အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားဆုံး ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္း သိထားသင့္သည္မ်ား

ျမန္မာ့ HIV

  • ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ UNAIDS စာရင္းအရ ျမန္မာျပည္မွာ HIV ကူးစက္မႈ ၁.၃% (လူေပါင္း ၂ဝဝ,ဝဝဝ ကေန ၅၇ဝ,ဝဝဝ) ရွိတယ္။

• ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္မွာ MSF ဟာ Antiretroviral Therapy (ART) ေဆး အဓိကေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာတယ္။ ART ေဆး လူေပါင္း ၇ဝ,ဝဝဝ ရသင့္တာမွာ လူနာေပါင္း ၁၁,ဝဝဝ သာေဆးရေနၾကတယ္။ ေဆးလိုသူေတြရဲ႕ ၂ဝ% ထက္နည္းျပီးသာ ART ေဆးရေနၾကတယ္။

• လိက္ကတဆင့္ ကူးစက္မႈက အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ တရားဥပေဒအရ လိင္နဲ႔ အသက္ေမြးမႈဟာ ရာဇဝတ္မႈျဖစ္တယ္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တခုတည္းမွာ လိင္လုပ္ငန္း ဖြင့္ထားတဲ့ ေနရာေပါင္း ၁ဝဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိတယ္။ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြနဲ႔ လာေရာက္သူေတြထဲက ၇ဝ-၉ဝ% မွာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိေနၾကတယ္။ HIV စမ္းသပ္မႈလုပ္ထားသူ ၂၅% ထက္နည္းတယ္။

HIV and ART in Manipur အိမ္နီးခ်င္းျပည္နယ္က HIV သတင္း
• ျမန္မာျပည္နဲ႔ ဆက္ေနတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ မဏိပူျပည္နယ္မွာ HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရသူေပါင္း ၄၃ဝဝဝ ကေန ၄၄ဝဝဝ အထိရွိတယ္။
• မဏိပူျပည္နယ္မွာ လူဦးေရ ၂႕၇ သန္းရွိတယ္။ HIV ကူးစက္မႈ ဝ႕၁၆% ရွိတယ္။
• ART ေဆးရေနသူေပါင္း ၂၂ဝဝဝ ရွိတယ္။ ART ေဆးရရွိမႈ ၅ဝ% ရွိတယ္။
• HIV ပိုးရွိေနသူေတြထဲက CD4 count is 500 ထက္နည္းသူေတြကို ေဆးေပးတယ္။ အဲဒါဟာ WHO 2013 guidelines အရျဖစ္တယ္။
• ART ေဆးရေနသူေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္က လူနာေတြလဲပါတယ္။

CD4 counts
• CD4 counts ကို WHO ကေန မခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အတြက္ အဲလို ၅ဝဝ လို႔ သတ္မွတ္တာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ လူမႈက်န္းမာေရး လမ္းညႊန္အရ CD4 count ၂ဝဝ ရွိရင္ ေဆးေပးတာလဲရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ ဆရာဝန္ေတြက ၃၅ဝ ကေန ၅ဝဝ ရွိရင္ေဆးေပးတာလဲ ရွိတယ္။
• ၂ဝဝ ထက္နည္းလာရင္ Pneumocystis pneumonia (PCP) ေခၚတဲ့ အခြင့္ေကာင္းယူျပီး ကူးစက္တဲ့ေရာဂါ ဝင္လာႏိုင္တယ္။
• ၇၅ ထက္နည္းလာရင္ Mycobacterium avium complex (MAC) ေခၚတဲ့ အခြင့္ေကာင္းယူျပီး ကူးစက္တဲ့ေရာဂါ ဝင္လာႏိုင္တယ္။
• ပံုမွန္ CD4 count ၅ဝဝ ကေန ၁,၅ဝဝ ရွိတယ္။ ေဆးထိေရာက္မႈရွိရင္ CD4 အေရအတြက္ တက္လာမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂ဝ-၈-၂ဝ၁၄)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - ျမန္မာ့ HIV

အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားဆုံး ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္း သိထားသင့္သည္မ်ား

အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ အျဖစ္ အမ်ားဆံုးေသာ ကင္ဆာေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပါတယ္။ ရင္သားကင္ဆာကို ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေဆာလ်င္စြာ သိရိွရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈေတြဟာလည္း အလြန္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ရင္သား ကင္ဆာဟာဆိုရင္ ေဆာလ်င္စြာ သိရွိပါက ေပ်ာက္ ကင္းေအာင္ ကုသႏုိင္ ေသာ ကင္ဆာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြ သိထားသင့္တာ ေလးေတြကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

ရင္သားကင္ဆာဆုိသည္မွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ရင္သားကို ႏို႔ထုတ္လုပ္ေပးေသာ အက်ိတ္ႏို႔သယ္ ေဆာင္ေပးေသာျပြန္၊ ျပြန္ႏွင့္အက်ိတ္ကို ေထာက္ပံ့ေပးေသာ အဆီ တစ္သွ်ဴး တုိ႔ျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားပါသည္။ ရင္သား အတြင္းရိွ ထုိဆဲလ္မ်ား အလြန္လ်င္ ျမန္စြာ ႀကီးထြားလာေသာအခါ ရင္သား ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားလာရသည္။ ျပြန္ အတြင္း ၌သာျဖစ္ တည္ေသာ ကင္ဆာကို ရင္သားျပင္ပ တစ္သွ်ဴးမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ ႏွံ႔ျခင္းမရိွေသးေသာ ကင္ဆာအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္၍ ထုိအဆင့္ကို ေဆာလ်င္စြာ ရွာေဖြ သိရိွပါက ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္ပါသည္။ ျပြန္ႏွင့္ အကိ်တ္ အျပင္ပတ္လည္ရိွ ရင္သားတစ္သွ်ဴးတြင္ ျဖစ္တည္ေနေသာ ကင္ဆာသည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနေသာ ကင္ဆာအဆင့္တြင္ ပါဝင္၍ အခ်ိ န္ၾကာျမင့္သည္ႏွင့္အမွ် ကင္ဆာသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ အျခား အစိတ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ ျပန္ရည္ေၾကာ အက်ိတ္မ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္ပါသည္။

ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရိွသူမ်ားမွာ
- အသက္ ၄ဝ ႏွင့္ အထက္ရိွ အမ်ဳိး သမီးမ်ား
- မိခင္ သုိ႔မဟုတ္ အစ္မတြင္ ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ရာဇဝင္ရိွျခင္း
- မိခင္ကိုယ္တုိင္တြင္ရင္သားတြင္ျဖစ္ ေသာ အျခားေရာဂါမ်ားႏွင့္ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ရာဇဝင္ရိွျခင္း
- အလြန္ေဆာလ်င္စြာ အပ်ဳိေဖာ္ဝင္ ျခင္းႏွင့္ အလြန္ေနာက္က်စြာ ေသြးဆံုး ျခင္း
- သားသမီးမရိွျခင္း (သို႔မဟုတ္)အသက္ ၃ဝ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ပထမဦးဆံုး ကေလးရရိွျခင္း
- မိမိကိုယ္ကုိယ္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ ေျခရိွသူဟုယူဆသူမ်ားသည္ ဆရာဝန္ ႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္ပါသည္။

