လူငယ္ႏွင့္ Online Ethics

ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္လာတဲ့ နည္းပညာ ေခတ္ႀကီးနဲ႔ အၿပိဳင္ Online User ေတြလည္း တစ္ေန႔တျခား တုိးပြား လာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ Online ကုိ အသုံးျပဳၾကတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္း ကေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူၾကပါဘူး။ နည္းပညာ ကြၽမ္းက်င္သူေတ IT ပညာရွင္ေတြ မဟုတ္တဲ့Online User အမ်ားစုရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ကေတာ့ ႐ိုးစင္းပါတယ္။ e-mail သုံးတာ Data ဒါမွမဟုတ္ Image ရွာေဖြတာ၊Social network site ေတြ၀င္တာ၊ e-books ဒါမွမဟုတ္ Songs နဲ႔ Movies download ယူတာ၊ Online Games ေတြ ကစားတာ စသျဖင့္သာ Online ကို သုံးၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Ethics ကို လက္တစ္လုံးျခား လုပ္ၾကသူေတြ၊ လက္ရဲဇက္ရဲ ခ်ဳိးေဖာက္ၾက သူေတြေၾကာင့္ Online User ေတြခမ်ာ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္လာရပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက Online User အမ်ားစု ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြရဲ႕ အဓိက တရားခံက ethics မေစာင့္စည္းၾက သူေတြပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ခ်ဳိးေဖာက္ ဖ်က္ဆီးခံေနရတဲ့ Online ethics အေၾကာင္းကို လူငယ္ေတြ ကုိယ္စား Weekly Eleven Journal မွ တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာ ေ၀ၿဖိဳး၊ Myanmar Times Journal မွ လူမႈ ဘ၀စာတည္း ရတနာထြန္း၊ Internet Journal မွ သတင္းေထာက္ ေက်ာ္မ်ဳိးဦးႏြဲ႔ IT ေဆာင္းပါးရွင္ လင္းသုိက္ၫြန္႔တုိ႔ကို ေမးျမန္း ေဖာ္ျပ ေပးလုိက္ပါတယ္။

ေ၀ၿဖိဳး
ကြၽန္ေတာ္ နားလည္သေလာက္ ေျပာရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Hack လုပ္ခံရတဲ့ နည္းလမ္းေတြက အင္တာနက္ သုံးစြဲရတဲ့ ပုံစံက စတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။ ကုိယ္ပိုင္ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ Network ဆိုရင္ေတာင္ Hack လုပ္ခံ ရႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ သုံးစြဲသူ အမ်ားစုက Public Access Center ေတြမွာ သုံးေနရတာေလ။

ဒီစက္၊ ဒီ Network ကုိပဲ ဘုံသေဘာမ်ဳိး သုံးေနရတာ ဆုိေတာ့ ပထမဆုံး ျဖစ္ႏိုင္ေျခက သုံးစြဲသူ ေပါ့ဆရင္ အလြယ္တကူ Hack လုပ္ခံ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒုတိယ အေနနဲ႔ Cyber Cafe ေတြ မ႐ိုးသားရင္လည္း Hack လုပ္ခံ ရႏုိင္တာပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး နည္းပညာ အရ Key Locker လုိ Software မ်ဳိးေတြ ရွိေနတာ။

ကီးဘုတ္မွာWindow + R ႏွိပ္ၿပီး Regedit လုိ႔ ႐ိုက္ထည့္လုိက္ရင္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ Hacker တစ္ေယာက္အတြက္ အလြယ္တကူ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာ။ ဒါေတြက သတိျပဳစရာေတြပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ Shopping Center ေတြနဲ႔ ေကာ္ဖီဆုိင္ အခ်ဳိ႕မွာ ၀ုိင္ယာလက္ စနစ္နဲ႔ အင္တာနက္ အသုံးျပဳခြင့္ရေအာင္ စီစဥ္ ေပးတာေတြ ရွိလာပါၿပီ။ အဲဒီအခါ သုံးစြဲသူေတြ အေနနဲ႔ Network Sharing ေတြ လုပ္ရင္ သတိျပဳစရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္သုံးစြဲတဲ့ Window တိုင္းမွာ လုံျခံဳေရး အစီအမံေတြ ပါၿပီးသားပါ။ အနည္းဆုံး Firewall ကို Enable လုပ္တာမ်ဳိးေတြက အစေပါ့။

ဒါေပမယ့္ တစ္ခု ရွိတာက လက္ရွိ အင္တာနက္ Speed က Hack လုပ္ဖုိ႔ လုံေလာက္တဲ့Speed မွာရွိေန၊ မေန ဆုိတာကေတာ့ ခံသာႏုိင္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီကိစၥဟာ ေလာေလာဆယ္ သိပ္မသိသာဘူးလုိ႔ ထင္ရေပမယ့္ ဒီထက္ ပိုက်ယ္ျပန္႔ လာတာနဲ႔ အမွ် ဒ့ီထက္ ပုိသတိ ျပဳရမယ့္၊ စဥ္းစားရမယ့္ ကိစၥတစ္ခု လုိ႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္။ Social Network Site ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာ ရင္လည္း Ethic မလုိက္နာသူေတြေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရတာမ်ဳိး တစ္ေယာက္ဟာ အနည္းဆုံး တစ္ႀကိမ္ေလာက္ ၾကံဳရႏုိင္ပါတယ္။ အားလုံး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သုံးၾကတာ ျဖစ္တဲ့ Website ေတြမွာ အဲဒီလုိ စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ ျဖစ္စရာ ကိစၥမ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီး ၾကံဳလာ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သုံးစြဲသူေတြ အတြက္ ကာကြယ္ရမယ့္ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ ရွိၿပီးသားပါ။

ဘယ္ကိစၥရပ္မွာ မဆုိ အေကာင္း၊ အဆိုးဒြန္တြဲ ေနတတ္တာ သဘာ၀ပါ။ အေရးႀကီးတာက ကာယကံရွင္ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ခံယူခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ပါ။ ဥပမာ- မိုးရြာေနမွန္း သိလ်က္နဲ႔ မုိးေရထဲ လမ္းေလွ်ာက္ရင္ မိုးေရစိုမွာပါပဲ။ ထီးေဆာင္းမလား၊ မိုးကာ၀တ္မလား။ ဒါက ကိုယ့္ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈပါပဲ။ ကုိယ္က မိုးေရထဲ သြား ခ်င္တာကိုး။ ေနာက္တစ္ခုက တျခားသူ ေရးထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကို ေ၀ဖန္မယ္ ဆိုရင္ ေရးသားသူရဲ႕ ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္နဲ႔ ေရးသား ထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို အဓိကဦးတည္ သင့္ပါတယ္။ သူ႔အျမင္ကို လက္ခံတာ၊ ခ်ီးက်ဴးတာ ကိစၥ မရွိေပမယ့္ ကုိယ္သေဘာ မတူလုိ႔ ေ၀ဖန္ မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ ဆုိတာကို အဓိက ဦးတည္တာ အေကာင္းဆုံးပါ။ ဒါဆုိ ကိုယ္က သူ႔ကို ပုဂၢိဳလ္ေရး တုိက္ခုိက္တာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

လူတုိင္းဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Online မွာ သတိ ျပဳသင့္တာက သူဘယ္သူလဲ၊ ကုိယ္ဘယ္သူလဲ ဆုိတာ တိတိက်က် သိလုိ႔ ဆက္ဆံၾကတာ ရွိသလုိ၊ သူ႔ကုိယ္ မသိ၊ ကိုယ့္သူမသိေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီအတြက္ ဘယ္သူသိတာ မွတ္လုိ႔ဆုိၿပီး က်င့္၀တ္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တာ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ Online ကို အက်ဳိးရွိရွိ အသုံးခ်မယ္ ဆုိရင္ အမ်ားႀကီး အက်ဳိး ရွိႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး တစ္ခုပါ။

အားလုံးကို ျခံဳေျပာရရင္ Ethics (က်င့္၀တ္) ဆုိတဲ့ စကားလုံးဟာ နယ္ပယ္တုိင္း၊ လူတိုင္း အတြက္ အေရးပါပါတယ္။ က်င့္၀တ္ဆုိတာ ဥပေဒတစ္ခုလုိ ထုတ္ျပန္ထားတာ မဟုတ္သလုိ၊ အေရးယူလုိ႔ မရႏုိင္ေပမယ့္ က်င့္၀တ္ မရွိတဲ့ သူတစ္ေယာက္ဟာ မွန္ကန္မႈေတြနဲ႔ ရပ္တည္ ႏုိင္မွာ မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ က်င့္၀တ္က အေရးႀကီးပါတယ္။ က်င့္၀တ္မရွိတဲ့ သူေတြေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုလံုး ထိခုိက္နစ္နာတာ အမ်ားႀကီးပါ။

ရတနာထြန္း
တကယ္ေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ဖုိ႔၊ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ မွ်ေ၀ဖုိ႔ Onlineကို သုံးေနၾကတာပါ။ မိသားစုေတြ အတြက္လည္း အသုံး ၀င္သလုိ၊ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္တဲ့ သူေတြအတြက္လည္း အေရးပါတဲ့ က႑မွာ ရွိပါတယ္။ ဒါကို ကုိယ့္စိတ္သေဘာ ရွိရာ လုပ္လုိ႔ရတဲ့ ေနရာလုိ႔ သေဘာ မထားသင့္ပါဘူး။ ကိုယ့္ Account ကို တန္ဖိုးထား သင့္သလုိ တျခား သူေတြရဲ႕ လိပ္စာေတြကိုလည္း အေလး ထားသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္မသိတဲ့ လိပ္စာေတြ လက္မခံသင့္သလုိ ကိုယ္က သူမ်ားကို Add လိုက္ၿပီ ဆုိရင္လည္း ဘယ္သူ ဘယ္၀ါဆုိတာ အသိေပး သင့္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ E-mail တစ္ခုကို Forward mail ပုိ႔ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ ကိုယ္ပို႔မယ့္ သူက ဘယ္လုိ လူမ်ဳိးလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားသင့္တယ္။ ေတြ႕သမွ် E-mail ကို ပုိ႔တာမေကာင္းပါ ဘူး။ တခ်ဳိ႕ E-mail ေတြက လူငယ္ေတြ အတြက္ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစၿပီး တခ်ဳိ႕ E-mail ေတြက လူႀကီးေတြ အတြက္ အေရမရ အဖတ္မရ ကေလးႀကိဳက္ေတြ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အေကာင္းဆုံးက ကုိယ့္ေၾကာင့္ သူတစ္ပါးစိတ္ အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ေအာင္ အီးေမးလ္ ပို႔ေတာ့မယ္ဆိုရင္ တစ္ဖက္လူ အတြက္ တကယ္ အသုံးတည့္မလား ဆုိတာ ဆန္းစစ္သင့္တယ္။ တခ်ဳိ႕ E-mail ေတြက တကယ္ ဗဟုသုတ ရၿပီး အသုံးတည့္ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေလးေတြ Forward လုပ္လာတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။

ေနာက္တစ္ခုက သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ဆိုရင္ သူ႔ Account ကို သုံးၿပီး Account ထဲကလိပ္စာေတြကို ညစ္ညမ္းတဲ့ E-mail ေတြပို႔တာမ်ဳိး ၾကံဳရဖူးတယ္။ မသိတဲ့လူေတြ အတြက္ ကိစၥ မရွိေပမယ့္ သိေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ က်ေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာ ျဖစ္ရပါတယ္။ သူလည္း အသေရ ပ်က္တယ္။ ေနာက္မွ ျပန္လုိက္ရွင္းရနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ အလုပ္႐ႈပ္သြားတယ္။ ဒီမွာသူမ်ား Account ကို တကူးတက Hack လုပ္တာမ်ဳိး သိပ္မၾကားမိေပမယ့္ အင္တာနက္ဆုိင္ ေတြမွာသုံးရင္ Account ပိတ္ဖုိ႔ ေမ့သြားလို႔ သူမ်ား ၀င္သံုးသြားတာ၊ ေခ်ာက္တြန္းသြားတာ မ်ားပါတယ္။ အင္တာနက္ ဆုိင္ေတြမွာ သုံးတဲ့ သူေတြကလည္း ေပါ့ဆ ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး တခ်ဳိ႕က ကြန္ပ်ဴတာ အသုံးျပဳပုံကို ေသခ်ာ နားမလည္ဘဲ အင္တာနက္ သုံးခ်င္စိတ္ မ်ားေနေတာ့ ကိုယ့္လုံျခံဳမႈကို သတိမျပဳ မိၾကဘူး။ အေကာင္းဆုံးက သုံးၿပီးတုိင္း Account ကို ေသခ်ာ Sign Out လုပ္ပါ။ Account ေတြကို ေ၀မွ် သုံးစြဲတာမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ Account ရဲ႕ လွ်ဳိ႕၀ွက္နံပါတ္ သူမ်ားကို ေပးတာမ်ဳိး မလုပ္ပါန႔ဲ။ တကယ္လုိ႔ Hack လုပ္ခံရတယ္ ဆိုရင္ Account ထဲမွာ ရွိတဲ့ လိပ္စာေတြ အားလုံးကို စာပုိ႔ၿပီး ကိုယ့္ Accountကို သူမ်ား အသုံးခ် ခံရေၾကာင္း သတိေပး သင့္ပါတယ္။

Social Network Site ေတြမွာလည္း တခ်ဳိ႕ေတြ အခ်င္းခ်င္း Share လုပ္တာ ေတြက အျမင္ မသင့္ေလ်ာ္တာ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ မဆီေလ်ာ္တာေတြ ရွိတယ္။ Comment ေပးတဲ့ အခါမွာလည္း တစ္ေယာက္ခ်င္းစီရဲ႕ အျမင္မတူလုိ႔ လူတုိင္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ္ႀကိဳက္ရာကို Comment ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႐ုန္းရင္း ၾကမ္းတမ္းတာမ်ဳိး၊ တစ္ဖက္သားကို နစ္နာ ေစတာမ်ဳိး၊ တစ္ဦးခ်င္း ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥေတြကို မဆိုင္တဲ့ သူေတြ သိေအာင္ လုပ္တာမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။

Online Ethics နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကြၽန္မရဲ႕ အျမင္ကုိ ေျပာရရင္ ကိုယ့္ေၾကာင့္ သူတစ္ပါး အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ Online Ethics ဆိုတာ မ်ဳိးက အတိအက် သတ္မွတ္ ထားတာမ်ဳိးလည္း မရွိေတာ့ တစ္ဦးခ်င္းစီ အေနနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ အျပဳအမူေတြက သူမ်ားကို မထိခိုက္ေစဖုိ႔ သတိထား ေစာင့္ထိန္း သင့္ပါတယ္။

ေက်ာ္မ်ဳိးဦး
Online ကို အသုံး ျပဳၾကရာမွာ အမ်ားစုက စည္းကမ္းရွိရွိ အသုံး ျပဳၾကေပမယ့္ စည္းကမ္းမဲ့ သုံးၾကတဲ့ သူတခ်ဳိ႕လည္း ရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ မမွန္ကန္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ျဖန္႔ေ၀ ေနတာမ်ဳိးေတာင္ ရွိပါတယ္။ အမွန္အမွား မခြဲျခား တတ္ေသးတဲ့ လူငယ္ တစ္ေယာက္သာ အဲဒီအခ်က္ အလက္ေတြကို လက္ခံ ယုံၾကည္သြားမယ္ ဆိုရင္ ပုိ႔တဲ့သူမွာ တာ၀န္ ရွိပါတယ္။ မိတ္ေဆြေတြဆီကို Forward mail ေတြ တစ္ဆင့္ ပုိ႔ျခင္းကလည္း ယုံၾကည္မႈကို အလြဲသုံးစား လုပ္ရာ က်ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္ဆီကို အက်ဳိး မရွိတဲ့ Forward mail ေတြ ေရာက္လာရင္ တစ္ဆင့္ ပို႔တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ ကုိယ္တုိင္လည္း အက်ဳိး မရွိတဲ့ Forward mail ေတြေၾကာင့္ ေန႔စဥ္နဲ႔ အမွ် စိတ္ညစ္ရပါတယ္။ E-mail မစစ္လုိ႔ကလည္း မျဖစ္။ စစ္ေတာ့လည္း အဲဒီလုိ E-mail မ်ဳိးေတြေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရပါတယ္။ အသုံး တည့္ႏိုင္မယ့္ E-mail မ်ဳိးေတြ လြတ္သြားမွာ စိုးရိမ္တဲ့ စိတ္တစ္ခုတည္းနဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ၿပီး E-mail ေတြ အားလုံးကို စစ္ေနရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ Forward mail ေတြက ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆုိးက်ဳိး ပိုမ်ားေနပါတယ္။ Online အသုံး ျပဳသူေတြထဲမွာလည္း ကုိယ့္ဆီ ေရာက္လာသမွ် Forward mail ေတြ အားလုံးကို တစ္ဆင့္ ပို႔ေနၾကတဲ့ အေလ့အထ ပိုၿပီး တြင္က်ယ္ လာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက Blog ေတြမွာ Comment ေပးတာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ Blog ေတြမွာ Comment ေတြ ေပးသင့္ပါတယ္။ အဲဒါမွ Blog ေရးရက်ဳိး နပ္မွာပါ။ Blog အမ်ားစုကလည္း Comment ေပးရတဲ့ Blog ေတြမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Comment ေပးေတာ့မယ္ ဆုိရင္ ကိုယ္ Comment ေပးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကို ေသခ်ာ စဥ္းစား ဆုံးျဖတ္ၿပီးမွ ေပးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ ေပးလုိက္တဲ့ Comment က တျခားသူကို ထိခုိက္ နစ္နာေစတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ အထူး ဂ႐ုစုိက္ရမွာက လူတုိင္း လုိက္နာသင့္တဲ့ က်င့္၀တ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။ အမ်ားနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္း အရာမ်ဳိးကို Online မွာ တင္ထားတဲ့ အခါေကာင္းတာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆိုးတာျဖစ္ျဖစ္ အဓိပၸာယ္ ရွိရွိ ေ၀ဖန္ ေပးတတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒါမွ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ဳိး ရလဒ္ေကာင္းမွာပါ။ Blog တစ္ခုက အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကို သေဘာက်လုိ႔ တစ္ဆင့္ Share လုပ္မယ္ ဆုိရင္လည္း ဘယ္Blog, ဘယ္Website က စသျဖင့္ ေျပာျပေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

Social Network Site ေတြမွာ Ethics မလုိက္နာသူေတြေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ အမ်ားႀကီးထဲက ကြၽန္ေတာ္ ၾကံဳဖူးတာ ေျပာရရင္ Facebook မွာ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေပါက္ကရ ေလွ်ာက္ေရး ထားတာေတြပါ။ အဲဒီလုိ အေၾကာင္းအရာေတြက ကြၽန္ေတာ္တစ္ေယာက္ တည္းတင္မကဘဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အမ်ားနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ Site ေတြမွာ မဟုတ္မမွန္တာေတြ ေရးသားတာမ်ဳိး၊ ညစ္ညမ္းတာေတြ ေရးသားတာမ်ဳိးကလည္း က်င့္၀တ္ ေဖာက္ဖ်က္တာပါပဲ။ အဆိုးဆုံးကေတာ့ သူတစ္ပါးကို အရွက္တကြဲ အက်ဳိးနည္း ျဖစ္ေစမယ့္ ဓာတ္ပုံေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြ online မွာ တင္တာပါ။က်င့္၀တ္ ေဖာက္ဖ်က္ သူေတြေၾကာင့္ အမ်ားဆုံး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သူေတြ၊ နစ္နာသူေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ online သုံးစြဲသူေတြ အေနနဲ႔ လူတုိင္း လုိက္နာသင့္တဲ့ က်င့္၀တ္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖုိ႔ မႀကိဳးစားဘဲ ဂ႐ုစိုက္ လုိက္နာသင့္ တယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။

လင္းသိုက္ၫြန္႔
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာonline သုံးတဲ့သူ အမ်ားစုက E-mail ကို အဓိက သုံးၾကေပမယ့္ E-mail သုံးတဲ့ ေနရာမွာ စီးပြားေရး အတြက္သုံးတာ မ်ဳိးထက္ Social usage အတြက္သုံးတဲ့ သူက ပုိမ်ားတယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ တယ္ဗ်။ အဲဒါေၾကာင့္ International Ethics ဆုိတာမ်ဳိးေတြကို စနစ္တက် လုိက္နာတဲ့ သူနည္းတယ္။ ၿပီးေတာ့online User ေတြ အေနနဲ႔ Awareness ရွိ ဖုိ႔လည္းလုိတယ္။ အဲဒါမွ Virus Attachment ပါတဲ့ File ေတြကို ဖြင့္မိလုိ႔ ျပႆနာ တက္ရတာမ်ဳိး မျဖစ္မွာေလ။ ကြၽန္ေတာ္ဆုိရင္ လြိဳင္ေကာ္Virus ေၾကာင့္ စာမူေတြ အားလုံး ဆုံး႐ႈံးခဲ ့ရဖူးတယ္။Virus အသစ္ေတြကလည္း အျမဲ တမ္းေပၚေနတာ ဆုိေတာ့ အျမဲ သတိထား ေနရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေသခ်ာ စဥ္းစား ဆုံးျဖတ္ၿပီးမွ ယုံၾကည္ၾကဖုိ႔ လုိတယ္။ အခု တစ္ေလာမွာ ႏုိင္ငံျခား ေက်ာင္းသြား တက္ခ်င္တဲ့သူေတြ အလိမ္ခံရတာမ်ဳိးေတြ ၾကားရတယ္။ လိမ္တဲ့ သူေတြက ပိရိေတာ့ သူတုိ႔ Website Link ကို သြားၾကည့္လုိက္ရင္ တကယ့္ ေက်ာင္းႀကီးေတြကို ျမင္ရတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကလည္း ေဒၚလာတစ္ ေသာင္းေလာက္ရဖုိ႔ ေဒၚလာ တစ္ရာေလာက္ ရင္းရတာ ဆုိၿပီးေတာ့ ေငြလႊဲ ပို႔ၾက တယ္။

ကြၽန္ေတာ္ စာသင္ေပးေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေလး တစ္ေယာက္ အလိမ္ ခံရဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာက Business Usage အတြက္ E-mail သုံးတာမ်ဳိး နည္းေတာ့ လူမႈေရး အရ တုိက္ခုိက္တာမ်ဳိး၊ အသေရဖ်က္ တာမ်ဳိးေတြ ပုိၿပီးေတာ့ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အထင္ ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ E-mail ေတြHack လုပ္ခံရတဲ့ နည္းလမ္း သုံးခုေလာက္ ရွိမယ္။ ပထမတစ္ ခုကInternet Cafe ေတြကေန တစ္ဆင့္ Hack လုပ္ခံရတာ။ ဒုတိယ တစ္ခုက တျခား ႏိုင္ငံေတြကေန ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ Asia Regional Server ကို လွမ္းၿပီးေတာ့ Hack လုပ္တာ။ သူတုိ႔ အဓိက လုပ္ခ်င္တာက ပုိက္ဆံေပး သုံးတဲ့ Accountေတြ ဆုိေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ Account ေတြက ကြၽဲကူး ေရပါျဖစ္ကုန္တဲ့ သေဘာေပါ့။ တတိယ အခ်က္ကေတာ့ ခင္မင္ရင္းႏွီး သူေတြေၾကာင့္ Password ေပါက္သြားတာ။

တျခား နည္းလမ္းေတြကေတာ့ နည္းပါတယ္။ Social Network Site ေတြမွာ Ethics ေဖာက္ဖ်က္လို႔ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ဆုိ ရင္ အဓိကက ဓာတ္ပုံ ကိစၥေတြ၊ Comment ေတြျဖစ္မယ္ ထင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္ ေျပာရရင္ မိန္းကေလးေတြ အေနနဲ႔ Profile မွာ ဓာတ္ပုံေတြ Shareတာ အရမ္း အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ အဲဒီ ဓာတ္ပုံေတြကို ျဖတ္ညႇပ္ကပ္ လုပ္ၿပီး မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေနရာမွာ သုံးတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ Comment ကိစၥပါ။ Comment ေပးေတာ့မယ္ဆုိရင္ Reasonable က်က် အျမင္ေတြ ဖလွယ္တာမ်ဳိးက ပုိၿပီး သင့္ေတာ္မယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။

အဲဒါမွလည္း အက်ဳိး ရွိမွာပါ။ အသား လြတ္ဆဲတာမ်ဳိး၊ ႐ိုင္း႐ိုင္းစုိင္း စိုင္းေရးတာမ်ဳိးေတြက ကိုယ့္ရဲ႕ အဆင့္အတန္းနဲ႔ တန္ဖုိးကို က်ေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကိုလည္း လူနည္းစုက လုပ္ၾကတာပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာ Social Network Site ေတြကို အက်ဳိးရွိရွိ သုံးေနၾကတဲ့ သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။

ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ ေျပာရရင္online Ethics မလုိက္နာတဲ့ လူတခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ လူႀကီးေတြက အင္တာနက္ သုံးတာကို အဆုိး ျမင္လာၾကတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ Ethics ကို ေစာင့္ထိန္းမႈနဲ႔သာ သက္ဆိုင္ ပါတယ္။ နည္းပညာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈရဲ႕ အျပစ္လုိ႔ မယူဆ ေစခ်င္ပါဘူး။

အင္တာနက္ သုံးစြဲမႈကို အဆုိး ျမင္လာရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြ႕ံၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တစ္ဦးခ်င္းစီက online Ethics ေတြ ေစာင့္ထိန္းၿပီး နည္းပညာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားလာေအာင္ တဖက္တစ္လမ္းက စြမ္းေဆာင္ သင့္ပါတယ္။


ေနလြင္
(Teen မဂၢဇင္း၊ ေအာက္တုိဘာလ ၂၀၁၀)