မႏၱေလးၿမိဳ႕မွ
လူမႈေရးအဖြဲ႕မ်ား အမုန္းမပြားေရး ႏႈိးေဆာ္
“လူသားအခ်င္းခ်င္း
အမုန္းမပြားဖို႔ ငါတို႔ႏႈတ္ကို ေစာင့္စည္းစို႔” စာတမ္းေတြ ရိုက္နိွပ္ထားတဲ့
တူညီတီရွပ္ေတြ၀တ္ဆင္ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕က လူမႈေရး အသင္းအဖဲြ႕ေတြ ဒီေန႔
စုေပါင္းေရကစားခဲ့ၾကပါတယ္။မႏၱေလးၿမိဳ႕ က်ံဳးေျမာက္ဘက္ ၂၄ လမ္းနဲ႔ ၇၃-၇၄ လမ္းၾကားမွာ ဘာသာေပါင္းစံုက ကေလးငယ္ေတြ စုေပါင္းၿပီး ေရကစားခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဦးေဆာင္စီစဥ္ခဲ့တဲ့ “ပန္းစကား” အဖြဲ႔က ကိုညီညီေက်ာ္က အခုလို ေျပာ ပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ ကေလးေတြကို ဖိတ္ေခၚတယ္၊ ဘာသာေပါင္းစံု လူမ်ဳိးေပါင္းစံု အပါအဝင္ လမ္းေပၚမွာသြားေနတဲ့ ကေလးေတြပါ ဖိတ္ေခၚခဲ့တယ္၊ ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ ဒီကေလးေတြရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက နံပါတ္ ၁ ျဖစ္သလို နိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ ရိုးရာပြဲေတာ္ဟာ အားလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အသိကေလးကို မွ်ေဝခ်င္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဒီအစီအစဥ္ေလးကို က်ေနာ္တို႔ကလုပ္ျဖစ္သြားတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ပန္းစကားဆိုတဲ့ ပိေတာက္ပန္းကေလး ကိုက္ထားတဲ့ တီရွပ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဝတ္ဆင္ပါတယ္၊ ေပးခ်င္တဲ့ဟာေလးက လူသားအခ်င္းခ်င္း အမုန္းမပြားဖို႔ ငါတို႔ႏႈတ္ကို ေစာင့္စည္းစို႔ ဆိုတဲ့တီရွပ္ကေလးကို ဝတ္ဆင္ထားပါတယ္ "
ဒီကေန႔ တူညီ၀တ္စံုေတြနဲ႔ ေရကစားခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္ကို မႏၱေလးၿမိဳ႕က မိဘမဲ့ကေလးေတြ၊ HIV/AIDS ေဂဟာက ကေလးေတြနဲ႔ လမ္းေတြေပၚမွာပဲ ေနထိုင္ၾကတဲ့ အိုးအိမ္မဲ့ ကေလးေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ “ပန္းစကား” အဖြဲ႔ဟာ သႀကၤန္ကာလအတြင္း လူမ်ိဳးေရးဘာသာေရး အမုန္းပြားေစမယ့္ အေျပာအဆိုေတြကို ေရွာင္ရွားၾကဖို႔အတြက္ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ၊ စတစ္ကာေတြနဲ႔ တီရွပ္အက်ႌေတြကို အခုရက္ပိုင္းအတြင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါတယ္။
RFA - မႏၱေလးၿမိဳ႕မွ လူမႈေရးအဖြဲ႕မ်ား အမုန္းမပြားေရး ႏႈိးေဆာ္
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီဥပေဒ ထြက္လာဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေန
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ
ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒတခု
ပထမဆံုး ျပဌာန္းႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြနဲ႔ လူထု အေျချပဳအဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြနဲ႔ လူထုအေျချပဳကြန္ရက္ေတြရဲ႕ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေကာ္မတီက အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ဥပေဒၾကမ္း တရပ္ ေရးဆြဲႏိုင္ဖို႔ ေဆြးေႏြး ညိွႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပူးေပါင္းေကာ္မတီမွာ ပါ၀င္တဲ့ Myanmar Positive Women Network က ေဒၚေခ်ာစုက ဒီဗီြဘီကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔က အိတ္ခ်္အိုင္ဗီနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ေပါ့စတစ္ေတြကိုလည္း တကယ္အက်ဳိးျပဳၿပီးေတာ့ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ေလ်ာ့က်ၿပီးေတာ့ ကုသမႈ၊ ကာကြယ္မႈေတြကို အကုန္လံုး အဆင္ေျပမယ့္ ဥပေဒ တခု