Monday, December 1, 2025

နတ်တော်လပြည့် စစ်ကိုင်း မုန့်ပေါင်းပွဲနေ့

 ◾️လွမ်းမိသေးတော့ နတ်တော်လပြည့် စစ်ကိုင်း မုန့်ပေါင်းပွဲနေ့




လွန်ခဲ့တဲ့ အချိန်တစ်ခုက နတ်တော်လပြည့်နေ့နားနီးလာရင် မန္တလေးမြို့ကသတင်းမီဒီယာသမားတချို့ ကျွန်တော့်ဆီကိုဖုန်းဆက်ကြတယ်။ နတ်တော်လပြည့်နေ့ကစစ်ကိုင်းမြို့မှာ ထူးထူးခြားခြားကျင်းပတဲ့ ဒေသရိုးရာမုန့်ပေါင်းပွဲရှိတယ် မဟုတ်လား။


မုန့်ပေါင်းပွဲကို အကြောင်းပြုပြီး မန္တလေးသတင်းသမားတွေ ဆက်သွယ်တဲ့ ဖုန်းတွေပေါ့။မန္တလေး သတင်းသမားတချို့ကစစ်ကိုင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းရှိရင် အခုလိုပဲဖုန်းဆက်တတ်ကြတယ်။ 


စစ်ကိုင်းမှာက ရာသီပွဲနဲ့ ရိုးရာပွဲလေးတွေရှိတာမို့ စစ်ကိုင်းမုန့်ပေါင်းပွဲကို သတင်းခရီးလာကြမလို့တဲ့။

ကျွန်တော့်ဆီ ဖုန်းဆက်တဲ့အထဲမှာဒီနှစ် မုန့်ပေါင်းပွဲ လုပ်ဖြစ်မှာလား။ ဘယ်အချိန်လာရင် အဆင်ပြေမှာလဲ။ ကျွန်တော်၊ ကျွန်မတို့လာရင် မုန့်ပေါင်းပွဲလိုက်ပို့ပေးဦး။


မုန့်ပေါင်းဝယ်ကျွေးရမှာနော် စသည် စသည်များနဲ့ပေါ့။စစ်ကိုင်းမှာက ရိုးရာဓလေ့အနေနဲ့နှစ်စဉ်ကျင်းပတာ မုန့်ပေါင်းပွဲတစ်ပွဲတည်းပဲလားဆိုတော့ ဘယ်ဟုတ်လိမ့်မလဲ။ နယုန်လမှာ စစ်ကိုင်းအနောက်တာက သာဒွန်းရွာမှာကျင်းပတဲ့ ရွာတော်ရှင်ကို ဝက်သားနဲ့တင်တဲ့ဗြုန်းစပ်ပွဲရှိတယ်။


သီတင်းကျွတ်လနဲ့ တန်ဆောင်မုန်းလတွေမှာ စစ်ကိုင်းမြို့အထင်ကရ ရာဇမဏိစူဠာ ကောင်းမှုတော် ဘုရားကြီး မုန့်ဖက်ထုပ်ပွဲနဲ့မုန့်ဆီကြော်ပွဲရှိတယ်။ တပို့တွဲလမှာ ကျင်းပတဲ့ကြေးဘုရားကြီးပွဲက ဘဲဥထုပွဲဆိုတာ ရှိသေးတယ်။ 


ဒီပွဲတွေရှိတော့ ပွဲရက်နီးလာရင် အခုလိုပဲ ဖုန်းဆက်မေးမြန်းကြပါတယ်။စစ်ကိုင်းမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ဒေသဓလေ့ပွဲတွေက ရှေးအစဉ်အဆက်ကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ရိုးရာဓလေ့တွေပါ။ စစ်ကိုင်းမြို့ရဲ့ သမိုင်းကိုပြန်ကြည့်ရင် စစ်ကိုင်းကို အသင်္ခယာစောယွန်းက သက္ကရာဇ် ၆၇၇ ခုနှစ်မှာ မင်းနေပြည်တော်အဖြစ် တည်ခဲ့တယ်။ 


မင်းဆက် ခုနစ်ဆက် အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝင်ထဲက မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်တယ်။ဒါတွေအပြင် စာထဲမှာတွေ့ရတဲ့စစ်ကိုင်းအကြောင်းလည်း အထင်အရှား ရှိပါသေးတယ်။ အသင်္ခယာစောယွန်း တည်ခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းမြို့ ထက်တောင် စစ်ကိုင်းဆိုတဲ့ အမည်က စောပါလိမ့်ဦးမယ်။ 


ဒါကလည်း ရာဇဝင်နဲ့လာခဲ့တယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။တကောင်း အဘိရာဇာမင်းလက်ထက်သားတော် စူဠာသမ္ဘ၀၊ မဟာသမ္ဘ၀ မျက်မမြင်ညီနောင်မင်းသားနှစ်ပါးကို ဖောင်ပေါ်တင်ပြီးရိက္ခာအပြည့်အစုံနဲ့ဧရာ၀တီမြစ်အတွင်းမျှောချလိုက်သတဲ့။ 


ညီနောင်နှစ်ပါး လိုက်ပါလာတဲ့ ဖောင်တော်က အခုစစ်ကိုင်းဆိုတဲ့အရပ်ရောက်တော့ ဧရာ၀တီ မြစ်ကမ်းမှာပေါက်နေတဲ့စစ်ပင်ကြီးရဲ့ ညွှတ်ကျနေတဲ့ အကိုင်းကြီးတစ်ခုနဲ့ ငြိပါလေရော။


ဖောင်ငြိတဲ့နေရာနဲ့ မနီးမဝေးမှာ အဲဒီအချိန်က နေထိုင်သူတွေ ရှိနေပြီဆိုကိုး။ အဲဒီအရပ်မှာက စစ်ပင်ကြီးကိုင်းနေတာကိုအကြောင်းပြုပြီး စစ်ကိုင်းလို့ ခေါ်ကြဆိုကိုး။အဲဒါလည်း စစ်ကိုင်းရဲ့ ရာဇဝင်လို့ပြောရမလား၊ဒဏ္ဍာရီလို့ပြောရမလား၊ မှတ်တမ်းတစ်ခု၊သင်္ကေတတစ်ခုပေါ့။ ထားတော့။


မင်းနေပြည်တော်မြို့ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းမှာ ရှေးကတည်းက လူသားတွေ နေထိုင်ခဲ့တာဆိုတော့ ဒေသ အငွေ့အသက်မကင်းတဲ့ မြန်မာရနံ့ရိုးရာဓလေ့လေးတွေလည်း ရှေးကတည်းကရှိခဲ့ပေမပေါ့။


ရှေးကတည်းက ဆိုပေမယ့် ဘယ်ခေတ်၊ဘယ်ကာလက ရိုးရာဓလေ့ပွဲတွေ စတင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သမိုင်းအထောက်အထားတော့မတွေ့မိပါဘူး။ အစဉ်အဆက် မှတ်သားလာခဲ့တဲ့ သမိုင်းစကားလောက်ပဲ ရှိခဲ့တာမို့ အစဉ်အဆက်ပြောစကားတွေကိုပဲ ရိုးရာပွဲများရဲ့သမိုင်းလို့ မှတ်ယူရမယ်ထင်ပါတယ်။


စစ်ကိုင်းဓလေ့ ရိုးရာပွဲတွေရဲ့ ထူးခြားမှုက တခြားဒေသမှာ မရှိတဲ့ ပွဲမျိုးတွေမို့ဆန်းတော့ အဆန်းသား။ အခု မုန့်ပေါင်းပွဲကျင်းပမယ့် နတ်တော်လပြည့်နေ့မှာ မန္တလေးဘက်က သတင်းသမားတွေ စစ်ကိုင်းကို လာကြမယ်။


လာမယ့်သူတွေက ကျွန်တော်နဲ့ ဘ၀တူသတင်းလောကထဲက လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေပါ။ သတင်း သမားတွေက ရုပ်သံရော၊ ပုံနှိပ်မီဒီယာများမှာ ထုတ်လွှင့်ရေးသားနေကြသူတွေမို့ လိုင်းစုံပါပါတယ်။


ကျွန်တော်က ဒေသခံဖြစ်နေတော့ရုပ်သံသမားအတွက် အင်တာဗျူးကိစ္စ အဆင်ပြေအောင် စီစဉ်ပေးရမယ်။ ဂျာနယ်နဲ့ သတင်းစာများမှာ ရေးသားမယ့် သတင်းသမား များကိုသတင်းဓာတ်ပုံရိုက်ယူနိုင်ဖို့ မုန့်ပေါင်းပွဲအကြောင်း မေးမြန်းစရာရှိတာ မေးမြန်းနိုင်ဖို့အကူအညီပေးရမယ်။ 


ဒီကိစ္စတွေလုပ်ရင်းကိုယ်တိုင်လည်း သတင်းသမားဖြစ်နေတော့ကျွဲကူးရေပါဆိုသလို သတင်းယူရ ဦးမယ်လေ။နှစ်စဉ်နတ်တော်လပြည့်နေ့မှာ ရိုးရာပွဲအဖြစ် ကျင်းပတဲ့ မုန့်ပေါင်းပွဲက မုန့်ပေါင်းပွဲလို့

အလွတ်သဘောခေါ်ကြပေမယ့် တကယ်တော့အဲဒီနေ့မှာ မုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းတဲ့သူတွေ ခင်းကျင်း ရောင်းချတဲ့ ဈေးတန်းလေးတစ်ခုသာပါ။ 


ကြည့်ချင်ပွဲတို့၊ သီဆိုကပြဖျော်ဖြေတာတို့မပါတဲ့ ပွဲမျိုးပါ။ သို့ပေမယ့် စစ်ကိုင်းမှာတော့ ဒီလိုခင်းကျင်း ရောင်းချတာကိုပဲ မုန့်ပေါင်းပွဲလို့အသိအမှတ်ပြုကြပါတယ်။စစ်ကိုင်းမြို့မှာ ရိုးရာဓလေ့အနေနဲ့ကျင်းပတဲ့ပွဲတွေကို မြို့ခံတချို့ကလွဲရင်လူတော်တော်များများ မသိကြပါဘူး။ 


ရပ်ပွဲ၊ရွာပွဲလို ဖြစ်နေတော့ တစ်မြို့လုံးဆိုတာထက်သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်နဲ့ ဆက်စပ်ရပ်ကွက်တွေ

လောက်ပဲ သိကြတာပါ။ သတင်းမီဒီယာသမားတွေ သတင်းလာယူကြ၊ ဂျာနယ်တွေမှာရေးသားကြရာကနေ သတင်းစီးဆင်းမှုကြောင့်လူသိပိုများလာတယ်ဆိုရင် မှားမယ်မထင်ပါဘူး။


စစ်ကိုင်းမှာက သီတင်းကျွတ်လမှာကျင်းပတဲ့ ရာဇမဏိစူဠာ ကောင်းမှုတော်ဘုရားကြီး မုန့်ဖက်ထုပ် ဆွမ်းလောင်းပွဲရှိတယ်။ ဒါကကောင်းမှုတော်ဘုရားကြီးအနီးက ရွာတွေနဲ့ပဲကတိုးရွာရဲ့ မုန့်ဖက်ထုပ်နဲ့ လောင်းလှူတဲ့ဆွမ်းလောင်းပွဲပါ။


တန်ဆောင်မုန်းလထဲမှာ ကောင်းမှုတော်ဘုရားပွဲနဲ့အတူ မန်ကျည်းစင်ရပ်ကားလမ်းမကြီးဘေးမှာ မုန့်ဆီကြော်သည်တွေမုန့်ဆီကြော် လုပ်ရောင်းကြတယ်။ အဲဒါကိုနှစ်စဉ်ဓလေ့တစ်ခုအနေနဲ့ မုန့်ဆီကြော်ပွဲလို့ခေါ်ကြပါတယ်။


ပြာသိုလထဲမှာ ဧမြ၀တီရပ် ကြေးဘုရားကြီး ဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲတော်မှာ ညပိုင်းမှာ ကျင်းပတဲ့ဘဲဥထုပွဲရှိတယ်။ ရှေးဘုရင်များလက်ထက်ကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ပွဲလို့ သိရပါတယ်။ နယုန်လထဲမှာ သာဒွန်းရွာက ရွာတော်ရှင်ကို ပူဇော်တဲ့အနေနဲ့ ဝက်သားနဲ့တင်တဲ့ ဗြုန်းစပ်တင်ပွဲဆိုတာ ရှိတယ်။


နတ်ကို ဝက်သားနဲ့တင်တာ ရှားပေမယ့်သာဒွန်းရွာက ရွာတော်ရှင် ဘိုးဘိုးကြီးနန်းမှာ ဝက်သားနဲ့ တင်တဲ့ပွဲ ကလည်း ထူးခြားတဲ့ဓလေ့တစ်ခုပါပဲ။ နတ်တော်လမှာ ငါးထပ်ကြီးဘုရားရှေ့လမ်းမတန်းမှာ ရောင်းချတဲ့ မုန့်ပေါင်းဈေးရောင်းပွဲ ရှိပါတယ်။


ဒီပွဲတွေက တစ်မြို့လုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ပွဲကြီးတွေ မဟုတ်ပေမယ့် အများစုက ရွာဓလေ့၊ရပ်ဓလေ့အဖြစ်နဲ့ အစဉ်အလာမပျက် ကျင်းပလာခဲ့တဲ့ ရိုးရာပွဲတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။နတ်တော်လပြည့်နေ့မှာ စစ်ကိုင်း

ဝေဠုဝန် ငါးထပ်ကြီးဘုရားလမ်းမှာ ကျင်းပတဲ့မုန့်ပေါင်းဈေးရောင်းပွဲ၊ ခေတ်ကာလအခေါ်မုန့်ပေါင်းပွဲက ဟိုရှေးရှေးက ကျင်းပလာခဲ့တဲ့ပွဲတော့ ဟုတ်ဟန်မတူပါဘူး။


နောက်ပိုင်းမှပေါ်လာတဲ့ပွဲလို့ သိရပေမယ့် မုန့်ပေါင်းအရောင်းဈေးတန်းလေးကို အကြောင်းပြုပြီး

ပွဲကျင်းပလာတာ အခုဆိုရင် နှစ်စဉ်ကျင်းပနေတဲ့ ရပ်ဓလေ့၊ ရွာဓလေ့ ရိုးရာပွဲတစ်ခုဖြစ်နေပြီမို့ ဒီပွဲကလည်း ဝေဠုဝန်ငါးထပ်ကြီးဘုရားရဲ့ ဒုတိယမြောက်ပွဲတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြပါပြီ။


စစ်ကိုင်း မုန့်ပေါင်းပွဲနဲ့ပတ်သက်လို့ဝေဠုဝန်ငါးထပ်ကြီးဘုရား တောင်ဘက်မှာသီတင်းသုံးတဲ့ ငါးထပ်ကြီးဘုရားအကျိုးတော်ဆောင် ဩဝါဒါစရိယ မဟာခိုနန်းကျောင်းဆရာတော်ကြီး ဦကေလာသက သူကိုယ်တိုင်သိထားတာလေး ကျွန်တော့်ကို လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် (၂၀) ကျော်က မိန့်ကြားဖူးတယ်။ 


ဆရာတော်ကြီးဆီက ကြားသိခဲ့ရတဲ့ မုန့်ပေါင်းပွဲဖြစ်ပေါ်လာပုံအကြောင်းကို လက်ဆင့်ကမ်းတဲ့

အနေနဲ့ မှတ်သားမိသမျှ ပြန်လည်မျှဝေပါ့မယ်။တစ်ချိန်တုန်းက စစ်ကိုင်း ဝေဠုဝန်ငါးထပ်ကြီးဘုရားအခြေ အရှေ့တောင်ထောင့်ဘာရားကွင်းထဲမှာ ဥပုသ်ဇရပ်တွေ ရှိခဲ့သတဲ့။


ငါးထပ်ကြီးဝန်းကျင် ရပ်ကွက်နဲ့ ဘုရားအနောက်ဘက်ရွာတွေက ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့တဲ့ အများကောင်းမှု ဇရပ်တွေ၊တစ်ဦးတည်းအလှူရှင်များ ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ ဇရပ်ကလေးတွေလို့ ဆိုပါတယ်။


အနောက်တာရွာတွေက ဝေဠုဝန်ငါးထပ်ကြီးဘုရားကို ဥပုသ်သီတင်းလာရောက်ဆောက်တည်ကြတဲ့အခါ ဇရပ်တွေမှာ ဘုရားရိပ်လာရောက်ခိုလှုံရင်း ဘုရားကို ပန်း၊ ရေချမ်း၊ဆီမီး ကပ်လှူပူဇော်ကြတယ်။ တရားထိုင်၊တရားဆွေးနွေး၊ ဥပုသ်သီလ ဆောက်တည်ကြပြီး ညအိပ်ညဉ့်နေ နေကြတဲ့သူတွေရှိခဲ့တယ်။


အဖိတ်နေ့နဲ့ ဥပုသ်နေ့တွေဆိုရင်ငါးထပ်ကြီးဘုရားဝင်းထဲက ဇရပ်တွေမှာညနေကစပြီး စည်စည်ကားကား ရှိခဲ့သတဲ့။ဇရပ်တွေမှာ ဥပုသ်သည်တွေ ဥပုသ်ဆောက်တည် ဘုရားဖူးရင်း ညအိပ်ညဉ့်နေလာကြတဲ့အခါ မိသားစုဝင်တွေက နံနက်စာထမင်း၊ ရေနွေးကြမ်း၊ မုန့်ပဲသရေစာ ပို့တာရှိတယ်။ 


အနီးဝန်းကျင်ရပ်ကွက်အလှူရှင်တွေကလည်း အလှူဒါနလာရောက်ပြုတာရှိတယ်။ညင်းနဲ့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အသိမိတ်ပိုင်းကျရင် အဖျော်ရည်တို့၊ ညချင်းသုပ်တို့၊ရှောက်သီးသုပ်တို့ လာပို့တာတွေပါ ရှိလာတယ်။


ကိုယ့်ဥပုသ်သည်၊ သူ့ဥပုသ်သည်တွေအတွက် ညပိုင်းလာပို့သူတွေက ဇရပ်တွေလာရဆွေဖြစ်ကြ၊ ခင်မင်ရင်းနှီးမှု ဖြစ်လာကြရာက ကိုယ့်ဇရပ်၊ သူ့ဇရပ် ဖိတ်ခေါ်ပြီး ဧည့်ခံကျွေးမွေးတာတွေအထိ ရှိလာတယ်။


ညပိုင်းမှာ ဥပုသ်ဇရပ်တွေကို လာရောက်သူတွေရှိလာတော့ အနီးဝန်းကျင် ထားဝယ်ဈေးရပ်ကွက်ထဲက မုန့်ပေါင်းဈေးသည်တစ်ဦးစ၊ နှစ်ဦးစလည်း ညနေပိုင်းကစလို့ငါးထပ်ကြီးဘုရားလမ်းမှာ မုန့်ပေါင်း လာရောင်းကြတယ်။ 


ညပိုင်းမှာ ဥပုသ်ဇရပ်လာသူတွေကမုန့်ပေါင်းဝယ်ပြီး ဇရပ်တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဧည့်ခံကြသလို အနီးအနား ရပ်ကွက်တွေကပါလာဝယ်ကြတာကြောင့် မုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းသူတွေ ဈေးကွက်တစ်ခု ရလာတာပေါ့။


ငါးထပ်ကြီးဘုရား ဇရပ်တန်းမှာ ဝါတွင်းကာလသာမက ဝါပမှာပါ ဥပုသ်သည်တွေရှိနေပြီဆိုတော့ မုန့်ပေါင်းဈေးသည်တွေလည်း ပုံမှန်လိုရှိလာတော့တာပေါ့။


ဒီကစလို့ ငါးထပ်ကြီးဘုရားလမ်းမှာမုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းသူတွေ ရှိလာရာကနေဆောင်းတွင်းကာလမှာ မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းကိုလာရောက်ရောင်းချတဲ့ အကြော်သည်တွေပါရှိလာလို့ မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းမှာ မုန့်ပေါင်းနဲ့တွဲဖက်စားနိုင်တဲ့ အကြော်ရောင်းသူပါ ရှိလာတယ်။


နတ်တော်လပြည့်နေ့ကို ညပိုင်းမှာဝေဠုဝန်ငါးထပ်ကြီး လာရောက်တဲ့ ဘုရားဖူးသူတွေ များတယ်။ မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းမှာပွဲတစ်ခုအသွင်ဆောင်ကာ ပိုမိုစည်ကားမှုပါရှိလာတာလို့ ဆရာတော်ကြီး မိန့်ကြားချက်အရသိရပါတယ်။


ဒါ စစ်ကိုင်း မုန့်ပေါင်းပွဲလို့ခေါ်တဲ့မုန့်ပေါင်းရောင်းတဲ့ ဈေးတန်းလေးရဲ့အစပါပဲ။နောက်တစ်ခုက နတ်တော်လပြည့်နေ့ညလုပ်တဲ့ ငါးထပ်ကြီးမုန့်ပေါင်းဈေးတန်းကမုန့်ပေါင်းကိုစားရင် ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။ 


စစ်ကိုင်းဒေသခံတချို့က ငါးထပ်ကြီးဘုရားလမ်းမှာ နတ်တော်လပြည့်နေ့ညလုပ်ရောင်းတဲ့ မုန့်ပေါင်းကိုစားရင် ကျန်းမာရေးကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ အစွဲရှိတာမို့ နတ်တော်လပြည့်နေ့ညမှာလုပ်တဲ့မုန့်ပေါင်းကို ဆေးဝါးအဖြစ် ဝယ်ယူစားသုံးကြတာရှိပါတယ်။ ဒေသရဲ့ ထူးခြားမှုလို့ ဆိုရမှာပါပဲ။


မျက်မှောက်ခေတ်မှာ နတ်တော်လပြည့်နေ့ မရောက်ခင် အဖိတ်နေ့ညကစလို့မုန့်ပေါင်းဈေးသည်တွေ လာရောက်ခင်းကျင်းရောင်းချကြပါပြီ။ နတ်တော်လပြည့်နေ့ ညမှာမုန့်ပေါင်း လာရောက်ဝယ်တဲ့သူများတော့

ငါးထပ်ကြီးဘုရားအနီးက ထားဝယ်ဈေးရပ်၊ဧမြ၀တီရပ်နဲ့ ဘော်ဂါရပ်က မုန့်ပေါင်းလုပ် ရောင်းတဲ့သူတွေ နဲ့အတူ မုန့်ပေါင်းဈေးသည်မဟုတ်တဲ့ ရပ်ကွက်သူတွေကပါ မုန့်ပေါင်းလာရောက်ရောင်းချမှု ရှိလာတာမို့ ရောင်းတဲ့သူပိုများပါတယ်။


ပုံမှန်ရက်တွေမှာ ညနေ ၅ နာရီလောက်ဆို မုန့်ပေါင်းရပြီဖြစ်ပေမယ့် နတ်တော်လပြည့်နေ့မှာတော့ ညနေ ၃ နာရီလောက်ကစလို့ သံဖြူပုံးတွေနဲ့လုပ်ထားတဲ့ မုန့်ပေါင်းအိုးတွေလာတည်၊ အရှိန်ရတာနဲ့ မုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းကြတာတွေ ရှိနေပါပြီ။


တခြားနေ့တွေမှာ မုန့်ပေါင်းရောင်းတဲ့ဈေးသည် သုံး၊ လေးဦးသာ ရှိပေမယ့် နတ်တော်လပြည့်နေ့မှာတော့ ဝယ်ယူသူများတာမို့မုန့်ပေါင်းဈေးသည် ၅၀ ကျော်အထိ ရှိတယ်လို့သိရသလို မုန့်ပေါင်းဈေးသည် တစ်ဦးအနေနဲ့ကုန်ကြမ်းဖြစ်တဲ့ ဆန်ရှစ်ပြည်ကနေ ၁၆ ပြည်အထိ ကုန်အောင် လုပ်ရောင်းတဲ့သူ ရှိတယ်လို့သိရတယ်။


မုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းတဲ့ မုန့်ပေါင်းကုန်ကြမ်းမကုန်မချင်းရောင်းတာမို့ အဲဒီနေ့မှာ နံနက်၂ နာရီကျော်တဲ့အထိ မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းမှာဈေးဝယ်လာသူမပြတ်ဖူးလို့ သိရပါတယ်။နတ်တော်လပြည့်နေ့ကျရင် ကျွန်တော်တို့သတင်းသမားတွေ ညနေ ၄ နာရီလောက်မှာ မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းကို ရောက်နေကြပါပြီ။


အညာဆောင်းက ညနေပိုင်းနေကျလို့အေးလာချိန် မုန့်ပေါင်းဈေးတန်းက မီးခိုးလုံးတွေ ထနေချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့တစ်တွေမေးသူကမေး၊ ငေးသူကငေး၊ သတင်းဓာတ်ပုံရိုက်သူကရိုက်ဆိုတော့ မုန်ပေါင်းဈေးတန်းလေးလည်း သက်ဝင်လှုပ်ရှားလို့ပါပဲ။


ဒီအထဲမှာ အဓိက သတင်းပေးစရာတစ်ခု ရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါကတော့ ၂၀၁၉ကိုဗစ်ကာလကစလို့ မုန့်ပေါင်းပွဲဈေးတန်းလေးအရင်ကလို စည်စည်ကားကား မရှိတော့တာပါ။ ရပ်ကွက်ထဲက မုန့်ပေါင်းလုပ်ရောင်းတဲ့သူတဖြည်းဖြည်းချင်း နည်းလာရာက အခုဆိုရင်စတိသဘောကလေးလောက်ပဲ ရှိပါတော့တယ်။ 


ဒါတောင် အရင်ကလို ညပိုင်းမရောင်းနိုင်တော့ပါဘူး။ ညနေ ၄ နာရီမှာစရောင်း၊၅ နာရီထိုးတာနဲ့ အိမ်အရောက်ပြန်ပါပြီ။စစ်ကိုင်းမှာ မုန့်ပေါင်းပွဲသာ အခုလိုဖြစ်နေတာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ စစ်ကိုင်းမြို့ရဲ့ ရိုးရာပွဲကြီး၊ ပွဲငယ်မှန်သမျှ ဘယ်ပွဲမှမရှိသလောက် ဖြစ်နေပါပြီ။


ကျွန်တော်တို့ သတင်းသမားတွေလည်းသတင်းဂျာနယ်တွေရပ်၊ ပုဂ္ဂလိကသတင်းစာတွေရပ်နားကုန်ပြီမို့ သတင်းလုပ်ငန်းက အနားယူသူတွေ များသွားပါပြီ။ အခုဆိုရင် နတ်တော်လပြည့် စစ်ကိုင်းမုန့်ပေါင်းပွဲနေ့မှာ သတင်းရယူမယ့် သတင်းထောက်တွေ ကျွန်တော့်ဆီကို ဘယ်သူမှ ဖုန်းမဆက်ကြတော့ဘူး။


နတ်တော်လပြည့် စစ်ကိုင်းမုန့်ပေါင်းပွဲနေ့လေးနီးလာရင် ကျွန်တော့်ဆီ ဖုန်းဆက်တဲ့သတင်းသမားတွေကို သတိရနေသလိုစစ်ကိုင်းမုန့်ပေါင်းပွဲလေးကိုလည်း လွမ်းမိပါရဲ့။


ရေး-အောင်မြင့်မြင့်


Saturday, November 22, 2025

ဗုဒ္ဓနဲ့ လိင်တူ စုံမက်ခြင်း homosexuality အ​ပေါ် အမြင်

 ဗုဒ္ဓနဲ့ လိင်တူ စုံမက်ခြင်း homosexuality အ​ပေါ် အမြင်

......................................




IGCSE (International General Certificate of Secondary Education) ​မေးခွန်းထဲမှာ


ဘာသာ​တရားလေ့လာမှုပညာရပ် 


(Religious Studies) အတွက် ထုတ်ထားတဲ့ ​နမူနာ sample မေးခွန်း​တွေ ရှိပါတယ်။ 


အဲဒီ​မေးခွန်း​တွေထဲက စိတ်ဝင်စားစရာ​မေးခွန်းတစ်ခုက လိင်တူအချင်းချင်း ချစ်ခင်စုံမက်မှု homosexuality နဲ့ပတ်သက်တဲ့​မေးခွန်းတစ်ခုပါလာပါတယ်။ 


လိင်တူအချင်းချင်း ချစ်ခင်စုံမက်မှု homosexuality ကို ဘာသာတရား​တွေက ဘယ်လို သ​ဘောထားသလဲဆိုတဲ့​မေးခွန်းပါပဲ။ 


ဒါ​ကြောင့် IGCSE ​မေးခွန်း​တွေကို ​လေ့လာရင် ​လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အရှိတရားနဲ့ ကိုးကွယ်မှုဘာသာတရား​တွေရဲ့ 


ထိပ်တိုက်ကြုံ​တွေ့​နေရတဲ့ ပြဿနာကို မီး​​မောင်းထိုးပြ​နေတာပါ။ 


၂၁ ရာစု လူ့အဖွဲ့အစည်းက ကိုးကွယ်မှု ဘာသာတရားဆို​တဲ့ စည်း​ဘောင်တစ်ခုက​နေ နှိပ်ကွပ်ပစ်ပယ်လိုက်ခြင်းဟာ လူသားတစ်ဦးရဲ့ဖြစ်တည်ခွင့်​တွေကိုပါ လျစ်လျူရှု​ရာ​ရောက်​စေသလား ဆိုတဲ့ 


စဥ်းစားမှုကို ဦးတည်ပါတယ်။ 


လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ တည်ရှိမှု​တွေနဲ့ ချိန်ကိုက်​စဥ်းစားရမယ့်  Critical question အဖြစ်​တွေ့ရပါတယ်။ 


​မေးခွန်းက


Explain why religious people have differing attitudes towards homosexuality. 


