-->
ယခုအခါ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအနက္ ရာခိုင္ႏႈန္းအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္မႈအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ ပိုမိုလာၾကသည္ကိုေတြ႕ရွိရေပသည္။
ဂါထာမႏၲန္ အသစ္အဆန္းမ်ားႏွင့္ ယင္းတို႕ကိုရြတ္ဖတ္ သရဇၩာယ္ျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးခံစားရပံု ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုလည္း ဘာသာေရးစာေစာင္အခ်ိဳ႕က အသားေပးေဖာ္ျပလာၾကသည္။ ဤဂါထာကျဖင့္ ဘယ္ရေသ့ ရွစ္ေသာင္း ဆရာအေပါင္းက ဘယ္လို အဓိ႒ာန္ျပဳလ်က္ စ,မခံကာ စီရင္ထားေသာ ဂါထာျဖစ္သည္၊ ပလတ္စတစ္ေလာင္းျပီး အိတ္ကပ္ထဲေဆာင္ထားပါက ၾကံတိုင္းေအာင္၍ ေဆာင္တိုင္း ေျမာက္သည္ဆုိတာမ်ိဳးကလည္း ရွိေသးသည္။
တိဘက္မဟာယာနတို႕၏ ဘုရားအေလာင္းရွိခိုးသည့္ 'ဥဳံမဏိပဒၶေမဟံု' ဟူေသာ ဂါထာကလည္း အိမ္တိုင္း၊ ဆိုင္တိုင္း၊ ကားတိုင္းလိုလို တြင္ေတြ႕ေနရျပန္သည္။ ေဆာင္သူမ်ားအား အက်ိဳးေပး၊ မေပးေတာ့မသိေပ၊ အိတ္ေဆာင္အရြယ္မွသည္ မွန္ေဘာင္သြင္းသည့္အရြယ္ တိုင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ေရာင္းခ်သူတို႕အဖို႕ကား အေတာ္ကေလး အက်ိဳးေပးေပလိမ့္မည္။
ထို႕ေၾကာင့္လားေတာ့မသိ၊ ယခုတေလာ စာအုပ္ဆိုင္မ်ားတြင္ ပရိသတ္အၾကိဳက္ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္နည္းႏွင့္ ကိုယ္ေတြ႕ ျဖစ္ရပ္မ်ားဆိုသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားက ေနရာယူထားၾကသည္။
ဤသို႕ေသာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေခတ္စားလာျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သိပ္မၾကာလွေသးေသာ္လည္း ကမၻာႏွင့္ခ်ီလွ်င္ အေတာ္ အတန္ ေနာက္က်ခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သူတို႕ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ရာ ထာ၀ရဘုရားသခင္အား ရွိခိုးပူေဇာ္ ဆုေတာင္းျခင္း ျဖင့္ ေလာကီမ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ မည္သို႕မည္ပံုအက်ိဳးထူးမ်ား ခံစားခဲ့ရသည္ကို အေထာက္အထားမ်ားေဖာ္ျပျပီး စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္မွာကား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ေပျပီ။
ယခင္က ထုတ္ေ၀ခဲ့သလို ယခုလည္းထုတ္ေ၀ဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ သူတို႕၏ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားထဲတြင္ ထာ၀ရဘုရားသခင္ထံ ဆုေတာင္း ပတၲနာျပဳျခင္းျဖင့္ ကုန္းေကာက္စရာမရွိေအာင္ ဆင္းရဲမြဲေတေနသူတစ္ဦးက ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ သန္းၾကြယ္သူေ႒းၾကီးျဖစ္လာပံု၊ ဥာဏ္ထံု ထိုင္းေသာ မိန္းကေလးတစ္ဦးကလည္း ထက္ျမက္ေသာ ဆရာ၀န္မၾကီးတစ္ဦး ျဖစ္လာပံု၊ အသက္အႏၲရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေတြ႕ေနရသူ တစ္ဦးကလည္း အသက္ေဘးမွ လက္မတင္ေလး လြတ္ေျမာက္လာပံု စသည့္ ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားျဖင့္ ေ၀ေ၀ဆာဆာ ေဖာ္ျပထားသည္ ကို ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္သည္။
