ၾတိစကၡ ရဲ႕ မဟူရာ၀ံပုေလြ ၀ိညာဥ္

ကြၽန္ေတာ္ ၀တၳဳစာအုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆာင္းပါးဖတ္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းသည့္ အေၾကာင္းအရာအခ်က္အလက္ တစ္ခ်ိဳ႕ပါ၀င္ သည့္အရာမ်ားကိုသာဖတ္ေလ့ရွိသည္။ အနည္းဆံုး အခ်စ္၀တၳဳဖတ္သည္ဆိုပါေစဦးေတာ့ စကားလံုးအဖြဲ႕အႏြဲ႕ေျပာင္ေျမာက္သည့္ စာအုပ္မ်ားကို ပိုမိေရြးခ်ယ္ေလ့ရွိပါသည္။

မေန႕ညက စာအုပ္တစ္အုပ္ စာေရးဆရာ ၾတိစကၡရဲ႕ မဟူရာ၀ံပုေလြ ၀ိညာဥ္ဆိုသည့္စာအုပ္ကို ငွားဖတ္ခဲ့ပါသည္။ စာေရးဆရာက ထံုးစံ အတိုင္း ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ကိုလုိနီေခတ္၀န္းက်င္ကိုအေျခခံျပီးေရးဖြဲ႕ထားျခင္း၊ သမန္း၀ံပုေလြအေၾကာင္းအရာ ကို ထည့္သြင္းေရးဖြဲ႕ထားျခင္းတို႕ေၾကာင့္ စိတ္၀င္စားစြာဖတ္ရႈခဲ့ပါသည္။ ယံုၾကည္တာမယံုၾကည္တာကို ေဘးခ်ိတ္ထားျပီး အခ်ိန္တစ္ခု ကို အသံုးခ်ဖို႕ တန္ဖိုးရွိပါသည္။

အဆိုပါစာအုပ္ထဲမွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေလ့လာသံုးသပ္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကိုသူငယ္ခ်င္းတို႕ကိုျပန္လည္ေ၀မွ်ခ်င္ပါ တယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္တိက်ေသခ်ာမႈကေတာ့ စာေရးဆရာႏွင့္ သုေတသီမ်ားသာအဓိကတာ၀န္ရွိေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ျပန္လည္ေ၀မွ်မႈသက္သက္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း အသိေပးလိုပါရဲ႕ျမိတ္ကြၽန္းစုေတြအေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရဲ႕လမ္းေတြ အေၾကာင္း၊ သမန္း၀ံပုေလြ၀ါဒေတြအေၾကာင္း စသျဖင့္ေပါ့။


(၁) ျမိတ္ကြၽန္းစုေတြအေၾကာင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္မ်ား ၀င္ေရာက္မလာမီအခ်ိန္က ေအာက္ပိုင္းေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ တနသၤာရီကမ္းေျမာင္ေဒသမ်ားတေလွ်ာက္မွာ လူေနထိုင္မႈ မမ်ားလွေသးေပ။


ယခုအခါ ျမိဳ႕ၾကီးတစ္ျမိဳ႕မွ် စည္ကားေနျပီျဖစ္ေသာ ေကာ့ေသာင္းပင္လွ်င္ (၁၈၅၉)ခုႏွစ္မတိုင္ခင္က လူေနထိုင္မႈ မရွိခဲ့ေသးေပ။

ထိုအခ်ိန္က ေကာ့ေသာင္းမွာ လူေနထိုင္မႈ မရွိေသးေသာ္လည္း မလိ၀မ္းမွာ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားႏွင့္ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရွိစဥ္က ရုံးစိုက္ရာ ေဒသျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။


(၁၈၅၉)ခုႏွစ္မတိုင္မီက မလိ၀မ္းမွာ စည္ကားေသာ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ေနခဲ့ေခ်ျပီ။

အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္မွ လာေရာက္ေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံဘက္မွ လာေရာက္ေနထိုင္ၾကသူ မ်ားေလသည္။ မလိ၀မ္းေခ်ာင္း၀သည္ သေဘာၤမ်ားဆိုက္ကပ္ရာ ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။


(၁၈၆၅)ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့မွ မလိ၀မ္းႏွင့္ ျမိတ္ကြၽန္းစုမ်ားသို႕ ၀င္ထြက္သြားလာရန္ ကုန္သြယ္ခဲ့ၾကသည္။

ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္က သံလြင္ျမစ္၀ ေအာက္ပိုင္းမွာ စည္ကားေသာ ျမိဳ႕ျပနယ္ပယ္မ်ားမရွိေသးဘဲ ေရလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြး သူမ်ားသာ စုေ၀းေနထိုင္ရာ အရပ္ျဖစ္ခဲ့သည္။


ထိုအခ်ိန္က မုတၲမပင္လယ္ေကြ႕ႏွင့္ ယခုဘီလူးကြၽန္းတည္ရွိရာေနရာတ၀ိုက္မွာ ေရဘီလူးဟုေခၚၾကသည့္ စမင္မ်ားေနထုိင္ၾကျပီး ျမိတ္ ကြၽန္းစုမ်ားဘက္မွာေတာ့ ဆလံုမ်ားသာ ရွိေပသည္။

ေရဘီလူးဟု တင္စားေခၚေ၀ၚသည့္ စမင္မ်ားမွာ ေရွးေခတ္အခါက နီဂရြိဳက္ (နီဂရစ္တို)လို႕ေခၚသည့္ အသားမည္း ကပၸလီမ်ားသာျဖစ္ေပ သည္။ ၄င္းတို႕မွာ မေလးရွား၊ အင္ဒုိနီးရွားကြၽန္းစုမ်ားဘက္မွ ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားျဖစ္ျပီး ၄င္းတို႕ေဒသမွာေတာ့ စမင္ (Semai) ဟု အ သိမ်ားသည့္ ေရွးေဟာင္းလူသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။


ေရဘီလူးဟု ေခၚသည့္ စမင္းမ်ားႏွင့္ ေမာ္ကင္းဟုေခၚၾကသည့္ ဆလံုမ်ားမွာ ေရေအာက္၌ ကြၽမ္းက်င္စြာ သြားလာလႈပ္ရွားႏိုင္သူ မ်ားျဖစ သည္။

ဘီလူးကြၽန္းဟု ေခၚေ၀ၚေသာေနရာမွာ ေရွးအခါက ေရဘီလူးမ်ားေနထိုင္က်က္စားရာေဒသ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုအမည္တြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

သထံုကို မြန္လူမ်ိဳးမ်ား ၀င္ေရာက္လာစဥ္က ဘီလူးမ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရေၾကာင္း သီဟိုဠ္ဒီပ၀င္( ေအဒီ ၆ရာစု)ႏွင့္ ကလ်ာနီမြန္ ေက်ာက္စာ (၁၅)ရာစုတို႕၌ေရးသားေဖာ္ျပထားေလသည္။


'Andaman Sea' (သို႕မဟုတ္) ကပၸလီပင္လယ္ျပင္၏ ျမိတ္ေဒသ၀န္းက်င္တြင္ ေရွးကျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ကြၽန္းၾကီးကြၽန္းငယ္ စုစုေပါင္း(၉၀၀) ေက်ာ္ရွိသည္ဟု 'Geography of South Tenasserim and Mergui Archipelago by Mr. H.L.Chhibber' ၏ျမိတ္ ကြၽန္းစုႏွင့္ တနသၤာရီေတာင္ပိုင္း ပထ၀ီ၀င္စာေစာင္တြင္ အက်ဥ္းေဖာ္ျပထားသည္။


တဖန္ ျမိတ္အေရးပိုင္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့ဖူးသူ Mr. G.P. Andrew ကလည္း သူ၏ 'Burma Gagetter Mergui District' တြင္ ကြၽန္းစု ေပါင္း (၈၀၄)ကြၽန္းကို ေပါင္းစပ္ဖြဲ႕စည္းထားသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။


ထိုကြၽန္းမ်ားအနက္ 'ကတန္ကြၽန္း' 'King Island' ကြၽန္းမွာ အၾကီးဆံုးျဖစ္ျပီး 'ကြၽန္းဘုရင္'ဟုအမည္တြင္ပါသည္။

ထို႕ေနာက္ 'လမ္းပိ' 'Lampi Island' ကြၽန္းမွာ ကမၻာ့အလွဆံုးကြၽန္းမ်ားတြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္ေလသည္။



ထို႕အျပင္ တနာသၤာရီတိုင္း ပင္လယ္ျပင္အတြင္း၌ ငွက္သိုက္ကြၽန္းေပါင္း (၃၂)ကြၽန္းတြင္ အဖိုးတန္ငွက္သိုက္ (Edible Bird-Nest) မ်ား ထြက္ရွိေသးရာ အထူးသျဖင့္ 'မလိကြၽန္း' 'Mali (or) Taoy Island တြင္ျဖစ္ေလသည္။

ကမၻာတြင္ မ်က္ႏွာပန္းလွေနသည့္ 'ျမန္မာ့ပုလဲ'သည္ပင္ ျမိတ္ေဒသမွထြက္ရွိသည္။ ျမိတ္ေဒသ ပင္လယ္ျပင္အတြင္း ကြၽန္းေပါင္း (၈၀၀) ေက်ာ္ရွိသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ကြၽန္းတိုင္းတြင္ လူမ်ားေနထိုင္သည္မဟုတ္ေပ။ ထို႕ျပင္ ကြၽန္းအားလုံး၌ အမည္နာမ အသီးသီးရွိၾကသည္ မဟုတ္ေပ။ ထိုသို႕အမည္နာမ မရွိေသးေသာကြၽန္းမ်ားေပၚ ေျခခ်မိသူမ်ားက ဆီေလ်ာ္သည္ျဖစ္ေစ မဆီေလ်ာ္သည္ျဖစ္ေစ ေပးသည့္ အမည္မ်ားမွာ အတည္ျဖစ္သြားႏိုင္သည္။

ေျမပံု၊ေရပံုေပၚ၌ အမည္ထင္ရွားေသာကြၽန္းမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ျမန္မာ၊ပသွ်ဴး၊ဆလံု၊တရုတ္၊အဂၤလိပ္ အေခၚအေ၀ၚမ်ားရွိေနသည္။ အဘယ္ အမည္ႏွင့္ ကြၽန္းသည္ အဘယ္လူမ်ိဳးတို႕၏ အမည္ႏွင့္ ကြၽန္းမ်ားျဖစ္သည္ကို ေျပာရန္ ခက္ေနသည္။

'စိန္လုတ္ကြၽန္း'ကို ပသွ်ဴးအမည္ျဖင့္ '၀ေလာ္ကာက်မ္းလိုကြၽန္း'၊ 'လမ္းပိကြၽန္း'မွာ တရုတ္အမည္ျဖစ္ျပီး အဂၤလိပ္တို႕ ထိုကြၽန္းကို (Lamp or Sullas Island) ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ထို႕ေနာက္ဆလံုအမည္ျဖင့္ ေခၚေ၀ၚေနသည့္ မၾကံဳကလက္ကြၽန္းမွာ ဆလံုအမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၏ အမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆလံုလူမ်ိဳးအုပ္စုတစ္ခုခုတြင္ ၾသဇာရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္အမ်ိဳးသမီးရွိတတ္ေၾကာင္း စာထဲေပထဲ၌ ဖတ္ရႈမွတ္သား ခဲ့ဖူးသည္။

သို႕ေသာ္ ေျမပံုေရပံုေပၚ၌မူ အဆိုပါ မၾကံဳကလက္ကြၽန္း ကိုအထင္ကရ ေဖာ္ျပထားသည္မ်ားကို မေတြ႕ရေသးေပ။


(၂) ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကလမ္းေတြ အေၾကာင္း

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးကို ယခုကဲ့သို႕ စည္ကားေသာလမ္းမၾကီးမ်ားျဖင့္ အကြက္က်လွပေအာင္ ျမိဳ႕ကြက္ရိုက္ေပးခဲ့သူမွာ လက္ဖတင္နင္ ေအဖေရဇာ(Fraser)ဆိုသူျဖစ္သည္။

သူသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကြက္ကိုေရးဆြဲရာတြင္ ၀ါရွင္တန္ျမိဳ႕ကြက္ ေရးဆြဲခဲ့သည့္အတိုင္း တစ္ပံုစံတည္းျဖစ္ေအာင္ ေရးဆြဲေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။

၀ါရွင္တန္ျမိဳ႕ကြက္ႏွင့္တူေအာင္ ေရးဆြဲခဲ့ေသာေၾကာင့္ လမ္းဆံုလမ္းမေနရာမ်ားတြင္ အ၀ိုင္းၾကီးမ်ား ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

ထိုသို႕အ၀ိုင္းၾကီးမ်ား ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လမ္းမၾကီးမ်ားမွာ ရန္သူစစ္ေၾကာင္း ခ်ီတက္လာပါက အ၀ိုင္း ေနရာမ်ားမွ တားဆီးတိုက္ခိုက္ႏိုင္ရန္အတြက္ပင္ျဖစ္ေပသည္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕၌ထင္ရွားေသာအ၀ိုင္းၾကီးမ်ားမွာ ဆူးေလအ၀ိုင္း၊ ဟံသာ၀တီအ၀ိုင္း၊ဗဟန္းအ၀ိုင္း၊ ဦး၀ိစာရအ၀ိုင္းႏွင့္ တာေမြအ၀ိုင္းတို႕ျဖစ္ၾက ေပသည္။ (တာေမြအ၀ိုင္းမွာ ယခုမရွိေတာ့ျပီ)

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကြက္ကို ေရးဆြဲေသာအခါ ေလးေထာင့္ပံုသဏၭာန္ လမ္းမၾကီးမ်ားျဖင့္ ယွက္သြယ္ျပဳလုပ္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

လက္ဖတင္နင္ ေအဖေရဇာ ေရးဆြဲေသာလမ္းမၾကီးမ်ားထဲတြင္ အခ်က္အခ်ာက်ေသာ လမ္းမၾကီး(၅)လမ္း ပါ၀င္ခဲ့ေပသည္။

ထိုလမ္းမၾကီးမ်ားမွာ....

(၁) ကမ္းနားလမ္းမၾကီး (Strand)

(၂) ကုန္သည္လမ္းမၾကီး(Merchant)

(၃) မဟာဗႏၶဳလလမ္းမၾကီး(Dalhousie)

(၄) အေနာ္ရထာလမ္းၾကီး(Fraser)

(၅) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းမၾကီး စသည္တို႕ျဖစ္ၾကေလသည္။

ေရွးအခါကပင္ ေစ်းမ်ား တည္ေဆာက္ရာမွာလည္း ထိုလမ္းမၾကီးငါးခုကိုပင္ အမွီျပဳျပီး တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္၏။

ကမ္းနားလမ္းမေပၚမွာ ေညာင္ပင္ေလးေစ်း၊ ေမာ္တင္ေစ်း၊ကီလီေစ်း၊

ကုန္သည္လမ္းမၾကီးေပၚမွာ သံေစ်း၊ သိမ္ၾကီးေစ်း၊

မဟာဗႏၶဳလလမ္းမေပၚမွာ သိမိၾကီးေစ်း၊

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းမေပၚမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းႏွင့္ ေလဟာျပင္ေစ်း (ယခုမရွိေတာ့ေပ) တို႕ရွိခဲ့ၾကသည္။


ထိုလမ္းမၾကီးငါးသြယ္တို႕တြင္ ယခုတိုင္အခ်က္အခ်ာက်ျပီး စည္ကားေသာလမ္းမၾကီးတစ္ခုကို ျပပါဆိုလွ်င္ ေရွးက ဖေရဇာလမ္းဟု ေခၚျပီး ယခုအေနာ္ရထာလမ္းဟု ေခၚေသာ လမ္းမၾကီးပင္ျဖစ္ေပသည္။


(၁၈၅၃)ခုႏွစ္မွာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သစ္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးပံုစံ(Reconstruction of Yangon) ကို ဖေရဇာ(Lt. A Fraser) က ေရးဆြဲ တင္ျပခဲ့ရာ အဂၤလိပ္အာဏာပိုင္မ်ားက သေဘာက် ေသာေၾကာင့္ ထိုပံုစံအတိုင္းျမိဳ႕ကြက္ကို ေျပာင္းလဲစီမံခဲ့ျခင္းအျပင္ လမ္းအမည္ မ်ားေပးေသာအခါ အဓိကက်ေသာလမ္းမၾကီးအမည္ကို ဖေရဇာလမ္းဟု ေပးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။

တကယ္တမ္းေတာ့ ဖေရဇာမွာ အဂၤလိပ္ ဘဂၤါလီတပ္မွ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္မွ်သာျဖစ္ေပသည္။


(၁၉၅၅)ခုႏွစ္၀န္းက်င္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးကာစေနာက္ပိုင္း ဖေရဇာလမ္းတေလွ်ာက္မွာ မ်ားစြာ စည္းကားခဲ့ေပသည္။ ညေနေစာင္းအခ်ိန္ ေရာက္သည္ႏွင့္ ထိုလမ္းမတေလွ်ာက္ ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္ေနရာမ်ားမွာ ညေစ်းတန္းမ်ားေရာင္းခ်ၾကေလသည္။


လမ္းမေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္၌ ေစ်းဆိုင္မ်ား တည္ခင္းေရာင္းခ်ၾကရာ ေျမာက္ဘက္အျခမ္းထက္ ေတာင္ဘက္အျခမ္းက ပိုမိုစည္ကား လွေပသည္။

ထိုေစ်းတန္းတေလွ်ာက္၌ ေစ်းေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ ေစ်း၀ယ္သူမ်ားမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ကုလားလူမ်ိဳးမ်ားသာမ်ားေပသည္။ ကုလားလူမ်ိဳး ဟုဆိုရာ၌ ကုလားလူမ်ိဳးမ်ိဳးစံုတို႕ပါ၀င္ေလသည္။ သို႕ေၾကာင့္ထိုေစ်းတန္းကိုလည္း ဘဂၤလားေစ်းတန္းဟုပင္ အလြယ္တကူ ေခၚေ၀ၚ ၾကသည္။

ထိုေနရာတ၀ိုက္ရွိ လမ္းေဘး၀ဲယာတေလွ်ာက္ရွိ ေဆာက္ထုပ္ထားသည့္ တိုက္ခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားရွိေပရာ အခန္းတစ္ရာလွ်င္ ကုလား လူမ်ိဳးမ်ားက ကိုးဆယ္ခန္႕ေနၾကျပီး က်န္သည့္ဆယ္ခန္းမွ်ေလာက္သာ ျမန္မာမ်ားေနၾကေလသည္။ သို႕ေၾကာင့္လည္း ထိုေနရာတ၀ိုက္ ကို ကုလားတန္း၊ ကုလားရပ္ကြက္ဟု ေခၚၾကေလသည္။

ယခုေရႊဘံုသာလမ္းမွာ ယခင္အမည္က မဂိုလမ္းျဖစ္ေသာ္လည္း မူလအမည္မွာ ကုလားတန္းလမ္းပင္ျဖစ္ေပသည္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြႈ္ သခ်ာၤအမွတ္အသားပါေသာ လမ္းေပါင္း (၁၆၉)လမ္းရွိရာ ကီလီ(၁)လမ္းမွ စတင္ျပီး ျမင္းျပိဳင္ကြင္းရွိ (၁၆၉) လမ္းမွာဆံုးပါ သည္။ ကီလီ (၁)လမ္းမွ (၄)လမ္းအထိ သခ်ာၤအမွတ္အသားႏွင့္ ရွိေသာ္လည္း (၅) လမ္းေရာက္ေသာအခါ သခ်ာၤအမွတ္အသားမသံုးၾက ဘဲ အလုပ္လုပ္ေသာပစၥည္းမ်ားကို အမည္တပ္၍ ထိုအမည္ကိုပင္ သံုး၍ေခၚေ၀ၚၾကေလသည္။


ကီလီ(၅)လမ္းထဲတြင္ ငွက္ေပ်ာကုန္သည္မ်ားစခန္းခ်ေသာေၾကာင့္ ငွက္ေပ်ာတံတားလမ္းဟု ေခၚသည္။

ယခင္က ငလွ်ံလမ္းဟု ေခၚေသာလမ္းမွာ ယခုကိုင္းတန္းလမ္းျဖစ္သည္။

ကြၽဲပုတ္လမ္းမွာ ယခု(၈)လမ္းျဖစ္သည္။

ငပိတန္းလမ္းမွာ ယခု(၁၀)လမ္းျဖစ္သည္။

စတီဗင္ဆင္လမ္းမွာ ယခုလွည္းတန္းလမ္း၊ (၁၁)လမ္းအထက္ပိုင္း ဖက္တန္းဟုေခၚျပီး ေအာက္ပိုင္းကို ပိုက္တန္းဟုေခၚၾကသည္။

ဘုန္းၾကီးလမ္းထိပ္မွာ ဘုရားငုတ္တိုရွိေသာေၾကာင့္ ယခင္က ဘုရားငုတ္တိုလမ္းဟုသာ ေခၚၾကသည္။

(၁၃)လမ္းအထက္ပိုင္းကို ေခါင္ခ်ဳပ္တန္းဟု ေခၚၾကျပီးေအာက္ဖက္ကို ငါးရွဥ့္တန္းဟု ေခၚၾကသည္။

(၁၄)လမ္းအထက္ပိုင္းကို ေၾကာင္တစ္ရာတန္းဟု ေခၚၾကျပီး ေအာက္ဖက္ကို ဦးဘိုးရိတ္လမ္းဟု ေခၚသည္။

(၁၅)လမ္းအထက္ပိုင္းမွာ တရုတ္မ်ားသာ အေနမ်ားျပီး သိန္းတန္းဟုေခၚျပီး ေအာက္ပုိင္းကိုေတာ့ သံုးပင္တန္းဟု ေခၚၾကသည္။

(၁၆) လမ္းအထက္ပိုင္းကို ထန္းပင္ကုန္းတန္းဟု ေခၚၾကျပီး ေအာက္ပိုင္းကိုေတာ့ ၾကက္သြန္တန္းဟု ေခၚၾကေလသည္။

(၁၇)လမ္းကို ေရွးအခါက အရာၾကီးတန္းဟုေခၚၾကျပီး (၁၈)လမ္းကိုေတာ့ ေရနံတန္းဟုေခၚၾကသည္။

ယခုစဥ့္အိုးတန္းလမ္းဟု ေခၚေသာလမ္းကို ယခင္က အထက္ပိုင္းကို မက်ည္းတန္းဟု ေခၚျပီး ေအာက္ပိုင္းကိုေတာ့ လိပ္ဥတန္းဟု ေခၚၾက သည္။

ယခင္က လမ္း(၂၀)ကို ဦးထြန္းတန္းဟုေခၚၾကသည္။

(၂၁)လမ္းအထက္ပိုင္းကို ပရေဆးတန္းဟု ေခၚျပီး ေအာက္ပိုင္းကိုေတာ့ တြင္းညီေနာင္ဟု ေခၚၾကသည္။

(၂၂)လမ္းအထက္ပိုင္းကိုေတာ့ ပန္းတိမ္တန္းဟု ေခၚျပီးေအာက္ပိုင္းကိုေတာ့ ဓါးတန္းေလးဟု ေခၚၾကသည္။

(၂၃)လမ္းမွာ ဘိန္းရုံတန္းဟု ေခၚျပီး (၂၄)လမ္းကိုေတာ့ အဓမၼလက္ၾကား ဟုေခၚခဲ့ၾကသည္။

(၂၅)လမ္းကို စာဆိုတန္းဟု ေခၚခဲ့ၾကျပီး (၂၆)လမ္းကိုေတာ့ ေက်ာက္တံတားလမ္းဟု ေခၚခဲ့ၾကေလသည္။

(၂၇)လမ္းကို ပုဆိုးတန္းဟု ေခၚျပီး (၂၈)လမ္းကိုေတာ့ သံျဖဴတန္းဟုေခၚကာ ယခု ဆူးေလဘုရားလမ္းဟုေခၚေသာလမ္းမွာ ယခင္က ေရွာ္တန္းဟုေခၚေသာလမ္းပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။


ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး တည္ရွိရာ သိဂၤုတၲရ ကုန္းေတာ္ၾကီးကို ၀န္းရံထားေသာ ကုန္းေပါင္း (၉၉)ကုန္းရွိပါသည္။ ထို အထဲတြင္ ေက်ာက္ကုန္းလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစေပသည္။ ေက်ာက္ကုန္းသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ စတင္ျဖစ္ေပၚလာျပီးစအခ်ိန္ကတည္းက လူသိမ်ားခဲ့ေသာေနရာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။


ေက်ာက္ကုန္းလမ္းတ၀ိုက္ႏွင့္ ေအာင္ေဇယ်လမ္း၀န္းက်င္တ၀ိုက္ေနရာမွာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပ(၈၀)ခန္႕အျမင့္တြင္ တည္ ရွိေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားက ေရးသားေဖာ္ျပၾကသည္။

ေက်ာက္ကုန္းလမ္းမွ ေအာင္ေဇယ်လမ္းအတိုင္း အေနာက္ဘက္သို႕ ဆင္းလာလွ်င္ အစၥေရး အင္ဂ်င္နီယာမ်ားေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ (၁၂) လံုးတန္းေခၚ တိုက္တန္းစုသို႕ေရာက္ေလသည္။

(၁၉၅၅)ခုႏွစ္ က ေက်ာက္ကုန္းတ၀ိုက္မွာ ေနထိုင္ၾကသူမ်ားမွာ ျမိဳ႕တြင္းသို႕သြားလာလိုပါက ဆင္ျဖဴ၊ဆင္နီ၊ဆင္နက္ အမွတ္အသားပါရွိ သည့္ ဘတ္စ္ကားမ်ားႏွင့္ သြားလာၾကရေပသည္။


(၃) မဟူရာ၀ံပုေလြ

ေရးသားျပဳစုေသာ ပညာရွင္မွာ မႏုႆေဗဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ၀ီလွ်ံေဟာင္း၀ဲလ္ ပင္ျဖစ္ေပသည္။ ၄င္း၏ေဖာ္ျပခ်က္ထဲတြင္ လူမွ တိရစၦာန္အသြင္သို႕ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္းမွာ စိတ္စြဲလန္းယံုၾကည္မႈ လြန္ကဲေသာ တိုတမ္၀ါဒျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပးထားေလသည္။

