အမြတ်ပိုရချင်ရင်

ပြိုင်ဖက်တွေ နဲ ့ရောင်းစျေး တူ တူ မှာ အမြတ် ပိုရချင်ရင် ဒါတွေ လုပ်ပါ။

အပြိုင်အဆိုင်တွေ များပြားတဲ့ စီးပွားရေး လောက မှာ မိမိ ပြိုင်ဖက်တွေ ထက်ပိုပြီး စျေးကွက် ဝေစု ရဖို ့အတွက် လုပ်ငန်းတွေ ဟာ မဟာဗျူဟာအမျိုးမျိုးနဲ့ စဉ်ဆက်မပြတ် ယှဉ်ပြိုင်နေကြရလေ့ ရှိပါတယ်။ ဒီလို ယှဉ် ပြိုင်ကြတဲ့အနက် အများဆုံး အသုံးပြုကြတဲ့ မဟာဗျူဟာများ ထဲမှာ Cost Leadership ဆိုတဲ့ စျေးနှုန်း ပိုင်းအရ ဦးဆောင် သူအနေနဲ ့စျေးကွက်ကို သိမ်းပိုက်ထားခြင်း ဟာလဲ တစ်ပိုင်း ပါဝင်ပါတယ်။ စျေးနှုန်းနဲ ့ဦးဆောင် တယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ ပထမ အဆင့်ကတော့ စျေးကွက်ထဲမှာ မိမိ က အရည်အသွေးချင်းအတူတူကို ရောင်းစျေးအနည်း နဲ ့ထိုးဖောက် ခြင်းနည်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလို လုပ်တာ ဟာ ပြိုင်ဆိုင် မှု ကိုပိုပြီး ပြင်းထန် စေလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင်ကိုယ်နဲ ့အဓိ က လုပ်ငန်းပြိုင်ဖက်က လဲ ကိုယ့် လိုပဲ စျေးနှုန်းကိုလိုက်လျော့ပေးပြီး စျေးကွက်ဝေစု ကို အလွယ်တကူလေး ပြန်လည်ရယူနိုင်ပါ တယ်။ နောက်ဆုံးမှာ တော့ အပြိုင်အဆိုင်လျော့ချ ကြရင် Price War လို ့ခေါ်တဲ့ စျေးနှုန်း တိုက် ပွဲတွေ ဖြစ် ပြီး နှစ်ဖက်စလုံး ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု ကို သာ ပိုပြီး ဦးတည်စေတတ်ပါတယ်။

.

ဒီထက်ပို ပြီး ပညာသားပါတဲ့ ဒုတိယ အဆင့်ကတော့ ပြိုင်ဖက် နဲ ့ရောင်း စျေး Price က အတူတူ ရောင်းချ နေပေမယ့် သူ ့ထက် ကိုယ့် ရောင်းရတဲ့ ပစ္စည်းအရေအတွက် ချင်း အတူတူ မှာ အသားတင် အမြတ် ကပို မို နေအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ ပြိုင်ဖက်က လဲ တစ်ခုကို ၁၀၀ နဲ ့ရောင်းတယ်၊ မိမိ ကလဲ တစ်ခုကို ၁၀၀ နဲ ့ပဲရောင်းနေတယ်ဆိုပါစို ့။ ဒါပေမယ့် ပြိုင်ဖက်က ၁ခုရောင်းလို ့အသားတင် ၂၀ မြတ် ချိန်မှာ ကိုယ် က တစ်ခုရောင်းလို ့အသား တင် ၄၀ မြတ်နေမယ် ဆိုရင် ရောင်းရတဲ့ အရေအတွက် ခြင်း အတူတူ မှာ မိမိ လုပ်ငန်း ကအမြတ် ၂ ဆ ပိုပို ပြီး ရနေကာ လုပ်ငနး်ကို ပိုမို ချဲ ့ထွင် နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို သာ လုပ်ထားနိုင်လို ့Price War အနေနဲ ့စျေးနှုန်းပြိုင်လျော့ရတဲ့ အခြေအနေကို ရောက် ခဲ့ ရင်တောင် ပြိုင်ဖက်က တစ်ခုကို ၇၀ ကျပ်နဲ့ ၁၀ အရှုံးခံပြီး ရောင်းနေချိန်မှာ မိမိ ကလည်း ၇၀ နဲ ့လိုက်ရောင်းဦးတော့ အသားတင် အမြတ် က၁၀ ကျပ် ရနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

.

ဒါဆိုရင် ဒီလိုဖြစ်အောင် ဘယ်လို လုပ်ရင်ရနိုင်မလဲ။

.

