“ပြဿနာက ကိုယ် ဖြစ်နေသလား ပြန်စဉ်းစားကြည့်ပါ”

 “ပြဿနာက ကိုယ် ဖြစ်နေသလား ပြန်စဉ်းစားကြည့်ပါ”

🔳 တစ်ယောက်နဲ့ ပြဿနာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလူရဲ့အလွန် ဖြစ်နိုင်တယ်။

နှစ်ယောက်နဲ့ ပြဿနာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလူရဲ့အလွန် ဖြစ်နိုင်သေးတယ်။

၄-၅ ယောက်မကနဲ့ ဖြစ်လာတယ်။ ဖြစ်တဲ့လူပဲ ပြောင်းသွားတယ်၊ ကိုယ်ကတော့ မပြောင်းဘူးဆို ပြဿနာရဲ့ အရင်းခံက ကိုယ်များဖြစ်နေသလား ပြန်စဉ်းစားကြည့်သင့်ပါတယ်။

🔳 ဒီနေရာမှာ ကိုယ်က မြင်ရင် မြင်တဲ့အတိုင်း ပြောတတ်သူ၊ အားမနာတတ်သူ၊ လက်ပိုက်ကြည့်မနေတတ်သူမို့ လူမုန်းများတာမျိုးနဲ့တော့ မရောထွေးစေလိုဘူး။

လူတွေကြားမှာ နေတဲ့အခါ အများနဲ့ အဆင်ပြေဖို့ သူတို့အကြိုက်ပဲ လိုက်နေရမယ် ဆိုတာက အဓိပ္ပါယ်မရှိဘူး။ လူများတိုင်းလည်း မှန်နေတာမှ မဟုတ်ပဲကိုး။

အဲဒီလို လူတွေမှာကျ ယုံကြည်မဲ့သူ၊ အလုပ်တွဲလုပ်မဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ အမြင်မတူတာကို လက်ခံပေးနိုင်ရင်၊ အလုပ်နဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ခွဲခြားနိုင်ရင် သူတို့နဲ့ ဘာပြဿနာမှ မရှိဘူး။ ကုန်ကုန်ပြောရရင် လူကို ကြည့်မရရင်တောင် မူအရတော့ သူ့ကို လေးစားလို့ရတယ်။

🔳 အပေါ်မှာ ပြောခဲ့တဲ့ လူပုံစံမျိုးကျ သူ့ရဲ့ Personality, Attitude စတဲ့အပိုင်းတွေမှာ ပြဿနာ ရှိနေတာ။

ငါပဲ မှန်တယ်၊ ငါပဲ ကောင်းတယ်၊ တစ်လောကလုံးက မကောင်းဘူး၊ ဒီလိုအတွေးတွေ ရှိကြတယ်။ အဝေဖန်လည်း မခံနိုင်ဘူး။ တစ်ခုခုဆို လိုတာထက် ပိုပြီး အလွန်အကျွံ တုံ့ပြန်တယ်။ ဒီတော့ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိသမျှ လူအားလုံးဟာ သတိနဲ့ နေနေရတယ်။ နည်းနည်းကလေးမှ အတိမ်းအစောင်း မခံဘူး။ စကားအမှား မခံဘူး။ ဒါ့အပြင် သူ့မပြောတာတွေကိုလည်း သူ့ဟာသူ အဓိပ္ပါယ်ကောက်ပြီး ပြဿနာ ရှာနေတတ်သေးတယ်။

🔳 အရင်က စာတွေထဲလည်း ထည့်ရေးဖူးပါတယ်။

တစ်ခါက အဖိုးကြီးတစ်ယောက် အိပ်နေတုန်း သူ့မုတ်ဆိတ်မှာ မြေးလေးတွေက နောက်ပြောင်တဲ့သဘောနဲ့ အင်မတန် အနံ့ပြင်းတဲ့ ခရင်မ်တွေ သွားသုတ်ထားသတဲ့။ အဲဒါနဲ့ အဖိုးကြီးက နိုးလာတော့ အဲဒီအနံ့ ဆိုးဆိုးကြီးကို ရနေတာပေါ့။