သို႕ျဖစ္ရာ သူတို႕၏ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးအေနျဖင့္ မည္သို႕ သံုးသပ္ ယူဆသင့္ပါသနည္း၊ ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရဘုရားသခင္၏ အနႏၲတန္ခိုးေတာ္ကို ျငင္းပယ္ထားသူတစ္ဦးအေနျဖင့္ 'ဒါေတြဟာ တိုက္ဆိုင္မႈေတြပါ' ဟု ေပါ့ေပါ့တန္တန္ အေျဖ ေပး၍ကား မရေခ်။ ဤသို႕ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ရာမွ ေတြ႕ၾကံဳခံစားလာရေသာ ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္ ဆိုသည္မ်ားကိုလည္း 'တိုက္ဆိုင္မႈေတြပါ' ဟုပင္ သူတို႕ကဆိုၾကေပလိမ့္မည္။
ေသခ်ာစြာ ေလ့လာၾကည့္ပါက ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ တိုက္ဆိုင္မႈမ်ား ရွိေကာင္းရွိပါလိမ့္မည္။ သို႕ေသာ္ တိုက္ဆိုင္မႈဟုဆုိ၍ မရႏိုင္ေအာင္ သိမ္ေမြ႕ဆန္းၾကယ္သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကလည္း အထင္အရွားရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ဂါထာမႏၲန္မ်ား၊ သို႕တည္းမဟုတ္ ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရဘုရားသခင္၏ အနႏၲတန္ခိုးေတာ္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရျခင္း ဟုတ္-မဟုတ္ ဆိုသည္ကို ဆန္းစစ္ရန္လိုအပ္လာေပသည္။
တစ္ဦးက ထာ၀ရဘုရားသခင္ကို မယံုၾကည္ေသာ္လည္း ဂါထာမႏၲန္မ်ား၏အစြမ္းသတိၲကို ယံုၾကည္စြာျဖင့္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္သည္။ အျခားတစ္ဦးက ဂါထာမႏၲန္မ်ားကို မယံုၾကည္ေသာ္လည္း ထာ၀ရဘုရားသခင္ကိုယံုၾကည္စြာျဖင့္ ဆုေတာင္းပတၲနာျပဳသည္။ ဘာသာ အယူ၀ါဒျခင္း မတူေသာ္လည္း ႏွစ္ဦးစလံုးတြင္ တူညီမႈတစ္ခုရွိသည္ကို သတိျပဳရန္လိုေပသည္။
ယင္းကား 'ယံုၾကည္မႈ' ဆိုသည့္အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး အားကိုးရာျခင္းမတူေသာ္လည္း ဤသို႕ျပဳျခင္းျဖင့္ မိမိတို႕၏ လိုအင္ဆႏၵမ်ား ျပည့္စံုလာလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
စိတ္ပညာသေဘာအရဆိုလွ်င္ ယံုၾကည္မႈသည္ လူသားတို႕အား အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေအာင္ျမင္မႈလမ္းေၾကာင္းေပၚသို႕ တြန္းပို႕ ေပးႏိုင္ေသာ တန္ခိုးသတၲိတစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။ လူတို႕သည္ မိမိတို႕ျဖစ္လိုေသာ ကိစၥတစ္ရပ္အေပၚ မလြဲဧကန္မုခ်ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားရန္လိုအပ္လွသည္။ ယင္းသို႕ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာျဖင့္ မိမိတို႕ျဖစ္လိုလွေသာကိစၥမ်ား အမွန္တကယ္ျဖစ္မလာမီ စိတ္ အာရုံထဲတြင္ ၾကိဳတင္ျမင္ေယာင္ထားျခင္းကို စိတ္ပညာေ၀ါဟာရျဖင့္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္း (Imagination) ဟုေခၚေပသည္။
တစ္ခါက ဆရာ၀န္တစ္ဦးသည္ လူနာမ်ားအား အာနိသင္ကင္းေသာ ေရာင္စံုေဆးလံုးေလးမ်ားကို အမွန္တကယ္အစြမ္းသတိၲရွိသေယာင္ လူနာ၏စိတ္တြင္ထင္ျမင္ ယံုၾကည္လာေအာင္ ေျပာဆိုတိုက္ေကြၽးျခင္းျဖင့္ ေရာဂါမ်ားကုသေပးႏိုင္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ယင္းသည္ လူနာအား ေဆးလံုးကေလးမ်ားအေပၚ ယံုၾကည္စိတ္ခ်လာသည္အထိ ေျပာဆိုညႇိဳ႕ယူႏိုင္ေသာ ဆရာ၀န္၏ ေ၀လ္ပါ၀ါ (Will Power) ေခၚ ျပ႒ာန္း စိတ္တန္ခိုး ႏွင့္ လူနာ၏ 'ဤေဆးလံုးကေလးမ်ားကို ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ မလြဲမေသြ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းလိမ့္မည္' ဟု ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ထားေသာ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းတို႕ ေပါင္းစည္းမႈ၏ ရလဒ္ပင္ျဖစ္သည္။