ျခေသၤ့တိုတမ္၀ါဒီမ်ားသည္ မိမိတို႕သည္ ျခေသၤ့မ်ိဳးႏြယ္မွ ဆင္းသက္ေပါင္ဖြားလာသည္ဟု စြဲစြဲလန္းလန္း ယံုၾကည္ေနၾကျပီး ျခေသၤ့မ်ားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သည္ဟုယံုၾကည္ၾကေပသည္။ သို႕ေၾကာင့္ျခေသၤ့မ်ားသည္ ၄င္းတို႕အတြက္ အႏၲရာယ္လံုး၀မရွိႏိုင္၊ သူတို႕ကလည္း ျခေသၤ့မ်ားကို မေၾကာက္မရြံ႕ၾကဘဲ ျခေသၤ့မ်ားရွိေသာေတာထဲ၌ ရဲ၀ံ့စြာ ေနထိုင္သြားလာ၀့ံၾကေလသည္။


မိေက်ာင္းတိုတမ္၀ါဒီ ရွိသူမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ၀က္၀ံတိုတမ္၀ါဒီမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ၀ံပုေလြတိုတမ္၀ါဒီ ရွိသူမ်ားသည္လည္း ေကာင္း ထိုနည္းအတိုင္းပင္ ရွိၾကေလသည္။

၀ံပုေလြအသြင္ေျပာင္းႏို္င္ေသာဓေလ့မွာ အာဖရိကေတာနက္အတြင္း၌ ေနထိုင္ၾကေသာ လူနီရိုင္းမ်ားက အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳေလ့ရွိျပီး သားေကာင္ေနာက္လိုက္ေသာအခါ ၀ံပုေလြအသြင္ေျပာင္း၍ အုပ္စုဖြဲ႕ကာ သားေကာင္ေနာက္သို႕ လိုက္ေလ့ရွိၾကသည္။


သားေကာင္ဖမ္းရန္ သြားေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ေတာတြင္းသို႕ ၀င္သြားျပီး ၀ံပုေလြစိတ္၊ ၀ံပုေလြမာန္ ရရွိေအာင္ ဦးစြာစိတ္ကို အရင္ေျပာင္းၾက ေလသည္။

၀ံပုေလြစိတ္၀င္လာေတာ့ သားေကာင္ေနာက္သို႕ တဟုန္တိုးေျပးလိုက္ၾကေလသည္။ လိုက္စက လူရိုင္းအသြင္ႏွင့္ပင္ ေျခေထာက္ႏွစ္ ေခ်ာင္းျဖင့္ ေျပးလိုက္ေသာ္လည္း ခဏခ်င္းမွာပင္ လူစိတ္ေပ်ာက္သြားျပီး ၀ံပုေလြစိတ္ ၀င္လာေသာအခါ ေလးဘက္ေထာက္ေျပးရာမွ ေျခရာအသြင္လည္း ေျပာင္းသြားေလသည္။


ျမန္မာျပည္တြင္ လူကေန က်ားအသြင္ေျပာင္းႏိုင္သူကို သမန္းက်ားဟု ေခၚသလို အာဖရိကတြင္ လူမွ ၀ံပုေလြအသြင္ေျပာင္းလဲႏိုင္သူကို 'မဟူရာ၀ံပုေလြ' ဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။


၀ံပုေလြအသြင္ႏွင့္ သားေကာင္လိုက္ျပီး၍ လူအသြင္ေျပာင္းလိုေသာအခါ ေတာတြင္းသို႕ ၀င္သြားျပီး စိတ္ကိုေလွ်ာ့ခ်လိုက္ေသာအခါ တ ျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လူအသြင္သို႕ျပန္လည္ ေရာက္သြားေၾကာင္း မႏုႆေဗဒပညာရွင္ ၀ီလွ်ံေဟာင္း၀ဲလ္က သုေတသနျပဳ ေရးသားထား ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ဂမၻီရလွ်ိဳ႕၀ွက္ဆန္းၾကယ္ ဆိုတဲ့၀တၳဳေတြက အလကားမျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုၾကေပမယ့္ ျမန္မာစာအုပ္ဆိုင္ေလာကမွာ အငွားသြက္စာအုပ္ေတြ အျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါျပီ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီစာအုပ္ေတြထဲကမွ သိမွတ္စရာေလးေတြကိုျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

Alex Aung (7 Sep 2010)