Saturday, August 27, 2022

ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီ

 ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီ

-----------------------




အဝတ်အထည်ဒီဇိုင်းတွေဟာ မမျှော်လင့်တဲ့နေရာတွေက ရတတ်တာလည်း ရှိပါတယ် ။ ပန်းချီပုံကြမ်းတွေ ၊ ဒီဇိုင်းစတူဒီယိုတွေဆီကချည်း ထွက်လာတာမျိုးမဟုတ်ပါ ။


ဖလဲလို့လည်း ခေါ် ၊ ဘဲလ် ( bell - bottoms ) လို့လည်းခေါ်တဲ့ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီဟာ ၁၉၆၀ လွန်နှစ်တွေကနေ ၁၉၇၀ လွန်နှစ်တွေအထိ ၁၀ နှစ်ကျော် ခေတ်စားခဲ့ဖူးပါတယ် ။

( ခေါင်းလောင်းပင်အကြောင်း ပြောရတာဟာ စတီရီယိုသမိုင်းမှာ ဒီဝတ်စုံဟာလည်း အရေးပါတဲ့နေရာမှာ ရှိခဲ့လို့ပါ ) ။



(ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီမြစ်ဖျားခံရာ US ရေတပ်ဘောင်းဘီ - ၁၈၆၄)


တကယ်တော့ ဒီဘောင်းဘီဒီဇိုင်းဟာ ၁၉ ရာစုအလယ်လောက်မှာ စခဲ့တာပါ ။ အမေရိကန်ရေတပ်သားတွေဝတ်တဲ့ ဘောင်းဘီပုံစံပါ ။ ဒီတုန်းက သူတို့အတွက် သတ်သတ်မှတ်မှတ် ရေတပ်ယူနီဖေါင်းရယ်လို့ မရှိသေးဘူး ။ အဝကျယ်တဲ့ ဘောင်းဘီတွေနဲ့ အမှုထမ်းရတယ် ။ သင်္ဘောပေါ်မှာ အဝကျယ်ဘောင်းဘီတွေရဲ့ ကောင်းကွက်က ...

- သင်္ဘောပေါ်က ချော်ကျရင် လှမ်းဆွဲလို့ လွယ်တယ် ၊ ( ဒါမှမဟုတ် ) တစ်ခုခုနဲ့ ငြိနေနိုင်တယ် ၊

- ကမ်းစပ်ဆီ ကူးဖို့ဖြစ်လာရင် ချွတ်ချဖို့ လွယ်တယ် ၊

- ကုန်းပတ်ပေါ် လှိုင်းရိုက်ရင် ဘောင်းဘီရေမစိုအောင် ခေါက်တင်လို့ လွယ်တယ် ၊

- ရေစိုခဲ့ရင်လည်း ချွတ်လို့ လွယ်တယ် ၊

- နောက်ဆုံး ရေထဲ မျောခဲ့ရင်တောင် ဘောင်းဘီပွပွထဲ လေထည့်ပြီး အသက်ကယ်ဗူဖေါင်းသဘောမျိုး လုပ်လို့ရတယ် ။


ဘောင်းဘီပွနဲ့ ရေတပ်သဘာဝ သဟဇာတဖြစ်နေတော့ တခြားရေတပ်တွေလည်း တုပ ဝတ်ဆင်လာကြတယ် ။ အထူးသဖြင့် ဗြိတိသျှရေတပ်ပေါ့ ။ ( US ရေတပ်ဟာ ၁၉၉၈ လောက်အထိ ဒီပွပွပုံစံပဲ အသုံးပြုခဲ့ပါတယ် ) ။


ဒါဖြင့် ပင်လယ်ထဲက ဒီဇိုင်းဟာ ဘယ်လိုလုပ် လူတွေရဲ့ အဝတ်ဗီရိုထဲ ရောက်လာလဲမေးရင် ...