ရင္သားကင္ဆာ၏ လကၡဏာမ်ား
- ရင္သားကင္ဆာ၏ အေစာပိုင္း အဆင့္တြင္ နာက်င္မႈ သို႔မဟုတ္ မည္ သည့္လကၡဏာမွ မခံစားရပါ။ ရင္သား ကင္ဆာတြင္ ေအာက္ပါေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ေတြ႕ရိွရတတ္ သည္။ရင္သားအနီးတစ္ဝုိက္ သုိ႔မဟုတ္ ခ်ဳိင္းေအာက္တြင္ အက်ိတ္အဖု စမ္းမိ ျခင္း သို႔မဟုတ္ ရင္သား၏ အေပၚယံ အေရ ျပားထူလာျခင္း
- ရင္သားအရြယ္အစားႏွင့္ ပံုသဏၭာန္ ေျပာင္းလဲျခင္း
- ႏို႔သီးေခါင္းမွ ေသြး သုိ႔မဟုတ္ ပံုမွန္ မဟုတ္ေသာ အရည္မ်ားထြက္ျခင္း
- ရင္သားအေပၚယံ အေရျပားခ်ဳိင့္ဝင္ ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ မညီမညာတြန္႔လိမ္ျခင္း
- ႏို႔သီးေခါင္းယားယံျခင္း
- ရင္သားႏို႔သီးေခါင္း သို႔မဟုတ္ ႏို႔သီး ေခါင္း အရင္းတြင္ နီရဲေရာင္ရမ္းျခင္း
- မၾကာေသးခင္ ကာလအေတာ အတြင္း ႏို႔သီးေခါင္းခ်ဳိင့္ဝင္ျခင္းရင္သားကင္ဆာကိုကာကြယ္ျခင္း
- က်န္းမာေသာ ဘဝေနထိုင္မႈျဖင့္ ေန ထိုင္၍ က်န္းမာသင့္ေတာ္ေသာ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းျခင္း (အရက္ ေသာက္ျခင္းကို ေရွာင္ရန္)
- ေဟာ္မုန္းပါဝင္ေသာ ေဆးကို ၾကာ ရွည္စြာေသာက္သံုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ ျခင္း
- ရင္သားကို မိမိဘာသာ စမ္းသပ္ ၾကည့္ျခင္း
- အေရးအႀကီးဆံုးအေနျဖင့္ ရင္သား ဓာတ္မွန္႐ုိက္၍ ပံုမွန္စစ္ေဆးျခင္း

ရင္သားကင္ဆာကို ရွာေဖြစစ္ေဆးျခင္း
ရင္သားကင္ဆာ၏ အေစာပုိင္း အဆင့္တြင္ မည္သည့္လကၡဏာမွ မခံစားရသည့္အတြက္ ရင္သားကင္ဆာ ကို ေဆာလ်င္စြာ ရွာေဖြေတြ႕ရိွႏိုင္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ရင္သားကင္ ဆာကို (၁) စမ္းသပ္ျခင္းႏွင့္ (၂)ရင္သား ဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ သိရိွႏုိင္သည္။ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေသာ အက်ိတ္ ဖုသည္အရည္အိတ္ သုိ႔မဟုတ္ အခဲလံုး ခဲြျခားႏုိင္ရန္ ရင္သားဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ ျခင္းအျပင္ အာထရာေဆာင္း႐ုိက္ျခင္း ကိုလည္းျပဳလုပ္ေလ့ရိွသည္။ အထက္ပါ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားတြင္ သံသယျဖစ္စရာ အေျဖမ်ားေ တြ႕ ရိွပါက ထုိအက်ိတ္ဖုကို အသားစယူ၍ အတည္ျပဳႏုိင္ပါသည္။ အသားစယူျခင္းသည္သာလွ်င္ ထို အက်ိတ္ဖုသည္ ကင္ဆာျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ သည္။

ရင္သားကင္ဆာကို ကုသႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ား
ခဲြစိတ္ကုသျခင္း၊ ကင္ဆာျဖစ္ေန ေသာ တစ္သွ်ဴးမ်ားကုိသာ ခဲြထုတ္ျခင္း၊ ရင္သားတစ္ခုလံုး ခဲြထုတ္ျခင္း၊ ဓာတ္ ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသျခင္း၊ ကင္ဆာ ေဆးသြင္း ကုသျခင္း၊ ေဟာ္မုန္း ပါဝင္ေသာေဆးမ်ားျဖင့္ကုသျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။အထက္ပါအခ်က္အလက္မ်ား က ိုMascots Healthcare မွ ကူညီ ေျဖဆုိေပးထားပါသည္။

Popular Myanmar - အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားဆုံး ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္း သိထားသင့္သည္မ်ား