အိပ္ေပ်ာ္ရင္း လိင္ဆက္ဆံတဲ့ Sexsomnia ေရာဂါ

အိပ္ေပ်ာ္ရင္း လိင္ဆက္ဆံတဲ့ Sexsomnia ေရာဂါ

အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံတဲ့ Sexsomnia ေရာဂါဟာ ကုုသလုုိ႔ ေပ်ာက္ကင္းႏုုိင္တဲ့ ေရာဂါတခုုျဖစ္ပါတယ္

အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လမ္းထေလွ်ာက္တဲ့သူေတြ၊ အိပ္ရာထဲမွာ အေပါ့သြားမိတဲ့ သူေတြ ဒါမွမဟုတ္ရင္ အိပ္ေနရင္း သြားေတြကို အတင္းႀကိတ္ေနတဲ့ သူေတြရွိတာကို အားလံုးၾကားဖူး ေတြ႔ဖူးၾကပါလိ္မ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံတတ္ တဲ့ သူေတြရွိတာကိုေတာ့ သိပ္မသိၾကပါဘူး။ သုေတသီေတြ ေဆးပညာရွင္ေတြကိုယ္တိုင္ေတာင္ အဲဒီေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ခုမွ စတင္နားလည္လာၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

sexsomnia လုိ႔ေခၚတဲ့ ရွားပါးတဲ့ ေရာဂါရိွသူေတြဟာ အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္းနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမိတတ္တယ္ဆိုတာကို မၾကာေသးမီ ကမွ သတိျပဳမိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေရာဂါကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ ကေနဒါႏိုင္ငံ Ottawa တကၠသိုလ္က ေဒါက္တာ J. Paul Fedoroff က “sexsomnia” လို႔ စတင္ၿပီး အမည္ တပ္ခဲ့ေပမယ့္ သုေတသီ အမ်ားအျပား က စိတ္၀င္စားလာခဲ့တာက ေနာက္ ပိုင္းက်မွ ျဖစ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္ ဒါကို စတင္ၿပီး သုေတသန လုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း အမ်ားႀကီး မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူးလို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ New Hampshire တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ Michael Mangan ကေျပာပါ တယ္။ သူက sexsomnia နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ “Sleepsex: Uncovered” အမည္ရတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ အြန္လိုင္းမွာေရးသား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

Sexsomnia မွာ လိင္ဆက္ဆံမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမူအက်င့္ေတြ အကုန္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ထိေတြ႔ပြတ္သပ္တာ၊ လိင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စကားေတြေျပာတာ၊ ခံစားခ်က္ေၾကာင့္ ညည္းညဴတာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳတာေတြ အပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။

အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း မူမမွန္ျဖစ္တာ လို႔ဆိုႏိုင္တဲ့ ဒီေရာဂါအတြက္ ခိုင္မာတိက်တဲ့ စာရင္းအခ်က္အလက္ အေထာက္အထား အမ်ားအျပားမရွိေပမယ့္ အရြယ္ေရာက္သူတိုင္း အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံတာကို ႀကံဳရႏိုင္တယ္လို႔ ေဒါက္တာ Michael Mangan ကေျပာပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခက လူဦးေရရဲ႕ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းၾကား ပဲ ရွိမယ္လို႔ သူက ထပ္ေျပာပါတယ္။ parasomnias လို႔ ေခၚတဲ့ အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လမ္ေလွ်ာက္တတ္သူ မ်ိဳးေတြလဲ ဒီေလာက္ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ရွိပါတယ္။

ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းေတြအရ အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ားဆံုး ဒီလို ျဖစ္တတ္ေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း မူမမွန္တာေတြ လုပ္တတ္တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းရွိသူေတြက sexsomnia ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားတယ္လို႔လည္း ေဒါက္တာ Michael Mangan က ေျပာပါ တယ္။

Associated Professional Sleep Societies ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ အစည္းအေ၀းတခုမွာ တင္သြင္းလာတဲ့ သုေတသနတခုအရ ကေနဒါႏိုင္ငံက ေဆးခန္းတခုကို အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း မူမမွန္တာေတြ လုပ္တတ္တဲ့ ေရာဂါနဲ႔ ေရာက္လာၾကသူေတြရဲ႕ ၈ ရာခိုင္ ႏႈန္းက အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေလ့လာေမးျမန္းခဲ့တဲ့ လူနာ ၈၃၂ ဦး မွာ အမ်ိဳးသား ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဒီလို ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။

အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံမိတာက ေကာင္းက်ိဳးေရာ ဆိုးက်ိဳးပါ ရွိေနပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့ ဘက္ကိုၾကည့္ မယ္ဆိုရင္ အိပ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားေတြေရာ အမ်ိဳးသမီးေတြကပါ အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ(အိပ္မက္ထဲမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္) သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ပိုၿပီး ယံုၾကည္ေနခဲ့တယ္လို႔ ေျပာျပၾကတယ္လို႔ ေဒါက္တာ Michael Mangan က ဆိုပါ တယ္။ “သူတို႔ရဲ႕ လိင္ကိစၥက ႏိူးေနတဲ့ အခ်ိန္ထက္စာရင္ အရမ္းကို ကြာျခားသြားတယ္။ ပံုမွန္အခ်ိန္ေတြမွာ သူတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ထား တဲ့ အရွက္အေၾကာက္ ေတြလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထူးျခားမႈေတြ ပိုခံစားရၿပီး ကိုယ့္ရဲ႕ အေဖာ္ကိုလည္း ပံုမွန္(ႏိုးေနခ်ိန္) အခ်ိန္မွာ မေပးႏိုင္တဲ့ သာယာမႈေတြကိုလည္း ေပးႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ သူကေျပာပါ တယ္။ Sexsomnia က လိင္မႈဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြရွိေနတဲ့ သူတခ်ိဳ႕ကိုလည္း (အဲဒီအခ်ိန္မွာ) အဆင္ေျပေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တဘက္ကၾကည့္ျပန္ရင္လည္း ျပႆနာေတြရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္လာႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ လို႔ ကိုယ့္ရဲ႕ အေဖာ္ သို႔မဟုတ္ အိမ္ေထာင္ဘက္က ဆႏၵရွိမေနခဲ့ရင္ သေဘာမတူခဲ့ရင္ အႏိုင္က်င့္ သလိုျဖစ္သြားႏိုင္ ပါ တယ္။ “ကိုယ္က အိပ္ေနတုန္း တဘက္က ဒီလိုလုပ္လာရင္ စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ျဖစ္တာေပါ့။ အိပ္ေရးလည္း ပ်က္ေစ ပါတယ္။” လို႔ ေဒါက္တာ Michael Mangan ကေျပာပါတယ္။ တကယ္လို႔ အမ်ိဳးသား တေယာက္ ဒါမွ မဟုတ္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ဟာ ႏိုးေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ လိင္ကိစၥကို စိတ္၀င္စားမႈ ျပခဲ့ၿပီးေတာ့ အိပ္ေပ်ာ္သြားၿပီးေတာ့မွ လိင္စိတ္ႏိုးၾကား လာမယ္ဆိုရင္ တဘက္လူ အေနနဲ႔ ၾကည့္ရင္ သံသယ၀င္စရာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ လည္း သူကဆိုပါတယ္။ “ မင္းက တျခားတေယာက္ေယာက္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတယ္လို႔ အိပ္မက္မက္ ေနသလား” ဆိုတာမ်ိဳး ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္လာၿပီး ဆက္ဆံ ေရး မွာ ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို သုေတသီေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ သီအိုရီ တခု ကေတာ့ တခ်ိဳ႕လူေတြက တအိပ္ရာထဲ တူတူ အိပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ “ ကိုယ္ တေယာက္ ထဲမဟုတ္ဘဲ တျခားလူ တေယာက္နဲ႔ တူတူ အိပ္ေနခ်ိန္မွာ တိုးမိတိုက္မိတာေတြကလည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ေပမယ့္ လိင္စိတ္ဆႏၵကို ႏိုးၾကားလာ ေအာင္ လုပ္မိသလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။” လို႔ ေဒါက္တာ Michael Mangan ကေျပာပါတယ္။
တခ်ိဳ႕သုေတသီေတြကေတာ့ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆး က sexsomnia ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတခုလို႔ ေျပာပါတယ္။ ေမာပန္း ႏြမ္းနယ္မႈနဲ႔ စိတ္ဖိစီး မႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ Sexsomnia ကို ကုသလို႔ရပါတယ္။ တကယ္လို႔ စိတ္ဖိစီးမႈ သို႔မဟုတ္ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေၾကာင့္ အိပ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံမိတယ္ ဆိုရင္ စိတ္ပညာရွင္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးလို႔ ရပါတယ္။ အိပ္ေရး၀၀အိပ္တာ၊ အိပ္ခ်ိန္ကို ပံုမွန္ျဖစ္ ေအာင္ စနစ္တက် ေနထိုင္တာနဲ႔ အိပ္ေရးပ်က္ေစမယ့္ တျခားေရာဂါ တစံုတရာရွိခဲ့ရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသၿပီး ကုသမႈခံယူ တာေတြကလည္း လိုအပ္ပါတယ္။

ဖြင့္ေျပာဖို႔ သိပ္လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ ကိုယ့္ရဲ႕ အေဖာ္ျဖစ္ေစ အိပ္ေနရင္း လိင္ဆက္ဆံ တာမ်ိဳး ရွိလာတာကို သတိျပဳမိရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါမွသာကိုယ့္ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ သက္ ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ အျခားေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တုန္းက ဆြီဒင္ႏိုင္ငံက အမ်ိဳး သားတေယာက္ဟာ သူ႔မွာ Sexsomnia ရွိေနေၾကာင္း ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ရည္းစားေဟာင္း က ထြက္ဆိုေပးခဲ့ၾကလို႔ မုဒိမ္းမႈနဲ႔ တရားစြဲခံခဲ့ရေပမယ့္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။

Source : everydayhealth.com

မ်ဳိးဆက္ပြားက်န္းမာေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးတုုိ႔၏ ကုိယ္အဂၤါ

မ်ဳိးဆက္ပြားက်န္းမာေရး ရႈေထာင့္မွ ၾကည့္သင့္သည့္ အမ်ဳိးသမီးတို႔အေၾကာင္း

လူရယ္လုုိ႔ျဖစ္လာရင္ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္အခ်င္းခ်င္း စိတ္၀င္စားၾကၿပီး ကုုိယ္ခႏၶာအစိတ္အပုုိင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလ့ လာ စူးစမ္းတတ္ၾကစၿမဲပါ။ ကုုိယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုုင္းနဲ႔ပတ္သက္လုုိ႔ လြဲမွားတဲ့ အယူအဆေတြရွိသလိုု အဲဒီလုုိ လြဲမွားတဲ့ အယူ အဆေတြေၾကာင့္ပဲ မွားယြင္းမႈေတြ၊ လြဲမွားတဲ့ အျပဳအမူေတြ လုုပ္ေဆာင္တတ္ၾကပါတယ္။ ေဆးပညာ သေဘာ တရား အရ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ရဲ႕  အေၾကာင္းသိမွတ္ထားတာက က်န္းမာေရးအေနနဲ႔ မ်ဳိးဆက္ပြားပညာေပးအေနနဲ႔ပါ သိထား သင့္ၿပီး ဒီလုုိ သိထားျခင္းျဖင့္လည္း မမွန္ကန္တဲ႔ အေတြးအေခၚ၊ အျပဴအမူေတြကိုု ေရွာင္လႊဲႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတပတ္ေတာ့ အမ်ဳိးသမီး အဂၤါ အေၾကာင္း တင္ျပလိုုက္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားေတြ ဟာ မိန္းမကိုယ္ (သို႔) အမ်ိဳးသမီး အဂၤါ အေၾကာင္းသိပ္မသိၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ေတြဆိုရင္ သိထားတဲ့ အ ခ်က္ေတြ က လြဲမွားေနတာမ်ိဳးေတာင္ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါကလည္း သူတို႔ အျပစ္လို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ဘာ ေၾကာင့္ လဲဆို ေတာ့ ဒီလို ဗဟုသုတမ်ိဳးေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကိုယ့္ထက္ႀကီးတဲ့ ကာလသားေတြ ဆီကေန တဆင့္ မွတ္သား နာယူ ရ တာမ်ိဳးျဖစ္ေနတတ္လို႔ပါ။

ေက်ာင္းမွာ အရပ္ထဲမွာ မိန္းမေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်မ္းေက်ၿပီးသားလိုလို တကယ္သိတာ ထက္ခ်ဲ႕ကားၿပီးပို ေျပာတတ္ သူေတြ ဆီကေနၾကားၾကရတာမ်ားပါတယ္။ ဒီေန႔ ေခတ္အေျခအေန အရ အင္တာနက္မွာ ရႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္လည္း ရရွိတဲ့ အခ်က္မွန္ မမွန္ကို ျပန္စစ္တတ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြကိုယ္တိုင္လည္း ဒီအေၾကာင္းကို အခ်င္းခ်င္းေတာင္ ေျပာေလ့မရွိပါဘူး။ ရွက္စရာတခုလို သေဘာထားၾက ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါ အေၾကာင္းဆိုတာ လိုအပ္လာရင္ မေျပာအပ္ မသိအပ္တဲ့ အရာမဟုတ္ေတာ့ပါ ဘူး။ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခုသက္သက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တခုလို ထားခဲ့တဲ့ အက်ိဳး ဆက္ေၾကာင့္ ကာယကံရွင္ မဟုတ္တဲ့ အမ်ိဳးသားေတြသာမက အမ်ိဳးသမီးေတြပါ သတိမထားမိတဲ့ အခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ နားလည္မႈလြဲတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ အမွတ္တမဲ့ သတိမထားမိတဲ့ အခ်က္တခ်ိဳ႕ကေတာ့ Clitoris (အေစ့) ဟာျမင္သာတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုလို႔ အမ်ားစုက ယူဆထားေပမယ့္ သူ႔အေပၚဘက္မွာ Clitoral hood လို႔ေခၚတဲ့ အေရျပား အဖံုးရွိေနလို႔ အဖံုးမလံုမွသာ အလြယ္တကူျမင္ေတြ႔ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရြယ္အစားနဲ႔ ပံုသ႑န္က အမ်ိဳးသမီး တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူညီၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပံုမွန္အားျခင့္ တလက္မရဲ႕ ၈ ပံု ၁ပံုကေန ၈ပံု ၃ ပံု အတြင္း ရွိတတ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား အဂၤါနဲ႔ သေဘာတရား တူညီၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြ လိင္စိတ္တက္ၾကြလာရင္ အထဲမွာ ေသြးေတြ ျပည့္ၿပီး တင္းမာ လာတတ္ပါတယ္။

အျပင္ပန္းကၾကည့္လိုက္ရင္ ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါတခုလံုးကို vulva လို႔ေခၚေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ vagina လို႔ပဲ သံုးႏႈန္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ vagina ဆိုတာက သားအိမ္ေခါင္း နဲ႔ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါ(သို႔မဟုတ္) မိန္းမကိုယ္ အ၀ကို ဆက္သြယ္ေပးထားတဲ့ ၾကြက္သားလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ လိင္ ဆက္ဆံတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို သာ vagina လို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြက သတ္မွတ္ပါတယ္။ vagina ဆိုတာ လက္တင္ ဘာသာစကား က ဆင္းသက္လာတာျဖစ္ၿပီး ဓားအိမ္ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီး အဂၤါရဲ႕ အရြယ္အစား၊ ပံုသ႑န္နဲ႔ အေရာင္ က တေယာက္နဲ႔ တေယာက္မတူၾကပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုပံု ဘယ္လိုမ်ိဳးကမွ ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳးလည္း ထားလို႔မရပါဘူး။

အမ်ိဳးသမီး အဂၤါ သို႔မဟုတ္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းရဲ႕ အရြယ္အစားဟာ သာမန္အေျခအေနကေန ၂ဆ တိုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (Vagina) ဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အနက္ ၄ လက္မကေန ၅လက္မ အတြင္းရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လိင္ဆက္ ဆံမႈျပဳစဥ္မွာေတာ့ ၂ဆ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လိင္စိတ္ ႏိုးၾကားလာမွဒီလို ျဖစ္မွာပါ။ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ လိင္ စိတ္ ႏိုးၾကားျပင္းထန္လာၿပီဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ခႏၶာၾကြက္သားေတြက တင္းမာမႈမရွိသေလာက္ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း လံုး၀ တင္းမာမႈမရွိတဲ့ အေျခအေနကိုေရာက္သြားတဲ့ အတြက္ Vagina က အလြယ္တကူ က်ယ္ျပန္႔သြားႏိုင္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သုေတသီေတြက ေျပာပါတယ္။

ကေလးေမြးဖြားၿပီးတဲ့ အခါ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါမွာ သိသာျမင္သာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈရွိလာတတ္ပါတယ္။ မူလအရြယ္အစား အတိုင္း အလားတူေတာ့ ျပန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီး အဂၤါရဲ႕ ပံုသ႑န္ဟာ မ်က္ႏွာလိုပဲ အသက္ အရြယ္အလိုက္ေျပာင္းလဲပါတယ္။ မ ဟိုမုန္းလို႔ သိၾကတဲ့ estrogen ထုတ္လုပ္မႈက်ဆင္းလာတာနဲ႔ အမွ် အမ်ိဳးသမီး အဂၤါမွာ အေရျပားက အနက္ဘက္ကို သမ္းလာတာ ဒါမွ အေရာင္ေဖ်ာ့သြားတာမ်ိဳး ျဖစ္လာၿပီး Clitoris(အေစ့) လည္း က်ံဳ႕ သြားပါတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းသားေတြလည္းေလ်ာ့ရဲ လာပါမယ္။ အဲဒါ ပံုမွန္ပါပဲ။

Source: onlymyhealth.com

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ – အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ကုစားေျဖရွင္းျခင္း (နိဂံုး)

အစိုးရ အရာရွိေတြကို အက်င့္ပ်က္ ျခစားေအာင္လုပ္ဖို႔ ႀကံစည္မႈနဲ႔ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ အျပစ္ရွိေၾကာင္း စီရင္ခံရတဲ့ အေမရိကန္ ေလာ္ဘီသမား ဂ်က္အဗရာေမာ့ဗ္က ထင္ရွားတဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ ေတြေၾကာင့္ လူ႔သဘာ၀ေတြက အံ႔မခန္း ေျပာင္းလဲသြားၾကတာမ်ိဳး မျဖစ္ႏုိင္ဘူး ဆိုတာကို အမႈက ျပေနေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရး အဆက္အသြယ္ေကာင္းေတြ ဘယ္ေလာက္္ပဲ ရွိေနပါေစ အမႈက်ဴးလြန္သူေတြက အဖမ္းခံရႏုိင္တယ္၊ ႏုိင္ငံေရးစနစ္က လက္မခံဘူး ဆိုတာကိုလည္း အမႈက သက္ေသျပေနပါတယ္။

ဆြစ္ဇာလန္ ႏုိင္ငံသားေတြ ၁၈ ရာစုမွာ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ေနာက္ရာစုႏွစ္ ၁ ခုအၾကာမွာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာကို ထြန္းေပၚစ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြ လိုက္လံ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ခက္ခဲတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ သူတို႔ လုပ္ခဲ့တာေတြကေတာ့ တာ၀န္ခံမႈရွိၿပီး တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ အစိုးရကို ထူေထာင္ျခင္း၊ ျပည္သူေတြနဲဲ႔ အစိုးရၾကား ဆက္ဆံေရး၊ ျပည္သူေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကား ဆက္ဆံေရးကို ၾကပ္မတ္ေပးဖို႔အတြက္ အားလံုးအတြက္ တေျပးညီ အယူအဆကို အေရးႀကီးဆံုးမူအျဖစ္ လက္ခံတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြကို တည္ေဆာက္ေပးျခင္းပါ။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းကေန ေပးေနတဲ့ သတင္းစကားကေတာ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြက ပံုတူကူးခ် လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ ဆိုတာပါ။ ႏိုင္ငံေတြ အမ်ားအျပားက အေနာက္တိုင္း အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ေမြးစားက်င့္သံုးထားေပမယ့္ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ” ရဲ႕ အဓိက အစိတ္အပိုင္းေတြကို အေျပာင္းအလဲ မလုပ္ဘဲ အရင္အတိုင္း ျဖစ္ေနပါတယ္။

စကင္ဒီေနဗီးယန္း အင္စတီက်ဳးရွင္းျဖစ္တဲ့ အမ္းဘြတ္ဒ္စ္မန္း (တိုင္တန္းခ်က္မ်ား အေပၚ စံုစမ္းေရး အစိုးရ အရာရွိရာထူူး) ကို ထြန္းေပၚစ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ တည္ေဆာက္ က်င့္သံုးေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ စကင္ဒီေနဗီးယန္း ႏုိင္ငံေတြမွာ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ” ကို စေတးၿပီး က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ အားလံုးအတြက္ တေျပးညီ၀ါဒကို ျမွင့္တင္ေပးခဲ့တဲ့ သမိုင္းျဖစ္္စဥ္ကိုေတာ့ ထြန္းေပၚစ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ ပံုတူကူး လုပ္ေဆာင္မထားလို႔ပါ။

ဒါေၾကာင့္မို႔ အဲဒီလို သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြကို ေမာင္းျဖဳတ္ အရွိန္ျမွင့္ေပးခဲ့တဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ “အေကာင္းဆံုးလုပ္ထံုးလုပ္နည္း” ဆိုတာေတြထဲမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒကိုသာ ထည့္သြင္းရံုမဟုတ္ဘဲ ရလဒ္ေတြကိုပါ တိုင္းတာလို႔ရႏိုင္တဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ေဆာင္ မႈေတြကိုပါ ထည့္သြင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ စိတ္ကူးစိတ္သန္း အသစ္အဆန္းေတြကိုလည္း အဲဒီေနရာကေန ရႏုိင္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ တရားရံုးအေၾကာင္းေတြ၊ ဥပေဒတိုက္ပြဲေတြ အေၾကာင္းကို အခု ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမွာ ေဖာ္ျပမထားဘဲ သိသိသာသာႀကီး ေပ်ာက္ကြယ္ေနၾကတယ္ဆိုရင္ ဒါက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်မေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တရားရံုးေတြက အထူးအခြင့္အေရး အုပ္စုေတြနဲ႔ မလြတ္ကင္းႏိုင္ျဖစ္ေနလို႔ပါ။

ဥပေဒကိုလည္း မၾကာခဏဆိုသလို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ဘဲ လ်စ္လ်ဴျပဳထားလို႔ပါ။ ဒါ့အျပင္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ကလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ပြားေနတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဆိုင္မႈရွိတဲ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ”မွာ တရားရံုးေတြ ကေနတဆင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို တိုက္ဖ်က္ရတာက မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ပါဘဲ။ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” ရဲ႕ မရွိမျဖစ္ အစိတ္အပိုုင္းေတြကို ျဖဳတ္သိမ္းၿပီးေနာက္မွာမွပဲ ဥပေဒ ယႏၱရားႀကီးက ထိထိေရာက္ေရာက္ အသက္၀င္လာႏိုင္မွာပါ။

အင္စတီက်ဴးရွင္းလို ျဖစ္ေနတဲ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ”မွာ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဘယ္အရာေတြက အေျပာင္းအလဲကို ေစ့ေဆာ္ေပးႏုိင္မလဲ ဆိုတာကို ေမးရပါမယ္။ အေျဖကေတာ့ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ မေတြ႔ႏိုင္ပါ။ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ”ကို အစိုးရက မတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရးစနစ္” ထဲမွာ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေနလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံေတြ၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း ဒါမွမဟုတ္ ဥာဏ္ပညာ ရွိတဲ့ အာဏာရွင္ေတြက အမ်ားႀကီး ခရီးေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ လူႀကိဳက္မ်ားမႈေနာက္ကို လိုက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြကေတာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ရြတ္ဆိုႏိုင္လို႔ အာဏာ ရၿပီးရင္ေတာင္ သူ႔ေရွ႕က အစိုးရေတြလို အက်င့္ပ်က္သြားၾကပါတယ္။

ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံေဟာင္း (ဥပမာ အီတလီ) ေတြမွာလိုပဲ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံသစ္ေတြမွာလည္း  အထူးအခြင့္အေရး အုပ္စုေတြက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ ေဘာင္အျပင္ဘက္ကိုေတာင္ ေက်ာ္လြန္ေရာက္ရွိသြားၿပီး ျပည္သူပိုင္က႑ကို သူတို႔ ခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ခြဲေ၀ယူၾကတာကို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။

ဒီလုို အေျခအေနမ်ိဳးကို တိတိက်က် ေဖာ္ျပႏုိုင္ဖို႔ ပါတီတိုခရာဇီရာ (ျပည္သူေတြရဲ႕ ေန႔တဓူ၀ ကိစၥရပ္ေတြနဲဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရးႀကီးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို အစိုးရမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ခ်မွတ္ေနတဲ့စနစ္) ဆုိတဲ့စကားလံုးကို တီထြင္သံုးစြဲ ထားပါတယ္။

“အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ” ဆိုတဲ့ အဆိုးသံသရာထဲကေန ရုန္းထြက္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ ပထမအဆင့္က စနစ္ေၾကာင့္ နစ္နာသူေတြကတဖက္ အထူးအခြင့္အေရး အုပ္စုေတြနဲ႔ ဗိုလ္က်လုယက္ အီလစ္ေတြက တဖက္ကို တိုက္ေပးဖို႔ပါ။ ေနာက္တမ်ိဳးေျပာရင္ေတာ့ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္မယ့္ အင္အားစုႀကီး တခုကို ထူေထာင္ဖို႔ပါပဲ။

အဲဒီမဟာမိတ္ တပ္ဖြဲ႔ႀကီးထဲမွာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းထဲက စံႏႈန္း၀ါဒီေတြ တင္မကဘဲ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေၾကာင့္ ဆံုးရံႈးမႈအမ်ားဆံုး ခံစားရသူေတြကိုပါ ထည့္သြင္းဖြဲ႔စည္းရပါမယ္။ ဘာသာေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ သမဂၢေတြကပါ NGO ေတြ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြနဲ႔ပါ ပူးေပါင္းလာမယ္ဆိုရင္ ထိေရာက္တဲ့ မဟာမိတ္တခုကို ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အနည္းဆံုး တခုကိုပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈထဲ ပါေအာင္ ေခၚသြင္းသင့္ပါတယ္။

အဲဒီလိုသာ ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံေရးပါတီက ပိုၿပီးသန္႔ရွင္း ရိုးသားတယ္ဆိုတာ ျပသႏုိင္မယ့္ မက္လံုးေတြပါ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ ဒီမုိကရက္ေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြက အဲဒီအက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို မလုပ္ေဆာင္ဘဲ ပ်က္ကြက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ယာစြန္း လူၿပိန္းႀကိဳက္ ႏိုင္ငံေရးသမားကေန အစၥလာမ္၀ါဒီေတြအထိ ပါ ၀င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ မဆန္သူေတြက သူတို႔အစား လုပ္သြားပါလိမ့္မယ္။

ဒုတိယ အဆင့္ကေတာ့ အားလံုးတေျပးညီ ႏႈန္းစံေတြကို အင္စတီက်ဴးရွင္းဆန္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ပါ။ အမ်ားျပည္သူ နယ္္ပယ္ မွာ တရားမွ်တမႈ၊ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အနည္းဆံုးအားျဖင့္ လိုက္နာသင့္တဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ႀကီးက သေဘာတူခ်မွတ္သင့္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံေရးပရိုဂရမ္ႀကီးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္လည္း ထည့္သြင္း သင့္ပါတယ္။

အဲဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာရယ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အစိုးရၾကားမွာရယ္ အႀကိတ္ အနယ္ ေဆြးေႏြးၿပီး ေစ့စပ္္ညွိႏႈိင္းသင့္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ဥပေဒျပဳမႈအသစ္ထဲ ထည့္သြင္းေပါင္းစပ္သည္ ျဖစ္ေစ မေပါင္းစပ္သည္ျဖစ္ေစ ထိပ္တန္းအစိုးရ အရာရွိေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရာမွာေတာ့ အသံုးခ် သင့္ပါတယ္။

ေစာင့္ၾကည့္မႈ ရလဒ္ေတြကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေပးသင့္ပါတယ္။ တခု ဒါမွမဟုတ္ တခုထက္ပိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို လက္ခံက်င့္သံုးၿပီး သူတို႔ပါတီ၀င္ေတြ လုိက္နာျခင္းရွိမရွိ စစ္ေဆးေပးမယ္လို႔ ကတိျပဳ ရင္ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခတလွမ္းကို လွမ္းႏိုင္ပါၿပီ။ အဲဒီလို အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈအတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကိုလည္း ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္ (ဒီအဆင့္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္) ကေတာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ႀကီး ဒါမွမဟုတ္ သီးျခားစီလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့  အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္သူေတြ စြဲကိုင္ႏိုင္တဲ့ အင္စတီ က်ဴးရွင္း လက္နက္ေတြကို လက္ခံစြဲကိုင္ၾကဖို႔ တြန္းအားေပးေရးပါ။

အစိုးရရဲ႕ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကိုသာ မရရင္ အဲဒီရည္မွန္းခ်က္ မျပည့္ေျမာက္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း ကသာ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္တာ မရွိရင္လည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအပိုင္း ျဖစ္ေပၚလာမယ္လို႔ အာမ ခံခ်က္ မေပးႏိုင္ပါ။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအတြက္ ျပဌာန္းတဲ့ ဥပေဒအျပင္ အင္စတီက်ဴးရွင္း လက္နက္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး သ မားေတြ၊ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ တရားသူႀကီးေတြက သူတို႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို မျဖစ္မေန ထုတ္ျပန္အသိေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ကိုလည္း ထည့္သြင္းထားသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ပါ၀င္သူေတြအားလံုး “ရိုးသား သန္႔ရွင္းသြားၿပီ” ျဖစ္ေၾကာင္း ျပလိုစိတ္ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ မက္လံုး ေတြ ဖန္တီးေပးထားဖို႔ပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲလိုမ်ိဳး အေျခအေနေတြေအာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ပိုင္ဆိုင္ ပစၥည္းေတြကို ဖြင့္ဟေျပာဆိုေစျခင္း၊ ျပည္သူလူထုကလည္း ေသခ်ာဂရုစိုက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္လည္း မက္လံုး ေတြ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေနနဲ႔ အက်င့္ပ်က္ျခစားတဲ့ အမူအက်င့္ေတြကို ေရွာင္ရွားဖို႔ ဖိအားေပးတိုက္တြန္းတဲ့ မက္လံုးေတြကို လည္း ေစ်းကြက္သေဘာတရားအတိုင္း အျမင့္ဆံုးဆြဲတင္ေပးပါလိမ့္မယ္။ အင္စတီက်ဴးရွင္း လက္နက္ေတြကို ကိုင္စြဲထား ႏိုင္တာေၾကာင့္ “ညြန္႔ေပါင္းအင္အားစုႀကီး”က ပိုင္ဆိုင္မႈေတြအေၾကာင္း ဖြင့္ဟေၾကညာဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြလုပ္ ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲက ဒါမွမဟုတ္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာ နယ္ပယ္ထဲက အထူးအခြင့္အေရး အုပ္ စုေတြကို ဖယ္ရွားဖို႔ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအေပၚ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားတာကိုလည္း အဆံုးသတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳး စားသင့္ပါတယ္။

“အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” ခုခံဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ဘယ္အခ်ိန္က အသင့္ေတာ္ဆံုးလဲဆိုတာကို ေတာ့ ေမးရမွာပါ။ လူအမ်ားစုက လက္ရွိအေျခအေနကို ေက်နပ္အားရေနတဲ့ အေနအထားမွာေတာ့၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ေတြေၾကာင့္ တဦးတေယာက္ခ်င္းမွာ ဆံုးရံႈးစရာမရွိဘူးလို႔ ထင္ျမင္ေနၾကတဲ့ အေနအထားမွာေတာ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ”ကို ဘယ္လိုမွ မခုခံမဆန္႔က်င္ႏုိင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေနတုန္းမွာ ဒါမွမဟုတ္ လူ႔အဖြဲ႔အ စည္းအတြင္း တျခားအက်ပ္အတည္းေတြ ေပၚလာတုန္းမွာ ခုခံဆန္႔က်င္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါ။

အေရးႀကီးတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ အခ်ိန္အခါေတြကလည္း လုပ္ခြင့္သာေစႏိုင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး ဥပမာကေတာ့ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ ေပါင္းစည္းၾကတဲဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေခတ္လြန္ ႏိုင္ငံေတြပါ။ သမဂၢ၀င္ျဖစ္သြားရင္ မျဖစ္မေနလိုက္နာရမယ့္ သတ္ မွတ္ခ်က္ေတြကို “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” ကို ခုခံဆန္႔က်င္ရာမွာ အသံုးျပဳႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီႏုိင္ငံေတြမွာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏုိင္ငံေတာ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ထိေရာက္ ထက္ျမက္ မႈရွိတဲ့ စာရင္းစစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္ကိုးစားႏိုင္တဲ့ နစ္နာမႈတိုင္ၾကားေရးအရာရွိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုင္ငံအစိုးရေတြအေနနဲ႔ အဆိုပါလုပ္ငန္း တာ၀န္ေတြကို အျပည့္အ၀ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ မရင့္က်က္ေသးခင္မွာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ႔ေပးသင့္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လိုတာက ျပည္တြင္းနဲ႔ျပည္ပ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြအျပင္ ေရရွည္ခ်မွတ္ထားရမယ့္ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ ရွိပါတယ္။

• တာ၀န္ခံမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ ပိုမိုအားေကာင္းလာေစဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္းက ဖိအားေတြကို ဆက္ လက္ေပးသင့္ပါတယ္။
• ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ မွီခိုေနရမႈကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ စဥ္းစားေပးရမွာျဖစ္ၿပီး ျပည္သူပိုင္ပိုက္ဆံနဲ႔ ခန္႔ထားတဲ့ ၀န္ထမ္းဦးေရကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလွ်ာ့ခ်သြားျခင္းျဖင့္လည္း ေျဖရွင္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က တိုက္ရိုက္ထိန္း ခ်ဳပ္ထားတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္လည္း ေျဖရွင္းႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္နည္းလမ္းေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါ တယ္။
• အခန္းက႑တိုင္းမွာ လြတ္လပ္တရားမွ်တစြာ ၿပိဳင္ဆုိင္ႏုိင္ေစမယ့္ စနစ္ေတြကို ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ ေပးရပါ မယ္။

အခုေျပာတ့ဲ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြက လက္ေတြ႔ေအာင္ျမင္မႈေတြကို အေျခခံ ထားတာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ လည္း ရွိေနႏုိင္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ နည္းပညာ အေထာက္အကူျပဳလုပ္ငန္းေတြကေန ရရွိလာမယ့္ အက်င့္ပ်က္ျခစား မႈတိုက္ဖ်က္ေရး ကိရိယာေတြ ပစ္ပယ္ထားရမယ္လို႔ေတာ့ မဆိုလိုပါ။ အဲဒီအစား တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြမွာ က်င့္သံုးဖို႔ မျဖစ္ ႏိုင္တဲ့ ကိရိယာေတြကို မီွခိုအားထားတာ မျဖစ္ေအာင္ သတိေပးလိုတဲ့ သေဘာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေအဂ်င္စီက တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈ အစဥ္အလာရွိခဲ့တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ၾသစေတးလ် ႏိုုုင္ငံမွာ အလုပ္ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္ေပမယ့္ အဲဒီလိုမ်ိဳး ေအဂ်င္စီက အရင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုေဟာင္းမွာ ဆုိရင္ “လူ ႀကီး”ေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ အျပစ္ေပးအေရးယူဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။

အစိုးရေတြရဲ႕ ပူူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ရႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေပမယ့္ အစိုးရေတြကို အားကိုးၿပီးေတာ့ “အုပ္စု ေကာင္းစားေရး၀ါဒ” ကို မတိုက္ဖ်က္ႏုိင္ပါ။ သူႏုိင္-ကိုယ္ႏုိင္ အေျဖထြက္ေစတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွား မႈဆိုတာမရွိပါ။ တစံုတေယာက္ကေတာ့ လက္လႊတ္ဆံုးရႈံးရမွာျဖစ္ၿပီး (အခုုေျပာေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားႏုိင္ငံေတြမွာ ဆို ရင္ေတာ့) ထိပ္ဆံုးမွာ ေရာက္ေနသူေတြပဲ လက္လြတ္ဆံုးရႈံုးၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ႏုိင္ငံေတြ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ”ကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ရတယ္ ဆိုတာက တုိင္းျပည္ ေခတ္မီေအာင္လုပ္ျခင္း ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္္းဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းႀကီးေတြရဲ႕ သဘာ၀ အစိတ္အပိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ၾကရတာက တခါတေလမွာေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္အသြင္ ေဆာင္ေနေပမယ့္ (ဒီမိုကေရစီ သမုိင္းေၾကာင္းက ျပထားသလိုဆိုရင္ေတာ့) တာ၀န္ခံမႈရွိတဲ့ အစိုးရေတြ ေပၚထြန္းလာေရးဆိုရင္ ျပည္ တြင္းစစ္ေတြကို တခါတရံမွာ လိုအပ္ေနတတ္ပါတယ္။

(အလီနာ မြန္ဂ်ဴပစ္ပီဒီ (Alina Mungiu-Pippidi) သည္ ႐ိုေမးနီးယားႏိုင္ငံ၊ ဘူခါရက္စ္ၿမိဳ႕ရွိ Romanian Academic Society အဖြဲ႔၏ ဒါရိုက္တာ ျဖစ္သည္။ Freedom House ႏွင့္ United Nations Development Programme တို႔တြင္ အတုိင္ပင္ခံ ပညာရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ Coalition for a Clean Parliament ၏ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္ၿပီး ၎အဖြဲ႔သည္ ၂၀၀၄ ရိုေမးနီးယား ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ယခု စာတမ္းကို Journal of Democracy ႏွင့္ Johns Hopkins University Press တို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူၿပီး Educational Initiatives (ပညာေရွ႕ေဆာင္) က ဘာသာျပန္ဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ Educational Initiatives (www.eduinitiatives.org) အဖြဲ႔သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သင္တန္းမ်ား၊ အရည္အေသြးျမွင့္ သင္တန္းမ်ားကို ပို႔ခ်ေပးေနေသာ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။)

Credit: ဧရာ၀တီသတင္​းဌာန

ၾကက္​သား ​ေကာ္​ရည္​​ေခါက္​ဆြဲ

စီခြၽမ္င႐ုုတ္ေကာင္းနဲ႔ခ်က္တဲ့ ၾကက္သားေကာ္ရည္ေခါက္ဆြဲ (၃ ပိႆာ)
................................

 စီခြၽမ္ င႐ုုတ္ေကာင္း (Hun Jiao)ရဲ႕ ရနံ႔ကိုႏွစ္သက္တာေၾကာင့္ ဒီနည္းေလးလုုပ္ျဖစ္တာပါ။ Sule Shangrila ရဲ႕ စီခြၽမ္ဟင္းလ်ာမိတ္ဆက္ပြဲကိုုေရာက္ေတာ့ စိတ္ကူးရတာနဲ႔ တ႐ုုတ္စားဖိုုမွဴးစီကေန Hua Jiao င႐ုုတ္ေကာင္းေတာင္းလာခဲ့ၿပီး အိမ္ေရာက္ေတာ့ ျပန္ခ်က္ၾကည့္လိုုက္တာ၊ အရသာထူးျခားလြန္းေတာ့ ပရိသတ္မ်ားအတြက္ ျပန္ေဝမွ်ေပး လိုုက္တာပါ။ Hua Jiao  င႐ုုတ္ေကာင္းကိုုေတာ့  ၆ဝ ဂရမ္ပုုလင္းေလးေတြနဲ႔႔ City Mart  မွာဝယ္လိုု႔ရပါတယ္။ ခ်က္နည္းေလးၾကည့္လိုုက္ရေအာင္။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား
.....................
• ေခါက္ဆြဲအလံုုးႀကီး - ၃ ပိႆာ
• ၾကက္လည္ပင္း၊ ေျခေထာက္၊ လည္ေခ်ာင္းအ႐ိုုးစံု - ၁ ပိႆာ
• ၾကက္ရင္ပံုု -  ၁ ပိႆာ
• ဆား - ၁ဝဝဂရမ္
• သၾကား -  ၅ဝ ဂရမ္
• ပဲငံျပာရည္အေနာက္ - ထမင္းစားဇြန္း ၁ ဇြန္း
• ေခါင္းစိမ္းပဲငံျပာရည္ - ၁ဝဝ မီလီလီတာ
 (ပုုလင္းအေသးတစ္ဝက္စာ)
• ခ်င္းမႈန္႔ - ထမင္းစားဇြန္း ၂ ဇြန္း
• စီခြၽမ္င႐ုုတ္ေကာင္း - ထမင္းစားဇြန္း ၂ ဇြန္း
• နာနတ္ပြင့္ - ၅ ပြင့္
• ေရ - ၃ဝ လီတာ
• င႐ုုတ္ေကာင္းအမည္းမႈန္႔ - စားပြဲဇြန္း ၃ဇြန္း
• ဘဲဥ - ၁ဝလံုုး
• ေကာ္မႈန္႔ - ၆ထုုပ္
• ၾကက္သြန္နီေၾကာ္ၿပီး - ၅ က်ပ္သား
• ပဲပင္ေပါက္ - ၁ ပိႆာ
• ကန္စြန္းရြက္ - ၁ဝ စည္း

တြဲဖက္စားရန္ ငါးပိေထာင္းလုုပ္နည္း
..........................
၁။ ထိုုင္းကင္းမြန္စိမ္းစားငါးပိ ၁ ဘူးကိုု င႐ုုတ္နီအေတာင့္ ၂ဝ၊ ၾကက္ သြန္ျဖဴမ်ားႏွင့္ အလူမီနီယမ္ဖိုုင္ျပားမွာျဖန္႔တင္ၿပီး အိမ္သံုုးအကင္ မီးဖိုုမွာကင္ပါ (သိုု႔မဟုုတ္) ႐ိုုး႐ိုုးမီးဖိုုမွာကင္မယ္ဆိုုရင္ အထက္ ေအာက္လံုုေအာင္ထုုပ္ၿပီး ငါးမိနစ္ခန္႔ကင္ေပးပါ။ အေအးခံၿပီး ႀကိတ္စက္မွာ ပုုစြန္ေျခာက္မ်ားႏွင့္ အတူေရာထည့္ၿပီးႀကိတ္ေပးပါ။
၂။ ႀကိတ္ၿပီး ရလာေသာငါးပိအႏွစ္မ်ားကို ရွလကာရည္ႏွင့္ေဖ်ာ္ၿပီး ေခါက္ဆြဲႏွင့္တြဲဖက္စားႏိုုင္သလိုု၊ င႐ုုတ္ပြအနီေတာင့္ႀကီးမ်ားကိုု ပါးပါးလွီးၿပီး ရွလကာရည္ သိုု႔မဟုုတ္ ကီကိုုးမန္းပဲငံျပာရည္စိမ္ ထားတဲ့ အခ်ဥ္နဲ႔လည္း တြဲဖက္စားႏိုုင္ပါတယ္။

ၾကက္သားေကာ္ရည္ခ်က္ရန္
.........................
၁။ ဦးစြာ ၾကက္အ႐ိုုးႏွင့္ အသားအားလံုုးကိုု ေရစင္ေအာင္ေဆးၿပီး ဆား၊ သၾကား၊ ပဲငံျပာရည္ ၂ မ်ိဳး စလံုုးနဲ႔ ေရာနယ္ထားပါ။
၂။ ဆီလံုးဝမပါဘဲ ဟင္းအရည္ခ်က္မည့္ဒန္အိုးႀကီးမွာ ၾကက္သားမ်ားကို Hua Jiao င႐ုတ္ေကာင္း၊ နာနတ္ပြင့္တိုု႔ထည့္ၿပီး အရည္မ်ားထြက္လာသည္အထိ လံုုးတည္ထားပါ။ ၾကက္႐ိုုးမ်ားမွအ ရည္မ်ားထြက္လာၿပီး ပြက္ပြက္ဆူလာလွ်င္ ေရေႏြးထည့္ၿပီးတည္ပါ။ အျမႇဳပ္မ်ားစစ္ထုတ္ေပးပါ။
၃။ ရင္ပံုုမ်ားကိုုဖယ္ထုုတ္ၿပီး အေအးခံထားပါ။ ဟင္းရည္ကိုုဆက္တည္ၿပီး အရသာျမည္းၾကည့္ပါ။
၄။ ဘဲဥမ်ားကိုုေၾကေအာင္ နာနာေခါက္ၿပီး ဟင္းရည္ကိုုေမႊၿပီး ဘဲဥအရည္မ်ားကိုု နည္းနည္းခ်င္း ေလာင္းထည့္ပါ။
၅။ ေကာ္မႈန္႔ကိုုအရည္ေဖ်ာ္ၿပီး ဟင္းရည္မွာထည့္ေမႊေပးၿပီး အနည္းငယ္ပြက္သည္အထိတည္ေပး၊ ၾကက္သြန္နီေၾကာ္မ်ားထည့္ေပးၿပီး အရည္ေပ်ာ္သြားၿပီးရင္ င႐ုတ္သီးမႈန္႔ထည့္ၿပီး စားသံုုးရန္ ဟင္းရည္ အသင့္ရပါၿပီ။

ေခါက္ဆြဲျပဳတ္ရန္ႏွင့္ ျပင္ဆင္ရန္
.........................
၁။ ေရမ်ားမ်ားဆူေအာင္တည္ထားၿပီး ေခါက္ဆြဲမ်ားကိုု ၃ မိနစ္ခန္႔ ျပဳတ္ပါ။ ေခါက္ဆြဲမ်ားႏူးလာ လွ်င္ေရစစ္ၿပီး မကပ္ေစရန္ ဆီ အနည္းငယ္ဆမ္းၿပီး သမထားပါ။
၂။ ကန္စြန္းရြက္နဲ႔ ပဲပင္ေပါက္မ်ားကိုုလည္း ေရေႏြးေဖ်ာထားပါ။
၃။ အေအးခံထားေသာၾကက္သားမ်ားကို ပါးပါးလႊာထားပါ။
၄။ ေခါက္ဆြဲပြဲျပင္ရန္ ေခါက္ဆြဲမ်ားကိုု ပန္းကန္လံုုးတစ္ခုုထဲအရင္ထည့္ၿပီး ဟင္းရည္မ်ားေလာင္း ပါ။ ေဘးမွ ပါးပါးလွီးထားေသာ အသားမ်ား၊ ကန္စြန္းရြက္၊ ပဲပင္ေပါက္မ်ားနဲ႔ျပင္ဆင္ၿပီး သံုုး ေဆာင္ႏိုုင္ပါၿပီ။

........................
ကိုသစ္ထူး
(My Foodies)

Credit: Food Magazine Myanmar

Gua Sha မက္ကေလာင္

၁။ ကြ်န္ေတာ့အစ္မျဖစ္ေနလို႔ပါဆရာ။ ျမစ္ၾကီးနားမွာျပေတာ့ trimetazidine ကိုေပးလိုက္တာ အဲေဆးကို ေသာက္ေတာ့လဲ မသက္သာဘူး။ အစ္မ အသက္က ၃၃ ႏွစ္ပါ။ မက္ခေလာင္ထလာရင္ ေခါင္းမႈးျပီး မ်က္လုံး ဖြင္႔လို႔ေတာင္မရဘူးလို႔ ေျပာတယ္ဆရာ။ ရွာျခစ္လိုက္ဆြဲလိုက္ရင္ ေကာင္းသြားတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ေန႔တိုင္းလိုလို ရွာျခစ္ရလို႔ အသားေတြေတာင္ မာေနျပီလို႔လဲ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ရမလဲဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။ မႏွစ္ကစစ္ထားတဲ့ ေသြးအေျဖကို ပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္ေနာ္ဆရာ။

၂။ က်မ ဘီပိုးအကူးခံရတာလည္း ႕႕႕႕႕ မွာေနတုန္းက အသိဥာဏ္မဲ႔စြာ တရုတ္အပ္စိုက္ခဲ့လို႔ပါဆရာ။ ျပီးေတာ့ အေၾကာတက္လို႔ဆိုျပီး သူငယ္ခ်င္းတရုတ္မက မက္ဂေလာင္ျခစ္တယ္ဆိုျပီး ဇြန္းနဲ႔ေၾကာကို ေသြးစို႔ေအာင္ ျခစ္ေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။ ေနာက္မွက်မ သိရတာက်မတို႔နဲ႔ တစ္အိမ္ထဲေန ျမန္မာတရုတ္မေလးမွာ HBeAg ရွိေနခဲ့တာပါဘဲ။ အဲဒီ မက္ဂေလာင္ျခစ္တဲ့ဇြန္းကို အဲဒီေကာင္မေလးကို ျခစ္လိုက္ က်မကိုျခစ္လိုက္ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။

၃။ ဆရာ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ေျခေခ်ာင္း၊ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြယားလို႔ဆိုၿပီး ႀကိဳးႏွင့္စည္းၿပီး ေသြးေတြ ေဖာက္ပစ္ၾကတယ္။ အဲလိုေဖာက္လိုက္ေတာ့ ေသြးေတြမည္းမည္ႀကီးေတြထြက္သြားပါတယ္။ အဲဒါ လုပ္သင့္ပါသလား။ ဘာေၾကာင့္ ေသြးေတြကအဲလိုမည္းသြားရပါသလဲ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖေပးပါဆရာ။

၄။ ငွက္ဖ်ား-မက္ကေလာင္-ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဆက္စပ္မႈေလး သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ 

ကိုယ္မကြ်မ္းက်င္တာကို ဆရာ မလုပ္သင့္သလို၊ ကိုယ္သိတာနဲ႔မတူရင္ အျပစ္တင္ မေစာသင့္ဘူး။ MBBS လို ပညာသာ သင္ထားသူေတြက မက္ကေလာင္အပါအဝင္ တျခားေဆးနည္းေတြကို ေထာက္ျပတဲ့အခါ ေဒါသနဲ႔ အာဃာတလြတ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ရပါတယ္။ သိပၸံဘာသာအရ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ မျပႏိုင္ေပမဲ့ ျငင္းပယ္လို႔ မရတာေတြ တပံုတေခါင္းရွိတယ္။ အေမးကိုေျဖရာမွာ တျခားပုဂၢိဳလ္ေတြ ေထာက္ျပသတိေပးတာနဲ႔ က်ားကူပါရေစ။ 

၁။ အဖ်ားက်ေအာင္လုပ္တဲ့ နည္းေတြထဲက အႏၱရာယ္အႀကီးဆုံုးကေတာ့ မက္ကေလာင္ေဖာက္တာပဲ။ ႏွစ္စဥ္ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာကေန ပိုးဝင္ၿပီးေတာ့ အသက္ ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့ ကေလးေတြ မနည္းလွဘူး။ (Dr. Junior)

၂။ ျမင္းနီပ်ံ အမွတ္တံဆိပ္၊ မက္ကေလာင္ အဖ်ားျဖတ္ေဆးႀကီး၊ နမ့္ခမ္ၿမိဳ႕၊ ရွမ္းျပည္နယ္ (ေျမာက္ပိုင္း)၊ ျခေသၤ့ကမၻာ ငွက္ဖ်ား မက္ကေလာင္ ျဖတ္ေဆး တို႔ကိုလဲ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းမရွိ၍ ပိတ္ပင္လိုက္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေၾကညာထားသည္။ (လွ်ပ္တစ္ျပက္ ဂ်ာနယ္ Vol2 No.53 မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းမရွိေသာ ေဆးဝါးမ်ား)

၃။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မိဘေတြရဲ႕ အဓိကမွားယြင္းမႈကို သိခ်င္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာပါ။ ကေလးရဲ႕ လက္ထိပ္ကေလးေတြကို အပ္နဲ႔ေဖာက္ေပးလိုက္ရင္ လန္းသြားမယ္ ဆိုၾကတယ္။ အရမ္း မွားယြင္းပါတယ္။ ေသြးဆိပ္တက္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ မွားယြင္းေနတဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ေသြးသြင္းၾကတာပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသြးေၾကာနံရံေတြကို ေသြးရည္ၾကည္ေတြ စိမ့္ထြက္ေစတယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါးရက္ ေက်ာ္ရင္ ေသြးေၾကာထဲ အလိုလို ျပန္ဝင္လာတယ္။ မသိဘဲ အျပင္ကေန ေသြးေတြကို ထပ္ထည့္ရင္ သာမန္ထက္ လြန္ကဲတဲ့အတြက္ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးခုန္ရပ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တိုင္း အရမ္း ေသြးမသြင္းရပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အရည္အျပင္ကို ဘယ္ေလာက္ထြက္သြားလဲဆိုတာ ခ်ိန္ဆၿပီးမွန္းရပါမယ္။ အရမ္းမလုပ္ပါနဲ႔။ ကေလးေဆး႐ံုႀကီးမွာ ခႏၶာကိုယ္က ေရဘယ္ေလာက္ စိမ့္ထြက္သြားလဲဆိုတာ တိုင္းတာတဲ့စက္ေတြ ရွိပါတယ္။ (ျမန္မာတိုင္း (မ္) အတြဲအမွတ္ ၂၄၊ အမွတ္ ၄၇ဝ) 

၄။ အပူႀကီးရင္ အပူခ်ေပးဖို႔ လိုတယ္။ အပူခ်ဖို႔က ပါရာစီတေမာကလြဲလို႔ ဘာမႇမသုံးသင့္ဘူး။ အကုိက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး သုံးရင္ ေသြးယိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာလည္း မလုပ္သင့္ဘူး။ မက္ကေလာင္က ပိုးဝင္ၿပီး ေသြးဆိပ္တက္ၿပီးဆုံးႏုိင္ပါတယ္ဟု အဆိုပါ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ႀကီးကေျပာၾကားခဲ့သည္။ (Eleven Media Group)

ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ -

မက္ကေလာင္လုပ္တာ ဘာေကာင္းသလဲ။ လက္ေတြ႔ စမ္းသူေတြက ေရာဂါသက္သာတယ္လို႔ ေျပာၾကတာေတြရွိမွာပါ။ ပူေအာင္လုပ္ေပးရင္ နာတာကိုသက္သာေစတယ္လို႔ ေဆးပညာက လက္ခံပါတယ္။ သုေတသနလုပ္ရင္ ရာႏႈန္းမ်ားမ်ား သက္သာတယ္ဆိုယံုနဲ႔ေတာ့ မရေသးပါ။ အပူခ်ိန္ကိုေတာ့ ျပဒါးတိုင္နဲ႔ တိုင္းလို႔ရေပမဲ့ နာ-မနာကို တိုင္းစရာ မရွိပါ။ သက္သာတယ္လို႔ ေျပာတာက စိတ္ရဲ႕အဆံုးအျဖတ္တခု ျဖစ္တယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ ငါ ကုသမႈတခု ခံယူလိုက္ျပီ၊ သူမ်ားေတြ ဒါလုပ္ရင္သက္သာတယ္လို႔ ၾကားဘူးတယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈကေနပါ သက္သာရာ ရေစႏိုင္ေသးတယ္။ သက္သာတယ္ ထင္မွတ္လက္ခံရင္ ကုသမႈရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ျပည့္တယ္လို႔ ေျပာရေတာ့မွာပါ။ မက္ကေလာင္ ျခစ္လို႔၊ ေဖါက္လို႔၊ လူရဲ႕ေသြးမွာ ဘာေတြထူးျခား ေျပာင္းလဲေစသလဲ၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ၊ စတာေတြပါ ေလ့လာရပါအံုးမယ္။ 

သူမ်ားေတြဆီမွာ ဘယ္လိုလုပ္ၾကသလည္း

မက္ကေလာင္နည္းကို သာမန္လူေတြ၊ ေဒသခံလူေတြရဲ႕ေဆးနည္းလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တရုပ္လို Gua Sha, Pinyin ေခၚတယ္။ Scrape away fever အဖ်ားကို ျခစ္ထုတ္ျပစ္နည္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ ေတြကေတာ့ Scrape wind ေလကို ျခစ္ထုတ္တာနဲ႔၊ အင္ဒိုနီးရွားမွာလဲ Scraping technique ျခစ္နည္းပဲေခၚတယ္။ 

တကယ္တန္း တရုပ္ေတြလုပ္တဲ့ မက္ကေလာင္နည္းကေတာ့ (ေၾကြ) ဇြန္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ပိုက္ဆံေစ့အေဟာင္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ တိရစၧာန္ (ကြ်ဲ) အရိုး-ခ်ိဳနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ အေရျပားကို ဆက္တိုက္ျခစ္ေပးတယ္။ အေရျပားကို ထိတဲ့ ေနရာက အသြားခပ္တံုးတံုး ျဖစ္ရတယ္။ ဆီတခုခုနဲ႔ သုတ္ျပီးမွ ခပ္တင္းတင္းဖိျပီး၊ ၾကြက္သား ေအာက္ဖက္ဆီကို ဖိ-ျခစ္ ေပးရတယ္။ တကယ္လို႔ ပင္ပန္းႏြမ္းလွ်တဲ့ လူနာဆိုရင္ ခ်င္း(ဂ်င္း) ျမစ္ကို ေခါင္ရည္မွာ စိမ္ျပီး၊ ခါးရိုးမွာ အထက္ကေန ေအာက္ဖက္ဆီလိမ္းေပးတယ္။ အပ္စိုက္နည္းမွာပါတဲ့ သတ္မွတ္မ်ဥ္းေတြအရ လုပ္ရတယ္။ မ်ဥ္းေတြဟာ ၄-၆ လကၼ အရွည္ရွိရတယ္။ အေရျပားေအာက္က ေသြးေၾကာမွ်ဥ္ေသးေသးေလးေတြကေန ေသြးျခည္ဥ လာလိမ့္မယ္။ မ်ားတဲ့ေနရာမွာ အေရျပားေအာက္မွာ ပိုၾကီးတဲ့ေသြးယိုတာ ျဖစ္လာမယ္။ 

၂-၄ ရက္ၾကာမွာ ေမွးမွိန္သြားပါမယ္။ နာတယ္ထင္ရေပမဲ့ မနာဘူးတဲ့။ ေရာဂါသက္သာတယ္လို႔ ခံစားလာမယ္တဲ့။ အဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ နာတာ၊ ၾကြက္သား-အေၾကာ ထိခိုက္တာ၊ အပူဒဏ္-အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ အားယုတ္တာ၊ အစာမေက်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရင္ၾကပ္၊ ပန္းနာ၊ ဆီးလမ္းနာ၊ ေမြးလမ္းနာ၊ အစာဆိပ္ သင့္တာေတြအတြက္ ဒီေဆးကုနည္းကို သံုးရပါသတဲ့။ 

ေနာက္တနည္းကို Ba Sha ေခၚတယ္။ Pull out fever အဖ်ားထုတ္ပစ္နည္းပါ။ အေရျပားကို ေသြးျခည္ဥေအာင္ အထိ ကုပ္ဆြဲေပးနည္း ျဖစ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အရြတ္ေၾကာ၊ နဖူးအလယ္ေခါင္ေနရာေတြမွာ လုပ္ၾကတယ္။

ဒီနည္းမွာ ေသြးစို႔ေအာင္၊ ေသြးထြက္ေအာင္ ေဖါက္-ျခစ္တဲ့အတြက္ကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ ပိုဆိုးေစမွာ အမွန္ပါ။ ေရာဂါေၾကာင့္လား၊ ဒါ့ေၾကာင့္လား အခြဲရခက္ေစတယ္။ မက္ကေလာင္အစြမ္းေၾကာင့္ ေသြးထြက္ေရာဂါရွိေနသူဆိုရင္ ေသြးပိုထြက္ေစပါမယ္။ တျခားပိုးေတြဝင္ႏိုင္တာလည္းပါတယ္။ ေဆးကုသတာမွာ ဒါနဲ႔တင္ျပီးျပီလို႔ ထင္မွတ္ေစအံုးမယ္။ ကိုယ့္ေဆးပညာ မဟုတ္လို႔ အျပစ္ေျပာတာမဟုတ္ပါ။ Artesunate, Artemether ေဆးေတြဟာ တရုပ္တိုင္းရင္းေဆးက လာတာေပမဲ့ ငွက္ဖ်ားေဆးေကာင္းေတြလို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြကပါ သုေတသနလုပ္လက္ခံျပီး၊ တကမာၻလံုး သံုးေနၾကပါတယ္။ တရုပ္မက္ကေလာင္ကိုေတာ့ အဲလိုအဆင့္ထိ လက္မခံပါ။

၂ဝဝ၁ ကရိုက္တဲ့ The Treatment ရုပ္ရွင္တကားရွိတယ္။ အေမရိကေရာက္ေနတဲ့ ကေလးေတြဆီ လာလယ္တံုး၊ ေျမးကေလး ကိုယ္ပူေတာ့ တရုပ္အဖိုးကေန Gua Sha နည္းနဲ႔ ကုေပးတယ္။ ကေလးမွာ ေသြးျခည္ဥေနတဲ့ အျခစ္ရာ အစင္းအစင္းေတြေတြ႔ေတာ့ ကေလးကို တလြဲလုပ္တယ္လို႔ အထင္မွားခံရျပီး၊ ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ ေရာက္ၾကရတယ္။ 

ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ငွက္ဖ်ားကို ငွက္ဖ်ားေဆးမေသာက္ပဲ၊ လိုအပ္ရင္မထိုးပဲနဲ႔ေတာ့ ဟိုနည္းဒီနည္းမလုပ္ပါနဲ႔။ ဦးေႏွာက္ထဲ ပိုးေရာက္ရင္ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ျခစ္လို႔လည္းရေတာ့မွာမဟုတ္ပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာလည္း လက္ေရွာင္ၾကပါ။ ေသြးကတဆင့္ကူးစက္တဲ့ HIV ပိုး၊ အသည္းေရာင္ (စီ) ပိုး၊ (ဘီ) ပိုးေတြက ကုသရခက္ခဲလြန္းတာ သတိျပဳပါ။ 

Dr. တင့္ေဆြ

Credit: Dr. တင္​့​ေဆြရဲ႕ Blog

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ – အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ကုစားေျဖရွင္းျခင္း (၄)

နယ္ေျမပိုင္နက္ ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရးတခုလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားသူ ဇာတ္ေကာင္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ အထဲမွာမွ ႏိုင္ငံေတာ္က ဇာတ္ေကာင္တခု အျဖစ္ပါ၀င္ေနတဲ့ ကိုလိုနီေခတ္လြန္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ဇာတ္ေကာင္ကို တျခားေနရာမွာ ေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ – ပုန္ကန္ျခားနားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားစီးပြားေရး ကုမၸဏီေတြ အျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္နီးခ်င္းတုိင္းျပည္ေတြအျဖစ္ ေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။

အခြန္သက္သာခြင့္ျပဳဖို႔ ကုမၸဏီတခုက လာဘ္ထိုးခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း တာ၀န္ရွိသူေတြက အဓိက စီးပြားေရးသမားႀကီးေတြ ျဖစ္ေနၿပီး ျပည္သူပိုင္ ပစၥည္းေတြကို သူတို႔ပုိင္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေနတဲ့ (ဥပမာ – ဆိုဗီယက္ အုပ္စု၀င္ေဟာင္း) ႏိုင္ငံ ၂ ခုၾကားမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ျခားနားခ်က္ ရွိပါတယ္။

ပထမႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ရဲလုပ္ငန္းက ကူညီေျဖရွင္းေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒုတိယႏုိင္ငံမွာေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ညႊန္ၾကားေနသူေတြ ကိုယ္တိုင္က အက်င့္ပ်က္ျခစားစနစ္ႀကီးကို ကာကြယ္ေစာင့္ၾကပ္ေပးသူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ စနစ္ႀကီးကို တည္ေဆာက္ထား တာကလည္း ရာဇ၀တ္ဂိုဏ္း တခုလို အထက္ေအာက္ အဆင့္ဆင့္ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေအာက္ဆံုး အဆင့္မွာရွိသူေတြက တံစိုးလက္ေဆာင္ေတြကို ေကာက္ယူ စုေဆာင္းေပးရၿပီး အစိုးရ အထက္အဆင့္ဆင့္ကို ေပးသြင္းေပးရပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပြဲ အက်င့္ပ်က္မႈကို ၾကည့္ရပါမယ္။ မဲေပးသူေတြရဲ႕ဆႏၵကို နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ခ်ယ္လွယ္ျပင္ဆင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ မိရိုးဖလာ ေက်းလက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ေစာင့္ၾကပ္သူေတြက မဲျပားေတြကို အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ ဖလွယ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ မဲေပးသူေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိပါ။

သူတို႔ေတြရဲ႕ မဲျပားဆိုတာ အစားအစာ၊ အပူေပးစနစ္ ဒါမွမဟုတ္ ေျမယာနဲ႔ ဖလွယ္ႏုိင္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းတခုပါပဲ။ ေခတ္သစ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ မဲေပးသူေတြက သူတို႔သေဘာထား ဆႏၵေတြကို လြတ္လပ္စြာ က်င့္သံုးႏိုင္ၾကၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈေတြကို သူတို႔ကပဲ တာ၀န္ယူပါတယ္။

မဲေပးသူေတြကို သူႏိုင္ကိုယ္ႏိုင္ အၿပိဳင္ တိုက္တြန္းၾကရာမွာ မဲဆြယ္စည္းရံုးေရး ေငြအား လိုအပ္ေပမယ့္ ေငြအမ်ားႀကီး သံုးတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုင္ေစမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္ေတာ့ မရွိပါ။ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈမွာ ပုဂၢလိက ေငြေၾကး ထည့္္၀င္မႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးၿပီး အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေပးေစတဲ့ အေမရိကန္ပံုစံ မဲဆြယ္စည္းရံုး ဘ႑ာေရးဥပေဒက မဲေပးသူအမ်ားစု စာမတတ္တဲ့၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား မပိုင္ဆိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ အက်ိဳးမ်ားေစမယ္ မဟုတ္ပါ။

အဲဒီလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကို အဓိက ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ ေပးတာက ျပည္သူပိုင္ ပစၥည္းဥစၥာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈအတြက္ အဓိကကုန္ပစၥည္းက (နည္းလမ္းအဖံုဖံုနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ ထိန္းခ်ဳပ္တာကို ခံေနရတဲ့) ပုဂၢလိက ေငြေၾကး မဟုတ္ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ သက္ဆုိင္ေနတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈက ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံကေန ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု စသျဖင့္ တႏိုင္ငံနဲ႔ တႏုိင္ငံ အႀကီးအက်ယ္ကြာျခား ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေနရာတိုင္းမွာ အေျဖပံုစံတခုတည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ ရႏုိင္မယ္ထင္ရင္ အႀကီးအက်ယ္ မွားပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို ဇယား ၁၊ တိုင္ ၁ မွာ ျပထားတဲဲဲ့ အုပ္စုေတြအတုိင္း စနစ္တက် အၾကမ္းဖ်င္း အုပ္စုခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုက “ႏုိင္ငံေရးၿပိဳင္ဆိုင္မႈရွိတဲ့ အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” အဆင့္္မွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီကို ေရာက္သြားၿပီလား ဆိုတာကို ဖရီးဒမ္းေဟာက္စ္ ေပးမွတ္ေတြနဲ႔ အရင္ဆံုးခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ (တိုင္ ၂ မွာ ျပထားတဲဲ့) အာ ဏာေတြကို ဘယ္လိုျဖန္႔ေ၀ေနသလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ပြဲကိုၾကည့္ၿပီး ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏုိင္ပါတယ္။

ၾသဇာအာဏာ လႊမ္းမိုးႏိုင္သူတေယာက္ကို တရားရံုးက ဘယ္လိုမ်ိဳး သေဘာတူခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေပးေနသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏုိင္ပါတယ္။ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” အရမ္းက်င့္သံုးလြန္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ လုပ္ပိုင္ ခြင့္အာဏာေတြကို ဗဟိုက အႀကီးအက်ယ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ အထူးအခြင့္အေရးရဖို႔ ၿပိဳင္ဆိုင္ေနၾကတဲ့ အုပ္စုေတြၾကား အျငင္းအခံုေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ အားလံုးအတြက္ တေျပးညီႏႈန္း စံတန္ဖိုးေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္ထိန္းေက်ာင္းမႈ ခံေနရတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြကို ေတာ္ေတာ္ တန္းတူညီမွ်ရွိတဲ့ အေနအထားနဲ႔ ျဖန္႔ျဖဴးေနပါတယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္ကို ဘယ္သူ”ပိုင္ဆိုင္” ဆိုတာကို ေစာေၾကာၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္လည္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို (တိုင္ ၃ မွာ ျပ ထားသလို) စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္ပုိင္လြတ္လပ္ခြင့္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ေတြကို ႏႈိုင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္ေစမယ့္ ကိရိယာတခုကို ကမၻာ့ဘဏ္က တီထြင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေလ့လာ စစ္တမ္းေကာက္ၿပီး တီထြင္ထားတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သေဘာသဘာ၀နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ သိလိုသမွ်ေတြကို ေျပာမျပပါ။

လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ကြန္ရက္ေတြနဲ႔ အထူးအခြင့္အေရး ကြန္ရက္ေတြကို ေျခရာခံၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီ ကြန္ရက္ေတြကေန တဆင့္ ျပည္သူတရပ္လုံးအတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို (တိုင္ ၄ မွာ ျပထားသလို) ဘယ္ေလာက္ အတုိင္း အတာအထိ ျဖန္႔ေ၀ေနသလဲဆိုတာ သိဖို႔ႀကိဳးစားရပါမယ္။ အဲဒီကြန္ရက္ႀကီးေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ က်စ္လစ္သိပ္သည္းၿပီး ၾသဇာ လႊမ္းမိုးထားႏုိင္သလဲ ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဘယ္ေလာက္အထိ လက္ခံထားသလဲဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ သေဘာထား စစ္တမ္းေတြကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ တရားသူႀကီးေတြနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြက ဥပေဒ အထက္မွာ ရွိေနတယ္လို႔ ျပည္သူေတြက ေျပာေနလား။ ဇယား ၁၊ တိုင္ ၅ မွာ ျပထားသလိုဆိုရင္ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး ၀ါဒ” က ထံုးစံလိုျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို အေတာ္အသင့္ လက္ခံထားၾကတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲရွိတဲ့ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” စနစ္မွာေတာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ သိပ္ၿပီး လက္မခံၾကဘူး ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အားလံုးအတြက္ တေျပးညီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ လက္ခံႏုိင္မႈ အေတာ္ကို နည္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ပုဂၢလိက နယ္ပယ္ ၂ ခုၾကား ကြာျခားခ်က္ကို (တိုင္ ၆ မွာျပထားသလို) တိုင္းတာျပရတာ ေတာ္ေတာ္ သိမ္ေမြ႔ႏူးညံ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ (“အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” စစ္စစ္မွာ) ကြာျခားခ်က္မရွိ၊ (ေရြးေကာက္္ပြဲရွိ “အုပ္စုေကာင္း စားေရး၀ါဒ”မွာ) ကြာျခားခ်က္နည္းပါး (အားလံုးအတြက္ တေျပးညီစနစ္မွာ)၊ ျပတ္ျပတ္သားသား ကြာျခားခ်က္္ရွိတယ္ဆို တာကို ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ဖို႔ ညႊန္းကိန္းေတြကို အလြယ္တကူေတြ႔ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ျပည္္သူပိုင္နယ္ပယ္ထဲရွိ အုပ္္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲေတြက သူတို႔ေဆြမ်ိဳးေတြကို ခန္႔အပ္ေနရာေပးေနလား။ အမ်ားျပည္္သူ နယ္ပယ္ထဲရွိ လက္ေအာက္ ငယ္သားေတြက သူတို႔ အႀကီးအကဲေတြရဲ႕ အိမ္တြင္းေရးကိစၥေတြကို ကူညီလုပ္ေဆာင္ ေပးေနရလား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းေတြ ေမးၿပီး သိႏိုင္ပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အေၾကာင္း ရွာေဖြစစ္ေဆးမႈထဲမွာ အရည္အေသြးပိုင္းေရာ၊ အရည္အတြက္ပိုုင္းေရာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ အက်င့္္ပ်က္္ျခစား အတုိင္းအတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိက်တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြကို ေပးတာထက္ အက်င့္္ပ်က္္ျခစား အျပဳအမူေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကို ေလ့လာဆန္းစစ္ရာမွာ ကိုယ္စားျပဳမႈ စစ္တမ္းလို အရည္အေသြးတုိင္းတာ ကိရိယာေတြက ပိုၿပီးစိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဥပမာ – ေဘာ္လကန္ေဒသမွာ ဥေရာပသမဂၢ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ စစ္တမ္းအေပၚ အေျခခံတဲ့ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈကို ဇယား၂ မွာ အတိအက် ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီေလ့လာမႈအရ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” က အခရာပါပဲ။

အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကိုရရွိဖို႔ ႏုိင္ငံသားေတြ အသံုးခ်တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြနဲ႔ အဆိုပါ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို သူတို႔က ေက်နပ္အားရမႈရွိ၊ မရွိ အတုိင္းအတာကို ခေရာ့စ္တာဗ်ဴလိတ္နည္းနဲ႔ တြက္ခ်က္ထားတဲ့ အေပၚမွာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈကို အေျခခံထားပါတယ္။

အေရးႀကီးပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိသူေတြပဲ ေက်နပ္စရာ ေကာင္းေလာက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို ရၾကတယ္ဆိုတာ ရလဒ္ေတြက ျပေနပါတယ္။ အဆက္အသြယ္ မရွိသူေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ အခြင့္အေရး အုပ္စုေတြနဲ႔ ပတ္သက္မႈ မရွိသူေတြကေတာ့ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြကို ရယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ တံစိုးလက္ေဆာင္ ေပးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူတို႔က တ၀က္တပ်က္ေလာက္ပဲ ေက်နပ္အားရမႈ ရွိၾကပါတယ္။ အဆက္အသြယ္ လံုး၀မရွိသူ လူမ်ားစုႀကီးကေတာ့ မေပးမျဖစ္လို႔ ေပးရမယ့္ အခေၾကးေငြ (ဥပမာ က်န္းမာေရးအတြက္ ခဲြစိတ္ကုသခံရဖို႔) ေတြအတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ရွိသမွ် အရင္းအျမစ္ေတြ အားလံုးကို စုေဆာင္းရပါတယ္။

အဲဒီလို စုေဆာင္းတာေတာင္မွပဲ တႀကိမ္သာေပးႏုိင္ ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀မေပးႏုိင္တာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ထုတ္မသံုးႏုိင္သူေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ သိပ္မရွိသူေတြက ၀န္ေဆာင္မႈေတြ အသံုးျပဳခြင့္ကို ဆူပရာတက္စ္နည္းနဲ႔ ၀ယ္ဖို႔ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သလား ဆိုတာကိုလည္း သိရပါမယ္။

ပံုမွန္ ၀န္ေဆာင္မႈတခုကို ရဖို႔အတြက္ လူတခ်ိဳ႕က တျခားသူေတြထက္ ပိုၿပီးေငြေၾကးပိုမို ေပးေဆာင္ရတာ ရွိလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အထူးအခြင့္အေရးေတြကို ေငြေပး၀ယ္လို႔ ရေနလားဆိုတာကိုလည္း ေမးရပါမယ္။ ဒါေတြက အေရးႀကီးတဲ့ ကြာျခားခ်က္ေတြပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္ျဖစ္ရပ္မွာ တရားစီရင္ေရး လမ္းေၾကာင္းကေန အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး မဟာဗ်ဴဟာက မေအာင္ျမင္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ေနာက္ျဖစ္ရပ္မွာေတာ့ တရားစီရင္ေရး လမ္းေၾကာင္းကေန အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈက မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။

တရားရံုးျပင္ပမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ျခင္း

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုတာ တေလာကလံုးမွာ ျဖစ္ေနတာပဲ၊ တခ်ိန္လံုး ျဖစ္ေနတာပဲ၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတုိင္းမွာ ျဖစ္ေနတာပဲ၊ လူ႔သဘာ၀က မေျပာင္းလဲႏုိင္သေရြ႕ ရွိေနမွာပဲလို႔ မၾကာခဏ ေျပာၾကပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တခုလံုးက (“အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ” သေဘာမ်ဳိး) သိမ္းက်ံဳး က်ဴးလြန္းေနတာလည္း ရွိပါတယ္။ တခါတေလမွာ လူတဦးတေယာက္က က်ဴးလြန္တာ (ဒါကလည္း ေနရာတိုင္းနီးပါးမွာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္) လည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို က်ဴးလြန္မႈ ၂ မ်ိဳးကို ခြဲျခားသိျမင္ဖို႔က အေရးႀကီးေပမယ့္ အေပၚကလိုမ်ိဳး သိမ္းက်ံဳးေျပာဆိုပံု ေၾကာင့္ ခြဲျခားမျမင္ႏိုင္ဘဲ ေ၀၀ါးသြားတတ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲအဓိက ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ အဲဒီလို ေ၀၀ါးမႈမ်ိဳးကို လက္ခံလို႔မျဖစ္ပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဒီမိုက ေရစီစနစ္ေတြ တည္တံ႔ခိုင္ၿမဲမႈ မရွိေအာင္ “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ”က ပိတ္ပင္တားဆီးထားႏိုင္လို႔ပါပဲ။ အေနာက္ႏုိင္ငံ ေတြ အမ်ားစုက “အုပ္စုေကာင္းစားေရး၀ါဒ”ကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ တိုက္လည္း တိုက္ ဖ်က္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

(အလီနာ မြန္ဂ်ဴပစ္ပီဒီ (Alina Mungiu-Pippidi) သည္ ႐ိုေမးနီးယားႏိုင္ငံ၊ ဘူခါရက္စ္ၿမိဳ႕ရွိ Romanian Academic Society အဖြဲ႔၏ ဒါရိုက္တာ ျဖစ္သည္။ Freedom House ႏွင့္ United Nations Development Programme တို႔တြင္ အတုိင္ပင္ခံ ပညာရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ Coalition for a Clean Parliament ၏ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္ၿပီး ၎အဖြဲ႔သည္ ၂၀၀၄ ရိုေမးနီးယား ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ယခု စာတမ္းကို Journal of Democracy ႏွင့္ Johns Hopkins University Press တို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူၿပီး Educational Initiatives (ပညာေရွ႕ေဆာင္) က ဘာသာျပန္ဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ Educational Initiatives (www.eduinitiatives.org) အဖြဲ႔သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သင္တန္းမ်ား၊ အရည္အေသြးျမွင့္ သင္တန္းမ်ားကို ပို႔ခ်ေပးေနေသာ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။)

Credit:ဧရာ၀တီသတင္​းဌာန

စံပယ္​ပင္​ စံပယ္​ပန္​း (Jasmine)

စံပါယ္ပန္းအေၾကာင္းႏွင့္ စပါယ္ပန္းစိုက္ပ်ိဳးနည္း (စံပါယ္ပန္းပံုမ်ားစုစည္းမႈ)
****************************************************

ပန္းတကာ့ပန္းရနံ႔ေတြထဲက အန႔ံတကာအနံေတြထဲက က်ေနာ္အႀကိဳက္ဆံုးပန္းစံပါယ္ပန္းနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ရနံ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ေရေမႊးေတြမွာလည္းစံပါယ္ရန႔ံကိုအမ်ားဆံုးသံုးျဖစ္ပါတယ္။ အနံ႔ေၾကာင့္ ပန္းကိုႀကိဳက္တာလည္း ျဖစ္
ႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိႀကိဳက္သလဲဆိုရင္ စပယ္လို႔နာမည္ေပးထားတဲ့မိန္းကေလးေတြေတာင္ ဘယ္လိုပါလိမ့္လို႔ေတာင္စူးစမ္းခ်င္တတ္ပါတယ္။

ပန္းပင္ေတြထဲမွာ စံပါယ္ပင္က စိုက္ရတာအလြယ္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ကိုင္းကူး ပင္ပြားကူး အင္မတန္လြယ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ပင္ပြားကူးတာမ်ားပါတယ္။
အိုးနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လပ္တဲ့ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ကိုေရကိုသာပံုမွန္ေလာင္းေပး အစိုဓာတ္နည္းနည္းေလး႐ွိေပးရံုနဲ႔ အျခားပန္းလိုမ်ိဳး ဂ႐ုိစိုက္စရာမလိုေလာက္ေအာင္ပစ္ထားလို႔ရပါတယ္။ ပြင့္ခ်ိန္တန္ပြင့္ေပးပါတယ္။ အပြင့္မ်ားမ်ားလိုရင္ အျမဲတမ္းပြင့္ေစခ်င္
တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ကို ေျမေလးမၾကာခဏဆြေပးျခင္း ႏြားေခ်း ေျမေဆြးေျမပုပ္မ်ားထည့္ေပးျခင္းျဖင့္ အပင္သန္လို႔အပြင့္လည္းႀကီး ဖူးငံုအပြင့္လည္းမ်ားမ်ားထြက္လာတတ္ပါ
တယ္။ မိမိတို႔အိမ္ေဘးပတ္ပတ္လည္မွာ စံပါယ္ပင္ေတြစိုက္ေပးျခင္းျဖင့္ ပြင့္လာတဲ့အခါမနက္ခင္း ညေနခင္းေလေျပေလညင္းေလးႏွင့္အတူ သူ႔ရဲ႕ရနံ႔ေလး ေရာစပ္ေပးလိုက္
တဲ့အခါ ႐ႈ႐ိႈက္ရတာ အင္မတန္မွ အရသာ႐ွိလွပါတယ္။ စံပါယ္ရနံ႔ေလေျပ ေလညင္းကိုေတာ့ လူတိုင္း႐ႈ႐ႈိက္ခ်င္ၾကမွာပါ။
ဒါက က်ေနာ္ရဲ႕ ကိုယ္ေတြ႔သက္သက္စိုက္ပ်ိဳးဖူးတာပါ။
နည္းစနစ္က်က်နဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေအာက္ပါအတိုင္းစိုက္ပ်ိဳးနည္းကို ဆရာမသက္သက္ႏြယ္က ေျပာျပေပးထားပါတယ္..။

Common Name : Jasmine
Botanical Name: Jasminum arborescens
Family Name : Oleaceae

စံပါယ္ပန္းကို မိုးဦးကာလတြင္ အပင္ ပ်ိဳးေထာင္ စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ အပင္ မစိုက္ခင္ေျမေဆြး ႏြားေခ်းေဆြး မ်ားကို စိုက္မည့္ေနရာတြင္ က်င္းထူး ၿပီး ထည့္ေပးရမည္။ ( အခ်ိဳးနွုန္းကေတာ့ ၁ က်င္းလွ်င္ ၅၀၀ မွ ၁၀၀၀ ဂရမ္ နႈန္း) ျပီးလွ်င္ အပင္ ကိုင္းတက္ (Sucker) ဒါမွမဟုတ္ရင္ အျမစ္ထြက္ျပီး ကိုင္းကူး/ ကိုင္ထိုးပင္ ( layering/ cutting) အပင္ ေတြကို စိုက္လို႕ရပါျပီ။ ၁ နွစ္သားဆိုရင္ ပန္းစပြင့္တာပါဘဲ.. စိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ 3 ေပ 5 ေပျခား ျပီးစိုက္ၾကပါတယ္.. စံပါယ္ပန္း ဟာ မိုးဦးက်တြင္ စတင္ပြင့္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေဒသတြင္ စံပါယ္ပန္း ေစာေစာ ပြင့္ေစရန္ ေဆာင္းအကုန္ ဒီဇင္ဘာလ/ ဇန္နဝါရီလ ေလာက္မွာ အပင္ျပဳျပင္ေပး ရပါတယ္။ ျပဳျပင္ နည္းေတြကေတာ့ အရြက္ေခၽြေပးတာ တို႕၊ ေျမၾသဇာ (ႏွမ္းဖတ္ပုပ္ရည္) ထည့္ေပးတာ၊ ေရေလာင္း ေပါင္းသင္ေပး တာ တို႕ကို ႀကိဳလုပ္ရင္ ေစာပန္းပြင့္လို႕ ေစ်းေကာင္း ရနိုင္ပါတယ္။

 အရြက္ေခၽြတဲ့ အခါ အရြက္ရင့္ေတြကို တစ္ရြက္ျခင္း ေခၽြေပးရပါတယ္။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲ ဆြဲျပီး အကုန္ ေခၽြပစ္ရင္ အရြက္ အရင္းက ထြက္လာမဲ႕ အဖူးခိုင္ အညြန္႕ေလာင္း ေတြကို ထိခိုက္မိျပီး အပြင့္ကန္း ကုန္တတ္ပါတယ္။ အရြက္ေခၽြတဲ့ အခါ အရြက္ထပ္ဖ်ား အညြန္႕ေတြကို မေခၽြရပါဘူး။ အရြက္ေခၽြျခင္း၊ ေပါင္းရွင္းျခင္း ေတြ လုပ္ျပီးရင္ ေရသြင္းျခင္း ေရေလာင္းျခင္း လုပ္ေပးရပါတယ္။ အရြက္ေခၽြျပီး တစ္ ပတ္ၾကာ မွ ေျမေဆြး ႏြားေခ်းေဆြး ေျမၾသဇာ (ႏွမ္းဖတ္ပုပ္ရည္) ေတြ အပင္ေျခမွာ တည့္ေပး ရပါတယ္ ေရကိုလဲ ကိုယ့္ေျမ အေျခအေန ကိုၾကည့္ျပီး ေလာင္းရ ပါမယ္၊ အပင္က ေရဝပ္တဲ့ ဒါဏ္ကိုလဲ မခံနိုင္ပါဘူး။ ေဖေဖာ္ဝါရီ လကုန္ မတ္လဆန္း ေလာက္ ဆိုရင္ ပန္းေတြပြင့္ လာတာပါဘဲ။ ပန္းခူးရင္လဲ ခူးျပီး ပန္းအညွာေတြကို စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ ေခၽြေပးရေသးတယ္။ ဒါမွ ေနာက္ပန္းေတြ လႈိင္လိႈင္ပြင့္ လာမွာပါ။

 ေႏြရာသီ ဆိုမနက္ တစ္ ၾကိမ္ / ည တစ္ ၾကိမ္ ေရေလာင္းေပးရပါတယ္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ ေရေလာင္းဖို႕လဲ မျပင္းပါနဲ႕။ ပန္းပြင့္ေတြ အထြက္နည္းလာျပီဆိုရင္ ကြန္ေပါင္း ဓာတ္ေျမၾသဇာ ( NPK 10-52-17 ) အခ်ိဳး အတိုင္း အညႊန္းပါ အတိုင္း ျဖန္းေပးရပါတယ္။ ကဲ ဒီေလာက္ဆိုရင္ အဆင္ေျပမယ္ ထင္ပါတယ္ေနွာ္။ အပင္ေတြ မ်ားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အလွည့္က်ခူး လို႕ရေအာင္ ပထမ အတန္းကို ဒီဇင္ဘာလ 25 ရက္မတိုင္ခင္ အျပီး အရြက္ေခၽြျခင္း၊ 4/5 ရက္ျခားျပီး ဒီဇင္ဘာလ ကုန္ မွာ ဒုတိယတန္း ကိုေခၽြျခင္း ဇန္နဝါရီလဆန္း မွာ တတိယတန္းကိုေခၽြျခင္း အလွည့္က် ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ပန္းပြင့္ကိုအလွည့္က် ခူးလို႕ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ပါတယ္။

တကၠသိုလ္ ခြန္အာကာ

Credit :sayamathethetnwe

ႏွင္​းဆီပန္​း (Rose) စိုက္​ပ်ိဳး​ေရး ဗဟုသုတ

ႏွင္းဆီအေၾကာင္းႏွင့္ ႏွင္းဆီစိုက္ပ်ိဳးနည္း ႏွင္းဆီအမ်ိဳးအစားစုစည္းမႈ
*************************************************

ႏွင္းဆီဆိုတဲ့စကားဟာ အမ်ိဳးသမီးဘက္ကိုအားသန္တဲ့အမ်ိဳးအစားမို႔ အမ်ိဳးမ်ားရဲ႕
အသဲစြဲပန္းအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ရာေထာင္မကေသာအမ်ိဳးအစားေတြ႐ွိေနေပမယ့္
လို႔ သူ႔ရဲ႕ရနံ႔ေလးကေတာ့ တစ္မ်ိဳးပဲ႐ွိပါတယ္။ ႏွင္းဆီရနံ႔ေပါ့ေလ။ ရနံ႔ကေတာ့ေရပန္း
သိပ္မစားေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ပင္ကို ပြင့္ဖတ္၊ ပြင့္လႊာကေတာ့ သူတကာတို႔ရဲ႕အသဲစြဲျဖစ္ပါ
တယ္။.ဒါေၾကာင့္မို႔ အလွဆင္တဲ့ေနရာမွာ ႏွင္းဆီးပန္းကေတာ့ မပါမျဖစ္ ထိပ္ဆံုးမွာ
ေနရာရထားပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ပင္ကိုယ္အလွေၾကာင့္မို႔လို႔ အမ်ိဳးအစားအလိုက္ ေစ်းအမ်ိဳး
မ်ိဳးတင္ကစားၿပီး ေစ်းကြက္စီးပြားေရးမွာ ေရာင္းခ်ရပါတယ္။ အပင္ရယ္ အပြင့္ရယ္ ေရ
႐ွည္ခံတဲ့အမ်ိဳးအစားမဟုတ္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕စြဲေဆာင္မႈ႐ွိလွတဲ့ သူ႔ရဲ႕ပြင့္လႊာတည္ေဆာက္
ပံုေၾကာင့္ အမ်ားစုက သူ႔ကိုႀကိဳက္ၾကသလိုမ်ိဳး ေနရာတိုင္း အိမ္တိုင္းလိုလို ပန္းျခံတိုင္း
လိုလိုမွာ အလွအျဖစ္စိုက္ထားၾကတာမ်ားပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ အလွအျဖစ္အတြက္
ဆိုရင္ေတာ့ အိုးနဲ႔ပဲစိုက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ကိုင္းအရင့္ကိုကူးၿပီး စိုက္ရတာလည္လြယ္
ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ကိုေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ေပးရမယ့္အမ်ိဳးအစားပါ။ ေျမပုပ္ေျမေဆြး
ႏြားေခ်း စာသည္ေရာထားသည့္ ေျမပုပ္ေျမေဆြးကိုႀကိဳက္ႏွစ္သက္သလိုမ်ိဳး ပံုမွန္လည္း
ေရေလာင္းေပးရ မၾကာခဏဆိုသလို ေျမကိုလည္းဆြေပးရပါတယ္။

သူကို႔ တစ္ခါစိုက္ေပးရံုျဖင့္ ဂ႐ုစိုက္ႏိုင္သည့္အေလွ်ာက္ သက္႐ွည္ပင္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ပါ
တယ္။  သူ႔ရဲ႕အပြင့္ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕အတက္အားေလ်ာ္စြာ ပြင့္လာပါတယ္။ ဆိုေတာ့
ပြင့္ခ်ိန္ကုန္သည့္အခါ သူ႔ရဲ႕ကိုင္းအရင့္ကိုလည္း ညႇပ္ထုတ္ေပးရပါတယ္။
ႏွင္းဆီရဲ႕ အတက္ထြက္ခ်ိန္ ရြက္ႏုထြက္ခ်ိန္ကေတာ့ ရာသိဥတု ေနရာေဒသအားေလ်ာ္
စြာ အမ်ားစု ေဖေဖၚ၀ါရီလ.ႏွင့္မတ္လျဖစ္ပါတယ္။ ဧၿပီလဆိုရင္ေတာ့ အဖူးေတြစံုသ
ေလာက္ အပြင့္ေတြလည္းပြင့္လာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ရဲကိုေတြ႔သက္သက္သာ
ျဖစ္ပါတယ္။

#ႏွင္းဆီပင္ကို စိုက္ပ်ိဳးရန္ေရြးခ်ယ္ျခင္း

ပန္းအလွစိုက္ပ်ိဳးဖုိ႔ စိတ္၀င္စားၿပီဆုိတာနဲ႔ ႏွင္းဆီပင္ဟာ စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားေတြအတြက္ ပထမဆံုးေရြးခ်ယ္ခ်င္တဲ့ အပင္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ သူ႔ရဲ့အဆင္းအလွႏွင့္ ေတာ္၀င္နန္းဆန္တဲ့ အပြင့္သ႑ာန္၊ သင္းပ်ံ႕ရစ္မူးဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ရန႔ံေမႊးပ်ံ႕မႈေတြက အျခားအပင္ေတြထက္ ဆဲြေဆာင္အား ပိုေကာင္းေနတာကိုး။ အဲဒီလုိဆြဲေဆာင္ႏုိင္တဲ့သူ႔ကို စိုက္ပ်ိဳးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အထူးသတိထားရမဲ့ အခ်က္ေတြကိုလည္း ေမ့မေနသင့္ပါဘူး။ အေရးအၾကီးဆံုးက အေအးပိုင္းေဒသေတြမွာ ရာသီဥတု ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အေျပာင္းအလဲဒါဏ္ကို ၾကံၾကံခံႏိုင္ဖုိ႔ပါပဲ။ အေအးပိုင္း အပူခ်ိန္ေတြရဲ့ အနိမ့္ဆံုး အပူခ်ိန္ဟာ အပင္ရွင္သန္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အပူခ်ိန္ျဖစ္ရမယ္။

မုိးေခါင္ရာသီဥတုျဖစ္ေနေပမဲ့၊ စုိစြတ္မႈျမင့္မားၿပီး အားနည္းတဲ့ ေျမဆီလႊာေတြကို ႏွင္းဆီပင္ေတြ ပိုမုိႏွစ္သက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနေတြမွာဆုိ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ပိုမ်ားၿပီး သာမန္ဂရုစိုက္မႈထက္ ေလွ်ာ့နည္းတတ္ပါတယ္တဲ့။ ဘယ္လုိျဖစ္ျဖစ္ပါ ႏွင္းဆီပင္စုိက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ စိုက္ပ်ိဳးေရးျမတ္ႏုိးတဲ့ တနည္း ႏွင္းဆီကိုခ်စ္ၾကတဲ့ ႏွင္းဆီသခင္ေတြ ျမိဳ႔နယ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဖြဲ႕ေလး သေဘာမ်ိဳး ရွိေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ ႏွင္းဆီစိုက္ပ်ိဳးတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားစြာရွိေတာ့ ခုမွစိုက္ပ်ိဳးမဲ့သူေတြကို အကူအညီေတြ အၾကံဥာဏ္ေတြ စိတ္အားတတ္ၾကြစြာ ေပးတတ္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ ႏွင္းဆီပင္ကို အမ်ိဳးအစား (၂) မ်ိဳးရႏိုင္ပါတယ္။ ျမစ္ပြားအပင္(bare-root) အျဖစ္တစ္မ်ိဳး၊ ပန္းအုိးႏွင့္ ပ်ိဳးပင္(in containers) အျဖစ္တစ္မ်ိဳး ေရာင္းခ်တတ္ၾကပါတယ္။

ျမစ္ပြားပင္ေတြကေတာ့ အျမံဳပင္ေတြလုိပါပဲ။ သူတုိ႔မွာ အကိုင္းပဲရွိၿပီး အရြက္မပါပါဘူး။ အျမစ္ကေတာ့ ေျမၾကီးႏွင့္ ထားပါတယ္။ ပ်ိဳးျခံေတြမွာ လူအမ်ားစု သေဘာက်တတ္တာေတာ့ ျမစ္ပြားပင္ကိုပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ျမစ္ပြားပင္ေတြက သာမန္အားျဖင့္ ေရာင္းခ်ရတာႏွင့္ ပို႔ေဆာင္သယ္ယူတာ အဆင္ေျပၿပီး စိုက္ပ်ိဳးရမဲ့ အခ်ိန္ (ေႏြဦးရာသီျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆာင္းဦးရာသီျဖစ္ျဖစ္) နဲ႔ သင့္ေလွ်ာ္လုိ႔ပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမစ္ပြားပင္(bear-root) ေတြကို ခ်က္ခ်င္းမစုိက္ႏုိင္ေသးရင္လည္း အပူခ်ိန္ (၅၀)ဒီဂရီေအာက္ရွိတဲ့ ေနရာမွာ သိမ္းထားလို႔ရႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိလုပ္ထားတဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ့ သေႏၶမပ်က္စီးႏုိင္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က စြတ္စိုထုိင္းမိႈင္းတဲ႔ေနရာမွာ ထားရင္လည္း မေသႏုိင္ပါဘူး။

ပန္းအုိးႏွင့္ပ်ိဳးထားတဲ့ အပင္ေတြကေတာ့ ထံုးစံအားျဖင့္ ျမစ္ပြားပင္ေတြထက္ ေစ်းၾကီးၿပီး ရႏုိင္တာမွာလည္း အကန္႔အသတ္ရွိပါတယ္။ အပင္ က်န္းမာသန္စြမ္းစြာ ၾကီးထြားဖုိ႔ရာလည္း ဂရုစုိက္ရပါတယ္။ ေနာက္ အပင္ရဲ့ အျမစ္ေတြဟာ ပန္းအိုးအေပၚတတ္လာရင္ပဲျဖစ္ေစ။ ပန္းအုိးေအာက္ကေနထုိးထြက္ေနရင္ပဲျဖစ္ေစ အဲဒီအပင္ဟာ အဲဒီပန္းအုိးအတြက္ အရမ္းရွည္ေနတတ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပန္းအုိး ႏွင္းဆီပ်ိဳးပင္ေတြကို ေႏြဦးရာသီေတြႏွင့္ ေႏြရာသီအလယ္ပိုင္းေတြမွာ ဒါမွမဟုတ္ ေဆာင္းရာသီ အဦးအစေတြမွာ စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာဆုိ ပူေႏြးစိုစြတ္တဲ့သမပိုင္းေတြမွာ စိုက္ရင္အဆင္ေျပႏုိင္ပါတယ္။

#ေျမဆီလႊာ ျပင္ဆင္ျခင္း

ႏွင္းဆီပင္ေတြဟာ ေျမဆီလႊာမ်ိဳးစံုမွာ ရွင္သန္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ...လုိအပ္တာက ေရဆင္းေကာင္းဖုိ႔နဲ႔ အရမ္းမေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ပါ။ ႏွင္းဆီစိုက္ပ်ိဳးတဲ့ေျမထဲမွာ ေအာ္ဂဲနစ္ပစၥည္း(ေၿမၾသဇာ) ေတြမ်ားစြာ ပါ၀င္ေနရပါမယ္။ အဲဒီပစၥည္းေတြဟာ ေျမဆီလႊာအတြက္ အဟာရျပည့္၀ေနေစၿပီး အပင္ရဲ့ အျမစ္ေတြ ေျမၾကီးကို လြယ္ကူစြာ ထုိးေဖာက္ႏုိင္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးရမွာပါ။ ေနာက္ ေျမၾကီးကို ေပ်ာ့ျပဲမေနဘဲ ေရကိုထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ေအာင္ အကူအညီေပးဖုိ႔ပါ။ ႏွင္းဆီပင္ရဲ့ အျမစ္ေတြဟာ အရမ္းေျခာက္လြန္းရင္ မေကာင္းသလုိ၊ ေရေတြ အရမ္းစိုစြက္ၿပီးေျမဆီလႊာ ႏုညံ့ေပ်ာ့ျပဲလြန္း ေနရင္လည္း မေကာင္းပါဘူး။

ႏွင္းဆီပင္ စိုက္ပ်ိဳးဖုိ႔ ပ်ိဳးပင္အမ်ားၾကီးမမွာယူခင္မွာ အေကာင္းဆံုးအၾကံေပးခ်င္တာက ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ ေျမဆီစမ္းသပ္မႈ ျပဳလုပ္သင့္တာပါ။ ေျမဆီစမ္းသပ္ျခင္းက ကုန္က်စာရိတ္ပိုသက္သာေစသလုိ ဓါတ္ခြဲခန္းက ႏွင္းဆီစိုက္ပ်ိဳးျခင္းအတြက္ လုိအပ္မယ့္ ေျမရရွိဖုိ႔ ဓါတ္ေျမၾသဇာေရာစပ္ျခင္းကို ခ်ိန္ညိႈ ေပးႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ (ႏွင္းဆီပင္ေတြဟာ အက္ဆစ္ဓါတ္ အနည္းငယ္ကဲေသာ ေျမဆီလႊာကို ပိုမုိႏွစ္သက္ၾကပါတယ္။)

သာမန္အားျဖင့္ သင္စိုက္ပ်ိဳးမယ့္ ေျမဆီလႊာဟာ ေကာင္းမြန္ေနတယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိေအာ္ဂဲနစ္ပစၥည္းျဖစ္ေစ ႏွင္းဆီပင္အတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစမယ္ဆုိ ထည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ႏွင္းဆီဂုရု (Rosarians; as rose experts are called) ရိုစာရီးယန္းေတြက အေကာင္းဆံုး ဥယ်ာဥ္ေျမဆီေရာစပ္နည္းေတြ အၾကံေပးပါလိမ့္မယ္။

ေအာ္ဂဲနစ္ပစၥည္းႏွင့္ညီမွ်တဲ့ ပမာဏရရွိေအာင္ ေျမၾသဇာ၊ သစ္ေဆြးေျမ၊ ေျမေဆြး၊ ေရညႈိေျမေဆြး အစရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြႏွင့္ အတူ သဲေျမ (၁၀) ရာခုိင္ႏႈန္းကို ေရာစပ္ေပးရပါတယ္။ သဲေျမထည့္တာကေတာ့ ေရဆင္းေကာင္းေအာင္ ထည့္ေပးရတာပါ။ အားနည္းတဲ့ ေျမဆီလႊာေတြမွာ ျဖည့္ထည့္မႈ ပမာဏပိုမိုပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ၁၆လက္မမွ ၂၀လက္မအထိရွိတဲ့ ေျမလႊာ ခင္းေပးၿပီး အဲဒီေပၚမွာ ေျမေဆြးေတြ ထည့္ေပးၿပီးစုိက္ပ်ိဳးႏုိင္ပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ႏွင္းဆီပင္ေတြကို သီးျခားစီ စိုက္ႏိုင္ဖုိ႔ ခုနက ေျမေတြ ျပင္ဆင္ျဖည့္သြင္းထားတဲ့ ေျမလႊာမွာ အပင္စုိက္ဖုိ႔ က်င္းတူးရပါေတာ့မယ္။ က်င္းကို ခပ္ၾကီးၾကီးေလး တူးေပးသင့္ပါတယ္။ (၁၈)လက္မ ပတ္လည္ အက်ယ္၊ အနက္ ေလာက္ထားသင့္ၿပီး လုိအပ္သလုိ အဆင္ေျပေအာင္ ျပင္ဆင္ တူးသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျဖည့္ေျမတူးထားတာ နည္းရင္ အႏၱရယ္မ်ားပါတယ္။ မူလေျမဆီလႊာ အားနည္းတဲ့ေနရာေတြမွာ အျမစ္ေတြဟာ အျပင္ကေျမဆီကို မထိုးေဖာက္ႏုိင္မွာေၾကာင့္ပါပဲ။ ဘယ္ႏွင္းဆီအမ်ိဳးအစားက မူလလက္ခံေျမႏွင့္ အဆင္ေျပသလဲဆုိတာကို ေဒသခံႏွင္းဆီစိုက္ပ်ဳိးေရးသမားေတြႏွင့္ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးအၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ႏွင္းဆီရွင္သန္ၾကီးထြားႏုိင္မဲ့ အခ်က္ေတြကို မစုိက္ပ်ိဳးခင္ စိတ္ေက်နပ္မႈရသည္ထိေအာင္ ရွာေဖြေလ့လာရမွာပါ။

ေနာက္ အေရးအၾကီးဆံုး မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ေရဆင္းေကာင္းျခင္းပါ။ စိုက္ပ်ိဳးမဲ့ ေျမဟာ ေရဆင္းေကာင္းမေကာင္း စမ္းသပ္မယ္ဆုိရင္ (၁)ေပပတ္လည္ က်င္းတစ္က်င္းတူးလိုက္ၿပီး ေရအျပည့္ျဖည့္ထားေပးပါ။ တစ္နာရီအတြင္း ေရအကုန္ခန္းမသြားဘူးဆုိရင္ ေရဆင္းေကာင္းေအာင္လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါမယ္။ ေရနည္းနည္းပဲက်န္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဓါတုပစၥည္းအနည္းထည့္ေပးၿပီးေျဖရွင္းႏုိင္ပါတယ္။ အမ်ားၾကီးက်န္ေနတယ္ဆုိရင္ေတာ့ အျမစ္ပတ္၀န္းက်င္ေနရာ တစ္၀ုိက္မွာ ေရဆင္းပိုက္ တပ္ဆင္ေပးထားဖုိ႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။

အခုေလာက္ဆုိ ရင္ ေျမဆီလႊာအတြက္အေတာ္ေလး အခ်က္အလက္စံုလင္သြားေလာက္ပါပီ။ ဘယ္လုိျဖစ္ျဖစ္ပါ တကယ္စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္မွာ အေတြ႔အၾကံဳရိွတဲ့ စုိက္ပ်ိဳးေရးသမားေတြကေတာ့ အေကာင္းဆံုး အၾကံဥာဏ္ေပးႏုိင္မွာပါပဲ။

#စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

ႏွင္းဆီပင္မ်ားဟာ စိုက္ပ်ိဳးရတာ လြယ္ကူတဲ့ အပင္ေတြပါပဲ။ အဲ အနည္းငယ္ရႈပ္ေထြးေစတာက ႏွင္းဆီပင္ရဲ့ ဖူးပြင့္လာမဲ့ အကိုင္းအခက္ေတြ ဘယ္ဘက္ကို ရွင္သန္ၾကီးထြားေစမလဲဆုိတာပါပဲ။ မ်ားစြာေသာနာမည္ၾကီးထင္ရွားတဲ့ ႏွင္းဆီပင္အမ်ိဳးအစားေတြဟာ သူတုိ႔ဘာသာၾကီးထြားတာထက္ တျခားအမွီတစ္ခုေပၚမွာ မွီၿပီး ၾကီးထြားတတ္ပါတယ္။ ႏွင္းဆီပင္ေတြကို သူ႔တုိ႔ပင္စည္မွာပဲသူ႔ဘာသာ ၾကီးထြားေစခ်င္ယင္ေတာ့ ကြင္းျပင္ထဲမွာ အျမင့္ညီညီထားၿပီး စုိက္ပ်ိဳးျခင္းပါပဲ။ အမ်ားအားျဖင့္ အပင္ရဲ့ အေျခမွာေတာ့ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္မႈ ေလွ်ာ့က်သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

 #ျမစ္ပြားႏွင္းဆီ္ပင္BARE-ROOT ROSES) စုိက္ပ်ိဳးျခင္း

၁။ အျမစ္ေတြကိုနာရီအနည္းငယ္ ေရဆြတ္ေပးပါ။(အခ်ိန္အၾကာၾကီးမထားပါနဲ႔)။ အဲဒီေနာက္ က်ိဳးပဲ့ၿပီးမေကာင္းေတာ့တဲ့ အကိုင္းအလတ္ေတြကို ျဖတ္ေတာက္ေပးပါ။

၂။ ေျမခင္းအလွလုပ္ထားတဲ့ ေျမေနရာမွာ ျဖစ္ေနပါေစ သင့္ေတာ္ၾကီးမားတဲ့ ေျမက်င္းတူးေပးပါ။ က်င္းေအာက္ေျခမွာ အပင္ရဲ့ပင္စည္ကိုင္းေနရာကို ေျမေပၚမွာ ေသခ်ာထား ႏုိင္ေလာက္တဲ့အထိ ေျမစာခဲမ်ားကို စုပံုေပးပါ။

၃။ အျမစ္ေတြကို ေျမစာခဲပံုေပၚမွာ ျဖန္႔တင္ေပးလုိက္ပါ။ က်င္းမွာထည့္ဖုိ႔ အရမ္းရွည္လြန္းေနလွ်င္ အနည္းငယ္ျဖတ္ေတာက္လုိက္ပါ။ အျမစ္တစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ေျမကို ေလမခုိေအာင္ဂရုတစုိက္ျပဳလုပ္ၿပီး က်င္းတစ္၀က္ ျပည့္တဲ့ အထိျဖည့္ေပးပါ။

၄။ အျမစ္ေတြႏွင့္ေျမၾကီးေတြ ေရရြဲရြဲစိုေအာင္ ေလာင္ေပးပါ။ ေနာက္ ေရကို စီးထြက္သြားေစၿပီး ေျမၾကီးထည့္ေပးပါ။ ေနာက္ေရထပ္ေလာင္းပါ။

၅။ ေျမၾကီးကို ၈လက္မမွာ ၁၂လက္မအထိ ကိုင္းမ်ားဖံုးေအာင္ မုိ႔ေမာက္စုပံုေပးထားရပါမယ္။ ဒါမွသာ ေနဒါဏ္ေလဒါဏ္မွ ကာကြယ္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ရွည္လွ်ားလြန္းတဲ့ အခက္အလက္ အသစ္ေတြကို ျဖည္းျဖည္းညင္းသာစြာ ေဆးေၾကာၿပီး အပင္ေျခမွာ ဖုိ႔ထားတဲ့ ေျမၾကီးမ်ားမွ လြတ္ကင္းအာင္ ျပဳလုပ္ထားေပးရပါမယ္။

၆။ အဲဒီေနာက္ ပင္စည္ေခါက္ေတြမေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားေပးရပါမယ္။ ေျမေဆြးခဲေတြ၊ ေျမစိုင္ခဲေတြက ေရေငြ႔ျပန္တာကို ထိန္းသိမ္းထားေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေရညႈိေျမေဆြးမ်ားကို အပင္က်င္းရဲ့ပတ္လည္မွာ ၁လက္မနီးပါးအထူအထိ ထည့္ေပးျခင္းကလည္း ေရမေျခာက္ေအာင္ ထိန္းထားေပးႏုိင္ပါတယ္။

#ပန္းအုိးႏွင္းဆီပင္ (CONTAINER- GROWN ROSES)ကိုစိုက္ပ်ိဳးျခင္း

၁။ မစိုက္ခင္ ပန္းအုိးထဲကေျမမ်ားကို စြတ္စိုေအာင္ လုပ္ပါ။ ေျမၾကီးမွာ စြတ္စုိ(ေပ်ာ့ျပဲေနေအာင္ ရြဲရြဲမစိုသင့္ပါ) လာလွ်င္ ပန္းအုိးကို လွီးထုတ္ျခင္း ခဲြျခင္းျပဳလုပ္ေပးပါ။ အျမစ္အံုကို ျဖစ္ႏုိင္သမွ် မထိခုိက္မိေအာင္ဂရုစိုက္ပါ။ တတ္ႏုိင္သမွ် အနည္းဆံုးထိခုိက္မႈသာ ျဖစ္ေအာင္ဂရုစိုက္ရမည္။ အျမစ္မ်ားစြာမွာ ပန္းအုိးမ်က္ႏွာျပင္တြင္ တြယ္ကပ္ေနတတ္သျဖင့္ ျဖည္းညွင္းစြာသာ အျမစ္ရႈပ္ေထြးမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးပါ။

၂။ ေျမက်င္းထဲသို႔ ဂရုတစုိက္ေနရာခ်ထားေပးပါ။ ရႈပ္ေထြးေနေသာ ျမစ္မႊာမ်ားကို ျဖန္႔ကာ ေနရာခ်ေပးပါ။ အထူးသျဖင့္ အပင္၏ အျမစ္အံုကို ျပန္မေထြးေအာင္ ဂရုျပဳရပါမယ္။ အျမစ္အံုေအာက္၌ ပင္စည္အကိုင္း အေနအထားမွန္ကန္သည္အထိရေအာင္ ေျမသားမ်ားျဖန္႔ခင္း စီစဥ္ေပးပါ။

၃။ က်န္တဲ့ အခ်က္မ်ားမွာ ျမစ္ပြားပင္စိုက္သကဲ့သို႔ အတူတူပင္ျဖစ္ပါတယ္။ သတိထားရမွာက ပန္းအုိးႏွင္းဆီပင္မ်ားဟာ က်ဳိးပ်က္ေသာ အၿမံဳပင္မ်ားရွိတတ္သျဖင့္ ေျမေပၚမွာ ေျမၾကီး မုိ႔ေမာက္စုပံုျခင္း လုပ္ဖုိ႔မလုိအပ္ပါဘူး။

#ဂရုစုိက္ျခင္းႏွင့္ ေျမဆီၾသဇာေကၽြးျခင္း

သစ္ပင္တစ္ပင္စိုက္ျခင္းကလည္း ခ်စ္စရာအိမ္ေမြးတရိစၦာန္ေ လးေတြေမြးရသလုိပါပဲ။ သူ႔ကို ဂရုတစိုက္ျပဳစုေပးဖုိ႔၊ လုိအပ္ခ်ိန္မွာ ေရေလာင္း၊ ေျမဆီေကၽြးစတာေတြ ျပဳလုပ္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ႏွင္းဆီပင္ေတြကေတာ့ ဂရုစိုက္မႈအထူးလုိအပ္တဲ့ အပင္ေတြပါပဲ။
ဘာေၾကာင့္ဆုိေတာ့ ႏွင္းဆီေတြဟာ ေျမဆီအလြန္စားၿပီး အင္မတန္ဆာေလာင္တတ္တဲ့ အပင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနလုိ႔ပါ။ တနည္းေျပာရရင္ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အင္မတန္မ်ားတဲ့ အပင္ေပါ့ဗ်ာ။ သူ႕ကိုစိုက္ထားတဲ့ေျမဟာ ဗြက္ထေနေအာင္ စိုစြတ္ဖုိ႔ မလုိအပ္ေပမဲ့ အစိုဓါတ္အျမဲရွိေနဖုိ႔ လုိအပ္ေနတတ္ပါတယ္။

ေရေလာင္းတဲ့အခါမွာလည္း ေျမေအာက္ (စိုက္ပ်ိဳးအပင္ရဲ့ အျမစ္ဇံုတည္ရွိတဲ့) ၁၆လက္မ ၁၇လက္မေလာက္အထိ စြတ္စိုေနေအာင္ေလာင္းရမွာပါ။ ကိုယ္စိုက္ပ်ိဳးခ်င္တဲ့ ေျမမွာ ေရဘယ္ေလာက္လုိအပ္သလဲ စမ္းသပ္ခ်င္ယင္ေတာ့ အဆင္ေျပႏုိင္တဲ့ (ေရဆြဲပံုး၊ ေရပိုက္၊ ေရမႊားေရပန္း စသည္ျဖင့္) နည္းစနစ္တစ္ခုခုနဲ႔ လံုေလာက္ႏုိင္ၿပီလုိ႔ ထင္တဲ့ အထိေရေလာင္းေပးပါ။ အဲဒီေနာက္ ေလာင္းလုိက္တဲ့ ေရ ဘယ္အတုိင္းအတာအထိ ေျမၾကီးထဲ အမွန္တကယ္ စိမ့္၀င္ႏုိင္သလဲဆုိတာ ေျမၾကီး ကိုတူးၾကည့္ၿပီး သိႏုိင္ပါတယ္။ လုိအပ္တယ္ဆုိရင္ ထပ္ၿပီးေလာင္းဖုိ႔ ခ်င့္ခ်ိန္ရေတာ့မွာေပါ့။ လက္ေတြ႔အပင္ေလာင္းၿပီဆုိရင္ေတာ့ အပင္ရဲ့ အနီးတ၀ုိက္နားမွာ ၃လက္မေလာက္ က်င္းေလးတူးလုိက္ပါ။ ေနာက္ေရေလာင္းၿပီးေနာက္ အဲဒီအနက္အထိ စြတ္စိုေနရင္ ေစာင့္ေနလုိက္ပါ ေနာက္ ေျခာက္သြားျပီဆုိမွ ခုနက မစိုက္ခင္ တုိင္းတာၿပီးဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ ပမာဏထိ ေလာင္းေပးလုိက္ပါ။ အဲဒီနည္းကေတာ့ လက္ေတြ႔ေရေလာင္းရာမွာ လုိအပ္သေလာက္ ပမာဏရရိွေအာင္ ခန္႔မွန္းႏုိင္တဲ့ အေကာင္းဆံုးနည္းစနစ္တစ္ခုပါ။
ေနာက္အပင္ရဲ့ အေျခအေနကိုၾကည့္ၿပီး လုိအပ္တဲ့ေၿမၾသဇာ ကို အခ်ိန္ဇယားႏွင့္ ေကၽြးေပးရမွာပါ။ ဥယ်ာဥ္မွဴးအမ်ားစုဟာ အဲဒီဇယားကို အေတာ္ေလး ဂရုတစိုက္လိုက္နာၾကပါတယ္။ ေနာက္ ေၿမၾသဇာကိုလည္း အရည္ျဖစ္ေစ၊ အေစ့အလံုးျဖစ္ေစ၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏွင္းဆီအတြက္ အထူးေဖာ္စပ္ထားတဲ့ ပစၥည္းျဖစ္ေစ ေရြးခ်ယ္ရမွာပါ။

ေႏြဦးရာသီအေစာပုိင္းမွာ ကိုင္းခြဲထြက္လာတတ္တဲ့ ႏွင္းဆီမ်ိဳးပြား အသစ္ေတြ၊ ႏွင္းဆီအပင္အုိၾကီးေတြ ႏွင့္ ႏြယ္တတ္သြားတဲ့ ႏွင္းဆီပင္ေတြကို ေၿမၾသဇာၿပည့္ျပည္၀၀ သီးသန္း ေကၽြးႏုိင္ပါတယ္။ မူလေျမဆီမွာ ေျမၾသဇာဓါတ္ျပည့္၀ေနလွ်င္ေတာ့ ေၿမၾသဇာ(Fertilizers) ထပ္မေကၽြးပဲ ရွင္သန္ႏုိင္ပါတယ္။ ပထမအၾကိမ္ ဖူးပြင့္ၿပီး ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ဖူးပြင့္ဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ေျမၾသဇာ(Fertilizers)ထပ္ေကၽြးရပါမယ္။

ေမာ္ဒန္ႏွင္းဆီပင္ေတြကေတာ့ ၾကီးထြားေနခ်ိန္အတြင္း ပံုမွန္ေကၽြးေနဖုိ႔လုိပါတယ္။ ႏွင္းဆီပင္သစ္ကေလးေတြကို စုိက္ပ်ိဳးၿပီး တစ္လေလာက္ထိ ေၿမၾသဇာ ေကၽြးရပါမယ္။ အကိုင္းေတြမွာ အရြက္သစ္ကေလးေတြ ထြက္လာခ်ိန္မွာ က်ိဳးပဲ့ ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့ အကို္င္းအခက္မ်ားကိုျဖတ္ေတာက္ ၊ေပါင္းသင္ရွင္းလင္းၿပီး ခ်ိန္ကတည္းကစၿပီး ေၿမၾသဇာကို ၆ပတ္ မွ ၈ပတ္ (သို႕) ၃ ပတ္မွ ၅ပတ္ ၾကာတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းမွာ ပံုမွန္ ေကၽြးေပးသင့္ပါတယ္။ စုိက္ပ်ိဳးသူအေနနဲ႔
အပင္ရဲ့ အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီး အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ သင့္ေတာ္သလုိ ေကၽြးရမွာပါ။

အေအးကဲေဆာင္းရာသီေတြမွာ စုိက္ပ်ိဳးသူေတြကေတာ့ ပထမဆံုးဆီးႏွင္း (ႏွင္းဦး) မက်ခင္ ၆ပတ္ေလာက္ အလုိကတည္းက ႏုိက္ထရုိဂ်က္(Nitrogen) ပါတဲ့ ေၿမၾသဇာ ေကၽြးတာကို ရပ္ထား သင့္ပါတယ္။ ႏုိက္ထရုိဂ်င္ဟာ အေအးပိုင္းမွာ ႏုညံ့တဲ့ အညြန္႕အတတ္ေတြၾကီးထြားမႈကို ပ်က္စီးေစတတ္လို႔ပါ။ ေဖာ့စပါးရပ္(Phosphrous)
ႏွင့္ ပိုတတ္စီယမ္(Potassium) ကိုေတာ့ အျမစ္ႏွင့္ အညႊန့္အတက္ေတြ သန္မာေအာင္ ေဆာင္းရာသီမွာ ဆက္ေကၽြးႏုိင္ပါတယ္.။

#ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း

ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ႏွင္းဆီပြင့္ေအာင္ေစာင့္ရပါေတာ့မယ္။ ေန႔စဥ္နံနက္ပုိင္းေတြမွာ ပံုမွန္ေရေလာင္းေပးသင့္ပါတယ္။ ေနာက္ အကိုင္းမ်ား ေျခာက္လာလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မသန္မာေသာ အကိုင္းမ်ားကို လည္းေကာင္း၊ အပင္ပြားမ်ား ေသသြားလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ရွင္းလင္းခုတ္ထြင္ပစ္ရပါမယ္။ ကတ္ေက်း ကဲ့သို႔ျဖတ္ေတာက္ကိရိယာကို ထက္ရွေအာင္ ျပဳလုပ္ထားသင့္ပါတယ္။ ပင္စည္ၾကီးတာေတြ ျဖတ္ေတာက္ဖုိ႔အတြက္ (purning saw) ေပါင္းရွင္းလႊေသးေသးတစ္လက္လည္း ေဆာင္ထားသင့္ပါတယ္။ ျဖတ္ေတာက္ၿပီးေသာ အကိုင္းမ်ားကို အေကာင္မ်ားတတ္ျခင္း၊ ႏွင္းဆီ ပိုးက်ျခင္းမ်ားမွ ကာကြယ္ရန္ အရက္ပ်ံဆြတ္ျဖန္းေပးထားသင့္ပါတယ္။
အကိုင္းျဖတ္ေတာက္ျခင္းကို ႏွစ္စဥ္ အပြင့္ ခူးၿပီးမွာ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

အပင္ျခံဳကို ကန္လန္႔ျဖတ္ေနေသာ အကိုင္းမ်ားကိုလည္း ျဖတ္ေတာက္သင့္တယ္။ ထုိကိုင္းမ်ားကိုရွင္းျခင္းျဖင့္ အပင္ျခံဳအတြင္း ေလႏွင့္ေန ျဖတ္သန္းဖုိ႔ ေကာင္းစြာ ေနရာရေစမွာပါ။
ျဖတ္ေတာက္ရာမွာလည္း အတိမျဖတ္ပဲ ေစြေစာင္းေစာင္းကို အပင္ရဲ့ဆန္႔က်င္ဘက္ကို မ်က္ႏွာမူၿပီး ျဖတ္ေတာက္ေပးပါ။ ဒါမွာသာ ေနာက္ပိုင္းထြက္လာမည့္ အကိုင္းအသစ္ေတြဟာ အပင္အလယ္မွာပဲ စုေနပါလိမ့္မယ္။ အရမ္းရွည္လြန္းတဲ့ အကိုင္းေတြကို သံုးပံု တစ္ပံုေလာက္အထိ ပိုင္းျဖတ္သင့္ပါတယ္။ အပြင့္ပြင္႔ခါနီးတဲ့အခါ အပြင္းနား ကပ္ေနတဲ့ အရြက္ဟာ အလက္ငါးလက္ခြဲေနတဲ့ အရြက္ပါ။ အကယ္၍ ႏွင္းဆီႏြယ္ပင္အျဖစ္ စုိက္မယ္ဆုိရင္ ေသခ်ာ ျဖတ္ပိုင္းတတ္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ တကယ္ကၽြမ္းက်င္တဲ့ သူနဲ႔တုိင္ပင္ၿပီး ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။

ႏွင္းဆီပင္ေတြဟာ ပိုးမြားေတြကို အလြန္ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အပင္မ်ိဳးပါ။ ပိုးက်ၿခင္း ပ်က္စီးျခင္းမွာ ကာကြယ္ႏုိင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးသင့္တာေတြက
-နံနက္တုိင္း ေရေလာင္းေပးပါ။ ဒါမွာသာ အရြက္ေတြ အကို္င္းေတြ တစ္ေနကုန္ေျခာက္ေသြ႔ၿပီး မိႈတတ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္မွာပါ။
-ေျခာက္ေသြ႔ေနတဲ့ အရြက္ေတြ အကိုင္းေတြ၊ မိႈတတ္ေနတာေတြ ေတြ႔တာ နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းဖယ္ရွားေပးပါ။
-ေဆာင္းတြင္းမွာဆုိလွ်င္ ေရာ္ရြက္ေတြကိုဖယ္ရွားေပးပါ။
-ေပါင္းရွင္းကိုင္းျဖတ္ၿပီးလွ်င္ ရြက္သစ္၊ ကိုင္းသစ္မ်ားမထြက္ခင္ (lime-sulfure) ကဲ့သုိ႔ေသာ အရည္မ်ားကို အင္းဆက္ပိုးေတြ ဥမဥေအာင္ႏွင့္ အကိုင္းေတြ ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ျဖန္းေပးသင့္ပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းေစာင့္ေရွာက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြပါခင္ဗ်ာ။
တကယ္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ ရင္ေတာ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူေတြႏွင့္ တုိင္ပင္ျပီး စိုက္ပ်ိဳးသင့္ပါတယ္။

Ref: MMO - ၿမန္မာအင္ဂ်င္နီယာဖိုရမ္ ႏွင့္ စိုက္ပ်ိုးနည္း

ႏွင္းဆီပန္း ကုိ အျမန္ဆုံး ႀကီးထြားေအာင္ ဘယ္လုိ စုိက္မလဲ ?

၁ ။ ပထမဆုံး ၆ လက္မခန္႔ ေျမက်င္း တူးပါ။

၂ ။ ေျမက်င္းထဲ ကုိ သဲ အနည္းငယ္ေအာက္ခံ ထည့္ပါ ။

၃။ စုိက္ပ်ဳိးလုိသည့္ ႏွင္းဆီေရာင္ ကုိ ကုိင္းျဖတ္ပါ။
ကုိင္းသည္ စုိက္ပ်ဳိးရန္ ရင့္သည့္ ကုိင္း ျဖစ္ရန္လုိသည္ ။ ၉ လက္မ အရွည္ခန္႔ ျဖတ္ လ်င္ လုံေလာက္သည္။

၄။ အာလူး အနည္းငယ္ႀကီးတာ ကုိ ယူပါ ။ စုိက္မည့္ ႏွင္းဆီ ကုိင္း ကုိ အရင္းပုိင္းခၽြန္ၿပီး အာလူးထဲ ကုိ ၃ပုံ ၂ပုံ ခန္႔ထိ ထုိးစုိက္ပါ ။

၅ ။ အာလူးထဲ စုိက္ၿပီးသား ႏွင္းဆီကုိင္းေတြ ကုိ ေျမႀကီးထဲ ျမဳတ္ၿပီး စုိက္လုိ႔ရပါၿပီ ။
အာလူးမွာပါတဲ့ ႂကြယ္ဝလွတဲ့ ဓာတ္ေတြနဲ႔ ေရဓာတ္ဟာ ႏွင္းဆီပင္ ကုိ အလြယ္တကူ ႀကီးထြား ရွင္သန္ ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Credit:Traveller

ဗဟုသုတ​ေက်းရြာ

🔍သတိထားသင့္ေသာ ႏွင္းဆီရြက္ေျပာက္ေရာဂါ🔍

 ☑ေတာင္သူဦးႀကီးတို့ရဲ့ ႏွင္းဆီစိုက္ခင္းမွာ ႏွင္းဆီရြက္ေျပာက္ေရာဂါသည္ ေခါင္းစားရေသာ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္သည္။ ရာသီဥတုစိုစြတ္ၿပီး ေအးျမေသာရာသီအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ေရာဂါက်စျမဲ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ႏွင္းဆီရြက္ေျပာက္ေရာဂါအေၾကာင္းကို တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါတယ္ ခင္ဗ်…

 ☑Diplocarpon rosae သည္ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ သက္ရွိျဖစ္သည္။

 🏵ေရာဂါလကၡဏာမ်ား🏵

 ☑လက္မ၀က္ခန္႔ရွိေသာ အမည္းေရာင္အစက္မ်ား အရြက္မ်က္ႏွာျပင္ေပၚတြင္ စတင္ျဖစ္လာသည္။ အမည္းစက္ေဘးပတ္လည္တြင္ အဝါေရာင္အနားသက္ေလးမ်ားကို ေတြ႕ရၿပီး ေရာဂါျပင္းထန္လာပါက အရြက္မ်ားေႂကြက်သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ႏွင္းဆီကိုင္းမ်ားေပၚတြင္ ပန္းနီေရာင္ (purple-red) အကြက္မ်ားေတြ႕ရမည္။

 ☑ဤေရာဂါျဖစ္ေစေသာ မွိုသည္ ပင္ႂကြင္းပင္က်န္မ်ားတြင္ခိုေအာင္းေနထိုင္ေသာေၾကာင့္ပင္ႂကြင္းပင္က်န္မ်ားကို ရွင္းထုတ္ရမည္။ မွိုစပိုးမ်ား ပ်ံ႕ပြားမွုနည္းေစရန္ အပင္ေပၚမွ ေရေလာင္းျခင္းကို အထူးေရွာင္ရမည္။ ပင္လုံးျပန္႔အာနိသင္ရွိေသာ မွိုသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖန္းေပးသင့္သည္။ မိူေရာဂါေဆးမ်ားျဖစ္သည့္ Captan, Chlorothalonil, Mancozeb, Maneb, Sulfur, Thiophanate methyl စသည့္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ သို့မဟုတ္ ႏွစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ဖ်န္းေပးသင့္သည္။

 ✌မွတ္ခ်က္ အထက္ေဖာ္ျပပါမွိုေဆးမ်ားမွာ မည္သည့္ ကုမၼဏီ၏ ေစ်းကြက္နာမည္ကိုေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါ

A.i. ကိုသာ ေျပာထားျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ မည္သည္ဆိုင္တြင္မဆိုေမးျမန္း၀ယ္နိုင္ပါသည္။

#New Article #Shwe arr fertilizer

Sea Foods ႏွစ္​မ်ိဳး ခ်က္​စားၾကပါလား

ကင္းမြန္သံပုရာေပါင္း
•••••••••••••••••••••

ကင္းမြန္ငါးႀကီးႀကီး...........၃၀က်ပ္သားခန္႔
စပါးလင္........................၂ေခ်ာင္း
ၾကက္သြန္ျဖဴ...................၇တက္
င႐ုတ္သီးစိမ္း..................၅ေတာင့္
ခ်င္းအမွ်င္......................အနည္းငယ္
တ႐ုတ္နံနံ......................အနည္းငယ္
သၾကား ၊ဟင္းခတ္မႈန္႔.......လိုအပ္သလို
ငါးငံျပာရည္
သံပုရာရည္....................မိမိႏွစ္သက္သလို

ေဂၚဖီႏွင့္မုန္လာဥနီအမွ်င္ျခစ္လက္ႏွစ္ဆုပ္ခန္႔ကိုျပင္ဆင္ထားပါ။

ကင္းမြန္ငါးေတြကိုေရေဆးသန္႔စင္ပါ။မိမိႏွစ္သက္သလိုအကြင္းႀကီးႀကီးျဖစ္ေစ၊ဓားနဲ႔မႊန္း၍ျဖစ္ေစလွီးျဖတ္ပါ။

ၾကက္သြန္ျဖဴ ၊င႐ုတ္သီးစိမ္းတို႔ကိုသီးသန္႔စီညႇက္ေနေအာင္ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားပါ။

အိုးတစ္လုံးအတြင္းမွာစပါးလင္ဓားျပား႐ိုက္တစ္ခု၊သံပုရာခြံအနည္းငယ္ထည့္ၿပီးေရဆူလွ်င္လွီးျဖတ္ထားတဲ့ကင္းမြန္ငါးေတြကိုျဖဴေဖြးသြားတယ္ဆို႐ုံေလးေရေႏြးေဖ်ာပါ။

ေရေအးေလာင္း၊အေအးခံပါ။

ေနာက္ထပ္အိုးတစ္လုံးမွာေရလီတာဝက္ခန္႔ကိုအျခားစပါးလင္ဓားျပား႐ိုက္တစ္ခုျဖင့္ဆူပြက္သည္အထိအပူေပးပါ။

ဆူေနတဲ့ေရထဲသို႔အမွ်င္ျခစ္ထားတဲ့ေဂၚဖီႏွင့္ဥနီအမွ်င္မ်ားကိုထည့္ျပဳတ္ပါ။အနည္းငယ္ႏႈးအိလာလွ်င္ဇကာတစ္ခုျဖင့္စစ္ထုတ္ၿပီးအေအးခံထားပါ။

ထိုအရြက္ျပဳတ္ရည္ကိုေရစစ္ဇကာျဖင့္ျပန္စစ္ၿပီးအပူေပးပါ။အမွ်င္လွီးထားတဲ့ခ်င္း၊ႏုပ္ႏုပ္စဥ္းထားတဲ့ၾကက္သြန္ျဖဴနင့္င႐ုတ္သီးစိမ္းေတြထည့္ၿပီးအဖုံးပိတ္ထားပါ။

တစ္ပြက္ဆူလာၿပီဆိုရင္ငါးငံျပာရည္၊သံပုရာရည္၊သၾကား၊ဟင္းခတ္မွဳန္႔၊ဟင္းခ်က္ဝိုင္တို႔ျဖင့္အရသာသြင္းပါ။မီးပိတ္ၿပီးေခတၱထားပါ။

ျပင္ဆင္မယ့္ပန္းကန္ရဲ႕ေအာက္ေျခမွာျပဳတ္ထားတဲ့ေဂၚဖီႏွင့္ဥနီအမွ်င္ေတြကိုျဖန္႔ခင္းပါ။ေရေႏြးေဖ်ာထားတဲ့ကင္းမြန္ငါးေတြကိုအလွဆင္ၿပီးစီရီထည့္ပါ။

ခ်က္ထားတဲ့ေဆာ့စ္ရည္ကိုျပန္လည္အပူေပးပါ။ဆူလာလွ်င္တ႐ုတ္နံနံတစ္ဝက္ခန္႔ထည့္ေမႊပါ။

ျပင္ဆင္ထားတဲ့ပန္းကန္ေပၚသို႔ေဆာ့စ္ရည္ေတြေလာင္းခ်ၿပီးလက္က်န္တ႐ုတ္နံနံေလးျဖင့္အလွဆင္ပါ။

Photo Credit ...Daw Nway(ျမဝတီ)
ေအာင္ဇဗၺဴလင္းအပန္းေျဖဥယ်ာဥ္။

ပုစြန္ဆိတ္အစိမ္းသုပ္
•••••••••••••••••••••

ဒီဟင္းပြဲကထူးဆန္းလွသည္။ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ေလွာင္ကန္ထဲကပုစြန္အ႐ွင္ေလးေတြကိုဇကာႏွင့္ဖမ္းၿပီးဟင္းပြဲျပင္ဆင္ၾကသည္။ေျမအိုး(သို႔)ေႂကြအိုးေလးထဲျပင္ဆင္လာေတာ့အဖုံးေလးဖြင့္လိုက္တာႏွင့္ပုစြန္ေလးေတြကထခုန္ေနတာမ်ိဳးၾကဳံဖူးသည္။ေသၿပီးသားလတ္ဆတ္တဲ့ပုစြန္ဆိတ္အစိမ္းေလးေတြအသုံးျပဳႏိူင္သည္။

ပုစြန္ဆိတ္အစိမ္း.............၁၀က်ပ္သား
ၾကက္သြန္နီ.. ................၂လံုး
႐ွမ္းနံနံ.........................၅ပင္ခန္႔
ပူဒီနံ............................၁၀ညႊန္႔ခန္႔
ထိုင္းဆန္ေလွာ္မႈန္႔............၂ဇြန္း
င႐ုတ္ေလွာ္မႈန္႔.. ..............၁ဇြန္း
ပုစြန္ငံျပာရည္.. ...............၂ဇြန္း
သံပါရာရည္.....................၁ဇြန္းခြဲ
သၾကား၊ဟင္းခတ္မႈန္႔........အနည္းငယ္စီ

ဒီဟင္းပြဲျပင္ဆင္မယ္ဆိုရင္ထိုင္းပုံစံဆန္ေလွာ္မႈန္႔ရဖို႔ဦးစြာျပဳလုပ္ရပါမယ္။

ဆန္လက္တစ္ဆုပ္ခန္႔ကိုေရေဆး၊ေျခာက္ေအာင္ျဖန္႔ကာ
ပါးပါးလွီးထားတဲ့ပဒဲေကာ၊စပါးလင္၊ေတာေ႐ွာက္ခါးရြက္ေတြထည့္ကာမီးေအးေပးမွာေမႊးေနေအာင္ေလွာ္ေပးၿပီး
ညႇက္ေအာင္ေထာင္းေပးပါ။

ပုစြန္ဆိတ္ေလးေတြကိုေရေဆးသန္႔စင္ထားပါ။

ၾကက္သြန္နီႏွင့္႐ွမ္းနံနံကိုေရေဆး၊ပါးပါးလွီးၿပီးေရစစ္ထားပါ။ပူဒီနံအညႊန္႔ေလးေတြကိုလည္းသန္႔စင္ထားပါ။

ဇလုံတစ္ခုအတြင္းမွာသၾကား၊ဟင္းခတ္မႈန္႔၊ပုစြန္ငံျပာရည္၊သံပါရာရည္တို႔ကိုေပ်ာ္ဝင္သည္အထိေမႊေပးပါ။

ဆန္ေလွာ္မႈန္႔၊င႐ုတ္ေလွာ္မႈန္႔ေတြထည့္ေပါင္းၿပီးရင္ေရစစ္ထားတဲ့ပုစြန္ဆိတ္အစိမ္းေတြကိုထည့္ပါ။

ပါးပါးလွီးထားတဲ့ၾကက္သြန္နီ၊႐ွမ္းနံနံေလးေတြထည့္ေပါင္းၿပီးဖြဖြေလးေမႊေပးပါ။

ပူဒီနံရြက္၊င႐ုတ္ေျခာက္ေတာင့္ေၾကာ္ေလးအလွဆင္ၿပီးခ်က္ခ်င္းသုံးေဆာင္ပါ။

Photo Credit..Daw Nway(ျမဝတီ)
ေအာင္ဇဗၺဴလင္းအပန္းေျဖဥယ်ာဥ္။

(ဟင္​းခ်က္​နည္​းမ်ား စာမ်က္​ႏွာက ကူးယူ​ေဖာ္​ျပသည္​)

Vegetarianism သက္သတ္လြတ္ ႏွင့္ က်န္းမာေရး

၁။ ၂၇ ႏွစ္ႏို႔တိုက္မိခင္ပါ။ သတ္သက္လြတ္စားသူပါ။ အားေဆးေတြကို ဘယ္လိုအေျခအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေသာက္ရတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တုန္းကေတာ့ ဆက္တုိက္ေသာက္ခဲ့တာ ခုေမြးျပီးေရာ ေသာက္သင့္ေသးလားလို႔ သိခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္မရခင္တုန္းက ေသြးစစ္ဖူးတာ သံဓါတ္ ဇင့္ဓါတ္၊ ဗီတာမင္ စီ၊ ဒီ  ခ်ိဳ႕ယြင္းတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အဲ့တုန္းက ဇင့္ဓါတ္အရည္နဲ႔လာတာ ဝယ္ေသာက္ဖူးတယ္။ ကေလးရသြားေတာ့ ဆရာဝန္ေသာက္ခိုင္းတဲ့ ေဖာ့လစ္အက္ဆစ္နဲ႔ ဗီတာမင္ဒီကို ေသာက္ခဲ့ပါတယ္။ ခုေမြးျပီးေရာ ေသာက္လို႔ရေသးလား လိုအပ္ေသးလားဆရာ။သတ္သက္လြတ္စားသူေတြ ဘာအားေဆးေသာက္သင့္လဲဆရာ။ က်မအမ်ိဳးသားက သတ္သက္လြတ္စားသူမို႔ အသားဟင္းမခ်က္စားျဖစ္ေတာ့ဘူး။ က်မလဲ အသားမစားတာ ၾကာေတာ့ သတ္သက္လြတ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ ကေလးကိုမိခင္ႏို႔လဲတုိက္ေနပါတယ္။ ကေလးလဲက်န္းမာပါတယ္။ အားေဆးတုိက္သင့္သလားဆရာ။ ျဖည့္စြက္စာေကၽြးတာေတာ့ ပဲ အျမဲပါပါတယ္။

၂။ က်ေနာ့္အေဖက အသက္ ၁၂ အရြယ္ကေန ႏွစ္ ၆ဝ လံုး သက္သတ္လြတ္စားပါတယ္။ အျပင္အစားအစာလည္း အစားနည္းပါတယ္။ အရက္မေသာက္၊ ေဆးလိပ္မေသာက္၊ ကြမ္းမစားပါဘူးဆရာ။ ေနာက္ဆံုး ေရဖ်င္းျဖစ္ျပီး ေရေဖာက္ထုတ္တာနဲ႔ တပတ္အတြင္း ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္ဆရာ။ အနီးဝန္းက်င္က လူေတြလည္း သက္သတ္လြတ္စား သမားေတြရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္လည္း သက္သတ္လြတ္စားဖို႔ ႀကိဳးစားေနလို႔ပါဆရာ။ ဒီေရဖ်င္းျဖစ္တာက သက္သတ္လြတ္စားတာနဲ႔မ်ား သက္ဆိုင္ပါသလားဆရာ။

၃။ အစားအေသာက္စားရင္ သက္သတ္လြတ္ အသီးအႏွံခ်ည္းပဲစားတာ လူအတြက္ ေကာင္းပါသလားဆရာ။ အဲလိုစားရင္ အာဟာရဓါတ္ေတြ ဘာေတြမ်ား ခ်ိဳ႕ယြင္းႏိုင္ပါသလဲဆရာ။

ဆရာဝန္ေတြကေတာ့ သက္သတ္လြတ္စားပါလို႔ မတိုက္တြန္းပါ။ အာဟာရအေၾကာင္းစာမွာ လူေတြဘယ္ဓါတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္လိုသလဲ၊ ဘယ္အစာေတြကရသလဲ ဆိုတာေတြေတြ႔မွာပါ။ ဒီဓါတ္ေတြ ဘယ္ကေနရရ ျပည့္ဝ + မွ်တဘို႔သာ ဆရာဝန္ေတြက တိုက္တြန္းပါတယ္။ လူေတြဟာ အစံုစားသက္ရွိ ျဖစ္တယ္။ မိဘဘိုးဘြား အစံုစားသူေတြကေန ေမြးလာသူေတြရဲ႕ ပင္ကို္ယ္ဟာ အစံုလိုတယ္။ အသားထဲကသာ ရတာတုိင္းကိုေတာ့ အသားမစားသူေတြ မရႏိုင္ပါ။ အားေဆးဆိုတိုင္းလဲ အစားအစာေလာက္မျပည့္စံုပါ၊ မေကာင္းလွပါ။

သက္သတ္လြတ္ စားတာမွာ က်န္းမာေရးေဒါင့္ကၾကည့္ရင္ အက်ိဳးေတြေရာ စိုးရိမ္စရာေတြပါရွိတယ္။ သုေတသန အေျဖေတြအရ အဝလြန္သူနည္းတယ္၊ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ နည္းတယ္။ ေသြးတိုးေၾကာင့္ ေသဆံုးရတာ နည္းတယ္လို႔ သိရတယ္။ (ကယ္လိုရီ) အဆီကေနရတာ နည္းတယ္။ (ဖိုက္ဘာ) ပိုရမယ္။ ပိုတက္ဆီယမ္ နဲ႔ ဗီတာမင္ (စီ)။ (အီး) ေတြရမယ္။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေလ့လာမႈတခုအရ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းလို႔ ေသဆံုးရသူ ေယာက္်ား ၃ဝ% နဲ႔ မိန္းမ ၂ဝ% ပိုနည္းတယ္။ ဒါဟာ Saturated fat, Cholesterol and Animal protein အဆီဓါတ္ေတြနည္းလို႔ျဖစ္တယ္။

အားနည္းမွာေတြကေတာ့ -

• ဖက္တီးအက္စစ္၊ (အိုမီဂါ-၃) ကို Olive oil, soy, walnuts, pumpkin seeds, canola oil, kiwifruit, hempseed, algae, chia seed, flaxseed, echium seed, lettuce, spinach, cabbage နဲ႔ purslane ေတြကရမယ္။ ပဲပုတ္စားပါ။ အေစ့အဆံစားပါ။

• (ပရိုတင္း) နည္းနည္းေလး နည္းတယ္။ အားကစားသမားေတြဆိုရင္ သိပ္မဆင္မေျပဘူး။ စံုေအာင္စားသူဆိုရင္ေတာ့ နည္းတာ မေတြ႔ဘူးလို႔ ႏိုင္ငံစံုက ေလ့လာမႈေတြက ဆိုတယ္။

• သံဓါတ္ပါဝင္မႈမွာ အေလးခ်ိန္အရ အတူတူပဲပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔အသံုးခ်ဘို႔ အစြမ္းမွာေတာ့ နည္းတဲ့အမ်ိဳးအစားျဖစ္ေနတယ္။ မဲနက္၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မုန္လာပြင့္စိမ္း၊ မုန္လာထုပ္၊ မုန္လာျဖဴ၊ သီဟိုေစ့၊ နတ္ေတာ္ပဲ၊ ပဲပုပ္၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ စတာေတြမွာ သံဓါတ္ပါတယ္။ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးစားပါ။

• ဗီတာမင္ ဘီ (၁၂) ဆိုတာ အသီးအႏွံကရတာ မဟုတ္ပါ။ ဘီ ၁၂ ကို ကိုယ္ကလိုတာ နည္းနည္းေလးေပမဲ့ ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ ဆိုးတာေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အာရံုေၾကာအားနည္းေစမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ နည္းရင္ အထဲကကေလးကို ထိခိုက္မယ္။ ဝ-၆ လ ကေလး = 0.4 mcg (မိုက္ခရိုဂရမ္)၊ ၉-၁၃ ကေလး = 1.8 mcg (မိုက္ခရိုဂရမ္)၊ ၁၄ ႏွစ္သား = 2.4 mcg (မိုက္ခရိုဂရမ္)၊ ႏို႔တိုက္မိခင္ = 2.8 mcg (မိုက္ခရိုဂရမ္)။

• ကယ္လ္စီယမ္ကို အသားစာသူေတြနဲ႔ အတူရႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာေတာ့ ကိုယ္ထဲဓါတ္ျပဳမႈ အားနည္းတာေတြ႔ရတယ္။ ႏြားႏို႔ပါ ေသာက္သူေတြဆိုရင္ ေကာင္းမယ္။ မုန္လာပြင့္စိမ္း၊ ပဲသီး၊ ပဲစို၊ ပဲနီေလး၊ မုန္လာထုပ္၊ မုန္လာျဖဴ၊ ဟင္းႏုႏြယ္ေတြမွာ ကယ္လ္စီယမ္ ပါတယ္။ စိမ္းတဲ့အသီးအရြက္ အမယ္စံုေအာင္စားပါ။

လူေတြဟာ အေကာင္ေတြလိုပဲ၊ စားတဲ့အစာအေပၚမူတည္ျပီး ရုပ္ေရာ စိတ္ကိုပါ မတူၾကပါ။ ဘာသာေရးအရ အသားေရွာင္ရင္ ဘာသာေရးအက်ိဳးရပါလိမ့္မယ္။ လူတိုင္းဟာ ဘယ္ဟာကို ဦးစားေပးမလဲဆိုတဲ့ ဒိြဟကို ၾကံဳရျပီး၊ ကိုယ့္သေဘာအရ ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။

ဟင္ဒူဘာသာဝင္ေတြက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြထက္ ပိုျပီးအသား မစားၾကပါ။ ႏြားႏို႔ကိုေတာ့ အေတာ္ေသာက္ၾကတယ္။ ဒိထက္ ပိုသူေတြက ၾကက္ဥ စားတယ္။ ေနာက္တဆင့္သမားေတြက ငါး၊ ၾကက္သားစားတယ္။ အမဲသားကိုေတာ့ ေရွာင္ၾကတယ္။ အသက္သတ္လြတ္မ်ားတဲ့ ဟင္ဒူဘာသာဝင္ေတြက သန္းေထာင္ဂဏန္းရွိျပီး၊ အမဲသားကို ပင္မစားတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြက သန္းေထာင္နဲ႔ရွိၾကတယ္။ ဘာအသားမွမေရြးတဲ့ တရုပ္ေတြကလည္း သန္းေထာင္ေက်ာ္ရွိတယ္။။

တရုပ္ျပည္ လူဦးေရ = ၁႕၃၅၇ ဘီလီယန္
အိႏိၵယႏိုင္ငံ လူဦးေရ = ၁႕၂၅၂ ဘီလီယန္
တကမာၻလံုး မြတ္ဆလင္လူဦးေရ = ၂႕၃၄ ဘီလီယန္
တကမာၻလံုး ဗုဒၶဘာသာဝင္လူဦးေရ = ၁႕၆ ဘီလီယန္

က်န္းမာေရးအရ ေရာဂါေတြက ဘယ္ဘာသာတရားကိုမွ မခြဲျခားပါ။

- Nutrition Facts အျမစ္-အသဲ ခြဲသိရေအာင္http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/03/nutrition-facts.html

- Nutrition အာဟာရ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/12/nutrition.html

- Folic acid ေဖါလစ္-အက္စစ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/folic-acid.html

- Calcium blood test (ကယ္လ္စီယမ္) စစ္ေဆးျခင္းhttp://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/02/calcium-blood-test.html

- Iodine ပင္လယ္နဲ႔မနီး လည္ပင္းၾကီး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/iodine.html

- Iron supplements သံဓါတ္အားေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/iron-supplements.html

- Iron supplement and Liver diseases သံဓါတ္နဲ႔ အသဲေရာဂါ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/iron-supplement-and-liver-diseases.html

- Omega-3 (အိုမီဂါ သရီး) ဘာလို႔ နာမည္ၾကီးhttp://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/omega-3.html

- High Calorie Food (ကယ္လိုရီ) မ်ားတဲ့ အစားအစာမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/07/high-calorie-food.html

- Ascites Causes ေရဖ်င္းဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလဲhttp://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/ascites-causes.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