၁၉၆၀ လွန်နှစ်တွေမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ မငြိမ်းချမ်းဘူး ။ အထူးသဖြင့် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ ( ၁၉၅၅ - ၁၉၇၅ ) ကို လူငယ်တွေ အော့နှလုံးနာတယ် ။ စစ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓါတ်တွေ ကြီးထွားလာကြတယ် ။ ပြီးတော့ စတိုးဆိုင်ကြီးတွေမှာ တင်ရောင်းတဲ့ ရယ်ဒီမိတ် ချပ်ချပ်ရပ်ရပ် အဝတ်အထည်တွေအပေါ်လည်း ငြီးငွေ့လာတယ် ။ စစ်အသုံးအဆောင်တွေကလည်း ဒီအချိန် ပိုလျှံနေတော့ စစ်အထည်တပတ်နွမ်းတွေ စျေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရောင်းတဲ့ဆိုင်တွေ ရှိလာတယ် ။ လူတွေက ဒီဆိုင်တွေဖက် ခြေဦးလှည့်ကြ ၊ ဝတ်ကြည့်ကြတယ် ။ အသစ်အဆန်းလိုဖြစ်ကာ စမတ်ကျသလို ခံစားကြရတယ် ။ 


ရေတပ်ဘောင်းဘီတစ်ပတ်နွမ်းတွေ ဝယ် ၊ ပန်းပွင့်ပုံတွေဘာတွေနဲ့ တန်ဆာဆင် ၊ စိတ်ကြိုက် မွမ်းမံတယ် ။ ပြီးတော့ US စစ်တပ်အပေါ် ဆန္ဒပြကြတယ် ။ စစ် ဆန့်ကျင်ရေးပေါ့ ။ အဲဒီစတိုင်ဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ( movement ) လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ၊ အရွေ့တစ်ခုဖြစ်လာပြီး ဟစ်ပီတွေပါ ဒီအရွေ့ထဲ အားဖြည့်လာတယ် ။


သူတို့ဆီမှာ တီဗီလည်း ခေတ်စားနေတော့ ၁၉၆၆ လောက်မှာ အဆိုတော်ဆန်နီဘိုနိုနဲ့ ရှား ( Cher ) စုံတွဲဟာ အစီအစဉ်တစ်ခုမှာ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီ ဝတ်ပြတယ် ။ ဒီမှာတင် လူတွေ သတိထားမိလာကြ ၊ စိတ်ဝင်စားလာကြတယ် ။ ဘိုနိုစုံတွဲသာမက ဒီတုန်းက နာမည်ကျော် Queen အဖွဲ့သားတွေ ၊ Jackson 5 ၊ ဂျင်မီဟန်းဒရစ် ၊ ဒေးဗစ်ဘိုဝီတို့ပါ bell - bottoms ရေစီးထဲ မျောပါလာတယ် ။ ( ခေါင်းလောင်းခေတ်ဦးမှာ သူတို့က အသင့်အတင့် အဝကျယ် ဘောင်းဘီတွေပေါ့ ။ အရှိန်ရလာတဲ့ ၁၉၇၀ လွန် နှစ်တွေမှသာ အဝ တအားကျယ်ဘောင်းဘီတွေ ခေတ်စားလာတာပါ ။ မောင်နီတို့လည်း ဒေသကောလိပ်ကျောင်းသားဘဝ { ၁၉၇၈ } လောက်မှာ အဝကျယ်ဘောင်းဘီကြီး ဝတ်ခဲ့ဖူးပါရဲ့ ။ တက်ထရက်စနဲ့ ချုပ်တာပါ ။ နေ့ခင်း မဝတ်ရဲလို့ ည ရုပ်ရှင်ရုံရှေ့ ရှိုးထုတ်ရတာပါ ။ အဲ့တစ်ခါပါပဲ ။ နောက်ထပ် မဝတ်ရဲလို့ လူပေးပစ်ပါတယ် ) ။


အဲလို အဝကျယ်ဘောင်းဘီကို ( Elephant bells ) လို့ ခေါ်ပါတယ် ။ ဂျင်းသားနဲ့ ချုပ်ပါတယ် ။ ၁၉၇၀ အလယ်ပိုင်းနဲ့ နှောင်းပိုင်းလောက်အထိ ခေတ်စားခဲ့ပါတယ် ။ 


(၁၉၇၁ ခုနှစ်မှာ စတူဒီယိုဂီတရဲ့ ပိုင်အိုနီးယား အဆိုတော် မင်းမင်းလတ်ဟာ bell button ဘောင်းဘီကို ဝတ်ဆင်နေပါပြီ)


ဒစ္စကိုတွေ ခေတ်စားတဲ့ ၁၉၈၀ လွန် နှစ်တွေအထိ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီဟာ ခေတ်မတိမ်သေး ။ နာမည်ကျော်အနုပညာသမားတွေ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီ ဝတ်လေ ၊ ဒီစတိုင် ကမ္ဘာတလွှား ပျံ့နှံ့လေပါ ။ လူတွေရဲ့ မရှိမဖြစ်ဝတ်စုံသဖွယ်တောင် ဖြစ်လာပါတယ် ။ ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကျော် ကြာခဲ့ပါတယ် ။ 


၁၉၈၀ အစပိုင်းနှစ်တွေရောက်တော့ ဒစ္စက်ိုခေတ် ကုန်သွားတာနဲ့အတူ ( punk rock ) ခေတ်ထလာတော့ ပန့်စတိုင် ဘောင်းဘီကျပ်ကျပ်တွေ ခေတ်စားလာပါတယ် ။ ရှည်သွယ်သွယ် ၊ တင်းတင်းကျပ်ကျပ်ဂျင်းဘောင်းဘီတွေနဲ့အတူ ပြူးတူးပြဲတဲအရောင်အတွဲအစပ်တွေဖက် လူငယ်တွေ အာရုံကျလာကြပြန်ပါတယ် ။ ဒီလိုနဲ့ ၁၅ နှစ်လောက် ရေပန်းစားခဲ့တဲ့ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီ တစ်ခန်းရပ်သွားပါတယ် ။


မြန်မာပြည်မှာတော့ ၁၉၇၃ လောက်မှာ bell - bottoms တွေ စ , ဝတ်လာကြပြီလို့ ဆိုပါတယ် ။ 

၁၉၇၄ - ၇၅ လောက်မှာ ကျော်ဟိန်းနဲ့ စတီရီယိုဂီတသမားတွေ ဝတ်လာတော့ လူငယ်တွေလည်း လိုက်ဝတ်လာကြပါတယ် ။ [ သိန်းတန် ( မြန်မာပြည် ) ၊ တော်မီကျော်နိုင် ၊ သန်းနိုင် ၊ မင်းမင်းလတ် ... စသူတို့ပေါ့ ။ အထူးသဖြင့် မင်းမင်းလတ် ။ သူ့ပထမဆုံးတေးစု ကြော်ငြာတော့ ခေါင်းလောင်းဘောင်းဘီနဲ့ပါ ] ။


ဒါ့ကြောင့် bell က မြန်မာပြည်မှာ ၁၉၇၁ လောက်က စ ။ ၁၉၇၃ လောက်မှာ တွင်ကျယ် ။

ဖလဲ ( flare ) က ၁၉၈၀ ကျော်မှာမှ စ ။ ကျော်ဟိန်းစီးရီးကာဗာ ( ၁၉၈၁ ) မှာ ဖလဲနဲ့လို့ ဆိုကြပါတယ် ။


ဘဲလ်နဲ့ ဖလဲ မတူပါ ။

ဘဲလ်က ဒူးဆစ်အောက်ကနေ ကားသွားတာမျိုးပါ ။

ဖလဲက ခြေသလုံးကြွက်သားနေရာလောက်က စ , ကားတာပါ ။



(ဘဲလ်တွေ ဖလဲတွေနဲ့ သင်္ကြန်ကဲတဲ့ ရန်ကုန်သားများ - ၁၉၇၆)


စာကြွင်းအနေနဲ့ ခေါင်းလောင်းခေတ် နိဋ္ဌိတံပြီဆိုပေမယ့် ၁၉၉၀ အလွန်နှစ်တွေမှာ ခေါင်းလောင်းပုံတွေ တကျော့ပြန်ခေတ်စားလာပါတယ် ။ ဒီတကြိမ်မှာတော့ အလွန်အမင်း အဝကျယ်တာမျိုး မဟုတ်လို့ ' ခေါင်းလောင်းပုံ ' လို့တောင် ခေါ်ဖို့ ခပ်ခက်ခက် ။ ဒါ့ကြောင့် ဒီတစ်ကြိမ်ကျ အဲဒီဂျင်းပင်တွေကို ( bootcut ) လို့ ခေါ်ကြပါတယ် ။ အနုပညာသမားအတော်များများ ဝတ်ခဲ့ကြပါတယ် ။


ဒီဖက် ၂၁ ရာစုမှာတော့ 

- skinny jeans

- straight - cut လို့ခေါ်တဲ့ အကျပ်တွေ ပြန်ခေတ်စားလာပြီမို့ ဖလဲ ( ခေါ် ) boot - cut တွေ ခေတ်တိမ် မှေးမှိန်သွားပါကြောင်း ... ။

...


မျှဝေသူ - မောင်မောင်နီ

No comments: