Nasty boy

ဆိုးသြမ္းလူငယ္ဆိုတာ

ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးရွိတဲ့ မိဘေတြက ေက်ာင္းမွာ ကေလးအခ်င္းခ်င္းရန္ျဖစ္မွာ၊ အႏိုင္က်င့္ခံရမွာ၊ကိုယ့္ကေလးက အႏိုင္က်င့္မိမွာမ်ိဳးေတြျဖစ္မွာကို စိုးရိမ္လာၾကတယ္။ ကေလးသူငယ္ေတြအေနနဲ႕ ျပစ္မႈတစ္စံုတစ္ရာလုပ္မိခဲ့ရင္ ကင္းလြတ္ ခြင့္မရဘဲ ကေလးသူငယ္ဥပေဒအရ ေနာက္ဆက္တြဲအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္လာႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။ ကေလးအခ်င္း ခ်င္းအႏိုင္က်င့္ရာကေန ရာဇ၀တ္မႈေတြအထိျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႕ပတ္သက္ျပီး အထက္တန္းေရွ႕ေန ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္ LLB, DBL, MA (Business Law) II နဲ႕ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာေတြထဲက တခ်ိဳ႕ကိုေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢညီလာခံသေဘာတူ စာခ်ဳပ္၀င္ႏိုင္ငံျဖစ္ တယ္လို႔သိရပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုဥပေဒေတြျပ႒ာန္းထားပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ အရင္ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ The Young Offenders Acts, 1930 နဲ႕ ၁၉၅၅ခုႏွစ္၊ ကေလးသူငယ္မ်ား အက္ဥပေဒကို ရုပ္သိမ္းျပီးေတာ့ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢညီလာခံသေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ မူေတြနဲ႕ အညီ ကေလးသူငယ္ဥပေဒကို ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ အဲသည့္ဥပေဒမွာ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာေတြပါ၀င္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ကေလးသူငယ္ဥပေဒမွာ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး၊ ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ အေရးယူျခင္းမွကင္းလြတ္ခြင့္၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈလိုအပ္တဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြ၊ ျပစ္မႈနဲ႕ အေရးယူခံရတဲ့ ကေလးေတြကို စစ္ေဆးစီရင္ျခင္း၊ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ေဘးအႏၲရာယ္မွ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း၊ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ကေလးငယ္ေတြကို ခ်မွတ္တဲ့ ျပစ္မႈနဲ႕ျပစ္ဒဏ္ေတြ စတဲ့အခန္း၁၉ ခန္းပါ၀င္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ကေလးသူငယ္ဆိုတာကို ဘယ္လိုအသက္အပိုင္းအျခားနဲ႕သတ္မွတ္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ၁၆ႏွစ္မျပည့္ေသးတဲ့သူကို ကေလးသူငယ္လို႔ေခၚတယ္။ ၁၆ႏွစ္ျပည့္ျပီး ၁၈ႏွစ္မျပည့္ေသးတဲ့ သူကိုေတာ့ လူငယ္လုိ႔သတ္မွတ္တယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ကေလးရဲ႕အသက္ကိုေဖာ္ျပေပးႏိုင္မယ့္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမရွိခဲ့ရင္ ကေလးရဲ႕အသက္ကိုဘယ္လို ဆံုးျဖတ္သတ္ မွတ္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ဆရာ၀န္လို ကြၽမ္းက်င္သူရဲ႕စမ္းသပ္မႈ၊ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႕သတ္မွတ္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။  ။ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဘယ္လိုျပ႒ာန္းထားပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ကေလးသူငယ္တိုင္းဟာ လူၾကီးေတြလိုပဲ တရားဥပေဒကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာဖို႔ တာ၀န္ရွိပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ လူၾကီး၊မိဘ၊ဆရာသမားေတြရဲ႕ သြန္သင္ဆံုးမမႈကို ခံယူျပီး ေက်ာင္း၊ရပ္ရြာ၊လုပ္ငန္းခြင္စတဲ့ သူနဲ႕သက္ ဆိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ကေလးေတြ သည္လို လိုက္နာဖို႔ မိဘ၊ဆရာ၊အုပ္ထိန္းသူေတြမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ကေလးသူငယ္ေတြ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့ရင္ ဘယ္လိုအေရးယူခံရႏိုင္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ(၂၈)နဲ႕ ကေလးသူငယ္ဥပေဒ ၂၈(က)အရ အသက္ ခုႏွစ္ႏွစ္ေအာက္ ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ျပဳလုပ္မႈဟာ ျပစ္မႈမေျမာက္ဘူးလို႔ အတိအလင္းျပ႒ာန္း ထားပါတယ္။ အသက္ ခုႏွစ္ႏွစ္ႏွင့္ ၁၂ႏွစ္ၾကားရွိတဲ့ကေလးေတြဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔လုပ္ရပ္ရဲ႕သေဘာ၊ သဘာ၀နဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္ကို သိနားလည္ ေလာက္တဲ့ အသိဥာဏ္၊ အေျမာ္အျမင္ မရွိဘူးဆိုရင္ ျပစ္မႈမေျမာက္ဘူးလို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ မႈခင္းေတြကို စစ္ေဆးၾကားနာတဲ့အခါ သာမန္တရားရုံးမွာ စစ္ေဆးလို႔ မရပါဘူး။ ကေလးသူငယ္တရားရုံးမွာသာ စစ္ေဆး ၾကားနာရပါတယ္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စြပ္စြဲခံရတဲ့ ကေလးေတြကို လက္ထိတ္ခတ္တာ ၾကိဳးခ်ည္တာေတြ လံုး၀လုပ္ ခြင့္မရွိပါဘူး။ သူတို႔ကိုထားတဲ့ေနရာမွာလည္း လူၾကီးတရားခံေတြနဲ႕ သီးျခားထားရပါမယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ကေလးေတြကို ဘယ္လိုျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ကေလးသူငယ္ေတြ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္းထင္ရွားတဲ့အခါ တရားရံုးက ကေလးရဲ႕အသက္၊ အက်င့္စာရိတၲ၊ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနနဲ႕ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားပါတယ္။ ကေလး သူငယ္ရဲ႕အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ စီရင္ခ်က္မ်ိဳးကို ခ်မွတ္ရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ဆို တာ ဥပမာ- ကေလးက အက်င့္စာရိတၲအရမ္းပ်က္ျပားေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ မိဘအုပ္ထိန္းသူေတြကို ခံ၀န္ခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျပီး ျပန္အပ္ေပးတာရွိသလို အက်င့္စာရိတၲပ်က္ျပားေနတယ္ဆိုရင္ စာရိတၲျပဳျပင္ေပးဖို႔အတြက္ ငွက္ေအာ္စမ္းလို သင္တန္းေက်ာင္းေတြကို ပို႔ေပးတာမ်ိဳးကို ဆိုလိုတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့ ျပစ္မႈၾကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ ေသဒဏ္၊ တစ္သက္တစ္ကြၽန္းဒဏ္နဲ႕ ၾကိမ္ဒဏ္ေတြလံုး၀ခ်မွတ္လို႔ မရပါဘူး။

ေမာ္ဒန္။            ။ ေထာင္ဒဏ္ေရာခ်မွတ္ႏိုင္ပါသလား။ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာဆိုရင္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ အကယ္၍ကေလးဟာ ေသဒဏ္ဒါမွမဟုတ္ တစ္သက္တစ္ကြၽန္းဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ျပစ္မႈမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္တဲ့အခါ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏိုင္တယ္။ စာရိတၲအရမ္းပ်က္စီးေနျပီး ဘယ္လိုမွထိန္းမရတဲ့ ကေလး သူငယ္ဆိုရင္ေတာ့ တရားရံုးက ခုႏွစ္ႏွစ္ထက္မပိုတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ကိုခ်မွတ္ႏိုင္တယ္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့လူငယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆယ္ႏွစ္ထက္မပိုတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ရာမွာ အလုပ္ၾကမ္းကိုခိုင္းေစျခင္းမျပဳရပါဘူး။

ေမာ္ဒန္။            ။ ကေလးရဲ႕ အက်င့္စာရိတၲအရမ္းပ်က္စီးတယ္၊ မပ်က္စီီးဘူးဆိုတာကို ဘာနဲ႕ခ်ိန္ထိုး ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ကေလးရဲ႕ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္နဲ႕ သူ႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ ကိုၾကည့္ျပီး ေတာ့ ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္မွာ သည္ကေလးဟာျပစ္ခ်က္ေဟာင္းေတြရွိတယ္၊ အလားတူျပစ္မႈ မ်ိဳးေတြကို က်ဴးလြန္ေလ့ရွိတယ္ဆိုရင္ အက်င့္စာရိတၲပ်က္ျပားေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ေဘးပတ္၀န္းက်င္၊ မိဘအုပ္ထိန္းသူေတြကလည္း ဆံုးမပဲ့ျပင္မႈမရွိဘူး၊ ထိန္းသိမ္းေပးမႈမရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းခံရႏိုင္ တဲ့ ကေလးအမ်ိဳးအစားလို႔ သာမန္အားျဖင့္ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ကေလးသူငယ္ဥပေဒအရ ဘယ္လိုကေလးသူငယ္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္က ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးလဲ ဆိုတာသိပါရေစ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ မိဘအုပ္ထိန္းသူမရွိတဲ့သူ၊ ေတာင္းရမ္းစားေသာက္သူ၊ရက္စက္တဲ့၊ယုတ္မာတဲ့ မိဘအုပ္ထိန္း သူရဲ႕ ထိန္းသိမ္းမႈေအာက္မွာရွိေနတဲ့သူ၊ စိတ္ေပါ့သြပ္သူ၊ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါစြဲကပ္ေနတဲ့သူ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး နဲ႕စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူ၊ မိဘအုပ္ထိန္းသူတို႔က ထိန္းသိမ္းမရေလာက္ေအာင္ဆိုးသြမ္း သူ(ဆိုးသြမ္း လူငယ္လို႔ေခၚတယ္)စတဲ့ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ လိုအပ္တဲ့ကေလးေတြလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အဲသည္ လိုကေလးေတြကို ေတြ႕ရွိတဲ့သူေတြက သက္ဆိုင္ရာလူမႈ၀န္ထမ္းအရာရွိကို အေၾကာင္းၾကားသင့္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ စီစဥ္သင့္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ဆိုးသြမ္းလူငယ္ဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ဆိုးက်ိဳးေပးႏိုင္ပါသလဲ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ဆိုးသြမ္းလူငယ္ဆိုတာ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္က သက္တူရြယ္တူကေလး ေတြအေပၚ မွာ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈရွိတဲ့အတြက္ အဲသည္ကေလးေတြကို အက်င့္စာရိတၲပ်က္ျပားေစတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ မွာ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစတယ္။ဥပမာ- တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ စာသင္ခန္းထဲ၀င္ျပီး ေသနတ္နဲ႕ပစ္ထာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ရြယ္တူကေလးေတြ အေပၚသာမက လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကိုပါ ဆိုးက်ိဳးအႏၲရာယ္ေတြျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာရွိရင္ ေျပာေပးပါ။

ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္။       ။ ဆိုးသြမ္းလူငယ္ဆိုတာ အခ်ိန္မီျပဳျပင္လို႔ရပါတယ္။ ကေလးဆိုတာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ရတနာ ေတြပါ။ ရတနာေကာင္းေလးေတြျဖစ္လာဖို႔ မိဘေတြသာမက ဆရာ၊ဆရာမေတြမွာပါ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။

ေမာ္ဒန္။            ။ အခ်ိန္ေပးေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ဦးအယ္လ္ခြန္ရိန္ပန္ကို ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။

Ref: The Modern Weekly No.187, 4^th December 2009, Friday

--
With Love,
Alex