Wednesday, February 16, 2011

Levi's Jeans

လီဗိုက္စ္ဂ်င္း(Levi's Jeans) ေတြဟာ ေစ်းျမင့္လြန္းျပီး အေနာက္ႏိုင္ငံက စစ္ေအးတိုက္ပြဲေတြမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား တိုးရစ္ေတြက ရုရွားႏိုင္ငံ ေမာ္စကိုကို ျပည္၀င္ခြင့္ရရင္ အျပန္ေလယာဥ္ပ်ံလတ္မွတ္ဖိုး ရႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္တာေၾကာင့္ Levi's ဂ်င္းေဘာင္းဘီေတြကို ေမွာင္ခိုကုန္အျဖစ္ ယူသြားေလ့ရွိၾကတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိေတာင္မွ ဒီလိုလဲလွယ္မႈေတြဟာ ရုရွားႏိုင္ငံျပည္နယ္ တခ်ိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ေနၾကတုန္းပဲလို႕ သိရပါတယ္။

Levi's ဂ်င္းေတြထဲမွာ 501 လို႕အမည္ေပးထားတဲ့ ပံုစံကို လူၾကိဳက္အမ်ားဆံုးပါပဲ။ 501ဟာ မင္းသား ဂ်ိမ္းစ္ဒင္း(James Dean) နဲ႕ မာလြန္ဘရန္ဒို (Marlon Brando) ေခတ္ကတည္းက ေခတ္စားျပီး ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပိုင္း ဒီနင္းမ္ (Denim) ဂ်င္း ေတြေပၚလာေတာ့ အျပိဳင္အဆိုင္ ရုန္းကန္ခဲ့ရေပမယ့္ Levi's က အခုေခတ္လူငယ္ေတြရဲ႕ မိဘဘိုးဘြားလက္ထက္ကတည္းက သံုးစြဲ ခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ ကုန္အမွန္တံဆိပ္ (brand) တစ္ခုကို အစဥ္တစိုက္ သံုးခဲ့တဲ့ အစြဲအလမ္းေတြနဲ႕ ပန္းပန္လ်က္ပါပဲ။

ကမၻာတစ္လႊားက ဂ်င္း ေစ်းကြက္မွာလည္း Levi's က ဦးေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ေပၚထြက္လာတဲ့ Nike နဲ႕ Gap ဂ်င္း ေတြေၾကာင့္ Levi's ဂ်င္းေတြဟာ ေခတ္ေနာက္က်ေနျပီ ဆိုတဲ့ အေတြးေတြ ၀င္ေစခဲ့တဲ့အတြက္ အက်ပ္အတည္းျပႆနာနဲ႕လည္း ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Levi's ဟာ သူ႕ ေဖာက္သည္ေတြ ေလ်ာ့မသြားေအာင္နဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို မထိခိုက္ေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။

၁၉ ရာစုႏွစ္ေတြတုန္းက Levi's ရဲ႕ေဖာက္သည္ေတြျဖစ္တဲ့ မိုင္းတြင္းလုပ္သားေတြ၊ လယ္သမားနဲ႕ အလုပ္သမားေတြဟာ ဂ်င္းန္ ေဘာင္းဘီ အသစ္ေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ႕တင္ပါးေတြ ၾကီးသေယာင္ ထင္ရတယ္လို႕ ထင္မွတ္ၾကတယ္။

Levi's ကို စတင္ တီထြင္ထုတ္လုပ္တဲ့ Levi's Strauss ဆိုသူရဲ႕ ပထမအမည္ဟာ အရင္က Loeb ျဖစ္တယ္။ ဘာေဘးရီးယား(Bavaria) ကေန အေမရိကကို ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ ျပီး အေမရိက အေနာက္ဘက္ တစ္နယ္လံုးကို လက္ကိုင္ပ၀ါ၊ ေစာင္နဲ႕ အ၀တ္အထည္ေတြကို ဆန္ဖရန္စၥကိုျမိဳ႕မွာ အေျခတည္ျပီး စတိုးဆိုင္ၾကီးေတြကို လက္လီလက္ကား ျဖန္႕ခ်ိေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းနဲစခဲ့ပါတယ္။

