ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္

တေလာက မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ စကားလက္ဆံုက်ရင္း ျမန္မာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္းမွထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုပ္မ်ားအေၾကာင္းေရာက္သြားခဲ့သည္။ မိတ္ေဆြက သူေနာက္ဆံုးသိရသမွ် ျမန္မာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ မၾကာမတင္ကပင္ အေနာက္တိုင္းမွာထြက္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ ေရးသူမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ အေနာက္တိုင္းေရာက္ စီးပြားေရးပါရဂူၾကီးတစ္ဦးဟုဆိုသည္။ ယင္းစာအုပ္ထဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔၏ စရိုက္လကၡဏာမ်ားကို ထည့္သြင္းေရးသားထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ယင္းသို႔ေရးသားရာတြင္ ပါရဂူၾကီးက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ အရွိန္အ၀ါၾကီးမား ပံုကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေခတ္ႏွင့္ အညီ တိုးတက္ထြန္းကားေရး လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ အတားအဆီးတစ္ရပ္အေနႏွင့္ ရွိခဲ့သည္ဟု သေဘာသက္ေရာက္ေသာ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။

မိတ္ေဆြက ယင္းစီးပြားေရးပါရဂူၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔သည္ ယုတၲိတန္ေၾကာင္း၊ သူ႔အေနႏွင့္လည္း ယင္းသို႔ပင္ခံစားမိ သည္မွာ ၾကာျပီျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ သူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း၊ အထက္ကဆိုသလိုပင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔ကို ကမၻာႏွင့္ ရင္ေပါင္ မတန္းေစႏိုင္သည့္ အကန္႔အသတ္တစ္ခု မ်ား ျဖစ္ေနမလားဟု ေတြးမိသည္ဟုဆိုသည္။ ေခတ္ပညာတတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႕မွာလည္း သူ႔လိုပင္ ထင္ျမင္ယူဆသည္ကိုေတြ႔ရေၾကာင္းေျပာသည္။

အမွန္ကား ယခုကဲ့သို႔ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ေတြေ၀လာၾကျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆိုေသာေ၀ါဟာရႏွစ္ခု အၾကားျခားနားေသာ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္းကို မစဥ္းစားမိ၍သာျဖစ္ေပသည္။ အေနာက္တိုင္းေရာက္ စီးပြားေရးပါရဂူၾကီးအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအေပၚ သံသယ၀င္လာေသာ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ မ်ားအေနႏွင့္ ယင္းေ၀ါဟာရႏွစ္ခု၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ အႏွစ္သာရကို သေဘာေပါက္ရန္ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရႏွစ္ခုအၾကား ျခားနားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ေဆာင္ပံု ကို အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပသြားပါမည္။

ဗုဒၶဘာသာဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဤေ၀ါဟာရႏွင့္ ပတ္သက္၍ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၂)က လူေသလူျဖစ္ ၀ါဒႏု၀ါဒ ၀ိနိစၦယဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္.....ဘာသာဟူေသာ စကားလံုးသည္ ပါဠိစကားမွဆင္းသက္လာသည္။ ဘာသိယေတကတိယေတတိ ဘာသာ၊ ဗုဒၶႆ ဘာသာ ဗုဒၶဘာသာ = ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ေဟာေျပာေတာ္ မူအပ္ေသာ ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမဟူသမွ်၊ စကားေတာ္ဟူသမွ်သည္ ဗုဒၶဘာသာမည္၏။ ယင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Buddhism or Buddha's Teaching ဟုေခၚဆို ရသည္။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတို႔အလယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဟု ဆိုလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္၏အဆံုးအမ တရားစကား၊ ဗုဒၶသာသနာဟူေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ယခုအခါ၌ တစ္ခ်က္တည္း နားလည္သြား၏ ဟုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က ေဟာၾကားခဲ့ေသာ အဆံုးအမစကားအားလံုးကို ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေလသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို သေဘာေပါက္ျပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကိုလည္း နားလည္ရန္လိုအပ္လွေပသည္။ တစ္ခ်ိန္ကဆိုလွ်င္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ ေသာေ၀ါဟာရ၏ အနက္ကို လြဲမွားစြာဖြင့္ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၃)၏ ေၾကာင္းပန္းေတာရ၀ါဒ၀ိနိစၦယ က်မ္းကို ဖတ္ျပီးေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း သေဘာေပါက္ခဲ့သည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ (Buddhist) ဟူေသာေ၀ါဟာရႏွင့္ ထပ္တူညီေသာ ပိဋကတ္စာေပ အသံုးအႏႈန္းမွာ ဥပါသကဆိုေသာ ေ၀ါဟာရပင္ျဖစ္ သည္။ ဥပါသက၏ အဓိပၸာယ္မွာ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူပင္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္သမိုင္းတြင္ကား တပုႆႏွင့္ ဘœdကညီေနာင္ႏွစ္ဦးမွာ ေရွးဦးပထမ ဥပါသကမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သူတို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ဖူးေတြ႔စဥ္အခါ သံဃာဟူ၍မရွိေသးသျဖင့္ ဗုဒၶႏွင့္ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏။ ေလွ်ာက္ထားျပီး ရတနာႏွစ္ပါးအေပၚ ေဒြဂါစိကသရဏဂံုေဆာက္တည္ခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ပိုင္းဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္ သံဃိကအစည္းအရုံး ေပၚေပါက္လာ ခ်ိန္တြင္ကား ဗုဒၶ၊ဓမၼႏွင့္ သံဃာဆိုေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏ဟု စိတ္တြင္ ညႊတ္ က်ိဳး ျခင္းအားျဖင့္ သရဏဂံုေဆာက္တည္ျပီးသူကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု သမုတိသေဘာအရ ေခၚေ၀ၚ ပညတ္ႏိုင္ ေပသည္။

အဌအထာ ဆရာမ်ားအလိုအရကား ေလာကုတၲရာသရဏဂံု ႏွင့္ ေလာကီသရဏဂံု ဟူ၍ထပ္မံခြဲျခားႏိုင္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုဆိုသည္မွာ ေသာတာပန္အစရွိေသာ အရိယာသူေတာ္စင္ၾကီးမ်ား၏ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ မမွိတ္မသုန္ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုတည္ျပီးသူတစ္ဦးအဖို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ မည္သည့္အခါမွ် မဆံုးရႈံးႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ေလာကီသရဏဂံု တည္သူမွာကား အျခားဘာသာ၀င္အျဖစ္ ခံယူသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀တစ္ပါးသို႔ ကူးေျပာင္းသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ဆံုးရႈံးသြားႏိုင္ေပသည္။ ေလာကီသရဏဂံုတည္သူကိုလည္း-
(၁) ရတနာသံုးပါးကို မိမိကိုယ္ကိုစြန္႔လႊတ္ လွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊ (၂) ရတနာသံုးပါးသည္သာ မွီခိုလဲေလ်ာင္း ရာဟု ယံုၾကည္အားကိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊(၃) ရတနာသံုးပါး၏ တပည့္အျဖစ္ခံယူျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ။(၄) ရတနာ သံုးပါးကို ေဆြမ်ိဳးေတာ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ နည္းေပး လမ္းျပ ဆရာသမားေတာ္ခဲ့ဖူး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ရုိေသရွိခိုးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေလာက၌အျမတ္ဆံုးဟုသေဘာပိုက္ကာ ရိုေသျမတ္ႏိုး၍ ရွိခိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူဟူ၍ ေလးမ်ိဳးေလးစားခြဲျခားျပခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶေဟာၾကားေသာတရား အဆံုးအမေဒသနာေတာ္တို႔ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ေလာကတြင္ အျမတ္ဆံုးကိုးကြယ္ရာဟု ယံုၾကည္ကိုးစားေသာစိတ္ျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္ပင္ ယင္းပုဂၢိဳလ္ သည္ ေလာကီသရဏဂံု တည္သြားျပီျဖစ္၍ သမုတိသစၥာ သေဘာအရ ဗုဒၥဘာသာ၀င္တစ္ဦးဟု ေခၚေ၀ၚပညတ္ျခင္း ခံထိုက္သြားျပီျဖစ္သည္။

ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္ကပင္ ယင္းသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးမ်ားရွိခဲ့ဖူးသည္။ ဗုဒၶ၏ လမ္းညႊန္အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အၾကား အႏွစ္သာရခ်င္း ကြာျခားမႈ ကိုသိျမင္ ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူ၏ဥပါသက(၀ါ) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ ၀င္)ႏွင့္ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားဟူ၍ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ခဲ့သည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာက ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူတို႔ကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။
(၁) ရတနာျမတ္သံုးပါးကို အလြန္ၾကည္ညိဳမႈမရွိျခင္း၊(၂) သီလမလံုျခံဳျခင္း၊(၃) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာ ကိုျပဳလုပ္ေလ့ရွိျခင္း၊ (၄)အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုယံု၍ ကံကိုမယံုျခင္း၊ (၅) သာသနာပ၌ အလွဴခံရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။

ျခံဳငံုသံုးသပ္ျပရလွ်င္ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါး အေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ေခါင္းပါးရကား ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္အဆံုးအမမ်ားအေပၚ ယံုယံု ၾကည္ၾကည္ လိုက္နာေလ့မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလဆိုင္ရာ ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္ပညတ္ခ်က္မ်ားကို မသိက်ိဳးကြၽံျပဳ၍ အခြင့္သာတိုင္းခ်ိဳးေဖာက္ေလ့ရွိသည္။ မိမိကိုယ္ကိုသာ အားထားရာဆိုေသာ ဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္ကိုေက်ာခိုင္းျပီး ျဖတ္လမ္းမွ ၾကီးပြားမည့္နည္းကိုရွာေလ့ရွိသည္။ ၾကားရေသာအသံ၊ ျမင္ရေသာအဆင္း သ႑ာန္တို႔ကိုစြဲ၍ အတိတ္ နမိတ္ေကာက္ယူေလ့ရွိေသာ မဂၤလာအယူအဆမ်ားကို ယံုၾကည္စြဲလမ္းသည္။

ေဗဒင္၊ယၾတာ၊ဓာတ္ဆင္၊ဓာတ္ရိုက္၊အဂၤ၀ိဇၨာ၊အတိတ္ တေဘာင္စသည္မ်ားကို အားကိုးသည္။ မိမိေစတနာမွ ေပါက္ဖြား လာေသာ ကံ၏အက်ိဳးေပးမႈကို မယံုၾကည္ေခ်။ မေကာင္းေစတနာကိုေမြးျပီး ေကာင္းေသာရလဒ္ကိုသာ လိုခ်င္ၾကသည္။ ဤတြင္ စစ္မွန္ေသာဗုဒၶသာသနာေတာ္မွ ေသြဖည္ယိမ္းယိုင္ေနသည့္ ကယ္တင္ေစာင္မႏိုင္သည္ ဆိုသူမ်ားကို အားကိုး တၾကီးတြယ္ကပ္ ပူေဇာ္ၾကသည္။ သူရႆတီ၊လက္ခ်မီး၊စႏၵီ၊ကြမ္ယင္ စသည့္ သာသာနာပမယ္ေတာ္ မ်ား၊ မဟိႏၵရာ သူေတာ္စင္၊ ဆိုင္းဘာဘာစေသာ ဖကီးၾကီးမ်ား၊ဆာဒူးၾကီးမ်ား၊ ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ရွင္မထီး၊ ဘိုးဘိုးေအာင္၊ ဘိုးမင္းေခါင္ စေသာ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ား၊ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶဘာသာအလိုအရ နတ္စာရင္းမ၀င္ေသာ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္မင္းနတ္မ်ား၊ ေဗဒင္ဟူးရား အခါေပးပညာရွင္ဆိုသူမ်ားအား ဆည္းကပ္ ေလ့ရွိၾကသည္။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားခဲ့သည့္ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာေသာ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာေနထိုင္က်င့္ၾကံ ရန္ကား စိတ္ကူးထဲပင္ မထည့္ၾကေပ။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားကိုမူ 'ပဒုမၼာၾကာ' ႏွင့္တူသည့္ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။

(၁) ရတနာသံုးပါးကို မမွိတ္မသုန္ၾကည္ညိဳျခင္း၊ (၂) သီလလံုျခံဳျခင္း၊(၃) ေလာကီမဂၤလာကို မျပဳလုပ္ျခင္း၊(၄) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုမယံုဘဲ ကံကိုသာယံုျခင္း၊(၅) သာသနာတြင္း၌သာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ျဖစ္သည္။

ပုဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ယွဥ္လ်က္ မမွိတ္မသုန္ ၾကည္ညိဳေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမစကားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုး ေနထိုင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလျမဲျမံသည္။ မိမိဘ၀ ၾကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ မိမိကိုယ္ပိုင္ ကံ၊ဥာဏ္၊၀ီရိယမွတစ္ပါး အျခားအားကိုးရာ မရွာေတာ့ေခ်။ မွန္စြာၾကံ၊ မွန္စြာေျပာျပီး၊မွန္စြာလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားျဖစ္ရကား မည္သူ႔ ကိုမွ်လည္း ထိတ္လန္႔စိုးရြံ႕ေနမည္ မဟုတ္ေခ်။ ျဖတ္လမ္းလည္းမရွာ၊ ရွာစရာလည္းမလိုေပ။ဤသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအဖို႔ ျပႆဒါး၊ ရက္ရာဇာ၊ နဂါးဦးေခါင္းလွည့္စသည့္ ကိစၥမ်ားကို ထည့္စဥ္းစားေနစရာမလိုေတာ့ေပ။ အတိတ္နိမိတ္မ်ား၊တေဘာင္မ်ား၊ ေဗဒင္ ယၾတာမ်ား၊ အခါေပးပညာရွင္မ်ား၊နတ္မ်ား၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ားကိုလည္း အားကိုးျခင္း မရွိေခ်။ သူ႔အတြက္ ေနတိုင္းရက္ရာဇာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာမဂၤလာတရားႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံရင္း ဘ၀တက္လမ္းကို တစ္ဆင့္ခ်င္းမွန္မွန္ လွမ္းေနသူပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရား၊တရား၊သံဃာတည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကိုသာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူျဖစ္၍ အျခားမည္သည့္ အယူ၀ါဒ မတူသူက မည္သို႔ေသာေျမႇာက္လံုး ေျခာက္လံုးတို႔ႏွင့္ ဆြဲေဆာင္ေစကာမူ မေျမာက္၊ မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ရာသက္ပန္ မတုန္မလႈပ္ေနထိုင္ က်င့္ၾကံသြားသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ သမုတိသစၥာသေဘာအရ အမည္သညာ ပညတ္ႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္က ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားခဲ့ေၾကာင္း စာရႈသူတို႔ သေဘာေပါက္ေလာက္ေပျပီ။

သို႔ျဖစ္ရာ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေရာ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားပါ ေရာေႏွာပါ၀င္ေနသူအားလံုး၏ အက်င့္စရိုက္လကၡဏာတို႔ကို ျခံဳငံုအကဲခတ္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ တန္ဖိုးျဖတ္၍မရစေကာင္းေပ။

ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံအားထုတ္သူတိုင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အျဖစ္ 'သမုတိသေဘာအရ ပညတ္ေခၚေ၀ၚျခင္းကိ'ု ခံယူထားသူတိုင္းသည္ ဗုဒၶသာသာ အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ေနသူမ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ၾကံစည္၊ ေျပာဆို၊ျပဳမူလုပ္ ေဆာင္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ ရလဒ္အခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ အျပစ္ပံုခ်ၾကမည္ဆိုပါက ခြင့္လႊတ္ ႏိုင္ဖြယ္ မရွိေသာအမွားတစ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္လိုက္ရာ ေရာက္ေပလိမ့္မည္။

တစ္ဆက္တည္း တိုက္တြန္းလိုသည္ကား ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္ခံထားသူမ်ားအေနႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိတို႔ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာ၊ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာဆိုသည္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ၾကည့္ၾကရန္ပင္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတို႔ကိုယ္ကို အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္လာေအာင္ ဦးတည္ၾကိဳးပမ္းသြားဖို႔ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ယုတ္ေလွ်ာ့သြားျပီး အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားတိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္၏ တိုးတက္ရာလမ္း ေၾကာင္းေပၚတြင္ အဟန္႔အတား မဟုတ္သည့္အျပင္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ တစ္ခုပင္ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္လာၾကမည္မွာ ေျမၾကီးလက္ခတ္ မလြဲပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

၀င္းသိန္းဦး
(၂၄-၁၂-၉၂)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ။

What is buddhism?

ေထရ၀ါဒဆိုသည္မွာ
ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုသည္ မိမိတို႔ကိုယ္ကို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ ခံယူထားၾကေပးသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဆိုေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ျမန္မာတို႔နားတြင္ မစိမ္းေတာ့ေခ်။ သို႔ရာတြင္ 'ေထရ၀ါဒဆိုတာဘာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလို႔ ၀ိေသသျပဳျပီးေခၚဆိုရပါသလဲ'ဟု ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္လွ်င္ကား ဂဃနဏေရေရရာရာ အေျဖေပးႏိုင္သူဦးေရ နည္းပါးလွေသးေၾကာင္း ေတြ႔ေပလိမ့္မည္။

အခ်ိဳ႕က"ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ငါတို႔ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ထိုင္း၊ကမ္ပူးခ်ား၊လာအိုစတဲ့ ေတာင္ဘက္ျခမ္းႏိုင္ငံေတြက ကိုးကြယ္တဲ့ ေတာင္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာပဲကြ။ တရုတ္၊ဂ်ပန္၊နီေပါလ္၊တိဗက္၊ကိုရီးယား၊ဗီယက္နမ္၊ ဘူတန္၊ရုရွားစတဲ့ ေျမာက္ ဘက္ျခမ္းႏိုင္ငံေတြက ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာကိုေတာ့ ေျမာက္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚတယ္ကြ"ဟု ပထ၀ီအေနအထား ပိုင္းျခား၍ အေျဖေပးၾကသည္။

အခ်ိဳ႕ကမူ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာဆိုတာ 'ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာကိုေျပာတာကြ၊ ဗုဒၶဘာသာမွာ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္တဲ့လမ္း စဥ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာနဲ႔ နိမ့္က်တဲ့လမ္းစဥ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာလို႔ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။ ငါတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာကေတာ့ ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာ (ေခၚ) ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေပါ့ကြ' ဟုဆို သူကဆိုသည္။

ဤအေျဖစကားမ်ားသည္ လက္ခံေက်နပ္ဖြယ္ရာ အေၾကာင္းမရွိေခ်။ မည္သည့္ဘာသာအယူ၀ါဒကို ယံုၾကည္သက္၀င္သူ မဆို မိမိယံုၾကည္သက္၀င္ရာ အယူ၀ါဒကို အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤသို႔အမည္သညာသတ္မွတ္ရသည္ဆိုျခင္းႏွင့္ ယင္းအယူ၀ါဒ ၏သေဘာ အႏွစ္သာရ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလာက္ေတာ့ ေရေရရာရာ သိရွိထားသင့္ေပသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ပါက မိမိယံုၾကည္ သက္၀င္ရာ ဘာသာအယူ၀ါဒဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ယင္းဘာသာအယူ၀ါဒလာ အဆိုအမိန္႔မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္းရွိ-မရွိ မည္သို႔ႏႈိင္းခ်ိန္ႏိုင္ပါမည္နည္း။

ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုသူမ်ား အေနႏွင့္လည္း မိမိတို႔၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ရပ္မ်ားသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ကိုက္ညီေနပါ၏ေလာ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ေသြဖည္လမ္းေခ်ာ္ေနျပီေလာ ဆိုျခင္းကို ႏႈိင္းဆခ်ိန္ထိုးႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ ေထရ၀ါဒ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္၀ိေသသႏွင့္ အႏွစ္သာရအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွ်ကို တင္ျပသြားပါမည္။
ေထရ၀ါဒဆိုရာတြင္ 'ေထရ'ဟူေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရကို'ေထရ္၊ မေထရ္'ဟူ၍ ျပန္ဆိုၾက၏။ မေထရ္ဟူသည္မွာ အနည္းဆံုး ဆယ္၀ါရျပီးေသာ ရဟန္းေတာ္ကိုဆိုလိုေပသည္။ ေထရ္ၾကီး၀ါၾကီးဟုဆိုလွ်င္ ၀ါေတာ္သိကၡာေတာ္ ၾကီးရင့္သည့္ ရဟန္း ေတာ္ၾကီးမ်ားကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေပသည္။

'၀ါဒ'ဆိုသည္မွာကား အယူအဆ၊ခံယူခ်က္ကို ဆိုလိုသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ 'ေထရ၀ါဒ'ဆိုသည္မွာ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူသည့္ ၀ါေတာ္သိကၡာေတာ္ ၾကီးရင့္ေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ အယူအဆ၊ ခံယူခ်က္ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ေပသည္။

သို႔ေသာ္ ဤမွ်ျဖင့္ ျပည့္စံုေသာအေျဖကို မရႏိုင္ေသးေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ ၀ါေတာ္၊သိကၡာေတာ္ၾကီးရင့္ေသာ ရဟန္း ေတာ္ၾကီးမ်ား၏ အယူအဆ၊ ခံယူခ်က္ဟု ဆိုရပါသနည္း။ ၀ါေတာ္သိကၡာေတာ္ မၾကီးရင့္ေသာ ရဟန္းမ်ား၏ အယူအဆ၊ ခံယူခ်က္ေကာ ရွိေနပါေသးသေလာ ဟုထပ္ဆင့္ေမးဖြယ္ရာ ရွိေပသည္။ဤေမးခြန္းကို ဗုဒၶသာသနာေတာ္ သမိုင္းေၾကာင္း အက်ဥ္းႏွင့္ ဆက္စပ္တင္ျပေျဖဆိုမွသာ ေျပလည္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္မျပဳမီကပင္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြင္း၌ 'ဆြမ္းဆန္ထဲၾကက္ေခ်းေရာ'ဆိုသကဲ့သို႔ ဗုဒၶခ်မွတ္ထားည့္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ အခ်ိဳ႕ကို က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္လိုသည့္ ရဟန္းဆိုးမ်ားရွိခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို မလြန္ဆန္၀ံ့၍သာ ေနခဲ့ရသည္။ ဗုဒၶ၏ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ မ်ားသည္ မလိုအပ္ဘဲတင္းၾကပ္လွသည္ဟု ယူဆကာ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေနခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္သည္ႏွင့္ ထိုအုပ္စု ေခါင္းေထာင္လာခဲ့ၾကသည္။

"ရဟန္းၾကီးေဂါတမသည္ ငါတို႔ကိုအရာရာတြင္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့၏။ ယခုမူကား ငါတို႔ျပဳလိုရာ ျပဳၾကကုန္အံ့၊ မျပဳခ်င္သည္ကို မျပဳဘဲေနၾကကုန္အံ့"ဟု ထုတ္ေဖာ္တိုင္ပင္ လာၾကေတာ့သည္။

ဤသည္ကို အရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ၾကီး အမွဴးျပဳေသာရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ား ၾကားသိေလေသာ္ အနာဂတ္ သာသနာေတာ္အေရးအတြက္ ရတက္မေအးျဖစ္ၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ဓမၼေဒသနာေတာ္တို႔ကို အက်င့္ ပ်က္ရဟန္းမ်ား ျပင္ဆင္၊ ဖ်က္သိမ္း၊အစားထိုးျခင္းမျပဳေစဘဲ မူလအတိုင္းစနစ္တက် တည္ရွိေနေစေရးအတြက္ အမ်ား သေဘာတူ ညႇိႏိႈင္းစိစစ္တည္းျဖတ္၍ တညီတညြတ္တည္း ရြတ္ဆိုအတည္ျပဳၾကရန္(သဂၤါယနာ တင္ၾကရန္) ဆံုးျဖတ္ ၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ သာသနာသကၠရာဇ္ ၁ခုႏွစ္ (ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ တစ္ႏွစ္အတြင္း)တြင္ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိ ႏွင့္ အရွင္အာနႏၵာအမွဴးျပဳေသာ ၀ါေတာ္သိကၡာေတာ္ အၾကီးရင့္ဆံုး ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီး ငါးရာတို႔သည္ ဘုရင္ အဇာတသတ္ ၏ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္၌ ပထမအၾကိမ္ သဂၤါယနာတင္ရာတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ဓမၼေဒသနာ ေတာ္တို႔ အနက္မွ ပုဂၢိဳလ္အားေလ်ာ္စြာ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ႏႈတ္ကပါဌ္ေတာ္တို႔ကို သုတၲန္ပိဋကတ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ သံဃိက အစည္းအရုံးဆိုင္ရာက်င့္၀တ္ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို ၀ိနည္းပိဋကတ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ နက္နဲေသာ သီ၀ရီ သေဘာတရားမ်ားကို အဘိဓမၼာပိဋကတ္အျဖစ္လည္းေကာင္း စနစ္တက်စီစဥ္ပိုင္းျခား သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပမာဆိုရေသာ္ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ဓမၼေဒသနာပန္းပံုၾကီးကို ပထမသဂၤါယနာတင္ မေထရ္ျမတ္ၾကီးတို႔က ပိဋကတ္သံုးပုံအျဖစ္ အစီအစဥ္တက် သီကံုးေပးလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။

ပထမသဂၤါယနာတင္ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ားသည္ သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာ မူလကပညတ္ခဲ့သည္တို႔ကို အသစ္တိုးခ်ဲ႕ျဖည့္စြက္ျခင္းမျပဳရန္၊ ျဖဳတ္ပယ္ ဖ်က္သိမ္းျခင္းမျပဳရန္ႏွင့္ ပညတ္ေတာ္ သိကၡာပုဒ္ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို ရုိေသစြာလိုက္နာ က်င့္သံုးသြားၾကရန္လည္း တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကေပသည္။ ဤသည္ကို အက်င့္ပ်က္ ရဟန္းမ်ားက မေက်နပ္ၾကေသာ္လည္း ဓမၼ၀ါဒီတို႔အင္အားေကာင္းေနခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ အဓမၼ၀ါဒီတို႔ ခြန္းတံု႔မျပန္၀ံ့ခဲ့ၾကေပ။