အင္ေမဂ်ေနးရွင္း၏ တန္ခိုးသတၲိ မည္မွ်ၾကီးမားလွသနည္းဟုဆိုလွ်င္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းႏွင့္ ေ၀လ္ပါ၀ါတို႕ ထိပ္တိုက္ဆန္႕က်င္လာၾကျပီ ဆိုလွ်င္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းကပင္ အႏိုင္ယူသြားေလ့ရွိသည္။
လူတစ္ဦးသည္ ေျမေပၚခ်ထားသည့္ ေပပ်ဥ္တစ္ခ်ပ္ေပၚတြင္ေကာင္းစြာ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ေသာ္လည္း ယင္းေပပ်ဥ္ကိုပင္ ေပကိုးဆယ္ ခန္႕အျမင့္တြင္ တံတားခင္းျပီးေလွ်ာက္ခိုင္းၾကည့္ပါက ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ မလြဲမေသြလိမ့္က်မည္သာ ျဖစ္သည္။
ေပပ်ဥ္ျခင္းအတူတူ ေျမျပင္ေပၚ၌ ေကာင္းစြာေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ပါလ်က္ ေပကိုးဆယ္အျမင့္တြႈ္ အဘယ္ေၾကာင့္ မေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ရပါ သနည္း၊ ေျမျပင္ေပၚ၌ခင္းထားစဥ္က လိမ့္မက်ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားေသာ္လည္း ေပကိုးဆယ္အျမင့္တြင္မူ လိမ့္က်လိမ့္မည္ဟုသာ ယံုၾကည္စိတ္ခ် စြဲမွတ္ျမင္ေယာင္ထားေသာ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းက စိုးမိုးေနေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ေသာအခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေ၀လ္ပါ၀ါ ကိုသံုးကာ စိတ္အားတင္းျပီး ေလွ်ာက္ပါကလည္း အင္ေမဂ်ေနးရွင္းကပင္ ေ၀လ္ပါ၀ါကိုအႏိုင္ယူကာ လိမ့္က်ေစမည္သာျဖစ္သည္။
အလုပ္တစ္ခုကို မလုပ္မီကပင္ 'ေအာင္ျမင္လိမ့္မည္မဟုတ္' ဟုၾကိဳတင္ယံုၾကည္ထားသူအဖို႕ မည္မွ်ပင္ရဲေဆးတင္၊ စိတ္အားျမႇင့္ျပီး ျပဳလုပ္ေစကာမူ ဆံုးရႈံးမႈႏွင့္သာ မလြဲမေသြရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ မိမိ၏လုပ္ငန္းသည္ တရားမွ်တမွန္ကန္မႈရွိျပီး မလြဲမေသြ ေအာင္ ျမင္မႈရရွိလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားသည့္အျပင္ စိတ္ဓာတ္အင္အားကလည္း ေကာင္းမြန္ ျမင့္မားေနမည္ဆိုပါက မိမိ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္ထက္ပင္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေအာင္ျမင္မႈရရွိၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ပင္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းႏွင့္ ေ၀လ္ပါ၀ါတို႕ သဟဇာတျဖစ္ျပီး ေပါင္းစည္းမႈ၏ ရလဒ္လည္းျဖစ္သည္။
ေရွ႕ကတင္ျပခဲ့ေသာ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္သူမ်ားႏွင့္ ထာ၀ရဘုရားသခင္ထံ ဆုေတာင္းပတၲနာျပဳသူမ်ား၏ အက်ိဳးေက်းဇူးခံစား ရမႈမ်ားသည္လည္း အင္ေမဂ်ေနးရွင္းႏွင့္ ေ၀လ္ပါ၀ါတို႕ သဟဇာတျဖစ္မႈ၏ အက်ိဳးပင္ျဖစ္၏။ သူတို႕တြင္ ဤသို႕ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္း၊ ဆုေတာင္းပတၲနာျပဳျခင္းတို႕ျဖင့္ သူတို႕ျဖစ္လိုလွေသာအရာသည္ ဧကန္မုခ်ျဖစ္ကိုျဖစ္လာရမည္ဟု ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားမႈ အျပည့္ရွိ ေနသည္။
စီးပြားတိုးလိုသူကလည္း စီးပြားတိုးလာပံု၊ က်န္းမာလိုသူကလည္း က်န္းမာလာပံု၊ အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္လိုသူကလည္း အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္လာပံုကို စိတ္အာရုံတြင္ ၾကိဳတင္ျမင္ေယာင္ထားသည့္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းကိုယ္စီ ရွိေနၾကသည္။ ထို႕အျပင္ မိမိယံုၾကည္ အားကိုးရာကို အာရုံျပဳ၍ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္း၊ ဆုေတာင္းပတၲနာျပဳျခင္းတို႕ေၾကာင့္ 'သမာဓိအား' ေကာင္းလာၾကသည္။ တည္ျငိမ္ ခုိင္ခန္႕ေသာ သမာဓိက ေ၀လ္ပါ၀ါကို တိုးတက္ၾကီးထြားေစသည္။
ဤသို႕ အားေကာင္းလာေသာ ေ၀လ္ပါ၀ါႏွင့္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းတို႕ ေပါင္းစည္းမိေသာအခါ မိမိအလိုဆႏၵ ျပည့္ေျမာက္ေရးအတြက္ လြန္စြာ အသံုး၀င္ေသာ ဆန္းသစ္သည့္ အၾကံေကာင္း၊ ဥာဏ္ေကာင္း၊ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ရရွိလာ၏။ ယင္းအၾကံေကာင္း နည္းလမ္းေကာင္း မ်ားႏွင့္ အညီၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လိုက္ေသာအခါ စီးပြားတိုးလိုသူက စီးပြားတိုးလာေတာ့သည္။ က်န္းမာလိုသူက လည္း က်န္းမာလာေတာ့သည္။ အႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္လိုသူကလည္း လြတ္ေျမာက္လာေလေတာ့သည္။
ဤသည္ကား ဂါထာမႏၲန္မ်ား ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္းႏွင့္ ထာ၀ရဘုရားသခင္ထံ ဆုေတာင္းပတၲနာျပဳျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးထူးခံစားၾကရပါ သည္ဟု ဆိုေသာ ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ား ေပၚေပါက္လာပံုကို စိတ္ပညာရႈေထာင့္မွ ယထာဘူတက်က် သံုးသပ္မႈေပတည္း။
(၂)
ယံုၾကည္မႈသည္ လူသားတို႕အား အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေအာင္ျမင္မႈလမ္းေၾကာင္းေပၚသို႕ တင္ပို႕ေပးႏိုင္ေပသည္ဟု ဆိုခဲ့ရာ၌ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ဆိုသည့္စကားရပ္ကို သတိျပဳမိၾကေပလိမ့္မည္။
ယံုၾကည္မႈ၏တန္ခိုးသတၲိသည္ မည္သူမွ်ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္၍ မရႏိုင္ေသာ ေလာကဥပေဒသေဘာင္အတြင္း၌သာ အစြမ္းျပႏိုင္သည္ ဆိုျခင္းကိုကား အထူးသတိျပဳရန္လိုအပ္လွသည္။ အဆိုပါ ေလာကဥပေဒသေဘာင္ကို ဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္တြင္ (၁) စိတၲနိယာမ၊ (၂) ကမၼနိယာမ၊ (၃) ဥတုနိယာမ၊ (၄) ဗီဇနိယာမ၊ (၅) ဓမၼနိယာမဟူေသာ နိယာမငါးပါးအျဖစ္ေတြ႕ရွိရေပမည္။
စိတၲနိယာမဆိုသည္မွာ အဆင္း၊အသံစေသာ အာရံုတို႕ႏွင့္ မ်က္စိ၊ နားစေသာ ပသာဒတို႕ ထိေတြ႕ၾကျခင္းျဖင့္ မည္သူကမွ် ျပဳျပင္စီမံ ဖန္ဆင္းမႈမျပဳရဘဲ သတၲ၀ါတို႕၏သႏၲာန္၌ စိတ္အစဥ္မ်ား(၀ီထိစိတ္မ်ား)ႏွင့္ ယင္းစိတ္တို႕၏အစြမ္းသတၲိမ်ား ေပၚေပါက္လာတတ္ေသာ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႕အား မည္သည့္ဖန္ဆင္းရွင္ကမွ ဖန္ဆင္းေပးႏိုင္ျခင္းမရွိသလို ျပဳျပင္ဖ်က္ဆီး၍လည္း မရပါေခ်။
ကမၼနိယာမဆိုသည္မွာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ အက်ိဳးတရားျဖစ္ထြန္းလာရသည့္သေဘာ၊ ေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ ေကာင္းတာျဖစ္မည္၊ မေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ မေကာင္းတာျဖစ္မည္၊ သတၲ၀ါတိုင္းသည္ မိမိတို႕ျပဳခဲ့သမွ်ေသာ အေၾကာင္းတရားႏွင့္ တူညီထိုက္တန္ေသာ အက်ိဳးတရားကို ခံစားရျမဲ ျဖစ္သည့္သေဘာပင္ ျဖစ္သည္။ မည္သူကမွ် ကမၼနိယာမကို ေက်ာ္လြန္၍ မေကာင္းတာလုပ္ျပီး ေကာင္းတာ ျဖစ္ေအာင္ မျပဳျပင္ႏိုင္ေပ။ မည္သူမွ် အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ေပၚေပါက္လာမည့္ အက်ိဳးတရားကို တားဆီး၍မရႏိုင္ေခ်။
ဥတုနိယာမဆိုသည္မွာ သဘာ၀တရား၏ စည္းခ်က္မွန္မွန္ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚေနတတ္ေသာ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ေႏြ၊မိုး၊ေဆာင္း ဥတုသံုးလီတို႕၏ အလွည့္က်ျဖစ္ေပၚေနတတ္ျခင္း၊ မိုးေသာက္လွ်င္ ေနထြက္ျခင္း၊ မိုးခ်ဳပ္လွ်င္ေန၀င္ျခင္း၊ ေရၾကီးျခင္း၊ မိုးေခါင္ျခင္း၊ ဒီေရတက္ျခင္း၊ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲျခင္းစသည့္ သဘာ၀တရားမ်ားသည္ မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ် ျပဳျပင္ဖန္တီး၍မရသလို ဖ်က္ဆီး၍လည္း မရပါေခ်။
ဗီဇနိယာမဆိုသည္မွာ လူကေမြးလွ်င္လူျဖစ္ရမည္၊ သရက္ေစ့စိုက္လွ်င္ သရက္ပင္ေပါက္ရမည္၊ လူ႕၀မ္းက ေခြးကိုမေမြးႏိုင္၊ သရက္ေစ့က အုန္းပင္မေပါက္ႏိုင္ဆိုသည့္ မ်ိဳးရိုးဗီဇသေဘာကို မည္သူကမွ်ေက်ာ္လြန္ေဖာက္ဖ်က္၍ မရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ဓမၼနိယာမဆိုသည္မွာကား အထက္ေဖာ္ျပပါ နိယာမတရားေလးပါးတို႕ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အေၾကာင္းအက်ိဳးျပဳဆက္ႏြယ္၍ ေပါင္းစည္းျခံဳငံု ပါ၀င္လ်က္ရွိေသာ စနစ္ၾကီးတစ္ခုလံုးကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေလာက၏ မတည္ျမဲေသာ၊ ဆင္းရဲေသာ၊ အႏွစ္သာရကင္းေသာ သေဘာ ႏွင့္ သတၲ၀ါတို႕၏ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ၀ီရိယ အစြမ္းသတၲိျဖင့္ ဤေလာကမွ ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ႏိုင္ေသာ သေဘာသည္လည္း ဓမၼနိယာမပင္ ျဖစ္သည္။ ဓမၼနိယာမကို မည္သည့္တန္ခိုးရွင္ကမွ် ဖန္ဆင္းထားျခင္းမဟုတ္သလို ဖ်က္သိမ္း၍လည္းမရႏိုင္သျဖင့္ သူ႕သေဘာသူေဆာင္ လ်က္ အစဥ္ထာ၀ရ မွန္ကန္ေနမည့္ ေလာကဥပေဒသၾကီးပင္ ျဖစ္သည္။
သို႕ျဖစ္ရာ ယံုၾကည္ျခင္းသည္ ယင္းနိယာမတရားငါးပါး၏ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း၌ အစြမ္းသတၲရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ယခုအခါ ဂါထာ မႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္သူမ်ားသည္ ယင္းနိယာမတရားငါးပါးကို သတိမမူမိၾကေတာ့ေပ။ ဂါထာမႏၲန္၏အစြမ္းျဖင့္ ယင္းနိယာမတရား ငါးပါးကိုပင္ေက်ာ္လႊား လြန္ေျမာက္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မႈအစြန္းေရာက္သြားတတ္ၾကေပသည္။
အေၾကာင္းတရားရွိမွ အက်ိဳးတရားရွိမည္ဟူေသာ ကမၼနိယာမကို အေလးမထားေတာ့ဘဲ ဂါထာမႏၲန္မ်ားအေပၚသာ လံုး၀ယံုၾကည္အား ထားကာ လံု႕လ၀ီရိယစိုက္ထုတ္မႈ ေလ်ာ့ပါးလာၾကသည္။ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းျခင္းမျပဳေတာ့ဘဲ လိုလားသည့္အက်ိဳးတရားကိုသာ ေမွ်ာ္ကိုး လာၾကေတာ့သည္။ စီးပြားတိုးလိုသူက စီးပြားတိုးေအာင္ မလုပ္ခ်င္ေတာ့ေပ။ က်န္းမာလိုသူက က်န္းမာေအာင္ မက်င့္သံုးခ်င္ေတာ့ေပ။ အႏၲရာယ္မွလြတ္ေျမာက္လိုသူကလည္း လြတ္ေျမာက္ေအာင္ မၾကိဳးပမ္းခ်င္ေတာ့ေပ။ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္းျဖင့္သာ အခ်ိန္ ကုန္ေစခဲ့ေတာ့သည္။
တစ္ခါက အိႏၵိယျပည္ေျမာက္ပိုင္း ၾသဒႏၲပူရီျမိဳ႕၌ ခိုင္မာေတာင့္တင္းေသာ စစ္တပ္အင္အားကို ပိုင္ဆိုင္သည့္ ဘုရင္တစ္ပါး စိုးစံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ သူသည္ စစ္တပ္အင္အားထက္ သူကိုးကြယ္ရာ တႏၲရဂိုဏ္း၀င္ဘုန္းၾကီးမ်ား၏ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္မႈကိုသာ ပို၍အား ကိုးခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ရန္သူမ်ားလာေရာက္၀န္းရံ တိုက္ခိုက္သည့္အခါ ထြက္မတိုက္ဘဲ ဂါထာမႏၲန္မ်ားႏွင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေစခဲ့ရာ မဟာေမဒင္ျမင္းစီးစစ္သည္ႏွစ္ရာမွ်၏ အလြယ္တကူ ေခ်မႈန္းသိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရဖူးေလသည္။ ဤသည္ကား ဂါထာမႏၲန္မ်ားအေပၚ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ဆံုးရႈံးမႈမ်ားစြာထဲမွ ျပယုဂ္တစ္ခုသာ ျဖစ္ေပသည္။
ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္မႈအေပၚ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲသူမ်ားအနက္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ၀င္ တႏၲရဂိုဏ္းသားတို႕မွာ ထိပ္ဆံုးမွ ပါ၀င္လ်က္ရွိေပသည္။ မည္မွ်အထိ ယံုၾကည္မႈအစြန္းေရာက္သြားၾကသနည္းဆိုလွ်င္ ဒါန၊သီလ၊ဘာ၀နာတရားမ်ား ပြားမ်ားေနရန္မလိုဘဲ ဂါထာမႏၲန္မ်ားကို ဌာန္ကရုိဏ္းက်က် အာရံုျပဳရြတ္ဆိုရုံမွ်ျဖင့္ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳနိုင္သည္ဟူ၍ပင္ ယံုၾကည္ လက္ခံထားၾက သည္။
သူတို႕၏ မဟာေ၀ေရာစနသုတ္ ၌လည္း ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တို႕၏ သီလကို ေက်းဇူးတင္ၾကေလာ့၊ အံ့ၾသဖြယ္ရာ အစြမ္းသတၲိသည္ မႏၲန္ထဲ၌ရွိ၏၊ မႏၲန္ရြတ္ဆိုျခင္းျဖင့္ အနႏၲေကာင္းက်ိဳးကို ရ၏။ မႏၲန္ျဖင့္ အၾကံအစည္ေအာင္ရျခင္းမွာ မႏၲန္၏စင္ၾကယ္ မႈေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ျမတ္စြာဘုရားက သိမ္ေမြ႕နက္နဲေသာၾသဇာကို မႏၲန္ထဲ၌ ထည့္သြင္းထားခဲ့၏ ဟုေရးသားတားသည္ကို ေတြ႕ရွိရမည္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္္လည္း မိမိကိုယ္တိုင္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ပါဟု အမည္ခံထားသူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္မႈ အေပၚ ယံုၾကည္လိုက္စားမႈ လြန္ကဲလာၾကျခင္းျဖင့္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ၀င္ တႏၲရဂိုဏ္းသားမ်ားျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္လာၾကသည္ကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ေတြ႕ျမင္ေနရေပသည္။
ဂါထာမႏၲန္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္းျဖင့္ အထက္ကတင္ျပခဲ့သလို အင္ေမဂ်ေနးရွင္းႏွင့္ ေ၀လ္ပါ၀ါတို႕ ေပါင္းစည္းမိမႈေၾကာင့္ အတိုင္း အတာတစ္ခုအထိ ေအာင္ျမင္မႈရရွိလာႏိုင္သည္ကို မျငင္းလိုပါ။ သို႕ေသာ္ မိမိ၏ ေအာင္ျမင္မႈအေပၚ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က်မသံုးသပ္ေတာ့ဘဲ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈလြန္ကဲလာကာ ေလာက၏နိယာမတရားမ်ားကိုပါ ခ်ိဳးေဖာက္ေက်ာ္လြန္ရန္ စိတ္ကူးယဥ္တတ္ၾကေပသည္။ ထိုအခါ တြင္မူ သူတို႕၏အာရုံထင္ျမင္မႈမ်ားသည္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္း မမည္ေတာ့ဘဲ လိုရာဆြဲေတြး စိတ္ကူးျခင္း(Autistic Thinking) မ်ားသာ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ စိတ္ကူးေရယဥ္ေၾကာမွာ အတိုင္းမသိေမ်ာပါရင္း စိတ္ေဖာက္ျပန္ ရူးသြပ္သြားတတ္ၾကေပသည္။
ဤေနရာတြင္ ေစာဒကတက္ဖြယ္ ကိစၥတစ္ရပ္ရွိေပ၏။ 'ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာက လက္ခံထားေသာ ပရိတ္ၾကီး (၁၁) သုတ္ရြတ္ဖတ္ သရဇၩာယ္ျခင္းကိုကား မည္သို႕သေဘာထားမည္နည္း' ဟူ၍ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕အေနႏွင့္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ႏွင့္ ေနာက္လိုက္ သံဃာေတာ္မ်ား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ သုတၲန္ေဒသနာေတာ္တို႕မွ ေရြးခ်ယ္ထုတ္ႏုတ္စီစဥ္ျပဳစုထားသည့္ ပရိတ္ၾကီး (၁၁)သုတ္ႏွင့္ ေနာက္လူတို႕ တီထြင္ဖန္တီးထားေသာ ဂါထာမႏၲန္တို႕၏ ျခားနားခ်က္ကို ပိုင္းပိုင္းထင္ထင္ သိျမင္ရန္လိုအပ္လွေပသည္။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာက လက္ခံထားေသာ ပရိတ္တရားေတာ္မ်ားသည္ တႏၲရ၊မႏၲရဂုိဏ္းသားမ်ား၏ ေၾကာင္းက်ိဳးကင္းမဲ့ေသာ 'ဥံဳဖြ ေပ်ာက္ေစ' မႏၲန္မ်ိဳးမဟုတ္ေပ။ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ရုံသက္သက္အတြက္မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႕လိုက္နာက်င့္ၾကံရမည့္ နည္းလမ္းေကာင္း မ်ားစြာ ပါရွိေပသည္။ ပရိတ္တရားေတာ္တို႕၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ေကာင္းစြာနားလည္ သေဘာေပါက္သည့္အေလ်ာက္ ရတနာ သံုးပါး အေပၚ ဥာဏ္ပညာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ယံုၾကည္သဒၶါစိတ္ျဖင့္ မိမိ၏ကိုယ္က်င့္သီလ၊ သမာဓိတို႕အေပၚ သစၥာအဓိ႒ာန္ ျပဳျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ ပရိတ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မိလိႏၵပဥႇာတြင္ ပရိတ္အရံအတားဟူသည္ အသက္ရွင္ႏိုင္ခြင့္ရွိေသးေသာ၊ အရြယ္ေကာင္းေသာ၊ ကံၾကီးငါးပါးမွ ကင္း လြတ္ကုန္ေသာ သူတို႕အတြက္သာျဖစ္၏၊ အသက္ရွင္ႏိုင္ခြင့္ ကုန္ဆံုးေနေသာသူအား ပရိတ္ရြတ္ဖတ္ေပးျခင္းျဖင့္ အသက္ဆက္ရန္ မစြမ္း ႏိုင္ေခ် ဟု အရွင္နာဂသိန္ မေထရ္ျမတ္ၾကီးက ေျဖၾကားခဲ့သည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ေပသည္။
သို႕ျဖစ္ရာ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပရိတ္တရားေတာ္မ်ားသည္ပင္ ေလာက၏နိယာမတရားငါးပါးကို ေက်ာ္လႊား လြန္ ေျမာက္ျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားလွေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားက သတၲ၀ါတို႕၏ ေလာကီ၊ ေလာကုတၲရာ ကိစၥအ၀၀ ေအာင္ျမင္ျပီးေျမာက္ေရးအတြက္ အားထားရာအစစ္ကား သဒၶါ၊၀ီရိယ၊သတိ၊သမာဓိ၊ပညာတည္းဟူေသာ အားငါးတန္(ဗိုလ္ငါးပါး)ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤေနရာတြင္ သဒၶါဆိုသည္မွာ မိမိအေနႏွင့္ ေအာင္ျမင္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလ်က္ရွိေသာ ကိစၥတစ္ရပ္သည္ မလြဲမေသြဧကန္မုခ် ျပီးေျမာက္ ရမည္ဟူေသာ ထက္သန္သည့္ ယံုၾကည္ခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။
စိတ္ပညာရွင္တို႕ ေျပာဆိုေနၾကသည့္ အင္ေမဂ်ေနးရွင္းသည္ သဒၶါတရားတြင္ အက်ံဳး၀င္ေပသည္။ ေအာင္ျမင္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပေနေသာ ကိစၥသည္ တရားမွ်တမွန္ကန္မႈရွိျပီး၊ ျဖစ္လည္းျဖစ္ေျမာက္ရမည္ဟု ယံုၾကည္သဒၶါရွိထားသူတစ္ဦးအဖို႕ ေအာင္ေျမတစ္၀က္နင္းျပီးျပီဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။
၀ီရိယဆိုသည္မွာ မိမိယံုၾကည္ထားသည့္အေလ်ာက္ မျဖစ္မေန ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းသို႕ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးက်န္းမာသန္စြမ္းရန္ အေရးၾကီးလွေပသည္။ စိတ္ရွိတိုင္း ကိုယ္ကအားထုတ္ႏိုင္ရန္ က်န္းမာေရးကို အထူးဂရုျပဳသင့္သည္။
မိမိ၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းရာ၀ယ္ လြဲေခ်ာ္မသြားေအာင္၊ လမ္းမွားေရာက္မသြားေအာင္ အစဥ္လက္ကိုင္ထားရမည့္ အရာကား သတိတရားပင္ျဖစ္သည္။ သတိတရား လက္ကိုင္ထားျခင္းျဖင့္ ယံုၾကည္မႈသဒၶါ အစြန္းေရာက္သြားျခင္း၊ ၀ီရိယလြန္ကဲျခင္းတို႕ မွလည္း ကာကြယ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
မည္သည့္ကိစၥကိုမဆို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈမရမီ အခက္အခဲ၊ အတားအဆီးမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ရစျမဲျဖစ္သည္။ ယင္းသို႕ ၾကံဳ ေတြ႕ရသည့္အခါ မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇြဲလံု႕လ၀ီရိယျဖင့္ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းႏိုင္ရန္မွာ ေ၀လ္ပါ၀ါ(ေခၚ)ျပ႒ာန္းစိတ္တန္ခိုး ထက္ျမက္ရန္ လိုအပ္သည္။ ယင္းသို႕ ျပ႒ာန္းစိတ္တန္ခိုး ထက္ျမက္ရန္မွာလည္း သမာဓိအားေကာင္းရန္ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မိမိ လိုအင္ဆႏၵျပည့္ေျမာက္လိုသူမ်ားသည္ သမာဓိအားကို ထူေထာင္ၾကရေပမည္။ ဤေနရာတြင္ သတိခ်ပ္စရာကား သမာဓိအားေကာင္းရန္ မွာ အက်င့္သီလႏွင့္ျပည့္စံုဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္၏။ ကိုယ္က်င့္သီလ သိကၡာမရွိသူမ်ားတြင္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် သမာသမာဓိမ်ိဳး မရွိ ႏိုင္ေပ။
ဤသို႕ သဒၶါ၊ ၀ီရိယ၊သတိ၊သမာဓိတို႕ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာသူအားပညာကလည္း အလိုလို အားေကာင္းလာမည္သာ ျဖစ္သည္။ မိမိလိုအင္ ဆႏၵ ျပည့္ေျမာက္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ အၾကံဥာဏ္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားကို ထိုးထြင္းသိျမင္လာျခင္းျဖင့္ ပညာႏွင့္လည္း ျပည့္စံု လာမည္ျဖစ္သည္။ ပညာအရထိုးထြင္းသိျမင္လာေသာ အၾကံဥာဏ္နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားႏွင့္အညီ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လိုက္ ေသာ အခါတြင္ကား မိမိတို႕ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ေအာင္ျမင္မႈပန္းတိုင္ကို မလြဲမေသြလွမ္းကိုင္ႏိုင္ေတာ့မည္သာ ျဖစ္သည္။
သို႕ျဖစ္ရာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား၏ အဆံုးအမၾသ၀ါဒမ်ားကို အရုိးေပၚအရြက္မဖံုးရေအာင္ ေရွးမူမပ်က္ေခတ္အဆက္ဆက္ အစဥ္ တစိုက္ ထိန္းသိမ္းလိုက္နာခဲ့ၾကေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႕၏ ဘ၀ေအာင္ျမင္ေရး ခရီးလမ္းေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ လွမ္းၾကရာတြင္ ဂါထာမႏၲန္မ်ား ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္မႈအေပၚ အားကိုးအားထား ျပဳေနရန္ မလိုအပ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလွေပသည္။ ဗုဒၶရွင္ ေတာ္ျမတ္ဘုရား၏ အဆံုးအမၾသ၀ါဒႏွင့္အညီ သဒၶါ၊ ၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ပညာတည္းဟူေသာ ဗုိလ္ငါးပါးကိုသာ အားကိုးအားထားျပဳ ရန္ ျဖစ္ေပသည္။
ယင္းဗိုလ္ငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုမႈကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ေလာကီ၊ ေလာကုတၲရာ အလိုဆႏၵမ်ား ျပည့္၀ေအာင္ျမင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖင့္သာ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္မွန္ေၾကာင္း သက္ေသထူႏိုင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
၀င္းသိန္းဦး
(၁၂-၃-၉၀)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလႏွင့္ ဒီဇင္ဘာလ။