Levi's ရဲ႕ေဖာက္သည္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ စက္ခ်ဳပ္သမား Jacob Davis က Levi's ေဘာင္းဘီေတြမွာ အိပ္ကပ္ေလးေတြကို သံမႈိနဲ႕ စြဲကပ္ ျပီးခ်ဳပ္ဖို႕အၾကံျပဳခဲ့တာပါ။ ေနာက္ျပီး Jacob ကပဲ သူနဲ႕အတူ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႕ ေျပာခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၈၇၃ခုႏွစ္ကစျပီး သူတို႕ရဲ႕ ပံုစံ ဒီဇိုင္းေတြကို မူပိုင္ခြင့္ မွတ္ပံုတင္ျပီး လုပ္ငန္းလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသံမႈိပါတဲ့ ေဘာင္းဘီေတြမွာ ေျခစြပ္ရွည္ဆိုင္းထားဖို႕ ဆိုင္းကြင္း(suspenders) မွာ ၾကယ္သီးတပ္ထားေပးသလို ေဘာင္းဘီေနာက္ ဘက္မွာလည္း အိပ္ကပ္တစ္ခု ထည့္ထားေပးပါတယ္။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ခါးေနာက္ဘက္မွာ ျမင္းႏွစ္ေကာင္က ေဘာင္းဘီကို ဆြဲျဖဲတဲ့ ပံုစံကို သားေရနဲ႕  အစပ္အဖာ ပံုစံထြင္ျပီး ထည့္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၈၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္မွာေတာ့ Levi's က ေဘာင္းဘီရဲ႕ခါးေနရာေတြ မွာ နံပါတ္ 501 အမွတ္အသားထည့္ခဲ့ျပီး ၁၉၃၆ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေဘာင္းဘီေနာက္ဘက္က အိတ္ကပ္ေနရာမွာ Levi's ဆိုတဲ့နာမည္ကို အနီေရာင္ေအာက္ခံမွာ အပ္ခ်ည္အျဖဴေရာင္နဲ႕ ေရးထိုးထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ဒီခ်ဳပ္ရိုး၊ အစပ္အဖာပံုစံ၊ စာတန္းနဲ႕ နံပါတ္ 501ဟာ Levi's ရဲ႕ အမွတ္အသား သေကၤတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားဆီက Vogue မဂၢဇင္းက အလုပ္သမား လူတန္းစားေတြ အ၀တ္မ်ားတဲ့ Denim ဂ်င္းဖက္ရွင္က ေခတ္စားလိမ့္မယ္လို႕ ထင္ေပမယ့္ ၁၉၅၀ျပည့္ႏွစ္မ်ားဆီက ပုန္ကုန္ထၾကြတဲ့ပံုစံဖမ္းထားတဲ့ Levi's ကိုပိုႏွစ္သက္ၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ နယူးေယာက္မွာ Levi's ဂ်င္းေတြအ၀တ္မ်ားၾကတာဟာ တူညီ၀တ္စံု ၀တ္ထားသလိုကို ျဖစ္ေတာ့တာပါ။ အေနာက္ပိုင္းက ဟစ္ပီေတြကက်ေတာ့ Levi's ေဘာင္းဘီမွာ ပန္းေတြနဲ႕ေတာင္မွ အလွဆင္ၾကပါတယ္။ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ Denim ကေရပန္းစားတယ္။

၁၉၆၆ခုႏွစ္မွာေတာ့ Foote Cone & Belding ဆိုတဲ့ေၾကာ္ျငာေအဂ်င္စီက Levi's အတြက္ ပထမဆံုး ရုပ္ျမင္သံၾကားေၾကာ္ျငာ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ ေစာေစာပိုင္းမွာေတာ့ Mike Koelker ဆိုတဲ့ေၾကာ္ျငာသမား Copy Writer က Levi's ရဲ႕ ေငြစာရင္းကို စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၄ခုႏွစ္ Levis Strauss ရဲ႕ျမစ္ တူေတာ္ေမာင္ Bob Hass ဆိုသူက Levi's လုပ္ငန္းမွာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတဲ့ အၾကီးအကဲ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ Koelkar ကေငြစာရင္း အပိုင္းမွာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတဲ့ တီထြင္ဖန္တီးေရး ဒါရိုက္တာျဖစ္လာခဲ့တယ္။ Koelkar နဲ႕ Hass တို႕ဟာ ကိုယ္စားလွယ္ ေအဂ်င္္စီ လုပ္ငန္းနဲ႕ ေဖာက္သည္ေတြအၾကား ေရာင္း၀ယ္ေရး ျပႆနာေတြကို လက္တြဲျပီး ေျဖရွင္းၾကတယ္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားဟာ အက်ိဳးအျမတ္ ျဖစ္ထြန္းတဲ့ ကာလေတြျဖစ္တယ္။ Koelker ဟာ စီစဥ္ ညႊန္ၾကားႏိုင္ေရးျပည့္၀သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး Levi's ဂ်င္းကို လူေတြ မေမ့ႏိုင္ဘဲ တသသျဖစ္ေနေအာင္နဲ႕ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိေအာင္ စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္ပြဲေတြ မၾကာခဏ လုပ္ေပးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ 501ဂ်င္းကို အေမရိကန္ေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရ စံျပဳရတဲ့ပစၥည္းအျဖစ္ ေရာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အထိကေတာ့ အေႏွာင့္အယွက္ ကင္းကင္း ေပ်ာရႊင္ေအာင္ျမင္တဲ့ ကာလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျဗိတိန္မွာရွိတဲ့ Levi's ရဲ႕ေၾကာ္ျငာကိုယ္စားလွယ္ Bartle Bogle Hegarty က Levi's ကို အမ်ိဳးသားစူပါေမာ္ဒယ္ Nick Kamen နဲ႕ ေၾကာ္ျငာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ Levi's ဂ်င္းေဘာင္းဘီဟာ တစ္ခါတည္းနဲ႕ အထည္ ၈၀၀,၀၀၀ေရာင္းရျပီး အေရာင္းစံခ်ိန္တင္သြားခဲ့တယ္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Levi's အတြက္ အေျခအေန ယိမ္းယိုင္စ ျပဳလာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Mike Koelker က အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဆးခြင့္ယူလိုက္ရလို႕ပါပဲ။ ဒါဟာ Levi's အေနနဲ႕ Denim နဲ႕ အျပိဳင္ ၾကိဳးစားေနရခ်ိန္မွာ အားေလ်ာ့သြားေတာ့တာပါ။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Hass က Philip Marineau ကို ကုမၸဏီမွာ ခန္႕လိုက္ပါတယ္။ Marineau ဆိုသူက အရင္ ပက္ပ္စီကုမၸဏီ (Pepsi Co) မွာ လုပ္ခဲ့သူပါ။ သူကေတာ့ ထုတ္ကုန္ပိုင္းကို အာရံုစိုက္ျပီး လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ တစ္လိုင္းတည္း သြားေနတဲ့ ထုတ္ကုန္ကေန တျခားတန္ဖိုးျမႇင့္ထားတဲ့ Red နဲ႕ ကုန္တိုက္ၾကီးေတြေပၚမွာသာ တင္ေရာင္းတဲ့ Signature ေတြလည္းပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အေျမာက္အျမား တင္ေရာင္းတဲ့ WalMart မွာဆိုရင္ အနိမ့္ဆံုးေစ်း ၉ေဒၚလာအထိ ေစ်းေလွ်ာ႕ေရာင္းတာမ်ိဳးေတြနဲ႕ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ အခြဲအသစ္ေတြကလည္း အရည္အခ်င္း ျပည့္မီေစဖို႕နဲ႕ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရဖို႕အတြက္ ထိန္းသိမ္းျပီး ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ Levi's ဟာ ေခတ္ ျပိဳင္တျခား ဂ်င္းေဘာင္းဘီ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ေတြနဲ႕ အျပိဳင္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈေတြျပဳလုပ္ျပီး ေစ်းကြက္အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားျပီး ၾကိဳးပမ္းေနပါတယ္။ Levi's ဟာအရင္တုန္းက ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ အရွိန္အ၀ါ၊ ၾသဇာၾကီးမားျပီး လႊမ္းမိုးမႈကို ျပန္လည္ ရရွိႏိုင္မလားဆိုတာကို Marineau ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

Credit: Tharapu Magazine Feb 2011

No comments: