စာတွေ ဒိုင်ယာရီတွေ သက်သေခံပြောကြားချက် ( witness account )  အင်တာဗျူးတွေလား
စာရေးဆရာရွေးထားတဲ့ ဒီကိုးကားချက်တွေက စာရေးဆရာရဲ့ အမြင်အပေါ် ဘယ်လိုမျိုး သက်ရောက်မှုရှိလဲ

How?  ဘာကြောင့် ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ။
Why? ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲ။
ဒီမေးခွန်းတွေကို မေးသင့်ပါသည်။ ဖြစ်ခဲ့တဲ့အရာတွေကို ဘာကြောင့် ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ။ ဘယ်အရာတွေက ဒီလိုဖြစ်စေတာလဲ။ ဘယ်အရာတွေက တွန်းအားပို့ပေးနေလဲ။ သူတို့က ဘာလို့တွန်းအားပို့ပေးနေတာလဲ။
အခုဖြစ်လာတဲ့ အရာရဲ့နောက်ဆက်တွဲရလဒ်တွေကဘာလဲ။ ( What are the consequences of this? )
အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကဘာလဲ။
ဥပမာ တစ်ခါတစ်လေ ဆရာတွေက What is the impact of this event in U.S history?
စတဲ့မေးခွန်းတွေကို အက်ဆေးအနေနဲ့ ရေးခိုင်းလေ့ရှိပါသည်။

ဒီစာထဲကနေ ဘာတွေများ ချန်ထားခဲ့လဲ။
ဘာတွေ ထည့်လိုက်ရင် ပိုပြီးတော့ ပြည့်စုံသွားမလဲ။

သက်သေအထောက်အထားတွေက ယုံကြည်မှုရနိုင်ရဲ့လား။
ခိုင်လုံမှုရှိရဲ့လား။
 စာရေးဆရာကဘယ်သူလဲ။
စာရေးဆရာက  သူပြောတာကိုယုံကြည်လာအောင် ခံစားချက်နည်းလမ်း ( ဝမ်းနည်းလာအောင် ၊ ဒေါသထွက်လာအောင် ) စတဲ့ စာရေးနည်းတွေကို သုံးလား။

စာရေးဆရာ ယုံကြည်ချက်ကဘာလဲ။
သမိုင်း ၊ နိုင်ငံရေး စာတွေမှာဆိုရင် စာရေးဆရာက liberal democracy လား ၊ Communism လား - အလုပ်သမားဘက်ကနေလိုက်ပြီး လုပ်ငန်းရှင်တွေကိုမုန်းတဲ့သူလား ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့အစိုးရပူးပေါင်းပြီး လုပ်နေတာဆိုတာကို ယုံကြည်တဲ့သူလား ။
ဒီလို ယုံကြည်ချက်တွေကို ငါဒါကိုယုံကြည်တယ်လို့ အတိအကျမရေးထားပေမဲ့ သေချာလိုက်ဖတ်ရင် အသုံးအနှုန်းတွေ ရပ်တည်မှုတွေ ဘက်လိုက်မှုတွေကိုကြည့်ပြီး တန်းသိနိုင်ပါသည်။
 ၃ ကြိမ်ဖတ်ပါ
ပထမအကြိမ် - အဓိကအကြောင်းအရာကိုရှာပါ။
ဒုတိယအကြိမ် - ပထမအကြိမ်မှာ လွတ်သွားတဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကိုလိုက်ရှာပါ။ သက်သေအထောက်အထားတွေကို လိုက်မှတ်ပါ။
တတိယအကြိမ် - main argument လို့ခေါ်တဲ့ အဓိက စာရေးဆရာရဲ့ အမြင်ကို မျဉ်းတားထားပါ။
ပြန်ဖတ်ပါ။ သူကဘာလို့ ဒီလို ထင်မြင်လဲဆိုတာကို မေးပါ။ ဘယ်လို ကိုးကားချက်တွေသုံးထားလဲဆိုတာ လိုက်လေ့လာပါ။ မေးခွန်းထုတ်ပါ။
ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ နားမလည်တာတွေ ချရေးပါ။
စိတ်ဝင်စားတာတွေ ချရေးပါ။ သိချင်တာတွေ ချရေးပါ။
ဒီစာရေးဆရာက argue effectively and coherently (  ထိရောက်စွာနဲ့  ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်..ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်..သက်သေအထောက်အထား ခိုင်မာစွာနဲ့  ထင်မြင်ချက်ကို
ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် တင်ပြနိုင်လား )

ကိုးကားချက်များကိုဖတ်ရှုခြင်း
အက်ဆေးတွေ ၊ သုတေသန သမိုင်းစာတမ်းတွေနောက်မှာ ၊ business စာအုပ်တွေနောက်မှာလည်း
Bibliography လို့ခေါ်တဲ့ ကိုးကားချက်တွေရှိပါတယ်
ဒီကိုးကားချက်တွေကို လိုက်ဖတ်ပါ။
စာအုပ်နာမည်တွေ ၊ တစ်ခြား ဆောင်းပါးနာမည်တွေကို Google မှာလိုက်ရှာပါ။
Library database မှာလိုက်ရှာပါ။
ပြီးရင်ဖတ်ပါ။
ဒီလိုဆိုရင် ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ဆိုင်တဲ့  ပိုပြီးနက်နဲတဲ့ ၊ ပိုပြီးကျယ်ပြန့်တဲ့ အသိပညာကို ရရှိပါတယ်။

Creative Thinking and Imagination
စာဖတ်ပြီးတဲ့အခါ စာတဲ့ကအကြောင်းအရာတွေကို စိတ်ကူးယဉ်ကြည့်ပါ။
ကျွန်တော်ဆို အလိုလို စာဖတ်တာနဲ့ စိတ်ကူးယဉ်မိသည်။

စိတ်ကူးယဉ်ချင်းသည် ပိုမိုနားလည်စေသည်။

Idea 2 ခု ကို ပေါင်းပြီး အသစ်တစ်ခုရလာမလားလို စဉ်းစားကြည့်ပါ။

ဥပမာ ကား နဲ့ လေယာဉ်ပျံကိုပေါင်းကြည့်ပါ။

ဘာထွက်လာမလဲ

ကားမှာ ဘီးပါတယ် မြေပြင်မှာမောင်းတယ်
လေယာဉ်ပျံက ကောင်းကင်ပေါ်မှာ ပျံတယ်

နှစ်ခုကိုပေါင်းလိုက်တဲ့အခါ

မြေပြင်မှာမောင်းတယ် + ပျံတယ်

အဖြေက ကားပျံ flying car

မြေပြင်မှာလည်း မောင်းနိုင်တယ် တစ်ချိန်ထဲမှာလည်း မိုးပေါ်ကို လေယာဉ်လိုပျံနိုင်တယ်

ဒီ concept က အခုလက်ရှိတွင် uber ကနေ အကောင်အထည်ဖော်နေပါပြီ

https://www.youtube.com/watch?v=VRZNLBL7Px4

ကားနဲ့ သင်္ဘောကိုပေါင်းကြည့်ပါ

မြေပေါ်မှာမောင်းခြင်း + ရေထဲတွင်သွားခြင်း

Carship လို့ခေါ်တဲ့ တီထွင်မှုကို့ရတယ်

ကားနဲ့ ရေအောက်မှာသွားတဲ့ submarine ကိုပေါင်းကြည့်ပါ

မြေပေါ်မှာမောင်းခြင်း + ရေအောက်ထဲမှာသွားခြင်း

Carmarine လို့ခေါ်တဲ့ ရေထဲရောက်သွားရင် submarine ဖြစ်သွားတဲ့ တီထွင်မှုကိုရတယ်

ဒီ carmarine ကို James Bond ရုပ်ရှင်ကားထဲတွင် တွေ့နိုင်သည်

မြေပြင်ပေါ်မှာ မောင်းနေတဲ့ ပြိုင်ကားကနေ ရေထဲရောက်သွားတော့ ဘီးတွေက အထဲဝင်ပြီး submarine နောက်ကနေပါတဲ့ ပန်းကာ က ကားနောက်ကနေ ထွက်လာတယ်။

အမေရိကားက ဘာလို့တီထွင်မှုတွင် ဦးဆောင်နိုင်လဲဆို‌တော့ တီထွင်ကြံဆမှုညဏ်နဲ့ နက်နဲတဲ့နားလည်မှုကို လေ့ကျင့်ပေးလို့ဖြစ်ပါသည်။

ဒီအတိုင်းပဲ စာထဲက အတွေးအခေါ် ၂ ခု ကိုပေါင်းကြည့်ပါ

အတွေးအခေါ်အသစ် တစ်ခု (သို့) ပိုပြီးတော့ ရှာဖွေမှုအသစ်တစ်ခုကို ရလာလိမ့်မယ်

Synthesis လို့ခေါ်တဲ့ idea တွေကို ပေါင်းပြီး နောက်ထပ် idea အသစ်တစ်ခုရလာအောင် စဉ်းစားပါ။

လုံးဝ အသစ်ကြီးလို့ခေါ်လို့မရပေမဲ့  မျိုးစုံသုံးလို့ရတဲ့ ပိုပြီးအသုံးဝင်တဲ့ တီထွင်ကြဆံမှုကိုရလာမှာဖြစ်ပါသည်။

ကိုးကားချက်များ 
Padget, Steve, ed. Creativity and Critical Thinking. London: Taylor & Francis Group, 2012.
https://www.esc.edu/online-writing-center/resources/critical-reading-writing/general-reading/interpreting-texts-asking-questions/
https://www.ucl.ac.uk/ioe-writing-centre/critical-reading-and-writing/critical-reading-questions
https://writing.colostate.edu/guides/page.cfm?pageid=632&guideid=31

"ကိုယ္ေပ်ာက္ လိင္မုဆိုးမ်ား"

"ကိုယ္ေပ်ာက္ လိင္မုဆိုးမ်ား"
(ဆန္းေဒးေဆာင္းပါး)

ကၽြန္ေတာ္တို့ က်င္လည္ေနရတဲ့ အခုေခတ္ႀကီးကို နားလည္ဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။ ေခတ္ႀကီး အိုင္တီနည္းပညာ အရမ္းထြန္းကားၿပီး ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အဲသည္အေပၚမွာ အေျချပဳလည္ပတ္ေနတာကို အထင္းသား ေတြ႕ျမင္နိုင္ပါတယ္။ လူမွုအသိုက္အဝန္းထဲမွာ အိုင္တီကို အေျချပဳၿပီး လည္ပတ္ေနတဲ့ လူမွုကြန္ယက္ဆိုတာဟာ အိုင္တီကို ပင္မအေျချပဳထားတယ္ဆိုတာလည္း ထင္ရွားပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ လက္ကိုင္ဖုန္းတစ္လုံးဟာ လူတစ္ေယာက္အတြက္ ေျပာဆိုဆက္သြယ္စရာ ကိရိယာတစ္ခုကေန အသက္ဇီဝိန္ကို ေႁခြပစ္နိုင္တဲ့ လက္နက္တစ္ခုအထိ အသြင္ေျပာင္းသြားနိုင္တယ္ဆိုတာ ေသခ်ာသိသင့္ပါတယ္။

လက္ကိုင္ဖုန္းတစ္ခုေပၚကေန မိမိေနအိမ္၊ ရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ့၊ နိုင္ငံနဲ႔ ကမၻာ့ရပ္ဝန္းအသီးသီးကို အရွိန္ဟုန္ျမန္ျမန္နဲ႔ အတားအဆီးမဲ့ ျဖတ္သန္းခ်ိတ္ဆက္ေနနိုင္တာဟာ ေကာင္းက်ိဳးတစ္ခုကို ဖန္တီးေစနိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးပါ။ နည္းပညာဟာ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ရည္စူးေပမယ့္ နည္းပညာရဲ့စြမ္းအားေပၚကေန မသမာတဲ့ အက်င့္ဆိုး အက်င့္ယုတ္ရွိသူေတြ ဖန္တီးတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဟာ အႏၲရာယ္တစ္ခုလို ျဖစ္လာပါတယ္။ နည္းပညာရဲ့ စြမ္းအားကို အက်င့္ယုတ္ယုတ္ အသုံးခ်တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ နည္းပညာမွာ အလင္းအျခမ္းနဲ႔ အေမွာင္အျခမ္းဆိုတာ ရွိလာစျမဲပါ။

အသက္အရြယ္ ႏုနယ္တဲ့ စဥ္းစားဉာဏ္မျပည့္စုံနိုင္ေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ၊ အရြယ္ေရာက္စ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြအတြက္ မိဘျဖစ္သူေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးျဖစ္သူေတြ၊ အစ္ကိုႀကီး အမႀကီးျဖစ္သူေတြ၊ အုပ္ထိန္းသူျဖစ္သူေတြ မသိလိုက္နိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္တစ္ခ်ိဳ့ဟာ လက္ကိုင္ဖုန္းေပၚကေန ျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိပါတယ္။ နည္းပညာရဲ့ အေမွာင္အျခမ္းထဲက သမာသူေတြရဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျမတ္ထုတ္တာေတြ၊ အနိုင္က်င့္တာေတြ၊ ေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္တာေတြ၊ ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းတာေတြကို ခ်င့္ခ်ိန္ေျဖရွင္း ခုံခံကာကြယ္ဖို့ဆိုတာဟာ အသက္အရြယ္ ႏုနယ္တဲ့ စဥ္းစားဉာဏ္မျပည့္စုံနိုင္ေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ၊ အရြယ္ေရာက္စ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြအဖို့ လုံေလာက္တဲ့ ဗဟုသုတ မရွိထားရင္ အရမ္းခက္ခဲပါတယ္။

အဲသည္ မသမာသူ လိင္မုဆိုးေတြဟာ သင့္ကေလးငယ္၊ သင့္တူ၊ သင့္တူမ၊ သင့္ညီငယ္၊ သင့္ညီမဆီကို ဝင္ေရာက္ေနတာဟာ လက္ကိုင္ဖုန္းကတဆင့္၊ အင္တာနက္ကတဆင့္၊ လူမွုကြန္ယက္ကတဆင့္ ဝင္ေရာက္ေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သင့္ျမင္ကြင္းမွာ ေပ်ာက္ေနနိုင္ပါတယ္။ သင့္အိမ္တံခါးကို လုံျခဳံေအာင္ ပိတ္ထားၿပီး မိမိအိမ္ရဲ့ အခန္းထဲမွာ ကေလးငယ္/ဆယ္ေက်ာ္သက္ (သင့္ကေလးငယ္၊ သင့္တူ၊ သင့္တူမ၊ သင့္ညီငယ္၊ သင့္ညီမ)ကို ထားလိုက္႐ုံနဲ႔ လုံျခဳံသြားၿပီလို့ တြက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ မွားယြင္းသြားနိုင္ပါတယ္။ အင္တာနက္ အေျချပဳထားတဲ့ဆီကေနတဆင့္ ကေလးငယ္နဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြဆီကို လက္ကိုင္ဖုန္းကေန “ကိုယ္ေပ်ာက္လိင္မုဆိုး”ေတြဟာ အမဲလိုက္ေနသလိုမ်ိဳး ဝင္ေရာက္ေနနိုင္ပါေသးတယ္။

ဒါေတြကို ကာကြယ္ဖို့အတြက္ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကို အသက္အရြယ္နဲ႔ ထိုက္သင့္တဲ့ အသိပညာေတြ (လိင္ဆိုင္ရာအသိပညာအပါအဝင္) မလြဲမေသေပးဖို့ လိုပါတယ္။ သူတို့ရဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို့ စစ္ေဆးဖို့ လိုပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အသုံးခ်နိုင္ဖြယ္ရွိတဲ့ နည္းပညာတစ္ခုကို မိတ္ဆက္ေပးပါ့မယ္။

အဲဒါကေတာ့ ဂူးဂဲလ္မိသားစုခ်ိတ္ဆက္မွုလို့ အမည္ရတဲ့ Google Family Link ဆိုတဲ့ အသုံးခ်ေဆာ့ဖ္ဝဲပါ။ ကေလးငယ္ရဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္းသုံးစြဲခ်ိန္အတြက္ နာရီဘယ္ေလာက္ေပးမယ္ (အခ်ိန္နာရီေတြအမ်ားႀကီး မသုံးနိုင္ကန္႔သတ္တာမ်ိဳး)၊ ဘယ္အခ်ိန္နာရီကေန ဘယ္အခ်ိန္နာရီအတြင္းပဲ သုံးခြင့္ေပးမယ္ (ညဥ့္မနက္ေစေအာင္ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳး)၊ ဘာေတြကို သုံးထားလဲ၊ တစ္ခုခ်င္းစီကို အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္သုံးထားလဲ ဆိုတဲ့ စာရင္းကို သူ႔ဖုန္းကို သြားၾကည့္စရာမလိုဘဲ မိမိဖုန္းကေန ၾကည့္လို့ရတာမ်ိဳး၊ App တစ္ခုခုကို သူ႔ဖုန္းထဲ ထည့္သြင္းဖို့ လုပ္တဲ့အခါတိုင္း မိမိ Google အေကာင့္ဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းတာ ေပၚလာတာမ်ိဳး၊ မိမိက Approve လုပ္မွ တစ္ဘက္က သူ႔စက္ထဲကို Google က သြင္းခြင့္ေပးတာမ်ိဳး။ ဒါေတြကို Google Family Link က ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့  Help your family create healthy digital habits လို့ ဆိုထားပါတယ္။ က်န္းမာသန္႔စင္ေကာင္းမြန္တဲ့ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဆိုင္ရာ အေလ့အက်င့္တည္ေဆာက္ျခင္းလို့ သုံးႏွုံးထားပါတယ္။ အန္းဒရိုက္လက္ကိုင္ဖုန္းေတြက Google ရဲ့ စနစ္နဲ႔မို့ အလြယ္တကူ ထည့္လို့ရနိုင္ပါတယ္။ အိုင္ဖုန္းေတြကေတာ့ ဒါကို အျပည့္အဝသုံးဖို့ ခက္နိုင္ပါတယ္။ အိုင္ဖုန္းေတြမွာလည္း သူ႔ရဲ့ parental controls (အုပ္ထိန္းသူ ထိန္းခ်ဳပ္မွု) ဆိုတာ ရွိပါတယ္။

အဲသည္လို ထိန္းခ်ဳပ္ေစာင့္ၾကည့္မွုေတြကို ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာအားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္မွသာ ကိုယ္ေပ်ာက္လိင္မုဆိုးေတြ ဝင္ေရာက္မွုကို သိရွိကာကြယ္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွုအဖြဲ႕ (UNESCO) ကေန ကမၻာ့ နိုင္ငံအသီးသီးရဲ့ ပညာေရးစနစ္မွာ လိင္မွုဆိုင္ရာပညာေပးသင္ၾကားမွု ထည့္သြင္းဖို့ အႀကံျပဳထားၿပီး အဲသည္အတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ (guideline) ေတြထဲမွာ အင္တာနက္ေပၚမွ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျမတ္ထုတ္မွုမ်ားအပါအဝင္) လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အနိုင္အထက္ျပဳမွုမ်ား၊ (အင္တာနက္ေပၚမွ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အနိုင္က်င့္မွုမ်ား အပါအဝင္) လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားေႏွာင့္ယွက္မွုမ်ား၊ အနိုင္က်င့္မွုမ်ားကို ဥပမာမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပနိုင္ေရး ဆိုတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

မိတ္ေဆြတို့အေနနဲ႔နဲ႔ သင့္အိမ္တံခါးကို လုံျခဳံေအာင္ ပိတ္ထားၿပီး မိမိအိမ္ရဲ့ အခန္းထဲမွာ ကေလးငယ္/ဆယ္ေက်ာ္သက္ (သင့္ကေလးငယ္၊ သင့္တူ၊ သင့္တူမ၊ သင့္ညီငယ္၊ သင့္ညီမ)ကို ထားလိုက္႐ုံနဲ႔ လုံျခဳံသြားၿပီလို့ မွတ္ယူလိုက္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ သင့္ကေလးငယ္၊ သင့္တူ၊ သင့္တူမ၊ သင့္ညီငယ္၊ သင့္ညီမဆီကို လက္ကိုင္ဖုန္းကတဆင့္၊ အင္တာနက္ကတဆင့္၊ လူမွုကြန္ယက္ကတဆင့္ ဝင္ေရာက္ေနနိုင္တဲ့ ကိုယ္ေပ်ာက္လိင္မုဆိုးေတြကို ထိုက္သင့္သလို ကာကြယ္နိုင္ၾကပါေစ။

ေလးစားလ်က္

⬛️ကိုဂ်ိမ္းစ္
ဓာတ္ပုံ - Google Family Link မွ ထိန္းခ်ဳပ္ၾကည့္ရွုမွု နမူနာပုံတစ္ခု

(Unicode)

"ကိုယ်ပျောက် လိင်မုဆိုးများ"
(ဆန်းဒေးဆောင်းပါး)

ကျွန်တော်တို့ ကျင်လည်နေရတဲ့ အခုခေတ်ကြီးကို နားလည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ခေတ်ကြီး အိုင်တီနည်းပညာ အရမ်းထွန်းကားပြီး ကိစ္စတော်တော်များများဟာ အဲသည်အပေါ်မှာ အခြေပြုလည်ပတ်နေတာကို အထင်းသား တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။ လူမှုအသိုက်အဝန်းထဲမှာ အိုင်တီကို အခြေပြုပြီး လည်ပတ်နေတဲ့ လူမှုကွန်ယက်ဆိုတာဟာ အိုင်တီကို ပင်မအခြေပြုထားတယ်ဆိုတာလည်း ထင်ရှားပါတယ်။ ဒီနေ့ခေတ် လက်ကိုင်ဖုန်းတစ်လုံးဟာ လူတစ်ယောက်အတွက် ပြောဆိုဆက်သွယ်စရာ ကိရိယာတစ်ခုကနေ အသက်ဇီဝိန်ကို ခြွေပစ်နိုင်တဲ့ လက်နက်တစ်ခုအထိ အသွင်ပြောင်းသွားနိုင်တယ်ဆိုတာ သေချာသိသင့်ပါတယ်။

လက်ကိုင်ဖုန်းတစ်ခုပေါ်ကနေ မိမိနေအိမ်၊ ရပ်ကွက်၊ မြို့၊ နိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာ့ရပ်ဝန်းအသီးသီးကို အရှိန်ဟုန်မြန်မြန်နဲ့ အတားအဆီးမဲ့ ဖြတ်သန်းချိတ်ဆက်နေနိုင်တာဟာ ကောင်းကျိုးတစ်ခုကို ဖန်တီးစေနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးပါ။ နည်းပညာဟာ ကောင်းကျိုးအတွက် ရည်စူးပေမယ့် နည်းပညာရဲ့စွမ်းအားပေါ်ကနေ မသမာတဲ့ အကျင့်ဆိုး အကျင့်ယုတ်ရှိသူတွေ ဖန်တီးတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေဟာ အန္တရာယ်တစ်ခုလို ဖြစ်လာပါတယ်။ နည်းပညာရဲ့ စွမ်းအားကို အကျင့်ယုတ်ယုတ် အသုံးချတာပါပဲ။ ဒါကြောင့် နည်းပညာမှာ အလင်းအခြမ်းနဲ့ အမှောင်အခြမ်းဆိုတာ ရှိလာစမြဲပါ။

အသက်အရွယ် နုနယ်တဲ့ စဉ်းစားဉာဏ်မပြည့်စုံနိုင်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေ၊ အရွယ်ရောက်စ ဆယ်ကျော်သက်တွေအတွက် မိဘဖြစ်သူတွေ၊ ဆွေမျိုးဖြစ်သူတွေ၊ အစ်ကိုကြီး အမကြီးဖြစ်သူတွေ၊ အုပ်ထိန်းသူဖြစ်သူတွေ မသိလိုက်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တစ်ချို့ဟာ လက်ကိုင်ဖုန်းပေါ်ကနေ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိပါတယ်။ နည်းပညာရဲ့ အမှောင်အခြမ်းထဲက သမာသူတွေရဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်တာတွေ၊ အနိုင်ကျင့်တာတွေ၊ စော်ကားနှောက်ယှက်တာတွေ၊ သွေးဆောင်ဖြားယောင်းတာတွေကို ချင့်ချိန်ဖြေရှင်း ခုံခံကာကွယ်ဖို့ဆိုတာဟာ အသက်အရွယ် နုနယ်တဲ့ စဉ်းစားဉာဏ်မပြည့်စုံနိုင်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေ၊ အရွယ်ရောက်စ ဆယ်ကျော်သက်တွေအဖို့ လုံလောက်တဲ့ ဗဟုသုတ မရှိထားရင် အရမ်းခက်ခဲပါတယ်။

အဲသည် မသမာသူ လိင်မုဆိုးတွေဟာ သင့်ကလေးငယ်၊ သင့်တူ၊ သင့်တူမ၊ သင့်ညီငယ်၊ သင့်ညီမဆီကို ဝင်ရောက်နေတာဟာ လက်ကိုင်ဖုန်းကတဆင့်၊ အင်တာနက်ကတဆင့်၊ လူမှုကွန်ယက်ကတဆင့် ဝင်ရောက်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် သင့်မြင်ကွင်းမှာ ပျောက်နေနိုင်ပါတယ်။ သင့်အိမ်တံခါးကို လုံခြုံအောင် ပိတ်ထားပြီး မိမိအိမ်ရဲ့ အခန်းထဲမှာ ကလေးငယ်/ဆယ်ကျော်သက် (သင့်ကလေးငယ်၊ သင့်တူ၊ သင့်တူမ၊ သင့်ညီငယ်၊ သင့်ညီမ)ကို ထားလိုက်ရုံနဲ့ လုံခြုံသွားပြီလို့ တွက်မယ်ဆိုရင်တော့ အကြီးအကျယ် မှားယွင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ အင်တာနက် အခြေပြုထားတဲ့ဆီကနေတဆင့် ကလေးငယ်နဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေဆီကို လက်ကိုင်ဖုန်းကနေ “ကိုယ်ပျောက်လိင်မုဆိုး”တွေဟာ အမဲလိုက်နေသလိုမျိုး ဝင်ရောက်နေနိုင်ပါသေးတယ်။

ဒါတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ကလေးငယ်တွေနဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေကို အသက်အရွယ်နဲ့ ထိုက်သင့်တဲ့ အသိပညာတွေ (လိင်ဆိုင်ရာအသိပညာအပါအဝင်) မလွဲမသေပေးဖို့ လိုပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ လက်ကိုင်ဖုန်းတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိန်းချုပ်ဖို့ စစ်ဆေးဖို့ လိုပါတယ်။ အဲဒီအတွက် အသုံးချနိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ နည်းပညာတစ်ခုကို မိတ်ဆက်ပေးပါ့မယ်။

အဲဒါကတော့ ဂူးဂဲလ်မိသားစုချိတ်ဆက်မှုလို့ အမည်ရတဲ့ Google Family Link ဆိုတဲ့ အသုံးချဆော့ဖ်ဝဲပါ။ ကလေးငယ်ရဲ့ လက်ကိုင်ဖုန်းသုံးစွဲချိန်အတွက် နာရီဘယ်လောက်ပေးမယ် (အချိန်နာရီတွေအများကြီး မသုံးနိုင်ကန့်သတ်တာမျိုး)၊ ဘယ်အချိန်နာရီကနေ ဘယ်အချိန်နာရီအတွင်းပဲ သုံးခွင့်ပေးမယ် (ညဉ့်မနက်စေအောင်ထိန်းချုပ်တာမျိုး)၊ ဘာတွေကို သုံးထားလဲ၊ တစ်ခုချင်းစီကို အချိန်ဘယ်လောက်သုံးထားလဲ ဆိုတဲ့ စာရင်းကို သူ့ဖုန်းကို သွားကြည့်စရာမလိုဘဲ မိမိဖုန်းကနေ ကြည့်လို့ရတာမျိုး၊ App တစ်ခုခုကို သူ့ဖုန်းထဲ ထည့်သွင်းဖို့ လုပ်တဲ့အခါတိုင်း မိမိ Google အကောင့်ဆီမှာ ခွင့်ပြုချက်တောင်းတာ ပေါ်လာတာမျိုး၊ မိမိက Approve လုပ်မှ တစ်ဘက်က သူ့စက်ထဲကို Google က သွင်းခွင့်ပေးတာမျိုး။ ဒါတွေကို Google Family Link က ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဆောင်ပုဒ်ကတော့  Help your family create healthy digital habits လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ကျန်းမာသန့်စင်ကောင်းမွန်တဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်တည်ဆောက်ခြင်းလို့ သုံးနှုံးထားပါတယ်။ အန်းဒရိုက်လက်ကိုင်ဖုန်းတွေက Google ရဲ့ စနစ်နဲ့မို့ အလွယ်တကူ ထည့်လို့ရနိုင်ပါတယ်။ အိုင်ဖုန်းတွေကတော့ ဒါကို အပြည့်အဝသုံးဖို့ ခက်နိုင်ပါတယ်။ အိုင်ဖုန်းတွေမှာလည်း သူ့ရဲ့ parental controls (အုပ်ထိန်းသူ ထိန်းချုပ်မှု) ဆိုတာ ရှိပါတယ်။

အဲသည်လို ထိန်းချုပ်စောင့်ကြည့်မှုတွေကို ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာအားဖြင့် လုပ်ဆောင်မှသာ ကိုယ်ပျောက်လိင်မုဆိုးတွေ ဝင်ရောက်မှုကို သိရှိကာကွယ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ (UNESCO) ကနေ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံအသီးသီးရဲ့ ပညာရေးစနစ်မှာ လိင်မှုဆိုင်ရာပညာပေးသင်ကြားမှု ထည့်သွင်းဖို့ အကြံပြုထားပြီး အဲသည်အတွက် လမ်းညွှန်ချက် (guideline) တွေထဲမှာ အင်တာနက်ပေါ်မှ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်မှုများအပါအဝင်) လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနိုင်အထက်ပြုမှုများ၊ (အင်တာနက်ပေါ်မှ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနိုင်ကျင့်မှုများ အပါအဝင်) လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကားနှောင့်ယှက်မှုများ၊ အနိုင်ကျင့်မှုများကို ဥပမာများဖြင့် ဖော်ပြနိုင်ရေး ဆိုတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့နဲ့ သင့်အိမ်တံခါးကို လုံခြုံအောင် ပိတ်ထားပြီး မိမိအိမ်ရဲ့ အခန်းထဲမှာ ကလေးငယ်/ဆယ်ကျော်သက် (သင့်ကလေးငယ်၊ သင့်တူ၊ သင့်တူမ၊ သင့်ညီငယ်၊ သင့်ညီမ)ကို ထားလိုက်ရုံနဲ့ လုံခြုံသွားပြီလို့ မှတ်ယူလိုက်တာမျိုး မလုပ်ဘဲ သင့်ကလေးငယ်၊ သင့်တူ၊ သင့်တူမ၊ သင့်ညီငယ်၊ သင့်ညီမဆီကို လက်ကိုင်ဖုန်းကတဆင့်၊ အင်တာနက်ကတဆင့်၊ လူမှုကွန်ယက်ကတဆင့် ဝင်ရောက်နေနိုင်တဲ့ ကိုယ်ပျောက်လိင်မုဆိုးတွေကို ထိုက်သင့်သလို ကာကွယ်နိုင်ကြပါစေ။

လေးစားလျက်

⬛️ကိုဂျိမ်းစ်
ဓာတ်ပုံ - Google Family Link မှ ထိန်းချုပ်ကြည့်ရှုမှု နမူနာပုံတစ်ခု

စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ ဆိုတာဘာလဲ❓

(Unicode) 
စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင် ဆိုတာဘာလဲ❓

ကျွန်မတို့ အခုခေတ်မှာ Entrepreneur ဆိုတဲ့စကားလုံးလေးကိုခနခန ကြားဖူးကြပါလိမ့်မယ်.လူတွေက လည်းအမျိုးအမျိုးအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ကြပါတယ်. အဲ့ထဲကမှခြုံငုံပြီး အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်မယ် ဆိုရင် (Entrepreneur)စွန့်ဉီးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်ဆိုတာ စီးပွားလုပ်ငန်းသစ်တစ်ခုကို စွန့်စားမှုကြားကနေဖန်တီးသူ၊သာရင်စံ နာရင်ခံ တက်သူ တစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ် .လူအများစုက သူတို့ကို တီထွင်သူအဖြစ်လည်းမြင်တက်ကြပါတယ် 🙋🏻‍♀️


💫စွန့်ဦးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ယောက်၏လက္ခဏာ

အောင်မြင်တဲ့စွန့်ဦးသူတစ်ယောက်ဟာ အခွင့်အလမ်းကောင်းကိုအသုံးချပြီးအကျိုး
အမြတ်ရတဲ့လုပ်ငန်းအဖြစ်ပြောင်းနိုင်တဲ့ စွမ်းရည်မျိုးရှိတက်ကြတယ်. Idea  ကောင်းကောင်း ထုတ်တက်ပြီး အမြော်အမြင်ရှိတက်ကြတယ်.
📍ဥပမာ ကမ္ဘာကျော်တွေထဲမှာ ဆို Microsoft Company ဥက္ကဌ Bill Gate ၊
Amazon တည်ထောင်သူ Jeff Bezoz ၊
Space X  ဥက္ကဌ Elon Musk

📍မြန်မာ 🇲🇲 မှာဆို Tint Tint Myanmar တည်ထောင်သူ ဒေါ် တင့်တင့်လွင်၊
 Giantpay ရဲ့ ပူးတွဲတည်ထောင်သး ကို ထက်အာကာကျော်၊
360ed စီအီးအို ဒေါ်လှလှဝင်း .


🙍စွန့်ဦးတီထွင် လုပ်ငန်းရှင်Vs အသေးစားစီးပွား လုပ်ငန်းရှင် 🙍‍♂️

လုပ်ငန်း၂မျိုးလုံးကတော အမြတ်အစွန်းပေါ်  အ ခြေခံတယ်ဆိုပေမဲ့ အသေးစားစီးပွားလုပ်ငန်းအများစုက  စတိုးဆိုင် ၊ကုန်ဆုံဆိုင် လိုမျိုး မိသားစုပိုင်လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ဒေသခံတွေကိုပဲ ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးတာပါ

စွန့်ဦးတီထွင်သူတွေကျတော့ ဆန်းသစ်တဲ့အတွေး အခေါ်တွေနဲ့ Start-Up လုပ်ငန်းတွေတည်ထောင်ကြပြီး လုပ်ငန်းချဲ့ထွင်ဖို့အိမ်မက် တွေရှိကြပါတယ်.ပစ္စည်းဖြစ်စေဝန်ဆောင်မှုဖြစ်စေ နိုင်ငံအနှံ့ ကမ္ဘာအနှံ့ မှာ ရောင်းချကြပါတယ်.


ဒါဆို Entreprenurတစ်ယောက်ဖြစ်ခြင်းရဲ့အားသာချက်နဲ့အချက်နဲ့ အားနည်းတဲ့အချက်ကဘာတွေဖြစ်မလဲ🤔❓

ကောင်းကျိုးတွေကတော့
✅ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်တွေချနိုင်ခြင်း

✅ကိုယ့်ထက်တော်တဲ့သူတွေနဲ့တွေ့ပြီးလက်တွဲလုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်း

✅ဝင်ငွေအကန့်အသတ်မရှိခြင်း

✅ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်မှုရခြင်း

အားနည်းချက်တွေကတော့
ဝန်ထမ်း တစ်ယောက်မဟုတ်တဲ့အတွက်
📍အလုပ်အချိန်တွေ ပိုမိုလာခြင်း

📍စိတ်ဖိစီးမှုတိုးလားခြင်း

📍Phone Call တွေအ မြဲဝင် နေခြင်း

📍 ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာနစ်နာမှုရံဖန်ရံခါရှိမယ်

Amazon ဥက္ကဌ Jeff Beroz ကတော့ “အကယ်ရျ် သင်သိရှိတဲ့အရာတွေလုပ်မှပဲ အောင်မြင်မယ်ဆုံးဖြတ်ထားရင်တော့ အခွင့်အရေးတွေအများကြီးလက်လွှတ်လိုက်ရတာပဲ လို့ ပြောကြားထားပါတယ်"

Written by
Thiri Yadanar

Business Ethics ⚖️

📍အရင်ဆုံးEthics ဆိုတာဘာလဲ?🤔

Ethics ဆိုတာကတိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ရင်တော့ကျင့်ဝတ်ပေါ့။ဒီထက်လေးလေးနက်နက်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့လူတစ်ယောက်ရဲ့လုပ်ရပ်  သို့မဟုတ် အပြုအမူတစ်ခုကနောက်ထပ်လူဘယ်နှယောက်များများကိုကောင်းကျိုး သို့မဟုတ် ဆိုးကျိုးဖြစ်စေလဲ ပေါ်မူတည်ပြီးလူတစ်ယောက်ရဲ့ethicsကိုဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ 👏🏻

📍ဥပမာတစ်ခုရှိပါ တယ်။ တော်တော်များများလဲကြားဖူးပြီးသားပါ။
တစ်နေ့မှာလူတစ်ယောက်ကကားမောင်းလာရင်းနဲ့ရုတ်တရတ်ဘရိတ်ပျက်သွားပြီးရပ်လို့မရခဲ့ဘူး။အဲ့အချိန်သူ့အရှေ့မှာလမ်းခွဲနှစ်ခုရှိခဲ့တယ်။တစ်ဖက်မှာသူသဘောကျရတဲ့ကောင်မလေး၊တစ်ဖက်မှာတော့ကလေးငါးယောက်ကကစားနေကြတယ်။နှစ်ဖက်စလုံးက​တော့သူ့အတွက်ရွေးရခက်စေတယ်။ဒါပေမဲ့သူမဖြစ်မနေတစ်ဖက်ကိုပြတ်ပြတ်သားသားရွေးချယ်ရတော့မယ်။ နှစ်ဖက်စလုံးကတော့သူ့အတွက်ဆိုးကျိုးတွေပဲဖြစ်စေတာကတော့အသေအချာပါပဲ။ဒါပေမဲ့ဆိုးကျိုးနည်းတာရွေးမလားများတာရွေးမလားဆိုတာတော့သူ့ရဲ့ethicsပေါ်မူတည်သွားပါတယ်။ 💁🏻‍♂️

📍ဒါဆိုBusiness Ethics ဆိုတာကရောဘာလဲ?🤔

Business Ethics ဆိုတာကcompanyတစ်ခုကဆုံးဖြတ်ချက်တွေချမှတ်တဲ့အခါအမှားအမှန်သေချာခွဲခြားနိုင်ဖို့နဲcompanyအတွင်းရောအပြင်ရောမှာရှိတဲ့လူအားလုံးအတွက်ကောင်းမွန်တဲ့လွှမ်းမိုးမှုတွေပေးနိုင်အောင်လို့ချမှတ်ထားတဲ့စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့စံသတ်မှတ်ချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။⚖️

📍Business Ethics ကရောဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ?

အရင်တုန်းကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေကcompanyရဲ့အတွင်းအပြင်မှာရှိနေတဲ့အလုပ်သမားတွေနဲ့စားသုံးသူတွေရဲ့အကျိုးထက်မိမိအကျိုးစီးပွားအတွက်လုပ်ကိုင်သောသူတွေကပိုများပါတယ်။အဲ့တုန်းကဈေးကွက်ထဲမှာလဲအပြိုင်အဆိုင်ကသိပ်မရှိကြတဲ့အခါစားသုံးသူ အနေနဲ့လဲရွေးချယ်စရာနည်းပါးပြီးအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းလဲရှားပါးပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ဒီနေ့ခေတ်ကိုရောက်လာတဲ့အခါစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေလဲပိုပြီးအပြိုင်အဆိုင်များလာတာကြောင့် စားသုံးသူတွေ အတွက်လဲရွေးချယ်စရာoptions တွေကပိုများလာပါတယ်။အလုပ်သမားတွေအတွက်လဲအလုပ်အကိုင်အခွင့်လမ်းတွေပိုများလာပါတယ်။ 🏆

📍ဒါ့ကြောင့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့လဲဒီလိုအပြိုင်အဆိုင်​ပြင်းထန်တဲ့ခေတ်ထဲမှာအသာစီးရဖို့ဆိုရင်

✅1.ကျင့်ဝတ်နဲ့မညီတဲ့အပြုအမူတွေဖြစ်တဲ့ ကျားမခဲဲခြားဆက်ဆံမှု၊လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နောက်ယှက်စော်ကားမှု၊ဘက်လိုက်မှု၊အရည်အချင်းတူသူချင်းအခွင့်ရေးတူညီစွာမပေးမှုစသည်တို့ကိုရှောင်ရှားရပါမယ်။သို့မှသာ  အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့လဲအလုပ်ခွင်မှာပိုမို​ပျော်ရွင်လာပြီးproductivityလဲပိုမိုတိုးတက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။📈

✅2.လုပ်ငန်းဘက်ကလဲစျေးနှုန်းနဲ့အရည်အသွေးကိုက်ညီတဲ့ထုတ်ကုန်များကိုဖန်တီးပေးရပါမယ်။💎

✅3.ဒါ့အပြင်Coporate Social  Responsibilityလို့ခေါ်တဲ့ပြည်သူလူထုအတွက် လိုအပ်သည့်နေရာများတွင်လုပ်ငန်းဘက်မှပြန်လည်လှူဒါန်းပေးခြင်း၊ လမ်းတံတားကျောင်းများဆောက်လုပ်ရာတွင်ပူးပေါင်းပါဝင်ကူညီပေးခြင်း၊ပြည်သူလူထုအကျိုးပြုဆွေးနွေးပွဲများပြုလုပ်ပေးခြင်း
စသည်တို့ကိုလုပ်ဆောင်ရပါမယ်။
ဒါမှသာEthicsနှင့်ညီညွတ်သောcompanyများကိုပြည်သူလူထုကလဲပိုမိုဖယုံကြည်မှုရှိပြီးရေရှည်တွင်လဲအကျိုးစီးပွားပိုပြီးတည်တံ့ခိုင်မြဲနိုင်ပါတယ်။ ♻️

Written by
NawPriscilla

Work from Home Tips for Employers 👨‍💻👨‍🏫

လုပ်ငန်းတော်တော်များများ Work from Home ကို ပြောင်းလဲ လုပ်နေရတဲ့အချိန်မှာ အလုပ်ရှင်တွေ၊ မန်နေဂျာ တွေအတွက်လည်း ခေါင်းစားစရာတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းကို အရင်လို နှောင့်နှေးမှုမရှိဘဲ လည်ပတ်နိုင်ဖို့၊ ဝန်ထမ်းတွေကို အပြည့်အဝ Support ပေးနိုင်ဖို့ကို အမျိုးမျိုးစဉ်းစားရသလို တဖက်မှာ ငွေအား၊ လူအားလည်း စိုက်ထုတ်ရနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဒီနေ့မှာတော့ အလုပ်ရှင်တွေ၊ မန်နေဂျာ တွေအတွက် ဘယ်လိုလုပ်ရင် ကိုယ်လည်းပျော်၊ ဝန်ထမ်းလည်း ကျေနပ်၊ အလုပ်လည်း အဆင်ပြေနိုင်မလဲဆိုတာကို Tips လေးတွေ ဖော်ပြ လုပ်ပေးလိုက်ပါတယ်။

📍၁။ အလုပ်ချိန် (သို့) Productivity Target Guideline ကို သေချာသတ်မှတ်ပေးပါ။ 📈⏰

Work from Home အတွင်း မှာ မန်နေဂျာ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ရမှာက ကိုယ်ဟာ ဝန်ထမ်းတွေဆီက အလုပ်ပြီးဖို့ မျှော်လင့်တာလား၊ အလုပ်ချိန်ပြည့်အောင်လုပ်ဖို့ မျှော်လင့်တာလား ဆိုတာ စဉ်းစားဖို့လိုပါတယ်။ နှစ်ခုစလုံးကို လိုချင်တယ်ဆိုရင်တော့ Flexbility ရှိဖို့ လိုလာပါပြီ။

စည်းမျဉ်း စည်းကမ်း ကို သတ်မှတ်တဲ့အခါ ကိုယ့်ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အခြေအနေ တွေကို အဓိက ထည့်တွက်သင့်ပါတယ်။ အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဝန်ထမ်းတိုင်းဆီက တူညီတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ကို တူညီတဲ့ အချိန်အတိုင်းအတာ အတွင်းမှာ မျှော်လင့်တာက လက်တွေ့မကျနိုင်ပါဘူး။
ဒါကြောင့် ဝန်ထမ်းအများစု အဆင်ပြေနိုင်တဲ့ အချိန်နဲ့ တစ်နေ့ကို ပျမ်းမျှ အလုပ်ဘယ်လောက်ပြီးနိုင်မလဲပေါ် မူတည်ပြီး လက်တွေ့ကျကျ ဆုံးဖြတ်ပါ။ တချိန်ထဲမှာလည်း Flexibility ကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ခွင့်ပြုပေးပါ။

နောက်ထပ် အရေးကြီးတဲ့အချက်ကတော့ ကိုယ့် ကုမ္ပကီ မှာ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း တွေကို ကိုယ်တိုင် လိုက်နာပေးပါ။ တခါတလေ ဝန်ထမ်းတွေက အိမ်မှာရှိတာပဲလေ၊ ဒါလေးတော့ လုပ်ပေးနိုင်မှာပါဆိုပြီး အလုပ်ချိန် ပြင်ပမှာ အလုပ်မခိုင်းမိပါစေနဲ့။
ဒီလို ကုမ္ပကီာဘက်က တွေးပေးပြီး အကူအညီပေးတဲ့အခါ ဝန်ထမ်းတွေကလည်း အားတက်စေပြီး အလုပ်ပိုပြီးနိုင်ပါတယ်။

📍၂။ လိုအပ်တဲ့ Software တွေ၊ Services တွေ ပံ့ပိုး ပေးပါ။
💻💻

Video Conferencing လုပ်ဖို့ Zoom, Google Hangouts, Skype စတဲ့ Software တွေ၊ Microsoft Team လို Messaging System စတဲ့ Software တွေကို အသုံးပြုပေးပါ။
(Beatrix ကနေလည်း Work from Home Tools တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ Facebook ကို လုပ်ငန်းသုံးအတွက် အသုံးပြုနေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Facebook အစား အခြား Free Software တွေကို အသုံးပြုတာကို ပို အားပေးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာက ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွက် အသုံးပြုတာများတဲ့အတွက် အလုပ်နဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ကို ရောယှက်စေနိုင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ Team Communication Guideline ပါ။ Work from Home လုပ်တဲ့အခါမှာ ဝန်ထမ်းအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ဖို့ အဆင်မပြေတာတွေ ကြုံလာနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - တချို့ ဝန်ထမ်းတွေမှာ Wifi ရှိပေမဲ့ တချို့ကတော့ ဖုန်းဘေလ် နဲ့ အလုပ်လုပ်နေရသူတွေရှိပါတယ်။
ဒါကြောင့် တဘက်က Email နဲ့ ဆက်သွယ်ရင် တခြားတဘက်က လိုင်းပေါ်မှာမရှိလို့ စာပြန်မလာတဲ့အတွက် လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်နှေးမှုတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးတွေကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ ကုမ္ပဏီ ဘက်က Work from Home Support Kit နဲ့ Communication Guideline တွေ ချထားပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

📍၃။ Micromanaging မလုပ်ပါနဲ့၊ Manage လုပ်ပါ။
👦🧒

Micro Managing က လိုတာထက်ပိုတဲ့ Supervising လုပ်ခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။ အထက်လူကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ အလုပ်မပြီးမှာစိုးရိမ်တဲ့စိတ်၊ ကိုယ့်ရှေ့မှာမမြင်ရတဲ့အခါ ဝန်ထမ်းအလုပ်မလုပ်နေမှာ စိတ်ပူရင်း ဖြစ်တည်လာတဲ့ Management Style တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီ Management Style က Productive ဖြစ်မဲ့အစား Backfire Effect တွေပို ဖြစ်လာနိုင်စေပါတယ်။ ဝန်ထမ်းတွေဘက်က လိုတာထက်ပိုတဲ့ ဖိအား ကြုံလာတဲ့အခါမှာ အလုပ်မပြီးတာမျိုး၊ အလုပ်ပြီးခဲ့ရင်တောင် အမှားမှားအယွင်းယွင်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် Micromanaging လုပ်မဲ့အစား Manage လုပ်ပါ။
သင့်တော်တဲ့ဘောင်ကနေ ဝန်ထမ်းတွေကို Manage လုပ်လို့ရပါတယ်။ အခုဆို သင့်ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အလုပ်ချိန်တွေကို Track လုပ်လို့ရမဲ့ Time Doctor, Toggl, Rescue Time စတဲ့ Software များကိုလည်း အသုံးပြုပေးလို့ရပါတယ်။
ဒီလိုလုပ်မှရမှာကိုလည်း ဝန်ထမ်းတွေက လက်ခံနားလည်ပြီးသားပါ။ ဒါကြောင့် Productivity ကို Downgrade လုပ်မယ့် Micro Managing အစား၊ ဝန်ထမ်းတွေ လက်ခံနားလည်ပြီး အလုပ် ပြီးမြောက်စေတဲ့ Management Style ကို ပဲ လုပ်ဆောင်ပါ။

📍၄။ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်လုပ်ပါ။ ယုံကြည်မှုထားပါ။ 🙋‍♂️🙋‍♀️

Micromanaging ရဲ့ အားအကောင်းဆုံးပြိုင်ဖက်က Transparent Communication ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို နားထောင်ပြီး ကိုယ့်ဘက်က ဖြစ်စေချင်တာလေးတွေကိုလည်း တောင်းဆိုပါ။ ပြီးရင် တစ်ယောက်အပေါ် တစ်ယောက် ယုံကြည့်မှုထားပါ။ ဒါဟာ အချိန်တိုင်း အလုပ်လုပ်မလုပ် လိုက်စစ်ပြီး တစ်ယောက်ပေါ် တစ်ယောက် မယုံကြည်နိုင်တာထက်စာရင် ပိုထိရောက်နိုင်ပါတယ်။

📍၅။  ပျော်စရာ Meeting လေးတွေထည့်ပေးပါ။ 👩‍🎤👨‍🎤
နေ့တိုင်း အလုပ်တွေလုပ်ပြီး ပင်ပန်းဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပျော်စရာ Meeting လေးတစ်ခုထည့်ပြီး ရုပ်ရှင်တူတူကြည့်တာဖြစ်ဖြစ်၊ စကားစမြည်ပြောတာဖြစ်ဖြစ်၊ Treasure Hunt ဂိမ်းလေးတွေ တူတူဆော့တာဖြစ်ဖြစ် လုပ်ပေးခြင်းကလည်း ဝန်ထမ်းတွေ စိတ်ပြေလက်ပျောက်ဖြစ်စေမှာပါ။

ဒီလို ကာလမှာ အလုပ်ရှင်ရော၊ ဝန်ထမ်းတွေအတွက်ပါ ခက်ခဲပါတယ်။
ယုံကြည်မှုနဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခြင်းဖြင့် ဒီ အခက်အခဲ တွေကို ကျော်လွှားနိုင်ပြီး ဝန်ထမ်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ရင်းနှီးမှု ကို ရေရှည်တည်မြဲအောင် တည်ဆောက်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ အရှုံးထဲက အမြတ်ဖြစ်လာမှာပါ။

Written by Ei Myatnoe Aung

Reference
https://www.business2community.com/human-resources/working-from-home-101-tips-from-remote-work-experts-02295661

(Zawgyi)

စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ ဆိုတာဘာလဲ❓

ကၽြန္မတို့ အခုေခတ္မွာ Entrepreneur ဆိုတဲ့စကားလုံးေလးကိုခနခန ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္.လူေတြက လည္းအမ်ိဳးအမ်ိဳးအဓိပၸါယ္ဖြင့္ၾကပါတယ္. အဲ့ထဲကမွျခဳံငုံၿပီး အဓိပၸါယ္ဖြင့္မယ္ ဆိုရင္ (Entrepreneur)စြန႔္ဉီးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ဆိုတာ စီးပြားလုပ္ငန္းသစ္တစ္ခုကို စြန႔္စားမွုၾကားကေနဖန္တီးသူ၊သာရင္စံ နာရင္ခံ တက္သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္ .လူအမ်ားစုက သူတို့ကို တီထြင္သူအျဖစ္လည္းျမင္တက္ၾကပါတယ္ 🙋🏻‍♀️

 💫စြန႔္ဦးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ေယာက္၏လကၡဏာ

ေအာင္ျမင္တဲ့စြန႔္ဦးသူတစ္ေယာက္ဟာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းကိုအသုံးခ်ၿပီးအက်ိဳး
အျမတ္ရတဲ့လုပ္ငန္းအျဖစ္ေျပာင္းနိုင္တဲ့ စြမ္းရည္မ်ိဳးရွိတက္ၾကတယ္. Idea  ေကာင္းေကာင္း ထုတ္တက္ၿပီး အေျမာ္အျမင္ရွိတက္ၾကတယ္.
📍ဥပမာ ကမၻာေက်ာ္ေတြထဲမွာ ဆို Microsoft Company ဥကၠဌ Bill Gate ၊
Amazon တည္ေထာင္သူ Jeff Bezoz ၊
Space X  ဥကၠဌ Elon Musk

📍ျမန္မာ 🇲🇲 မွာဆို Tint Tint Myanmar တည္ေထာင္သူ ေဒၚ တင့္တင့္လြင္၊
 Giantpay ရဲ့ ပူးတြဲတည္ေထာင္သး ကို ထက္အာကာေက်ာ္၊
360ed စီအီးအို ေဒၚလွလွဝင္း .


🙍စြန႔္ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းရွင္Vs အေသးစားစီးပြား လုပ္ငန္းရွင္ 🙍‍♂️

လုပ္ငန္း၂မ်ိဳးလုံးကေတာ အျမတ္အစြန္းေပၚ  အ ေျခခံတယ္ဆိုေပမဲ့ အေသးစားစီးပြားလုပ္ငန္းအမ်ားစုက  စတိုးဆိုင္ ၊ကုန္ဆုံဆိုင္ လိုမ်ိဳး မိသားစုပိုင္လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္ၿပီး ကိုယ့္ေဒသခံေတြကိုပဲ ကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မွုေတြ ျဖန႔္ျဖဴးေရာင္းခ်ေပးတာပါ

စြန႔္ဦးတီထြင္သူေတြက်ေတာ့ ဆန္းသစ္တဲ့အေတြး အေခၚေတြနဲ႔ Start-Up လုပ္ငန္းေတြတည္ေထာင္ၾကၿပီး လုပ္ငန္းခ်ဲ႕ထြင္ဖို့အိမ္မက္ ေတြရွိၾကပါတယ္.ပစၥည္းျဖစ္ေစဝန္ေဆာင္မွုျဖစ္ေစ နိုင္ငံအႏွံ့ ကမၻာအႏွံ့ မွာ ေရာင္းခ်ၾကပါတယ္.


ဒါဆို Entreprenurတစ္ေယာက္ျဖစ္ျခင္းရဲ့အားသာခ်က္နဲ႔အခ်က္နဲ႔ အားနည္းတဲ့အခ်က္ကဘာေတြျဖစ္မလဲ🤔❓

ေကာင္းက်ိဳးေတြကေတာ့
✅ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ေတြခ်နိုင္ျခင္း

✅ကိုယ့္ထက္ေတာ္တဲ့သူေတြနဲ႔ေတြ႕ၿပီးလက္တြဲလုပ္ေဆာင္နိုင္ျခင္း

✅ဝင္ေငြအကန႔္အသတ္မရွိျခင္း

✅ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္မွုရျခင္း

အားနည္းခ်က္ေတြကေတာ့
ဝန္ထမ္း တစ္ေယာက္မဟုတ္တဲ့အတြက္
📍အလုပ္အခ်ိန္ေတြ ပိုမိုလာျခင္း

📍စိတ္ဖိစီးမွုတိုးလားျခင္း

📍Phone Call ေတြအ ျမဲဝင္ ေနျခင္း

📍 ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာနစ္နာမွုရံဖန္ရံခါရွိမယ္

Amazon ဥကၠဌ Jeff Beroz ကေတာ့ “အကယ္ရ်္ သင္သိရွိတဲ့အရာေတြလုပ္မွပဲ ေအာင္ျမင္မယ္ဆုံးျဖတ္ထားရင္ေတာ့ အခြင့္အေရးေတြအမ်ားႀကီးလက္လႊတ္လိုက္ရတာပဲ လို့ ေျပာၾကားထားပါတယ္"

Written by
Thiri Yadanar

Business Ethics ⚖️

📍အရင္ဆုံးEthics ဆိုတာဘာလဲ?🤔

Ethics ဆိုတာကတိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့က်င့္ဝတ္ေပါ့။ဒီထက္ေလးေလးနက္နက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့လူတစ္ေယာက္ရဲ့လုပ္ရပ္  သို့မဟုတ္ အျပဳအမူတစ္ခုကေနာက္ထပ္လူဘယ္ႏွေယာက္မ်ားမ်ားကိုေကာင္းက်ိဳး သို့မဟုတ္ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ေစလဲ ေပၚမူတည္ၿပီးလူတစ္ေယာက္ရဲ့ethicsကိုဆုံးျဖတ္နိုင္ပါတယ္။ 👏🏻

📍ဥပမာတစ္ခုရွိပါ တယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလဲၾကားဖူးၿပီးသားပါ။
တစ္ေန႔မွာလူတစ္ေယာက္ကကားေမာင္းလာရင္းနဲ႔႐ုတ္တရတ္ဘရိတ္ပ်က္သြားၿပီးရပ္လို့မရခဲ့ဘူး။အဲ့အခ်ိန္သူ႔အေရွ႕မွာလမ္းခြဲႏွစ္ခုရွိခဲ့တယ္။တစ္ဖက္မွာသူသေဘာက်ရတဲ့ေကာင္မေလး၊တစ္ဖက္မွာေတာ့ကေလးငါးေယာက္ကကစားေနၾကတယ္။ႏွစ္ဖက္စလုံးက​ေတာ့သူ႔အတြက္ေရြးရခက္ေစတယ္။ဒါေပမဲ့သူမျဖစ္မေနတစ္ဖက္ကိုျပတ္ျပတ္သားသားေရြးခ်ယ္ရေတာ့မယ္။ ႏွစ္ဖက္စလုံးကေတာ့သူ႔အတြက္ဆိုးက်ိဳးေတြပဲျဖစ္ေစတာကေတာ့အေသအခ်ာပါပဲ။ဒါေပမဲ့ဆိုးက်ိဳးနည္းတာေရြးမလားမ်ားတာေရြးမလားဆိုတာေတာ့သူ႔ရဲ့ethicsေပၚမူတည္သြားပါတယ္။ 💁🏻‍♂️

📍ဒါဆိုBusiness Ethics ဆိုတာကေရာဘာလဲ?🤔

Business Ethics ဆိုတာကcompanyတစ္ခုကဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္တဲ့အခါအမွားအမွန္ေသခ်ာခြဲျခားနိုင္ဖို့နဲcompanyအတြင္းေရာအျပင္ေရာမွာရွိတဲ့လူအားလုံးအတြက္ေကာင္းမြန္တဲ့လႊမ္းမိုးမွုေတြေပးနိုင္ေအာင္လို့ခ်မွတ္ထားတဲ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။⚖️

📍Business Ethics ကေရာဘာေၾကာင့္အေရးႀကီးတာလဲ?

အရင္တုန္းကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကcompanyရဲ့အတြင္းအျပင္မွာရွိေနတဲ့အလုပ္သမားေတြနဲ႔စားသုံးသူေတြရဲ့အက်ိဳးထက္မိမိအက်ိဳးစီးပြားအတြက္လုပ္ကိုင္ေသာသူေတြကပိုမ်ားပါတယ္။အဲ့တုန္းကေဈးကြက္ထဲမွာလဲအၿပိဳင္အဆိုင္ကသိပ္မရွိၾကတဲ့အခါစားသုံးသူ အေနနဲ႔လဲေရြးခ်ယ္စရာနည္းပါးၿပီးအလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းလဲရွားပါးပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ဒီေန႔ေခတ္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြလဲပိုၿပီးအၿပိဳင္အဆိုင္မ်ားလာတာေၾကာင့္ စားသုံးသူေတြ အတြက္လဲေရြးခ်ယ္စရာoptions ေတြကပိုမ်ားလာပါတယ္။အလုပ္သမားေတြအတြက္လဲအလုပ္အကိုင္အခြင့္လမ္းေတြပိုမ်ားလာပါတယ္။ 🏆

📍ဒါ့ေၾကာင့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ႔လဲဒီလိုအၿပိဳင္အဆိုင္​ျပင္းထန္တဲ့ေခတ္ထဲမွာအသာစီးရဖို့ဆိုရင္

✅1.က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီတဲ့အျပဳအမူေတြျဖစ္တဲ့ က်ားမခဲဲျခားဆက္ဆံမွု၊လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေနာက္ယွက္ေစာ္ကားမွု၊ဘက္လိုက္မွု၊အရည္အခ်င္းတူသူခ်င္းအခြင့္ေရးတူညီစြာမေပးမွုစသည္တို့ကိုေရွာင္ရွားရပါမယ္။သို့မွသာ  အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔လဲအလုပ္ခြင္မွာပိုမို​ေပ်ာ္ရြင္လာၿပီးproductivityလဲပိုမိုတိုးတက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။📈

✅2.လုပ္ငန္းဘက္ကလဲေစ်းႏွုန္းနဲ႔အရည္အေသြးကိုက္ညီတဲ့ထုတ္ကုန္မ်ားကိုဖန္တီးေပးရပါမယ္။💎

✅3.ဒါ့အျပင္Coporate Social  Responsibilityလို့ေခၚတဲ့ျပည္သူလူထုအတြက္ လိုအပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္လုပ္ငန္းဘက္မွျပန္လည္လွူဒါန္းေပးျခင္း၊ လမ္းတံတားေက်ာင္းမ်ားေဆာက္လုပ္ရာတြင္ပူးေပါင္းပါဝင္ကူညီေပးျခင္း၊ျပည္သူလူထုအက်ိဳးျပဳေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျပဳလုပ္ေပးျခင္း
စသည္တို့ကိုလုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
ဒါမွသာEthicsႏွင့္ညီညြတ္ေသာcompanyမ်ားကိုျပည္သူလူထုကလဲပိုမိုဖယုံၾကည္မွုရွိၿပီးေရရွည္တြင္လဲအက်ိဳးစီးပြားပိုၿပီးတည္တံ့ခိုင္ျမဲနိုင္ပါတယ္။ ♻️

Written by
NawPriscilla

Work from Home Tips for Employers 👨‍💻👨‍🏫

လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား Work from Home ကို ေျပာင္းလဲ လုပ္ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ အလုပ္ရွင္ေတြ၊ မန္ေနဂ်ာ ေတြအတြက္လည္း ေခါင္းစားစရာေတြ ေပၚလာနိုင္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းကို အရင္လို ေႏွာင့္ေႏွးမွုမရွိဘဲ လည္ပတ္နိုင္ဖို့၊ ဝန္ထမ္းေတြကို အျပည့္အဝ Support ေပးနိုင္ဖို့ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးစဥ္းစား၇သလို တဖက္မွာ ေငြအား၊ လူအားလည္း စိုက္ထုတ္ရနိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔မွာေတာ့ အလုပ္ရွင္ေတြ၊ မန္ေနဂ်ာ ေတြအတြက္ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ကိုယ္လည္းေပ်ာ္၊ ဝန္ထမ္းလည္း ေက်နပ္၊ အလုပ္လည္း အဆင္ေျပနိုင္မလဲဆိုတာကို Tips ေလးေတြ ေဖာ္ျပ လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။

📍၁။ အလုပ္ခ်ိန္ (သို့) Productivity Target Guideline ကို ေသခ်ာသတ္မွတ္ေပးပါ။ 📈⏰

Work from Home အတြင္း မွာ မန္ေနဂ်ာ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ရမွာက ကိုယ္ဟာ ဝန္ထမ္းေတြဆီက အလုပ္ၿပီးဖို့ ေမၽွာ္လင့္တာလား၊ အလုပ္ခ်ိန္ျပည့္ေအာင္လုပ္ဖို့ ေမၽွာ္လင့္တာလား ဆိုတာ စဥ္းစားဖို့လိုပါတယ္။ ႏွစ္ခုစလုံးကို လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Flexbility ရွိဖို့ လိုလာပါၿပီ။

စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း ကို သတ္မွတ္တဲ့အခါ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းေတြရဲ့ အေျခအေန ေတြကို အဓိက ထည့္တြက္သင့္ပါတယ္။ အိမ္ကေန အလုပ္လုပ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဝန္ထမ္းတိုင္းဆီက တူညီတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ကို တူညီတဲ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ အတြင္းမွာ ေမၽွာ္လင့္တာက လက္ေတြ႕မက်နိုင္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဝန္ထမ္းအမ်ားစု အဆင္ေျပနိုင္တဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေန႔ကို ပ်မ္းမၽွ အလုပ္ဘယ္ေလာက္ၿပီးနိုင္မလဲေပၚ မူတည္ၿပီး လက္ေတြ႕က်က် ဆုံးျဖတ္ပါ။ တခ်ိန္ထဲမွာလည္း Flexibility ကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ခြင့္ျပဳေပးပါ။

ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ကိုယ့္ ကုမၸကီ မွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေတြကို ကိုယ္တိုင္ လိုက္နာေပးပါ။ တခါတေလ ဝန္ထမ္းေတြက အိမ္မွာရွိတာပဲေလ၊ ဒါေလးေတာ့ လုပ္ေပးနိုင္မွာပါဆိုၿပီး အလုပ္ခ်ိန္ ျပင္ပမွာ အလုပ္မခိုင္းမိပါေစနဲ႔။
ဒီလို ကုမၸကီာဘက္က ေတြးေပးၿပီး အကူအညီေပးတဲ့အခါ ဝန္ထမ္းေတြကလည္း အားတက္ေစၿပီး အလုပ္ပိုၿပီးနိုင္ပါတယ္။

📍၂။ လိုအပ္တဲ့ Software ေတြ၊ Services ေတြ ပံ့ပိုး ေပးပါ။
💻💻

Video Conferencing လုပ္ဖို့ Zoom, Google Hangouts, Skype စတဲ့ Software ေတြ၊ Microsoft Team လို Messaging System စတဲ့ Software ေတြကို အသုံးျပဳေပးပါ။
(Beatrix ကေနလည္း Work from Home Tools ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဖတ္ရွုနိုင္ပါတယ္။)

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ Facebook ကို လုပ္ငန္းသုံးအတြက္ အသုံးျပဳေနတာကိုေတြ႕၇ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Facebook အစား အျခား Free Software ေတြကို အသုံးျပဳတာကို ပို အားေပးပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာက ကိုယ္ေရးကိုယ္တာအတြက္ အသုံးျပဳတာမ်ားတဲ့အတြက္ အလုပ္နဲ႔ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကို ေရာယွက္ေစနိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Team Communication Guideline ပါ။ Work from Home လုပ္တဲ့အခါမွာ ဝန္ထမ္းအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ဖို့ အဆင္မေျပတာေတြ ၾကဳံလာနိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - တခ်ိဳ့ ဝန္ထမ္းေတြမွာ Wifi ရွိေပမဲ့ တခ်ိဳ့ကေတာ့ ဖုန္းေဘလ္ နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနရသူေတြရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တဘက္က Email နဲ႔ ဆက္သြယ္ရင္ တျခားတဘက္က လိုင္းေပၚမွာမရွိလို့ စာျပန္မလာတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ေႏွာင့္ေႏွးမွုေတြ ရွိလာနိုင္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးေတြကို ေလၽွာ့ခ်နိုင္ဖို့ ကုမၸဏီ ဘက္က Work from Home Support Kit နဲ႔ Communication Guideline ေတြ ခ်ထားေပးဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။

📍၃။ Micromanaging မလုပ္ပါနဲ႔၊ Manage လုပ္ပါ။
👦🧒

Micro Managing က လိုတာထက္ပိုတဲ့ Supervising လုပ္ျခင္းကို ေခၚပါတယ္။ အထက္လူႀကီးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အလုပ္မၿပီးမွာစိုးရိမ္တဲ့စိတ္၊ ကိုယ့္ေရွ႕မွာမျမင္၇တဲ့အခါ ဝန္ထမ္းအလုပ္မလုပ္ေနမွာ စိတ္ပူရင္း ျဖစ္တည္လာတဲ့ Management Style တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီ Management Style က Productive ျဖစ္မဲ့အစား Backfire Effect ေတြပို ျဖစ္လာနိုင္ေစပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြဘက္က လိုတာထက္ပိုတဲ့ ဖိအား ၾကဳံလာတဲ့အခါမွာ အလုပ္မၿပီးတာမ်ိဳး၊ အလုပ္ၿပီးခဲ့ရင္ေတာင္ အမွားမွားအယြင္းယြင္းေတြ ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Micromanaging လုပ္မဲ့အစား Manage လုပ္ပါ။
သင့္ေတာ္တဲ့ေဘာင္ကေန ဝန္ထမ္းေတြကို Manage လုပ္လို့ရပါတယ္။ အခုဆို သင့္ဝန္ထမ္းေတြရဲ့ အလုပ္ခ်ိန္ေတြကို Track လုပ္လို့၇မဲ့ Time Doctor, Toggl, Rescue Time စတဲ့ Software မ်ားကိုလည္း အသုံးျပဳေပးလို့၇ပါတယ္။
ဒီလိုလုပ္မွ၇မွာကိုလည္း ဝန္ထမ္းေတြက လက္ခံနားလည္ၿပီးသားပါ။ ဒါေၾကာင့္ Productivity ကို Downgrade လုပ္မယ့္ Micro Managing အစား၊ ဝန္ထမ္းေတြ လက္ခံနားလည္ၿပီး အလုပ္ ၿပီးေျမာက္ေစတဲ့ Management Style ကို ပဲ လုပ္ေဆာင္ပါ။

📍၄။ ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္လုပ္ပါ။ ယုံၾကည္မွုထားပါ။ 🙋‍♂️🙋‍♀️

Micromanaging ရဲ့ အားအေကာင္းဆုံးၿပိဳင္ဖက္က Transparent Communication ပါ။ ကိုယ့္ရဲ့ ဝန္ထမ္းေတြရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၿပီး ကိုယ့္ဘက္က ျဖစ္ေစခ်င္တာေလးေတြကိုလည္း ေတာင္းဆိုပါ။ ၿပီးရင္ တစ္ေယာက္အေပၚ တစ္ေယာက္ ယုံၾကည့္မွုထားပါ။ ဒါဟာ အခ်ိန္တိုင္း အလုပ္လုပ္မလုပ္ လိုက္စစ္ၿပီး တစ္ေယာက္ေပၚ တစ္ေယာက္ မယုံၾကည္နိုင္တာထက္စာရင္ ပိုထိေရာက္နိုင္ပါတယ္။

📍၅။  ေပ်ာ္စရာ Meeting ေလးေတြထည့္ေပးပါ။ 👩‍🎤👨‍🎤
ေန႔တိုင္း အလုပ္ေတြလုပ္ၿပီး ပင္ပန္းျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေပ်ာ္စရာ Meeting ေလးတစ္ခုထည့္ၿပီး ႐ုပ္ရွင္တူတူၾကည့္တာျဖစ္ျဖစ္၊ စကားစျမည္ေျပာတာျဖစ္ျဖစ္၊ Treasure Hunt ဂိမ္းေလးေတြ တူတူေဆာ့တာျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေပးျခင္းကလည္း ဝန္ထမ္းေတြ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္ျဖစ္ေစမွာပါ။

ဒီလို ကာလမွာ အလုပ္ရွင္ေရာ၊ ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ပါ ခက္ခဲပါတယ္။
ယုံၾကည္မွုနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ဒီ အခက္အခဲ ေတြကို ေက်ာ္လႊားနိုင္ၿပီး ဝန္ထမ္းနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ့ ရင္းႏွီးမွု ကို ေရရွည္တည္ျမဲေအာင္ တည္ေဆာက္နိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အရွုံးထဲက အျမတ္ျဖစ္လာမွာပါ။

Written by Ei Myatnoe Aung

Reference
https://www.business2community.com/human-resources/working-from-home-101-tips-from-remote-work-experts-02295661

အမဲသားေထာင္းေၾကာ္ -သခင္​ႀကီးငါးပိေဖ်ာ္ရည္ _ သရက္သီးအုန္းနို႔ေက်ာက္ေက်ာသာကူျပင္

အမဲသားေထာင္းေၾကာ္
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

အမဲေပါင္သား...............၃၀က်ပ္သား
ၾကက္သြန္နီ..................၂လုံး
ၾကက္သြန္ျဖဴ.................၅တက္
င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္........၁၅ေတာင့္ခန္႔

အမဲေပါင္သားကိုေရေဆးသန္႔စင္ၿပီးအေျမႇာင္ရွည္ပုံစံရေအာင္ေဒါင္လိုက္ ၂ျခမ္းစီလွီးျဖတ္ပါ။

ဆား၊ဟင္းခတ္မွုန္႔၊ နႏြင္းမွုန္႔တို့ႏွင့္အရသာနယ္ၿပီးခ်င္းေသးေသးတစ္တက္ကိုဓားျပားရိုက္ထည့္ကာႏွုးသည္အထိျပဳတ္ထားပါ။

ေရအနည္းငယ္ေလးသာက်န္ပါေစ။

ထိုစဥ္အတြင္းၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ ကိုပါးပါးလွီးၿပီးင႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္ကိုမညႇက္တညႇက္ေထာင္း(သို့) ႀကိတ္ေပးပါ။

အမဲသားႏွုးအိၿပီဆိုလၽွင္ခပ္ဖြဖြေထာင္းေပးၿပီးအသားမၽွင္ေလးေတြရေအာင္ဖြာေပးပါ။

အမဲသားမၽွင္ေလးထဲမ်ားသို့ ဆား၊ဟင္းခတ္မွုန္႔၊ၾကက္သားမွုန္႔၊ေထာင္းထားတဲ့င႐ုတ္ၾကမ္းမွုန္႔မ်ားကိုသမေအာင္နယ္ေပးပါ။

ဒယ္အိုးတစ္လုံးမွာဆီအနည္းငယ္ကိုအပူေပးၿပီးပါးပါးလွီးထားတဲ့ၾကက္သြန္နီ၊ ျဖဴ ကိုနႏြင္းမွုန္႔၊အေရာင္တင္မွုန္႔တို့ႏွင့္အတူဆီသတ္ပါ။

အနည္းငယ္ေမႊးလာလၽွင္အရသာနယ္ထားတဲ့အမဲသားမၽွင္ေတြထည့္ေၾကာ္ေပးပါ။

အစိုပုံစံႀကိဳက္တယ္ဆိုရင္(၅)မိနစ္ခန္႔သာေၾကာ္ေပးရန္လိုအပ္ၿပီးခပ္ေျခာက္ေျခာက္ေလးႀကိဳက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့မီးရွိန္ေလၽွာ့ခ်ၿပီးအခ်ိန္အနည္းငယ္ပိုၿပီးေၾကာ္ေပးရပါမယ္။

*ၾကက္၊ ဝက္၊ ဆိတ္ မိမိႏွစ္သက္ရာအသားျဖင့္ဤဟင္းပြဲကိုေၾကာ္စားနိူင္ပါသည္။

ယခုလို Stay at Home ကာလမွာ အိမ္တိုင္းအတြက္မပါမျဖစ္တဲ့ ငါးပိရည္ေဖ်ာ္နည္းေလးတင္ဆက္ေပးလိုက္ပါတယ္။ အဆင့္ေလးေတြမ်ားေပမယ့္ တစ္ႀကိမ္ေဖ်ာ္ၿပီး
(၅)ရက္ေလာက္ စားသုံးနိူင္ပါတယ္။

သခင္​ႀကီးငါးပိေဖ်ာ္ရည္
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ငါးပိရည္က်ိဳ.........၁၀က်ပ္သား
ၾကက္သြန္ျဖဴ.........၇မႊာ
ၾကက္သြန္နီ..........၁လုံး
ပုစြန္ၿမီးနီ.............၁ဝေကာင္ခန္႔
င႐ုတ္သီးစိမ္း.........မိမိႏွစ္သက္သေလာက္
ကုလားေအာ္ျငဳတ္သီး.....၇ေတာင့္
င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္......၅ေတာင့္
ဒညင္းသီးျပဳတ္.............၅လုံး

ပထမဆုံးၿမီးနီပုစြန္ေလးေတြကိုဒယ္အိုးေလးထဲထည့္ၿပီးေရခမ္းသည္အထိေလွာ္ပါ။

ငါးပိရည္ကိုနႏြင္းမွုန္႔အနည္းငယ္ျဖင့္က်ေအာင္က်ိဳပါ။အရိုးေတြထည့္ျပဳတ္ပါ။

ဇကာေလးျဖင့္အရံသင့္စစ္ယူထားပါ။

ၾကက္သြန္ျဖဴ ၊ ၾကက္သြန္နီ
င႐ုတ္သီးစိမ္း၊ကုလားေအာ္သီးတို့ကို တံစို့ေလးထိုးၿပီးမီးကင္ေပးပါ။

မီးေသြးဖိုမရွိလို့စိတ္မပူပါနဲ႔ ။
ဒယ္အိုးနီကိုမီးရွိန္ေအးေအးထားၿပီး ေမႊးေနေအာင္ေလွာ္ပါ။

င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္ကိုလဲ ကၽြမ္းၿပီးေမႊးေနေအာင္ေလွာ္ပါ။

င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္ ၊ ကင္/ ေလွာ္ထားတဲ့ အာဝါးသီး ၃ ေတာင့္ကိုဖယ္ထားၿပီး
ကင္/ေလွာ္ထားတဲ့အေရာေတြအားလုံးကိုေရာေထာင္းပါ။

ျပင္ဆင္မယ့္ပန္းကန္ထဲသို့ဆယ္ထုတ္ထားပါ။

စစ္ယူထားတဲ့ငါးပိရည္ေတြေလာင္းခ်ပါ။

ေလွာ္ထားတဲ့ပုစြန္ၿမီးနီေတာင့္ေလးေတြခြာထည့္ပါ။

င႐ုတ္သီးေလွာ္မွုန္႔၊ ဟင္းခတ္မွုန္႔ေလးျဖင့္အရသာျဖည့္ေပးပါ။ ဒညင္းသီးကေတာ့
စားခါနီးမွ လိုသေလာက္ လွီးစိတ္ထည့္ပါ။

ကၽြန္ေတာ္က ႐ုံးသမားဆိုေတာ့ တစ္ႀကိမ္စားမွကိုယ္လိုသေလာက္ထည့္စားပါတယ္။

အၾကာႀကီးထည့္ထားတဲ့အခါ ငါးပိရည္နဲ႔
ဒညင္းသီးအနံ့ေရာေထြးသြားတတ္ပါတယ္။

ဒီဟင္းပြဲမွာ ပုစြန္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ ၊ င႐ုတ္သီးစိမ္း ၊ ကုလားေအာ္သီး အစရွိတာေတြကို မီးေသြးဖိုေလးမွာျမႇင္း ကင္ရင္
ပိုအနံ့ေမႊးေပမယ့္ အကုန္လုံးအတြက္အဆင္မေျပျဖစ္နိူင္တာေၾကာင့္ ေလွာ္ၿပီးလဲ ဖန္တီးနိူင္ပါတယ္။

မိမိႏွစ္သက္တဲ့တို့စရာအစုံအလင္ႏွင့္တြဲဖက္နိူင္ပါသည္။


#သရက္သီးအုန္းနို႔ေက်ာက္ေက်ာသာကူျပင္😮

#အရသာ ၃မ်ိဳးထြက္တယ္ ရာသီစာေလး လုပ္စားေစခ်င္လို႔ပါ။
#AGAR ေက်ာက္ေက်ာ   ၁ ထုပ္
သၾကား                   ၁၅ က်ပ္သား အခ်ိဳႀကိဳက္ရင္ ပိုထညိ့ပါ
ဆား                      အနည္းငယ္
အုန္းနို႔                    ဗူးေသး   ၁ ဗူး
သရက္သီး                ၁လုံး
သာကူ                     ၅က်ပ္သား
ေရက                     ပုံပါေသာက္ေရခြက္နဲ႕ ၃ခြက္ပါ

ပထမဦးဆုံး သာကူကို ေရစိမ္ထားပါ။ သရက္သီးကို စက္နဲ႕ႀကိတ္ထားပါ။ ေက်ာက္ေက်ာရယ္ သၾကားရယ္ ဆားရယ္ ေရ၃ခြက္ရယ္ကိုသၾကားေပ်ာ္တဲ့ထိ ေမႊထားပါ။ သၾကားေပ်ာ္သြားရင္ ေရခြက္နဲ႕ ၁ခြက္ ကိုအိုးတလုံးနဲ႕ မီးျပင္းျပင္းမွာက်ိဳပါ။ အဆက္မပ်က္ေမႊေပးပါ ပြက္ပြက္ဆူလာရင္ႀကိတ္ထားတဲ့ သရက္သီးကို ထည့္က်ိဳပါ ပြက္လာတာနဲ႕ အေအးခံမည့္ဗန္းထဲထည့္ပါ။ဒါဆို ၁ထပ္ရပါပီ သာကူကို ေရႏြေးပြက္ပြက္ဆူထဲ ထည့္ပီးအေစ့ေပ်ာက္႐ုံျပဳတ္ပီး  ဇကားေလးနဲ႕စစ္ထားေပးပါ။

က်န္တဲ့ေက်ာက္ေက်ာကို မီးျပင္းျပင္းမွာ က်ိဳေပးပါ ပြက္လာရင္ အုန္းနို႔ဗူးေလးေဖာက္ထည့္ေပးပါ။ ေမႊရင္းနဲ႕ သာကူေလးပါ ထည့္ေပးပါ။ ပီးရက္ေတာ့ အေစာက သရက္သီးေပၚ  ေျဖးေျဖးေလး ေလာင္းခ်ေပးပါ။ အေအးခံၿပီးရင္ေတာ့  ၃ထပ္ လွလွေလး သရက္သီး အုန္းနို႔ေက်ာက္ေက်ာ သာကူျပင္ေလး ရပါၿပီ။  သာကူးကို အလယ္မွာထားခ်င္ရင္ေတာ့ အုန္းနို႔သာကူေက်ာက္ေက်ာကို အရင္က်ိဳ ပီး ေနာက္မွ သရက္သီးေက်ာက္ေက်ာကို အေပၚက ေလာင္းထည့္ပါ။

(Unicode)

အမဲသားထောင်းကြော်
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

အမဲပေါင်သား...............၃ဝကျပ်သား
ကြက်သွန်နီ..................၂လုံး
ကြက်သွန်ဖြူ.................၅တက်
ငရုတ်ခြောက်တောင့်........၁၅တောင့်ခန့်

အမဲပေါင်သားကိုရေဆေးသန့်စင်ပြီးအမြှောင်ရှည်ပုံစံရအောင်ဒေါင်လိုက် ၂ခြမ်းစီလှီးဖြတ်ပါ။

ဆား၊ဟင်းခတ်မှုန့်၊ နနွင်းမှုန့်တို့နှင့်အရသာနယ်ပြီးချင်းသေးသေးတစ်တက်ကိုဓားပြားရိုက်ထည့်ကာနှုးသည်အထိပြုတ်ထားပါ။

ရေအနည်းငယ်လေးသာကျန်ပါစေ။

ထိုစဉ်အတွင်းကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ ကိုပါးပါးလှီးပြီးငရုတ်ခြောက်တောင့်ကိုမညှက်တညှက်ထောင်း(သို့) ကြိတ်ပေးပါ။

အမဲသားနှုးအိပြီဆိုလျှင်ခပ်ဖွဖွထောင်းပေးပြီးအသားမျှင်လေးတွေရအောင်ဖွာပေးပါ။

အမဲသားမျှင်လေးထဲများသို့ ဆား၊ဟင်းခတ်မှုန့်၊ကြက်သားမှုန့်၊ထောင်းထားတဲ့ငရုတ်ကြမ်းမှုန့်များကိုသမအောင်နယ်ပေးပါ။

ဒယ်အိုးတစ်လုံးမှာဆီအနည်းငယ်ကိုအပူပေးပြီးပါးပါးလှီးထားတဲ့ကြက်သွန်နီ၊ ဖြူ ကိုနနွင်းမှုန့်၊အရောင်တင်မှုန့်တို့နှင့်အတူဆီသတ်ပါ။

အနည်းငယ်မွှေးလာလျှင်အရသာနယ်ထားတဲ့အမဲသားမျှင်တွေထည့်ကြော်ပေးပါ။

အစိုပုံစံကြိုက်တယ်ဆိုရင်(၅)မိနစ်ခန့်သာကြော်ပေးရန်လိုအပ်ပြီးခပ်ခြောက်ခြောက်လေးကြိုက်တယ်ဆိုရင်တော့မီးရှိန်လျှော့ချပြီးအချိန်အနည်းငယ်ပိုပြီးကြော်ပေးရပါမယ်။

*ကြက်၊ ဝက်၊ ဆိတ် မိမိနှစ်သက်ရာအသားဖြင့်ဤဟင်းပွဲကိုကြော်စားနိူင်ပါသည်။

ယခုလို Stay at Home ကာလမှာ အိမ်တိုင်းအတွက်မပါမဖြစ်တဲ့ ငါးပိရည်ဖျော်နည်းလေးတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်။ အဆင့်လေးတွေများပေမယ့် တစ်ကြိမ်ဖျော်ပြီး
(၅)ရက်လောက် စားသုံးနိူင်ပါတယ်။

သခင်​ကြီးငါးပိဖျော်ရည်
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ငါးပိရည်ကျို.........၁ဝကျပ်သား
ကြက်သွန်ဖြူ.........ရမွှာ
ကြက်သွန်နီ..........၁လုံး
ပုစွန်မြီးနီ.............၁ဝကောင်ခန့်
ငရုတ်သီးစိမ်း.........မိမိနှစ်သက်သလောက်
ကုလားအော်ငြုတ်သီး.....ရတောင့်
ငရုတ်ခြောက်တောင့်......၅တောင့်
ဒညင်းသီးပြုတ်.............၅လုံး

ပထမဆုံးမြီးနီပုစွန်လေးတွေကိုဒယ်အိုးလေးထဲထည့်ပြီးရေခမ်းသည်အထိလှော်ပါ။

ငါးပိရည်ကိုနနွင်းမှုန့်အနည်းငယ်ဖြင့်ကျအောင်ကျိုပါ။အရိုးတွေထည့်ပြုတ်ပါ။

ဇကာလေးဖြင့်အရံသင့်စစ်ယူထားပါ။

ကြက်သွန်ဖြူ ၊ ကြက်သွန်နီ
ငရုတ်သီးစိမ်း၊ကုလားအော်သီးတို့ကို တံစို့လေးထိုးပြီးမီးကင်ပေးပါ။

မီးသွေးဖိုမရှိလို့စိတ်မပူပါနဲ့ ။
ဒယ်အိုးနီကိုမီးရှိန်အေးအေးထားပြီး မွှေးနေအောင်လှော်ပါ။

ငရုတ်ခြောက်တောင့်ကိုလဲ ကျွမ်းပြီးမွှေးနေအောင်လှော်ပါ။

ငရုတ်ခြောက်တောင့် ၊ ကင်/ လှော်ထားတဲ့ အာဝါးသီး ၃ တောင့်ကိုဖယ်ထားပြီး
ကင်/လှော်ထားတဲ့အရောတွေအားလုံးကိုရောထောင်းပါ။

ပြင်ဆင်မယ့်ပန်းကန်ထဲသို့ဆယ်ထုတ်ထားပါ။

စစ်ယူထားတဲ့ငါးပိရည်တွေလောင်းချပါ။

လှော်ထားတဲ့ပုစွန်မြီးနီတောင့်လေးတွေခွာထည့်ပါ။

ငရုတ်သီးလှော်မှုန့်၊ ဟင်းခတ်မှုန့်လေးဖြင့်အရသာဖြည့်ပေးပါ။ ဒညင်းသီးကတော့
စားခါနီးမှ လိုသလောက် လှီးစိတ်ထည့်ပါ။

ကျွန်တော်က ရုံးသမားဆိုတော့ တစ်ကြိမ်စားမှကိုယ်လိုသလောက်ထည့်စားပါတယ်။

အကြာကြီးထည့်ထားတဲ့အခါ ငါးပိရည်နဲ့
ဒညင်းသီးအနံ့ရောထွေးသွားတတ်ပါတယ်။

ဒီဟင်းပွဲမှာ ပုစွန်၊ ကြက်သွန်ဖြူ ၊ ငရုတ်သီးစိမ်း ၊ ကုလားအော်သီး အစရှိတာတွေကို မီးသွေးဖိုလေးမှာမြှင်း ကင်ရင်
ပိုအနံ့မွှေးပေမယ့် အကုန်လုံးအတွက်အဆင်မပြေဖြစ်နိူင်တာကြောင့် လှော်ပြီးလဲ ဖန်တီးနိူင်ပါတယ်။

မိမိနှစ်သက်တဲ့တို့စရာအစုံအလင်နှင့်တွဲဖက်နိူင်ပါသည်။


#သရက်သီးအုန်းနို့ကျောက်ကျောသာကူပြင်😮

#အရသာ ၃မျိုးထွက်တယ် ရာသီစာလေး လုပ်စားစေချင်လို့ပါ။
#AGAR ကျောက်ကျော   ၁ ထုပ်
သကြား                   ၁၅ ကျပ်သား အချိုကြိုက်ရင် ပိုထညိ့ပါ
ဆား                      အနည်းငယ်
အုန်းနို့                    ဗူးသေး   ၁ ဗူး
သရက်သီး                ၁လုံး
သာကူ                     ၅ကျပ်သား
ရေက                     ပုံပါသောက်ရေခွက်နဲ့ ၃ခွက်ပါ

ပထမဦးဆုံး သာကူကို ရေစိမ်ထားပါ။ သရက်သီးကို စက်နဲ့ကြိတ်ထားပါ။ ကျောက်ကျောရယ် သကြားရယ် ဆားရယ် ရေ၃ခွက်ရယ်ကိုသကြားပျော်တဲ့ထိ မွှေထားပါ။ သကြားပျော်သွားရင် ရေခွက်နဲ့ ၁ခွက် ကိုအိုးတလုံးနဲ့ မီးပြင်းပြင်းမှာကျိုပါ။ အဆက်မပျက်မွှေပေးပါ ပွက်ပွက်ဆူလာရင်ကြိတ်ထားတဲ့ သရက်သီးကို ထည့်ကျိုပါ ပွက်လာတာနဲ့ အအေးခံမည့်ဗန်းထဲထည့်ပါ။ဒါဆို ၁ထပ်ရပါပီ သာကူကို ရေနွေးပွက်ပွက်ဆူထဲ ထည့်ပီးအစေ့ပျောက်ရုံပြုတ်ပီး  ဇကားလေးနဲ့စစ်ထားပေးပါ။ ကျန်တဲ့ကျောက်ကျောကို မီးပြင်းပြင်းမှာ ကျိုပေးပါ ပွက်လာရင် အုန်းနို့ဗူးလေးဖောက်ထည့်ပေးပါ။ မွှေရင်းနဲ့ သာကူလေးပါ ထည့်ပေးပါ။ ပီးရက်တော့ အစောက သရက်သီးပေါ်  ဖြေးဖြေးလေး လောင်းချပေးပါ။ အအေးခံပြီးရင်တော့  ၃ထပ် လှလှလေး သရက်သီး အုန်းနို့ကျောက်ကျော သာကူပြင်လေး ရပါပြီ။  သာကူးကို အလယ်မှာထားချင်ရင်တော့ အုန်းနို့သာကူကျောက်ကျောကို အရင်ကျို ပီး နောက်မှ သရက်သီးကျောက်ကျောကို အပေါ်က လောင်းထည့်ပါ။

Orthorexia (သို့မဟုတ်) အစားအသောက်ရွေးချယ်ရာတွင် စိတ်စွဲလွန်ခြင်း

Orthorexia (သို့မဟုတ်) အစားအသောက်ရွေးချယ်ရာတွင် စိတ်စွဲလွန်ခြင်း

ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာတည်းဖြတ်သူ Dr. Thurein Hlaing Win
|
ရေးသားသူ Dr.Thant Zin

ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်စွာ စားသောက်ခြင်းဟာ လူတိုင်းအတွက် အရေးကြီးတဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှာစိုးပြီး အစားအစာများကို တရားလွန်ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ ရွေးချယ်ခြင်း ပြုလာပြီဆိုရင်တော့ သတိပြုရမယ့် အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကို ဆေးပညာမှာတော့ orthorexia လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်အောင်ဆိုပြီး အစားအသောက်တွေကို အလွန်အကျွံ ဇီဇာကြောင်ရွေးချယ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်အရာက Orthorexia ပြဿနာကိုဖြစ်စေသလဲ
ပထမတော့ မိမိကျန်းမာရေးအတွက် စားသောက်မှုပုံစံကို ဂရုပြုရုံပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အစွန်းရောက်ပြီး စိတ်အစွဲကြီးလာပါတယ်။ အပြည့်စုံဆုံးကိုမှ လိုလားခြင်း၊ စိတ်ပူပန်ခြင်း စတဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအခြေအနေများကလည်း ဒီပြဿနာကို ပိုဆိုးစေပါတယ်။ တခါတရံမှာ မိမိသက်မွေးဝမ်းကြောင်း အလုပ်အကိုင်အရ ကျန်းမာရေးကို အထူးဂရုစိုက်ရသူတွေမှာလည်း ဒီပြဿနာရှိလာတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

ဥပမာအားဖြင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၊ အော်ပရာအဆိုတော်များ၊ ဘဲလေးကခြေသည်များ၊ သံစုံတီးဝိုင်း ဂီတပညာရှင်များ၊ အားကစားသမားများ စသူတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အသက်အရွယ်၊ ကျားမကွဲပြားမှု၊ ပညာအရည်အချင်း၊ လူမှုစီးပွားရေးအခြေအနေ စတာတွေပေါ်မှာလည်း မူတည်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
တခါတရံမှာ အစားအသောက်ကို ပုံမှန်စိတ်နဲ့ပဲ ကျန်းမာရေးကို ရှေးရှုရွေးချယ်တာလား၊ စိတ်စွဲလွန်ပြီး ရွေးချယ်နေတာလားဆိုတာ ခွဲရခက်ပါတယ်။ ရောဂါအမည်တပ်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။

အဲဒီအခါမှာ ဒီပြဿနာရှိမရှိ သိနိုင်ဖို့အချက်ကို စွိတ်စွဲခြင်းကြောင့် ဘယ်လိုထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေသလဲဆိုတဲ့ အချက်တွေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ လူမှုရေး၊ စိတ်ပိုင်းရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး စတာတွေပေါ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါတယ်။ ဥပမာ ကိုယ်အလေးချိန် အလွန်အကျွံ ကျဆင်းခြင်း၊ သူငယ်ချင်းများနဲ့ အတူသွားလာ စားသောက်ဖို့ ငြင်းဆန်ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုသတ်မှတ်မလဲ
ကျန်းမာရေးအတွက် အစားအသောက်ကို သာမန်ရွေးချယ်တတ်ခြင်းနဲ့ စိတ်စွဲလွန်ရွေးချယ်ခြင်း အကြားမှာ ခွဲခြားနိုင်ဖို့ အောက်ပါအတိုင်း သတ်မှတ်ချက်အချို့ ရှိပါတယ်။

၁။ အစားအသောက်အပေါ် အာရုံစိုက်လွန်ကဲမှု

ဒီအပိုင်းမှာ အစားအသောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အာရုံစိုက်လွန်ကဲနေတတ်တာကို ဆိုလိုပါတယ်။ သိသာစွာ သိမြင်နိုင်တဲ့ အချက်တွေကတော့

– အမူအကျင့်/အတွေးအကြံ။ အစားအသောက်ကို အမြဲသတိထား ရွေးချယ်နေမှသာ ကျန်းမာရေးကောင်းနိုင်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

– စိတ်ပူပန်ခြင်း။ အစားအသောက်ကို စိစစ်ရွေးချယ်တတ်ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မိမိဖာသာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို ဖောက်ဖျက်လိုက်ပြီဆိုရင် စိတ်ပူပန်ခြင်း၊ ရှက်ခြင်း၊ ကြောက်ရွံ့ခြင်း၊ မသန့်မရှင်းသလို ခံစားရခြင်း၊ စိတ်ပျက်ခြင်း စတဲ့အာရုံမျိုးတွေ ခံစားရပါတယ်။