ဘယ်နားမှာလဲ လိုက်ရှာတယ်၊ မီးဖိုချောင်ထဲ သွားတော့လည်း ဒီအနံ့၊ အိမ်ရှေ့ ထွက်တော့လည်း ဒီအနံ့၊ ဘယ်သွားသွား အနံ့က ရနေတော့ သူက ပြောလိုက်တယ်၊ ဟာ တစ်အိမ်လုံးလည်း နံစော်နေတော့တာပါလားတဲ့။ အမှန်တော့ အနံ့က သူ့မုတ်ဆိတ်မှာပဲ ရှိနေတာ။ ဒါပေမဲ့ သူကတော့ တစ်လောကလုံးက အနံ့ထွက်နေတယ်ပဲ ထင်နေတယ်။

လက်တွေ့ဘဝမှာလည်း အဲ့ဒီလိုလူတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ပြဿနာရဲ့ အရင်းခံက သူ့မှာ ရှိနေတာ။ ဒါပေမဲ့ သူ့ကိုယ်သူ သတိမထားမိဘူး။ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုပဲ လက်ညှိုးထိုးနေမိတတ်တယ်။

🔳 Narcissistic Personality Disorder ဆိုတာလည်း ဖတ်ဖူးကြမယ် ထင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အရေးကြီးတဲ့သူအဖြစ် အလွန်အမင်း အထင်ရောက်နေတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာ ဖြစ်ပါတယ်။

လူတွေဆီက Attention ကို လိုချင်တယ်။ တောင့်တတယ်။ မရရအောင်လည်း လုပ်တယ်။ အလေးစားခံချင်တယ်။ အဲဒီလိုရဖို့အတွက် ဘာမဆို လုပ်ဖို့ ဝန်မလေးဘူး။ ဘယ်သူ့ကို ထိုးချဖို့မှ နောက်မတွန့်ဘူး။ မနာလိုစိတ်လည်း များတယ်။ ခက်ထန်တယ်။ ကိုယ့်ထက် နိမ့်ပါးတဲ့သူဆို သိပ်အနိုင်ကျင့်တယ်။

အပေါ်ယံကြည့်လိုက်ရင် သန်မာသယောင်၊ ရဲတင်းသယောင်၊ ခက်ထန်သယောင် ထင်ရပေမဲ့ အတွင်းထဲမှာ ပြိုလဲနေတယ်။ မိမိကိုယ်မိမိ လေးစားမှု ပျောက်ဆုံးနေတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ နည်းနည်းကလေးတောင် ဝေဖန်မခံနိုင်တာ ဖြစ်တယ်။ ပြောလိုက်တာနဲ့ ဝုန်းခနဲ ထလောင်သွားတတ်တယ်။

🔳 အဲဒီလို လူတွေဟာ အလုပ်အကိုင်၊ မိသားစု၊ အိမ်ထောင်ရေး ဘယ်တစ်ခုမှာမှ အဆင်ပြေတယ်ရယ်လို့ မရှိဘူး။ သူပဲအမှန်၊ သူပဲအကောင်း ဖြစ်နေတော့ ဘယ်သူနဲ့မှလည်း ရေရှည်အဆင်မပြေဘူး။ အဲဒီလို အများနဲ့ မဝင်ဆံ့တဲ့အတွက် Sense of belonging က ပျောက်ဆုံးနေတယ်။ သူ့အနားမှာ ဘယ်သူမှ မရှိသလို ခံစားနေရတယ်။ ဒီအခါ သူ့ရဲ့ စိတ်အခြေအနေက ပိုဆိုးလာပြီး အပြုအမူတွေကလည်း ပိုခက်ထန်လာတယ်။ လူတွေက ပိုစွန့်ခွာလာတယ်။ အဲဒီလိုနဲ့ပဲ သံသရာ လည်ကုန်တော့တာပေါ့။

အကြောင်းရင်းကို အတိအကျ မသိပေမဲ့ မျိုးဗီဇနဲ့ ဆိုင်သလို၊ ငယ်ဘ၀ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့လည်း ဆိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အလွန်အမင်း ချီးကျူးမြှောက်ပင့် အလိုလိုက်ခံခဲ့ရတာ၊ ဒါမှမဟုတ် လျစ်လျူရှုခံခဲ့ရတာတွေ ကြုံဖူးရင် အဲဒီလို ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေထက်စာရင် အမျိုးသားတွေမှာ ပိုပြီး တွေ့ရတတ်တယ်။

🔳 Self-awareness အားနည်းတဲ့အတွက် ကျွန်တော်/ ကျွန်မမှာတော့ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး ပြဿနာ ရှိနေပြီလို့ သတိထားမိဖို့ သိပ်ခက်ပါတယ်။ သွားပြောရင်တောင် ပြောတဲ့သူကို ရန်ပြန်တွေ့ဦးမှာကို။

ပြဿနာက သူ့မှာ ရှိနေတဲ့အတွက် ဘဝက ဘယ်လိုမှ နေမပျော်ဘူး။ စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိတ်ပူပန်မှုတွေ အမြဲမပြတ် ကြုံနေရမယ်။ အဲဒီအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးဖို့ လုပ်ရင်းနဲ့မှ ဒီအကြောင်းရင်းခံကို သတိထားမိလာတာမျိုးပဲ အဖြစ်များတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

(သတိချပ်စေလိုတာကတော့ အပေါ်က အချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီနေတိုင်း တစ်ယောက်ယောက်ကို Narcissistic Personality Disorder ရှိနေပြီဆိုပြီး လွယ်လင့်တကူ တံဆိပ်မကပ်မိဖို့ပါပဲ။ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ပညာရှင်တွေရဲ့ စစ်ဆေးမှုနဲ့သာ အတည်ပြုနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ Knowledge တစ်ခုအနေနဲ့ပဲ သိထားစေချင်တာပါ)

🔳 အဓိကကတော့ အစွန်းနှစ်ဖက် လွတ်ဖို့ပဲလို့ မြင်ပါတယ်။ အဲဒီအလယ်အလတ်လမ်းစဉ်က အရာအားလုံးမှာ အရေးကြီးတယ် ဆိုတာကို ကြာလေ ကြာလေ ပိုသဘောပေါက်လာလေပဲ။

တစ်ယောက်ယောက်နဲ့ အဆင်မပြေတိုင်း ငါ့အမှား၊ ငါ့အပြစ်၊ ငါ့ဘက်က လိုအပ်သွားတာ ဆိုပြီး တွေးနေတာကလည်း အခါခပ်သိမ်းမှာ အဆင်မပြေဘူး။

အဲဒီလိုပဲ၊ ငါပဲ အမှန်၊ ငါပဲ အကောင်း၊ လက်မတထောင်ထောင်၊ လက်ညှိုးတထိုးထိုး လုပ်နေတိုင်းလည်း အဆင်မပြေဘူး။

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြန်ဆန်းစစ်ဖို့၊ သိအောင်လုပ်ဖို့ကတော့ အရေးကြီးဆုံးပါပဲ။

🔳 ဒါကြောင့်ပဲ Self-awareness ဟာ EQ အားကောင်းဖို့အတွက် အခြေခံအကျဆုံး Foundation လို့ ပြောရတာပါ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မှ သတိမထားမိဘဲနဲ့ ကိုယ့်ခံစားချက်တွေကို သူများအပေါ် ပုံမချမိ​အောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့၊ တစ်ပါးသူဘက်က ဖြည့်တွေးတတ်ဖို့၊ အများနဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေဖို့ဆိုတာ ဘယ်နည်းနဲ့မှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

ဒေါက်တာ ဖြိုးသီဟ

(၂၈.၃.၂၀၂၄)

Ref: Narcissistic Personality Disorder: Signs, Traits and Tests - WebMD

*** Dr. Phio Thiha ရဲ့စာမျက်နှာမှ ကူးယူဖော်ပြသည်။