လူငယ်တွေအကြားအပြောများလာတဲ့ Lo-Fi Music

 အသက်(18-23) GenZတွေဟာဆိုရင် သမိုင်းတလျှောက် Stressed & Depressed အဖြစ်ဆုံး မျိုးဆက်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ 

ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းကတော့ နည်းပညာအလွန်အမင်းထွန်းကားလာမှုတွေ, Covid-19 လို ကပ်ရောဂါကြီးတွေ နဲ့ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးလာမှုတွေကြောင့်ပါ။ 

ဒါ့ကြောင့်ပဲ Lo-fi ဂီတဟာ GenZ တွေကြား အရမ်းပေါ်ပျူလာဖြစ်ခဲ့ရတာပေါ့။ Lo-fi ဂီတက နားဆင်သူကို စိတ်မွန်းကျပ်မှုတွေကို ဖြေလျော့ပေးပြီး စိတ်ကို သက်တောင့်သက်သာ ဖြစ်စေပါတယ်။

(၁) Lo-Fi ဆိုတာ ဘာလဲ?

🎙Lo-fi ဟာဆိုရင် “low fidelity” ကို အတိုကောက်ခေါ်တာပါ။ စျေးချိုတဲ့ အသံဖမ်းကိရိယာတွေနဲ့ အသံဖမ်းထားလို့ နောက်ခံဆူညံသံတွေပါရှိတဲ့ အသံအရည်အသွေးနိမ့်တဲ့ recording လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ သူနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကတော့ “high fidelity” (သို့) hi-fi လို့ခေါ်တဲ့ ယနေ့ခေတ် Official Music Video တွေမှာ နားဆင်ရတဲ့ ကြည်လင်ပြတ်သားနေတဲ့ အသံအရည်အသွေးကောင်းတဲ့ သီချင်းတွေပေါ့ဗျာ။ 

📻Lo-fi ဟာဆိုရင် electronic ဂီတရဲ့ subgenre တစ်ခု ဖြစ်ပြီး downtempo သံစဉ်နဲ့ chill ဖြစ်တဲ့ vibe ကို ပေးပါတယ်။ House, Jazz & Hip-hop beats တွေနဲ့ မိမိအိမ်မှာပဲ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အသံသွင်းထားသလို DIY music aesthetic samples တွေနဲ့ mix ပြီး lo-fi music တွေကို ဖန်တီးလေ့ရှိကြပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ စိတ်ကူးအိမ်မက်ထဲထဲ မျောလွင့်နေရသလို သက်တောင့်သက်သာနဲ့နဲ့ retro vibe ဆန်တဲ့ သံစဉ်တေးသွားကို ရရှိလာပါတော့တယ်။ ဒါ့ကြောင့်ပဲ background music အဖြစ် အများဆုံး သုံးစွဲကြပါတယ်။ စိတ်တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ အာရုံစိုက်ပြီးလုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေပြီးမြောက်စေဖို့အတွက်လည်း နားဆင်လေ့ရှိကြပါတယ်။ 

Lo-fi Jazz 🎧 “Accident” by Big Bag & Mary

https://www.youtube.com/watch?v=cqnis_uL5Zs

(၂) Lo-Fi ဖြစ်လာပုံအစ

🗺Lo-fi တွေရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကတော့ 2013ခုနစ်, Youtube မှာ livestream channels တွေ ခေတ်ထချိန်မှာ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ 

💽Lo-fi artists တွေဟာ YouTube နဲ့ တခြား streaming sites တွေမှာ Chillhop စွန့်ဦးတီထွင်သူ Nujabes နှင့် Hip-hop သမား J Dilla တို့ရဲ့ lo-fi beats တွေကို inspire ယူထားတဲ့ lo-fi playlists တွေကို စတင်ဖန်တီးလာခဲ့ကြပါတော့တယ်။ 

🇯🇵Lo-fi လို့ပြောလိုက်တာနဲ့ နောက်ထပ်တွဲမြင်ကြတာကတော့ ဂျပန်ကာတွန်း anime တွေပါ။ Lo-fi livestreams တော်တော်များများရဲ့ Visual element ကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် anime ပုံတွေနဲ့ ဖော်ပြကြတာများပါတယ်။ အခုလိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းကတော့ 2004 ခုနစ်ထွက် anime seires “Samurai Champloo”မှာ ပါဝင်တဲ့ Nujabes ရဲ့ soundtrack ကို inspire ကြရာကနေ visual ကိုပါ anime ပုံတွေနဲ့ ဖော်ပြလာခဲ့ပါတော့တယ်။

(၃) Lo-fi ဂီတလို့ ဘယ်လို ခွဲခြားသိနိုင်မလဲ

၁) Drum loops 🥁 

Hip-hop ဂီတလိုပဲ lo-fi ဟာဆိုရင်လည်း သူ့ရဲ့ rhythms အဖြစ် drum loops တွေကို အလွန်အကျွန် သုံးစွဲလေ့ရှိပါတယ်။ Electronically produced samples သံစဉ်တွေ နှင့် drums live recordings တွေကိုပါ lo-fi သီချင်းတွေဖန်တီးရာမှာ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ Beats တွေဟာဆိုရင် တစ်မိနစ်လျှင် ပျမ်းမျှ 70 to 90 beats အထိရှိတတ်ပြီး low- to mid-tempo range အတွင်းရှိပါတယ်။ 

 

၂) Jazz chords 🎷

Lo-fi ဂီတဟာ နားထောင်လိုက်တာနဲ့ အတွေးထဲမျောလွင့်စေပြီး relax ဖြစ်စေတာကတော့ Jazz chord progressions တွေနဲ့ ဖန်တီးထားလို့ပါ။ Bass, Drum နဲ့ Piano များနဲ့ Samples တွေရဲ့ rhythm ကို ဖန်တီး,တီးခတ်လေ့ရှိပြီး တချို့ lo-fi artists တွေဆိုရင် Guitarတွေ, Horns တွေနဲ့တောင် အသုံးပြုပြီး samples ဖန်တီးလေ့ရှိကြပါတယ်။ 

 

၃) Samples🎼

Lo-fi ဟာဆိုရင် တူရိယာဂီတအမျိုးအစား (instrumental music) ဖြစ်ပေမယ့်လည်း သီချင်းသံစဉ် ပိုမိုကောင်းမွန်စေဖို့ samples တွေနဲ့ အခြား effects တွေကိုလည်း အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Vocal samples တွေကိုတော့ သိပ်သုံးလေ့မရှိပါဘူး။ နွေးထွေးပြီး အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်သတိရစေတဲ့ ခံစားချက်ရရှိစေဖို့ ဓာတ်ပြားစက်ဖွင့်စဉ် မြည်တဲ့အက်ကွဲသံလေးတွေကိုလည်း ထည့်သွင်း mix လေ့ရှိပါတယ်။

(၄) နာမည်ကြီး Lo-Fi အနုပညာရှင်များ

၁) Chillhop Music

Netherlands-based ဒီ YouTube channelကတော့ lo-fi music နဲ့ ပက်သက်လို့ လေ့လာစရာအများဆုံးပါ။ တခြား lo-fi channels တွေလိုပဲ ပိုင်ရှင် Bas van Leeuwen ဟာ သူ့ရဲ့ subscribers တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ livestream ကို အများဆုံးသုံးပါတယ်။

 

Listen🎧https://youtu.be/7NOSDKb0HlU

 

၂) ChilledCow

ပြင်သစ်အနုပညာရှင် Dmitriရဲ့  ဒီ channel လေးကတော့ 2017ခုနစ်မှာ Lo-fi music livestreaming စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ဟာ Whisper of the Heart ဂျပန် anime ဇာတ်ကားထဲက ကောင်မကလေး စာလုပ်နေတဲ့ပုံနဲ့ livestream ရင်း နာမည်ကြီးလာခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်ပဲ အဲ့ကောင်မလေးပုံကို သူ့ရဲ့ logo အဖြစ်ထားကာ “Lo-fi Girl”ဆိုတဲ့နာမည်ကို သူ့ရဲ့ music label နဲ့ Youtube Channel နာမည်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်ပါတော့တယ်။

 

Listen🎧 https://youtu.be/lTRiuFIWV54

 

၃) College Music

UK based ပိုင်ရှင် Luke Pritchard နှင့် Jonny Laxton တို့ဟာ 2013 ခုနစ်မှာ သူတို့ရဲ့ channel ကို စတင် launch ခဲ့ပါတယ်။ Summer jazz, late-night beats နှင့် တခြားသော Relaxing & Studying ကို အသားပေးထားတဲ့ tailor-made lo-fi beats များကိုလည်း နားဆင်ရမှာပါ။

 

Listen🎧 https://youtu.be/XDh0JcxrbPM

 

၄) Powfu

Canadian artist Powfu (နာမည်ရင်း: Isaiah Farber)ကတော့ 2020ခုနစ်မှာ သူ့ရဲ့

 “Death Bed (coffee for your head)” သီချင်းနဲ့ Billboard Hot 100 singles chart မှာ No.23 အထိ ချိတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

Listen 🎧 https://youtu.be/jJPMnTXl63E

(၅) Lo-Fi ဘာကြောင့် လူကြိုက်များ

🎼Lo-fi ရဲ့ တခြားဂီတတွေနဲ့မတူပဲ တမူထူးခြားတဲ့အချက်တွေကတော့

၁) အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်သတိရစေတယ်

ယနေ့ခေတ် ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲသူ Gen Z အားလုံး ရေဒီယိုကို သုံးဖူးချင်မှ သုံးဖူးကြမှာပါ။ မသုံးဖူးပေမယ့်လည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဟောင်းတွေ, ကာတွန်းဇာတ်လမ်းဟောင်းတွေထဲမှာ ရေဒီယိုအသုံးပြုတာကိုတော့ မြင်ဖူး, ကြားဖူးကြမယ် ထင်ပါတယ်။ အသံလေး တကျစ်ကျစ်နဲ့ lo-fi သီချင်းတွေဟာ ရေဒီယိုတွေ, ဓာတ်ပြားဟောင်းတွေက လွှင့်တဲ့သီချင်းတွေနဲ့ဆင်လို့ ကြားလိုက်ရတာနဲ့ ကိုယ်မရောက်ဖူးတဲ့ Vintage တို့, Retro တို့ခေတ်တွေကိုတောင် ရောက်သွားသလို ခံစားရစေပါတယ်။

၂) စိတ်ကို သက်တောင့်သက်သာ ဖြစ်စေတယ်

🐌Slow-tempo ဖြစ်တဲ့ beats တွေကိုသာ အသုံးပြုထားလို့ နားဆင်သူရဲ့ စိတ်ကို ease ဖြစ်စေတယ်။ 

😴 အိပ်မပျော်တဲ့နေ့တွေဆိုလည်း lo-fi သာ နားထောင်လိုက်။ ခဏလောက်ကြာတာနဲ့ အိပ်ပျော်သွားလိမ့်မယ်။ 

✏️သင်္ချာစာမေးပွဲနီးနေလို့ သင်္ချာပုဒ်စာတွေ အချိန်အကြာကြီးလေ့ကျင့်ရမယ်ဆိုလည်း ဘာမှမပူနဲ့။ Lo-fi သာဖွင့်ထားလိုက် အချိန်တွေ ဘယ်လိုကုန်လို့ကုန်မှန်း မသိလိုက်ဘဲ စာတွေလည်း အများကြီးပြီးနေပါလိမ့်မယ်။ 

အိမ်အလုပ်တွေ မပြီးသေးတဲ့ အိမ်ရှင်မတွေဆိုရင်လည်း Lo-fi လေးဖွင့်ရင်း ပန်းကန်ဆေး🍽, မီးပူတိုက်👔, အဝတ်လျှော်🧼, ဟင်းချက်🍲 လို့ရပါသေးတယ်။ 

စိတ်သေချာအာရုံစိုက်ပြီး လုပ်ရမယ့်အလုပ်တွေဆိုရင် Chill ဖြစ်တဲ့ Lo-fi သာဖွင့်ထားလိုက်။

မူလဘူတမျှဝေသူ -  ဂီတရွာ - Gita Ywar