စျေးလျော့ပေမယ့် ဘာကြောင့်မရောင်းရတာလဲ

 စျေးလျော့ပေမယ့် ဘာကြောင့်မရောင်းရတာလဲ

စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ အနေနဲ့ မိမိ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို စျေးလျော့ပြီး ရောင်းချ ရတဲ့ အခြေအနေ တစ်ခု ကို ကြုံရတတ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဥပမာ Dead Stock ဆိုတဲ့ အရောင်းထိုင်း ပစ္စည်းတွေကို ရှင်းထုတ်ချင်တဲ့အခါ၊ အရောင်းနှေးတဲ့ ပစ္စည်းတွေ သွက်သွားစေချင်တဲ့အခါ၊  Stock တွေ ပမာဏ များများ ပုံမှန်ထက်ပိုပြီး ဝယ်ထား မိလိုက်တဲ့ အခါ၊ ပြိုင်ဖက် ထက် စျေးကွက် ပိုရချင်တဲ့ အခါမျိုးတွေ ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ကုန်ပစ္စည်းကို စျေး အတော်လေး လျော့ရောင်းပေမယ့်ရောင်းမထွက်ဘူး ဆိုတဲ့ အခြေအနေ မျိုး လဲ ကြုံရတတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ဘာကြောင့် ဆိုတဲ့ အခြေအနေကို သုံးသပ်ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုတွေ လုပ်ဆောင်မှ သာ လုပ်ငန်း အဆင်ပြေပြေလည်ပတ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခါတော့ စျေးလျော့ပေမယ့် ဘာလို့ မရောင်းရတာလဲ ဆိုတဲ့မေးခွန်းရဲ့ ဖြစ်နို်င်ချေ တွေကို မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ 

.

(၁) Price of Substitutes

.

အစားထိုး ကုန်စည် တွေရဲ့ စျေးနှုန်းတွေ က အရမ်းသက်သာနေတာကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။  Substitutes Product ဆိုတာကတော့ မိမိ ကုန်ပစ္စည်း သို့မဟုတ် ထုတ်ကုန်နဲ့ ပုံစံ သဘောသဘာဝ လုံးဝ မတူကွဲပြား ပေမယ့် အသုံးပြုရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် ကတော့ တူညီနေတဲ့ ထုတ်ကုန်မျိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ ဆပ်ပြာ တုံး နဲ့ဆပ်ပြာ အဆီ ဟာပုံစံ သဘာဝ မတူပေမယ့် သန့်ရှင်းရေးအတွက် ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တူသလိုပါပဲ။ ဒါကြောင့် အစားထိုး ကုန်စည်တွေ စျေးအရမ်းကျနေချိန်မှာ ကိုယ့် ထုတ်ကုန်ကို စျေးလျော့ရောင်းချမိ ရင် လည်း ထင်သလောက် ရောင်းအား မတက်တတ်ပါဘူး။ ဥပမာ ကိုယ်က မနက်စာ ထမင်းကြော်ဆိုင် ဖွင့် တယ်ဆိုပါစို့။ မုန့်ဟင်းခါး ဆိုင် ဟာ ကိုယ်နဲ့ ထုတ်ကုန်ချင်း သဘောသဘာဝ ဘာမှ မတူပေမယ့် မနက်စာ ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ချင်းတူနေတဲ့အတွက် ထမင်းကြော် စားသုံးသူတွေဟာ မနက်စာ အဖြစ် မုန့်ဟင်းခါး ကိုလဲ အစားထိုး စားသုံးတတ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလို ပုံမှန်အခြေအနေကိုမှ မုန့်ဟင်းခါးက ထက်ဝက်လောက် စျေးလျော့ရောင်းလိုက်ရင် ကိုယ့်ထမင်းကြော်ဆိုင်အတွက် အရောင်းပါး သွားမှာပါပဲ။ ဒီအေခြေအနေမှာ ကိုယ်က စျေး လိုက်လျော့တာထက် ကိုယ့်ထုတ်ကုန်ကိုပဲ ပိုကောင်းအောင်ဖြစ်စေ၊ customer retention. နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဖြစ်စေ အသုံးပြု ပြီး တဖက်ကုန်စည်ကို လူတွေရိုးသွားကာ ကိုယ့်ဆီပြန်လှည့်လာမယ့် အချိန် ကိုစောင့် တာပိုကောင်းပါတယ်။

.

.

(၂) Price of Complements 

.

တွဲဖက်ကုန်စည် တွေရဲ့ စျေးတွေ မြင့်နေရင်လည်း ကိုယ့်ထုတ်ကုန်ကိုစျေးလျော့ရောင်းတာ အလုပ်မဖြစ် တတ်ပါဘူး။ တွဲဖက်ကုန်စည် Complement Products ဆိုတာကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ ုထုတ်ကုန်နဲ့ မဖြစ်မနေ တွဲဖက် သုံးရလေ့ရှိတဲ့ အခြား ထုတ်ကုန်တွေကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ ကိုယ်က DVD အခွေရောင်း ဆိုင်ဖွင့်တယ်ဆိုရင် DVD ခွေ တွေ ဟာ DVD စက် ရှိမှ သုံးလို့ ရမှာ ဖြစ်လို့ DVD အခွေ နဲ့ စက်ဟာ တွဲဖက် ကုန်စည် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် DVD စက်တွေ ရှားပါးပြီး စျေးတက်သွားရင် ကိုယ့် ရဲ့ အခွေရောင်းအား ကလဲ ကျသွားတတ်ပါတယ်။

.

ဥပမာ လက်ရှိ အခြေအနေနဲ့ ပြောရရင် ဓာတ်ဆီစျေး တွေ ထိုးတက်သွားတဲ့အတွက် ဆီ ထည့်မောင်းရတဲ့ မော်တော်ကား တွေ ထဲက ဆီစားများ တဲ့ အင်ဂျင် တပ်ဆင်ထားတဲ့ ကားတွေဟာ ဝယ်လိုအား ပမာဏ တစ်ခု ကျသွားတာကို တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

.

ဒီလို တွဲဖက်ကုန်စည်က စျေးသိပ်မြင့်နေတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ့် ကုန်ပစ္စည်းကို စျေးလျော့ရောင်းတာ သိပ်မထိရောက် နိုင် သလို လျော့ရောင်းချင်ရင်လဲ အတော်လေးမက်လောက်စရာ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့မှ သာ ရောင်းထွက်နိုင်လေ့ရှိပြန်ပါတယ်။

.

.

(၃) Consumer Income

.

သုံးစွဲသူတွေရဲ့ ဝင်ငွေ လျော့ကျသွား ရင်လည်း ကိုယ်က စျေးလျော့ပေမယ့် မရောင်းရပဲလည်း ဖြစ်တတ် ပါသေးတယ်။ ဒီအတွက်ကတော့ ကိုယ့် လုပ်ငန်းဟာ ဘယ်လို Customer အမျိုးအစား တွေကို ဦးတည် ရောင်းချ ထိုးဖောက်နေတာလဲ၊ ဘယ်လိုလူတွေက ကိုယ့် လုပ်ငန်းကို အဓိက အားပေးနေတာလဲ စတဲ့ မိမိ customer အကြောင်းကို ကောင်းကောင်းနားလည်း သဘောပေါက်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ customer တွေဟာ ပျှမ်းမျှ ဝင်ငွေဘယ်လောက်ဝင်လဲ ဘယ်အချိန်တွေ မှာ ငွေပိုဝင်ပြီး သုံးတတ်သလဲ စတာတွေ ကိုလဲ သိဖို့လိုပါတယ်။ 

.

ဥပမာ နယ် မြို့တစ်ခုမှာ ဆိုရင် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေများတော့ သီးနှံ တွေ ရိတ်သိမ်း ကြတဲ့အ ချိန် ဆိုရင် လူတိုင်းငွေ ပေါ် ပြီး သုံးစွဲမှုတွေ ထိုးတက် လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မျိုးအတွက် ကုန်ပစ္စည်းအသစ်တွေ များများ ပြင်ဆင်ထားပြီး ရောင်းချကြရလေ့ရှိပါတယ်။ ရေလုပ်ငန်း လုပ်ကြတဲ့ နယ် တစ်ခုမှာတော့ စက်လှေ သမားတွေ အများစု က စက်လှေ မထွက်ခင် မှာ ငွေသိပ်မသုံးနိုင်ပဲ စက်လှေပြန်ဝင်လာ ရင်တော့ ငွေ တစ်လုံး ထဲ ပါလာကာ အတိုးချ သုံးစွဲလေ့ရှိတတ်ပြန်ပါတယ်။ 

.

ဒီလို ကိုယ့် Customer ရဲ့ ငွေပေါချိ်န်မဟုတ်ပဲ ငွေ မဝင်သေးချိန်မှာ စျေးလျော့ရောင်း မိရင်လဲ ထင်သလောက်ရောင်းအား မတက်ပဲဖြစ်တတ်ပါတယ်။

.

.

(၄) Tastes and Preferences

.

လူတွေ ရဲ့ အကြိုက်တွေ ပြောင်း ကုန်ရင်လဲ ကိုယ့် ထုတ်ကုန်ဟာစျေးလျော့ ပေမယ့် ရောင်းအား ကျ တတ်ပါ တယ်။ ဥပမာ မြန်မာ ပြည်ရဲ့ စားသောက်ကုန် အရသာ တွေ မှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်လောက် အတွင်းသိသိသာသာ လူတွေ အကြိုက်ပြောင်းလဲ လာတာကိုတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီငါးနှစ်လောက် အတွင်း စားသုံးသူတွေဟာ မာလာ ရှမ်းကော အရသာ၊ ဟော့ပေါ့၊ အကင် စတဲ့ အရသာ တွေကို ပိုပြီး နှစ်သက် လာကြတာကိုတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

.

မော်တော်ကား တွေနဲ့ ဥပမာ ပေးရရင်လည်း ယခင်က Car segment အမျိုးအစား အစုံ လူတွေ ကြိုက်ခဲ့ ကြပေမယ့် လက်ရှိမှာတော့ Compact SUV or Crossover SUV ဆိုတဲ့ ဒီဇိုင်းလဲလှ လူလဲများများဆန့်၊ ကားအမြင့်လဲဖြစ်၊ မြို့တွင်းနယ်ဝေး သွားရ အဆင်ပြေ၊ တဲ့ ကားအမျိုးအစား တွေ ပိုပြီး ကြိုက်နှစ်သက်လာ တဲ့အတွက် Crossover SUV ကား အမျိုးအစား အသစ်တွေ များစွာ ပေါ်ထွက်လာတာကိုတွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

.

ဒီလို စားသုံးသူ တွေ သုံးစွဲသူတွေရဲ့ ပြောင်းလဲ လာတဲ့ အကြိုက်တွေကို လိုက်လံ မဖြည့်ဆည်းနိုင်ဘူး ဆိုရင် စျေးလျော့ရောင်းပေမယ့် မထိရောက်တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

.

.

(၅) Price Expectations

.

ရွှေစျေးတွေ ထိုးကျ လာတဲ့ အခါ လူအများစုက နောင် ဒီထက် ကျလာနိုင်သေးတယ် ဆိုပြီး မဝယ်သေး ပဲ စျေးအကျဆုံးအချိန်ကို စောင့်တတ် ကြပါတယ်။ ဒီလိုပါပဲ ရွှေစျေးတက်လာတဲ့ အခါမှာလည်း နောင် ဒီထက် ထပ်တက်ဦးမှာပဲ လို့ မျှော်လင့်ပြီး အတက်စျေးမှာ ပဲ အလုအယက် ဝယ်ယူ တတ်ကြပြန်ပါတယ်။ ဒါဟာ Price Expectations ဆိုတဲ့စျေးနှုန်း မျှော်လင့်ချက် ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

.

ဥပမာ မကြာသေးခင်က ကား အသစ် တင်သွင်းခွင့်တွေ ရပ်ဆိုင်းထားမယ်ဆိုတဲ့ ကြေငြာချက် ထွက်လာတဲ့ အခါ နေ့ချင်းညချင်း တစ်နာရီ အတွင်းမှာ ပဲ ကားစျေးတွေ ဟာ သိန်းဆယ်နဲ့ ရာနဲ့ချီပြီး မြင့်တက်သွား ခဲ့ ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကား အသစ်ဝင်မလာတော့ရင် ရှိပြီးသားကားတွေ စျေးတက်တော့မှာ ပဲ ဆိုတဲ့ Price Expectations ကြောင့်ပါပဲ။

.

ဒါကြောင့် Customer. တွေက မိမိ ထုတ်ကုန်ဟာ နောင် ဒီထက်ပိုပြီး စျေးကျ နိုင်သေးတယ် လို့ Price Expectation ရှိနေရင်လည်း လက်ရှိ စျေးလျော့ရောင်း နေတာက မထိရောက်ပဲ ဖြစ်နေတတ်ပါသေးတယ်။ 

.

.

.

ဒါတွေကတော့ စျေးလျော့ရောင်းပေမယ့် မရောင်းရပဲ ဖြစ်နေတယ် ဆိုတဲ့ အခြေအနေအတွက် ဖြစ်နို်င်ခြေအရှိ ဆုံး အချက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို သုံးသပ်ရှာဖွေပြီး လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရင်တော့ ရောင်းအားတက်လာမှာဖြစ်ပါကြောင်း မျှဝေလိုက်ရပါတယ်ဗျား။

.

.

.

လုံလောက်တဲ့အသိပညာဟာ ပြင်းထန်တဲ့ အခက်အခဲတွေကို လွယ်ကူစွာ ကျော်ဖြတ်စေနိုင်ပါတယ်။

.

Kaung Hein Soe  Strategic

Business Consultant