ထြက္ဖို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေလာေလာဆယ္မွာ အဲဒီ ဥပေဒ တခုလံုးကို မလွမ္းေသးခင္မွာ ဒီျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ဥပေဒထဲမွာ ဘယ္ဥပေဒက အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ရွိတဲ့ လူေတြအေပၚမွာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနလား၊ ၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ေရးေတြမွာ ဘာေတြ အခက္အခဲျဖစ္ေနလည္း အဲဒါေတြကို က်မတို႔ ၾကည့္သြားမယ္လို႔ အရင္ဆံုး စဥ္းစားထားတယ္ေပါ့။”
ဒီ ဥပေဒေရးဆြဲရာမွာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းနဲ႔ ေဒၚစႏၵာမင္းတို႔လည္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚစႏၵာမင္းကေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းမွာ ဘာေတြ ထည့္သြင္းမယ္ဆိုတာကို မစဥ္းစားရေသးပဲ ခုမွာ စတင္ျပင္ဆင္ေနတဲ့အဆင့္ပဲ ရွိေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ နားတဲ့ကာလမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ဥပေဒကို ဆဲြမယ္လို႔ လုပ္ေနတာ။ မဆဲြရေသးပါဘူး။ က်မတို႔ အခုမွစၿပီး ျပင္ကာစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ မဆဲြရေသး ပါဘူး။ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ နားမယ့္အခ်ိန္မွာ ေတြ႔မယ္လို႔ စီစဥ္ထားတာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ က်မတို႔ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ဘာေတြ ထည့္မယ္ဆိုတာက အဓိက ဘယ္ဟာကို ဦးတည္ၿပီး၊ ခဲြျခားဆက္ဆံျခင္းကို ဦးတည္ၿပီး လုပ္မွာလား၊ ဘယ္ဟာကို လုပ္မွာလဲဆိုတာ က်မတို႔ မဆံုးျဖတ္ရေသးဘူး။”
ဒီဥပေဒၾကမ္းမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီေ၀ဒနာရွင္ေတြ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ထည့္သြင္းေရးဆြဲႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာသြားမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပိုး ကူးစက္ခံေနရသူ တေယာက္ကေတာ့ ဥပေဒမွာ ပါေစခ်င္တဲ့ အခ်က္နဲ႔ သူႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“လုပ္ငန္းခြင္မ်ားလည္း သူတို႔ကေတာ့ ထုတ္ပစ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ခဏ နားလိုက္ပါအံုးဆိုၿပီး ျပန္ၿပီးေတာ့ အလုပ္ မခန္႔ေတာ့တာမ်ဳိးေပါ့ေလ။ လူက က်န္းမာလာတယ္၊ ေဆးေသာက္လိုက္လို႔ ေနေကာင္း လာေပမယ့္ ျပန္မခန္႔တာေတြေပါ့ေလ။ ေရာဂါရွိေပမယ့္ လုပ္ႏိုင္ေနေသးတယ္ ဆိုရင္ေပါ့ေနာ္ လုပ္ငန္းေတြ ခန္႔ထားေပးဖို႔ေပါ့ေနာ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေဆးပင္စင္တို႔ဘာတို႔ ဒါမ်ဳိးေပးတာေတြေပါ့။”
ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢ ေအအိုင္ဒီအက္စ္အဖြဲ႔တို႔က ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စာရင္းအရ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံေနရသူေပါင္း ၂ သိန္း ၄ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လတ္တေလာ ေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ပံုမွန္ေဆးေသာက္ဖို႔ အကူအညီလိုအပ္တဲ႔အျပင္ အလုပ္အကိုင္ေတြ ရရွိဖို႔လည္း အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတယ္လို႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီအေရး ကူညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအိုနဲ႔ ဗီယက္နမ္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းထားတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။
DVB - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီဥပေဒ ထြက္လာဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေန
အိႏၵိယနယ္ဘက္သို႔
ART ေဆး သြားယူေသာ AIDS ေရာဂါရွင္မ်ားကို အိႏၵိယ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တားျမစ္
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး
ကေလးၿမဳိ႕ရွိ HIV ေရာဂါပိုး ရွိသူမ်ားသည္ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အကူအညီျဖင့္
အိႏၵိယႏိုင္ငံဘက္သို႔ ART ေဆး သြားေရာက္ ေတာင္းခံရာတြင္ နယ္စပ္ရွိ
အိႏၵိယနယ္ျခားေစာင့္ တပ္မ်ားမွ တားျမစ္မႈမ်ားရွိေၾကာင္း ယင္းေရာဂါရွင္မ်ားႏွင့္
ေဒသခံ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ားထံမွ သိရသည္။“ခဏခဏ ႀကံဳရတယ္။ ဒီႏွစ္ထဲ ႏွစ္ခါေလာက္ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြမွာ ေဆးအလ်ဥ္မမီတာေတြ ျဖစ္တယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ HIV ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ားအသင္း (MPG) ကေလးတာဝန္ခံ ဦးအင္ဇငိုက ေျပာသည္။
နယ္စပ္ျပႆနာမ်ား ေပၚေပါက္ပါက ယင္းကဲ့သို႔ တားျမစ္ခံရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ HIV ပိုး ရွိသူမ်ားျဖစ္ၿပီး မိုေရးၿမဳိ႕သို႔ ART ေဆး သြားယူရန္အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရွင္းျပႏိုင္မွသာ ဝင္ခြင့္ရေၾကာင္း၊ ၎တို႔ ဘာသာစကား မတတ္ကြၽမ္းလွ်င္ ဝင္ခြင့္မရဘဲ ျပန္လာရတတ္ေၾကာင္း၊ ေဆးကိုလည္း လူကိုယ္တိုင္ သြားယူရေၾကာင္း ၎က ရွင္းျပသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ကေလးေဒသရွိ ေရာဂါရွင္မ်ားအတြက္ ၎တို႔အဖြဲ႔မွ တာဝန္ခံကာ ART ေဆး ထုတ္ေပးေသာ ဦးေရမွာ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ခန္႔ ရွိေၾကာင္း၊ ေဆးထုတ္ေပးမႈ အေနျဖင့္ လူနာအသစ္ ဆိုလွ်င္ တစ္ပတ္စာ ထုတ္ေပးကာ ေဆးတည့္ၿပီ ဆိုပါက တစ္လစာ၊ ဆက္လက္၍ အမ်ားဆုံး သုံးလစာအထိ ေပးေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္။
ေဒသတြင္းရွိ ေဆး႐ုံမ်ားတြင္လည္း ART ေဆးေပးမႈ ရွိေသာ္လည္း လုံေလာက္ေအာင္ မေပးႏိုင္သည့္အတြက္ မိုေရးၿမဳိ႕ဘက္သို႔ သြားေရာက္ယူရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကေလးေဒသရွိ ယင္းကိစၥ ေဆာင္႐ြက္ေပးေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက တူညီစြာ ေျပာဆိုသည္။
အပတ္စဥ္ ဗုဒၶဟူးေန႔တိုင္း ART ေဆးကို ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံႀကီးရွိ ခုခံက်/ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးဌာနတြင္ ထုတ္ေပးေနၿပီး လက္ရွိတြင္ လူႀကီး ၁၅၀ ဦးႏွင့္ ကေလး ၅၀ ဦးတို႔အား ေဆးေပးေနကာ သုံးလတစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေဆးေပးမႈႏႈန္း တိုးျမႇင့္သြားမည္ဟု သိရသည္။
အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ HIV ႏွင့္ TB ေရာဂါပိုး ရွိသူမ်ားကုိ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) မွ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မဏိပူရျပည္နယ္၊ ခ်ဴရာခ်န္ပူၿမဳိ႕တြင္ စခန္းဖြင့္ အကူအညီေပးေနၿပီး ယခင္ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရာဂါရွင္ေပါင္း ၇၀၀ ခန္႔ လာေရာက္ ကုသမႈ ခံယူေနၿပီး နယ္စပ္ရွိ မိုေရးၿမဳိ႕တြင္လည္း ေဆးခန္းခြဲ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ေဆးလာယူသူမ်ား ရွိေၾကာင္း ယင္းႏိုင္ငံထုတ္ သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။
ကေလး၊ ဧၿပီ ၂၅
The Voiceweekly - အိႏၵိယနယ္ဘက္သို႔ ART ေဆး သြားယူေသာ AIDS ေရာဂါရွင္မ်ားကို အိႏၵိယ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တားျမစ္
