ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္မ်ားတြင္ေပၚေပါက္တတ္ေသာ ဂရုျပဳရမည့္ လကၡဏာမ်ား

အရြယ္မေရာက္ေသးသူ လူငယ္မ်ားသည္ ဟန္ခ်က္ညီရမည့္မ႑ိဳင္သံုးခုမွာ အိမ္၊ေက်ာင္းႏွင့္ သူ၏ပတ္၀န္းက်င္ တို႔ျဖစ္ ေၾကာင္း ကေလးမ်ား စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္းႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသျခင္းဆိုင္ရာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔မွ ကြၽမ္းက်င္သူတို႔က ဆိုၾကပါသည္။ ယင္းမ႑ိဳင္သံုးခုသည္ တစ္ခုခုခြၽတ္ယြင္းျပီး ဟန္ခ်က္ပ်က္ ယြင္းပါက ကာယကံရွင္ ကေလးငယ္၏ စိတ္ဓာတ္ေရးရာကို ထိခိုက္မႈအနည္းႏွင့္ အမ်ားရွိႏိုင္သည္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။ ဤအခ်က္ကို ကေလး ငယ္စဥ္အခ်ိန္ကတည္းက သတိျပဳထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးၾကရန္လို၏။

မ်ားေသာအားျဖင့္ စိတ္ဓာတ္ထိလြယ္၊ ရွလြယ္သည့္အရြယ္မွာ ကေလးအရြယ္လည္းမက၊ လူပ်ိဳအပ်ိဳရြယ္လည္း မက်ေသး သည့္ အသက္အရြယ္မ်ားပင္ျဖစ္ျပီး ယင္းအရြယ္မ်ိဳးတြင္ မိမိကိုယ္မိမိ အေလးထားမႈမ်ား က်ဆင္း တတ္သလို စိတ္ဓာတ္ က်ျခင္းလည္း ၀င္ေရာက္လာတတ္ေလ၏။

ဤအခ်က္ကို အုပ္ထိန္းသူမ်ား သတိျပဳမိရန္ အထူးလိုအပ္ပါသည္။ အုပ္ထိန္းသူဆိုသည္မွာ မိဘမ်ားကိုသာ ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ဘဲ ကေလးႏွင့္ပတ္သက္သည္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္၊ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပပုဂၢိဳလ္မ်ား အားလံုးကို ဆိုလိုပါသည္။ အကယ္၍ ကေလး၏ မူပ်က္မႈမ်ားကို သတိျပဳမိပါက မိဘမ်ားကို ခ်က္ခ်င္းအေၾကာင္းၾကား ရန္လိုအပ္ပါသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအမ်ိဳးသားစိတ္က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (NATIONAL INSTITUTE OF MENTAL HEALTH/ NIMG) ၏အဆိုအရ ယင္းစပ္ကူးမပ္ကူးအရြယ္မ်ိဳး လူငယ္ကေလးမ်ားအနက္ ၈ဒႆမ၃ရာခိုင္ႏႈန္း မွ်သည္ စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္ပြား ေနတတ္ျပီး ထို႔ထက္ငယ္ေသာအရြယ္ ကေလးမ်ားတြင္မူ ၂ဒႆမ၅ရာခိုင္ႏႈန္းသည္သာ စိတ္က်ေရာဂါ၀င္တတ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
လက္ရွိဆယ္စုႏွစ္မ်ားတြင္ စိတ္က်ေရာဂါေပၚေပါက္မႈႏႈန္းမွာပိုမိုျဖစ္ေပၚလာျပီး၊ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္အထိ ဆက္လက္ ေပၚေပါက္ေနတတ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ ကေလးလူငယ္မ်ားအတြက္ စိတ္က်ေစတတ္သည့္အေၾကာင္းရင္းျမစ္မွာ ကေလး အား စိတ္ဖိစီးမႈ ျဖစ္ေပၚသည္အထိ သင္ၾကား ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေစျခင္း သို႔မဟုတ္ မိဘမ်ား ေသဆံုးျခင္း ကဲ့သို႔ေသာဆံုးရႈံးမႈ အေတြ႕ အၾကံဳတို႔ပင္ျဖစ္ၾကပါသည္။ အျခားအခ်က္တို႔မွာမူ ကေလး အားလ်စ္လ်ဴရႈထားျခင္း ႏွင့္ ကေလးအား ေမတၲာငတ္မြတ္ ေစျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ကေလးမ်ားႏွင့္ စပ္ကူးမပ္ကူးအရြယ္လူငယ္မ်ားတို႔၏ စိတ္က်ျခင္းသည္ မိမိကိုယ္မိမိသတ္ေသျခင္းဆီသို႔ ဦးတည္လာႏိုင္၏။ ယင္းမွာ ေယာက္်ားေလး၊ မိန္းကေလး ကြဲျပားမႈႏွင့္မဆိုင္ေပ။ သို႔ရာတြင္ ေလ့လာသုေတ သနျပဳမႈမ်ားအရ စပ္ကူး မပ္ကူး အရြယ္တြင္ မိန္းကေလးမ်ားက ေယာက္်ားေလးမ်ားထက္ စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္ပြား ႏိုင္ေျခ၂ဆမွ်ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ျပီးခဲ့ေသာဆယ္စုႏွစ္ကာလအတြင္း ကမၻာ႔လူေနမႈစနစ္က်ယ္ျပန္႔စြာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာသည္ႏွင့္ အမွ် ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မ်ား ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသမႈႏႈန္းမွာလည္း ျမင့္တက္လာခဲ့ပါသည္။

အေမရိကန္စိတ္က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီးမွ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ရွက္ရႊံ႕ျခင္း၊ မွ်တမႈမရွိ ဟု ခံစားေနျခင္း၊ အစဥ္၀မ္းနည္း ေၾကကြဲေနျခင္း၊ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္လြယ္ျခင္း၊ ယခင္အားတက္သေရာ လုပ္တတ္ခဲ့သည္ တို႔ကို ယခုအခါ စိတ္၀င္စားမႈမရွိေတာ့ျခင္း၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အအိပ္လြန္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားေနျခင္း၊ အလုပ္လုပ္ ရာ၌ေႏွးေကြး ေနာက္က်ေနျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ကိုယ္အေလး ခ်ိန္က်ျခင္း၊ တစ္ခုခုအေပၚ အာရုံစိုက္ရန္ ခဲယဥ္း ျခင္းႏွင့္ ေသဆံုးျခင္း သို႔မဟုတ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသ ျခင္းတို႔ကို စဥ္းစားမိေနျခင္း အစရွိသည္တို႔သည္ စိတ္က်ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနသူတစ္ဦးတြင္ ရွိေနတတ္ေသာ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသသူမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရတတ္ေသာလကၡဏာအခ်ိဳ႕မွာမူ ေဒါသၾကီးကာ ရန္လိုေနတတ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းပ်က္ ျခင္း၊ စာသင္ခန္းထဲ၀ယ္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ည့ံဖ်င္းလာျခင္း၊ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရခက္ခဲလာျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးစသည္တို႔ကို သံုးစြဲလာျခင္း၊ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့အေနမ်ားလာျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

မိဘမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔၏ ရင္ေသြးမ်ားအေပၚ သတိျပဳေစာင့္ၾကည့္ေနရန္လိုအပ္ျပီး ေစတနာမွ ေ၀ဒနာ မျဖစ္ရေစရန္ကို လည္း ဂရုျပဳၾကဖို႔လို၏။ မိမိတို႔၏ျဖစ္ခ်င္ေဇာမ်ား မလြန္ကဲၾကဖို႔ သတိျပဳသင့္သလို မိမိ ရင္ေသြးမ်ားတြင္ ေပၚေပါက္ေနေသာ သတိျပဳရမည့္ လကၡဏာမ်ားကို အစဥ္ေစာင့္ ၾကည့္သတိျပဳကာ ဤေဆာင္းပါးအစတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ မ႑ိဳင္သံုးခုဟန္ခ်က္ ညီေနေစေရးအတြက္ ေဖးမကူညီၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။

Ref: WARNING SIGNS OF DEPRESSION AND SUICIDE by MATILDA R.CUOMO and MARGARET L.CUOMO MAIER, M.D.