Thursday, May 19, 2016

Low Back Pain ခါးနာ သက္သာေစရန္



၁။ ဆရာ ဒီရက္ပိုင္း ၅ ရက္ေလာက္ရွိျပီ မနက္ဆို အိပ္ယာထခါနီး ခါးနာေနတာ။ ဘာျဖစ္တာလဲ စဥ္းစားေနမိတာ။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတာ့ မနာပါဘူးဆရာ။ အိပ္ယာထခါနီးအခ်ိန္တခုပါပဲ။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ က်ြန္ေတာ္ အသက္ ၃၃ ရွိပါျပီ။ က်ြန္ေတာ္ ခါးနာေနတာ ၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိပါျပီ။ ဆရာဝန္ေရာ ေဆးခန္းေရာ စုံေနပါျပီ။ သက္သာလိုက္မသက္သာလိုက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ခါးနာေနတာ ေက်ာက္ကပ္ ဆီးစတာေတြ ေျကာင့္ပါလားဆိုျပီး ဆရာဝန္ေတြ ေဆးခန္းေတြမွာ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာဝန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေက်ာက္ကပ္နဲ့ ဆီးကိုမစစ္ေပးဘူးဆရာ။ ဘယ္လိုမ်ိဳးေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာ လမ္းျပေပးပါဆရာ။ က်ြန္ေတာ္ အစုိးရိမ္လြန္တာလို့ပဲ ဝန္ခံပါရေစဆရာ။ ခါးနာလုံးလုံးေပ်ာက္သြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရပမလဲဆရာ။ အမွားပါရင္ ခြင့္လြတ္ေပးပါ ဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ပဌမေမးခြန္းေမးသူက အိပ္ယာထခါနီးအခ်ိန္တခုပါပဲနာတာဆို အိပ္ယာထဲကေနမထပဲသာ အလုပ္လုပ္လို႔ေျပာမိမွာ။ ေဆးခန္းမွာ ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့လူနာေတြကို အဲလိုေျပာေနက်။ ရင္ၾကပ္တယ္ဆိုရင္ အက်ႌေခ်ာင္တာဝတ္။ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ တံတားေပၚကေလွ်ာက္။ အဲတာေတာ့ ရွင္းျပရတတ္တယ္။ ေခ်ာင္းကသြားမေကာင္းလို႔ ေခ်ာင္းေပၚတံတားကေနသြားလို႔။

ဒုတိယေမးခြန္းမွာ (ဆိုးရိမ္) လို႔ေရးတာကိုျပင္ထားပါတယ္။

ခါးရိုးမၾကီးဆိုတာ အရိုးေလးေတြ တခုနဲ႔တခု ထပ္ေနတယ္။ အရိုးတခုနဲ႔တခုၾကားမွာ အရိုးႏုျပားေလးေတြရွိတယ္။ အရိုးေလာက္မသန္မာလို႔ အသက္ၾကီးသူေတြ အားမေကာင္းေတာ့ဘူး။ ခါးကိုထိခိုက္မိရင္ စုတ္ျပဲသြားႏိုင္တယ္။ ကြ်ံသြားႏိုင္တယ္။ ေနာက္ကိုကြ်ံရင္ သူ႔ေနာက္က အာရံုေၾကာမၾကီးကို သြားဖိေစႏိုင္တယ္။ ခါးဆစ္အရိုးႏု (အရြတ္) ေနာက္ဖက္ဆီကြ်ံတာကို Herniated Disc (Prolapsed disc) ေခၚတယ္။ အလြန္နာမယ္။ အဲတာကေန အာရံုေၾကာေတြကို ဖိေနလို႔ နာေနတာ။ စာထဲပါတာေတြလိုက္နာရင္ သက္သာေနမယ္။ ေပ်ာက္ဘို႔ကေတာ့ ခြဲရႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။

လူတိုင္းလိုလို တခ်ိန္မွာျဖစ္ဘူးၾကတယ္။ သူ႔ဖါသူ ေပ်ာက္သြားတာမ်ားတယ္။ မေပ်ာက္ဘူးဆိုရင္ ထိေရာက္တဲ့ ကုသနည္းေတြ ရွိတယ္။ ထံုျပင္းျပင္းနာတာနဲ႔ ထိုးတာခံရသလိုနာတယ္။ ခါးမတ္ေအာင္ ေနလို႔မရျဖစ္တယ္။ အားကစားလုပ္ရင္း၊ အလုပ္လုပ္ရင္း ရုတ္တရက္နာလာတာရွိတယ္။ ၃ ရက္ေနလို႔မွ မေပ်ာက္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ၃ လေနလို႔မွ မေပ်ာက္ရင္ နာတာရွည္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ေလာက္မွာ အမ်ားဆံုး စျဖစ္ဘူးတတ္တယ္။ အသက္ၾကီးလာေလေလ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားေလေလ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ပိုလာတာ၊ လႈပ္ရွားမႈ နည္းလာတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္မယ္။ ဆီးသြား-ဝမ္းသြားတာအထိ ထိခိုက္လာရင္၊ ေအာက္ပိုင္းမွာ အားနည္းလာရင္၊ ဖ်ားလာရင္၊ ေခ်ာင္းဆိုး လိုက္ခ်ိန္မွာ ပိုနာတာျဖစ္ရင္၊ ဆီးသြားလို႔ပိုနာရင္ အေရးၾကီးတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အေလးအပင္မရာကေနျဖစ္တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္းကေနျဖစ္တာမ်ိဳးက ၾကြက္သားနာတာ ေခၚတယ္။
ခါးရိုးဆစ္က အရြတ္ေရြ႕တာကို Sciatica ေခၚတယ္။ (ဆိုင္ယားတစ္) အာရံုေၾကာတေလွ်ာက္ လိုက္နာမယ္။ တင္ပါး-ေပါင္-ေျခသလံုးအထိ နာမယ္။ အလုပ္လုပ္ရာမွာ အေလးမရတာ၊ ဆြဲရတာမ်ိဳးေတြက ခါးကိုလိမ္သလိုလုပ္ရရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ထိုင္လုပ္ေနရတာ ၾကာသူေတြလဲ နာႏိုင္တယ္။ ပိုက္ဆံအိတ္၊ ေက်ာပိုးအိတ္၊ လက္ဆြဲအိတ္ေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အားကစားနည္းေတြကေနလဲ နာတယ္။ Spinal stenosis ခါးရိုးေနရာက်ဥ္းတဲ့ေရာဂါမ်ိဳးကေနလဲ အာရံုေၾကာကိုဖိေစျပီး နာေစႏိုင္တယ္။ Spondylitis ေရာဂါကေနလဲ နာႏိုင္တယ္။ Fibromyalgia ေရာဂါကေနလဲ နာႏိုင္တယ္။ ခါးနာတာေသျခာေအာင္ X-rays, CT or MRI scans ေတြနဲ႔ခြဲျခားရတယ္။

(၁) အေနအထိုင္ ပံုစံ၊ ခါးမတ္ထိုင္ပါ။ ခါးအမွီပါေစရမယ္။ ပခံုးပါ နားစရာရွိသင့္တယ္။ ေျခေထာက္ကလဲ နားေစႏိုင္ရမယ္။ မတ္တပ္ရပ္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေျခႏွစ္ဖက္လံုးေပၚမွာ မွ်ေနပါေစ။
(၂) ၾကြက္သားဒဏ္ေၾကာင့္နာတာမ်ိဳးက သူ႔အလိုလိုေကာင္းမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ Heating pad or warm baths အပူကပ္ေပးတာ လုပ္ႏိုင္တယ္။
(၃) ခါးနာတာကို နားခိုင္းမလား။ ခါးနာသူေတြက အိပ္ရာထဲကမထခ်င္ၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ Muscle strain ေၾကာင့္သာဆိုရင္ လုပ္ေနၾကအလုပ္ကို ေစာႏိုင္သမွ်ေစာျပီး ျပန္လုပ္သင့္တယ္။ အိပ္ရာထဲမွာ ၁-၂ ရက္ ေနသူေတြက ခါးနာပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။
(၄) ေယာဂနည္းကို ၃ လေနလို႔မွ မသက္သာေသးသူေတြ ၃ လ လုပ္သင့္တယ္။
(၅) Spinal Manipulation အထူးကုဆရာဝန္ေတြက တခ်ိဳ႕ကိုလုပ္ေပးတယ္။
(၆) Massage Therapy ႏွိပ္နည္းကို နာတာရွည္ ခါးနာသူေတြကို လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒါလဲ ၂ လေလာက္ အခ်ိန္ယူတယ္။
(၇) Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္း ထိေရာက္မႈက ေလ့လာမႈေတြမွာ မတူၾကတာေတြ႔ရတယ္။ Simulated acupuncture နည္းေရာ Real acupuncture with needles နည္းေရာလုပ္နတယ္။
(၈) Acetaminophen, Ibuprofen, or Naproxen စားေဆးေတြနဲ႔ အနာသက္သာေစတဲ့ လိမ္းေဆးေတြ သံုးတယ္။ လိုေသးရင္ ပိုျပင္းတဲ့ေဆးေပးမယ္။
(၉) Steroid Injections (စတီရြိဳက္) ထိုးေဆးလဲ တခ်ို႕ကိုထိုးေပးတယ္။
(၁ဝ) ခြဲစိတ္ကုသနည္း၊
(၁၁) Physical Therapy (ဖီဇီယို) ကုသနည္းမွာ Stretches, Strength exercises, and Low-impact cardio နည္းေတြ သံုးတယ္။
(၁၂) ခါးကို Flexion and extension exercises ခါးကို အေကြး-အဆန္႔ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးတယ္။

Sacralization ေမြးရာပါခါးဆစ္ေရာဂါတမ်ိဳးရွိတယ္။ လူဦးေရရဲ႕ ၃႕၅% မွာ ခါးရိုးဆစ္နံပါတ္ (၅) ရဲ႕ ေဘးဘက္ ထြက္ေနတဲ့အရိုးနဲ႔ ေအာက္က (ေဆခရမ္) တင္ပါးရိုး သြားျပီးတြယ္ဆက္ေနတာမ်ိဳးရွိၾကတယ္။ တဖက္တည္းေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးပါအဲလိုျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ခါးေအာက္ပိုင္းနာတာကိုခံစားရမယ္။ တခ်ိဳ႕က ဘာမွ မခံစားရဘူး။

ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ
အတိအက် မျဖစ္ရပါဘူးလို႔ အာမခံႏိုင္တာ မရွိပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ၊ ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္လုပ္ပါ။ မ,စရာရွိရင္ ေျခနဲ႔သာ မပါ။ ခါးနဲ႔ မ မပါနဲ႔။ အလုပ္လုပ္ရာ အေနအထိုင္မွာ ခါးကို သက္ေတာင့္သက္သာ အျမဲရွိပါေစ။ ေခါင္းအံုးျမင့္တာ မသင့္ပါ။ အိပ္ရာခင္းမာမာမွာသာ လဲေလ်ာင္းပါ၊ အိပ္ပါ။ ေမြ႔ယာ မသင့္ပါ။ ၾကိဳးကုတင္၊ (ဒရင္းမ္ဘက္)၊ စပရင္ကုတင္ မသင့္ပါ။ ထိုင္ရင္ ေပါင္ကေအာက္ခံမွာထိေန၊ ေက်ာက ေနာက္မွီနဲ႔ထိေနရမယ္။ ဖင္ထိုင္ခံုမွာ မထိုင္ပါနဲ႔။ ၾကမ္းေပၚ တင္ပါးခ် မထိုင္ပါနဲ႔။ ပက္လက္ကုလားထိုင္၊ (ဆိုဖါ) အိတာမွာမထိုင္ပါနဲ႔။ မ်က္ႏွာသစ္၊ လက္ေဆးပန္းကန္ေဆးရာမွာ ေၾကြခြက္၊ စားပြဲ၊ ခံု ကိုယ္နဲ႔အေနေတာ္ပါေစ။ နည္းနည္းေလးမွ မကံုးရေစပါနဲ႔။ ေရအိမ္သာ ဒူးကို ၉ဝ ဒီဂရီ ေကြးႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးအစားသံုးပါ။

ဖတ္ရန္စာမ်ား
1. Cervical Spondylosis လည္ပင္း က်ီးေပါင္းတက္ေနပါတယ္http://doctortintswe.blogspot.com/2015/06/cervical-spondylosis.html
2. Low Back Pain ခါးနာ သက္သာေစရန္http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/low-back-pain.html
3. Lumbar spondylosis ခါးရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္းhttp://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/lumbar-spondylosis.html
4. Mid Back Pain ေက်ာလယ္ကနာျခင္းhttp://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/mid-back-pain.html
5. Sciatica (1) အေၾကာနာ (၁)http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/sciatica.html
6. Sciatica (2) အေၾကာနာ (၂)http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/sciatica-2.html

Dr. တင့္ေ​ဆြ

No comments: