'ေဟာ....ကိုလင္းပါလား၊ထိုင္ဗ်ာ။ ျပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္က ခင္ဗ်ာ့အလုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္ေရာက္ခဲ့ေသးတယ္။ ခရီးထြက္သြားတယ္ဆို'
'ဟုတ္တယ္ကို၀င္းေရ မေန႕ညကမွျပန္ေရာက္တယ္။ ဒီကေန႕ အားလပ္ရက္မို႕ေတာ္ေသးတာေပါ့ဗ်ာ။ နားခ်ိန္ေလးရသြားတာေပါ့'
'ခရီးသြားခဲ့တဲ့လူဆိုေတာ့ ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ ေဒသႏၲရဗဟုသုတေလးေတြ ေဖာက္သည္ခ်စမ္းပါဦး'
'သိပ္ျပီး ေလ့လာမွတ္သားခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး ကို၀င္းရာ၊ ျမိဳ႕ခံမိတ္ေဆြေတြလိုက္ပို႕လို႕ ဘုရားေတာ့ဖူးခဲ့ရပါတယ္။ အင္း....ဘုရားဖူးဆိုလို႕ သတိရတုန္းေျပာရဦးမယ္'
'ဆိုစမ္းပါဦးဗ်ာ၊ ဘာေတြမ်ား ထူးျခားခ်က္ေတြ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရလို႕တံုး'
'ဒီလိုဗ်၊ ကြၽန္ေတာ္တို႕ေရာက္ခဲ့တဲ့ျမိဳ႕က အေတာ္ေလးငယ္ေတာ့ ဖူးေျမာ္စရာ ေစတီသံုးေလးဆူေလာက္သာရွိတဲ့အထဲ ေရႊသကၤန္း ကပ္ႏိုင္တာဆိုလို႕ ေခ်ာင္က်က်တစ္ေနရာက ေစတီငယ္တစ္ဆူပဲရွိတာ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္'
'သမိုင္း၀င္ေစတီေတာ္မို႕ ျမိဳ႕ခံလူထုက အေလးအျမတ္ထားၾကတာထင္ပါရဲ႕'
'မဟုတ္ဘူးဗ်၊ ဒီေစတီသက္တမ္းက ရွိလွအႏွစ္ေလးဆယ္ေပါ့၊ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာက တျခားေစတီေတြနဲ႕မတူတဲ့ ထူးျခားခ်က္ေလးေတြ ရွိသဗ်'
'တန္ခိုးျပတာတို႕၊ ေရာင္ျခည္ေတာ္ကြန္႕ျမဴးတာတို႕ ရွိလို႕လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆုေတာင္းျပည့္တယ္လို႕ ေက်ာ္ေစာေနလို႕လား'
'ခင္ဗ်ားေျပာတာေတြ တစ္ခုမွမဟုတ္ဘူးဗ်ိဳ႕၊ ကြၽန္ေတာ္လည္း စိတ္၀င္စားတာနဲ႕ ရင္ျပင္ေတာ္ေပၚမွာ ေလွ်ာက္ေလ့လာၾကည့္တာေပါ့၊ ဗုဒၶျမတ္စြာရုပ္ပြားေတာ္ေတြေရွ႕က အလွဴခံမွန္ပံုးထဲ ၾကည့္လိုက္ေတာ့လည္း တစ္က်ပ္တန္ေလးေတြ ေလး၊ငါးရြက္စီပဲေတြ႕ရတယ္၊ အလွဴေငြသိပ္ျပီး ရဟန္မတူပါဘူး'
'ျမိဳ႕ကလည္းငယ္သကိုးဗ်'
'ဒါနဲ႕ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဟိုဟိုဒီဒီေလွ်ာက္ၾကည့္ရင္း တစ္ေနရာအေရာက္မွာ ထူးျခားခ်က္ၾကီးတစ္ခုကို ေတြ႕လိုက္ရေတာ့တာပါပဲဗ်ာ'
'ဘာမ်ားလဲဗ်'
'တျခားဟုတ္ရိုးလားဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႕ျမိဳ႕ရန္ကုန္က ေစတီေတာ္တစ္ဆူနဲ႕အလားတူေပါ့၊ ရင္ျပင္ေပၚမွာ သူေတာ္စင္မ်ားဗိမာန္ဆိုျပီး လုပ္ ထားလိုက္တဲ့အေဆာင္ၾကီးဗ်ာ၊ ေစတီငယ္ငယ္နဲ႕ေတာင္မလိုက္ပါဘူး။ အထဲကရုပ္ထုေတြကလည္း စံုမွစံုပဲကို၀င္းေရ၊ ရွင္အဇၨေဂါဏ၊ ဘားမဲ့၊ ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္၊ ဘိုးမင္းေခါင္စတဲ့ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီ တပႆီၾကီးေတြရဲ႕ လူတစ္ရပ္စာရုပ္ထုၾကီးေတြ၊ သူရႆတီ၊ လက္ခ်မီး၊ ကာလီ၊မဏိေမခလာ၊မဟာပိႏၷဲစတဲ့ ဟိႏၵဴျဗာဟၼဏ နတ္သမီး နတ္သားပံုေတြ၊ ဘိုးေတာ္ အန္းကုန္း၊ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္စတဲ့ မဟာယာန တရုပ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ေလ့ရွိတဲ့ ေဗာဓိသတၲဆင္းတုေတာ္ေတြ အစံုအစံုပါပဲဗ်ာ။ ဘယ္ကေနဘယ္လို လာျပီး ဘာအယူရွိမွန္းမသိဘဲ မ စတယ္ဆိုတိုင္း ရမ္းသန္းကိုးကြယ္ေနၾကတဲ့ မဟိႏၵရာ သူေတာင္စင္ဆိုတဲ့ ဖကီးရုပ္ပုံၾကီးေတာင္ပါလိုက္ ေသးသဗ်'
'ဟား၊စိတ္ပ်က္စရာပါလား ကိုလင္းရာ'
'အံမယ္ စိတ္မပ်က္နဲ႕ကိုယ့္လူ၊ ဆက္နားေထာင္ဦး၊ အဲဒီေစတီနားမွာ ေဂါပကလုပ္ေနတဲ့ျမိဳ႕ခံမိတ္ေဆြကို ကြၽန္ေတာ္က အခုလို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမႈမ်ိဳးေတြကို ဘာလို႕လက္ခံထားရတာလဲလို႕ေမးၾကည့္ေတာ့ သူကျပံဳးျပံဳးၾကီးလုပ္ျပီး အဲဒီရုပ္တုေတြေရွ႕ကအလွဴခံပံုးေတြကို လက္ညိဳးထိုးျပသဗ်၊ ဒီေတာ့မွ ကြၽန္ေတာ္လည္း မ်က္လံုးျပဴးသြားေတာ့တာပဲဗ်ိဳ႕'
'ဘာေတြမ်ား အံ့ၾသစရာေတြ႕လိုက္ရလို႕လဲဗ်ာ'
'ေတြ႕ျပီလား ကို၀င္းရယ္၊ အခုနဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ အလွဴခံမွန္ပံုးထဲကနဲ႕ဘာဆိုင္လို႕တုံး၊ အေသးဆံုးအရြက္က ဆယ့္ငါးက်ပ္တန္ပဲ၊ ႏွစ္ရာတန္ေတြဆိုမနည္းဘူး၊ ကြၽန္ေတာ္ၾကက္ေသေသ ျဖစ္ေနတုန္း သူကဆက္ျပီး ဒီျမိဳ႕မွာေဟာဒီေစတီငယ္ေလးက တစ္မူထူးျပီး ေရႊေရာင္တ၀င္း၀င္းနဲ႕သပၸာယ္ေနႏိုင္တာဟာ သူတို႕ေက်းဇူးပဲေပါ့တဲ့'
'အို႕ဟိုး လက္စသတ္ေတာ့ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္နဲ႕ မဆိုင္သူေတြအတြက္ လွဴဒါန္းေငြထဲက စိုက္ထုတ္ျပီး ေစတီေတာ္ကို မြမ္းမံျပင္ ဆင္ၾကတာကိုး'
'ဒါေပါ့ဗ်ာ၊ တျခားေစတီလို ရိုးရိုးၾကီးလုပ္ေနလို႕ကေတာ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ အလွဴခံပံုးထဲက က်ပ္တန္ေလးေတြနဲ႕ ဘာသြား ၀ယ္လို႕ရ မွာတံုး၊ ဒါေၾကာင့္ ယံုၾကည္သူေတြလည္း ကိုယ့္ယံုၾကည္မႈ အေလ်ာက္ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ႏိုင္ၾကသလို၊ တစ္ဖက္က ေစတီေတာ္သပၸာယ္ ထည္၀ါဖို႕ ရည္ရြယ္ျပီး အခုလိုျပဳထားတာပဲတဲ့'
'ဒီေတာ့ ကိုလင္းက ဘယ္လိုျပန္ျပီးေဆြးေႏြးခဲ့သတံုး'
'ကိစၥျပတ္ေနျပီပဲကို၀င္းရာ သူတို႕ကိုယ္တိုင္က မသင့္ေလ်ာ္မွန္း သိေပမယ့္ တစ္ဖက္က ေစတီေတာ္အက်ိဳးအတြက္ လုပ္တာဆိုေတာ့ ဘာမွျပန္မေျပာသာေတာ့ဘူးေလ၊ သူတို႕ေကြၽးေမြးဧည့္ခံတာ စားေသာက္ျပီး ျပန္လာခဲ့ရေတာ့တယ္'
'အင္း.....ခင္ဗ်ားကပါ ဒီလိုယံုၾကည္ကိုးကြယ္ ပူေဇာ္ပသမႈေတြေၾကာင့္တိုးပြားလာတဲ့ အလွဴေငြေတြနဲ႕ ေစတီေတာ္အက်ိဳးအတြက္ ထူးထူး ျခားျခား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာမို႕ အက်ိဳးအျမတ္ရွိတယ္လို႕ ယူဆလာခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့'
'ဟုတ္တယ္ေလဗ်ာ၊ အဲဒီဘိုးမင္းေခါင္တို႕၊ ကြမ္ယင္တို႕ ဘာတို႕ ညာတို႕အတြက္ အလွဴေငြထဲက စိုက္ထုတ္ျပီးမြမ္းမံလို႕သာ ဒီေစတီ ငယ္ဟာ အဲဒီျမိဳ႕မွာ အသပၸာယ္ဆံုး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ မွန္ပံုးထဲက အလွဴေငြနဲ႕ဆို ဒါမ်ိဳးအိပ္မက္ေတာင္ မက္၀ံ့စရာ မရွိဘူးေလ၊ ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲေျပာေျပာ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အျမတ္ထြက္တာေပါ့ဗ်'
'ခင္ဗ်ား အယူအဆေတြမွားေနျပီကိုလင္း၊ အဲဒါ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္တာမဟုတ္ဘူး။ ရႈံးတာမွ အရႈံးၾကီးရႈံးတာ ခင္ဗ်'
'ဟာ၊ ရႈံးတယ္လို႕ဆိုရေအာင္ ေစတီအတြက္ဘာမ်ားထိခိုက္နစ္နာသြားလို႕လဲ'
'ခင္ဗ်ားတို႕က ျမင္သာတဲ့ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာတိုးတက္မႈကို အေပၚယံရွပ္ၾကည့္ျပီး ျမတ္တယ္လို႕ယူဆေနေပမယ့္ အဲဒီပကာသနေတြအတြက္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ဘက္က ေပးဆပ္လိုက္ရတဲ့ မျမင္သာတဲ့တန္ဖိုးက အဆမတန္ ၾကီးမားလြန္းလို႕ပဲဗ်'
'သူတို႕အေျပာအရဆိုရင္ ဒါေတြလက္ခံလိုက္ျပီးမွ ဘုရားဖူး ပရိတ္သတ္ေတြပိုစည္ကား မ်ားျပားလာပါေသးတယ္ဗ်ာ'
'သူတို႕က အဲဒီစည္ကားလာတဲ့ ပရိတ္သတ္ဦးေရနဲ႕ အလွဴေငြကိုသာျမင္ျပီး အဲဒီပရိတ္သတ္ရဲ႕ ႏွလံုးစိတ္၀မ္းထဲက ခံယူခ်က္သေဘာ ထားကိုမွ မျမင္ႏိုင္ၾကဘဲကိုး။ ေနာက္ျပီး ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္လာတဲ့ ပုံသဏၭာန္တစ္ခုတည္းကိုၾကည့္ျပီး အျမတ္ထြက္အက်ိဳးရွိတယ္ လို႕ ယူဆတာဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႕ လံုး၀ေသြဖည္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုဆိုတာလည္း သတိျပဳၾကဦးမွေပါ့'
'ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဘာအလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အမွန္အမွားကိုျမင္ေတြ႕ရတဲ့ အက်ိဳးရလဒ္နဲ႕ပဲ ပိုင္းျဖတ္ခ်င္တယ္။ အခု အဲဒီေစတီငယ္မွာ ေထရ၀ါဒန ဗုဒၶသာသနာနဲ႕ မသက္ဆိုင္တာေတြ လက္ခံထားတာမွန္ေပမဲ့ အဲဒါေတြကပဲ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အအံုျဖစ္တဲ့ ေစတီေတာ္ၾကီး သပၸာယ္ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ ျဖစ္လာေအာင္ အေထာက္အကူျပဳေနတဲ့အတြက္ ဒီလုပ္ရပ္ကို ပညာဥာဏ္နဲ႕ျပည့္စံုသူေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေပတယ္လို႕ ခ်ီးမြမ္းမွာပဲ'
'ရယ္စရာေတာ့ေကာင္းေနျပီ ကိုလင္းေရ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႕ ျပဒါးတစ္လမ္းသံတစ္လမ္းဆိုသလို ျခားနားလွပါတယ္။ တူ မယ့္တူ အေနာက္တိုင္းမွာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ပရက္ဂမာ၀ါဒ (Pragmatism) နဲ႕သာတူပါလိမ့္မယ္'
'ဘာလဲဗ်၊ ပရက္ဂမာ၀ါဒဆိုတာ'
'အလြယ္ဆံုးအက်ဥ္းဆံုးေျပာရရင္ ခင္ဗ်ားအခုနေျပာသလို ဘာလုပ္ရပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမင္သာတဲ့ရလဒ္ကိုသာၾကည့္ျပီး အမွားအမွန္ေ၀ဖန္ ဆံုးျဖတ္တဲ့၀ါဒမ်ိဳးေပါ့ဗ်ာ။ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈ၊ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ဆိုတာ ကိုယ့္အတြက္ရုပ္၀တၳဳပစၥည္း အက်ိဳးအျမတ္ထြက္ျခင္း-မထြက္ျခင္းေပၚသာ မူတည္တယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္။ ဘာလုပ္လုပ္ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ရွိရင္ အဲဒီအလုပ္ဟာမွန္တယ္ေပါ့။ အခုလည္း ဒီကယ္တင္ရွင္ေယာင္ေယာင္ ဘာေယာင္ေယာင္ေတြကို ပူေဇာ္ပသမႈျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေလာေလာလတ္လတ္ ပူေဇာ္သူရဲ႕စိတ္ ထဲမွာ မစားရ၀ခမန္းေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြျဖစ္လာျပီး တိုေတာင္းထဲ့ကာလတစ္ခုအထိ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္မႈကိုခံစားၾကရတယ္။ တစ္ဖက္က ၾကည့္ရင္ သူတို႕လွဴတဲ့အလွဴေငြေတြနဲ႕ ေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္မြမ္းမံ၊ ေရႊသကၤန္းကပ္လွဴႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ မွန္တယ္လို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်တာပဲမဟုတ္လား'
'ေအးေလဗ်ာ၊ ဘယ္လိုပဲဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႕ခ်င့္ခ်ိန္ျပီး မလုပ္သင့္ဘူး၊ မွားတယ္လို႕ဆိုေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ႕ျမင္ ေနရမွျဖင့္ မွန္တယ္လို႕ ယူဆရေတာ့မွာေပါ့'
'ဒါက မ်က္ေမႊးတစ္ဆံုးၾကည့္လို႕ပါ ကိုလင္းရာ။ တကယ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕ေတြ႕ခဲ့တဲ့ေစတီကို ေရႊသကၤန္းေတြကပ္၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးခမ္းနား ထည္၀ါေအာင္လုပ္တာေတြအားလံုးဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အာမိသပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္တဲ့အဆင့္ပဲရွိတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္အခါကလည္း သူ႕ကိုအမွန္တကယ္ ေလးစားၾကည္ညိဳပါတယ္ဆိုရင္ ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္ၾကဖို႕ကိုသာ အခြင့္သာတိုင္းဆံုးမခဲ့ပါတယ္'
'ဓမၼပူဇာဆိုတာက ဘာလဲဗ်'
'ဓမၼပူဇာဆိုတာ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့တဲ့ဓမၼလမ္းစဥ္ႏွင့္အညီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း မိမိတို႔ရဲ႕ကိုယ္က်င့္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စံုသည္ထက္ျပည့္စံု ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းကို ဆိုလိုတာပဲဗ်။ သူတစ္ပါးက လာျဖည့္ဆည္းေပးလို႕မရဘဲ ကိုယ္တိုင္အားထုတ္မွသာရႏိုင္တဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာစြမ္းပကားျပည့္၀မႈကိုသာ ယံုၾကည္အားထားျပီး ကိုယ့္ဘ၀ၾကီးပြားတိုးတက္ေရးလမ္းကို တစ္လွမ္းျခင္းတက္လွမ္းၾကဖို႕ပဲ၊ ဒီလိုတက္လွမ္းၾကသူေတြကို ဟန္႕တားဖ်က္ဆီးေနၾကတဲ့ အၾကီးမားဆံုး အႏၲရာယ္ကေတာ့ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ စြမ္းပကားမွတစ္ပါး အျခားမွာ အားထားရာရွာျခင္းပဲဗ်'
'ကို၀င္းက အခုေစတီေပၚက သူေတာ္စင္မ်ားဗိမာန္လို႕ အမည္ခံထားတဲ့အေဆာင္ၾကီးထဲက ဖန္ဆင္းရွင္ေယာင္ေယာင္၊ ကယ္တင္ရွင္ ေယာင္ေယာင္ေတြကိုသာ မိမိဘ၀တက္လမ္းအတြက္ အားထားရာအျဖစ္ ယံုၾကည္ကိုးစားျပီး ကိုယ့္ရဲ႕ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာကို အား မထားၾကတာဟာ ဗုဒၶလိုလားေတာ္မူတဲ့ ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္မႈကို ေက်ာခိုင္းဆန္႕က်င္လိုက္တာလို႕ ဆိုလိုခ်င္တာလား'
'သိပ္ဟုတ္တာေပါ့၊ ကိုယ့္ရဲ႕သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ စြမ္းပကားကို အားမကိုး အေလးဂရုမျပဳတဲ့လူေတြနဲ႕ စုစည္းထားတဲ့ လူ႕အဖြဲအစည္းမ်ိဳး ေလာက္ အႏၲရာယ္ၾကီးမားတာ ေလာကမွာမရွိေတာ့ဘူးဗ်။ ကယ္တင္ရွင္ေတြရဲ႕ေစာင္မၾကည့္ရႈမႈကိုသာ ေမွ်ာ္ကိုးပူေဇာ္ပသေနၾကျပီး ကိုယ္က်င့္သီလ မေစာင့္ထိန္း၊ တည္ၾကည္တဲ့ သမာဓိကမရွိ၊ ပညာလည္းကင္းမဲ့ ေနမွေတာ့ ဒီလူေတြဟာ ဘယ္မွာလာ ၾကီးပြားတိုးတက္ ဖို႕လမ္း ရွိပါဦးေတာ့မွာလဲ'
'ဒါျဖင့္ ခင္ဗ်ားတို႕ကြၽန္ေတာ္တို႕ ရြတ္ဆိုေနတဲ့ ဗုဒၶံ - ျမတ္စြာဘုရားကို၊ သရဏံ - ကိုးကြယ္ရာဟူ၍၊ ဂစၦာမိ - ဆည္းကပ္ပါ၏ စသည္ျဖင့္ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္အားထားပါေၾကာင္း ၀န္ခံေျပာဆိုေနၾကတာကေရာဗ်ာ၊ မိမိကုိယ္ကိုမွတစ္ပါး အားထားရာရွာတာပဲမဟုတ္လား'
'မဟုတ္ဘူးဗ်၊ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ကိုးကြယ္တယ္ဆိုတာက ဘုရား၊တရား၊သံဃာကို ဖန္ဆင္းရွင္၊ ကယ္တင္ရွင္ တန္ခုိးဣဒၶိပါဒ္ရွင္ၾကီး ေတြအျဖစ္နဲ႕ သူတို႕ဆီကက်ေရာက္လာမယ့္ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာကိုေမွ်ာ္ကိုးျပီး ပူေဇာ္ပသဆုေတာင္း ဆုယူျပဳေနၾကတာမွမဟုတ္ဘဲ။ ဗုဒၶ ျမတ္စြာကို မိမိဘ၀ရဲ႕လမ္းညႊန္ပုဂၢိဳလ္ ဆရာသခင္အျဖစ္နဲ႕အေလးဂရုျပဳၾကတာ။ သူ႕ရဲ႕ဓမၼလမ္းစဥ္ေတြကို တစ္သေ၀မတိမ္း ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ လမ္းညႊန္မႈကိုနာခံခဲ့ၾကျပီး သီလ၊သမာဓိ၊ပညာနဲ႕ ျပည့္စံုေအာင္ၾကိဳးပမ္းျခင္းကို ဆိုလိုတာ ပဲဗ်၊ ဗုဒၶျမတ္စြာသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက သူကိုယ္သူဖန္ဆင္းရွင္၊ တန္ခိုးရွင္အျဖစ္ ဘယ္တုန္းကမွ ၀န္မခံခဲ့ဘူး၊ အခုသူ႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ သံဃာအစစ္အမွန္ေတြကလည္း သူတို႕ကိုယ္ကို တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္ရွင္ေတြလို႕ ထင္ေယာင္လာေအာင္လုပ္ျပီး လူထုရဲ႕ ပူေဇာ္သကၠာရကိုခံယူမႈ မျပဳၾကပါဘူး'
'အင္း....ဒီအတိုင္းဆို အဲဒီေစတီငယ္ေလးရဲ႕ တိုးတက္ပံုက ဗုဒၶအလိုက်လို႕ ေျပာလို႕ဘယ္ျဖစ္ပါေတာ့မလဲေနာ္'
'ဒါေပါ့ကိုလင္းရာ၊ လူေတြအျမင္မွာ ထံုးသကၤန္းကေန ေရႊသကၤန္းျဖစ္သြားတာၾကည့္ျပီး အက်ိဳးအျမတ္ထြက္တယ္လို႕ ထင္စရာပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶအလိုေတာ္နဲ႕အညီ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ ၾကီးက်ယ္တဲ့ အရႈံးၾကီးပဲ။ ဒီလိုေထရ၀ါဒနဲ႕ မသက္ဆိုင္တာ ေတြကို ကိုးကြယ္ခြင့္ေပးလိုက္လို႕ မ်ားျပားလာတဲ့ ဘုရားဖူးပရိတ္သတ္ကိုသာျမင္ျပီး သူတို႕ရဲ႕ႏွလံုးစိတ္၀မ္းထဲမွာ တည္ရွိျပည့္၀ေနရမယ့္ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာအရည္အေသြးေတြက်ဆင္းေနတာကို မျမင္ၾကဘူးမဟုတ္လား၊ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္လို တဲ့ ပဒုမၼာၾကာနဲ႕တူသူ အထက္တန္းစား ဥပါသကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြေလ်ာ့ပါးျပီး အာမိသပူဇာကိုသာ အေလးထားတဲ့ ဒြန္းစ႑ားနဲ႕တူ သူ အညံ့စားဥပါသကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ တိုးပြားလာေအာင္ လုပ္ေပးေနတာနဲ႕ အတူတူပဲဗ်'
'ေအးဗ်ာ-တန္ဖိုးၾကီးမားလွတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈ အရည္အေသြးနဲ႕ႏႈိင္းစာရင္ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္တဲ့ ပကာသနေတြ ကိုၾကည့္ျပီး အျမတ္ထြက္တယ္၊ အက်ိဳးရွိတယ္လို႕ ယူဆမိၾကတာဟာ မဟာအမွားၾကီးပဲဗ်'
'ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ျမင္သာတဲ့ ရုပ္၀တၳဳအက်ိဳးအျမတ္ေလာက္ကိုၾကည့္ျပီး အမွန္အမွား မဆံုးျဖတ္မိၾကဖို႕ အေရးၾကီးတယ္ဗ်၊ တကယ္ေတာ့လည္း ဘာလုပ္လုပ္ အစကတည္းက စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္ပါလို႕ ဗုဒၶျမတ္စြာက လမ္းညႊန္ခဲ့ျပီးသားပါ။ အစကတည္းက မစင္ၾကယ္ခဲ့ရင္ ထြက္ေပၚလာတဲ့ရလဒ္ဟာ အျမင္အားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္ပင္ ခမ္းနားထည္၀ါေနပါေစ၊ ေရႊေက်ာင္းေျပာင္ေျပာင္ ၀မ္းေခါင္ ေခါင္ဆိုသလို ျဖစ္ေနေတာ့မွာပဲ။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕ ကြၽန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ ေရႊေက်ာင္းၾကီး ေျပာင္ေျပာင္ေရာင္ေရာင္ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ကိုင္ၾကရမွာ ျဖစ္သလို တစ္ဖက္ကလည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ပညာဆိုတဲ့ ၀မ္းစာတရားေတြျပည့္စံုေအာင္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ဖို႕ သႏၷိဌာန္ ျပဳရင္း ဒီကေန႕စကား၀ိုင္းေလး နားၾကဦးစို႕ ကိုလင္းေရ'
၀င္းသိန္းဦး
(၁၉-၅-၉၃)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။
'ဟုတ္တယ္ကို၀င္းေရ မေန႕ညကမွျပန္ေရာက္တယ္။ ဒီကေန႕ အားလပ္ရက္မို႕ေတာ္ေသးတာေပါ့ဗ်ာ။ နားခ်ိန္ေလးရသြားတာေပါ့'
'ခရီးသြားခဲ့တဲ့လူဆိုေတာ့ ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ ေဒသႏၲရဗဟုသုတေလးေတြ ေဖာက္သည္ခ်စမ္းပါဦး'
'သိပ္ျပီး ေလ့လာမွတ္သားခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး ကို၀င္းရာ၊ ျမိဳ႕ခံမိတ္ေဆြေတြလိုက္ပို႕လို႕ ဘုရားေတာ့ဖူးခဲ့ရပါတယ္။ အင္း....ဘုရားဖူးဆိုလို႕ သတိရတုန္းေျပာရဦးမယ္'
'ဆိုစမ္းပါဦးဗ်ာ၊ ဘာေတြမ်ား ထူးျခားခ်က္ေတြ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရလို႕တံုး'
'ဒီလိုဗ်၊ ကြၽန္ေတာ္တို႕ေရာက္ခဲ့တဲ့ျမိဳ႕က အေတာ္ေလးငယ္ေတာ့ ဖူးေျမာ္စရာ ေစတီသံုးေလးဆူေလာက္သာရွိတဲ့အထဲ ေရႊသကၤန္း ကပ္ႏိုင္တာဆိုလို႕ ေခ်ာင္က်က်တစ္ေနရာက ေစတီငယ္တစ္ဆူပဲရွိတာ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္'
'သမိုင္း၀င္ေစတီေတာ္မို႕ ျမိဳ႕ခံလူထုက အေလးအျမတ္ထားၾကတာထင္ပါရဲ႕'
'မဟုတ္ဘူးဗ်၊ ဒီေစတီသက္တမ္းက ရွိလွအႏွစ္ေလးဆယ္ေပါ့၊ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာက တျခားေစတီေတြနဲ႕မတူတဲ့ ထူးျခားခ်က္ေလးေတြ ရွိသဗ်'
'တန္ခိုးျပတာတို႕၊ ေရာင္ျခည္ေတာ္ကြန္႕ျမဴးတာတို႕ ရွိလို႕လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆုေတာင္းျပည့္တယ္လို႕ ေက်ာ္ေစာေနလို႕လား'
'ခင္ဗ်ားေျပာတာေတြ တစ္ခုမွမဟုတ္ဘူးဗ်ိဳ႕၊ ကြၽန္ေတာ္လည္း စိတ္၀င္စားတာနဲ႕ ရင္ျပင္ေတာ္ေပၚမွာ ေလွ်ာက္ေလ့လာၾကည့္တာေပါ့၊ ဗုဒၶျမတ္စြာရုပ္ပြားေတာ္ေတြေရွ႕က အလွဴခံမွန္ပံုးထဲ ၾကည့္လိုက္ေတာ့လည္း တစ္က်ပ္တန္ေလးေတြ ေလး၊ငါးရြက္စီပဲေတြ႕ရတယ္၊ အလွဴေငြသိပ္ျပီး ရဟန္မတူပါဘူး'
'ျမိဳ႕ကလည္းငယ္သကိုးဗ်'
'ဒါနဲ႕ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဟိုဟိုဒီဒီေလွ်ာက္ၾကည့္ရင္း တစ္ေနရာအေရာက္မွာ ထူးျခားခ်က္ၾကီးတစ္ခုကို ေတြ႕လိုက္ရေတာ့တာပါပဲဗ်ာ'
'ဘာမ်ားလဲဗ်'
'တျခားဟုတ္ရိုးလားဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႕ျမိဳ႕ရန္ကုန္က ေစတီေတာ္တစ္ဆူနဲ႕အလားတူေပါ့၊ ရင္ျပင္ေပၚမွာ သူေတာ္စင္မ်ားဗိမာန္ဆိုျပီး လုပ္ ထားလိုက္တဲ့အေဆာင္ၾကီးဗ်ာ၊ ေစတီငယ္ငယ္နဲ႕ေတာင္မလိုက္ပါဘူး။ အထဲကရုပ္ထုေတြကလည္း စံုမွစံုပဲကို၀င္းေရ၊ ရွင္အဇၨေဂါဏ၊ ဘားမဲ့၊ ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ ဘိုးဘိုးေအာင္၊ ဘိုးမင္းေခါင္စတဲ့ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီ တပႆီၾကီးေတြရဲ႕ လူတစ္ရပ္စာရုပ္ထုၾကီးေတြ၊ သူရႆတီ၊ လက္ခ်မီး၊ ကာလီ၊မဏိေမခလာ၊မဟာပိႏၷဲစတဲ့ ဟိႏၵဴျဗာဟၼဏ နတ္သမီး နတ္သားပံုေတြ၊ ဘိုးေတာ္ အန္းကုန္း၊ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္စတဲ့ မဟာယာန တရုပ္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ေလ့ရွိတဲ့ ေဗာဓိသတၲဆင္းတုေတာ္ေတြ အစံုအစံုပါပဲဗ်ာ။ ဘယ္ကေနဘယ္လို လာျပီး ဘာအယူရွိမွန္းမသိဘဲ မ စတယ္ဆိုတိုင္း ရမ္းသန္းကိုးကြယ္ေနၾကတဲ့ မဟိႏၵရာ သူေတာင္စင္ဆိုတဲ့ ဖကီးရုပ္ပုံၾကီးေတာင္ပါလိုက္ ေသးသဗ်'
'ဟား၊စိတ္ပ်က္စရာပါလား ကိုလင္းရာ'
'အံမယ္ စိတ္မပ်က္နဲ႕ကိုယ့္လူ၊ ဆက္နားေထာင္ဦး၊ အဲဒီေစတီနားမွာ ေဂါပကလုပ္ေနတဲ့ျမိဳ႕ခံမိတ္ေဆြကို ကြၽန္ေတာ္က အခုလို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ပသမႈမ်ိဳးေတြကို ဘာလို႕လက္ခံထားရတာလဲလို႕ေမးၾကည့္ေတာ့ သူကျပံဳးျပံဳးၾကီးလုပ္ျပီး အဲဒီရုပ္တုေတြေရွ႕ကအလွဴခံပံုးေတြကို လက္ညိဳးထိုးျပသဗ်၊ ဒီေတာ့မွ ကြၽန္ေတာ္လည္း မ်က္လံုးျပဴးသြားေတာ့တာပဲဗ်ိဳ႕'
'ဘာေတြမ်ား အံ့ၾသစရာေတြ႕လိုက္ရလို႕လဲဗ်ာ'
'ေတြ႕ျပီလား ကို၀င္းရယ္၊ အခုနဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ အလွဴခံမွန္ပံုးထဲကနဲ႕ဘာဆိုင္လို႕တုံး၊ အေသးဆံုးအရြက္က ဆယ့္ငါးက်ပ္တန္ပဲ၊ ႏွစ္ရာတန္ေတြဆိုမနည္းဘူး၊ ကြၽန္ေတာ္ၾကက္ေသေသ ျဖစ္ေနတုန္း သူကဆက္ျပီး ဒီျမိဳ႕မွာေဟာဒီေစတီငယ္ေလးက တစ္မူထူးျပီး ေရႊေရာင္တ၀င္း၀င္းနဲ႕သပၸာယ္ေနႏိုင္တာဟာ သူတို႕ေက်းဇူးပဲေပါ့တဲ့'
'အို႕ဟိုး လက္စသတ္ေတာ့ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္နဲ႕ မဆိုင္သူေတြအတြက္ လွဴဒါန္းေငြထဲက စိုက္ထုတ္ျပီး ေစတီေတာ္ကို မြမ္းမံျပင္ ဆင္ၾကတာကိုး'
'ဒါေပါ့ဗ်ာ၊ တျခားေစတီလို ရိုးရိုးၾကီးလုပ္ေနလို႕ကေတာ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ အလွဴခံပံုးထဲက က်ပ္တန္ေလးေတြနဲ႕ ဘာသြား ၀ယ္လို႕ရ မွာတံုး၊ ဒါေၾကာင့္ ယံုၾကည္သူေတြလည္း ကိုယ့္ယံုၾကည္မႈ အေလ်ာက္ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ႏိုင္ၾကသလို၊ တစ္ဖက္က ေစတီေတာ္သပၸာယ္ ထည္၀ါဖို႕ ရည္ရြယ္ျပီး အခုလိုျပဳထားတာပဲတဲ့'
'ဒီေတာ့ ကိုလင္းက ဘယ္လိုျပန္ျပီးေဆြးေႏြးခဲ့သတံုး'
'ကိစၥျပတ္ေနျပီပဲကို၀င္းရာ သူတို႕ကိုယ္တိုင္က မသင့္ေလ်ာ္မွန္း သိေပမယ့္ တစ္ဖက္က ေစတီေတာ္အက်ိဳးအတြက္ လုပ္တာဆိုေတာ့ ဘာမွျပန္မေျပာသာေတာ့ဘူးေလ၊ သူတို႕ေကြၽးေမြးဧည့္ခံတာ စားေသာက္ျပီး ျပန္လာခဲ့ရေတာ့တယ္'
'အင္း.....ခင္ဗ်ားကပါ ဒီလိုယံုၾကည္ကိုးကြယ္ ပူေဇာ္ပသမႈေတြေၾကာင့္တိုးပြားလာတဲ့ အလွဴေငြေတြနဲ႕ ေစတီေတာ္အက်ိဳးအတြက္ ထူးထူး ျခားျခား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာမို႕ အက်ိဳးအျမတ္ရွိတယ္လို႕ ယူဆလာခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့'
'ဟုတ္တယ္ေလဗ်ာ၊ အဲဒီဘိုးမင္းေခါင္တို႕၊ ကြမ္ယင္တို႕ ဘာတို႕ ညာတို႕အတြက္ အလွဴေငြထဲက စိုက္ထုတ္ျပီးမြမ္းမံလို႕သာ ဒီေစတီ ငယ္ဟာ အဲဒီျမိဳ႕မွာ အသပၸာယ္ဆံုး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕ မွန္ပံုးထဲက အလွဴေငြနဲ႕ဆို ဒါမ်ိဳးအိပ္မက္ေတာင္ မက္၀ံ့စရာ မရွိဘူးေလ၊ ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲေျပာေျပာ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အျမတ္ထြက္တာေပါ့ဗ်'
'ခင္ဗ်ား အယူအဆေတြမွားေနျပီကိုလင္း၊ အဲဒါ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္တာမဟုတ္ဘူး။ ရႈံးတာမွ အရႈံးၾကီးရႈံးတာ ခင္ဗ်'
'ဟာ၊ ရႈံးတယ္လို႕ဆိုရေအာင္ ေစတီအတြက္ဘာမ်ားထိခိုက္နစ္နာသြားလို႕လဲ'
'ခင္ဗ်ားတို႕က ျမင္သာတဲ့ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာတိုးတက္မႈကို အေပၚယံရွပ္ၾကည့္ျပီး ျမတ္တယ္လို႕ယူဆေနေပမယ့္ အဲဒီပကာသနေတြအတြက္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ဘက္က ေပးဆပ္လိုက္ရတဲ့ မျမင္သာတဲ့တန္ဖိုးက အဆမတန္ ၾကီးမားလြန္းလို႕ပဲဗ်'
'သူတို႕အေျပာအရဆိုရင္ ဒါေတြလက္ခံလိုက္ျပီးမွ ဘုရားဖူး ပရိတ္သတ္ေတြပိုစည္ကား မ်ားျပားလာပါေသးတယ္ဗ်ာ'
'သူတို႕က အဲဒီစည္ကားလာတဲ့ ပရိတ္သတ္ဦးေရနဲ႕ အလွဴေငြကိုသာျမင္ျပီး အဲဒီပရိတ္သတ္ရဲ႕ ႏွလံုးစိတ္၀မ္းထဲက ခံယူခ်က္သေဘာ ထားကိုမွ မျမင္ႏိုင္ၾကဘဲကိုး။ ေနာက္ျပီး ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္လာတဲ့ ပုံသဏၭာန္တစ္ခုတည္းကိုၾကည့္ျပီး အျမတ္ထြက္အက်ိဳးရွိတယ္ လို႕ ယူဆတာဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႕ လံုး၀ေသြဖည္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုဆိုတာလည္း သတိျပဳၾကဦးမွေပါ့'
'ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဘာအလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အမွန္အမွားကိုျမင္ေတြ႕ရတဲ့ အက်ိဳးရလဒ္နဲ႕ပဲ ပိုင္းျဖတ္ခ်င္တယ္။ အခု အဲဒီေစတီငယ္မွာ ေထရ၀ါဒန ဗုဒၶသာသနာနဲ႕ မသက္ဆိုင္တာေတြ လက္ခံထားတာမွန္ေပမဲ့ အဲဒါေတြကပဲ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အအံုျဖစ္တဲ့ ေစတီေတာ္ၾကီး သပၸာယ္ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ ျဖစ္လာေအာင္ အေထာက္အကူျပဳေနတဲ့အတြက္ ဒီလုပ္ရပ္ကို ပညာဥာဏ္နဲ႕ျပည့္စံုသူေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေပတယ္လို႕ ခ်ီးမြမ္းမွာပဲ'
'ရယ္စရာေတာ့ေကာင္းေနျပီ ကိုလင္းေရ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အယူအဆဟာ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႕ ျပဒါးတစ္လမ္းသံတစ္လမ္းဆိုသလို ျခားနားလွပါတယ္။ တူ မယ့္တူ အေနာက္တိုင္းမွာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ပရက္ဂမာ၀ါဒ (Pragmatism) နဲ႕သာတူပါလိမ့္မယ္'
'ဘာလဲဗ်၊ ပရက္ဂမာ၀ါဒဆိုတာ'
'အလြယ္ဆံုးအက်ဥ္းဆံုးေျပာရရင္ ခင္ဗ်ားအခုနေျပာသလို ဘာလုပ္ရပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမင္သာတဲ့ရလဒ္ကိုသာၾကည့္ျပီး အမွားအမွန္ေ၀ဖန္ ဆံုးျဖတ္တဲ့၀ါဒမ်ိဳးေပါ့ဗ်ာ။ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈ၊ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ဆိုတာ ကိုယ့္အတြက္ရုပ္၀တၳဳပစၥည္း အက်ိဳးအျမတ္ထြက္ျခင္း-မထြက္ျခင္းေပၚသာ မူတည္တယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္။ ဘာလုပ္လုပ္ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ရွိရင္ အဲဒီအလုပ္ဟာမွန္တယ္ေပါ့။ အခုလည္း ဒီကယ္တင္ရွင္ေယာင္ေယာင္ ဘာေယာင္ေယာင္ေတြကို ပူေဇာ္ပသမႈျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေလာေလာလတ္လတ္ ပူေဇာ္သူရဲ႕စိတ္ ထဲမွာ မစားရ၀ခမန္းေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြျဖစ္လာျပီး တိုေတာင္းထဲ့ကာလတစ္ခုအထိ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္မႈကိုခံစားၾကရတယ္။ တစ္ဖက္က ၾကည့္ရင္ သူတို႕လွဴတဲ့အလွဴေငြေတြနဲ႕ ေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္မြမ္းမံ၊ ေရႊသကၤန္းကပ္လွဴႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ မွန္တယ္လို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်တာပဲမဟုတ္လား'
'ေအးေလဗ်ာ၊ ဘယ္လိုပဲဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႕ခ်င့္ခ်ိန္ျပီး မလုပ္သင့္ဘူး၊ မွားတယ္လို႕ဆိုေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ႕ျမင္ ေနရမွျဖင့္ မွန္တယ္လို႕ ယူဆရေတာ့မွာေပါ့'
'ဒါက မ်က္ေမႊးတစ္ဆံုးၾကည့္လို႕ပါ ကိုလင္းရာ။ တကယ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕ေတြ႕ခဲ့တဲ့ေစတီကို ေရႊသကၤန္းေတြကပ္၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးခမ္းနား ထည္၀ါေအာင္လုပ္တာေတြအားလံုးဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အာမိသပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္တဲ့အဆင့္ပဲရွိတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္အခါကလည္း သူ႕ကိုအမွန္တကယ္ ေလးစားၾကည္ညိဳပါတယ္ဆိုရင္ ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္ၾကဖို႕ကိုသာ အခြင့္သာတိုင္းဆံုးမခဲ့ပါတယ္'
'ဓမၼပူဇာဆိုတာက ဘာလဲဗ်'
'ဓမၼပူဇာဆိုတာ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ့တဲ့ဓမၼလမ္းစဥ္ႏွင့္အညီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း မိမိတို႔ရဲ႕ကိုယ္က်င့္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ျပည့္စံုသည္ထက္ျပည့္စံု ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းကို ဆိုလိုတာပဲဗ်။ သူတစ္ပါးက လာျဖည့္ဆည္းေပးလို႕မရဘဲ ကိုယ္တိုင္အားထုတ္မွသာရႏိုင္တဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာစြမ္းပကားျပည့္၀မႈကိုသာ ယံုၾကည္အားထားျပီး ကိုယ့္ဘ၀ၾကီးပြားတိုးတက္ေရးလမ္းကို တစ္လွမ္းျခင္းတက္လွမ္းၾကဖို႕ပဲ၊ ဒီလိုတက္လွမ္းၾကသူေတြကို ဟန္႕တားဖ်က္ဆီးေနၾကတဲ့ အၾကီးမားဆံုး အႏၲရာယ္ကေတာ့ မိမိရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ စြမ္းပကားမွတစ္ပါး အျခားမွာ အားထားရာရွာျခင္းပဲဗ်'
'ကို၀င္းက အခုေစတီေပၚက သူေတာ္စင္မ်ားဗိမာန္လို႕ အမည္ခံထားတဲ့အေဆာင္ၾကီးထဲက ဖန္ဆင္းရွင္ေယာင္ေယာင္၊ ကယ္တင္ရွင္ ေယာင္ေယာင္ေတြကိုသာ မိမိဘ၀တက္လမ္းအတြက္ အားထားရာအျဖစ္ ယံုၾကည္ကိုးစားျပီး ကိုယ့္ရဲ႕ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာကို အား မထားၾကတာဟာ ဗုဒၶလိုလားေတာ္မူတဲ့ ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္မႈကို ေက်ာခိုင္းဆန္႕က်င္လိုက္တာလို႕ ဆိုလိုခ်င္တာလား'
'သိပ္ဟုတ္တာေပါ့၊ ကိုယ့္ရဲ႕သီလ၊သမာဓိ၊ပညာ စြမ္းပကားကို အားမကိုး အေလးဂရုမျပဳတဲ့လူေတြနဲ႕ စုစည္းထားတဲ့ လူ႕အဖြဲအစည္းမ်ိဳး ေလာက္ အႏၲရာယ္ၾကီးမားတာ ေလာကမွာမရွိေတာ့ဘူးဗ်။ ကယ္တင္ရွင္ေတြရဲ႕ေစာင္မၾကည့္ရႈမႈကိုသာ ေမွ်ာ္ကိုးပူေဇာ္ပသေနၾကျပီး ကိုယ္က်င့္သီလ မေစာင့္ထိန္း၊ တည္ၾကည္တဲ့ သမာဓိကမရွိ၊ ပညာလည္းကင္းမဲ့ ေနမွေတာ့ ဒီလူေတြဟာ ဘယ္မွာလာ ၾကီးပြားတိုးတက္ ဖို႕လမ္း ရွိပါဦးေတာ့မွာလဲ'
'ဒါျဖင့္ ခင္ဗ်ားတို႕ကြၽန္ေတာ္တို႕ ရြတ္ဆိုေနတဲ့ ဗုဒၶံ - ျမတ္စြာဘုရားကို၊ သရဏံ - ကိုးကြယ္ရာဟူ၍၊ ဂစၦာမိ - ဆည္းကပ္ပါ၏ စသည္ျဖင့္ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္အားထားပါေၾကာင္း ၀န္ခံေျပာဆိုေနၾကတာကေရာဗ်ာ၊ မိမိကုိယ္ကိုမွတစ္ပါး အားထားရာရွာတာပဲမဟုတ္လား'
'မဟုတ္ဘူးဗ်၊ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ကိုးကြယ္တယ္ဆိုတာက ဘုရား၊တရား၊သံဃာကို ဖန္ဆင္းရွင္၊ ကယ္တင္ရွင္ တန္ခုိးဣဒၶိပါဒ္ရွင္ၾကီး ေတြအျဖစ္နဲ႕ သူတို႕ဆီကက်ေရာက္လာမယ့္ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာကိုေမွ်ာ္ကိုးျပီး ပူေဇာ္ပသဆုေတာင္း ဆုယူျပဳေနၾကတာမွမဟုတ္ဘဲ။ ဗုဒၶ ျမတ္စြာကို မိမိဘ၀ရဲ႕လမ္းညႊန္ပုဂၢိဳလ္ ဆရာသခင္အျဖစ္နဲ႕အေလးဂရုျပဳၾကတာ။ သူ႕ရဲ႕ဓမၼလမ္းစဥ္ေတြကို တစ္သေ၀မတိမ္း ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ လမ္းညႊန္မႈကိုနာခံခဲ့ၾကျပီး သီလ၊သမာဓိ၊ပညာနဲ႕ ျပည့္စံုေအာင္ၾကိဳးပမ္းျခင္းကို ဆိုလိုတာ ပဲဗ်၊ ဗုဒၶျမတ္စြာသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက သူကိုယ္သူဖန္ဆင္းရွင္၊ တန္ခိုးရွင္အျဖစ္ ဘယ္တုန္းကမွ ၀န္မခံခဲ့ဘူး၊ အခုသူ႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ သံဃာအစစ္အမွန္ေတြကလည္း သူတို႕ကိုယ္ကို တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္ရွင္ေတြလို႕ ထင္ေယာင္လာေအာင္လုပ္ျပီး လူထုရဲ႕ ပူေဇာ္သကၠာရကိုခံယူမႈ မျပဳၾကပါဘူး'
'အင္း....ဒီအတိုင္းဆို အဲဒီေစတီငယ္ေလးရဲ႕ တိုးတက္ပံုက ဗုဒၶအလိုက်လို႕ ေျပာလို႕ဘယ္ျဖစ္ပါေတာ့မလဲေနာ္'
'ဒါေပါ့ကိုလင္းရာ၊ လူေတြအျမင္မွာ ထံုးသကၤန္းကေန ေရႊသကၤန္းျဖစ္သြားတာၾကည့္ျပီး အက်ိဳးအျမတ္ထြက္တယ္လို႕ ထင္စရာပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶအလိုေတာ္နဲ႕အညီ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ ၾကီးက်ယ္တဲ့ အရႈံးၾကီးပဲ။ ဒီလိုေထရ၀ါဒနဲ႕ မသက္ဆိုင္တာ ေတြကို ကိုးကြယ္ခြင့္ေပးလိုက္လို႕ မ်ားျပားလာတဲ့ ဘုရားဖူးပရိတ္သတ္ကိုသာျမင္ျပီး သူတို႕ရဲ႕ႏွလံုးစိတ္၀မ္းထဲမွာ တည္ရွိျပည့္၀ေနရမယ့္ သီလ၊သမာဓိ၊ပညာအရည္အေသြးေတြက်ဆင္းေနတာကို မျမင္ၾကဘူးမဟုတ္လား၊ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ဓမၼပူဇာနဲ႕ပူေဇာ္လို တဲ့ ပဒုမၼာၾကာနဲ႕တူသူ အထက္တန္းစား ဥပါသကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြေလ်ာ့ပါးျပီး အာမိသပူဇာကိုသာ အေလးထားတဲ့ ဒြန္းစ႑ားနဲ႕တူ သူ အညံ့စားဥပါသကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ တိုးပြားလာေအာင္ လုပ္ေပးေနတာနဲ႕ အတူတူပဲဗ်'
'ေအးဗ်ာ-တန္ဖိုးၾကီးမားလွတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈ အရည္အေသြးနဲ႕ႏႈိင္းစာရင္ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္တဲ့ ပကာသနေတြ ကိုၾကည့္ျပီး အျမတ္ထြက္တယ္၊ အက်ိဳးရွိတယ္လို႕ ယူဆမိၾကတာဟာ မဟာအမွားၾကီးပဲဗ်'
'ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ျမင္သာတဲ့ ရုပ္၀တၳဳအက်ိဳးအျမတ္ေလာက္ကိုၾကည့္ျပီး အမွန္အမွား မဆံုးျဖတ္မိၾကဖို႕ အေရးၾကီးတယ္ဗ်၊ တကယ္ေတာ့လည္း ဘာလုပ္လုပ္ အစကတည္းက စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္ပါလို႕ ဗုဒၶျမတ္စြာက လမ္းညႊန္ခဲ့ျပီးသားပါ။ အစကတည္းက မစင္ၾကယ္ခဲ့ရင္ ထြက္ေပၚလာတဲ့ရလဒ္ဟာ အျမင္အားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္ပင္ ခမ္းနားထည္၀ါေနပါေစ၊ ေရႊေက်ာင္းေျပာင္ေျပာင္ ၀မ္းေခါင္ ေခါင္ဆိုသလို ျဖစ္ေနေတာ့မွာပဲ။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕ ကြၽန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ ေရႊေက်ာင္းၾကီး ေျပာင္ေျပာင္ေရာင္ေရာင္ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ကိုင္ၾကရမွာ ျဖစ္သလို တစ္ဖက္ကလည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ပညာဆိုတဲ့ ၀မ္းစာတရားေတြျပည့္စံုေအာင္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ဖို႕ သႏၷိဌာန္ ျပဳရင္း ဒီကေန႕စကား၀ိုင္းေလး နားၾကဦးစို႕ ကိုလင္းေရ'
၀င္းသိန္းဦး
(၁၉-၅-၉၃)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။
No comments:
Post a Comment