Tuesday, April 10, 2018

ဗုဒၶဘာသာ၏အေျခခံမူ၀ါဒ


▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

(မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား)

★ မသိရင္ေတာ့ လူသာမန္က ကံတရားဆိုတာ အတိတ္ကဟာကိုပဲ၊  တခ်ိဳ႕ျမန္မာလူမ်ိဳးက ကံတရားဆိုတာ အတိတ္ကဟာကိုေျပာတာ။ ျမတ္စြာဘုရားကေတာ့ ကံတရားဆိုတာ ဒီထဲမွာရိွတဲ့ intention မိမိစိတ္ ရည္ရြယ္ခ်က္။ စိတ္ရည္ရြယ္ခ်က္က ေကာင္းတယ္ဆိုရင္ အဲဒီကေန ေပၚလာတဲ့ အလုပ္ေတြ အေျပာေတြေကာင္းတယ္တဲ့။

★ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းတာ ကိုေတာ့ မေနာကံေကာင္းတယ္၊ မေနာကံေကာင္းလို႔ အေျပာအဆိုကေကာင္းတာဆိုရင္ ၀စီကံေကာင္းတယ္၊ စိတ္ထဲမွာ လူတစ္ေယာက္ကို ကုိယ္က မနာလို၀န္တိုျဖစ္တယ္၊ Jaleous ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမေနာကံက ကုသိုလ္လား အကုသိုလ္လား? (အကုသိုလ္ပါ ဘုရား။)

★ အဲဒီအကုသိုလ္စိတ္ရိွတဲ့ပုဂၢိဳလ္ အကုသိုလ္မေနာကံရိွတဲ့ပုဂၢိဳလ္ သူကေန ေျပာလိုက္တဲ့စကားက တခါတည္း ရြဲ႕ျပီးေတာ့ေျပာမယ္ ခနဲ႔ျပီးေတာ့ေျပာမယ္ သူတစ္ပါးအက်ိဳးစီးပြားပ်က္ေအာင္ လုပ္ရင္လုပ္မယ္။ မဟုတ္ရင္လည္း သူ႔မွာ အားငယ္တဲ့ပံုစံမ်ိဳး သူရဲ႕စိတ္ထဲမွာ မလံုမျခံဳျဖစ္တဲ့ inscure ျဖစ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳး အဲ့ေလသံမ်ိဳး ထြက္လာတယ္။ အဲဒီဟာေတြထြက္ရင္ အဲဒီမေနာကံက ကုသိုလ္လား အကုသိုလ္လား? (အကုသိုလ္ပါ ဘုရား။) အကုသိုလ္တဲ့၊ မေနာကံအကုသိုလ္ ေခၚတယ္။ 

★ အဲေတာ့႐ုံးမွာ အလုပ္လုပ္တယ္ဆုိရင္ အဲဒီစိတ္နဲ႔ အဲဒီ Jaleous ျဖစ္တဲ့စိတ္နဲ႔ မနာလို၀န္တိုတဲ့စိတ္နဲ႔ စိတ္ထဲမွာ secure မျဖစ္ဘူး လံုျခံဳမႈ မရိွဘူး။ အဲဒီစိတ္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုရင္ သူမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းခ်င္တဲ့စိတ္ သိပ္မရိွဘူး ပူေပါင္းမႈလည္း သိပ္မရိွဘူး။ ကိုယ္သိတဲ့ဟာေလး ႐ိႈထားမယ္ ကိုယ္တတ္ထားတာေလး ႐ိႈထားမယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးေတြ လုပ္တတ္တယ္။ အဲေတာ့ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ အကုသိုလ္ေတြျဖစ္တယ္။

★ အဲေတာ့ “မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား။” မေကာင္းမႈကိုေရွာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒါမလုပ္နဲ႔ဆိုျပီးေတာ့ သင္ေပး႐ုံနဲ႔သူက မလံုေလာက္ဘူးတဲ့ မလံုေလာက္ဘူး။ ဒါမလုပ္နဲ႔ေျပာရင္ သူက မေကာင္းတဲ့ ကာယကံ အကုသိုလ္ မလုပ္နဲ႔လို႔ေျပာတာ။ သူမ်ားကို မညႇဥ္းဆဲနဲ႔ ဥပမာ အဲလုိေျပာရင္ တကယ္လို႔ လူတစ္ေယာက္က ကုိယ့္ကိုလာျပီးေတာ့ ေစာ္ကားမယ္ မေလးမခန္႔လုပ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီလူကို ကိုယ္က အႏိုင္ယူႏိုင္တဲ့အေနအထားမွာရိွရင္ အဲဒီလူကို အနည္းဆံုး ျပန္ျပီးေတာ့ ဆဲမွာပဲ။