(ဘာသာ​ရေးသမား​တွေက လိင်တူဆက်ဆံ​ရေးအ​ပေါ် မှာ မတူကွဲပြားတဲ့သ​ဘောထား​တွေ ဘာ​ကြောင့်ရှိတယ်ဆိုတာ ရှင်းပြပါ)ပဲဖြစ်ပါတယ်။ 


ဒီ​​မေးခွန်း က ရပ်တည်ချက်​တွေကို ဘယ်လို အ​ကြောင်းသင့်အကျိုးသင့် မျှတချင့်ချိန် justify  လုပ်​ဖြေရမယ့်


​မေးခွန်းမျိုးမှာပါတယ်။ 


​မေးခွန်းရဲ့ အသွားအလာကို ကြည့်ရင်


ဘာသာ​ရေးသမား​တွေရဲ့ ရှု​ထောင့်ကို ​တွေကို ဆန်းစစ်ခိုင်းတာ​ပေါ်လွင်ပါတယ်။ 


​မေးခွန်းကလည်း ကွဲပြားတဲ့သ​ဘောထား ဘာ​ကြောင့်ရှိရတယ်ဆိုတာ ရှင်းပြပါဆိုပြီး ယဥ်ယဥ်​လေးနဲ့ ​မေးပါတယ်။ 


ဤ​နေရာမှာ ဘာသာတရား နဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းကို ဘာ​တွေက ကန့်သတ်ခြားနားလိုက်သလဲဆိုတာကို ခွဲခြား​စဥ်းစား​သုံးသပ်​စေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ 


​မေးခွန်းကို အပိုင်းသုံးပိုင်းဆွဲထုတ်ကြည့်ရင်


၁။ ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်များ


 (Religious people)


၂။ လိင်တူဆက်ဆံ​ရေး


(Homosexuality)


၃။ ကွဲပြားတဲ့ သ​ဘောထားများ


( differing attitudes)


ဆိုပြီး​​တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 


ပထမဆုံး​ဆွေး​​နွေးရမှာက  ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်များ (religious people) ကို ​ဆွေး​နွေးရမယ်ထင်ပါတယ်။ ညာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ် ဆိုတာ ဘာသာ​ရေး အဆုံးအမ တစ်ခုခု​အောက်​တွင် လိုက်နာကျင့်ကြံသူများ လို့ ပဲဖွင့်ဆိုရပါလိမ့်မယ်။ 


ဘာသာတရားအဆုံးအမ ​တွေက လိင်တူဆက်ဆံ​ရေး အပေါ် ဘယ်လိုရှုမြင်သလဲ ဆိုတာနဲ့


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေက လိင်တူ ဆက်ဆံ​ရေးအ​ပေါ် ဘယ်လို မြင်သလဲဆိုတာပါကွဲခြားမြင်ရမယ်တူပါတယ်။ 


ဆိုလိုတာက ဓမ္မနဲ့လူပုဂ္ဂိုလ်ကို အရင်ခွဲခြားဖို့လိုပါတယ်။ 


ဓမ္မက လူ​တွေကို တ​ပြေးညီဆက်ဆံတယ်ဆို​ပေမဲ့


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေက တ​ပြေးညီဆက်ဆံနိုင်စွမ်းရှိပါသလား ဆိုတာကိုပါ ဆင်ခြင်မိဖို့ပါပဲ။


 ဒုတိယတစ်ချက်ဖြစ်တဲ့


လိင်တူဆက်ဆံ​မှု homosexuality 


အ​ပေါ် 


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေအ​နေနဲ့ လက်မခံနိုင်တဲ့ ကိစ္စရပ်တစ်ခု အဖြစ် ဒီ​မေးခွန်းကို စတည်​ဆောက်ထားပါတယ်။ 


ဒီ​မေးခွန်းဟာ ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေရဲ့ အမြင်​နဲ့သ​ဘောထားတွေ ဘယ်လိုရှိတယ်ဆိုတာ  ဆန်းစစ်​စေတဲ့ ​မေးခွန်းတည်​ဆောက်မှုပုံစံလို့ သုံးသပ်ပါတယ်။ 


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေရဲ့ 


ဖြစ်နိုင်​ခြေ သ​ဘောထား​တွေကို ဆွဲထုတ်ကြည့်ရင်


၁။ သဘာဝတရားနဲ့ မ​လျော်ညီ​ဆန့်ကျင်ဖောက်ပြန်လို့


၂။ ရွံ့မုန်း ထိတ်လန့်စရာ​ကောင်းလို့


၃။ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့အများစုက လက်မခံလို့ 


၄။ ဘာသာတရားနဲ့ ​ဆန့်ကျင်​သွေဖည်​နေလို့ 


၅။ အစဥ်အလာလက်ခံမှုက​နေဖောက်ပြန်​ သွေဖည်​နေလို့  ဆိုတဲ့ 


အစသဖြင့် အချက်​တွေကို ရပါတယ်။ 


အဲဒီအချက်​တွေက​နေ လူဖြစ်ခြင်းကို


လူ​တွေကပဲ  ငြင်းပယ်​မိ​နေသလို ဖြစ်​နေသလားဆိုတာ အစဆွဲထုတ်စဥ်းစားခိုင်း တယ်လို့မြင်မိပါတယ်။ 


လိင်တူခြင်းချစ်ခင်စုံမက်မှု Homosexuality ဆိုတာ အကျင့်လား၊ လူလား ဆိုတာ ခွဲခြားဖို့ လိုလိမ့်မယ်ထင်ပါတယ်။ 


လိင်တူခြင်းချစ်ခင်စုံမက်မှုဆိုတာ လူ မဟုတ်ဘူး လူရဲ့ စိတ်နဲ့ဗီဇ​ပေါ် ခို​​အောင်း​နေတဲ့ သဘာဝတစ်ခုပါ။ 


IGCSE က ဘာသာ​တရား​တွေအ​ပေါ်


ခြုံငုံ​မေးတာဖြစ်လို့ 


ဗုဒ္ဓဘာသာအ​နေနဲ့  လိင်တူခြင်းစုံမက်မှု homosexuality ကို ဘယ်လိုသ​ဘောထားသလဲဆိုတာပါ။ 


ဗုဒ္ဓက လူ့အဖွဲ့အစည်းကို စဥ်းစာတဲ့အခါ 


ကာယကံ ၃ ပါး


ဝစီကံ ၄ ပါး


မ​​နောကံ ၃ ပါး​ပေါ်မှာပဲ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ 


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ လိင်တူစက်မက်သူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဆင်းရဲသားပဲဖြစ်ဖြစ်


ချမ်းသာသူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်ရှင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်သမားပဲဖြစ်ဖြစ် 


မ​ကောင်းတာကို ကျူးလွန်ရင် မ​ကောင်းတဲ့လူပါပဲ။ 


လိင်တူစုံမက်မှု homosexuality ကို


ဗုဒ္ဓက ​ပေတံ  ၁၀ ခုနဲ့တိုင်းပါတယ်။ 


အဲဒီ​  လူမှုကျင့်ဝတ် ပေတံ​ (Social Morality Criteria) တွေကို ဘယ်မှာ ​တွေ့ရသလဲဆိုရင်  မူလပဏ္ဏာသပါဠိ​တော်နဲ့ နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ် ပါဠိ​တော်မှာ  ဒုစရိုက်တရား ၁၀-ပါး ဆိုပြီး ​တွေ့ရပါတယ်။ 


လိင်တူစုံမက်မှု homosexuality ဆိုတာ 


(၁) သူ့အသတ်ကိုသတ်သလား


(၂) သူ့ဥစ္စာကို ခိုးယူတာလား၊ 


(၃) သူ့မယားကို သွားလာလွန်ကျူးတာလား ဆိုပြီး


အဲဒီသုံးပါးနဲ့ မကောင်းမှုကို ကိုယ်နဲ့ ပြုတဲ့  ကာယဒုစရိုက် ၃-ပါးနဲ့ ကျူးလွန်​နေတာလားဆိုတာ ဆန်းစစ်ရပါမယ်။ 


​​​နောက်ပြီး


(၄) မဟုတ် မမှန်တဲ့ စကားကို အမှန်အဟုတ် လို ​ပြော​နေတာလား 


(၅) သူနှစ်ယောက်တို့ရဲ့ အချစ်ကိုပျက်အောင် ကုန်းတိုက်​နေတာလား


(၆) အကြမ်းအတမ်း ငေါက်ငမ်းဆဲရေး​နေတာလား၊ 


(၇) အပေါ့အဖျင်း အနှစ်ကင်းတဲ့ စကားကို ပြော​နေတာလား ဆိုပြီး 


မကောင်းမှုကို နှုတ်ဖြင့်တဲ့  ဝစီဒုစရိုက် လေးပါးနဲ့ ဆန်းစစ်ရပါမယ်။ 


​နောက်ပြီး 


(၈) သူရဲ့ဥစ္စာကို ငါ့ဥစ္စာဖြစ်ရင် ကောင်းမှာပဲလို့  စိတ်ထဲမှာ အောက်မေ့​နေသလား


(၉) သူတစ်ပါးကို ငြိုးထား ရန်မက် နှိပ်စက်ရအောင် စိတ်ကကြံဆောင်​နေတာလား၊ 


(၁၀) ဝိပ္ပလ္လာသ အမြင်​တွေနဲ့ စိတ်ထား အယူမှား​နေတာလားဆိုပြီးလည်း 


မကောင်းမှုကို စိတ်နဲ့ ကြံစည်တဲ့ မနောဒုစရိုက် ၃-ပါးကို ကျူးလွန်​နေတာ လားဆိုတာ သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်ဖို့လိုပါတယ်။ 


ဗုဒ္ဓဘာသာက ဓမ္မအ​ပေါ် ပဲရပ်တည်ပညတယ်။ လူပုဂ္ဂိုလ်​တွေအ​ပေါ်မှာမျက်နှာမလိုက်ထားပါဘူး။ 


အ​ပေါ်က ဒုစရိုက် ၁၀ ပါးဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တည်ငြိမ်တဲ့ ဟန်ချကိကို ပျက်ယွင်း​စေပါတယ်။ 


လိင်တူစုံမက်ခြင်း homosexuality က


လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တည်ငြိမ်မှုဟန်ချက်ကို ပျက်ယွင်း​စေတယ်ဆိုရင် ဗုဒ္ဓဘာသာက


ဒုစရိုက်လို့သတ်မှတ်ပါတယ်။ 


ဗုဒ္ဓဘာသာက လူတစ်​ယောက်ရဲ့လွတ်လပ်စွာ ဖြစ်တည်ခွင့်ကို ကန့်သတ်​နေတာမဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်ကျင့်တရား​ဖောက်ဖျက်မှုကိုသာ ဒုစရိုက်လို့ သတ်မှတ်တာဖြစ်ပါတယ်။ 


​IGCSE ​မေးခွန်းကို ပြန်​ကောက်ရရင် 


ဘာသာ​ရေးပုဂ္ဂိုလ်​တွေက လိင်စုံမက်မှုကို ဘယ်လိုသ​ဘောထားသလဲဆိုရင် 


ဒုစရိုက် ၁၀ ပါးနဲ့ ညီမညီ ဆုံးဖြတ်သ​ဘောထားသင့်တယ်လို့ သာ​ဖြေရပါမယ်။ 


ဒုစရိုက် ၁၀ ပါးရှု​ထောင့်အရကြည့်ရင် 


လိင်တူစုံမက်ခြင်း homosexuality ကို သီးသန့်ကန့်သတ်ထားတဲ့ ဥပ​ဒေမျိုး 


ဗုဒ္ဓ ဘာသာက​နေ ထုတ်မထားဘူးဆိုတာပါပဲ။ 


ဗုဒ္ဓဝါဒအရ အကုသိုလ်ကံအရ ဖြစ်လာတဲ့ ဝဋ်ခန္ဓာကိုယ်ကို နည်းလမ်းမှန်တဲ့ညလမ်းညွန်မှုမ​ပေးပဲ ပစ်ပယ် ကန့်သတ်လိုက်မှာလားဆိုတာပါပဲ။ 


ခန္ဓာကိုယ်တည်​ဆောက်ပုံကိုပဲကြည့်ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းက​နေ ပစ်ပယ်လိုက်တဲ့အရာ​ရော လူ့အဖွဲ့အစည်းတရားမျှတမှု(social justice )ကို ဘယ်​လောက်​တောင်ချိုး​​ဖောက်လိုက်တာလဲ ဆိုတာပါ 


ထည့်သွင်းစဥ်းစားဖို့ပါ။ 


ဗုဒ္ဓက လူရဲ့ဖြစ်တည်ခွင့်​တွေကို ပယ်မြစ်ကန့်သတ်ဖို့ဆိုတဲ့ အချက်က​နေ မသွားဘဲ အကျင့်သီလတည်​ဆောက်မှု အပိုင်း ကသာ လူရဲ့ဖြစ်တည်ခွင့်ကို ချဥ်းကပ်တာ​တွေ့ရပါတယ်။ 


ဒါ​ကြောင့် လူပုဂ္ဂိုလ် နဲ့ အကျင့်သီလကို ကွဲဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။


ဘယ်လူပုဂ္ဂိုလ်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် အကျင့်သီလ​ဖောက်ပြန်ရင် ဒုစရိုက်သမားပါပဲ။


လိင်တူစုံမက်ခြင်း homosexuality က


အထက်က ​ဖော်ပြထားတဲ့ ဒုစရိုက်တစ်ခုခုကိုသာ​ဖောက်ဖျက်ရင် 


ဒုစရိုက်သမားပါပဲ။ 


ဘာမှ မ​ဖောက်ဖျက်​သေးရင်​တော့ သူ့ကို ဒုစရိုက် သမားလို့​တော့ စွပ်စွဲခွင့် မရှိပါဘူး။ 


လိင်တူစုံမက်စိတ်ရှိ​ပေမဲ့ အဲဒီဒုစရိုက် ၁၀ ပါး​တွေကိုသာ မကျူးလွန်ပဲ 


ကိုယ်ကျင့်တရားကို ထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုရင် အပြစ်တင်စွပ်စွဲခွင့်မရှိပါဘူး။ 


ဓမ္မ​ပေတံအရ  homoseuality ဆိူတဲ့ အဲဒီ​မေးခွန်း ကို ​ဖြေကြည့် ရင် အကျင့်သီလအထိုင်​ပေါ်မှာသာ ဗုဒ္ဓကရပ်တည်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး လူပုဂ္ဂိုလ် အသွင်သဏ္ဌာန်များ​ပေါ်မှာ  မရပ်တည်ထား​ကြောင်း အ​ဖြေထွက်ပါတယ်။ 


အကျင့်သီလနဲ့လူကို ခွဲခြားမြင်ပြီး 


လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တည်ငြိမ်တဲ့ ဟန်ချက်ကို အကျိုးသင့်အ​ကြောင်းသင့် ညီညွှတ်မျှတစွာ ဆုံးဖြတ်ခြင်း သာ ဗုဒ္ဓဝါဒဖြစ်​ကြောင်း ​​ဆွေး​နွေးပါတယ်။ 


လူကို လူလိုသာမြင်၍ 


ကိုယ်ကျင့်တရားကို ကိုယ်ကျင့်တရားဟု သာ ခွဲခြားမြင်နိုင်ပါ​စေ ​မေတ္တာရည်လျက်။ 


(အာကာမိုးသူ)


၁၀း၃၇ ည


၁၇.၉.၂၀၂၀ အိမ်

Thursday, November 20, 2025

ပန်းချီဆရာဝင်းဖေမြင့် (WPM) နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း

 


ပန်းချီဆရာဝင်းဖေမြင့် (WPM) နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း

◾️ပန်းချီကို ဘယ်အချိန်လောက်ကတည်းက စိတ်ပါဝင်စားခဲ့တာလဲဆရာ၊ ပြောပြပေးပါဦး။

ကျွန်တော်က ပန်းချီကို မူလတန်း ကျောင်းသားဘ၀ကတည်းက စိတ်ပါဝင်စားတယ်။ ကျွန်တော် မှတ်မိသရွေ့လေးတန်းမှာ ဖတ်စာအုပ်ထဲက ပန်းချီပုံတွေ ကူးရေးတယ်။အလယ်တန်းရောက်တော့လည်း ဆရာမရှိဘူး။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်လျှောက်ရေးတယ်။

မှတ်မိတာတော့ အထက်တန်းကျောင်းရောက်တော့ ရှုမ၀မဂ္ဂဇင်း၊ သွေးသောက်၊ မြ၀တီ မဂ္ဂဇင်းတွေထဲက ပန်းချီပုံတွေ ကူးရေးတယ်။ ဦးသောင်းဟန်၊ ဦးကိုလေး၊ ဦးစန်းလွင်တို့ရဲ့ပန်းချီကားတွေကို ကူးရေးတာ။ ၁၀ တန်း အောင်တော့ကျွန်တော် မကွေးကောလိပ်ရောက်တယ်၊ ကောလိပ်ရောက်တော့လည်း ဆရာမရှိသေးဘူး။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ရေးနေတာ။

Second  Year အောင်တော့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ရောက်လာတယ်။အဲဒီမှာ ဆရာ ဦးလွန်းကြွယ်က တက္ကသိုလ် ပန်းချီသင်တန်း ဖွင့်တယ်။ အဲဒီမှာ သင်တန်းစတက်တယ်။ ၁၉၆၈-၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်အထိပေါ့။ ဦးလွန်းကြွယ်ဆီက အခြေခံပန်းချီပညာကို ရတာပေါ့။

ဘွဲ့ရပြီးတော့ ပန်းချီတွေ ရေးနေတယ်၊ ဆီဆေးမရေးသေးဘူး။ကျွန်တော့်သူငယ်ချင်းတွေဖြစ်တဲ့ ကိုတင်ဝင်း၊ ကိုဖေညွန့်ဝေတို့က မန္တလေး ပန်းချီကျောင်းဆင်းတွေ။ သူတို့က ပန်းချီပြပွဲတွေလုပ်နေတော့ အားကျတာပေါ့။ သူတို့က ဆီဆေးတွေရေးတယ်။

ကျွန်တော် ဆီဆေးမရေးသေးဘူး၊ အားကျတယ်။ ငါလဲရေးမယ်၊ပြပွဲတွေလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ရှိတယ်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်မှာ ကျွန်တော့်အိမ်က ပိုက်ဆံတောင်းပြီး ပိတ်တွေ၊ ဆီဆေးတွေ ဝယ်ပြီး ဆီဆေးစရေးတယ်။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်မှာ ဆရာဦးနန်းဝေ ဦးဆောင်တဲ့တပေါင်းပန်းချီပြပွဲမှာ ပထမဆုံးစပါတယ်။

တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေနဲ့ တက္ကသိုလ်ဆရာ ဦးနန်းဝေနဲ့ အတူပြတာ။ကျွန်တော်က ကျောင်းသားဟောင်းအနေနဲ့ ဝင်ပြတယ်။ပန်းချီပြပွဲတွေကို နှစ်စဉ်ပြတယ်။ ဦးကြီးမြင့်စော၊ အောင်

ကျော်မိုး၊ စံမင်း၊ မောင်သိဒ္ဓိ၊ တင်မောင်ဦးတို့နဲ့အတူ အုပ်စုပွဲတွေပြတယ်။

များသောအားဖြင့် တက္ကသိုလ်ကလိပ်ခုံးခန်းမမှာပြတာများတယ်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှာ ဆရာကြီးဦးသိန်းဟံဆီမှာဆီဆေးရေးနည်း သင်တယ်။ မောင်ဩ၊ ကိုလှိုင်ဘွားတို့ရဲ့ဆရာပေါ့။ ဆရာဦးသိန်းဟံဆီမှာ ဆီဆေးရေးနည်း ပညာကိုသင်ခဲ့တယ်၊ အလင်းနဲ့ အမှောင် အကြောင်းလည်း သူ့ဆီမှာသင်ခဲ့တယ်။

နောက် ဆရာပေါ်ဦးသက်နဲ့ တွေ့တယ်။ သူကလည်းပန်းချီသင်တန်းဖွင့်တော့ ကျွန်တော် တက်သေးတယ်။ ရန်ကုန်ပန်းချီကျောင်းက သင်တာက မျက်စိနဲ့ မြင်တာကို တူအောင်ရေးတဲ့နည်း၊ မန္တလေးကျောင်းက စိတ်အမြင်နဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်တာ မတူ ဘူးပေါ့နော်။

ဆရာဦးပေါ်ဆီက စိတ်အမြင်နဲ့ ရေးတာကိုကျွန်တော် ရလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ ၁၉၇၉ ခုနှစ်မှာ တစ်ကိုယ်တော်ပြပွဲလုပ်တယ်။ ဆီဆေးတွေနဲ့ပဲပြတယ်။ ပန်းချီကား သုံးကားရောင်းရတယ်။ ကား ၃၀ ကျော် ပြတယ်။ကျွန်တော် အဲဒီပန်းချီပြပွဲပြပြီး ရှက်သွားတယ်။

အဲဒီတုန်းကဘာတွေရေးလဲဆို မြန်မာမှု၊ ကျောင်းကန်ဘုရား၊ လယ်ယာလုပ်ငန်း၊ မင်းသမီးကတာ၊ တိုင်းရင်းသားပုံတွေ၊ ရွှေတိဂုံစေတီပုံတို့ရောင်းရမယ့် အကြောင်းအရာတွေပဲ ရေးပြတယ်။ ကျွန်တော်ပန်းချီစာအုပ်တွေလည်း ဖတ်တယ်။

အထူးသဖြင့် အမေရိကန်ထုတ် The Artist Magazine ၊ International Artist ၊ Arts Newsစာအုပ်တွေကို မိတ်ဆွေတွေက အမေရိကားက ပို့ပေးတယ်။တစ်ကိုယ်တော်ပြပွဲ ပြတယ်ဆိုတာ ကိုယ်ဘာတွေတွေ့ထားလဲ၊ သိထားလဲ ဆိုတာကို ထုတ်ပြရတယ်။

ကျွန်တော့်ပထမဆုံးပြပွဲက ရောင်းတမ်းတွေ ရေးပြခဲ့တာဖြစ်နေတော့ ရှက်သွားတယ်။ ပန်းချီကားသုံးကားပဲ ရောင်းရတယ်။ ကိုယ်ဘာမှသိပ်မသိသေးဘဲနဲ့ ရောင်းရနိုင်လောက်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ၊ တိုင်းရင်းသားတွေ၊ မြန်မာမှုတွေ၊ ရှုခင်းတွေကို ရေးပြီး ပြတာဆိုတော့လေကျွန်တော် ရှက်သွားတယ်။

ရှက်ပြီးတော့ တစ်ကိုယ်တော်ပြပွဲကိုမပြဖြစ်တာ နှစ်ပေါင်း(၂၀)ကြာသွားတယ်။ အုပ်စုပွဲတွေကိုတော့ အခါအားလျော်စွာ ဝင်ပြတယ်။၁၉၇၉ ခုနှစ် ပထမအကြိမ် တစ်ကိုယ် တော်ပြပွဲပြီးကတည်းက နှစ်(၂၀)တိတိ တစ်ကိုယ်တော်ပြပွဲ မပြရဲတော့ဘူး။

ကျွန်တော် သဘာ၀ကြီးကို လေ့လာတယ်။ ဆီဆေး အကြောင်းကိုနှံ့နှံ့စပ်စပ် လေ့လာတယ်။ ရေးနည်းတွေ အမျိုးမျိုးရေးကြည့်၊စမ်းကြည့်တယ်။ Sketch ပုံကြမ်းတွေ အများကြီး လုပ်တယ်။မိုးကောင်းကင်ကို ကြည့်ရေးတယ်၊ လယ်ကွင်းတွေ ကြည့်ရေးတယ်၊ဈေးတွေ ကြည့်ရေးတယ်၊ ကော်ဖီပန်းကန်ကြည့်ရေးတယ်၊ကိုယ်စီးတဲ့ဖိနပ်ကို ကြည့်ရေးတယ်။

မျက်စိထဲ တွေ့ရာ စိတ်ထဲငြိနေတာတွေကို ပုံကြမ်းတွေ ရေးမှတ်တယ်။ ဖောင်တိန်၊ ခဲတံ၊ မင်၊Pastel ၊ ရေဆေး၊ ဆော့ပင်၊ ဆီဆေးနဲ့ ရေးတဲ့ ပုံကြမ်း Sketch တွေအများကြီးရှိတယ်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှာ ငါ့ပုံကြမ်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ပုံကြမ်းတွေပြမယ်ဆိုပြီး ပုံ ၁၀၀ ကို လောကနတ်ပန်းချီပြခန်းမှာ ဒုတိယတစ်ကိုယ်တော်ပွဲ ပြတယ်။

လူတွေက အရမ်းသဘောကျတယ်။ အများကြီး ဝယ်ယူအားပေးတာလည်းရှိတယ်။နှစ်(၂၀)ကျော်ကြာမှ နောက်ထပ် တစ်ကိုယ်တော်ပြပွဲမှာကိုယ်လေ့လာမှတ်သားထားတာကို ပြဖြစ်သွားတယ်။ ကျွန်တော့်ဘ၀မှာ ထူးခြားချက်တစ်ခု၊ အမှတ်တရတစ်ခုလို့ ပြောလို့ရတယ်။

ဆီဆေးမီဒီယံကို ဘယ်လိုကြောင့် အရေးများတာလဲဆိုတာပြောပြပေးပါဦး ဆရာ။

ရေဆေးကတော့ အခါအားလျော်စွာ ရေးတယ်။ အခရိုင်းလစ်ကို ရေးကြည့်တယ်။သူက မီဒီယံကတော့ အခြောက်မြန်တယ်၊ကျွန်တော် သဘောမတွေ့ဘူး၊ သိပ်မရေးတတ်ဘူး။ ဆီဆေးကတော့ ကျွန်တော် တော်တော် ရေးတတ်တယ်။

အဲဒီလို ရေးနေရင်းနဲ့ကျွန်တော်က မိုးကောင်းကင်ကြီးကို စိတ်ဝင်စားတယ်၊ နေ့တိုင်းကြည့်တယ်၊ ရာသီမရွေးကြည့်တယ်။ ကြည့်ရင်းနဲ့ မိုးကောင်းကင်ကြီးကို ပန်းချီဆွဲဖြစ်တာပေါ့။ မိုးကောင်းကင်ကြီးက တိမ်ရှိမှကြည့်လှတာပေါ့။ တိမ်ပန်းချီကားတွေ အများကြီးရလာတယ်။

ရန်ကုန်မြို့ရဲ့တိမ်၊ ရှမ်းပြည်ကတိမ်၊ ပုဂံကတိမ်၊ တိမ်တွေကမတူဘူး။ ရန်ကုန်မြို့က တိမ်က ပင်လယ်နဲ့ နီးတော့နိမ့်တယ်။အညာပုဂံကျတော့ တိမ်တွေက မြင့်တယ်။ မိုးကောင်းကင်အရောင်ကလည်း ရန်ကုန်က ကောင်းကင်အပြာနဲ့ ပုဂံကကောင်းကင်အပြာ၊ တောင်ကြီး၊ ကလောက ကောင်းကင်အပြာမတူဘူး။

တောင်ကြီး၊ ကလောက ကောင်းကင်ပြာက အေးတဲ့အပြာ။ ပုဂံက ပူတဲ့အပြာ။ ရန်ကုန်က ကောင်းကင်က မပူတဲ့အပြာ။အရောင်နာမည်နဲ့ ပြောရရင် ရန်ကုန်ကောင်းကင်က Cobalt blue ။ ရှမ်းပြည်ရဲ့ ကောင်းကင်အပြာက Cerulean blue၊ ပုဂံကောင်းကင်အပြာက Ultramarine blueပေါ့။

ကောင်းကင်က အပြာမှာတောင်ကောင်းကင်အပြာချင်း မတူတာ သိလာတယ်။တိမ်တောင်၊ တိမ်လိပ်တွေ တိမ်မျှင်တွေ တိမ်ရဲ့နေ့ ၊ ည ပြောင်းတဲ့ အရောင်အမျိုးမျိုး တွေ့လာတယ်။ မိုးကောင်းကင်ကိုကြည့်ပြီး ကျွန်တော်ပန်းချီတွေရေးဖြစ်တာ အများကြီးဖြစ်လာတယ်။

တိမ်တွေရဲ့အလှတွေကို ပန်းချီကားအဖြစ် ရေးဖွဲ့ပြီး တိမ်ပြာဆိုပြီး ပြပွဲကို ၂၀၀၀ပြည့်နှစ်မှာ ပြတယ်။ ဒါကလည်း အမှတ်တရပါပဲ။

ကျွန်တော်က portrait တွေ ရေးခဲတယ်။ အပျော်ပဲရေးတာ။ များသောအားဖြင့်ပန်းချီအသိုင်းအဝိုင်းက သူငယ်ချင်းတွေကိုပုံကြည့်ရေးပေးတယ်။ ရေဆေး၊ pastel၊charcoal ၊ ဆီဆေးနဲ့ ရေးတယ်။ နောက်ရင်းနှီးတဲ့လူတွေက portrait အပ်တော့ နည်းနည်းပါးပါး ရေးပေးတယ်။

portrait ရေးတာလက်ဝင်တယ်၊ ခက်တယ်၊ တာဝန်ကြီးတယ်။ဒါပေမဲ့ ဘာလို့လဲမသိဘူး  portrait တွေ ရေးမိ သွားတယ်။ ပန်းချီအသိုင်းအဝိုင်းက လူတွေရဲ့ portrait  တွေ အပ်တာက လေး၊ ငါးပုံလောက်ပဲရှိတာ။ ရေးရင်းနဲ့ များလာတော့ ကျွန်တော် portrait  (၁၀၀) ပြပွဲလုပ်တယ်။

ကျွန်တော့်ဘ၀မှာ အထူးခြားဆုံး အမှတ်တရ ပန်းချီပြပွဲသုံးပွဲပါပဲ။

◾️ဆရာ့ရဲ့ (၂၆) ကြိမ်မြောက်မှာ Abstract လက်ရာတွေ ချပြဖြစ်ပုံကိုလည်း ပြောပေးပါဦး။

ဒီပွဲကလည်း အင်မတန် ထူးခြားတယ်ပြောလို့ရတယ်။ တစ်ခါတလေ စိတ်လိုလက်ရရှိမှ တစ်ကားစ၊ နှစ်ကားစလောက်ပဲ ရေးတော့တယ်။  Abstractပန်းချီက ဘယ်ကပေါ်လာလဲ၊ ဘယ်ကစဖြစ်လဲဆိုတာ လေ့လာတယ်၊စာတွေဖတ်တယ်။

Abstract ပန်းချီက ရုရှားပန်းချီဆရာ Kandinsky က စတယ်လို့ ပြောရင် ဖြစ်တယ်။ ရုရှားပန်းချီဆရာ Kandinskyက ဂျာမနီပန်းချီဆရာတွေနဲ့ ပေါင်းပြီး ပန်းချီလာရေးတယ်။ သူက Vincent Van Gogh တို့ကို အားကျပြီး ခပ်ကြမ်းကြမ်းနဲ့ စုတ်ချက်ကြမ်းကြမ်းတွေ ရေးဟန်၊ expressionism တွေ ရေးတာပေါ့။

တစ်ရက် သူက ပန်းချီရေးနေရင်းနဲ့လမ်းလျှောက်ထွက်သွားတယ်။ ပြန်လာတော့ခုနက ရေးခဲ့တဲ့ ပန်းချီကား မရှိတော့ဘဲ ပန်းချီကားအသစ်တစ်ချပ် ရောက်နေတယ်။သူကြည့်ရင်းနဲ့ တော်တော်ကြည့်ကောင်းတဲ့ပန်းချီကားဖြစ်နေတယ်။

ဒီပန်းချီကား ဘယ်သူလာရေးသွားလဲမေးတော့ တစ်ယောက်မှမလာဘူးပေါ့။ ကြည့်ရင်းနဲ့ သူရေးတဲ့ကားကဇောက်ထိုးဖြစ်နေတာ။ တစ်ယောက်ယောက်က ကြည့်ပြီး ဇောက်ထိုးထားသွားတာ။ သူကအံ့ဩသွားပြီး သဘောကျသွားတယ်။ ခုနကသူရေးထားတဲ့ကား ဇောက်ထိုးထားတာ ဘာမှမသိဘဲ ပန်းချီကားအဖြစ် သူသဘောကျနေတယ်။

ပန်းချီကားဆိုတာ တိုက်ဖြစ်မှလား၊ အိမ်ဖြစ်မှလား၊ ဘုရားကျောင်းဖြစ်မှလား၊ သစ်ပင်ဖြစ်မှလား၊ တိမ်ဖြစ်မှ ပန်းချီကားလားဆိုပြီး သူတွေးရင်းနဲ့ ပန်းချီကားဆိုတာ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်းတွေရေးမှ မဟုတ်ဘူး၊ မတူတဲ့ အရောင်တွေဆန်းကြယ်စွာ ပေါင်းစပ်နေလည်း ပန်းချီကားဖြစ်တယ်ဆိုတာ အတွေးပေါက်သွားတယ်၊စဉ်းစားမိသွားတယ်။

ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပန်းချီဆရာ ဦးခင်မောင်ရင်ဆိုတာ တစ်သက်လုံး Abstractရေးသွားတဲ့ ပန်းချီဆရာကြီး။နောက်ဦးဝင်းဖေလည်း Abstract ပန်းချီဆရာအနေနဲ့ နာမည်ကြီးတယ်။ ဦးခင်မောင်ရင်ကအင်္ဂလိပ်စာ အတော်ဖတ်တယ်။ သူက Abstract မှာ နှစ်မျိုးပဲရှိတယ်။ Soft Edge နဲ့Hard Edge တဲ့။

အနား၀နဲ့ အနားဖြတ်ပေါ့။

အနား၀ဆိုတာ စုတ်နဲ့ရေးတယ်၊ ဆေးတွေလောင်းတယ်။ အနားဖြတ်ဆိုတာကတော့တိတိကျကျ ရေးတာပေါ့။ အနားတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရေးတာမျိုးပေါ့။ ဦးခင်မောင်ရင်က အနား၀ကိုရေးတယ်။ ဦးဝင်းဖေက အနားဖြတ် ရေးတယ်။ မတူကြဘူးပေါ့။ မရောဘူး။

ကျွန်တော်ကလည်း Square ကို သဘောကျတော့ ဆီဆေးကိုလည်း ပိုနားလည်တယ်ဆိုတော့ ဆေးတွေ လောင်းချတယ်၊ ဖြန့်တယ်၊စီးဆင်းရာစီးတယ်။ ဒါက ကျွန်တော် လုပ်တာမဟုတ်ဘူး၊ သူ့အလိုလိုဖြစ်တာ။ အဲဒီထဲမှာမှ Square တွေကို ကြိုက်တဲ့ နေရာလေးကိုထည့်တယ်။

ပထမတော့ ရေဆေးနဲ့ လုပ်တယ်၊ နောက်တော့ ဆီဆေးနဲ့ လုပ်တယ်။ နိုဝင်ဘာလမှာတစ်ကိုယ်တော်ပွဲ လုပ်ဖို့ရှိတယ်။ ရက်ကလည်းနှစ်လ၊ သုံးလလောက်ပဲ လိုတော့တယ်။ ဒီနည်းကိုပဲ ရေးမယ်ဆိုပြီး ဆေးတွေလောင်းတယ်၊ ခြောက်အောင်ထားတယ်။

ပြီးတော့ Square လေးတွေကို ကြည့်ကောင်းအောင်နေရာချတယ်။ တစ်လအတွင်းမှာ ပန်းချီ ကား၅၀ ကျော် ရေးပြီးတယ်။ Abstract ကို ရေးရတာ ပိုပြီးစိတ်ပျော်ပြီးလွတ်လပ်မှုကို ပိုခံစားရတယ်။

◾️ရှေ့ဆက်ရော ဆရာ WPM အနေနဲ့ အနုပညာဖန်တီးမှုအပိုင်းမှာ ဘယ်လိုမျိုးဖန်တီးသွားဖို့တွေရှိပါသလဲ။

နောက်ဆို ကျွန်တော် Abstract ရေးနည်းကို သဘောကျတယ်။ အခုကတော့ Soft Edge နဲ့Hard Edge ပေါင်းပြီး ရေးတာပေါ့နော်။ ဒါနဲ့မတူတဲ့ နောက်ဖန်တီးမှုကို စဉ်းစားနေတယ်။ ရလာလို့ရှိရင်လည်း ဖန်တီးမှုအသစ်တွေကို ထပ်ရေးဖို့ရှိတယ်။

အရင်နဲ့ မတူတဲ့ပထမဆုံးအကြိမ် အနုပညာဖန်တီးမှုမှာ ကိုယ်လုပ်ချင်ရာလုပ်တဲ့ဟာကို သဘောကျပြီး ဝယ်ယူအားပေးလို့ ကြည်နူးဝမ်းသာပီတိ ဖြစ်ရပါတယ်။ ဘာနဲ့မှလည်းလဲလို့မရဘူး၊ နှိုင်းယှဉ်လို့မရဘူး။ ကျွန်တော် ထင်တယ် အနုပညာသမားတွေ အများကြီး ရှိတယ်။

စာပေ၊ ဂီတ၊ရုပ်ရှင်တွေ၊ အနုပညာဖန်တီးရှင် အမျိုးမျိုးထဲမှာ ပန်းချီဆရာတွေက ပီတိကို ခံစားမှုအရ

ဆုံး အနုပညာရှင်လို့ထင်တယ်။

◾️ပန်းချီကားဖန်တီးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူငယ်အနုပညာရှင်ကို မျှဝေအကြံပေးလိုတာမျိုးလည်း ဖြည့်စွက် ပြောပါဦး။

ကျွန်တော်ပြောချင်တာက နံပါတ် (၁)သဘာ၀တရားကို နားလည်အောင်ကြိုးစားပါ၊၊သဘာ၀ကြီးကို ကျေကျေ ညက်ညက် သိအောင်လေ့လာပါ။ (၂) သဘာ၀ကို လေ့လာပြီးရင်ကိုယ်ရေးမယ့် ဆေးအကြောင်းကို ကောင်းကောင်းနားလည်အောင် ကြိုးစားပါ။

ဆီဆေး၊ရေဆေး၊ Pastel ပေါ့ ကောင်းကောင်းသိအောင်စမ်းသပ်ပါ။ (၃) ပြီးရင်တော့ ငါဘာတွေ ဖန်တီး ရေးဆွဲမလဲ၊ ကိုယ် ရေးမယ့် အကြောင်းအရာက ကိုယ်တကယ်နားလည်ထိတွေ့ ခံစားမှုရှိဖို့လိုတယ်။ နားလည်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ကိုယ်ကိုင်စွဲမယ့် မီဒီယံကိုလည်း တကယ်နားလည်တတ်ကျွမ်းအောင် အမြဲကြိုးစားအားထုတ်နေပါလို့ ပြောချင်တယ်။

လူတွေက အသံဂီတကို ခံစားနားလည်လွယ်တတ်တယ်။ အစားအသောက်တွေလည်း ပါးစပ်အရသာ ခံစားတတ်တယ်။ မျက်စိအရသာကျတော့ ခံစားတာအားနည်းတယ်။အဲဒီတော့ ပန်းချီကားတွေ၊ ဓာတ်ပုံတွေ၊ သဘာ၀ကြီးကို များများကြည့်ပေးပါလို့ပြောချင်တယ်။

စုရတနာ-တွေ့ဆုံမေးမြန်းသည်။

***စံတော်ချိန်သတင်းစာမျက်နှာမှကူးယူဖော်ပြသည်။

Tuesday, October 14, 2025

ဓားသွားမကြွေ၊ လှံမခွေဖို့

 


__________________________


■ စံအောင်ကျော်


(စံအောင်ကျော်သည် ဆောင်းပါးများကို အခါအားလျော်စွာ ရေးသားနေသူ ဖြစ်သည်)


ISP Column ဆောင်းပါးတွေကို တောက်လျှောက်ဖတ်လာခဲ့တာမှာ ထင်ပေါ်လာလို့ သတိထားမိတဲ့အကြောင်းအရာတခု ရှိလာတယ််။ ဒါကတော့ တော်လှန်ရေးရဲ့ အမည်းကွက်ပါ။ ကျနော်ကိုယ်တိုင်ကတော့ တော်လှန်ရေးနယ်မြေထဲမှာ ရှိနေတာမဟုတ်ပေမဲ့ တော်လှန်ရေးနယ်မြေထဲကနေ ပဲ့တင်လာထပ်တဲ့ အသံတွေကို နားထောင်ရမိတာကဖြင့် စိတ်အားလျော့ဖို့ကောင်းပါတယ်။


တော်လှန်ရေးဆိုတာဟာ အမည်းကို ဖယ်ရှားပြီး အဖြူနဲ့အစားထိုးဖို့ ကြိုးစားတဲ့ ဖြစ်စဉ်တခုလို့ ယေဘုယျမြင်ကြည့်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ တော်လှန်စိတ်ဓာတ်နဲ့ အမူအကျင့်တချို့ဟာ အမည်းထဲမှာပဲ ပျော်ဝင်နေကြတဲ့ပုံပါပဲ။ တော်လှန်ရေးနယ်မြေထဲကနေလာတဲ့ ဆောင်းပါးတချို့ကို နမူနာထုတ်ပြကြည့်ပါ့မယ်။


“စစ်ပွဲများအကြား ကိုယ်လွတ်ရုန်း ပြေးလွှားနေရသည့် သူတို့အဖို့ လက်ထဲတွင် ခြူးတပြားမှ ပါမလာ။ ဖုန်းလိုင်းပင်မမိသော အနေအထားတရပ်နှင့် ဖုန်းဆိုလျှင် ခလုတ်ပင် ကောင်းစွာမနှိပ်တတ်သော အဘိုးအဘွားများ၏ လက်ကိုင်ဖုန်းများပါမကျန် လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် သိမ်းယူသွားသည်”


ကရင်နီစစ်ဘေးရှောင်တဦးဖြစ်တဲ့ ဆူးငယ်ငယ်ရဲ့ ဆောင်းပါးရဲ့ကောက်စာပါ။ ‘သိမ်းယူသွားသည်’ဆိုတဲ့စကားလုံးက သာမန်အားဖြင့် စစ်တပ်ဘက်က ကျူးလွန်မှုတွေမှာ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့စကားလုံးပါ။ အခုကိစ္စမှာတော့ တော်လှန်ရေးဘက်ကလူတွေက လုပ်ဆောင်တာပါ။ ဒါ့အပြင် စစ်တပ်ကလူတွေမရှိတဲ့ မြို့ရွာတွေမှာ အများပြည်သူပိုင် ဆိုင်ကယ်၊ ရွှေထည်၊ ငွေကြေးနဲ့ အိမ်ထောင်ပရိဘောဂတွေ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ကိစ္စကိုလည်း ဆောင်းပါးရှင်က မေးခွန်းထုတ်ထားပါသေးတယ်။


နောက်တပုဒ်ကတော့ ရခိုင်ဘက်ကအကြောင်းအရာပါ။ NLD အစိုးရလက်ထက်မှာရော၊ စစ်အာဏာသိမ်းလိုက်ချိန်မှာရော ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရခိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်း AA က မြို့တွေ၊ ရွာတွေ၊ နယ်မြေတွေ အများအပြားသိမ်းပိုက်နိုင်ချိန်ရောက်ခဲ့ပြန်တော့လည်း ရခိုင်လူထုကတော့ ဆက်သွယ်ရေးကျိန်စာသင့်မှုထဲမှာ ဆက်ပြီးမွန်းကျပ်နေရတဲ့အကြောင်းကို ရေးထားတာပါ။ အဲဒီအချိန်မှာပဲ AA ကတော့ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကနေ လစဉ် ကျပ်သိန်းထောင်ချီရှိမယ်လို့ ဆောင်းပါးရှင်က ခန့်မှန်းပါတယ်။


တော်လှန်ရေးနယ်မြေထဲလာတဲ့ နောက်ထပ် ဆောင်းပါးတပုဒ်ကတော့ ‘ရယ်စရာပြောတာ မရယ်လိုက်ရဘူး’ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ရေးသားထားတဲ့ တော်ဝင်မောင်ရဲ့ ဆောင်းပါးဖြစ်ပါတယ်။ ဘဏ္ဍာငွေအကျပ်အတည်းတွေကြားထဲကနေ အရင်းအမြစ်နည်းပါးစွာနဲ့ တော်လှန်ရေးလုပ်ကြတယ်။ စာရေးသူက မရယ်ရဘူးဆိုပေမဲ့ သူ့ရဲ့စာတပိုဒ်ကိုဖတ်မိတော့ နာနာကျင်ကျင် ရယ်လိုက်မိပါတယ်။ ဆောင်းပါးမှာပါတဲ့အတိုင်းပဲ ဆွဲထုတ်ပြပါမယ်။


“တိုင်းရင်းသားဒေသမှာပဲ အခြေစိုက်တဲ့ တပ်ဖွဲ့တခုရဲ့ ခေါင်းဆောင်လုပ်သူဟာ တပ်ဖွဲ့ရဲဘော်တွေအတွက် ကျည်ကာဦးထုပ်ဝယ်မပေးဘဲ သူစီးတဲ့ကားကို ကျည်ကာတပ်ပါသတဲ့။ သူ့တပ်ဖွဲ့က ရဲဘော်တဦး ခေါင်းကို ကျည်ဆန်မှန်ပြီး ကျဆုံးတော့ ရဲဘော်လေးရဲ့ အသုဘအခမ်းအနားကို အဲဒီတပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်လုပ်သူက ကျည်ကာကားကြီးစီးပြီး ရောက်လာပါသတဲ့”


ဒီအကြောင်းအရာတွေကို ကြားသိရတာက တော်လှန်ရဲဘော်တွေရော၊ ပြည်သူတွေရောအတွက်တော့ မချိတင်ကဲဖြစ်စရာပါ။ လတ်တလောမှာပဲ ထွက်ရှိလာတဲ့ ဆောင်းပါးတပုဒ်ကလည်း တော်လှန်ရေးနယ်မြေထဲကပါပဲ။ လွတ်မြောက်နယ်မြေလို့ လွယ်လွယ်ခေါ်နေကြပေမဲ့ အဲဒီနယ်မြေထဲက သာမန်လူတွေအတွက် တကယ်ပဲ လွတ်မြောက်တာဟုတ်ရဲ့လားလို့ မေးခွန်းထုတ်ထားပြီး တော်လှန်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ သူတို့ရဲ့အဝန်းအဝိုင်းထဲက အခွင့်ထူးခံစားရနေတဲ့ကိစ္စကို မီးမောင်းထိုးထားတာပါ။


ဒါတွေဟာ အကြောင်းအရာတချို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအတွင်းက ပုပ်လို့ပေါ်လာတဲ့ တခြားအကြောင်းအရာတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ ဥပမာ လိင်အကြမ်းဖက်မှုလို၊ မူးယစ်နဲ့ လောင်းကစားလို ကိစ္စတွေ။


အခုဆို တိုင်းပြည်ဟာ အမှောင်ထဲမှာ စမ်းတဝါးဝါးနဲ့ ဒုက္ခများနေတာ ငါးနှစ်ထဲကို ဝင်လာခဲ့ပါပြီ။ အလင်းရောင်ကို ဘယ်အချိန် ပြန်ရမယ်ဆိုတာကိုလည်း ဘယ်သူမှ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ် ‘စစ်ဆင်ရေး ၁၀၂၇’ နဲ့အတူ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကနေ စတင်ခဲ့တဲ့ စစ်ရေးအောင်ပွဲတွေဟာ ပြည်သူတွေအကြားမှာ ဖျက်ခနဲအလင်းရောင်တွေ လက်စေခဲ့ပါတယ်။ လူထုတွေအနေနဲ့တော့ ကိုယ့်ကို နင်းခြေဖျက်ဆီးထားတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ အရှက်တကွဲအကျိုးနည်းမှုတွေကို ကြည့်မြင်ခွင့်ရခဲ့ကြတာမို့ လက်ခုပ်လက်ဝါးတီးပြီး ကျေနပ်ခဲ့ရတဲ့ကာလပါပဲ။  ဒါပေမဲ့ စိတ်မကောင်းစရာပါ။ အောင်ပွဲတွေအထပ်ထပ်ရလာ၊ နယ်မြေစိုးမိုးမှုတွေ၊ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်နိုင်မှုတွေ များလာတာနဲ့အတူ တော်လှန်ရေးအုပ်စုတွေအကြား နယ်မြေအငြင်းပွားမှုတွေ၊ လူမျိုးရေး အငြိုးအတေးတွေ စတာတွေအပြင် ပြည်သူအပေါ် အနိုင်ကျင့်တဲ့ကိစ္စ ပိုပြီးကြားလာရတယ်။ ဒါ့အပြင် စစ်အောင်ပွဲတွေနဲ့အတူ တွဲပါလာတဲ့တော်လှန်အရသာချိုမြမြမှာ ယစ်မူးနေမှုတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။


အဲဒီအခြေအနေတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ဝေဖန်ထောက်ပြတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း အဲဒီဝေဖန်ထောက်ပြမှုတွေဟာ သက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ နားထဲကို ရောက်မှ ရောက်ပါလေစပါပဲ။ လူ့သဘာဝအရမှာလည်း ထိတ်ထိတ်ကြဲအောင်မြင်နေချိန်မှာ သွားပြီးဝေဖန်တာမျိုးဟာ အရာထင်ဖို့ခက်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆို အောင်မြင်မှုအခိုးအငွေ့တွေ ပိတ်ကာနေတတ်လို့ပါပဲ။ 


တနေ့ကပဲ အွန်လိုင်းမှာ ပျံ့နှံ့လာတဲ့ ဖြစ်ရပ်တခုကလည်း အခုအကြောင်းအရာနဲ့ ချိတ်ဆက်နေပါသေးတယ်။ ဗီဒီယိုဖိုင်ကိုရော၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကိုရော ကြည့်မိဖတ်မိသလောက်ကတော့ မန္တလေးတိုင်း စဉ့်ကူးမြို့နယ်ထဲမှာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဆောင်ရွက်တဲ့ အနေအထားလို့ နားလည်ရပါတယ်။ ပြည်သူလူထုနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့ စကားအချေအတင်ဖြစ်ကြတာပါ။ အိမ်ရှင်မိသားစုဘက်က မှန်တယ်လို့ မဆိုလိုပေမဲ့ စကားများတဲ့အထိ မဖြစ်စေဘဲ တစ်ဖက်က မှန်သည်ဖြစ်စေ၊ မှားသည်ဖြစ်စေ ရည်ရည်မွန်မွန်နဲ့ ကိစ္စပြီးအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့လိုတာတော့အမှန်ပါပဲ။ လူ့သဘာဝမို့ စိတ်တိုတတ်တာဆိုပေမဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဝင်အနေနဲ့ ဒေါသကို အဆုံးစွန်ထိထိန်းထားနိုင်ဖို့ လေ့ကျင့်ထားဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။ မတော်တဆ လက်ပါတဲ့အထိ ဖြစ်လာတဲ့အခါ အရင်ဆုံးနစ်နာရမှာက လက်နက်မဲ့ပြည်သူဖြစ်နေလို့ပါပဲ။ တဖက်မှာလည်း အခုလိုမျိုးကိစ္စတွေမှာ လက်ကိုင်ထားရမယ့် ကျင့်ဝတ်တွေ၊ လုပ်ထုံးစည်းမျဉ်းတွေကိုလည်း စနစ်တကျ လေ့ကျင့်ထားဖို့လည်း လိုပါလိမ့်မယ်။


မကြာသေးခင်ကာလမှာတော့ စစ်တပ်ဟာ ရှိသမျှခွန်အား၊ နည်းနာအစုံနဲ့ ထိုးစစ်တွေ ပြန်လုပ်လာပါတယ်။ လက်လွှတ်လိုက်ရတဲ့ နယ်မြေတချို့ကိုလည်း ပြန်ယူနေပါတယ်။ ဒီအခြေအနေဟာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့စိန်ခေါ်မှုပါ။ ဘယ်သူနိုင်နိုင် ငါတို့ကတော့ ဘာမှမရဘူးဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးတွေ လူတွေထဲမှာ ရှိနေမယ်ဆိုရင်တော့ လူထုအနေနဲ့ အုပ်စုနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ စစ်ပွဲလို့သဘောထားပြီး စိတ်ပျက်စွာပဲ စောင့်ကြည့်နေရုံထက် ပိုတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီလိုအမြင်တွေ အမြစ်တွယ်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ဆိုးသွားပါပြီ။ ဒီတော့လည်း လူထုကပေးအပ်ခဲ့တဲ့ ယုံကြည်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားဖို့နဲ့ စွန်းပေနေတဲ့ အမည်းကွက်တွေကို ဆေးကြောဖို့ မဖြစ်မနေ လိုပါလိမ့်မယ်။


စစ်တက္ကသိုလ်ဆရာဟောင်းလည်းဖြစ်၊ ထင်ရှားတဲ့စာရေးဆရာလည်း ဖြစ်တဲ့ (ဦး)အောင်သင်းရဲ့ ကဗျာစာသားတချို့နဲ့ပဲ ဒီဆောင်းပါးကို အဆုံးသတ်လိုက်ပါမယ်။

“ပြည်သူ့နှလုံး၊ မသိမ်းကျုံးသော်

ပြည်သူ့ခွန်အား၊ မကိုးစားသော်

ဓားသွားကျိုးကြေ၊ လှံသွားခွေအံ့”


တော်လှန်ရေးရဲ့ တကယ့်အောင်ပွဲဆိုတာ လက်နက်အားနဲ့ နယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ရယူခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူလူထုရဲ့ နှလုံးသားကို သိမ်းပိုက်ရရှိခြင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာကို မမေ့ဖို့လိုပါမယ်။


[ယခုဆောင်းပါးသည် ISP-Myanmar ၏ အာဘော်မဟုတ်ဘဲ စာရေးသူ၏ အာဘော်သာဖြစ်ပါသည်။]


ISP_Column

Saturday, October 11, 2025

❝ လူတစ်ယောက်ကို ဘာကြောင့် အပိုင်းအပိုင်း ခု-တ်သ-တ်ရတာလဲ ❞

 


၁၉၉၉ လောက်တုန်းက The Sopranos ဆိုတဲ့ မှုခင်းရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်တွဲ ထွက်ဖူးတယ်။ Season နှစ်ခုနဲ့၊ အပိုင်း ၂၀ ပါတယ်။ အဲဇာတ်လမ်းထဲက ၂၀၀၇ မှာထွက်ခဲ့တဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်းတစ်ခန်းမှာဆိုရင် လူ-သတ်သမား Tony Sopranos က သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် အရင်းခေါက်ခေါက်ကို ရှော့ပစ်လိုက်တယ်။ ရိုးရိုးရှော့တာမဟုတ်၊ အပိုင်းပိုင်း ခုတ်-ဖြ-တ်ပြီးကို၊ ပြီးရင် အ-လောင်းကို ပုံဆိုးပန်းဆိုး (အရှော့ခံလိုက်ရသူကို မသိအောင်)ရစရာမရှိအောင်.. ခု-တ်ပစ်ပြီး အ-လောင်းကို ဖျောက်တယ်။ ဒီလိုမျိုး ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စရာဖြစ်စေတဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်းတစ်ခန်း ပါတယ်။


အဲဒါနဲ့ များမကြာမီ အမေရိကန် တောင်ပိုင်းမှာ လူသ-တ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ရော။ အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ်နဲ့ အသက် ၂၀ အရွယ် ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်က သူတို့အမေရင်းကို ခုတ်ပြီး အ-လောင်းဖျောက်ဖို့ ကြံစည်တာ။ ကံဆိုးချင်နေတော့ သူတို့ အ-လောင်းဖျောက်ဖို့ လုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ.. ရဲတွေနဲ့ တည့်တိုးတယ်၊ ညီအစ်ကို နှစ်ကောင်လုံး အဖမ်းခံလိုက်ရတယ်။ ရဲကလဲ စစ်တယ်၊ မင့်တို့ ဘာလို့အဲလိုလုပ်ကြတာလဲ စစ်တော့ The Sopranos ဇာတ်ကားကြည့်ပြီး အဲဒီပုံစံအတိုင်း အပိုင်းပိုင်းခု-တ်သ-တ်ချင်လို့ဆိုပြီးထွက်ဆိုတယ်။


◾အဲဒါနဲ့ ဆင်တူတဲ့ Mindhunter ဇာတ်ကားတို့၊ ပြီးရင် Conversations with a Killer: The Ted Bundy Tapes တို့၊ Night Stalker: The Hunt for a Serial Killer တို့ဆိုလဲ စိတ္တဇ ကွင်းဆက်လူသ-တ်သမားတွေအကြောင်း ပြန်ရိုက်ထားတာ။ ကြမ်းကြမ်းကြုတ်ကြုတ် လူသ-တ်နေကြသူတွေရဲ့ စိတ်နေသဘောထားတွေ၊ မှန်းရခက်တဲ့ အပြုအမှုတွေ၊ လောကကြီးကို မြင်တတ်ကြတဲ့ သူတို့ရဲ့အမြင်တွေအကြောင်းကို ပညာပေးအနေနဲ့ ပြန်ရိုက်ပြထားတာ။


ဒီနေရာမှာ မေးစရာမေးခွန်းတွေက အဲလို Horror Movie တွေ ကြည့်တိုင်း ဇာတ်ကားထဲမှာ ပါတဲ့ အနိဋ္ဌာရုံတွေဟာ လူ့စိတ်ကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းမျိုး မေးဖို့ရှိပါတယ်။ ခပ်တိုတို ပြောရရင် “ ပြောင်းလဲပစ်နိုင်တယ် ” လို့ ​ဖြေရမယ်။ ဒီလိုမျိုး လူ့စိတ်အမှောင်ဘက်ခြမ်းကို သိရှိနားလည်အောင် ပညာပေးအနေနဲ့ ပြန်ရိုက်တဲ့ဇာတ်ကားတွေကို အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်တဲ့သူတွေ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ နဂိုအခံထိခိုက်နာကျင်ဖူးတဲ့သူတွေ ကြည့်မိသွားတယ်ဆိုရင် ဦးနှောက်မှာ Neural Mirroring လုပ်တတ်ပါတယ်၊ မြန်မာလိုပြောရင် “ ပုံတူကူးတာ ” ပေါ့။


◾ဒီစာကို အစကတော့ မရေးဘူးပဲ ဆုံးဖြတ်ထားတာပါ။ ဒါ​ပေမဲ့ တစ်ဖက်မှာလဲ လူသ-တ်မှုတွေ၊ ဓား-ထိုးလုယက်မှုတွေ၊ မြန်မာပလာဇာလို လူစည်းကားတဲ့နေရာ (တကယ်) က ကားပါကင်မှာ နေ့ခင်းကြောင်တောင် အသ-တ်ခံရတဲ့အမှုတွေ စသဖြင့် အနိဋ္ဌာရုံပေါင်းစုံကို ကြားနေရ၊ မြင်နေရတော့ ကျွန်တော်အပါအဝင်၊ ဒီပြစ်မှုတွေက ဘာကြောင့် ဖြစ်ရတာလဲ၊ ဘာလို့ အဲလိုလုပ်ကြတာလဲဆိုတာ မေးခွန်းတွေ ထုတ်လောက်ကြမယ်ထင်ပါတယ်။ 


ဒါ့ကြောင့် ဒီစာထဲမှာ ဘာလို့ လူ-သတ်တာလဲ၊ အထူးသဖြင့် အခုမီဒီယာ ကယက်ရိုက်နေတဲ့ အပိုင်းပိုင်း ခု-တ်-သတ်ခံရတဲ့သတင်းမှာ လုပ်ခဲ့တဲ့သူက ဘယ်လိုလူမဆန်တဲ့စိတ်နဲ့ လုပ်တာလဲဆိုတာကို စိတ်ပညာ.. လေ့လာလိုက်စားသူတစ်ယောက်အနေနဲ့ သိသလောက်ပဲ မျှဝေလိုက်ပါတယ်။ စကားပလ္လင်ခံလိုတာက စာရေးသူဟာ ပညာသင် အဆင့်ပဲ ရှိသေးတာမို့ ဒီဆောင်းပါးကို.. ပြီးပြည့်စုံတဲ့ ဆောင်းပါးလို့ မမြင်စေချင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဆောင်းပါးဆုံးသွားတဲ့အခါ ❝ ဘာလို့ အပိုင်းပိုင်း ခုတ်-သတ်ရတာလဲ ❞ ဆိုတာကို သိသွားပါမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။


🔳

ပထမဆုံး ပြောလိုတာက နိုင်ငံရဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးက အားရစရာမရှိတာ၊ ပြည်သူ့လုံခြုံရေး (Public Safety) က စည်းပေါက်နေတာအပြင် ပြည်တွင်းစစ်တွေကြောင့်လို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ဒီအဆိုပြုချက်က အခြေခံလိုအပ်ချက်ပဲမို့.. ယတိပြတ်မှန်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ နိုင်ငံအတွင်း ပဋိပက္ခ အပွတ်အတိုက်များတာ၊ အုပ်ချုပ်သူတွေက ပြည်သူတွေအပေါ်မှာ အလေးမထားတာ စသဖြင့် အကြောင်းတရားတွေပေါ့။


ဒါဖြင့်.. နိုင်ငံရေးစနစ် ကောင်းတဲ့နိုင်ငံ၊ ပြည်သူ့လုံခြုံမှုကို ဦးစားပေးတဲ့နိုင်ငံ၊ လူသ-တ်မှုဆိုတာနဲ့ အရေးတယူပြုကြတဲ့နိုင်ငံ၊ ပြည်သူတွေကို အရေးထားတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ဒါမျိုး အခုကြားနေရတဲ့ သ-တ်ဖြတ်မှုတွေ မရှိဘူးလား မေးမယ်ဆိုလဲ အဖြေဟာ ရှိပါတယ်။ နည်းတာရယ်၊ များတာရယ်၊ တရားစီရင်ရေးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ကွာခြားသွားတာလဲ ပါမှာပေါ့။


တခြားတစ်ဖက်မှာလဲ.. ပုဂ္ဂိုလ်ရေး မုန်းတီးမှုတွေကလဲ ရှိလိမ့်မယ်။ ဥပမာ - အကြွေးမပေးနိုင်လို့ အကြွေးရှင်ကို သူသွားလေရာ.. ထောက်လှမ်းပြီး လူပြတ်ချိန် ရှော့လိုက်တာတို့၊ အချစ်ရေးကိစ္စမှာ ကိုယ့်ချစ်သူကထားခဲ့လို့ သူ့လက်ရှိရည်းစားကို ရှော့ပစ်လိုက်တာတို့၊ နိုင်ငံရေး မငြိမ်မသက်ချိန်မှာ ဝမ်းရေးခက်ခဲလာတာနဲ့အမျှ တခြားဟာထက် လုဖို့ ယှက်ဖို့ ငွေကို လူသ-တ်လောက်တဲ့နည်းနဲ့ ရှာဖွေတာတို့ အစသဖြင့် အကြောင်းတရားမျိုးစုံ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။


ဒါပေမဲ့ ဒီဆောင်းပါးမှာ Judiciary နဲ့ The Law of Rule လို့ဆိုတဲ့ တရားစီရင်ရေးနဲ့ ဥပဒေစိုးမိုးရေးအပိုင်းကို ပြောမှာမဟုတ်တာမို့ နည်းနည်းလေးကျော်သွားပါရစေခင်ဗျာ။


🔳 

အစောပိုင်းကို ပြန်ဆွဲပြောရရင်.. Nerual Mirroring လုပ်တဲ့ကိစ္စ၊ ဦးနှောက်က ပုံတူကူးယူနိုင်လားဆိုတဲ့ အချက်ပါ။


လူသားတွေရဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာ.. Mirrior Neuron ဆိုတာ ပါတယ်။ ဒီကောင်က ဦးနှောက်က တစ်ခုခု မှတ်ယူတော့မယ်ဆိုရင် အားပေးအားမြှောက်လုပ်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ပိုရှင်းသွားအောင် ပြောရရင် ကိုယ်မဟုတ်တဲ့ တခြားတစ်ယောက်ရဲ့ အသံတွေ၊ အမူအရာတွေ၊ ကိုယ်ဟန်ကိုယ်ပန်တွေကို လိုက်တုတာနိုင်မျိုးဟာ Mirror Neuron ကြောင့်ပါ။


လူစင်စစ် ခွေးလို ဟောင်နိုင်တာ၊ ကြောင်လို မြောင်အသံနဲ့ ငြီးပြတတ်တာ၊ အဆိုတော် မိုက်ကယ်ဂျက်ဆင်အတိုင်း လိုက်ကပြနိုင်တာ၊ မက်ဆီရဲ့ ကစားဟန်အတိုင်း ဘောလုံးကစားပြနိုင်တာဟာ ဦးနှောက်က “ ပုံတူကူးယူပြ ” နိုင်တဲ့ဥပမာတွေပဲ။


◾လူတွေရဲ့ အပြုအမူကို လေ့လာတဲ့စိတ်ပညာ Albert Bandura ကလဲ Mirror Neuron အကြောင်းကို စမ်းသပ်ဖူးပါတယ်။


လူကြီးတစ်ယောက်က BoBo အရုပ်တစ်ရုပ်ကို ကလေးတွေ အရှေ့မှာ ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း ရိုက်ပုတ်ပြတယ်။ အဲဒါကို ကလေးတွေကလဲ BoBo အရုပ်ကို သူတို့ အားရှိသလောက် ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းပဲ ပြန်ရိုက်တာကို တွေ့ရတယ်။


အမှန်က ဒီလိုမျိုးဦးနှောက်က ပုံတူကူးယူတတ်တဲ့အကျင့်က မွေးရာပါဗီဇလို့ ဆိုရမှာပါ။ ဒီနေရာမှာ တစ်ခုမှတ်ထားစေလိုတာက လူတကာရဲ့အပြုအမူတိုင်းကို ကျွန်တော်တို့က လိုက်ပြီး အတုမြင်အတတ်သင်၊ တစ်နည်း ပုံတူကူးယူနေတာ အမြဲတမ်းလားဆိုလဲ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်စိတ်က ထိုက်တန်တယ်၊ မတန်တယ်ထင်မှ လိုက်ပြီး ကူးယူတတ်တာမျိုးပါ။


အထူးသဖြင့် အောင်မြင်နေတဲ့လူတွေရဲ့ စကားပြောဆိုပုံတွေ၊ နာမည်ကြီးနေတဲ့လူတွေရဲ့ ဖက်ရှင်အတိုင်း လိုက်ပြီးဝတ်စားဆင်ယင်တာတွေ၊ ချမ်းသာနေတဲ့လူတွေရဲ့ ငွေရှာ ငွေစု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပုံစံတွေ.. စသဖြင့် ကိုယ်က ထိုက်တန်ပါတယ်ထင်ရင် လိုက်တုပါတယ်။ ဆိုးတာတွေကို ပုံတူကူးတာကလဲ ဒီသဘောပဲ၊ ကိုယ့်အတွက် စိတ်ကျေနပ်မှုတစ်ခု ပြန်ရတယ်ဆိုတဲ့ ထိုက်တန်မှုမျိုးနဲ့ ဆိုးတာ ပေတာမျိုး တုပါတယ်။


ဒီအချက်ကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်နဲ့ ရန်ငြှိုးရန်စ မရှိဘဲ (ရှိခဲ့ရင်တောင်) ကိုယ် ကြည့်ဖူးတဲ့ဇာတ်ကား၊ ပုံဝတ္ထု၊ ရုပ်ပြ စတဲ့နေရာကနေ လာတဲ့ အနိဋ္ဌာရုံမြင်ကွင်းတွေကို ကိုယ့်မသိစိတ်ထဲမှတ်ပြီး ပြန်အသုံးချတာကို တွေ့ရမှာပါ။ The Sopranos ဇာတ်ကားကို ကြည့်ပြီး သူတို့အမေရင်းကို သွေးအေးအေးနဲ့ ပြန်သ-တ်သွားတဲ့ ညီအစ်ကိုတွေရဲ့ ဖြစ်ရပ်ဟာလဲ ဒီသဘောပဲ။ အလားတူ ပုံစံတူဖြစ်ရပ်တွေလဲ ကမ္ဘာနေရာအနှံ့မှာ အများကြီးရှိပါတယ်။


◾နောက်တစ်ခု၊ ဦးနှောက်က ပုံတူကူးယူတဲ့အခါမျိုးမှာ Trend ကိုလဲ လိုက်တတ်တယ်။


ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေတုန်းက.. အွန်လိုင်းပေါ်မှာ သမီးရည်းစားချင်း ကတ်ကြေးနဲ့ ထိုး-သတ်တဲ့ဖြစ်ရပ်တွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ကြားခဲ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် ကောင်လေးက သူ့ကိုထားခဲ့လို့ဆိုပြီး သူ့ရည်းစားဟောင်းကို ရှော့ပစ်လိုက်တာမျိုးတွေ၊ အဲဒီဖြစ်ရပ်မတိုင်ခင်ဆိုလဲ.. ရည်းစားဟောင်းကို ဘယ်လိုပြန်တုံ့ပြန်ရမယ်ဆိုတဲ့ စာတွေ၊ မှုခင်းတွေ အများကြီး တွေ့ရတယ်။


တလောကဆို ဗီယက်နမ်က အပိုင်းပိုင်း ခုတ်-သတ်ပြတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင် အများစု လိုင်းပေါ်မှာ ​ပျံ့လာတာ တွေ့ရတယ်။ Policy တွေ ဘာမှ မပေးထားတဲ့ တယ်လီဂရမ်တို့၊ Dark Web ထဲမှာ အဲဒါတွေ အများကြီး။ အသိတစ်ယောက် လာပို့လို့ ကြည့်လိုက်တာ၊ တော်ရုံအသည်းမာတဲ့ ကိုယ်တောင် ကြက်သီး ဗြန်းခနဲထသွားတယ်။ တစ်ပုဒ်ပြီးတစ်ပုဒ်ကြည့်လိုက်တော့ အဲမှာ သတိထားမိတာတစ်ခု သွားတွေ့တယ်။


သ-တ်တဲ့သူက.. ဓ-ားအကြီးကြီးတစ်ချောင်းကို ကိုင်ထားတယ်။ သ-တ်ဖို့ အားပေးတဲ့သူက.. အပြာကားကို ဖွင့်ရင်း လိင်အာသာဖြေနေတယ်၊ ဖြေရင်း လိင်စိတ်တက်လာတဲ့အချိန် သ-တ်တဲ့သူက လည်မျိုကို အစိမ်းလိုက်ကြီး ခု-တ်ချပစ်လိုက်တာ၊ သွေးဆိုတာ ဖြာခနဲပဲ။ နောက်ထပ် ဘာလုပ်သေးလဲဆိုတော့ ကိုယ်အင်္ဂါအစုံကို လှီးတယ်။ အပိုင်းလိုက် ခု-တ်တယ်။


ဒါက.. တစ်ယောက်ပဲလားဆို မဟုတ်ဘူး။ မတူညီတဲ့ လူတွေ၊ မိန်းကလေးရော ယောက်ျားလေးတွေရော ပါတယ်။ သူတို့လဲ အဲဒီဗီဒီယိုဖိုင်ကို ကြည့်ဖူး၊ မြင်ဖူးတယ်လို့ ယူဆလို့ ရတယ်။ မဟုတ်ရင် အဲလောက်ကြီး အရဲစွန့်ကြမယ်လို့ မထင်ဘူး။


◾တစ်ခါ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် Suicide ပြန်လုပ်ပြတဲ့ Vd ဆိုလဲ my day တွေမှာ Trend ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ တကယ်ဆိုးပါတယ်။ (မပြောပြတော့ဘူး)


ဆိုတော့ ဒီဖြစ်ရပ်မှန်တွေကို ကြည့်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် လူ့ဦးနှောက်ဟာ Trend အနောက်ကို.. လိုက်ပြီး ပုံတူကူးယူတတ်တဲ့ သဘောမှာ ရှိတယ်။ ဒီနေရာမှာ လူသ-တ်မှုတွေ ဖြစ်တာ၊ ကွင်းဆက်လူသ-တ်သမားတွေ ကျူးလွန်နေကြတာ၊ စိတ္တဇလူသ-တ်သမားတွေ လူသ-တ်တာ၊ လူသ-တ်မှု ဖြစ်စဉ်တွေဟာ ဦးနှောက်ရဲ့ Neural Mirrioring ကြောင့်ပဲလားဆို ဒီတစ်ခုကြောင့်တင် မဟုတ်ပါဘူး။ 


အဲဒါအပြင်ကို ဗီဇ၊ ပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျူးလွန်သူရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့လဲ ဆိုင်ပါတယ်။ ဒါဆို ဘယ်လိုဆက်နွှယ်နေလဲ။


🔳

လူသ-တ်မှုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းပြချက်မှာ ပထမဆုံးပြောရမယ်ဆိုရင် ဦးနှောက်အကြောင်းပဲ အရင်ပြောရမှာပါ။ ဦးနှောက် အပြင်လွှာရဲ့ အရှေ့ဆုံးမှာရှိတဲ့... Orbitofrontal Cortex က ကျွန်တော်တို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့၊ ဒေါသမထွက်အောင် ထိန်းချုပ်ပေးဖို့ အဓိက အလုပ်လုပ်ပေးတယ်။ အဲအပိုင်း အားနည်းနေသူဆိုရင် စိတ်တိုတာ၊ စိတ်ဆတ်တာ၊ ဝုန်းဒိုင်းကြဲတာ၊ နောက်ဆုံးကျ.. လူသ-တ်ဖို့ ဝန်မလေးတဲ့အထိ ဖြစ်စေတယ်။ 


မရှက်တမ်းဝန်ခံရရင် စာရေးသူ ဘုန်းမောင်ဦးကလဲ အဲလို အားနည်းနေသူတစ်ယောက်လို့ ဝန်ခံရမှာပါ။ သို့သော်လဲ လူသ-တ်လောက်တဲ့ထိ စာနာမှုကင်းမဲ့တာမျိုး ကျွန်တော့်မှာ မရှိသေးပါဘူး။ ဘာလို့ဆို.. ကျွန်တော့်မှာ စိတ်ဒဏ်ရာကြီးကြီးမားမားမရှိတာ၊ စာနာနွေးထွေးတတ်တဲ့ မိသားစုတွေ.. သူငယ်ချင်းတွေ.. လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ ရှိခဲ့ဖူးတာ၊ စာကောင်ပေမွန်နဲ့ထိတွေ့ဖူးတာ ဒါတွေကြောင့် လူသ-တ်လောက်တဲ့အထိ စာနာမှုမမဲ့သေးဘူးလို့ ဆိုရပါလိမ့်မယ်။


◾ဒီသဘောက လူသ-တ်သမားတစ်ယောက် ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းပြချက်ကို ကိုယ်နဲ့ယှဉ်ပြီး ဥပမာပေးတာလိုက်တာပါ။ အမှန်တကယ်တမ်း မျိုးရိုးဗီဇအပြင်.. လူတွေဟာ သူတို့ ကြီးပြင်းတဲ့မိသားစု၊ သူတို့ပေါင်းသင်းနေတဲ့လူတွေ၊ သူတို့ လိုက်စားနေတဲ့ပညာရပ်တွေနဲ့ သက်ဆိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။


မှုခင်းစိတ်ပညာရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Helen Morrison ပြုစုခဲ့တဲ့ သုတေသနစာတမ်းတစ်ခုမှာဆို လူသ-တ်သမား ၁၃၅ ယောက်ရဲ့ တူညီတဲ့စိတ်ဓာတ်နှစ်ခု ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ရပါတယ်။ ပထမတစ်ခုက ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ခရိုမိုဇုမ်း (chromosome) တွေ မူမှန်နေတာရယ်၊ နောက်တစ်ခုက လူသ-တ်သမားတိုင်းဟာ “ ထိုက်တန်လို့ ငါလုပ်တာ ” ဆိုတဲ့ Mindset ကို လက်ကိုင်ထားကြပါတယ်။


ခရိုမိုဇုန်း မူမမှန်တာ လူသ-တ်လောက်စေတဲ့အထိ ဖြစ်စေပေမဲ့ တချို့မူမမှန်တဲ့လူတွေက လူသ-တ်သမားတွေမဖြစ်ဘဲ တခြားနယ်ပယ်မှာ ကျော်ကြားနေတဲ့လူတွေ၊ လူတွေကို အကျိုးပြုနေတဲ့လူတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ Mr. Bean သရုပ်ဆောင်တဲ့ Rowan Atkinson လိုလူ၊ နက်ဗ်ကြော သိပ္ပံပညာရှင် James Fallon လိုလူတွေတောင် ပါနေကြတယ်။


◾ခရိုမိုဇုမ်းထက် ငယ်ဘဝမှာ မေတ္တာငတ်ခဲ့တာမျိုးတွေ၊ အဖေက နေ့စဉ်နဲ့အမျှ အမေ့ကို ရိုက်နေတာကို ခဏခဏ တွေ့ခဲ့ရတာတွေ၊ ကျောင်းတွင်း အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရတာတွေနဲ့ အများကြီးဆက်နွှယ်နေပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလိုမျိုး ဆိုးတာနဲ့ ကလေးငယ်တွေတိုင်းမှာ.. Orbitofrontal Cortex အားနည်းသွားပါတယ်။


ဒီ့အတွက်ပဲ လူတစ်ဖက်သားအပေါ် မှိုချိုးမျှစ်ချိုး ပြောပစ်ဖို့ ဝန်မလေးတာ၊ ကိုယ်ထိလက်ရောက်ရိုက်ဖို့ မရွံ့နေတာ၊ ကလေးဆို အနိုင်ကျင့်ဖို့၊ ဒီ့ထက်ဆိုးတာဆို မုဒိ-မ်းကျင့်ဖို့၊ ကျင့်ပြီး လူသ-တ် အကောင်ပျောက်ဖို့ လက်ရဲဇာက်ရဲလာတယ် ဆိုရမှာပါ။ နောက်တစ်ခုက.. ထိုက်တန်တယ်ဆိုတဲ့ Mindset ပါ။


Serial Killer (ကွင်းဆက်လူသ-တ်သမား) တွေ ကျူးလွန်မှုတွေကို ကြည့်လိုက်ရင် အများစုက ပုံစံချင်းဆင်တူကြပါတယ်။ အဲဒါထက် သူတို့လက်ကိုင်ထားတဲ့ စိတ်က တစ်ခါလုပ်လို့ ရရင်၊ ပထမတစ်ခါ ကျူးလွန်တာ လွယ်ကူသွားခဲ့ရင်၊ ဒါမှမဟုတ် သူတို့အတွက် လွတ်လွတ်လပ်လပ်ဖြစ်ခဲ့မယ်ဆိုရင် နောက်ထပ်ကျူးလွန်ဖို့ ဝန်မလေးတော့ပါဘူး။ ကိုယ်နဲ့ ရန်ငြှိုးရန်စမရှိတဲ့လူကိုတောင် ဆင်တူရာ လိုက်သ-တ်ပါတယ်။


◾နောက်တစ်ချက်က Transference ပဲ။ Transference ကို နားလည်အောင်ပြောရရင် ကိုယ့်ကို လုပ်သွားတဲ့သူက တစ်ယောက်၊ ကိုယ်ပြန်လုပ်သွားတဲ့သူက တစ်ယောက်။ အဲဒီမှာ ကိုယ်ပြန်လုပ် (ပြန်သ-တ်တဲ့သူ)က ကိုယ့်ကိုလုပ်သွားတဲ့သူနဲ့ ပုံစံချင်း သွားဆင်နေတာမျိုးတွေ ဖြစ်နေတာပဲ။


ဆိုပါစို့၊ ကိုယ့်ကို အသည်းခွဲသွားတဲ့ ကောင်မလေးပုံစံက အသားဖြူဖြူ အရပ်မြင့်မြင့် ဆံပင်ရှည်ရှည်။ ဒါကိုပဲ ကိုယ်က အသားဖြူဖြူ.. အရပ်မြင့်မြင့်.. ဆံပင်ရှည်တဲ့မိန်းမတွေ မြင်ရင် ရွံတယ်။ သ-တ်ပစ်ချင်လောက်အောင် မုန်းတယ်ဆိုတာမျိုး။ တကယ်တမ်း ကိုယ်မုန်းနေတဲ့လူက ကိုယ်နဲ့ ဘာရန်ငြှိုးရန်စမှ ရှိမနေဘူး။


နောက်ထပ် အဖေက အမေ့ကို လက်ပါလို့ ယောက်ျားယူဖို့၊ ယောက်ျားဆို ဘယ်ယောက်ျားမှမကောင်းဘူးလို့ မြင်ကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊ မုဒိ-မ်းကောင်ကြောင့် မလိုချင်ဘဲ ရခဲ့တဲ့ကိုယ်ဝန်ကို မွေး.. ပြီးရင် ကလေးက မုဒိ-မ်းကောင်နဲ့ တူနေတာ မြင်တိုင်း ကလေးကို အမုန်းတရားနဲ့ ပြောဆိုတဲ့မိခင်၊ ဒါတွေဟာ Transference တွေရဲ့ သဘောထဲမှာ ပါပါတယ်။


🔳

ဒီနေရာမှာ အများစု မေးခွန်းထုတ်ကြတာက ဘာလဲဆိုရင် အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒါမျိုးလုပ်နိုင်လားဆိုတာပါ။ အဖြေကတော့.. လုပ်နိုင်ပါတယ်။


◾၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ အင်္ဂလိပ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အသက် ၁၀ သာ ရှိသေးတဲ့ ကလေးနှစ်ယောက်က အသက် ၃ နှစ်ပဲ ရှိတဲ့ ကလေးကို သ-တ်တဲ့အမှု။ ဒီအကြောင်းကို Murder of Innocence ခေါင်းစဉ်နဲ့ Google မှာ သွားဖတ်လို့ရတယ်။


◾၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ ဂျာမဏီနိုင်ငံမှာ ကိုယ့်ရဲ့ မိသားစုဝင် ၅ ယောက်ကို ေ-သနတ်နဲ့ ရှော့ပစ်ခဲ့တဲ့အမှု၊ တရားခံကြည့်တော့ အသက် ၁၆ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီအ​ကြောင်းကိုလဲ Germany family murder 2002 teenager (Keyword) နဲ့ ရှာဖတ်လို့ ရပါတယ်။


◾၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ တောင်ကိုးရီးယားနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမှု၊ ကောင်လေးက ဆယ်ကျော်သက် ၁၇ နှစ်၊ အသ-တ်ခံရတဲ့သူက အတန်းဖော်။ ဒီသတင်းကို Comment မှာ ချထားပါတယ်။


ပြောချင်တာကတော့ ကလေးတွေဟာလဲ ကျူးလွန်နိုင်ပါတယ်။ Percentage တော့ နည်းတာပေါ့။ FBI စာတမ်းတွေအရ လူသ-တ်မှုတွေရဲ့ ၇ % လောက်က ကလေးတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒါကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ကလေးပဲ၊ ဒါမျိုးတော့ မလုပ်လောက်ဘူးလို့ ထင်လို့မရပါဘူး။


ဆယ်ကျော်သက် ကလေးတွေက လူကြီးတွေထက် ပုံတူကူးယူမှုအပိုင်းမှာ ပိုမြန်သလို၊ ပိုသွက်ပါတယ်။ အများစု ကွင်းဆက်လူသ-တ်သမားတွေဟာ ကြီးမှ ကျူးလွန်ကြတာထက် ငယ်ငယ်ကတည်းက လက်ဇလက်နတွေ ရှိနေတာ အများကြီးတွေ့ရတယ်။


📌 Ratsasan ဆိုတဲ့ အိန္ဒိယဖြစ်ရပ်မှန်ဇာတ်ကားကို သွားကြည့်ကြည့်ပါ။ ကွင်းဆက်လူသ-တ်သမားက လူကြီးဆိုပေမဲ့ သူငယ်ငယ်ကတည်းက မိန်းမတွေကို မုန်းတီးနေတဲ့လူ၊ အသက်ငယ်ငယ်နဲ့ မိန်းကလေးတွေမြင်ရင် သ-တ်ပစ်ချင်တဲ့စိတ်က သူ့ကိုယ်ထဲ စီးဆင်းနေတယ်။ စိတ်ဝင်စားဖို့လဲ ကောင်းသလို တစိမ့်စိမ့် ကျောချမ်းဖို့လဲကောင်းတယ်။


🔳

ဒါဆို ဒီလို လူသ-တ်မှုတွေကို လျော့လာအောင် ဘယ်လို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မလဲ။ ပပျောက်သွားအောင် လုပ်ဖို့ဆိုတာ အဖက်ဖက်က ပြည့်စုံနေရမှာမို့ အတတ်နိုင်ဆုံး လျော့ကျအောင်ပဲ အရင်လုပ်ရမှာပါ။


ဖြစ်နိုင်ရင် အနိဋ္ဌာရုံဖြစ်စေတဲ့ ဇာတ်ကား၊ ဝတ္ထု၊ ဓာတ်ပုံတွေကို မကြည့်တာပိုကောင်းပါတယ်။ Psychopath ကို အသားပေးရိုက်တဲ့ဇာတ်ကား၊ ပုံဖော်ထားတဲ့ ဝတ္ထုတွေရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က လူ့စိတ်အမှောင်ခြမ်းကို နားလည်အောင် ချပြဖို့ပါ။ မကြည့်တတ်ဘူးဆိုရင်.. အတုခိုးတတ်ပါတယ်။ လုံးဝ မကြည့်ရဘူးလို့တော့ မပိတ်ပင် မတားမြစ်ချင်ဘူး။


ကြည့်တဲ့သူက အသက်မပြည့်သေးတဲ့သူဆိုရင် အန္တရာယ် အင်မတန်များပါတယ်။ အဲဒါထက်ဆိုးတာက ဇာတ်လမ်းမှာပါတဲ့ ဇာတ်ဝင်ခန်း၊ ဇာတ်ကားထဲက လူသ-တ်သမားတွေရဲ့ပုံစံ၊ လူသ-တ် အ-လောင်းဖျောက်တဲ့ပုံစံအတိုင်းကို လိုက်လုပ်ခဲ့တဲ့ဖြစ်ရပ်တွေ၊ မှုခင်းတွေ အများအပြားတွေ့ရပါတယ်။


◾မိဘတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်ကလေး Bully လုပ်တာမျိုး၊ ဒါမှမဟုတ် Bully လုပ်တာခံရတာမျိုးဆိုရင်.. သတိထားပြီး ဆုံးမပြောပြဖို့ လိုပါတယ်။ ကလေးပဲ ဒါမျိုးမလုပ်လောက်ဘူးဆိုတာမျိုး မတွေးစေချင်သလို၊ အလိုလိုက်ထားတာ၊ အတင်းအကျပ် ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်တာမျိုးတွေက လွဲမှားနေတဲ့ ဆုံးမနည်းတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလောက်ဆို လူသ-တ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းရဲ့ အခြေခံသဘောတရားကို သိရှိလောက်မယ် ထင်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင် ဒီဆောင်းပါးကို လက်ဆင့်ကမ်းမျှဝေပေးဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်.. ခင်ဗျား။


ဘုန်းမောင်ဦး

အောက်တိုဘာ ၉၊ ၂၀၂၅။


Ref;

1. Inside Criminal Mind by Stanton E. Samenow

2. The Psychology of Murder | Psychology Today

3. Understanding the mind of a serial killer

4. Transference: What It Means and How It Affects Therapy

5. Orbitofrontal cortex: definition, structure and function | Kenhub

6. Characteristics of family killers revealed by first classification study | Birmingham City University

7. နိုင်ငံကျော်မှုခင်းဇာတ်လမ်းများနှင့် ထောင်တွင်းဖြစ်ရပ်မှန် ဇာတ်လမ်းများ | ဆရာ လင်းမြတ်တေဇ

၈. မှုခင်းနှင့် လျှို့ဝှက်သည်းဖို (ဘာသာပြန်ဝတ္ထုတိုများ) | ဆရာ မောင်ခေတ်ထွန်း

၉. The murder of innocence | James Bulger murder | The Guardian


Disclaimer

This article is for educational purposes only, sharing information about homicide and psychopathic killers. It is not intended to harm or target any specific individual. Therefore, even if some keywords may seem to conflict with Facebook's policies, I request that it not be banned.


***ဆရာ ဘုန်းမောင်ဦး၏ စာမျက်နှာမှကူးယူဖော်ပြသည်။