– ဆိုးရွားစွာ ကန့်သတ်ခြင်း။ အစားအသောက်ကို ကန့်သတ်ရွေးချယ်လာပြီး အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ လုံးဝစားသောက်ချင်စိတ်ပျောက်ပြီး ကိုယ်ခန္ဓာမှ အဆိပ်ထုတ်သန့်စင်သည့် ပုံစံကိုသာ အာရုံစိုက်ခြင်း၊ မစားဘဲနေခြင်း စတာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

၂။ နေ့စဉ်ဘဝကို ထိခိုက်စေသော အမူအကျင့်ပြောင်းလဲခြင်း

ဒုတိယအစိတ်အပိုင်းကတော့ တနေ့တာ ပုံမှန်လည်ပတ်မှုတွေကို အဟန့်အတား ဖြစ်လာခြင်းပါပဲ။ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေနဲ့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

– ကျန်းမာရေးထိခိုက်ခြင်း။ အာဟာရမပြည့်ဝခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ဆိုးရွားစွာကျခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်းနှင့်ဆိုင်သော ရောဂါများ ဖြစ်ပွားတတ်ခြင်း

– လူနေမှုဘဝထိခိုက်ခြင်း။ အစားအသောက်ကို အလွန်အကျူး ရွေးချယ်နေတတ်ခြင်းကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်ပေါ်ပြီး လူမှုရေး ပညာရေးကိစ္စရပ်များမှာ ထိခိုက်လာခြင်း

– စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွဲလမ်းခြင်း။ ရုပ်ရည်သွင်ခြင်၊ မိမိကိုယ်ကိုယုံကြည်မှု၊ စိတ်ကျေနပ်မှု စတာတွေအတွက် အစားအသောက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မိမိဖာသာ သတ်မှတ်ထားသော စည်းမျဉ်းစည်းလမ်းများအပေါ် အလွန်အကျူးမှီခိုလာခြင်း

ထိခိုက်မှုများ
၁။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုမျာ

အစားအသောက်ကို စိစစ်လွန်းတာကြောင့် လိုအပ်တဲ့ အစာအာဟာရဓာတ်တွေ မရတဲ့အခါမှာ အာဟာရပြတ်ခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်း၊ နှလုံးခုန်နှေးခြင်း စတာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ ပိုမိုဆိုးရွားလာတဲ့အခါ အစာချေဖျက်နိုင်မှုပြဿနာ၊ ဓာတ်ဆားနှင့်ဟော်မုန်းများ ဟန်ချက်မညီခြင်း၊ အရိုးများ မကောင်းခြင်း စတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အဆိုပါပြဿနာများဟာ အသက်အန္တရာယ်ကို ထိခိုက်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

၂။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုများ

အစားအစာတွေကို ဇီဇာကြောင်လွန်းပြီး မိမိဖာသာသတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေကို ချိုးဖောက်မိတဲ့အခါ အပြစ်ရှိပြီး စက်ဆုပ်သလိုခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒီအဖြစ်အပျက်ကို ချေဖျက်နိုင်ဖို့ ကိုယ်ခန္ဓာမှ အဆိပ်ဓာတ်ထုတ်သန့်စင်ခြင်း၊ အစာမစားဘဲနေခြင်း စတဲ့နည်းလမ်းတွေ လုပ်ဆောင်လာတတ်ပါတယ်။ ကြာလာရင် ပတ်ဝန်းကျင်ကို အာရုံစိုက်မှုနည်းလာခြင်း၊ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်စွမ်း ကျဆင်းလာခြင်း စတာတွေ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။

၃။ လူမှုရေးပြဿနာများ

အစားအသောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဇီဇာကြောင်လွန်းတယကြောင့် လူမှုရေးကိစ္စတွေပါ ထိခိုက်လာပါတယ်။ ညစာစားပွဲများ ရှောင်ခြင်း၊ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းများနှင့် စားသုံးရန်ငြင်းဆန်ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အစားအသောက်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မိမိရဲ့သဘောထားဟာ သူတပါးထက် သာလွန်ထူးကဲသလို စိတ်ကြီးဝင်လာတတ်ပါတယ်။ လူမှုရေးအရ ဘေးကို ရောက်လာတတ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲ
ဦးစွာ မိမိအခြေအနေကိုသိအောင် စေ့ငုရပါမယ်။ တတ်နိုင်သလောက် စိတ်ကိုပယ်ဖျောက်ရပါမယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်အောင် ရွေးချယ်စားသောက်တယ်ဆိုပေမယ့် အလွန်အကျွံဖြစ်မလာအောင် ဂရုပြုသင့်ပါတယ်။ နားလည်တတ်ကျွမ်းသူများရဲ့ အကူအညီကို ရယူသင့်ပါတယ်။ နားလည်တတ်ကျွမ်းသူများဆိုရာမှာ ဆရာဝန်၊ စိတ်ပညာရှင်၊ အာဟာရပညာရှင် စသူတွေဖြစ်ပါတယ်။

Credit: HELLO SAYARWON

(Zawgyi) 

Orthorexia (သို႔မဟုတ္) အစားအေသာက္ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ စိတ္စြဲလြန္ျခင္း

ေဆးပညာပိုင္းဆိုင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win
|
ေရးသားသူ Dr.Thant Zin

က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္စြာ စားေသာက္ျခင္းဟာ လူတိုင္းအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္းမာေရးထိခိုက္မွာစိုးၿပီး အစားအစာမ်ားကို တရားလြန္ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ျပဳလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ သတိျပဳရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာကို ေဆးပညာမွာေတာ့ orthorexia လို႔ ေခၚပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေအာင္ဆိုၿပီး အစားအေသာက္ေတြကို အလြန္အကၽြံ ဇီဇာေၾကာင္ေရြးခ်ယ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္အရာက Orthorexia ျပႆနာကိုျဖစ္ေစသလဲ
ပထမေတာ့ မိမိက်န္းမာေရးအတြက္ စားေသာက္မႈပုံစံကို ဂ႐ုျပဳ႐ုံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစြန္းေရာက္ၿပီး စိတ္အစြဲႀကီးလာပါတယ္။ အျပည့္စုံဆုံးကိုမွ လိုလားျခင္း၊ စိတ္ပူပန္ျခင္း စတဲ့စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအေျခအေနမ်ားကလည္း ဒီျပႆနာကို ပိုဆိုးေစပါတယ္။ တခါတရံမွာ မိမိသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း အလုပ္အကိုင္အရ က်န္းမာေရးကို အထူးဂ႐ုစိုက္ရသူေတြမွာလည္း ဒီျပႆနာရွိလာတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ ေအာ္ပရာအဆိုေတာ္မ်ား၊ ဘဲေလးကေျခသည္မ်ား၊ သံစုံတီးဝိုင္း ဂီတပညာရွင္မ်ား၊ အားကစားသမားမ်ား စသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္၊ က်ားမကြဲျပားမႈ၊ ပညာအရည္အခ်င္း၊ လူမႈစီးပြားေရးအေျခအေန စတာေတြေပၚမွာလည္း မူတည္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တခါတရံမွာ အစားအေသာက္ကို ပုံမွန္စိတ္နဲ႔ပဲ က်န္းမာေရးကို ေရွးရႈေရြးခ်ယ္တာလား၊ စိတ္စြဲလြန္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ေနတာလားဆိုတာ ခြဲရခက္ပါတယ္။ ေရာဂါအမည္တပ္နိုင္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။

အဲဒီအခါမွာ ဒီျပႆနာရွိမရွိ သိနိုင္ဖို႔အခ်က္ကို စြိတ္စြဲျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္လိုထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစသလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ပါတယ္။ လူမႈေရး၊ စိတ္ပိုင္း႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး စတာေတြေပၚ ထည့္သြင္းစဥ္းစားပါတယ္။ ဥပမာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အလြန္အကၽြံ က်ဆင္းျခင္း၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ အတူသြားလာ စားေသာက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုသတ္မွတ္မလဲ
က်န္းမာေရးအတြက္ အစားအေသာက္ကို သာမန္ေရြးခ်ယ္တတ္ျခင္းနဲ႔ စိတ္စြဲလြန္ေရြးခ်ယ္ျခင္း အၾကားမွာ ခြဲျခားနိုင္ဖို႔ ေအာက္ပါအတိုင္း သတ္မွတ္ခ်က္အခ်ိဳ႕ ရွိပါတယ္။

၁။ အစားအေသာက္အေပၚ အာ႐ုံစိုက္လြန္ကဲမႈ

ဒီအပိုင္းမွာ အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာ႐ုံစိုက္လြန္ကဲေနတတ္တာကို ဆိုလိုပါတယ္။ သိသာစြာ သိျမင္နိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့

– အမူအက်င့္/အေတြးအႀကံ။ အစားအေသာက္ကို အျမဲသတိထား ေရြးခ်ယ္ေနမွသာ က်န္းမာေရးေကာင္းနိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

– စိတ္ပူပန္ျခင္း။ အစားအေသာက္ကို စိစစ္ေရြးခ်ယ္တတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မိမိဖာသာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ေဖာက္ဖ်က္လိုက္ၿပီဆိုရင္ စိတ္ပူပန္ျခင္း၊ ရွက္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ့ျခင္း၊ မသန႔္မရွင္းသလို ခံစားရျခင္း၊ စိတ္ပ်က္ျခင္း စတဲ့အာ႐ုံမ်ိဳးေတြ ခံစားရပါတယ္။

– ဆိုးရြားစြာ ကန႔္သတ္ျခင္း။ အစားအေသာက္ကို ကန႔္သတ္ေရြးခ်ယ္လာၿပီး အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမၽွ လုံးဝစားေသာက္ခ်င္စိတ္ေပ်ာက္ၿပီး ကိုယ္ခႏၶာမွ အဆိပ္ထုတ္သန႔္စင္သည့္ ပုံစံကိုသာ အာ႐ုံစိုက္ျခင္း၊ မစားဘဲေနျခင္း စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ ေန႔စဥ္ဘဝကို ထိခိုက္ေစေသာ အမူအက်င့္ေျပာင္းလဲျခင္း

ဒုတိယအစိတ္အပိုင္းကေတာ့ တေန႔တာ ပုံမွန္လည္ပတ္မႈေတြကို အဟန႔္အတား ျဖစ္လာျခင္းပါပဲ။ ေအာက္ပါနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

– က်န္းမာေရးထိခိုက္ျခင္း။ အာဟာရမျပည့္ဝျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ဆိုးရြားစြာက်ျခင္း၊ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားတတ္ျခင္း

– လူေနမႈဘဝထိခိုက္ျခင္း။ အစားအေသာက္ကို အလြန္အက်ဴး ေရြးခ်ယ္ေနတတ္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚၿပီး လူမႈေရး ပညာေရးကိစၥရပ္မ်ားမွာ ထိခိုက္လာျခင္း

– စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြဲလမ္းျခင္း။ ႐ုပ္ရည္သြင္ျခင္၊ မိမိကိုယ္ကိုယုံၾကည္မႈ၊ စိတ္ေက်နပ္မႈ စတာေတြအတြက္ အစားအေသာက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မိမိဖာသာ သတ္မွတ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းလမ္းမ်ားအေပၚ အလြန္အက်ဴးမွီခိုလာျခင္း

ထိခိုက္မႈမ်ား
၁။ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္မႈမ်ာ

အစားအေသာက္ကို စိစစ္လြန္းတာေၾကာင့္ လိုအပ္တဲ့ အစာအာဟာရဓာတ္ေတြ မရတဲ့အခါမွာ အာဟာရျပတ္ျခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ႏွလုံးခုန္ေႏွးျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ပိုမိုဆိုးရြားလာတဲ့အခါ အစာေခ်ဖ်က္နိုင္မႈျပႆနာ၊ ဓာတ္ဆားႏွင့္ေဟာ္မုန္းမ်ား ဟန္ခ်က္မညီျခင္း၊ အရိုးမ်ား မေကာင္းျခင္း စတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဆိုပါျပႆနာမ်ားဟာ အသက္အႏၲရာယ္ကို ထိခိုက္နိုင္ေျခရွိတဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္မႈမ်ား

အစားအစာေတြကို ဇီဇာေၾကာင္လြန္းၿပီး မိမိဖာသာသတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္မိတဲ့အခါ အျပစ္ရွိၿပီး စက္ဆုပ္သလိုခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ေခ်ဖ်က္နိုင္ဖို႔ ကိုယ္ခႏၶာမွ အဆိပ္ဓာတ္ထုတ္သန႔္စင္ျခင္း၊ အစာမစားဘဲေနျခင္း စတဲ့နည္းလမ္းေတြ လုပ္ေဆာင္လာတတ္ပါတယ္။ ၾကာလာရင္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အာ႐ုံစိုက္မႈနည္းလာျခင္း၊ ျပႆနာေျဖရွင္းနိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာျခင္း စတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

၃။ လူမႈေရးျပႆနာမ်ား

အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဇီဇာေၾကာင္လြန္းတယေၾကာင့္ လူမႈေရးကိစၥေတြပါ ထိခိုက္လာပါတယ္။ ညစာစားပြဲမ်ား ေရွာင္ျခင္း၊ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ စားသုံးရန္ျငင္းဆန္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မိမိရဲ့သေဘာထားဟာ သူတပါးထက္ သာလြန္ထူးကဲသလို စိတ္ႀကီးဝင္လာတတ္ပါတယ္။ လူမႈေရးအရ ေဘးကို ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ
ဦးစြာ မိမိအေျခအေနကိုသိေအာင္ ေစ့ငုရပါမယ္။ တတ္နိုင္သေလာက္ စိတ္ကိုပယ္ေဖ်ာက္ရပါမယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္တယ္ဆိုေပမယ့္ အလြန္အကၽြံျဖစ္မလာေအာင္ ဂ႐ုျပဳသင့္ပါတယ္။ နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူမ်ားရဲ့ အကူအညီကို ရယူသင့္ပါတယ္။ နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူမ်ားဆိုရာမွာ ဆရာဝန္၊ စိတ္ပညာရွင္၊ အာဟာရပညာရွင္ စသူေတြျဖစ္ပါတယ္။

Credit: HELLO SAYARWON