★ အဲထက္ပုိျပီးေတာ့လုပ္မိရင္ ပါးရိုက္လိုက္ရင္ ရိုက္မယ္ ဟုတ္တယ္မို႔လား။ ပိုျပီးေတာ့ဆိုးတာ အသက္အႏၲရာယ္ေပးရင္လည္း ေပးႏိုင္တယ္။ အဲေတာ့ သူမ်ားအေပၚမွာ မေကာင္းတာ မလုပ္နဲ႔ေျပာရင္ ဒီမေကာင္းတာလုပ္တာ ဘယ္အထိဆံုးမရမွာလဲဆိုရင္ စိတ္အထိဆံုးမရမွာ။ 

★ အရာရာကို စိတ္ကဖန္တီးတာ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူး စိတ္ကပဲေျပာတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား ဆိုတဲ့ ဒီအခ်က္သံုးခ်က္က ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ Principle အေျခခံသေဘာတရား လို႔ ဆိုတယ္။ တခုနဲ႔တခု သူကဆက္စပ္ေနတယ္။ 

★ ေကာင္းတာလုပ္ဖို႔ဟာ ေကာင္းတာၾကံတဲ့အခါၾကမွ ျဖစ္တာ။ စိတ္ကိုျဖဴေအာင္ထား တယ္ဆိုတာ လူေတြရဲ႕အေတြး လည္း ျဖဴစင္တယ္၊ အေတြးျဖဴစင္ေအာင္ ဆိုရင္ ဘာပါျဖဴစင္ရမွာတုန္း ဆိုရင္ စိတ္ခံစားမႈဆိုတဲ့ emotion ပါ ျဖဴစင္ရမယ္။ အေတြးျဖဴစင္တာကို  IQ ေကာင္းတယ္ ဒီလိုေျပာတယ္။

★ တခ်ိဳ႔က IQ မွာစြမ္းရည္ရိွတယ္  ေက်ာင္းေတြမွာ အတန္းေတြမွာ တကၠသိုလ္ေတြမွာ စာေမးပြဲေျဖတာ တခါတည္း အမွတ္ေတြအမ်ားၾကီးရတယ္ IQ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပသည့္ ေဘးကလူကကုိယ့္ကိုလာျပီးေတာ့ ယွဥ္တယ္ အဲဒီယွဥ္တဲ့ ယွဥ္ျပိဳင္တဲ့ဒဏ္မခံႏိုင္ဘူး။

★ တခါတခါၾကေတာ့ နံပတ္(၁)ကေနျပီးေတာ့ ၂, ၃, ၄ ျဖစ္ရင္ျဖစ္သြားမယ္ နံပတ္ခ်ိတ္ခ်င္မွ ခ်ိတ္မယ္ အဲဒါမ်ိဳးဆို စိတ္ထဲမွာ ယူၾကံဳးမရျဖစ္တယ္။ အဲ့လိုဟာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ေနာက္တခါတခါၾကေတာ့လည္းပဲ သူမ်ား ကိုယ့္အေပၚမွာ တခုခုေ၀ဖန္တာမ်ိဳးေတြ ရိွေကာင္းရိွႏုိင္တယ္။ 

★ ရိွတယ္ဆိုရင္ အဲဒါကို ဘယ္လို handle လုပ္ရမလဲ ဘယ္လုိကိုင္တြယ္ရမလဲဆိုတာ မသိဘူး။ စိတ္ေတြညစ္ျပီး တခါတခါ ေဒါသျဖစ္၊ မေျပာသင့္တာေျပာ ဒီလိုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေတြပ်က္ျပား။ ေက်ာင္းသြားတက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔မ်က္ႏွာေတြ႔တုိင္းေတြ႔တုိင္း တင္းမာမႈေတြျဖစ္ ဒီလိုျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ဒါ EQ နိမ့္ေနတာ။ အီးက်ဴျမင့္ျပီး အိုင္က်ဴနိမ္႕ေနတယ္။

