COVID-19 ကြောင့် အရမ်းကြောက်နေရပြီဆိုရင် ဒီစာကိုဖတ်ပါ

(Unicode)

COVID-19 ကြောင့် အရမ်းကြောက်နေရပြီဆိုရင် ဒီစာကိုဖတ်ပါ
ရေးသားသူ Dr. Thurein Hlaing Win
ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာတည်းဖြတ်သူ Dr. Thurein Hlaing Win

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ကူးစက်တဲ့အချိန်ကတည်းက ကျွန်တော်အမြဲပြောနေကျစကားရှိပါတယ်။ သတိထားပါ ဒါပေမယ့် အကြောက်မလွန်ပါနဲ့ဆိုတာပါ။ အခု အကြောက်လွန်တာတွေအရမ်းများလာလို့ ဒီအချက်အလက်တွေကို သိစေချင်တာပါ။3
အများသိတဲ့ကိန်းဂဏန်းတွေက အရင်စရအောင်။ COVID-19 ဟာ သုံးလကျော်အတွင်းမှာ!1!!နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၂ နိုင်ငံကို ရောက်ရှိတယ်။ လူပေါင်း ၁၈၀၀၀၀ ကျော်ကို ကူးစက်ခံခဲ့ရပြီး ကူးစက်သူတွေထဲက ၇၀၀၀ ကျော်သေဆုံးတယ်။ အထူးသဖြင့် အီတလီနိုင်ငံမှာ ထိန်းမရသလောက်ဖြစ်နေတယ်။ နိုင်ငံတော်တော်များများ အဝင်အထွက်ပိတ်ဆို့ကုန်ပြီး လူစုလူဝေးတွေ ပိတ်ပင်တာ ပွဲတွေပိတ်ပင်တာတွေလုပ်တယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဖြစ်များတဲ့နေရာတွေက လာတဲ့သူတွေကို ပိတ်ဆို့စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်တယ်။ ပွဲလမ်းသဘင်တွေပိတ်ပင်ပြီး သင်္ကြန်ကို လူစုပြီး မဆင်နွှဲတော့ဖို့ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ ၁၆ရက်နေ့ကစတင်ပြီး ရုပ်ရှင်ရုံတွေပိတ်တယ်၊ ကျောင်းတွေပိတ်တယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေ ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်နေတော့ တကယ်ကမ္ဘာပျက်တော့မလားလို့တောင် ထင်မိကြမှာပဲ။ အဲဒါကြောင့်လည်း စိုးရိမ်တကြီးနဲ့ ဝယ်စုနေကြပြန်တယ်။ အခုလူအများစုသိတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပြောပြီးပြီဆိုတော့ လူသိပ်မသိတဲ့ အချက်တွေပြောကြရအောင်။

၁။ စဖြစ်တဲ့ တရုတ်မှာ ပြန်တည်ငြိမ်လာပြီ။
COVID-19 ရဲ့ မြစ်ဖျားခံရာဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန််မြို့ပါ။ စဖြစ်တုန်းက တရုတ်တစ်နိုင်ငံလုံး ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရတဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်ခဲ့ပြီး ကောလာဟလတွေလည်းမျိုးစုံထွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သုံးလကျော်အကြာမှာ တရုတ်နို်င်ငံမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုက ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အဆင့်ကို ရောက်ရှိလာပါပြီ။ အခုဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံမှာ နေ့စဉ်ထပ်တိုးလူနာအနေနဲ့ ဆယ်ဂဏန်းဝန်းကျင်ပဲ ရှိတော့သလို သေဆုံးမှုကလည်း ဆယ်ဂဏန်းပဲရှိပါတော့တယ်။ ကူးစက်ခံရသူတွေရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်သွားပါပြီ။

၂။ ကူးစက်ခံရသူ အများစုပြန်ကောင်းတယ်။
ကိုဗစ် ကူးစက်ခံရသူတွေရဲ့ အများစုဟာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကူးစက်ခံရသူတွေရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ဟာ ပြန်ကောင်းပါတယ်။ သေဆုံးမှုနှုန်းနဲ့ကြည့်မယ်ဆိုရင် ရောဂါဖြစ်ပွားသူတွေရဲ့ ၄ ရာခိုင်နှုန်းသာ သေဆုံးပါတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာအနေနဲ့လည်း သေဆုံးမှုနှုန်းဟာ ဒီလောက်ပါပဲ။

၃။ ကိုဗစ်ကနေ ရှင်သန်ဖို့အတွက် ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းကျော် အခွင့်အရေးရှိတယ်။
တကယ်လို့ သင်က ကျန်းမာသန်စွမ်းတဲ့ အသက် ၂၀ ကနေ ၅၀ ကြားလူတစ်ယောက်ဆိုရင် ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရပြီးလည်း အသက်ရှင်သန်နိုင်ဖို့အခွင့်အရေးက ၉၉.၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ သဘောကတော့ အသက်ငယ် ကျန်းမာတဲ့သူတွေမှာ သေဆုံးဖို့ဆိုတာ အင်မတန်ပမာဏနည်းပါးပါတယ်။ အဲဒီ အသက်အရွယ်အပိုင်းအခြားဟာ အများစုသော လူဦးရေလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ဟာ အသက် ၈၀ နဲ့အထက်တွေမှာ သေဆုံးမှုနှုန်းအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး အဲဒီအသက်အပိုင်းအခြားမှာတောင် လူတစ်ရာမှာ ၁၈ ယောက်နှုန်း သေဆုံးမှုသာရှိပါတယ်။ တစ်ခါ အသက် ရှစ်ဆယ်အထက် သေဆုံးမှုတွေမှာလည်း ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးက နဂို ရောဂါအကြောင်းအရင်းအခံတစ်မျိုးမျိုးရှိနေပါတယ်။ ဥပမာ ကင်ဆာလိုမျိုးရောဂါမျိုးပါ။ ဆိုတော့ ကိုယ်က ကျန်းမာသန်စွမ်းပြီး အသက် ၅၀ အောက်ဆိုရင် ကိုဗစ်ကနေသေဖို့ဆိုတာ မဲပေါက်တာထက်တောင်ခက်ပါသေးတယ်။

၄။ တကယ့်အစစ်အမှန် သေဆုံးမှုနှုန်းက ဒီထက်လျော့နိုင်တယ်။
လက်ရှိသေဆုံးမှုနှုန်းက တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ၄ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဒါကလည်း အသက် ၈၀ ကျော်အထက် သေဆုံးမှုတွေက အများစုပါဝင်နေတာပါ။ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသူအများစုဟာ ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာမပြပါဘူး။ သူ့အလိုလိုလည်း ပြန်ကောင်းသွားတတ်ပါတယ်။ ဒီတော့ ရောဂါကူးစက်ခံရမှန်းမသိဘဲ အိမ်မှာနေရင်း ပြန်ကောင်းသွားတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်နဲ့ သေဆုံးမှုအချိုးအစား ပြန်တွက်ရင် သေဆုံးမှုနှုန်းက ဒီထက်အများကြီး လျော့နည်းနိုင်ပါတယ်။

၅။ ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေက အလုပ်ဖြစ်တယ်။
လက်ရှိမှာ အီတလီနိုင်ငံကလွဲလို့ ကျန်နိုင်ငံတွေမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်နေတာတွေက အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လက်ဆေးတာ၊ မျက်နှာကို မထိမကိုင်တာနဲ့ လူများစု စုဝေးတာတွေကို ရပ်တန့်တဲ့နည်းလမ်းတွေက ကာကွယ်ရေးအတွက် အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ထိန်းသိမ်းနိုင်တဲ့အခြေအနေမှာရှိပါတယ်။

၆။ အကြောက်လွန်ခြင်းက အခြေအနေတွေကို ပိုဆိုးသွားစေနိုင်တယ်။
ကိုဗစ်ရဲ့ သက်ရောက်မှုဟာ ဗိုင်းရစ်ကိုယ်တိုင်ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ကူးစက် သေဆုံးမှုတွေကြောင့်မဟုတ်ဘဲ လူမှုရေး စီးပွားရေး ရိုက်ခတ်မှုတွေ (socio-economic impacts) ကြောင့် အဓိကဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ အခုပဲ တစ်ကမ္ဘာလုံး စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေ စတင်ကြုံတွေ့နေရသလို မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတချို့ ပိတ်ရတာတွေ စတင်ဖြစ်ပေါ်နေပါပြီ။

ဒီလိုအချိန်မှာ အရှိတရားတွေထက် အကြောက်လွန််နေခြင်းက ပိုဆိုးတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ လူမှုစီးပွားရေး ရိုက်ခတ်တာတွေဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ လေ့လာချက်တွေအရဆိုရင်တော့ ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးမှုတွေထက် စီးပွားပျက်ကြတာ ပိုဖြစ်နိုင်ကြလိမ့်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ အကြောက်မလွန်ခြင်းက ထိခိုက်ခံစားရမှုတွေကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ပါလိမ့်မယ်။


(Zawgyi)

COVID-19 ေၾကာင့္ အရမ္းေၾကာက္ေနရၿပီဆိုရင္ ဒီစာကိုဖတ္ပါ
ေရးသားသူ Dr. Thurein Hlaing Win
ေဆးပညာပိုင္းဆိုင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ စတင္ကူးစက္တဲ့အခ်ိန္ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္အျမဲေျပာေနက်စကားရွိပါတယ္။ သတိထားပါ ဒါေပမယ့္ အေၾကာက္မလြန္ပါနဲ႔ဆိုတာပါ။ အခု အေၾကာက္လြန္တာေတြအရမ္းမ်ားလာလို႔ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို သိေစခ်င္တာပါ။

အမ်ားသိတဲ့ကိန္းဂဏန္းေတြက အရင္စရေအာင္။ COVID-19 ဟာ သုံးလေက်ာ္အတြင္းမွာ နိုင္ငံေပါင္း ၁၆၂ နိုင္ငံကို ေရာက္ရွိတယ္။ လူေပါင္း ၁၈၀၀၀၀ ေက်ာ္ကို ကူးစက္ခံခဲ့ရၿပီး ကူးစက္သူေတြထဲက ၇၀၀၀ ေက်ာ္ေသဆုံးတယ္။ အထူးသျဖင့္ အီတလီနိုင္ငံမွာ ထိန္းမရသေလာက္ျဖစ္ေနတယ္။ နိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဝင္အထြက္ပိတ္ဆို႔ကုန္ၿပီး လူစုလူေဝးေတြ ပိတ္ပင္တာ ပြဲေတြပိတ္ပင္တာေတြလုပ္တယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ေနရာေတြက လာတဲ့သူေတြကို ပိတ္ဆို႔စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္တယ္။ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြပိတ္ပင္ၿပီး သၾကၤန္ကို လူစုၿပီး မဆင္ႏႊဲေတာ့ဖို႔ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားတယ္။ ၁၆ရက္ေန႔ကစတင္ၿပီး ႐ုပ္ရွင္႐ုံေတြပိတ္တယ္၊ ေက်ာင္းေတြပိတ္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲျဖစ္ေနေတာ့ တကယ္ကမၻာပ်က္ေတာ့မလားလို႔ေတာင္ ထင္မိၾကမွာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း စိုးရိမ္တႀကီးနဲ႔ ဝယ္စုေနၾကျပန္တယ္။ အခုလူအမ်ားစုသိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေျပာၿပီးၿပီဆိုေတာ့ လူသိပ္မသိတဲ့ အခ်က္ေတြေျပာၾကရေအာင္။

၁။ စျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္မွာ ျပန္တည္ၿငိမ္လာၿပီ။
COVID-19 ရဲ့ ျမစ္ဖ်ားခံရာဟာ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ဝူဟန္္ၿမိဳ႕ပါ။ စျဖစ္တုန္းက တ႐ုတ္တစ္နိုင္ငံလုံး ထိန္းမနိုင္သိမ္းမရတဲ့ ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေကာလာဟလေတြလည္းမ်ိဳးစုံထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သုံးလေက်ာ္အၾကာမွာ တ႐ုတ္နို္င္ငံမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပ်ံ႕ႏွံ့မႈက ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္တဲ့အဆင့္ကို ေရာက္ရွိလာပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွာ ေန႔စဥ္ထပ္တိုးလူနာအေနနဲ႔ ဆယ္ဂဏန္းဝန္းက်င္ပဲ ရွိေတာ့သလို ေသဆုံးမႈကလည္း ဆယ္ဂဏန္းပဲရွိပါေတာ့တယ္။ ကူးစက္ခံရသူေတြရဲ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ျပန္လည္ေကာင္းမြန္သြားပါၿပီ။

၂။ ကူးစက္ခံရသူ အမ်ားစုျပန္ေကာင္းတယ္။
ကိုဗစ္ ကူးစက္ခံရသူေတြရဲ့ အမ်ားစုဟာ ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံအေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကူးစက္ခံရသူေတြရဲ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ ျပန္ေကာင္းပါတယ္။ ေသဆုံးမႈႏႈန္းနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားသူေတြရဲ့ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ေသဆုံးပါတယ္။ တစ္ကမၻာလုံး အတိုင္းအတာအေနနဲ႔လည္း ေသဆုံးမႈႏႈန္းဟာ ဒီေလာက္ပါပဲ။

၃။ ကိုဗစ္ကေန ရွင္သန္ဖို႔အတြက္ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အခြင့္အေရးရွိတယ္။
တကယ္လို႔ သင္က က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ အသက္ ၂၀ ကေန ၅၀ ၾကားလူတစ္ေယာက္ဆိုရင္ ကိုဗစ္ကူးစက္ခံရၿပီးလည္း အသက္ရွင္သန္နိုင္ဖို႔အခြင့္အေရးက ၉၉.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ အသက္ငယ္ က်န္းမာတဲ့သူေတြမွာ ေသဆုံးဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္ပမာဏနည္းပါးပါတယ္။ အဲဒီ အသက္အရြယ္အပိုင္းအျခားဟာ အမ်ားစုေသာ လူဦးေရလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဗစ္ဟာ အသက္ ၈၀ နဲ႔အထက္ေတြမွာ ေသဆုံးမႈႏႈန္းအျမင့္ဆုံးျဖစ္ၿပီး အဲဒီအသက္အပိုင္းအျခားမွာေတာင္ လူတစ္ရာမွာ ၁၈ ေယာက္ႏႈန္း ေသဆုံးမႈသာရွိပါတယ္။ တစ္ခါ အသက္ ရွစ္ဆယ္အထက္ ေသဆုံးမႈေတြမွာလည္း ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးက နဂို ေရာဂါအေၾကာင္းအရင္းအခံတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ ကင္ဆာလိုမ်ိဳးေရာဂါမ်ိဳးပါ။ ဆိုေတာ့ ကိုယ္က က်န္းမာသန္စြမ္းၿပီး အသက္ ၅၀ ေအာက္ဆိုရင္ ကိုဗစ္ကေနေသဖို႔ဆိုတာ မဲေပါက္တာထက္ေတာင္ခက္ပါေသးတယ္။

၄။ တကယ့္အစစ္အမွန္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းက ဒီထက္ေလ်ာ့နိုင္တယ္။
လက္ရွိေသဆုံးမႈႏႈန္းက တစ္ကမၻာလုံးအတိုင္းအတာနဲ႔ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ။ ဒါကလည္း အသက္ ၈၀ ေက်ာ္အထက္ ေသဆုံးမႈေတြက အမ်ားစုပါဝင္ေနတာပါ။ ကိုဗစ္ကူးစက္ခံရသူအမ်ားစုဟာ ျပင္းထန္တဲ့ ေရာဂါလကၡဏာမျပပါဘူး။ သူ႔အလိုလိုလည္း ျပန္ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ခံရမွန္းမသိဘဲ အိမ္မွာေနရင္း ျပန္ေကာင္းသြားတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကူးစက္ခံရသူအေရအတြက္နဲ႔ ေသဆုံးမႈအခ်ိဳးအစား ျပန္တြက္ရင္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းက ဒီထက္အမ်ားႀကီး ေလ်ာ့နည္းနိုင္ပါတယ္။

၅။ ကာကြယ္ေရး နည္းလမ္းေတြက အလုပ္ျဖစ္တယ္။
လက္ရွိမွာ အီတလီနိုင္ငံကလြဲလို႔ က်န္နိုင္ငံေတြမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ကာကြယ္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြက အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ေဆးတာ၊ မ်က္ႏွာကို မထိမကိုင္တာနဲ႔ လူမ်ားစု စုေဝးတာေတြကို ရပ္တန႔္တဲ့နည္းလမ္းေတြက ကာကြယ္ေရးအတြက္ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းနိုင္တဲ့အေျခအေနမွာရွိပါတယ္။

၆။ အေၾကာက္လြန္ျခင္းက အေျခအေနေတြကို ပိုဆိုးသြားေစနိုင္တယ္။
ကိုဗစ္ရဲ့ သက္ေရာက္မႈဟာ ဗိုင္းရစ္ကိုယ္တိုင္ရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ကူးစက္ ေသဆုံးမႈေတြေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ လူမႈေရး စီးပြားေရး ရိုက္ခတ္မႈေတြ (socio-economic impacts) ေၾကာင့္ အဓိကျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အခုပဲ တစ္ကမၻာလုံး စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈေတြ စတင္ၾကဳံေတြ႕ေနရသလို ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ ပိတ္ရတာေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚေနပါၿပီ။

ဒီလိုအခ်ိန္မွာ အရွိတရားေတြထက္ အေၾကာက္လြန္္ေနျခင္းက ပိုဆိုးတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ လူမႈစီးပြားေရး ရိုက္ခတ္တာေတြျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေလ့လာခ်က္ေတြအရဆိုရင္ေတာ့ ကိုဗစ္ေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈေတြထက္ စီးပြားပ်က္ၾကတာ ပိုျဖစ္နိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ခန႔္မွန္းထားပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အေၾကာက္မလြန္ျခင္းက ထိခိုက္ခံစားရမႈေတြကို ထိန္းသိမ္းနိုင္ပါလိမ့္မယ္။

Credit to Hello ဆရာ၀န္​