အဓိက main concept ကတော့ မိမိ လုပ်ငန်းကို ပိုပြီး Efficient ဖြစ်အောင် အဖက်ဖက် ကနေ တတ်နိုင်သမျှ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ညီမျှခြင်းလေး တစ်ခုကို ကြည့်ကြည့်ရအောင်ပါ။ ဥပမာ သင့်လုပ်ငန်းက ငွေ ၂၀၀ ကိုသုံးလိုက်ရင် Product ၃ ခု ထုတ် လုပ် နိုင်မယ် ဆိုပါစို့။ ဒါဆိုရင် သင့်လုပ်ငန်းကို ပိုပြီး Efficient ဖြစ်အောင် ၂၀၀ = ၃ ခု တဲ့ ညီမျှခြင်းကို ပြင်ဆင်ဖို ့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀ ကျပ်သုံးပြီး ၃ခု ထုတ်နိုင်ရာ ကနေ ၁၅၀ ကျပ် သုံးပြီး ၃ ခု ထုတ်လိုက်နိုင်ရင် ဒါဟာ ပို ပြီး efficient ဖြစ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမဟုတ်ပဲ ညီမျှ ခြင်း ရဲ ့အခြားတစ်ဖက်ကို လဲ ပြင်ဆင်နိုင်ပါသေးတယ်။ ၂၀၀ ကတော့ ၂၀၀ ပဲ ဒါပေမယ့် product ၄ခု ထုတ်လိုက်နိုင်မယ် ၂၀၀ = ၄ ခု ဖြစ်သွားရင်လဲ Efficient ဖြစ်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ညီမျှခြင်း ရဲ ့တစ်ဖက်ဖက်ကို ပြင်ဆင်နိုင်ရင် အထက်က ဆိုခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူး ကို ကောင်းကောင်းရနိုင်ပါ လိမ့်မယ်။

.

ဒါဆိုရင် ပိုပြီး အသေးစိတ် လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။

.

.

(၁) Supplier Analysis လုပ်မယ် သို့မဟုတ် Supplier နဲ ့ညိနှိုင်းဆောင်ရွက်မယ်

.

Supplier Analysis ဆိုတာကတော့ လက်ရှိ ရယူနေတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေ ရဲ ့အရည်အသွေး အတူတူ ကို ပိုပြီး စျေးသက်သာမယ့် ဒါမှ မဟုတ် ပိုပြီး Supporting ပေး ပေးနိုင်တဲ့ Suppler အသစ်တွေကို ရှာဖွေ ပြီး ကုန်ကြမ်း အတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကိုလျော့ သွားစေဖို ့ကြိုးပမ်းတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

.

Supplierအသစ်များ မရှာ နိုင်ရင်တောင် လက်ရှိ Supplier နဲ့ Relationship တစ်ခု တည်ဆောက် ပြီး ကုန်ကြမ်း ပမာဏ ဘယ်လောက်အထိ ယူရင် Discount များ ပေးဖို့ ညှိိနှိုင်းတာ ၊ Credit ချပေးနိုင်ဖို ့ညှိုနှိုင်းတာ၊ စတာတွေ ဆောင်ရွက် နိုင်ပါတယ်။

.

.

(၂) Backward Vertical Integration ပြုလုပ်တာ။

.

ဒါကတော့ မိမိ မှာ လုံလောက် တဲ့ Resources လဲရှိမယ် ဆိုရင် လုပ်ငန်းလဲ ချဲ ့ထွင်တဲ့အနေနဲ ့Supplier နေရာကို မိမိ ကဝင်ယူလိုက်ကာ မိမိ လုပ်ငန်းအတွက်ရော အခြားလုပ်ငန်း များအတွက်ပါ ကုန်ကြမ်းကို ရောင်းချ ဖြန် ့ဝေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒီလို လုပ်တဲ့ အတွက် Supplier က မိမိ ဆိီကို တင်ထားတဲ့ အမြတ် margin ဟာ မိမိ လုပ်ငန်းအတွက် ပဲ ဖြစ်လာကာ Cost leadership ကို ဖြစ်စေနို်င်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ စပျစ်ဝိုင် ထုတ်လုပ် တဲ့ လုပ်ငန်း လုပ်ရာကနေ စပျစ်ခြံတွေကိုပါ ဝယ်ယူပြီး စပျစ်သီး စိုက်ပျိုးခြင်းကို ပါလုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

.

Vertical Integration ကို ပိုမို လေ့လာလိုပါက အောက်ပါ လင့်သို့ ဝင်ပါ။

https://www.facebook.com/kaungheinsoestrategic/videos/2937487569632200/

.

.

(၃) COGS ကိုလျော့ချ ဖို ့ နည်းလမ်းများ ရှာဖွေတာ။

.

Cost of Goods Sold လို ့ခေါ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခု ရောင်းချနိုင်ဖို ့မဖြစ်မနေကုန် ကျရတဲ့ စရိတ်တွေ ဟာ လုပ်ငန်းတိုင်းက လျော့ချနိုင်လေ့မရှိပါဘူး။COGS ထဲမှာ အထက်က ဆိုခဲ့တဲ့ ကုန်ကြမ်း raw material တွေလဲပါဝင်ပါတယ်။ ဒီအပိုင်း မှာ တော့ raw material အတွက် ကုန်ကျငွေ အပြင် အခြားသော COGS များ ကို လျော့ချဖို ့နည်းလမ်းရှာဖွေဖို ့အကြံ ပြုတာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ ကုန်ကြမ်းများကို မိမိ သိုလှောင်တဲ့ နေရာ Warehouse အထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ရတဲ့ စရိတ်ကို သက်သာ အောင် ၊ အပျက်အစီးနည်းအောင် ဘယ်လို လုပ်ဆောင်မလဲ။ WH ကိုရောက်လို ့ကုန်ကြမ်းများကို သိုလှောင်ရာမှာလည်း အပျက်အစီး အလေအလွင့်နည်းအောင်၊ ပိုပြီး ကြာကြာ ခံအောင် ဘယ်လို နည်းလမ်းတွေ ထိန်းသိမ်းမလဲ။ WH စနစ်တွေ ဖြစ်တဲ့ First in First Out (FIFO), Last in First Out (LIFO) စတဲ ့နည်းတွေကို စနစ်တကျဘယ်လို သုံးမလဲ။ WH ရဲ ့Storage ပမာဏကို အမြင့်ဆုံး ဖြစ်အောင် ဘယ်လို သိုလှောင်သိမ်းဆည်းမလဲ၊ သိုလှောင်သိမ်းဆည်းပြီး ပြန်လည်ရှာဖွေ ထုတ်ယူရာမှာ လွယ်ကူ မြန်ဆန်အောင် ဘယ်လို စနစ်တွေ ထားမလဲ စတာတွေကို လုပ်ဆောင်ဖို ့လိုအပ်ပါတယ်။

.

.

(၄) Reject Rate or Redo Rate တွေ အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်တာ။

.

Production လုပ်ငန်းတစ်ခုမှာတော့ Reject Rate ဆိုတာ ရှိပြီး Service လုပ်ငန်းတွေ မှာတော့ Redo Rate ဆိုတာတွေ ရှိပါတယ်။ Production လုပ်ငန်းတစ်ခု ဟာ စက် ကြောင့်ဖြစ်စေ Human Error ကြောင့် ဖြစ်စေ ၊ ကုန်ကြမး် ကြောင့်ဖြစ်စေ ၊ အခြား ပြင်ပ သက်ရောက်မှု တစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်စေ အခု ၁၀၀ ထုတ်လုပ်ရင် အခု ၁၀၀ လုံးသတ်မှတ် ထားတဲ့ အရည်အသွေး စံနှုန်းအတိုင်း စင်းလုံးချော ထွက် လာလေ့မရှိပါဘူး။ စံနှုန်းမမှီတာ၊ ပျက်စီးသွားတာတွေ ဟာ အခု ၁၀၀ မှာ ၅ ခုကနေ ၁ဝခု ကြားတော့ ပုံမှန် Production လုပ်ငန်းတစ်ခု မှာ ရှိလေ့ရှိပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီ Reject ဖြစ်သွားတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ ဟာ လုပ်ငန်းအတွက် အကြီးမားဆုံး အလေအလွင့်တွေ ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ မိမိ Production လုပ်ငန်းဟာ Reject rate ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းရှိနေသလဲ၊ ဘာကြောင့် အဲဒီလောက်ရှိရတာလဲ၊ ဘယ်အချက် တွေ ကို ပြင်ဆင် နေရမလဲဆိုတာကို အမြဲတမ်း ဆန်းစစ်သုံးသပ်နေကြဖို ့လိုပါတယ်။ 

.

.

(၅) လုပ်ငန်းခွင် အတွင်းက Waste တွေကို လျော့ချမယ်။

.

လုပ်ငန်းခွင်တွေ ထဲမှာ Reject rate လို ကြီးမားတဲ့ အလေအလွင့်တွေ အပြင် အသေးအမွှားလေး တွေ ကနေ စုပေါင်းလိုက်တဲ့ အခါ ကြီးမား တဲ့ပမာဏ ဖြစ်လာတတ် တဲ့ အလေအလွင့် အမျိုးအစား တွေ လဲရှိ ပါတယ်။ ဒါတွေကို တော့ အောက်က လင့်မှာ အသေးစိတ် လေ့လာကြည့်နိုင်ပါတယ်။

.

Cost leadership ဖြစ်ဖို့ ဒီ waste. တွေကိုလဲ လျော့နိုင်ဖို ့လိုပါတယ်။

.

8 wastes အကြောင်းလေ့လာရန် အောက်ပါလင့်ကို ဝင်ပါ။

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2966913010058183&id=1774694082613421

.

.

(၆) နည်းပညာ ကိုအသုံးချတာ

.

အရင် ခေတ် ကမော်တော်ကား တစ်စီးထုတ်လုပ်ဖို ဆိုရာမှာ လူပေါင်းများစွာ နဲ ့အချိန်ပေးပြီး ထုတ်လုပ်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်ဒီနေ ့မှာ တော့ စက် ရုပ် များနဲ ့တည်ဆောက် လိုက်တဲ့အခါ မော်တော် ကားတစ်စီး ကို ၁၇ နာရီအတွင်း အစအဆုံး ပြီးစီးအောင် လုပ် ဆောင် နိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စက်ရုပ်တွေက ၂၄နာရီလုံး လဲ အလုပ်လုပ်နိုင် ကြသလို လစာ တိုးတောင်းတာ ဆန္ဒပြတာ၊ အမှားအယွင်းတွေ လုပ်တာ၊ အလုပ်ခွင့်ပျက်တာတွေ လဲ မရှိကြပါဘူးတဲ့။ 

.

အရင်တုန်းက facebook page မှာ လာရောက်မေးမြန်းသူတွေ ကို ဖြေကြားဖို ့admin တစ်ဦး ကို ခန့်ထားကြရေ့လရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုအခါမှာတော့ Chat bot နညး်ပညာပေါ်လာတဲ့နောက် တစ်ကြိမ်မှာ တစ်ဦးကိုသာဖြေပေးနိုင်တဲ့ ဝန်ထမ်းအစား တစ်ကြိမ်တည်း တစ်ပြိုင်နက် လူ သိန်းနဲ့ ချီဖြေဆိုနိုင်တဲ့. Chat bot နည်းပညာကိုသာ သုံးလာကြပါတော့တယ်။ 

.

ဒီတော့ Cost leadership ဖြစ်ဖို ့အတွက် မိမိ လုပ်ငန်း ရဲ ့ဘယ်နေရာမှာ ဘယ်လို နည်းပညာကို ထည့်သွင်းအသုံးချရမယ် ဆိုတာ ကို နားလည်သိရှိနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ 

.

.

(၇) လုပ်ငန်းကို System တကျ တည်ဆောက်ပါ။

.

လုပ်ငနး် ရဲ ့Organization structure သေချာချမှတ်ပြီး ဘယ်သူက ဘာတာဝန်ကို ယူမယ် ဘယ်သူ့တွေကို ဘယ်သူ ကဦးဆောင်မယ် ဘယ်လောက်ထိ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမယ့် စတဲ့ Org structure တွေ ၊ Process တစ်ခုအတွက် လက်ရှိအခြေအနေအရ အကောင်းဆုံး အမြန်ဆုံး နည်းလမ်း ကိုရှာဖွေ ပြီး Standardအဖြစ် သတ်မှတ် ပြဌာန်းပြီး လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ စတဲ့ Management ပိုင်းဆိုင်ရာတွေ လဲ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို ့လိုအပ်ပါတယ်။

.

.

(၈) ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်မှာတက်တက်ကြွကြွ အာရုံစိုက်နေ နိုင်ဖို ့လုပ်ဆောင်ပါ။

.

ဒါကိုတော့ Employee engagement လို ့ခေါ်ဆိုလေ့ရှိကြပါတယ်။ အထက်က ပြောခဲ့သလို ၂၀၀ = ၃ခု ထုတ်နိုင် ရာကနေ ကုန်ကျစရိတ်ကိုတော့ လျော့ချလို ့မရတော့ဘူးဆိုရင် ၂၀၀ = ၄ခု ဖြစ်အောင် လုပ်ဖို ့ပဲကျန်ပါတော့တယ်။ ဒီလို ဖြစ်ဖို ့ကတော့ အဓိကက လူတွေ ရဲ ့Productivity and performance ကိုမြင့်တင်ဖို ့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

.

လူအများရဲ ့Productivity မြင့်တက်ဖို ့အတွက်က ဝန်ထမ်းများကို Motivation ဖြစ်အောင်ပျော် ရွှင် နေအောင် ပြုလုပ်နိုင်ဖို ့လိုပါတယ်။ ပျော်ရွှင်နေသူတိုင်း အလုပ် ကောင်းကောင်းလုပ် မှာ မဟုတ်ပေမယ့် စိတ် ညစ်နေတဲ့ သူကတော့ အလုပ်ကောင်းကောင်းမလုပ် နိုင်မှာ အသေအချာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ Motivation ပေးခြင်းတွေ Employee Relations. နည်းလမ်းတွေ နဲ ့ဝန်ထမ်းတွေကို Employee Engagement ရေနေအောင်လုပ်နိုင်ရင် Productivity တက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

.

.

(၉) ဝန်ထမ်းတွေ ရဲ ့လုပ်ရည်ကိုင်ရည် (Skills or Knowledge) ကို မြင့်တင်မယ်။

.

ဒါ့အပြင် ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်ကို ပိုမိုကျွမ်းကျင်လာရင် Productivity ကလဲ မြင့်တက်လာ မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် ဝန်ထမ်းတွေ ရဲ ့Skills and knowledge တွေ မြင့်တက်လာဖို့ သက်ဆိုင်ရာ မွမ်းမံသင်တန်းများ ပေးခြင်း၊ Training, workshop များ ပြုလုပ်ခြင်း စသည် များ ဖြင့်လည်း Productivityဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

.

.

အထက်က မျှဝေခဲ့တာတွေကတော့ မိမိ လုပ်ငန်း နဲ ့ပြိုင်ဖက်လုပ်ငန်း စျေးနှုန်းခြင်းအတူတူမှာ မိမိ က အမြတ် ပိုရနေစေဖို ့အတွက် လိုအပ်တဲ့ အချက်တွေ ကို မျှဝေပေးခဲ့တာဖြစ် ပါတယ်။ ဒါတွေ ဟာ လုပ်ငန်းရဲ ့သဘောသဘာဝ အခြေအနေ၊ မိမိ ရဲ ့လုပ်နိုင်စွမး် ၊လုပ်ငန်းအကြီးအသေးပေါ် မူတည်ပြီး လဲ ကွဲလွဲချက်လေးတွေ ရှိမှာဖြစ်ကြောင်း အသိပေးရင်း မျှဝေမှုကို ရပ်နားလိုက် ပါတယ်။

.

.

.

လုံလောက်တဲ့ အသိပညာ ဟာ ပြင်းထန်တဲ့ အခက်အခဲတွေကိုလွယ်ကူစွာ

 ကျော်ဖြတ်စေနိုင်ပါတယ်။

.

Kaung Hein Soe Strategic

Business Consultant

(Zawgyi) 

ၿပိဳင္ဖက္ေတြ နဲ ့ေရာင္းေစ်း တူ တူ မွာ အျမတ္ ပိုရခ်င္ရင္ ဒါေတြ လုပ္ပါ။

အၿပိဳင္အဆိုင္ေတြ မ်ားျပားတဲ့ စီးပြားေရး ေလာက မွာ မိမိ ၿပိဳင္ဖက္ေတြ ထက္ပိုၿပီး ေစ်းကြက္ ေဝစု ရဖို ့အတြက္ လုပ္ငန္းေတြ ဟာ မဟာဗ်ဴဟာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ စဥ္ဆက္မျပတ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကရေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီလို ယွဥ္ ၿပိဳင္ၾကတဲ့အနက္ အမ်ားဆုံး အသုံးျပဳၾကတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ထဲမွာ Cost Leadership ဆိုတဲ့ ေစ်းႏႈန္း ပိုင္းအရ ဦးေဆာင္ သူအေနနဲ ့ေစ်းကြက္ကို သိမ္းပိုက္ထားျခင္း ဟာလဲ တစ္ပိုင္း ပါဝင္ပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္းနဲ ့ဦးေဆာင္ တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ပထမ အဆင့္ကေတာ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ မိမိ က အရည္အေသြးခ်င္းအတူတူကို ေရာင္းေစ်းအနည္း နဲ ့ထိုးေဖာက္ ျခင္းနည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို လုပ္တာ ဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္ မႈ ကိုပိုၿပီး ျပင္းထန္ ေစေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ကိုယ္နဲ ့အဓိ က လုပ္ငန္းၿပိဳင္ဖက္က လဲ ကိုယ့္ လိုပဲ ေစ်းႏႈန္းကိုလိုက္ေလ်ာ့ေပးၿပီး ေစ်းကြက္ေဝစု ကို အလြယ္တကူေလး ျပန္လည္ရယူနိုင္ပါ တယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာ ေတာ့ အၿပိဳင္အဆိုင္ေလ်ာ့ခ် ၾကရင္ Price War လို ့ေခၚတဲ့ ေစ်းႏႈန္း တိုက္ ပြဲေတြ ျဖစ္ ၿပီး ႏွစ္ဖက္စလုံး ဆုံးရႈံးနစ္နာမႈ ကို သာ ပိုၿပီး ဦးတည္ေစတတ္ပါတယ္။

.

ဒီထက္ပို ၿပီး ပညာသားပါတဲ့ ဒုတိယ အဆင့္ကေတာ့ ၿပိဳင္ဖက္ နဲ ့ေရာင္း ေစ်း Price က အတူတူ ေရာင္းခ် ေနေပမယ့္ သူ ့ထက္ ကိုယ့္ ေရာင္းရတဲ့ ပစၥည္းအေရအတြက္ ခ်င္း အတူတူ မွာ အသားတင္ အျမတ္ ကပို မို ေနေအာင္ လုပ္ေဆာင္နိုင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ၿပိဳင္ဖက္က လဲ တစ္ခုကို ၁၀၀ နဲ ့ေရာင္းတယ္၊ မိမိ ကလဲ တစ္ခုကို ၁၀၀ နဲ ့ပဲေရာင္းေနတယ္ဆိုပါစို ့။ ဒါေပမယ့္ ၿပိဳင္ဖက္က ၁ခုေရာင္းလို ့အသားတင္ ၂၀ ျမတ္ ခ်ိန္မွာ ကိုယ္ က တစ္ခုေရာင္းလို ့အသား တင္ ၄၀ ျမတ္ေနမယ္ ဆိုရင္ ေရာင္းရတဲ့ အေရအတြက္ ျခင္း အတူတူ မွာ မိမိ လုပ္ငန္း ကအျမတ္ ၂ ဆ ပိုပို ၿပီး ရေနကာ လုပ္ငနး္ကို ပိုမို ခ်ဲ ့ထြင္ နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို သာ လုပ္ထားနိုင္လို ့Price War အေနနဲ ့ေစ်းႏႈန္းၿပိဳင္ေလ်ာ့ရတဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ ခဲ့ ရင္ေတာင္ ၿပိဳင္ဖက္က တစ္ခုကို ၇၀ က်ပ္နဲ႕ ၁၀ အရႈံးခံၿပီး ေရာင္းေနခ်ိန္မွာ မိမိ ကလည္း ၇၀ နဲ ့လိုက္ေရာင္းဦးေတာ့ အသားတင္ အျမတ္ က၁၀ က်ပ္ ရေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

.

ဒါဆိုရင္ ဒီလိုျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရင္ရနိုင္မလဲ။

.

အဓိက main concept ကေတာ့ မိမိ လုပ္ငန္းကို ပိုၿပီး Efficient ျဖစ္ေအာင္ အဖက္ဖက္ ကေန တတ္နိုင္သမွ် လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ညီမွ်ျခင္းေလး တစ္ခုကို ၾကည့္ၾကည့္ရေအာင္ပါ။ ဥပမာ သင့္လုပ္ငန္းက ေငြ ၂၀၀ ကိုသုံးလိုက္ရင္ Product ၃ ခု ထုတ္ လုပ္ နိုင္မယ္ ဆိုပါစို႔။ ဒါဆိုရင္ သင့္လုပ္ငန္းကို ပိုၿပီး Efficient ျဖစ္ေအာင္ ၂၀၀ = ၃ ခု တဲ့ ညီမွ်ျခင္းကို ျပင္ဆင္ဖို ့ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀ က်ပ္သုံးၿပီး ၃ခု ထုတ္နိုင္ရာ ကေန ၁၅၀ က်ပ္ သုံးၿပီး ၃ ခု ထုတ္လိုက္နိုင္ရင္ ဒါဟာ ပို ၿပီး efficient ျဖစ္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ညီမွ် ျခင္း ရဲ ့အျခားတစ္ဖက္ကို လဲ ျပင္ဆင္နိုင္ပါေသးတယ္။ ၂၀၀ ကေတာ့ ၂၀၀ ပဲ ဒါေပမယ့္ product ၄ခု ထုတ္လိုက္နိုင္မယ္ ၂၀၀ = ၄ ခု ျဖစ္သြားရင္လဲ Efficient ျဖစ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ညီမွ်ျခင္း ရဲ ့တစ္ဖက္ဖက္ကို ျပင္ဆင္နိုင္ရင္ အထက္က ဆိုခဲ့တဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူး ကို ေကာင္းေကာင္းရနိုင္ပါ လိမ့္မယ္။

.

ဒါဆိုရင္ ပိုၿပီး အေသးစိတ္ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

.

.

(၁) Supplier Analysis လုပ္မယ္ သို႔မဟုတ္ Supplier နဲ ့ညိႏွိုင္းေဆာင္႐ြက္မယ္

.

Supplier Analysis ဆိုတာကေတာ့ လက္ရွိ ရယူေနတဲ့ ကုန္ၾကမ္းေတြ ရဲ ့အရည္အေသြး အတူတူ ကို ပိုၿပီး ေစ်းသက္သာမယ့္ ဒါမွ မဟုတ္ ပိုၿပီး Supporting ေပး ေပးနိုင္တဲ့ Suppler အသစ္ေတြကို ရွာေဖြ ၿပီး ကုန္ၾကမ္း အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကိုေလ်ာ့ သြားေစဖို ့ႀကိဳးပမ္းတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

.

Supplierအသစ္မ်ား မရွာ နိုင္ရင္ေတာင္ လက္ရွိ Supplier နဲ႕ Relationship တစ္ခု တည္ေဆာက္ ၿပီး ကုန္ၾကမ္း ပမာဏ ဘယ္ေလာက္အထိ ယူရင္ Discount မ်ား ေပးဖို႔ ညွိိႏွိုင္းတာ ၊ Credit ခ်ေပးနိုင္ဖို ့ညွိုႏွိုင္းတာ၊ စတာေတြ ေဆာင္႐ြက္ နိုင္ပါတယ္။

.

.

(၂) Backward Vertical Integration ျပဳလုပ္တာ။

.

ဒါကေတာ့ မိမိ မွာ လုံေလာက္ တဲ့ Resources လဲရွိမယ္ ဆိုရင္ လုပ္ငန္းလဲ ခ်ဲ ့ထြင္တဲ့အေနနဲ ့Supplier ေနရာကို မိမိ ကဝင္ယူလိုက္ကာ မိမိ လုပ္ငန္းအတြက္ေရာ အျခားလုပ္ငန္း မ်ားအတြက္ပါ ကုန္ၾကမ္းကို ေရာင္းခ် ျဖန္ ့ေဝတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ဒီလို လုပ္တဲ့ အတြက္ Supplier က မိမိ ဆိီကို တင္ထားတဲ့ အျမတ္ margin ဟာ မိမိ လုပ္ငန္းအတြက္ ပဲ ျဖစ္လာကာ Cost leadership ကို ျဖစ္ေစနို္င္ပါတယ္။ ဥပမာ၊ စပ်စ္ဝိုင္ ထုတ္လုပ္ တဲ့ လုပ္ငန္း လုပ္ရာကေန စပ်စ္ၿခံေတြကိုပါ ဝယ္ယူၿပီး စပ်စ္သီး စိုက္ပ်ိဳးျခင္းကို ပါလုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ 

.

Vertical Integration ကို ပိုမို ေလ့လာလိုပါက ေအာက္ပါ လင့္သို႔ ဝင္ပါ။

https://www.facebook.com/kaungheinsoestrategic/videos/2937487569632200/

.

.

(၃) COGS ကိုေလ်ာ့ခ် ဖို ့ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြတာ။

.

Cost of Goods Sold လို ့ေခၚတဲ့ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခု ေရာင္းခ်နိဳင္ဖို ့မျဖစ္မေနကုန္ က်ရတဲ့ စရိတ္ေတြ ဟာ လုပ္ငန္းတိုင္းက ေလ်ာ့ခ်နိဳင္ေလ့မရွိပါဘူး။COGS ထဲမွာ အထက္က ဆိုခဲ့တဲ့ ကုန္ၾကမ္း raw material ေတြလဲပါဝင္ပါတယ္။ ဒီအပိုင္း မွာ ေတာ့ raw material အတြက္ ကုန္က်ေငြ အျပင္ အျခားေသာ COGS မ်ား ကို ေလ်ာ့ခ်ဖိဳ ့နည္းလမ္းရွာေဖြဖို ့အႀကံ ျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ကုန္ၾကမ္းမ်ားကို မိမိ သိုေလွာင္တဲ့ ေနရာ Warehouse အထိ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေဆာင္ရတဲ့ စရိတ္ကို သက္သာ ေအာင္ ၊ အပ်က္အစီးနည္းေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မလဲ။ WH ကိုေရာက္လို ့ကုန္ၾကမ္းမ်ားကို သိုေလွာင္ရာမွာလည္း အပ်က္အစီး အေလအလြင့္နည္းေအာင္၊ ပိုၿပီး ၾကာၾကာ ခံေအာင္ ဘယ္လို နည္းလမ္းေတြ ထိန္းသိမ္းမလဲ။ WH စနစ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ First in First Out (FIFO), Last in First Out (LIFO) စတဲ ့နည္းေတြကို စနစ္တက်ဘယ္လို သုံးမလဲ။ WH ရဲ ့Storage ပမာဏကို အျမင့္ဆုံး ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းမလဲ၊ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းၿပီး ျပန္လည္ရွာေဖြ ထုတ္ယူရာမွာ လြယ္ကူ ျမန္ဆန္ေအာင္ ဘယ္လို စနစ္ေတြ ထားမလဲ စတာေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။

.

.

(၄) Reject Rate or Redo Rate ေတြ အနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာ။

.

Production လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာေတာ့ Reject Rate ဆိုတာ ရွိၿပီး Service လုပ္ငန္းေတြ မွာေတာ့ Redo Rate ဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ Production လုပ္ငန္းတစ္ခု ဟာ စက္ ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ Human Error ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ ၊ ကုန္ၾကမး္ ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ၊ အျခား ျပင္ပ သက္ေရာက္မႈ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ အခု ၁၀၀ ထုတ္လုပ္ရင္ အခု ၁၀၀ လုံးသတ္မွတ္ ထားတဲ့ အရည္အေသြး စံႏႈန္းအတိုင္း စင္းလုံးေခ်ာ ထြက္ လာေလ့မရွိပါဘူး။ စံႏႈန္းမမွီတာ၊ ပ်က္စီးသြားတာေတြ ဟာ အခု ၁၀၀ မွာ ၅ ခုကေန ၁ဝခု ၾကားေတာ့ ပုံမွန္ Production လုပ္ငန္းတစ္ခု မွာ ရွိေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီ Reject ျဖစ္သြားတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြ ဟာ လုပ္ငန္းအတြက္ အႀကီးမားဆုံး အေလအလြင့္ေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ မိမိ Production လုပ္ငန္းဟာ Reject rate ဘယ္ေလာက္ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေနသလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ အဲဒီေလာက္ရွိရတာလဲ၊ ဘယ္အခ်က္ ေတြ ကို ျပင္ဆင္ ေနရမလဲဆိုတာကို အၿမဲတမ္း ဆန္းစစ္သုံးသပ္ေနၾကဖို ့လိုပါတယ္။ 

.

.

(၅) လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္းက Waste ေတြကို ေလ်ာ့ခ်မယ္။

.

လုပ္ငန္းခြင္ေတြ ထဲမွာ Reject rate လို ႀကီးမားတဲ့ အေလအလြင့္ေတြ အျပင္ အေသးအမႊားေလး ေတြ ကေန စုေပါင္းလိုက္တဲ့ အခါ ႀကီးမား တဲ့ပမာဏ ျဖစ္လာတတ္ တဲ့ အေလအလြင့္ အမ်ိဳးအစား ေတြ လဲရွိ ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေတာ့ ေအာက္က လင့္မွာ အေသးစိတ္ ေလ့လာၾကည့္နိုင္ပါတယ္။

.

Cost leadership ျဖစ္ဖို႔ ဒီ waste. ေတြကိုလဲ ေလ်ာ့နိုင္ဖို ့လိုပါတယ္။

.

8 wastes အေၾကာင္းေလ့လာရန္ ေအာက္ပါလင့္ကို ဝင္ပါ။

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2966913010058183&id=1774694082613421

.

.

(၆) နည္းပညာ ကိုအသုံးခ်တာ

.

အရင္ ေခတ္ ကေမာ္ေတာ္ကား တစ္စီးထုတ္လုပ္ဖို ဆိုရာမွာ လူေပါင္းမ်ားစြာ နဲ ့အခ်ိန္ေပးၿပီး ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ဒီေန ့မွာ ေတာ့ စက္ ႐ုပ္ မ်ားနဲ ့တည္ေဆာက္ လိုက္တဲ့အခါ ေမာ္ေတာ္ ကားတစ္စီး ကို ၁၇ နာရီအတြင္း အစအဆုံး ၿပီးစီးေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ နိုင္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စက္႐ုပ္ေတြက ၂၄နာရီလုံး လဲ အလုပ္လုပ္နိုင္ ၾကသလို လစာ တိုးေတာင္းတာ ဆႏၵျပတာ၊ အမွားအယြင္းေတြ လုပ္တာ၊ အလုပ္ခြင့္ပ်က္တာေတြ လဲ မရွိၾကပါဘူးတဲ့။ 

.

အရင္တုန္းက facebook page မွာ လာေရာက္ေမးျမန္းသူေတြ ကို ေျဖၾကားဖို ့admin တစ္ဦး ကို ခန႔္ထားၾကေရ႕လရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ Chat bot နညး္ပညာေပၚလာတဲ့ေနာက္ တစ္ႀကိမ္မွာ တစ္ဦးကိုသာေျဖေပးနိုင္တဲ့ ဝန္ထမ္းအစား တစ္ႀကိမ္တည္း တစ္ၿပိဳင္နက္ လူ သိန္းနဲ႕ ခ်ီေျဖဆိုနိုင္တဲ့. Chat bot နည္းပညာကိုသာ သုံးလာၾကပါေတာ့တယ္။ 

.

ဒီေတာ့ Cost leadership ျဖစ္ဖို ့အတြက္ မိမိ လုပ္ငန္း ရဲ ့ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လို နည္းပညာကို ထည့္သြင္းအသုံးခ်ရမယ္ ဆိုတာ ကို နားလည္သိရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ 

.

.

(၇) လုပ္ငန္းကို System တက် တည္ေဆာက္ပါ။

.

လုပ္ငနး္ ရဲ ့Organization structure ေသခ်ာခ်မွတ္ၿပီး ဘယ္သူက ဘာတာဝန္ကို ယူမယ္ ဘယ္သူ႕ေတြကို ဘယ္သူ ကဦးေဆာင္မယ္ ဘယ္ေလာက္ထိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မယ့္ စတဲ့ Org structure ေတြ ၊ Process တစ္ခုအတြက္ လက္ရွိအေျခအေနအရ အေကာင္းဆုံး အျမန္ဆုံး နည္းလမ္း ကိုရွာေဖြ ၿပီး Standardအျဖစ္ သတ္မွတ္ ျပဌာန္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ စတဲ့ Management ပိုင္းဆိုင္ရာေတြ လဲ လုပ္ေဆာင္နိုင္ဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။

.

.

(၈) ဝန္ထမ္းေတြ အလုပ္မွာတက္တက္ႂကြႂကြ အာ႐ုံစိုက္ေန နိုင္ဖို ့လုပ္ေဆာင္ပါ။

.

ဒါကိုေတာ့ Employee engagement လို ့ေခၚဆိုေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အထက္က ေျပာခဲ့သလို ၂၀၀ = ၃ခု ထုတ္နိုင္ ရာကေန ကုန္က်စရိတ္ကိုေတာ့ ေလ်ာ့ခ်လိဳ ့မရေတာ့ဘူးဆိုရင္ ၂၀၀ = ၄ခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို ့ပဲက်န္ပါေတာ့တယ္။ ဒီလို ျဖစ္ဖို ့ကေတာ့ အဓိကက လူေတြ ရဲ ့Productivity and performance ကိုျမင့္တင္ဖို ့ပဲျဖစ္ပါတယ္။

.

လူအမ်ားရဲ ့Productivity ျမင့္တက္ဖို ့အတြက္က ဝန္ထမ္းမ်ားကို Motivation ျဖစ္ေအာင္ေပ်ာ္ ႐ႊင္ ေနေအာင္ ျပဳလုပ္နိုင္ဖို ့လိုပါတယ္။ ေပ်ာ္႐ႊင္ေနသူတိုင္း အလုပ္ ေကာင္းေကာင္းလုပ္ မွာ မဟုတ္ေပမယ့္ စိတ္ ညစ္ေနတဲ့ သူကေတာ့ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ နိုင္မွာ အေသအခ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ Motivation ေပးျခင္းေတြ Employee Relations. နည္းလမ္းေတြ နဲ ့ဝန္ထမ္းေတြကို Employee Engagement ေရေနေအာင္လုပ္နိုင္ရင္ Productivity တက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

.

.

(၉) ဝန္ထမ္းေတြ ရဲ ့လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ (Skills or Knowledge) ကို ျမင့္တင္မယ္။

.

ဒါ့အျပင္ ဝန္ထမ္းေတြ အလုပ္ကို ပိုမိုကြၽမ္းက်င္လာရင္ Productivity ကလဲ ျမင့္တက္လာ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဝန္ထမ္းေတြ ရဲ ့Skills and knowledge ေတြ ျမင့္တက္လာဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား ေပးျခင္း၊ Training, workshop မ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း စသည္ မ်ား ျဖင့္လည္း Productivityျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

.

.

အထက္က မွ်ေဝခဲ့တာေတြကေတာ့ မိမိ လုပ္ငန္း နဲ ့ၿပိဳင္ဖက္လုပ္ငန္း ေစ်းႏႈန္းျခင္းအတူတူမွာ မိမိ က အျမတ္ ပိုရေနေစဖို ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြ ကို မွ်ေဝေပးခဲ့တာျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါေတြ ဟာ လုပ္ငန္းရဲ ့သေဘာသဘာဝ အေျခအေန၊ မိမိ ရဲ ့လုပ္နိုင္စြမး္ ၊လုပ္ငန္းအႀကီးအေသးေပၚ မူတည္ၿပီး လဲ ကြဲလြဲခ်က္ေလးေတြ ရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးရင္း မွ်ေဝမႈကို ရပ္နားလိုက္ ပါတယ္။

.

.

.

လုံေလာက္တဲ့ အသိပညာ ဟာ ျပင္းထန္တဲ့ အခက္အခဲေတြကိုလြယ္ကူစြာ ေက်ာ္ျဖတ္ေစနိုင္ပါတယ္။

.

Kaung Hein Soe Strategic

Business Consultant