★ Emotional Quotient ဆိုတာ စိတ္ခံစားမႈအသိဉာဏ္လို႔ ဘာသာျပန္တယ္၊ စိတ္ခံစားမႈအသိဉာဏ္ နိမ့္ေနတာ တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဦးေဏွာက္အသိဉာဏ္နဲ႔ ႏုလံုးသားအသိဉာဏ္ ႏွစ္ခုစလံုး။ 

★ ဒီေန႔ မနက္ ရန္ကုန္အေရွ႕ပိုင္းတကၠသိုလ္မွာ အဂတိေလးပါးအေၾကာင္း၊ အဂတိ(၄)ပါးထဲမွာ ‘ေမာဟဂတိ’ ကတခု၊ ‘ဆႏၵဂတိ’ ကတခု၊ ‘ေဒါသဂတိ’ ကတခု၊ ‘ဘယာဂတိ’ ကတခု ဒါ အစဥ္တိုင္းတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး ေမာဟကို အရင္ေျပာခ်င္လို႔ သူကေန စေျပာတာ။ 

★ ေမာဟဂတိက IQ နဲ႔ ပတ္သက္တယ္၊ နားမလည္လို႔ အမွားလုပ္မိတာ ေမာဟဂတိဆိုတာ။ ဆႏၵာဂတိနဲ႔ ေဒါသဂတိနဲ႔ ဘယာဂတိ - “ဆႏၵ”က လိုခ်င္လို႔၊ “ေဒါသ”က စိတ္ဆိုးလို႔ မၾကိဳက္လို႔ မုန္းလို႔၊ “ဆႏၵ” ၾကေတာ့ ၾကိဳက္လုိ႔ခ်စ္လို႔ အဲဒါနဲ႔ အဂတိ အျပဳအမႈျဖစ္တယ္။ “ဘဟာဂတိ” ၾကေတာ့ ေၾကာက္လို႔ မလုပ္သင့္ဘဲ လုပ္တယ္၊ လုပ္သင့္ရက္နဲ႔ မလုပ္ဘူး အဲဒါမ်ိဳး။

★ အဲထဲမွာ ေမာဟဂတိက IQ နဲ႔ ပတ္သက္တယ္ IQ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အဂတိျဖစ္တယ္ Prejudice တို႔ Bias တို႔ Discrimination တို႔ ခြဲျခားတာေတြ အဲဒါမ်ိဳးေတြ မ်က္ႏွာလိုက္တာ အဲဒါမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္ အဲဒါ ‘ေမာဟဂတိ’။ 

★ ဒါေပမဲ့ ဆႏၵာဂတိရယ္ ေဒါသာဂတိရယ္ ဘယာဂတိရယ္ အဲ့သံုးခုက EQ နဲ႔ ပတ္သတ္တာ။ သူတို႔က Negative emotion ေတြ negative emotion ျဖစ္မွန္းလည္း မသိဘူး ျဖစ္ျပီးေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ ကိုယ္ရဲ႕အေတြးေတြကို စိုးမိုးသြားတယ္ အုပ္စိုးသြားတယ္ dominate ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီကေနျပီးေတာ့ အျပဳအမႈေတြ အေျပာအဆိုေတြ မွားယြင္းသြားတာ။ အဲေတာ့ emotion က အဲေလာက္ထိ အေရးၾကီးတယ္။ 

★ ဒီမွာလည္း ဒီတိုင္းပဲ စိတ္ကိုျဖဴစင္ေအာင္ထားပါဆိုတဲ့ေနရာမွာ သူက အေတြးျဖဴစင္တာနဲ႔ စိတ္ခံစားမႈျဖဴစင္တာ Thought and Emotion ႏွစ္ခုစလံုး။ အဲဒါက တခုျပီးသြားျပီ ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္။

"မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္စိတ္ကိုထား။"

★ ဒီသံုးခ်က္ကို ဗုဒၶဘာသာ၏အေျခခံမူ၀ါဒ (Principle) အေျခခံမူ၀ါဒလို႔ေခၚတယ္။ အေျခခံ မူ၀ါဒသံုးခ်က္ရိွတယ္ မေကာင္းမႈကိုေရွာင္ရမယ္ ေကာင္းမႈကိုေဆာင္ရမယ္ စိတ္ကို ျဖဴေအာင္ထားရမယ္။


🙏🙏🙏

“ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ (၈.၁.၂၀၁၈)” ေျမာက္ဥကၠလာ ဝိနည္းစာျပန္ပြဲတြင္ေဟာၾကားေသာ တရားေတာ္ မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါသည္။

Text transcribed by #ThazinHteik

No comments: