Zika virus ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ သတိထားသင့္

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ 

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ျခင္ကတစ္ဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါျဖစ္တယ္။ မူရင္းဗီဇဟာ  ေတာင္ အေမရိ ကတိုက္ကျဖစ္ေပမယ့္ေနာက္ပိုင္းမွာ  ကမၻာအႏွံ႔ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။

 ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာက်ဴးလက္ျခင္ကိုက္ရာမွတစ္ဆင့္ကူးစက္တာပါ။ က်ဴးလက္ျခင္ ကိုက္ခံ ရျခင္းေၾကာင့္  ကုိယ္ပူျခင္း၊ အဖ်ားႀကီးျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ ေခြၽးျပန္ျခင္း၊ တုပ္ေကြးဖ်ားျခင္း၊ အစား အေသာက္ပ်က္ျခင္းတို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္လို႔ ေနေကာင္းသြားေပမယ့္လည္း ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္မိခင္က  ေမြးဖြားတဲ့ကေလးမွာ ဦးေႏွာက္ပံုမွန္မဖြံ႕ၿဖိဳးဘဲ ေမြးလာေစပါတယ္။

ပံုမွန္အားျဖင့္  အမ်ဳိးသားေတြဂ႐ုစိုက္ စရာမလိုေလာက္ေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မွ သေႏၶ သားကို ကူးစက္ႏိုင္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ (WHO) မွ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရပါတယ္။ ပါရာ ေဂြးႏိုင္ငံမွာ  ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ မိခင္ကတစ္ဆင့္ေမြးဖြားတဲ့ကေလးမွာ   ဦးေႏွာက္ ပံုမွန္ မဟုတ္ ဘဲ ေမြးဖြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ေတာင္အေမရိက ၁ဝ ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့အစိုးရ ေတြက ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခ်ိန္ အတြင္း  ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ၾကဖို႔ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္  ဇန္နဝါရီ ၂၆ ရက္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ (တိုင္ေပ) တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းက လာေရာက္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္တဲ့ အမ်ဳိးသား တစ္ဦး ဖ်ားနာေနတာ ကိုစစ္ေဆးရာက ကေလးေတြကို ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ ဇီကာေရာ ဂါပိုး ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခါ တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊  ဖိလစ္ပိုင္၊ ေမာ္လ္ဒိုက္ ႏိုင္ငံတုိ႔ကို ခရီးသြားလာခြင့္ ယာယီပိတ္ထား တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကိုလည္း နည္းလမ္းေပါင္းစံုကေန ကူးစက္လာႏိုင္ပါ တယ္။ ဇီကာဗိုင္း ရပ္စ္ေရာ ဂါကိုကု သဖို႔ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကုသေဆးမေပၚေသးပါဘူး။

ဒီေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ျခင္ေပါက္ပြားမႈမရွိေအာင္  ေရေလွာင္ ထားတဲ့စည္ေတြကို ဖံုးအုပ္ထားျခင္း၊ သြန္ပစ္ျခင္း၊ လဲပစ္ျခင္း၊ပိုးေလာက္လမ္းမ်ား ေရစစ္နဲ႔စစ္ယူျခင္း၊ျခင္ စားငါးေမြးျမဴျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သလို ျခင္ေဆး ဖ်န္းျခင္း၊ ျခင္ေဆး မႈတ္ျခင္း၊ ေဆးရည္စိမ္ထားတဲ့ ျခင္ေထာင္နဲ႔အိပ္ျခင္းတို႔လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုအပ္သလိုက်န္းမာေရး ပညာေပးျခင္း၊ ျခင္ မကိုက္ရေအာင္ေနျခင္းမ်ား စည္း႐ံုးလႈံ႕ ေဆာ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ဟာ ကာယကံရွင္အေပၚ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈနည္းေပမယ့္ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္မိခင္ကေမြးဖြားလာမယ့္ကေလးအေပၚဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမူမမွန္ျဖစ္ရတာကသေႏၶ သားဦး ေႏွာက္ေသြး လွ်ံ တာ လို႔ထင္ ရေၾကာင္းလို႔ဆိုပါတယ္။   ။

ျမ၀တီသတင္းစာ

ဇီကာဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်ဆေး အများသုံးထိ ရနိုင်ဖို့ ၁၀စုနှစ်ချီပြီး အချိန်ယူရနိုင်

 

ဇီကာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက် ခံရတဲ့ မိခင် ဗိုက်ထဲက သန္ဓသားတွေမှာ ဦးနှောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု ထိခိုက်။

 

ဇီကာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု ကို ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ ကာကွယ်ဆေး ကို လူအများ အတွက် ထုတ်လုပ် ဖြန့်ဖြူး နိုင်ဖို့ ၁၀ စုနှစ် နဲ့ချီ ကြာနိုင်တယ် ဆိုပြီး အမေရိကန် သုတေသီ တွေ က သတိပေးလိုက် ပါတယ်။

ခြင် က တဆင့် ကူးစက် တဲ့ ဇီကာ ဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်နှံမှု အကြီးအကျယ် ဖြစ်လာ နိုင်တယ် ဆိုပြီး တော့လည်း တက္ကဆက် ပြည်နယ် တက္ကသိုလ် က သိပ္ပံ ပညာရှင် တွေက ပြောပါတယ်။
ဇီကာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက် ခံရတဲ့ မိခင် ဗိုက်ထဲက သန္ဓသားတွေမှာ ဦးနှောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု ထိခိုက် ရတယ် ဆိုပြီး ဆက်စပ် ထားကြ ပါတယ်။
သမ္မတ အိုဘားမား က လည်း ဇီကာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက် မှု ထိန်းချုပ်ရေး ကို အရေးတကြီး သဘောထား ကိုင်တွယ် ကြဖို့ ဆော်ဩ နေပါတယ်။

Credit: bbcburmese 

Zika virus triggers pregnancy delay calls 

 

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကိုသတိေပး

မေန႔ကထြက္တဲ့ ေတာင္အေမရိကနဲ႔ ကရစ္ဘီယန္ေဒသအတြက္ က်န္းမာေရး အေရးေပၚသတိေပးခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ ဆိုးတဲ့ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ျဖစ္ႏိုင္လို႔ပါ။ (ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္က ျခင္းကေနကူးစက္တယ္။

ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ Microcephaly ေခၚ ဦးေႏွာက္ေသးေနမယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံမွာ ေအာက္တိုဘာကေနစတြက္တာ အဲလိုကေလးေပါင္း ၄ဝဝဝ ရွိေနျပီ။

ကူးစက္ခံရရင္ တုပ္ေကြးလိုခံစားရမယ္။ လူကေနလူကိုေတာ့ မကူးစက္ပါ။ ကိုလမ္ဘီယာအစိုးရကေတာ့ ေနာက္ (၈) လအတြင္း ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ၾကဘို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ အီေကြေဒါ၊ ဂ်ေမကာနဲ႔ အယ္လ္ဆာဗာဒိုမွာလည္း အတူတူပဲ။

အဲတာကို အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ဝန္ကိုယ္ေဆာင္တာ ဘာျဖစ္လည္းလို႔ ေဝဖန္ၾကတယ္။
ကိုလမ္ဘီယာမွာ ကိုယ္ဝန္ ၅ဝ% က မထင္မွတ္ပဲရေနၾကတယ္။ လိင္ေစာ္ကားမႈကလည္းထူေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ လူနာေပါင္း ၁၃၅ဝဝ ေယာက္မွာပိုးစစ္လို႔ရထားတယ္။  အဲလိုကေလး ၄၉ ေယာက္ေသဆံုးျပီးျပီ။ သူတို႔ထဲက ၅ ေယာက္မွာ ပိုးေတြ႔တယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ကို ၁၉၄ဝ ေက်ာ္ကတည္းသိခဲ့တာပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ အဝါေရာင္အဖ်ားေရာဂါလိုပဲ Aedes aegypti ျခင္းကေနကူးစက္တယ္။ ေရေသမေနေအာင္၊ ေရေဟာင္းက်န္မေနေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျခင္ေဆးျဖန္းရတယ္။ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္လုပ္ရတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရကလည္း အဲဒီေဒသက ႏိုင္ငံေပါင္း (၂ဝ) ေက်ာ္ဆီကို ကိုယ္ဝန္ရွိသူေတြခရီးမသြားၾကဘို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁-၂ဝ၁၆
http://www.bbc.com/news/world-latin-america-35388842

 

Zika virus ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ သတိထားသင့္လာျပီ 

 

Aung San Myint ဆရာတင့္ - ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္းေလး ေျပာျပေပးပါ။ အာရွထိေရာက္ေနတယ္ တေန႔က TV မွာ ၾကည့္လိုက္ရတယ္။ ျမန္မာျပည္က ကိုယ္ဝန္ေတာင္မိခင္ေတြ သိသင့္တယ္ထင္လို႔ပါ ဆရာေရ။

လြန္ခဲ့တဲ့ (၄) နာရီေလာက္က အေမရိကန္သမတကေန သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္ေဆးသုေတသန လုပ္တာကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျဖစ္လာဘို႔အၾကံေပးပါတယ္။

၂၄-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔တံုးက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြအတြက္ Zika (ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္အႏၲရာယ္ သတိေပးစာကိုတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတံုးက ေတာင္အေမရိကနဲ႔ ကရစ္ဘီယန္ေဒသအတြက္ က်န္းမာေရးအေရးေပၚသတိေပးခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ ဆိုးတဲ့ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ Microcephaly ေခၚ ဦးေႏွာက္ေသးေနမယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံမွာ ေအာက္တိုဘာကေနစတြက္တာ အဲလိုကေလးေပါင္း ၄ဝဝဝ ရွိေနျပီ။ ဦးေခါင္းပတ္လည္အတိုင္းအတာ ၃၁႕၅ ကေန ၃၂ စင္တီမီတာထက္နည္းေနရင္ ဦးေႏွာက္ေသးတယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ Microcephaly လို႔ေခၚတယ္။

(ဇီကာ) ဗိုင္းရပ္စ္ကို ၁၉၄ဝ ေက်ာ္ကတည္းသိခဲ့တာပါ။ ျခင္ကေနကူးစက္တယ္။ လူကေနလူကိုေတာ့ မကူးစက္ပါ။ ကိုလမ္ဘီယာအစိုးရကေတာ့ ေနာက္ (၈) လအတြင္း ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ၾကဘို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ အီေကြေဒါ၊ ဂ်ေမကာနဲ႔ အယ္လ္ဆာဗာဒိုမွာလည္း အတူတူပဲ။

ကူးစက္ခံရရင္ တုပ္ေကြးလိုခံစားရမယ္။ ခပ္သင့္သင့္ဖ်ားတာ၊ မ်က္စိနာတာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာစျဖစ္တယ္။ မိခင္ေလာင္းမွာ ပိုးကူးစက္ခံထားရရင္ အထဲကကေလးမွာ ေရာဂါရေစမယ္။

အဲတာကို အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ဝန္ကိုယ္ေဆာင္တာ ဘာျဖစ္လည္းလို႔ ေဝဖန္ၾကတယ္။
ကိုလမ္ဘီယာမွာ ကိုယ္ဝန္ ၅ဝ% က မထင္မွတ္ပဲရေနၾကတယ္။ လိင္ေစာ္ကားမႈကလည္းထူေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ လူနာေပါင္း ၁၃၅ဝဝ ေယာက္မွာပိုးစစ္လို႔ရထားတယ္။  အဲလိုကေလး ၄၉ ေယာက္ေသဆံုးျပီးျပီ။ သူတို႔ထဲက ၅ ေယာက္မွာ ပိုးေတြ႔တယ္။

အေမရိကန္အစိုးရကလည္း အဲဒီေဒသက ႏိုင္ငံေပါင္း (၂ဝ) ေက်ာ္ဆီကို ကိုယ္ဝန္ရွိသူေတြခရီးမသြားၾကဘို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

Aedes aegypti (ေအးဒီးစ္အီဂ်စ္ပတိုင္း) အမ်ိဳးအစားျခင္ကေန ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊ အဝါေရာင္အဖ်ားေရာဂါ၊ ဇီကာအဖ်ား ေရာဂါနဲ႔ ခ်စ္ကန္ဂူညာ (ဂ်ပန္၊ ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ေမ်ာက္) တုပ္ေကြးေရာဂါေတြကိုကူးစက္ေစတယ္။ ဒီျခင္က ေနဝင္နဲ႔ မနက္အိပ္ယာထခ်ိန္ေတြမွာ ကိုက္တယ္။ အခန္းတြင္း၊ အိမ္ထဲနဲ႔ အရိပ္ရွိရာမွာေနတယ္။ တိမ္ထူေနခ်ိန္ကို သေဘာက်တယ္။ တႏွစ္လံုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တေနကုန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေျမပံုမွာ အနီေရာင္ျခင္ေပါေဒသထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါတယ္။ ေရေသကို ပိုၾကိဳက္တယ္။ ပန္းအိုး၊ အဖံုးမပါတဲ့ ေရထည့္စရာေတြမွာေပါက္ပြါးတယ္။ ေရေဟာင္း က်န္မေနေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျခင္ေဆးျဖန္းရတယ္။ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျခင္ႏွိမ္နင္းေရးကို စာတပုဒ္ေရးပါမယ္။

ေတာင္အေမရိကကိုခရီးသြားခဲ့တဲ့ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳးမွာ ပိုးေတြ႔ထားတယ္။ အလားတူ ဂ်ာမဏီ၊ ဆြီဒင္၊ ျဗိတိန္မွာလည္း ေတြ႔တယ္။ ၂၇-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔စြဲနဲ႔သတင္းမွာ စကၤာပူက်န္းမာေရးဌာနကေန သတိေပးခ်က္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ ္ကူးစက္မလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉-၁-၂ဝ၁၆ ေန႔တံုးက ထိုင္းႏိုင္ငံကေန ျပန္လာသူဆီကေန တိုင္ဝမ္မွာပိုးေတြ႔တဲ့သတင္းလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။

က်န္းမာေရးသတိေပးတိုင္း စာဖတ္သူေတြ နားေထာင္သူေတြကို လိုတာထက္ပိုေၾကာက္ေအာင္ ျဖဲမေျခာက္ဘို႔ပါ သတိေပးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကေန ေတာင္အေမရိကကိုသြားတာအလြန္ရွားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရီးသြားသူမ်ားတဲ့ ထိုင္းနဲ႔ စကၤာပူကိုေတာ့ ဗမာေတြလည္းသြားၾကလာၾကလို႔ တဆင့္ခံ ႏွစ္ဆင့္ခံ ကူးစက္မခံရေအာင္သာ သတိထားၾကပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၁-၂ဝ၁၆

Distribution in 2006 of Aedes aegypti(blue) and epidemic dengue (red)

Credit: ေဒါက္တာတင့္ေဆြ Blog