သို႔ေသာ္ သာသနာေတာ္ သကၠရာဇ္(၁၀၀)ျပည့္ႏွစ္ ခန္႔တြင္ကား အက်င့္ပ်က္ရဟန္းမ်ား ေခါင္းေထာင္လာၾကျပန္သည္။ အားေပးခ်ီးေျမႇာက္မည့္ အဓမၼ၀ါဒီ မင္းစိုးရာဇာမ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အဆိုပါအက်င့္ပ်က္ရဟန္းမ်ားသည္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားကို ၄င္းတို႔အလိုက် ျပင္ဆင္၊ ျဖည့္စြက္၊ ဖ်က္သိမ္းျခင္းမ်ား ျပဳလာၾကေတာ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼ၀ါဒီရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ားမွာ မေနသာေတာ့ဘဲ အက်င့္ပ်က္ရဟန္းတို႔၏ မွားယြင္းေသာအယူအဆ၊ ေဟာေျပာလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ အဓမၼ၀ါဒမ်ားကို ဖယ္ရွားသန္႔စင္ကာ ျမတ္ဗုဒၶ၏စစ္မွန္ေသာ ဓမၼေဒသနာေတာ္မ်ား ဆက္လက္တည္တံ့ေနရန္အလို႔ငွာ အရွင္မဟာယႆ အမွဴးျပဳေသာ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ ၇၀၀တို႔သည္ သာသနာ သကၠရာဇ္(၁၀၀)ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေ၀သာလီျပည္၌ ကာလာေသာက ဘုရင္၏ အေထာက္အပ့ံျဖင့္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ားသည္ ပထမသဂၤါယနာတင္ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ား၏ အယူအဆနည္းတူ ဗုဒၶဓမၼေဒသနာေတာ္မ်ားကို မူလအတိုင္းဆက္လက္ခံယူ လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။

ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အက်င့္ပ်က္ရဟန္းတို႔က မနာခံၾကသျဖင့္ ၄င္းတို႔အားသံဃာ့ကံျပဳကာ ဗုဒၶ၏ မူလသံဃိကအစည္းအရုံးမွ အျပီးအပိုင္ထုတ္ပယ္လိုက္ေတာ့သည္။
ဤတြင္ အဓမၼ၀ါဒီ အက်င့္ပ်က္ရဟန္းတို႔ကလည္း သူတို႔အား ေထာက္ခံသူမ်ားျပားသည့္ ေကာသမၺီျပည္တြင္ သြားေရာက္စုရုံးျပီး ဗုဒၶေဒသနာေတာ္မ်ားအား သူတို႔အလိုက် ျပင္ဆင္၊ျဖည့္စြက္မႈမ်ား ျပဳကာ စင္ျပိဳင္သဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔၏ သံဃာ့အစုအေ၀းကိုလည္း ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ သံဃိကအစည္းအရုံး(၀ါ) မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟု အမည္ေပးလိုက္ၾကသည္။

ယင္းကာလမွစတင္၍ ဗုဒၶဘုရားရွင္၏ မူလဓမၼေဒသနာေတာ္တို႔ကို ျပင္ဆင္၊ ျဖည့္စြက္၊ဖ်က္ဆီးျခင္းအလ်ဥ္းမျပဳဘဲ အတိအက် လိုက္နာၾကရမည္ဟူေသာ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ၾကီးမ်ား၏ အယူအဆအား ဆက္လက္ခံယူထားသည့္ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းကို ေထရ၀ါဒဂိုဏ္းဟု လည္းေကာင္း၊ အဓမၼ၀ါဒီရဟန္းမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းကို မဟာသံဃိကဂိုဏ္း ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚေ၀ၚလာခဲ့ၾကသည္။

ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ေခတ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေထရ၀ါဒဂိုဏ္းအတြင္းမွပင္ မူလဗုဒၶ၀ါဒမွ ေသြဖည္လိုသည့္ရဟန္းမ်ားက ထပ္မံခြဲထြက္ခဲ့ၾကျပန္ရာ ၀ဇၨီပုတၲာက၊ မဟိသာသက၊ သဗၺတၲိ၀ါဒ စသည့္ဂိုဏ္းခြဲ(၁၁)ခုေပၚေပါက္လာျပန္သည္။ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းမွလည္း ဂိုဏ္းခြဲေျခာက္ခု ထပ္မံကြဲသြားသည့္အျပင္ သာသနာပတကၠတြန္းမ်ားကလည္း ဗုဒၶသာသနာအတြင္း ၀င္ေရာက္ဂိုဏ္းေထာင္ခဲ့ရာ အႏၶက အစရွိသည့္ ဂိုဏ္းခြဲကိုးခုေပၚေပါက္လာခဲ့ေပသည္။ ေထရ၀ါဒဂိုဏ္းမွအပ အျခားဂိုဏ္းခြဲမ်ားသည္ သူတို႔အလိုက် သုတၲန္အသစ္၊ ၀ိနည္းအသစ္၊ အဘိဓမၼာအသစ္မ်ား တီထြင္ေရးသား ေဟာေျပာလာခဲ့ၾကသည္။

ယင္းတို႔အနက္ အခ်ိဳ႕ဂိုဏ္းမ်ားသည္ ျဗဟၼဏ၀ါဒ၊ဂ်ိမ္း၀ါဒ စသည့္ သာသနာပအယူ၀ါဒမ်ားကို ဗုဒၶ၀ါဒဆိုင္းဘုတ္အတြင္း ဆြဲသြင္းလာခဲ့ၾကသည္။ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ျဗဟၼဏတို႔ကိုးကြယ္ရာ ဖန္ဆင္းရွင္မဟာအတၲၾကီး၏ ကိုယ္ပြား၊ဗိႆႏိုးနတ္မင္း ၏ လူ၀င္စားတစ္ဦး ျဖစ္သည္ဟုဆိုသူကဆိုသည္။ 'ဗုဒၶသည္ လူသားကျဖစ္ေသာ ဘုရားမဟုတ္၊ နဂိုကပင္ ဘုရားျဖစ္ႏွင့္ျပီး သား ထာ၀ရဘုရားျဖစ္သည္၊ သတၲ၀ါတို႔ အက်ိဳးအတြက္ သူ၏တန္ခိုး အာႏုေဘာ္တို႔ကို ဂါထာမႏၲန္မ်ားထဲ၌ ထည့္သြင္း ထားခဲ့ရာ သူ၏ဂါထာမႏၲန္မ်ားကို ရြတ္ဖတ္သရဇၥၽာယ္ျခင္းျဖင့္ ေဘးရန္ကင္းမည္၊ စီးပြားတိုးတက္မည္၊ ဂုဏ္တက္မည္၊ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကိုပင္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ ရၾကလိမ့္မည္' ဟူ၍ ေျပာသူက ေျပာလာၾကသည္။

ဗုဒၶ၀ါဒကို နာမ္၀ါဒျဖစ္သည္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ရုပ္၀ါဒျဖစ္သည္ဟူ၍ လည္းေကာင္းကိုယ္သန္ရာသန္ရာဆြဲ၍ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆို လာၾကသည္။

တစ္ေန႔တျခားဆိုးရြားလာသည့္ အဓမၼ၀ါဒီရဟန္းပ်က္မ်ားကို သာသနာေတာ္အတြင္းမွ သန္႔စင္ပစ္ရန္ လိုအပ္လာေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၲတိႆ မေထရ္ျမတ္ႏွင့္ ပါဋလိပုတ္ျပည့္ရွင္ အေသာကမင္းၾကီး တို႔သည္ ရဟန္းေကာင္းႏွင့္ ရဟန္းပ်က္တို႔ကို ခြဲျခားစိစစ္ကာ ေထရ၀ါဒီ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ (၁၀၀၀)တို႔ျဖင့္ သာသနာ သကၠရာဇ္ ၂၃၅ခုႏွစ္တြင္ တတိယအၾကိမ္ သဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤတြင္ ဘုရင့္အာဏာစက္ျဖင့္ ႏွင္ထုတ္ခံရေသာ အဓမၼ၀ါဒီရဟန္းပ်က္မ်ားကလည္း အားက်မခံ နာလႏၵျမိဳ႕၌စုရုံးကာ သူတို႔၏အဓမၼ၀ါဒကို တညီတညြတ္တည္းျဖစ္ေစရန္ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ စင္ျပိဳင္သဂၤါယနာ တင္ခဲ့ၾကေလသည္။

မဇၥၽိမေဒသတြင္ ျမတ္ဗုဒၶ၏မူလသာသနာ အဓြန္႔ရွည္ရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေၾကာင္း ရိပ္စားမိလာသည့္ ေထရ၀ါဒီရဟန္းေတာ္ မေထရ္ျမတ္မ်ားသည္ ျမန္မာ၊သီရိလကၤာအစရွိေသာ ကိုးတိုင္း၊ကိုးဌာနသို႔ သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ား ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ယင္းသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ေက်းဇူးျဖင့္ သု၀ဏၰဘုမၼိမွတဆင့္ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္း ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာ သနာေတာ္ ျပန္႔ပြားထြန္းကားလာခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဤေနရာတြင္ အလ်ဥ္းသင့္၍ ေဖာ္ျပလိုသည္မွာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာသည္ ဟီနယာနဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္ျခင္း ပင္ျဖစ္ သည္။ မဟာယာန (မဟာ=ျမတ္ေသာ+ယာန=ယာဥ္)၊ ဟီနယာန= (ဟီန=နိမ့္က်ေသာ+ ယာန=ယဥ္) ဟူ၍ခြဲျခား ေသာအယူအဆသည္ မူလပင္မ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္သည့္ ေထရ၀ါဒဂိုဏ္းမွ ထုတ္ပယ္ျခင္းခံရေသာ မဟာသံဃိက၊ အႏၶက၊၀ဇၨီပုတၲက၊ မဟိသာသက၊ သဗၺတၲိ၀ါဒ စသည့္ ဂိုဏ္းခြဲမ်ားအၾကား အယူ၀ါဒ ေရးရာျငင္းခံုမႈမွ ေပၚေပါက္လာျခင္း သာျဖစ္သည္။

မဟာယာနတို႔က မိမိတို႔ကိုယ္ကို ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေဗာဓိသတၲမ်ားအျဖစ္ခံယူၾက၏။ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး ပါရမီျဖည့္က်င့္ကာ ဘုရားအျဖစ္ႏွင့္ ေ၀ေနယ်သတၲ၀ါအေပါင္းကို ကယ္တင္ေခြၽခြၽတ္ျပီးမွ နိဗၺာန္သို႔ စံ၀င္ၾကရမည္ ဟုဆိုသည္။ သူတို႔၏ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘုရားအေလာင္းလမ္းစဥ္ကို လက္မခံသည့္ သဗၺတၲိ၀ါဒဂိုဏ္းသားမ်ား၊ သတၲႏၲိဂိုဏ္းသားမ်ားႏွင့္ ၀ိဉာဏဂိုဏ္းသားအခ်ိဳ႕အား နိမ့္က်ေသာ သာ၀ကလမ္းစဥ္လိုက္သည့္ ဟီနယာနဂိုဏ္းသားမ်ား ဟု ေခၚေ၀ၚပညတ္ရာမွ ဤအသံုးအႏႈန္း တြင္က်ယ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

မဟာယာနႏွင့္ ဟီနယာနတို႔ ဂိုဏ္းကြဲခ်ိန္တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ျပီးျဖစ္ရာ မဟာယာန၊ ဟီနယာနဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မည္သို႔မွ်မသက္ဆိုင္ေခ်။

ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ၊သီရိလကၤာ၊ထိုင္း၊ကမ္ပူးခ်ား၊ လာအိုး စသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။ သာသနာ သကၠရာဇ္(၄၅၀)တြင္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၌ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ခဲ့ရာ ပိဋကတ္သံုးပံုအား ေပထက္အကၡရာတင္ခဲ့သည္။
သာသနာသကၠရာဇ္(၂၄၀၀)တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ မႏၲေလးရတနာပံုေနျပည္ ေတာ္၌ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ခဲ့ရာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ခဲ့ျပီး သာသနာသကၠရာဇ္(၂၅၀၀)တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၌ ဆဌသဂၤါယနာတင္ကာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ပုံႏွိပ္က်မ္းစာအုပ္မ်ားအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့သည္။

ေထရ၀ါဒမဟုတ္သည့္ အျခားဂိုဏ္းခြဲမ်ားမွာကား သာသနာ သကၠရာဇ္(၆၀၀)ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကက္ရွမီးယားေဒသ၌ တတိယႏွင့္ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကေသးသည္။ ယင္းေနာက္တြင္ကား မဟာယာန၊ ဟီနယာန စသည္ျဖင့္ ဂိုဏ္းခြဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဘိဓမၼာအသြယ္သြယ္ ကြဲျပားသြားရာ မည္သို႔မွ်ျပန္လည္စုစည္း၍ မရေတာ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ ယင္းတို႔၏အယူအဆ အေတြးအေခၚ အက်င့္အၾကံမ်ားသည္ ယခုတိုင္ေအာင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေထရ၀ါဒအတြင္း စိမ့္၀င္ထိုးေဖာက္ဖ်က္ဆီးမႈမ်ား ရွိခဲ့ေပသည္။

ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား၊ေဗာဓိသတၲရုပ္ထုမ်ားကို ပုံသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မုျဒာ(လက္အေနအထား) အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးကာ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ သိဒၶိတင္အစီအရင္မ်ားျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဂါထာမႏၲန္အမ်ိဳးမ်ိဳး တီထြင္ေရးစပ္ကာ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ရြက္ဖတ္ျခင္း၊ ေဗဒင္ယၾတာ ဓာတ္ဆင္ဓာတ္ရိုက္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ျဂိဳဟ္မ်ား၊ နကၡတ္တာရာ မ်ားကို ပူေဇာ္ျခင္း၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ား၊နတ္ျဗဟၼာမ်ား၊ေဒ၀ီမ်ား စသည္တို႔ကို ကိုးကြယ္ပသျခင္း စသည့္လုပ္ရပ္မ်ားသည္ မဟာ ယာန၊မႏၲရ၊တႏၲရဂိုဏ္းသားတို႔၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာသည့္ ျပယုဂ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။

ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနျဖင့္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့သည့္ "မိမိကိုယ္ကို မိမိသည္သာ အားထားရာ" (အတၲာဟိ အတၲေနာ နာေထာ) ဆိုသည့္ေဒသနာေတာ္ႏွင့္ "ခပ္သိမ္းေသာတရားတို႔သည္ အႏွစ္ကင္း၍ အစိုးမရသည္သာတည္း" (သေဗၺဓမၼာ အနတၲာ)ဟူသည့္ ေဒသနာေတာ္တို႔ကို သေဘာေပါက္ထားပါက မိမိလုပ္ေဆာင္သည့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥအ၀၀တြင္ အျခားတစ္ပါးေသာ အယူ၀ါဒမ်ား၏ ေႏွာင့္ယွက္လႊမ္းမိုးမႈမွ လြတ္ကင္းႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

သတၲ၀ါမွန္သမွ်သည္ ကံတည္းဟူေသာ မိမိျပဳခဲ့ဘူးေသာအလုပ္၊ ဉာဏ္တည္းဟူေသာ မိမိကိုယ္တိုင္ ဆင္ျခင္ေတြးေခၚ ၾကံဆမႈ၊ ၀ီရိယတည္းဟူေသာ မိမိ၏ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈတို႔အေပၚ မူတည္၍သာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆုိုးျပစ္ ခံစားေနရျခင္းျဖစ္သည္။ မည္သည့္ဖန္ဆင္းရွင္၊ တန္ခိုးရွင္၊ နတ္၊ျဗဟၼာ၊၀ိဇၨာဓိုရ္၊ ရုပ္တုဆင္းတု၊အင္းအိုင္၊ခါးလွည့္၊ လက္ဖြဲ႕၊ ယၾတာ၊ဂါထာမႏၲရား၊ျဂိဳဟ္ နကၡတ္တာရာ ကမွ မိမိ၏ကံၾကမၼာကို ဖန္တီးမေပးႏိုင္ေပ။ ဤသည္ကို ေကာင္းစြာ သိျမင္ေတာ္ မူေသာ ဗုဒၶဘုရားရွင္က မိမိကိုယ္ကို မိမိမွတစ္ပါး အားထားရာမရွိဟု ျပတ္သားစြာ လမ္းညႊန္ဆံုးမခဲ့ ျခင္းျဖစ္ သည္။ ေလာကတြင္ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ ထပ္မံျဖိဳခြဲ၍မရေသာ မိမိအလိုအတိုင္းအစိုးရေနေသာ အမာခံအျမဳေတ အႏွစ္သာရဟူ၍ မရွိေၾကာင္း သိပၸံပညာကလည္း လက္ခံလာရျပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထာ၀ရမေဖာက္မျပန္တည္ျမဲေနေသာ ဖန္ဆင္းရွင္၊ ဘုရားသခင္၊ မဟာျဗဟၼာ၊ အတၲမန္၊ နတ္ေဒ၀တာ၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္ဟူ၍လည္းမရွိေခ်။

ထို႔ေၾကာင့္ ဤေလာကသည္ မတည္ျမဲ (အနိစၥ)၊ ဆင္းရဲ၏(ဒုကၡ)၊အႏွစ္ကင္း၍ အစိုးမရ(အနတၲ) ဟူေသာဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္ကို ယံုၾကည္လက္ခံ၍ ဤေလာကမွ လြန္ေျမာက္လိုပါသည္ဆိုလွ်င္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိမွတစ္ပါး အားထားရာ အျခားကယ္တင္ရွင္ တစ္စံုတစ္ဦးကို ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေန၍ မရေခ်။ မိမိကိုယ္ကို အစိုးမရေသာ ဤေလာကတြင္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူက အျခားတစ္ပါးေသာ သူတို႔အားအစိုးရ၍ ကယ္တင္ႏိုင္သူ ဟူ၍လည္းမရွိေခ်။
ထို႔ေၾကာင့္ဤေလာကမွ ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ရာ ေလာကုတၲရာဉာဏ္၊မဂ္ဖိုလ္အမွန္ကို ရလိုသည္ဆိုပါက မိမိအားမိမိကိုးကာ မိမိ၏ခႏၶာငါးပါးတို႔ ျဖစ္ပံုပ်က္ပံု အ၀၀ကို မျပတ္ေသာ သတိျဖင့္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ထင္ေအာင္ ရႈမွတ္ဆင္ျခင္ရန္သာ ျဖစ္ေပသည္။ အကယ္၍ ေလာကီဘ၀တြင္သာ က်င္လည္လိုပါေသးသည္ ဆိုလွ်င္လည္း အထူးေျပာဖြယ္ရာမရွိ၊ မိမိကံၾကမၼာကို မိမိသာဖန္တီးရမည္ျဖစ္ေပရာ မိမိ၏ ကံ၊ဉာဏ္၊၀ီရိယမွတစ္ပါး အျခားျပင္ပ ပေယာဂတစ္စံုတစ္ရာကို ယံုၾကည္အားထားရန္ လံုး၀မလိုအပ္ေခ်။

ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ေထရ၀ါဒဟူေသာ ၀ိေသသေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္၊ ေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္းအက်ဥ္းႏွင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ခံယူအပ္သည့္ ဗုဒၶေဒသနာေတာ္အခ်ဳပ္တို႔ကို သိျမင္ေလာက္ေပျပီ။ သိျမင္သည့္အေလ်ာက္ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ စစ္မွန္ပါ၏ေလာဆိုသည္ကိုလည္း အစစအရာရာ စိစစ္သံုးသပ္သင့္ေပျပီ။

မိမိ၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အ၀၀သည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မကိုက္ညီ ေသြဖည္ေနပါက အခ်ိန္မီျပဳျပင္ၾကရေပမည္။ မိမိပတ္၀န္းက်င္တြင္ ျပဳျပင္သင့္သည္မ်ားကို ေတြ႔ရွိပါကလည္း စြမ္းအားရွိသေလာက္ ကူညီျပဳျပင္ေပးၾကေစလိုသည္။ သို႔မွသာ မိမိလည္း အက်ိဳးရွိ သာသနာေတာ္အက်ိဳးလည္း သယ္ပိုးရာေရာက္ျပီး ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ေက်းဇူးေတာ္အနႏၲကို တတ္စြမ္းသမွ်ေပးဆပ္ရာ ေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသတည္း။

၀င္းသိန္းဦး
(၁၇-၃-၉၁)
ဓမၼရံသီ၊၁၉၉၁ခုႏွစ္၊ဇြန္လ။

ရုပ္မေခ်ာလည္း ရုပ္ထြက္ေအာင္ လုပ္လို႔ရတယ္

ဒီေခါင္းစဥ္ကိုလူတိုင္းစိတ္၀င္စားမယ္ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ရုပ္ေခ်ာသူဟာ ေနရာတိုင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးပိုရတတ္ျပီး မိန္းမေတြရဲ႕ခ်င္ခင္မႈ၊လူေတြရဲ႕ႏွစ္လိုမႈကို ပိုမိုရရွိတဲ့ လူအမ်ိဳးအစားျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ရုပ္ရည္ရူပကာေခ်ာေမာေျပျပစ္ျခင္းမရွိၾကပါဘူး။

ဒီအတြက္ထိုင္စိတ္ဓာတ္က်ေနစရာမလိုပါဘူး။ ေယာက္်ားေတြရဲ႕ အဓိကအရည္အခ်င္းက ရုပ္ေပၚမွာမူမတည္ပါဘူး။ အရည္အခ်င္းေပၚမွာပဲမူတည္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ရုပ္ေခ်ာျခင္းကို ေယာက္်ားတိုင္းအလိုရွိၾကပါတယ္။ ကုိယ္အလိုရွိတဲ့အရာက ကိုယ့္ဆီမွာ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဒီေဆာင္းပါးက အေထာက္အကူျပဳပါလိမ့္မယ္။

အ၀တ္အစား
ရုပ္ထြက္တယ္၊ ရုပ္မထြက္ဘူးဆိုတာက အ၀တ္အစားေပၚမွာလည္း အမ်ားၾကီးမူတည္တယ္။ အကယ္၍ကိုယ္၀တ္ပံုစားပံုကို လူေတြကၾကိဳက္ၾကတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ရုပ္ဆိုးေနတာကို လူေတြကျမင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။

အကယ္၍ကိုယ့္မွာ ဘာစတိုင္လ္မွမရွိဘူးဆိုရင္ စတုိင္လ္ရွိဖို႔အရင္ဆံုးအ၀တ္အစားတခ်ိဳ႕၀ယ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္လိုအ၀တ္အစား၀ယ္ရမလဲဆိုတာ မသိရင္ စတိုင္လ္က်က်၀တ္စားတတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းတစ္ေယာက္ေယာက္ကို အေဖာ္ေခၚျပီးသြား၀ယ္ပါ။ မိန္းမေတြဟာ စတိုင္လ္က်က်၀တ္စားတတ္တဲ့ ေယာက္်ားေတြကို အာရုံစိုက္တတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ေယာက္်ားတိုင္း အထူးသျဖင့္ ရုပ္မေခ်ာတဲ့ကိုလူပ်ိဳတိုင္း အ၀တ္အစားကို စတိုင္လ္က်က်၀တ္စားၾကပါစို႔။

သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္မႈရွိျခင္း
သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္မႈရွိတဲ့ေယာက္်ားကို ဘယ္သူမဆိုသတိမျပဳမိဘဲ မေနပါဘူး။ ညစ္ပတ္တဲ့သူကို ဘယ္ေလာက္ပဲေခ်ာေနပါေစ ဘယ္သူမွကပ္ခ်င္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကိုယ္အန႔ံအသက္(ကိုယ္သင္းနံ႔) ေကာင္းေအာင္လုပ္၊ ေျခအဆံုးေခါင္းအဆံုးသပ္သပ္ရပ္ရပ္ရွိေအာင္လုပ္။ ဒီအဓိပၸါယ္က လက္သည္းမွာ ေခ်းေတြကင္းစင္ေနရုံမဟုတ္ဘဲ လက္သည္းကိုညီညီညာညာနဲ႔ တိထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆံပင္ကလည္း ေခ်းေညႇာ္ကင္းစင္ေနရမယ္။ မရႈပ္ပြေနရဘူး။ အနံ႔ဆိုးထြက္မေနရဘူး။

ဗဟုသုတျပည့္စံုျခင္း
အေမေမြးတဲ့ရုပ္က မဒီပ်ိဳကို လည္ျပန္ၾကည့္ရေလာက္ေအာင္ မျဖဴးဘူးဆိုရင္ အိမ္ျပန္ျပီးေတာ့ စိတ္ဓာတ္က်မေနပါနဲ႔။ ရူပါကစူပါမျဖစ္ေပမယ့္ ဥာဏ္ရည္က ကုန္ေစ်းႏႈန္းလိုျမင့္ေနရင္ ဘယ္သူမွ ဟင့္အင္းလုပ္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ားက ၾကားဖူးတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခုျပန္ေျပာျပမယ္။ တစ္ခါက အိုင္းစတိုင္းကို ခပ္ေခ်ာေခ်ာခပ္ေတာင့္ေတာင့္ မဒီတစ္ေယာက္က ဆရာၾကီးနဲ႔ ကြၽန္မသာေပါင္းစပ္လိုက္ရင္ ကြၽန္မလိုရုပ္ေခ်ာေမာျပီး ဆရာၾကီးလိုဥာဏ္ရည္ထက္မယ့္ ကေလးမ်ိဳးေမြးလာမွာပဲေနာ္တဲ့။ ၾကည့္စမ္း....ဘယ္ေလာက္ထိသက္ေသထူခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ စိန္ေခၚစကားပါလိမ့္။

ဒီလိုအေျပာမ်ိဳးၾကံဳတယ္ဆိုရင္ အိုင္းစတိုင္းေလာက္ဥာဏ္ရည္ျမင့္ဖို႔မလိုပါဘူး။ လက္ရွိျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို အလတ္ဆတ္ဆံုးသိရွိေနဖို႔ပဲလိုတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္းကေလးေတြသည္းသည္းလႈပ္ေနတဲ့ ထဲက ဟိုေကာင္ေလး ဂ်ိဳးက ဘီယြန္ေဆးေနာ္၀ဲလ္ရဲ႕ သီခ်င္းကို မိန္းမလိုကသြားတာအရမ္းေကာင္းတာပဲ။ စီးပြားေရးကေတာ့ျဖင့္ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုျဖစ္ေနတာစတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုသိရွိထားမယ္ဆိုရင္ ဘယ္အေၾကာင္းအရာပဲေျပာေျပာ ကိုယ္၀င္ဆန္႔ႏိုင္တဲ့အတြက္ လူတိုင္းက ကိုယ္နဲ႔စကားလက္ဆံုေျပာခ်င္ၾကမွာပါပဲ။ စကား၀ိုင္းမွာလည္းကိုယ္က ျဖစ္ေနမွာအမွန္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္သင့္ရဲ႕ မင္းကုသလိုရုပ္ရည္ဟာလည္း မ်က္စိထဲမွာ အျပစ္မျမင္ေတာ့ဘဲ အခ်စ္ေတြ၀င္လာေတာ့မွာကလည္း အမွန္အကန္ပါပဲ။

ကာယဗလ
ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ဟာ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္လိုပီပီသသ ဆိုရေလာက္ေအာင္ပီပီျပင္ျပင္ထင္ရွားတဲ့ကိုယ္ကာယ မရွိရင္ ဘယ္မိန္းမကမွ အားကိုးခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဘာ္ဒီကိုအရမ္းၾကီးထြားက်ိဳင္းေတာင့္တင္းစရာမလိုပါဘူး။ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ ကိုယ္ကာယေလးေတြရွိထားသင့္ပါတယ္။ ဗလငါးတန္ထဲမွာ ကာယဗလပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့သူဟာလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြအာရုံစိုက္ေစမယ့္အခ်က္ တစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ရုပ္ကလည္းဆိုးေသး၊ လူကလည္းပိန္ေညာင္ေညာင္ကုပ္ေခ်ာင္းေခ်ာင္းပံုစံဆိုရင္ေတာ့ မိန္းမေတြကေခ်ာင္ထိုးထားၾကမွာ အမွန္ပါပဲ။ တခ်ိဳ႕မိန္းမေတြက ပိန္တာကိုၾကိဳက္ၾကတယ္။တခ်ိဳ႕က၀မွၾကိဳက္တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ အေနေတာ္ၾကည့္ ေကာင္းတဲ့ ကိုယ္ကာယရွိတာကိုၾကိဳက္ၾကတယ္ဆိုတာမေမ့ပါနဲ႔။

ကိုယ္ေနဟန္ထား
ကိုယ္ေနဟန္ထားကလည္း လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားကိုေကာင္းစြာေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။ ပ်င္းရိပ်င္းတြဲထိုင္ေနတာ၊ ရပ္ေနတာ၊ ေလးတိေလးကန္လမ္းေလွ်ာက္ပံုပံုစံေတြဟာ မိန္းမေတြရဲ႕အျမင္မွာ ဆြဲေဆာင္မႈရွိတယ္လို႔ မသတ္မွတ္ၾကဘူး။ ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္းတက္တက္ၾကြၾကြ၊ ဖ်က္ဖ်က္လတ္လတ္ထက္ထက္ျမက္ျမက္ပံုစံေတြက လူေတြရဲ႕အျမင္မွာ ျမင္ျမင္ခ်င္းသတိထားအာရုံစိုက္မႈကိုျဖစ္ေပၚေစတယ္။

တစ္ခုရွိတာက ကိုယ့္ရဲ႕ကိုယ္ေနဟန္ထားတမင္လုပ္ယူထားသလိုမ်ိဳးမျဖစ္ေစဖို႔ပဲ လုပ္ယူထားတဲ့ ကိုယ္ေနဟန္ထားက ရီစရာပဲေကာင္းတယ္။ ဟန္ၾကီးတဲ့ကိုယ္ေတာ္ေခ်ာကိုျမင္ျမင္ခ်င္း အခ်စ္ေတာ့၀င္မွာမဟုတ္ဘူး။ ျမင္ျမင္ခ်င္းအျမင္ကပ္မႈပဲရလိမ့္မယ္။

ရုပ္ေခ်ာတယ္၊ မေခ်ာဘူးဆိုတာအမွန္အားျဖင့္ အဓိကေတာ့မက်ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လူေတြရဲ႕ထံုးစံအတိုင္း ျပင္ပအသြင္ကိုပဲ မဲေပးျပီး ဆက္ဆံၾကတာမို႔ ရုပ္မေခ်ာလည္းရုပ္ထြက္ေအာင္လုပ္လို႔ရတယ္ဆိုတာ လိုအပ္သည္မ်ားရွိႏိုင္ေသာ္လည္း တတ္အားသေလာက္ၾကိဳးစားေဖာ္ထုတ္ျပျခင္းပါ။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ

ကိုယ္သိပ္ခ်စ္တဲ့ တူတူမေလးေတြ ညီညီမေလးေတြေရာ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္က ကေလးေတြ ဖ်ားတဲ့အခါ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ေနသလားလို႔ စူးစမ္းမိတတ္ပါတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါအေျခအေနအခ်ိဳ႕ကိုေတာ့သတိထားမိတာေပါ့ေလ ကေလးေတြေရာဂါအဆင့္ျမင့္လာရင္ ခႏၶာကိုယ္အေရျပားမွာ အနီစက္ေလးေတြေပၚလာတာမ်ိဳး၊ ခဏခဏ ပ်ိဳ႕တာအန္တာမ်ိဳးေတြေပါ့ေလ။ ျခင္ဆိုတဲ့အေကာင္ က ငွက္ဖ်ားေရာဂါသာ မက ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါလို၊ ဆင္ေျခေထာက္လုိေရာဂါမ်ိဳးေတြေတာင္ ျဖစ္ေစေသးေတာ့တာ။

ဒီေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ျပီးစာအုပ္တစ္အုပ္ကို ဖတ္ျဖစ္တဲ့အခါ ကိုယ္သိတာေလးေတြကို သူငယ္ခ်င္းတို႔ကိုျပန္ေျပာျပခ်င္တာနဲ႔ ျပန္လည္တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဖတ္ျပီးတဲ့အခါ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းေလးျဖစ္ေအာင္ေနထိုင္ျပဳမူၾကရင္ ေရာဂါဆိုတာကို ကာကြယ္ျပီး သားေရာက္ရာ ေရာက္ေၾကာင္းသိသြားႏိုင္ပါတယ္ေလ။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရး
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါသည္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုးရွိေသာ ျခင္က်ားကိုက္ခံရမႈမွရေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အသက္(၁၅)ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားတြင္သာျဖစ္သည္။ အသက္(၃)ႏွစ္မွ (၈)ႏွစ္ၾကား ကေလးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေသာ္လည္း မိုးရာသီျဖစ္ေသာ ဇြန္၊ဇူလိုင္၊ၾသဂုတ္လမ်ားတြင္ ကူးစက္မႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါသည္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္တတ္ေသာ မိုးရာသီတြင္ ကေလးဖ်ားလွ်င္ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ စတင္ဖ်ားသည့္ေန႔မွ တတိယေန႔ႏွင့္ ပဥၥမေန႔အတြင္း ကေလးဖ်ားသည့္အေျခအေန ဆိုးတတ္သျဖင့္ လိုအပ္ပါက က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ျပသပါ။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
- ေသြးလြန္တုပ္ေကြးအဖ်ားသည္ နာတာရွည္အဖ်ားမဟုတ္ပါ။
- ကေလးမ်ား ဖ်ားေနစဥ္ ပ်ိဳ႕ျခင္း၊အန္ျခင္းရွိႏိုင္သည္။
- ဖ်ား၍ သံုးရက္မွ ငါးရက္ၾကာလွ်င္ေသြးလန္႔ျပီး အသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါဟု ထင္ပါက ဘာစပရို၊ေအပီစီ၊အနက္ဂ်က္ဆင္ မတိုက္ရပါ။ ပါရာစီတေမာေဆးေပးႏိုင္ပါသည္။

ျခင္ေလာက္လမ္း ႏွိမ္နင္းေရး

ဖုံး - ေရစည္ေရအိုးမ်ားကို ဖံုးအုပ္ထားပါ။
သြန္ – ေရစည္ေရအိုးမ်ားအတြင္းမွ ေရမ်ားကို မၾကာခဏ သြန္လဲေပးပါ။
ခပ္ – ေရစည္ေရအိုးမ်ားရွိ ပိုးေလာက္လမ္းမ်ားကို ခပ္ပစ္ပါ။
စစ္ – ပိုးေလာက္လန္းမ်ား ကင္းရွင္းေစရန္ စစ္၍ထည့္ပါ။
ေလာင္း - ေၾကာင္အိမ္ေအာက္ခံခြက္မ်ားထဲသို႔ စက္ဆီ၊ဒီဇယ္ဆီ၊ ေရနံဆီႏွင့္ ဆားတစ္ခုခုေလာင္းပါ။
ေထာင္- ကေလးမ်ား ေန႔လည္အိပ္ခ်ိန္တြင္ ျခင္ေထာင္ျဖင့္သိပ္ပါ။
လဲ – ပိုးေလာက္လန္းမ်ား မရွိေစရန္ ေရသန္႔ကိုလဲလွယ္ပါ။
ဖြင့္ – အလင္းေရာင္ရရွိေစရန္ တံခါးမ်ားကို ေန႔ပိုင္းတြင္ ဖြင့္ထားပါ။
ျမႇဳပ္ – မိုးေရတင္ေနေသာ ခြက္၊ တာယာစုတ္၊အိုးျခမ္းပဲ့၊ အုန္းမႈတ္ခြက္ စသည္တို႔ကို ေျမျမႇဳပ္ပစ္ပါ။
ရွင္း - အိမ္တြင္း အိမ္ျပင္ သန္႔ရွင္းစြာထားပါ။
မႈတ္ – ေဆးဖ်န္း၊ ေဆးမႈတ္အဖြဲ႕ကို ကူညီပါ။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကာကြယ္ပါ။

(၁) မိုးရာသီအတြင္း အသက္(၃)ႏွစ္မွ (၁၄)ႏွစ္အထိ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္လွ်င္ ရင္ေသြးငယ္မ်ား အသက္ဆံုးပါးရသည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ မိမိတို႔၏ ရင္ေသြးမ်ား ေရာဂါဘယကင္းေ၀းေစရန္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ၾကပါရန္ ႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

(၂) ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါသည္ ေရၾကည္ေရသန္႔တြင္ ေပါက္ပြားေသာ ျခင္ပုန္း ျခင္က်ား အကိုက္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ကူးစက္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ျခင္ပုန္းျခင္က်ား မေပါက္ပြားေစရန္ႏွင့္ မိမိတို႔ ရင္ေသြးမ်ား ျခင္ကိုက္မခံရေစရန္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ ႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

လိုက္နာရမည့္ အခ်က္မ်ား-
- ေရစည္ေရအိုးမ်ားကို လံုျခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ထားပါ။
- ေရအိုး၊ေညာင္ေရအိုးတို႔မွ ေရကိုေန႔စဥ္လဲလွယ္ေပးပါ။
- ေရစည္ ေရအိုးမ်ားရွိ ပိုးေလာက္လန္းမ်ားအား ေရစစ္ျဖင့္ ခပ္ထုတ္ပစ္ပါ။
- မိုးေရတင္ႏိုင္ေသာ ဘူးခြံ၊ ပံုးခြံ၊တာယာစုတ္၊အိုးျခမ္းပဲ့ စသည္တို႔ကို ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပါ။
- မိမိတို႔ အိမ္ေရွ႕ အိမ္ေနာက္တို႔မွ ေရေျမာင္းမ်ားအား ေရစီးေရလာေကာင္းေအာင္ ရွင္းလင္းပါ။ လိုအပ္ပါက စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႕၏ အကူအညီကိုယူပါ။
- အိမ္ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေရ၀ပ္ႏိုင္ေသာ ေျမနိမ့္မ်ားကို ဖို႔ပါ။
- အလင္းရရွိရန္ တံခါးမ်ားကို ေန႔ခင္းပိုင္းတြင္ ဖြင့္ထားပါ။
- အိမ္တြင္း၊အိမ္ျပင္သန္႔ရွင္းစြာထားပါ။
- ကေလးမ်ား ေန႔လည္အိပ္ခ်ိန္တြင္ ျခင္ေထာင္ျဖင့္ သိပ္ပါ။(အက်ႌလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္၊ထမီ၊ပုဆိုးစသည္တို႔ ၀တ္ဆင္ထားေပးပါ။)

(၃) က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနႏွင့္ ပူးေပါင္းျပီး ျခင္မ်ားမေပါက္ပြားေစရန္ ေဆးဖ်န္းျခင္း၊ အသိပညာေပးျခင္း၊ ကာကြယ္တားဆီးျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

စာၾကြင္း။ ။ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနထုတ္ လက္ကမ္းစာေစာင္ပါအခ်က္မ်ားကို မွီးျငမ္းထားပါသည္။

Think Optimism

အေကာင္းျမင္ၾကည့္ၾကပါစို႔ (လင္းခန္႔)

အျပဳသေဘာျမင္ႏိုင္ရန္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ မရႏိုင္ဘူးေလာ၊ ရေပသည္။ ကေလးအရြယ္ဆိုလွ်င္ လူၾကီးသူမမ်ားက ဦးေဆာင္ကာ ေလ့က်င့္ေပးရန္၊ လူၾကီးသူမဆိုက မိမိကိုယ္တိုင္ေျပာင္းလဲယူရန္သာျဖစ္သည္။
အျပဳသေဘာေဆာင္သူအျဖစ္ေျပာင္းလဲရန္ အဓိကအက်ဆံုးအခ်က္မွာ "အေကာင္းျမင္တတ္ဖို႔" ပင္ျဖစ္သည္။ အေကာင္း ျမင္၀ါဒသမားတစ္ဦးျဖစ္ရန္ ေလ့က်င့္သင့္ေသာ အလြယ္ကူဆံုးအခ်က္မ်ားအား ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္လား။

(၁) မိမိအာရုံစူးစိုက္မႈကို အျမဲတမ္းအျပဳသေဘာသာေရွးရႈပါ။
ပင္ကိုစိတ္က ဒီလိုမဟုတ္လွ်င္ ေလ့က်င့္ယူရမွာျဖစ္သည္။ ေမ်ာက္ပြဲတစ္ပြဲၾကည့္ သည္ဆိုပါစို႔။ ေမ်ာက္ေလးက လိမၼာ လိုက္တာ၊ သခင္နဲ႔အေပးအယူမွ်ျပီး ၾကည့္ေကာင္းလိုက္တာဟုသာေတြးျမင္ျပီး ျဖစ္မွျဖစ္ရေလ၊ သခင္ကလည္းေမ်ာက္ ကိုမညႇာမတာခိုင္းစားရက္ပါေပ့၊ေမ်ာက္ကလည္း ဘာမွအသံုးမက်ဘူး၊ ၾကည့္လည္းမေကာင္းဘူးဆိုတာမ်ိဳးမျမင္မိပါေစနဲ႔။

(၂) ေနာက္မွလုပ္မယ္ဆိုသည့္ အက်င့္ဆိုးကိုေဖ်ာက္ပါ။ ဘယ္အရာမဆိုေနာက္မွလုပ္မယ္ဆိုသည့္ သူမ်ားမွာ ဘာမွမယ္မယ္ရရမလုပ္ဘဲ ေသဆံုးသြားတတ္သူမ်ားသာျဖစ္သည္။ ဗိုက္ဆာလွ်င္ခ်က္ခ်င္းျဖည့္တတ္သူ၊ ေသေဘးႏွင့္ၾကံဳလွ်င္ ခ်က္ခ်င္းလြတ္ေအာင္ေျပးတတ္သူဟု မိမိကိုယ္မိမိ မွန္ကန္စြာ သေဘာေပါက္ျပီးပါက ေပးသင့္လွ်င္လည္း အခုထေပးပါ။ ၾကိဳးစားလွ်င္လည္း အခုထၾကိဳးစားပါ။ လုပ္စရာရွိလွ်င္လည္း အခုထလုပ္ပါ။ မိမိအတြက္ လုပ္စရာရွိတာမ်ားကို ခ်က္ခ်င္းလိုထလုပ္ပါ။

(၃) ေက်းဇူးတရားကို အထူးသိတတ္ပါေစ။
ေက်းဇူးတရားဆိုသည့္ေနရာမွာ သူတစ္ထူးရဲ႕ေက်းဇူးကိုသာမက မိမိရဲ႕ေက်းဇူးကိုပင္ မိမိျပန္သိတတ္ဖို႔ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ သည္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကိုယ္ခံစားေနရေသာ ဒုကၡမ်ားကို ၀မ္းနည္းပက္လက္ျဖင့္ျပန္ေျပာကာ အရသာခံ တတ္ ၾကျပီး သူတစ္ပါး၏ သနားငဲ့ညႇာမႈကို ယူလိုၾကသည္။ မိမိမွာ ရွိေနေသာ မိမိ၏ ကံေကာင္းေထာက္မမႈ မ်ားအတြက္ ေက်းဇူး တင္စရာ မ်ားျပားစြာရွိျပီး ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ့္အေျခအေနကိုယ္ ေက်နပ္တတ္ရန္လိုအပ္လွသည္။ ငိုေနခ်ိန္မွာ ရယ္ခဲ့ဖူးတာ မ်ားကို ေမ့မပစ္ရန္၊ မရွိေတာ့ခ်ိန္မွာ ရွိခဲ့ဖူးတာမ်ားကို သတိရရန္ပင္။

(၄) မိမိကို ဖ်က္ဆီးမည့္အရာမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
လူၾကီးလည္း လူၾကီးအလိုက္၊ ကေလးလည္းကေလးအလိုက္ မိမိကို ဖ်က္ဆီးမည့္အရာမ်ားကို သိၾကပါသည္။ သို႔ပါေသာ္ လည္း အရက္မေကာင္းမွန္သိလ်က္ ေသာက္တတ္ၾကသည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထို႔အတူပင္၊ အခုေခတ္ဆိုလွ်င္ အင္တာနက္၊ အင္တာနက္ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားမွာ တိုးတက္ရာလမ္းကို ရွာေဖြျခင္းမဟုတ္ဘဲ အေပ်ာ္တမ္းခ်က္တင္၀င္ျခင္းျဖင့္ လြဲမွား ေနမႈမ်ား၊ ဟစ္ေဟာ့ပ္ဂီတဆိုျပီး မၾကား၀ံ့မနာသာစကားလံုးမ်ားျဖင့္ သီခ်င္းစကားလံုးမ်ား သြတ္သြင္းေနျခင္းမ်ားကဲ့သို႔ ေသာ ဖ်က္ဆီးမည့္အေၾကာင္းအရာမ်ိဳးစံုကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

(၅) မိမိအသက္အရြယ္၊ အေနအထားႏွင့္ လုပ္ရမည့္အလုပ္မ်ားကို ႏွစ္ျခိဳက္စြာလုပ္ပါ။
ေက်ာင္းသားဆိုေက်ာင္းသားအရြယ္မွာ စာက်က္ရမွာ သူ႔တာ၀န္ျဖစ္သကဲ့သို႔ တစ္ခါတစ္ရံမွာ မိမိလုပ္ေနရတာ မေပ်ာ္ဘူး ဟု ခံစားမိေသာ္လည္း လုပ္ကိုလုပ္ရမွာပဲျဖစ္သည္။ လုပ္သင့္ေသာအရာကို မလုပ္လွ်င္ ေနာက္တြဲဒုကၡမ်ားရွိလာမွာကို သေဘာေပါက္ရန္ပင္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၾကိဳးစားလိုက္နာျပီး အေကာင္းျမင္၀ါဒသမားတစ္ဦးအျဖစ္နဲ႔ အရာရာကို အေကာင္းျမင္ ၾကည့္ၾကပါစို႔။ သင့္ဘ၀ မေန႔ကထက္ ဒီေန႔ဟာ ပိုျပီးသာယာလာတယ္၊ ပိုျပီးေနလို႔ေကာင္းတယ္၊ လုပ္သမွ်ေအာင္ျမင္ လာမယ္ဆိုတာ ေျပာလိုက္ပါရေစ။

စာၾကြင္း။ ။ ယဥ္ေက်းလိမၼာ ဓမၼရသဂ်ာနယ္ – အတြဲ ၅၊ အမွတ္၁၅မွ ကူးယူတင္ျပသည္။

HR Management

လူေတြရဲ႕ေန႔စဥ္ ဘ၀ေတြမွာ စီမံခန္႔ခြဲမႈက အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္..။ တေန႔ခ်င္း စီမံမႈေတြကေန တစ္လ၊ တစ္ႏွစ္နဲ႔ တစ္ဘ၀လုံးအတြက္ပါ စီမံခန္႔ခြဲေနရတာပါ…။

စီမံခန္႔ခြဲမႈမွာ အမ်ိဳးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ရုပ္၀ထၲဳကုိ စီမံခန္႔ခြဲၿခင္း၊ ေငြေၾကးကုိ စီမံခန္႔ခြဲၿခင္း၊ အခ်ိန္ကုိ စီမံခန္႔ခြဲျခားစတာေတြ ရွိပါတယ္။ယေန႔မွာေတာ့ လူစြမ္းအား အရင္းျမစ္ရဲ႕ အသုံး၀င္ပုံ ပညာလုပ္သားေတြရဲ႕ အေရးပါမႈေတြ အျပင္လူဆုိတဲ့ အရင္းအႏွီးတစ္ရပ္ဆုိတဲ့ အေရးပါမႈကုိ လက္ခံလာၾကတဲ့အတြက္ လူကိုစီမံခန္႔ခြဲမႈက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ ေအာင္ျမင္ေရးေသာ့ခ်က္မ်ား ျဖစ္လာပါတယ္။စီမံခန္႔ခြဲေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ပထမဆုံး စဥ္စားၾကတာက ကက္ပီတယ္အရင္းအႏွီးကုိပါ။

ၿပီးေတာ့အခ်ိန္၊ နည္းပညာ ၊ သတင္း၊ ျပင္ပ အခ်က္အလက္ေတြကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္မယ့္ အမႈကိစၥအတြက္ ဆက္စပ္တည္ရွိမယ့္ အရာေတြအေပၚသက္ေရာက္မႈ၊ တုံ႔ျပန္ႏုိင္စြမ္း၊ အက်ိဳးရလာဒ္ စတာေတြ တြက္ခ်က္ၿပီးေတာ့ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အမ်ားစုက စီမံကိန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္အေရးၾကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ လူကုိ စီမံခန္႔ခြဲဖုိ႔ေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့တတ္ၾကပါတယ္လုပ္ငန္းအတြက္ လူ(သုိ႔) လုပ္အား၊ဥာဏ္အား လုိအပ္ခ်က္ကုိ စနစ္တက် ထည့္သြင္းၾကတာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။
လုပ္ငန္းခြင္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကုိ သူတုိ႔ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္၊ သူတုိ႔တာ၀န္သူတုိ႕ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ရင္ သူတုိ႔ အခန္းကဏၰ ျပီးဆုံးၿပီလုိ႔ထင္မွတ္လုိက္ၾကတာဟာ လူ႔စြမ္းအား အေလအလြင့္ကုိ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္ ၾကဳိတင္ သေဘာ တူညီထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြ ျပည့္စုံရုံနဲ႔ အေကာင္းဆုံး ရလဒ္ေတြထြက္ေပၚလာလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမ်ာ္လင့္တတ္ၾကပါတယ္။စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ လူအရင္းအျမစ္ကုိ ေနရာခ်တတ္မႈကေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ေသာ့ခ်က္ေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ေကာ္ပုိရိတ္ေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းၾကီးေတြက အစ၊ အေသးစားလုပ္ငန္းေတြအထိ လူကုိ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ ဘာသာရပ္ဟာ အေရးၾကီးတဲ့စီမံခန္႔ခြဲမႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ စီးပြားေရး စနစ္သစ္မွာ HR မန္ေနဂ်ာေတြမရွိတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြဟာ တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးတဲ့ ရလာဒ္္ေတြရင္ဆုိင္ၾကရမွာအမွန္ပါ။အဲဒါေၾကာင့္ ကမၻာတစ္၀န္းလုံးမွာ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ဘာသာရပ္ဟာအေရးၾကီးလာခဲ့တာပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ဘယ္လုိလူေတြရွိလဲအၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ လူငါးမ်ဳိး ရွိတယ္လုိ႕ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။

(၁) အလုပ္အတြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့လူ
လုပ္ငန္းခြင္ေပၚ အာရုံစူးစုိက္ႏုိင္ဆုံးလူပါ။ လုပ္ငန္းခြင္အတြက္အလုပ္စြမ္းရည္ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းက အဲဒီလူေတြဆီကလာတာ ပါ။ သာမန္၀န္ထမ္းေတြထက္ လုပ္ငန္းခြင္ကုိ ပုိအေလးထားၿပီး သာမာန္လူေတြထက္ ႏွစ္ဆ၊သုံးဆပုိအလုပ္လုပ္ႏုိင္ပါ တယ္။ မိမိလုပ္ငန္းခြင္ကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးၿပီး အလုပ္ကုိ တန္ဖုိးထားတတ္တဲ့သူပါ။

ေငြေၾကး စကားတစ္ခြန္းမွ မေျပာပါဘူး။ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္း အက်ဳိးကုိသာ ၾကည့္ၿပီး ကုိယ္က်ဳိး မငဲ့ကြက္တတ္သူပါ။အဲဒီလုိလူမ်ဴိးေတြ လုပ္ငန္းခြင္တုိင္းမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ အလုပ္နဲ႔ဘ၀တန္ဖုိးကုိ တည္ေဆာက္ထားၾကတဲ့သူေတြပါ။ လုပ္ငန္းအက်ပ္အတည္း ကာလမွာလည္းစိတ္ရွည္သီးခံတတ္သလုိ၊ အခက္အခဲေတြကုိလည္း ထုိးေဖာက္ ေက်ာ္လႊားႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့သူေတြပါ။ ဒါေပမယ့္တစ္ခါတစ္ရံမွာ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကေန မထင္မွတ္ဘဲ ႏုတ္ထြက္တတ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာအထက္လူၾကီးနဲ႔ အဆင္မေျပတတ္ပါဘူး။ သူတုိ႔ေလာက္ အလုပ္အေၾကာင္းမတတ္သိသူေတြရဲ႕ တြန္းတုိက္မႈကုိ ခံရတတ္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်က္ကေတြကုိမန္ေနဂ်ာေတြက သတိျပဳရပါမယ္။ သူတုိ႔ကုိ အသိအမွတ္ျပဳရမွာ ျဖစ္သလုိသူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခါတုိင္း အလ်ဥ္းသင့္သလုိဂုဏ္ၿပဳေပးရပါမယ္။ အဲဒါဟာ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ အသုံး၀င္သူေတြကုိအသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အေလ့အထကုိ တျခားသူေတြဆီကုိပါ သိျမင္ႏုိင္ေစၿပီး၊စိိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာအရ ေကာင္းမြန္တဲ့ လႈံ႔ေဆာ္မႈကုိ ရပါမယ္။လုပ္သားေကာင္းေတြလည္း ၿပဳိင္ဘက္ ကုမၸဏီေတြဆီကုိ ေရာက္ရွိမသြားေအာင္ကာကြယ္ၿပီးသားလည္း ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္…။

(၂) လစာအတြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့လူ
ူအလုပ္တစ္ခုလုပ္မယ္ဆုိရင္ လူတခ်ဳိ႕က လစာဘယ္ေလာက္ရမွာလဲ၊ အၾကံအဖန္ရွိလား၊ေဘးေပါက္က ဘယ္ေလာက္၀င္ မွာလည္း အဲဒီစကားလုံးေတြအရင္ေမးတတ္ၾကတယ္။အဲဒီလူမ်ဳိးေတြဟာ လုပ္ငန္းခြင္ကုိ ၀ါသနာအရ ပညာအရ စိတ္မ၀င္စားတတ္ၾကပါဘူး။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ စီးပြားေရး အေဆာက္အအံုအေပၚမွာခိုင္ၿမဲေအာင္မပံ့ပိုးတတ္ပါဘူး။

သူတို႔အဓိကထားတာက သူတို႔ရဲ႔ လစာ၀င္ေငြပါ။သူတို႔ ၀င္ေငြေလ်ာ့က်တာနဲ႔တင္ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းကို ၿငိဳျငင္တတ္ပါတယ္။ကိုယ့္ကုပၼဏီကေနၿပီး အျပင္လုပ္ငန္းေတြကို သြားရည္ယိုတတ္ပါတယ္။ဘယ္ကုမၸဏီမွာ ဘယ္ေလာက္ရတယ္ ဘယ္အလုပ္မွာ ဘယ္လိုအခြင့္အေရးမ်ဳိး ရတယ္ဆိုတဲ့သတင္းမွားေတြကို မိမိအဖြဲ႔အစည္းမွာ ေျပာဆိုလႈံ႔ေဆာ္တတ္ပါ တယ္။ အဲဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကို တာ၀န္ေပးလိုက္ရင္ အေလအလြင့္ အဖိိတ္အစင္မ်ားတယ္။သူတို႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွားလို႔ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာရင္လည္း တျခားသူအေပၚမွာအျပစ္လႊဲခ် တတ္ပါတယ္။

လုပ္ငန္းခြင္က အခြင့္အေရးေတြကိုလည္း အျပည့္အ၀ယူပါတယ္။ အဲဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကို ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းရဲ႔အေရးပါတဲ့ေနရာကေန ေရႊ႔ေျပာင္းထားဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီလူစားမ်ဳိးေတြကအဖြဲ႔အစည္းအတြင္းကို လိုေလေသးမရွိေအာင္ျပည့္စံုတဲ့ ေထာက္ခံ ခ်က္ေတြနဲ႔၀င္ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ အရာရာကို သိျမင္ႏွံ႔စပ္သူ၊ အေရးပါတဲ့သူပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ လစာနဲ႔၀င္ေငြအတြက္ဆို ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႔လွ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ကို ၿပိဳင္ဘက္ေတြဆီ ေရာင္းစားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီ လူစားမ်ဳိးကိုကုမၸဏီဦးေဆာင္သူေတြက အယံုအၾကည္ မလြန္ကဲဖို႔ လိုပါတယ္။

(၃) လစာေရာ အလုပ္အတြက္ပါ လုပ္တဲ့လူ
အလယ္ အလတ္တန္းစားလူမ်ဳိးပါ။ သူတို႔ကို ေပးထားတဲ့လစာနဲ႔သူတို႔ခိုင္းတဲ့အလုပ္ မွ်တမႈကို လိုလားတဲ့သူပါ။ အလုပ္ကိုလည္း ပံုမွန္တာ၀န္ေက်လုပ္မယ္။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းကလည္း ကတိက၀တ္ကိုေက်ေအာင္ ဆပ္ရပါမယ္။အဲဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ အလုပ္ထဲမွာ မေက်နပ္မႈေတြကိုေျဗာင္က်က်တိုက္ခိုက္တတ္ပါတယ္။ သူတို႔က မိမိလုပ္ငန္းရဲ႔ ျပင္ပအျခင္းအရာေတြကို စိတ္မ၀င္စားသလို၊ ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႔စီးပြားေရးရည္မွန္းခ်က္ဟာ သူတို႔နဲ႔လံုးလံုး မပတ္သက္သလို ေနတတ္ၿပီး၊သူတို႔အလုပ္နဲ႔ လစာအေပၚမွာပဲ စိတ္၀င္စားပါတယ္။အဲဒီလူမ်ဳိးေတြဆီက သာမန္ထက္ပိုကဲတဲ့ အလုပ္စြမ္းရည္ထြက္လာေအာင္လုပ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ လုပ္အားကိုယံုၾကည္စြာ သံုးစြဲလို႔ရပါတယ္။လုပ္ငန္းခြင္အေပၚမွာ အၾကြင္းမဲ့သစၥာမထားသလို ေထာက္ထားငဲ့ညႇာမွာလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔က ေပးတဲ့လစာအေပၚ မူတည္ၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့လူ စက္႐ုပ္ပါ။

သူတို႔ကို လစာေပးခ်င္ေယာင္ေဆာင္ရင္ေတာ့ သူတို႔ကအလုပ္လုပ္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ျပပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔က အလုပ္ရဲ႔စိန္ေခၚမႈကိုမႀကိဳက္ပါဘူး။ သမား႐ိုးက် လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္ေတြကိုပဲ လုပ္ခ်င္ၾကတယ္။လုပ္ငန္းခြင္က သူတို႔ရဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္ကို ဖဲ့ယူခဲ့မိရင္ေတာင္ အျပင္းအထန္စိတ္ဆိုးတတ္သူေတြပါ။ အလုပ္ကို အလုပ္ခ်ိန္ ထဲမွာပဲလုပ္ရမယ္လို႔အ႐ိုးစြဲေနတတ္သူေတြပါ။ အဲဒီလူေတြကို အလုပ္ရဲ႔အခက္အခဲေတြေျဖရွင္းရတဲ့ေနရာမ်ဳိး၊ ကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရတဲ့ ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ ထားမိရင္အလြဲလြဲအေခ်ာ္ေခ်ာ္ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သူတို႔က လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာလုပ္သက္ၾကာရွည္တတ္ေပမယ့္အေရးပါတဲ့ေနရာကို ေရာက္မလာတတ္ပါဘူး။

(၄) ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးတဲ့လူ
ဒီလူစားမ်ဳိးက အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔အေရးပါတဲ့ ေနရာေတြကို ထိုးေဖာက္ဖို႔ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ သူတို႔က အလုပ္ရဲ႕ စိန္ေခၚမႈကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီးတိုးတက္မႈကို လိုလားသူေတြပါ။ အေျပာင္းအလဲေတြ ဖန္တီးဖို႔အၿမဲႀကိဳးစားတတ္ပါတယ္။ အလုပ္ရဲ႕ အရည္အေသြးနဲ႔ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကိုအၿမဲတမ္း ျပဳျပင္ေနတတ္ပါတယ္။ သူတို႔က အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ဖန္တီးလာ တတ္သလို၊အဲဒီအက်ဳိးအျမတ္ေတြကေန သူတို႔အတြက္ ခြဲေ၀ေပးမွ သေဘာက်တတ္သူပါ။ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း မွာ သူတိ ု႔ ပန္းတိုင္ထား ႀကိဳးစားသလို၊ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ကိုယ္စားျပဳပန္းတိုင္ကိုလည္း အေရးပါ ခ်ီ တက္တတ္ပါတယ္။ သူတို႔လူစားေတြကကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကို အေလးထားပါတယ္။ ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ေတြကိုခ်က္ခ်င္းျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ လုိလားပါတယ္။

အခ်ိန္ဆြဲေနတာကိုမႀကိဳက္ပါဘူး။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းကို စိတ္တိုင္းက် ဦးေဆာင္ခ်င္တဲ့သူေတြပါ။တျခား ၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာ သူတို႔က ထင္ေပၚေနတတ္သလို၊ အတြန္းအတိုက္လည္းအၿမဲခံရတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ဆီက ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အနာဂတ္ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ၊ အႀကံဥာဏ္သစ္ေတြရတတ္ပါတယ္။ သူတို႔က လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုလံုးကို ထဲထဲ၀င္၀င္ေလ့လာၿပီးအမွန္တကယ္ သိစပ္ျမင္ႏွံ႔သူေတြပါ။

သူတို႔ကို အေရးမပါတဲ့ေနရာေတြမွာထားမယ္၊သူတို႔အခြင့္အေရးေတြကို ပိတ္ဆို့ထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၿပိဳင္ဘက္ကုမၸဏီအတြက္အေရးပါတဲ့လူေတာ္ေတြ ေလ့က်င့္ေပးသလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။သူတို႔ကို စည္း႐ုံးဖို႔အတြက္ကေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ သူတို႔အတြက္ကုလားထိုင္ေတြ အလံုအေလာက္ရွိေၾကာင္း ျပရပါမယ္။ေရတိုေရရွည္စီမံကိန္းေတြမွာ သူတို႔ရဲ႔နာမည္နဲ႔ လုပ္ငန္းရဲ႔ဂုဏ္သိကၡာထပ္တူက်ေၾကာင္း ျပသရပါမယ္။ သူတို႔ရဲ႔ လုပ္ငန္းအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈကိုအၿမဲလႈံ႔ေဆာ္ေနရသလို သူတို႔ရဲ႔ဘ၀၊ သူတို႔ရဲ႔ တန္ဖိုးကိုပါ အဖြဲ႔အစည္းကအေလးထားေၾကာင္း ျပသရပါမယ္။

(၅) ရည္မွန္းခ်က္မရွိတဲ့လူ
လူဆိုတာ အလုပ္လုပ္တယ္၊ ထမင္းစားတယ္၊ သတင္းစာဖတ္တယ္လို႕ ယူဆထားတ့ဲလူစားမ်ဳိးပါ။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ရင္းႏွီးမႈ နယ္ပယ္ကေန ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ဘာတာ၀န္မွ မယူခ်င္သလို ဘာအလုပ္မွလည္း မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲေရာက္လာတာနဲ႔ ဟိုသတင္းဒီသတင္းေျပာၿပီး ထမင္းခ်ဳိင့္ အရင္ဖြင့္တတ္ပါတယ္။လစာ၀င္ေငြအတြက္ လုပ္တာမဟုတ္သလို မိမိပညာ၊ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးအတြက္အေတြ႔အႀကံဳ လာရွာတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ လူဆိုတာ အလုပ္လုပ္ရတယ္ဆိုတဲ့စကားအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတာပါ။ လုပ္ငန္းခြင္ကို အေပ်ာ္သက္သက္သာ သေဘာထားၿပီးအစည္းအေ၀းတက္ဖို႔ အၿမဲပ်က္ကြက္တတ္သူပါ။ အဲဒီလူစားမ်ဳိးေတြကစီမံခန္႔ခြဲသူေတြဆြဲယူလို႔မရႏိုင္တဲ့ လူစားမ်ဳိးပါ။

အလုပ္အကိုင္တည္ၿမဲေလ့မရွိဘဲ လုပ္ငန္းခြင္ ကူးေျပာင္းေနရတာကို ေပ်ာ္ေမြ႔တတ္သူပါ။အလုပ္ေပၚ တန္ဖိုးထားမႈကေတာ့ နည္းပါးပါလိမ့္မယ္။

အထက္ပါ လူစားမ်ဳိးေတြက အလုပ္ခြင္ထဲ ေရာေႏွာ ပါ၀င္ေနတတ္ပါ တယ္။ဦးေဆာင္သူေတြ၊ စီမံခန္႔ခြဲသူေတြ၊ HR မန္ေနဂ်ာေတြက ဘယ္သူေတြကဘယ္လိုလူစားဆိုတာကို ခြဲျခားထားႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွလည္းလုပ္ငန္းခြင္ထဲက ေနရာခ်ထားမႈက အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္ႏိုင္မယ္။ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကို ရရွိႏိုင္မွာပါ။လုပ္ငန္းခြင္ရဲ႔အတြင္းစည္း အင္အားညီညြတ္မွ်တမွေစ်းကြက္မွာ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့စီမံခ်က္ေတြ ရလဒ္ေကာင္းလာႏိုင္မွာပါ။မိမိ၀န္ထမ္းေတြအေၾကာင္း သိျမင္ဖို႔က လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာပံုမွန္အစည္းအေ၀းေတြ ရွိရပါမယ္။ လုပ္ငန္းရည္မွန္းခ်က္ေတြကို၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ရွင္းလင္းစြာသိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ လုပ္သားေတြရဲ႔အလုပ္အေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ၊ တျခားစိတ္ခံစား ခ်က္မ်ား၊ ဌာနအသီးသီးရဲ႔ပံုမွန္အစည္းအေ၀းေတြကို အမႈေဆာင္အစည္းအေ၀းေတြမွာ တင္ျပေဆြးေႏြးရပါမယ္။အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဆင့္ဆင့္ ကြင္းဆက္မျပတ္ရသလို၊ ေအာက္ေျခကေန စီအီးအိုၾကားမွာရံဖန္ရံခါ ရင္းႏွီးမႈအတြက္ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံရပါမယ္။ ၀န္ထမ္းကိုကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းက ဂ႐ုစိုက္မႈ ျပသရင္ ၀န္ထမ္းေတြကလည္း အဖြဲ႔အစည္းအေပၚျပန္လည္ဂ႐ုစိုက္လာမွာပါ။အဲဒါေၾကာင့္ ေကာ္ပိုရိတ္ စီးပြားေရးမွာ လူကို စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ ဘာသာရပ္ဟာအသက္ေသြးေၾကာတမွ် အေရးပါတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူကိုစီမံခန္႔ခြဲမယ္ဆိုရင္….ယဥ္ေက်းမႈ ကူးစက္ပါေစ။

ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းထဲကို အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ႔လူေတြ ေရာက္ရွိလာပါမယ္။သူတို႔ထဲက ဘယ္လိုလူမ်ဳိးေတြပဲ ယူမယ္လို႔ ႀကိဳတင္ဆံုးျဖတ္ထားလို႔ မရပါဘူး။၀န္ထမ္းအားလံုးဟာ အစမ္းခန္႔ သံုးလအတြင္းမွာေတာ့ျပည့္စံုေကာင္းမြန္ေန တတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့အမႈေဆာင္အရာရွိေတြဟာ ၀န္ထမ္းေဟာင္းျဖစ္သြားတဲ့ လူေတြအေပၚမွာအာ႐ုံစူးစိုက္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ၀န္ထမ္းေတြဘက္ကလည္း ကုမၸဏီရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြကို ထိုးေဖာက္သိျမင္သြားပါၿပီ။

ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြရဲ႔အမူအက်င့္ေတြက ကူးစက္သြားပါၿပီ။ ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြက ၀န္ထမ္းသစ္ေတြအေပၚအလုပ္အေၾကာင္း သင္ေပးခ်င္မွ သင္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းရဲ႕အားနည္းခ်က္ကို အခြင့္အေရးယူတတ္ ဖို႔ကိုေတာ႔ မပ်က္မကြက္ သင္ေပးပါလိမ့္မယ္။အဲဒီ အေလ့အထကို ဦးေဆာင္သူေတြအေနနဲ႔ သိျမင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြနဲ႔ ၀န္ထမ္းသစ္ေတြၾကား ဘယ္လိုအေလ့အထ ကူးစက္သလဲဆိုတာစနစ္တက် စစ္တမ္း ေကာက္ယူထားရမွာပါ။

အထက္ပါ လူငါးမ်ဳိးထဲက မ်ဳိးတူအုပ္စုေတြကို သီးျခား ခြဲထုတ္ၿပီး သီးျခားစီမံခန္႔ခြဲရမွာပါ။ နံပါတ္တစ္ လုပ္ငန္းခြင္အတြက္ အားထားရဆံုးျဖစ္တဲ့နံပါတ္ တစ္အုပ္စုကို နံပါတ္ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလးနဲ႔ ပူးတြဲမလုပ္ကိုင္ေစသင့္ပါဘူး။ အဲဒီလိုမဟုတ္ရင္ အလုပ္ကို အလုပ္နဲ႔တူေအာင္လုပ္တဲ့လူေတြပါ အလုပ္အေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ ေလ်ာ့က် သြားပါလိမ့္မယ္။နံပါတ္တစ္အုပ္စုက လူေတြကို လစာတုိးေပးမယ္၊ ႀကိဳးစားပါလို႔ သြားေျပာမိရင္စီမံခန္႔ခြဲသူအေနနဲ႔ ေစာ္ကားသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

သူတို႔လို လူမ်ဳိးေတြအတြက္ လစာစရိတ္ထက္ ေကာ္ပိုရိတ္ရဲ႕ ၾကင္နာမႈကိုပိုဂ႐ုစိုက္ တတ္သူပါ။ ဌာနခြဲ မန္ေနဂ်ာေတြက သူတို႔ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာေမးခြန္းမ်ဳိးေတြ ေမးသင့္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႔ခံစားမႈကို တေလးတစားနားေထာင္ဖို႔ လိုသလို၊ သူတို႔ရဲ႔ မိသားစုဘ၀ေတြကိုပါစိတ္၀င္စားမႈရွိေၾကာင္း ျပသရပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္ အကူအညီေပးဖို႔ကိုတုန္႔ ဆိုင္း မေနသင့္ပါဘူး။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ သူတို႔ၾကားကသံေယာဇဥ္ႀကိဳးဟာ အလုပ္စြမ္းရည္ရဲ႕ ဂရပ္မ်ဥ္းကို တိုးတက္ေအာင္ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္။နံပါတ္ႏွစ္လူမ်ဳိးက အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို လူစားမ်ဳိးေတြမ်ားျပားလာရင္ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းဟာ တမဟုတ္ခ်င္း ပ်က္စီးသြား ႏိုင္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအဲဒီလူမ်ဳိးေတြ မ်ားလာရင္ အၿမီးက်က္အၿမီးစား၊ ေခါင္းက်က္ေခါင္းစားနဲ႔ဘာမွမက်က္ရင္လည္း အစိမ္းစားမယ့္သူေတြပါ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကလာဘ္ေပးလာဘ္ယူအတြက္ ၀န္မေလးသလို ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အက်င့္ဆိုးေတြသယ္ေဆာင္လာတတ္ပါတယ္။ ေငြမုဆိုးေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ထည့္မစဥ္းစားတတ္သူေတြပါ။

အနီေရာင္အမွတ္အသားနဲ႔ဖယ္ရွားဖို႔အခ်က္အလက္ရွာထားရပါမယ္။ အဲဒီလူမ်ဳိးေတြဆီက ရစရာတစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ တျခားသူေတြေရွ႔မွာ နမူနာအျပစ္ေပးမႈမ်ဳိးကိုအဲဒီလူေတြအေပၚ ျပဳလုပ္လို႔ရပါတယ္။ နံပါတ္သံုးလူေတြအတြက္ကေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႔တည္ၿငိမ္တဲ့ပံုစံမ်ဳိးကိုသာေပးရပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ရဲ႔ ပံုေသ၀င္ေငြေတြကိုေခတ္နဲ႔လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ေပးရတဲ့ အေနအထားတစ္ခုပဲလိုအပ္ပါတယ္။ သူတို႔ဆီက ပံုမွန္အလုပ္စြမ္းရည္ကို ရရွိေနသေရြ႔ေတာ့သူတို႔ကို အေရးတႀကီးကိုင္တြယ္ေနစရာ မလိုအပ္ပါဘူး။

သူတို႔ရဲ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အားနည္းသြားၿပီဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔အခက္အခဲေတြကိုေျဖရွင္းေပးဖုိ႔အတြက္ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းက အေရးတယူေစာင့္ၾကည့္ေပးရပါမယ္။ပံုမွန္အလုပ္စြမ္းရည္ရဖို႔ သူတို႔လူစုရဲ႔အခက္အခဲကိုၾကား၀င္ေျဖရွင္းေပးရတာ မ်ဳိးကလြဲလို႔ ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြးသိပ္မရွိလွပါဘူး။နံပါတ္ေလးလူေတြက မိသားစုပံုစံ စီးပြားေရးေတြနဲ႔အေသးစားကုမၸဏီေတြမွာ အေတြ႔ရနည္းတတ္ေပမယ့္၊ ေကာ္ပိုရိတ္ေတြထဲမွာေတာ့အမ်ားအျပားရွိတတ္ပါတယ္။

ထက္ထက္ျမက္ျမက္လူငယ္ေတြ ေတြ႔ရတာနဲ႔ဂ႐ုတစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ရမွာက ဌာနခြဲမန္ေနဂ်ာေတြပါ။ သူတို႔က လူငယ္ေတြအေပၚအစိုးရိမ္စိတ္ လြန္ကဲတတ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းမွာ အမွည့္တ၀င္း၀င္းအကင္းတျဖဳတ္ျဖဳတ ္ဆိုရင္ေတာ့ တစ္စံုတစ္ရာလြဲေခ်ာ္ေနပါၿပီ။ရည္မွန္းခ်က္ရွိတဲ့၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိတဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းမွာ စြန္႔စားဖို႔ Branch ေတြရွိဖို႔ လိုတယ္။

လုပ္ငန္းကြၽမ္းက်င္မႈအားနည္းမယ္ဆိုရင္ေတာင္ သူတို႔မွာအသိအျမင္သစ္ေတြရွိပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈအသစ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အင္အားဟာအဲဒီလူစုမွာရွိပါတယ္။ သူတို႔အုပ္စုက ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းကိုေသြးသစ္ေလာင္းေပးမယ္။ ေခတ္မီေအာင္ ျပဳျပင္ေပးလိမ့္မယ္။ အဲဒီအတြက္ဦးေဆာင္သူေတြက သေဘာထားႀကီးဖို႔နဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြအားေပး လက္ခံႏိုင္စြမ္းရွိဖု႔ိ လိုပါလိမ့္မယ္။စီးပြားေရးသစ္မွာ ေရရွည္ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔ဆိုတာ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းမွာအိုင္ဒီယာအသစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေမြးျမဴထား သလဲဆိုတဲ့ေပၚ မူတည္ေနမွာပါ။
ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ ကြၽမ္းက်င္မႈဟာ ပစၥဳပၸန္ရပ္တည္မႈအတြက္သာျဖစ္ၿပီး အနာဂတ္ကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။နံပါတ္ငါးလူေတြက လုပ္ငန္းခြင္ထဲက ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ေတြပါ။ တျခားသူေတြအင္တိုက္အားတိုက္ႀကိဳးစားလို႔ ပင္ပန္း ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က အရႊန္းေဖာက္ေဖ်ာ္ေျဖတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ရွိတဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္းရင္းႏွီး မႈေတြကိုေဖာင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

ႏွစ္ပတ္လည္ညစာစားပြဲေတြမွာ အဲဒီလူမ်ဳိးေတြေၾကာင့္အဖြဲ႔အစည္းတြင္းကလူေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ရ တတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ကုမၸဏီမွာ လစာစရိတ္ေတြဘတ္ဂ်က္ျပည့္စံုေနတဲ့အခ်ိန္မ်ဳိးဆိုရင္ အဲဒီလူမ်ဳိးေတြဟာ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမျဖစ္ေသးပါဘူး။
မိုးထဲေရထဲႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔ကို လက္တြဲျဖဳတ္ထားခဲ့ပါ။သူတို႔ကလည္း လုိလိုခ်င္ခ်င္ ေနရစ္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ကုမၸဏီေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးေတြကိုပဲ ယူမယ္ဆိုၿပီးနာရီ၀က္စာ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ခ်က္ခ်င္း ဆံုးျဖတ္လို႔မရပါဘူး။လုပ္ငန္းခြင္တိုင္းမွာ လူငါးမ်ဳိးစလံုး ရွိေနမွာပါ။ မလိုအပ္တဲ့လူစားမ်ဳိးေတြ လံုး၀ မရွိေအာင္ လုပ္လို႔ မရေပမယ့္၊

လူေကာင္းေတြမ်ားလာေအာင္ ဖန္တီးလို႔ရပါတယ္။ ကုမၸဏီအဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ လစဥ္စည္းေ၀းပါ။တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ႀကိမ္ ၀န္ထမ္းအားလံုးရဲ႕ ဆႏၵေတြကို စစ္တမ္းေကာက္ယူပါ။အထက္ ေအာက္ဆက္ဆံမႈ အျပန္အလွန္ ေျပျပစ္မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္တတ္ပါေစ။မိမိရရဲ႕ အမွားအယြင္းကို မိမိကိုယ္တိုင္ တာ၀န္ယူခိုင္းပါ။ ရလဒ္ေကာင္းတဲ့လူေတြအတြက္ အက်ဳိးခံစားခြင့္ တိတိက်က်ရရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ထားပါ။
၀န္ထမ္းအခ်င္းခ်င္း ေကာင္းမြန္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ကူးစက္ပါေစ။

အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္က လူကို လူလို ဦးေဆာင္သူေတြ ျမင္တတ္ဖို႔ပါပဲ။ လစာေကာင္း ေကာင္း ေပးထား႐ုံနဲ႔ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ ရရွိမယ္ဆိုၿပီးတရားေသ ယူဆမထားဖို႔ေတာ့ လိုပါလိမ့္မယ္။

စာၾကြင္း။ ။ သူငယ္ခ်င္ေပးပို႕တဲ့စာမူတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

19 July 1947

မိုးကစိုစို၊ က်ီးကျပိဳ၍၊

ထိုမွဤမွ၊ တို႕လမ္းမတြင္၊

ပ်ံၾက၀ဲၾက၊ ငရဲထသို႔၊

အုံၾကြျမည္အာ၊ မသာယာကို၊

ငါၾကားခဲ့၏ မွတ္မိ၏။

ထုိေန႔၌ပင္၊ထိုခ်ိန္ထင္၏၊

သခင္ေအာင္ဆန္း၊

ျပည္သူ႔ပန္းသည္၊

ပြင့္လန္းခါစ၊ ေၾကြလိုက္ရ၏၊

ေျမခသတင္း၊ မိုးၾကိဳးခြင္းသို႔၊

အိမ္တြင္းအိမ္ျပင္၊ တို႔လမ္းခြင္၌၊

မခ်င့္မရဲ၊၀မ္းနည္းခံခက္၊

မ်က္စိမ်က္ႏွာ၊ ညႇိဳးၾကရွာသည္၊

ရြာဦးပိုင္းမွ၊ သခ်ဳႋင္းထိ။

ငါ့ညီေျပာင္၀င္း၊ ေမာင္သစ္ဆင္း၊

မင္း၏သားငယ္၊ ႏွစ္ဆယ္သက္စစ္၊

သူတို႔ေခတ္၌ ၊

တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္၊ျမတ္ေစခ်င္၏၊

မင္းျမင္ငါၾကား၊ စကားဥဒါန္း၊

ဆန္း၏သတၲိ၊ဆန္း၏သမာဓိ၊

ဆန္း၏ပညာ၊ ဆန္းမွာဆံုးေပါင္၊

ေယာက္်ားေကာင္းတို႔၊

ေခါင္းေဆာင္သေဘာ၊

မင့္သားေခ်ာကို၊

ေျပာလိုက္ပါဘိ ေဟာပါဘိ။

(ေဇာ္ဂ်ီ)

စာၾကြင္း။ ။ မၾကာခင္က်ေရာက္ေတာ့မယ့္ အာဇာနည္ေန႔အတြက္