တေလာက မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ စကားလက္ဆံုက်ရင္း ျမန္မာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္းမွထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုပ္မ်ားအေၾကာင္းေရာက္သြားခဲ့သည္။ မိတ္ေဆြက သူေနာက္ဆံုးသိရသမွ် ျမန္မာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ မၾကာမတင္ကပင္ အေနာက္တိုင္းမွာထြက္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ ေရးသူမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ အေနာက္တိုင္းေရာက္ စီးပြားေရးပါရဂူၾကီးတစ္ဦးဟုဆိုသည္။ ယင္းစာအုပ္ထဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔၏ စရိုက္လကၡဏာမ်ားကို ထည့္သြင္းေရးသားထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ယင္းသို႔ေရးသားရာတြင္ ပါရဂူၾကီးက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ အရွိန္အ၀ါၾကီးမား ပံုကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေခတ္ႏွင့္ အညီ တိုးတက္ထြန္းကားေရး လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ အတားအဆီးတစ္ရပ္အေနႏွင့္ ရွိခဲ့သည္ဟု သေဘာသက္ေရာက္ေသာ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။
မိတ္ေဆြက ယင္းစီးပြားေရးပါရဂူၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔သည္ ယုတၲိတန္ေၾကာင္း၊ သူ႔အေနႏွင့္လည္း ယင္းသို႔ပင္ခံစားမိ သည္မွာ ၾကာျပီျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ သူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း၊ အထက္ကဆိုသလိုပင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔ကို ကမၻာႏွင့္ ရင္ေပါင္ မတန္းေစႏိုင္သည့္ အကန္႔အသတ္တစ္ခု မ်ား ျဖစ္ေနမလားဟု ေတြးမိသည္ဟုဆိုသည္။ ေခတ္ပညာတတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႕မွာလည္း သူ႔လိုပင္ ထင္ျမင္ယူဆသည္ကိုေတြ႔ရေၾကာင္းေျပာသည္။
အမွန္ကား ယခုကဲ့သို႔ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ေတြေ၀လာၾကျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆိုေသာေ၀ါဟာရႏွစ္ခု အၾကားျခားနားေသာ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္းကို မစဥ္းစားမိ၍သာျဖစ္ေပသည္။ အေနာက္တိုင္းေရာက္ စီးပြားေရးပါရဂူၾကီးအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအေပၚ သံသယ၀င္လာေသာ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ မ်ားအေနႏွင့္ ယင္းေ၀ါဟာရႏွစ္ခု၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ အႏွစ္သာရကို သေဘာေပါက္ရန္ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရႏွစ္ခုအၾကား ျခားနားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ေဆာင္ပံု ကို အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပသြားပါမည္။
ဗုဒၶဘာသာဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဤေ၀ါဟာရႏွင့္ ပတ္သက္၍ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၂)က လူေသလူျဖစ္ ၀ါဒႏု၀ါဒ ၀ိနိစၦယဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္.....ဘာသာဟူေသာ စကားလံုးသည္ ပါဠိစကားမွဆင္းသက္လာသည္။ ဘာသိယေတကတိယေတတိ ဘာသာ၊ ဗုဒၶႆ ဘာသာ ဗုဒၶဘာသာ = ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ေဟာေျပာေတာ္ မူအပ္ေသာ ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမဟူသမွ်၊ စကားေတာ္ဟူသမွ်သည္ ဗုဒၶဘာသာမည္၏။ ယင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Buddhism or Buddha's Teaching ဟုေခၚဆို ရသည္။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတို႔အလယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဟု ဆိုလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္၏အဆံုးအမ တရားစကား၊ ဗုဒၶသာသနာဟူေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ယခုအခါ၌ တစ္ခ်က္တည္း နားလည္သြား၏ ဟုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က ေဟာၾကားခဲ့ေသာ အဆံုးအမစကားအားလံုးကို ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို သေဘာေပါက္ျပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကိုလည္း နားလည္ရန္လိုအပ္လွေပသည္။ တစ္ခ်ိန္ကဆိုလွ်င္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ ေသာေ၀ါဟာရ၏ အနက္ကို လြဲမွားစြာဖြင့္ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၃)၏ ေၾကာင္းပန္းေတာရ၀ါဒ၀ိနိစၦယ က်မ္းကို ဖတ္ျပီးေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း သေဘာေပါက္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ (Buddhist) ဟူေသာေ၀ါဟာရႏွင့္ ထပ္တူညီေသာ ပိဋကတ္စာေပ အသံုးအႏႈန္းမွာ ဥပါသကဆိုေသာ ေ၀ါဟာရပင္ျဖစ္ သည္။ ဥပါသက၏ အဓိပၸာယ္မွာ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူပင္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္သမိုင္းတြင္ကား တပုႆႏွင့္ ဘœdကညီေနာင္ႏွစ္ဦးမွာ ေရွးဦးပထမ ဥပါသကမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သူတို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ဖူးေတြ႔စဥ္အခါ သံဃာဟူ၍မရွိေသးသျဖင့္ ဗုဒၶႏွင့္ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏။ ေလွ်ာက္ထားျပီး ရတနာႏွစ္ပါးအေပၚ ေဒြဂါစိကသရဏဂံုေဆာက္တည္ခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ပိုင္းဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္ သံဃိကအစည္းအရုံး ေပၚေပါက္လာ ခ်ိန္တြင္ကား ဗုဒၶ၊ဓမၼႏွင့္ သံဃာဆိုေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏ဟု စိတ္တြင္ ညႊတ္ က်ိဳး ျခင္းအားျဖင့္ သရဏဂံုေဆာက္တည္ျပီးသူကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု သမုတိသေဘာအရ ေခၚေ၀ၚ ပညတ္ႏိုင္ ေပသည္။
အဌအထာ ဆရာမ်ားအလိုအရကား ေလာကုတၲရာသရဏဂံု ႏွင့္ ေလာကီသရဏဂံု ဟူ၍ထပ္မံခြဲျခားႏိုင္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုဆိုသည္မွာ ေသာတာပန္အစရွိေသာ အရိယာသူေတာ္စင္ၾကီးမ်ား၏ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ မမွိတ္မသုန္ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုတည္ျပီးသူတစ္ဦးအဖို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ မည္သည့္အခါမွ် မဆံုးရႈံးႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ေလာကီသရဏဂံု တည္သူမွာကား အျခားဘာသာ၀င္အျဖစ္ ခံယူသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀တစ္ပါးသို႔ ကူးေျပာင္းသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ဆံုးရႈံးသြားႏိုင္ေပသည္။ ေလာကီသရဏဂံုတည္သူကိုလည္း-
(၁) ရတနာသံုးပါးကို မိမိကိုယ္ကိုစြန္႔လႊတ္ လွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊ (၂) ရတနာသံုးပါးသည္သာ မွီခိုလဲေလ်ာင္း ရာဟု ယံုၾကည္အားကိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊(၃) ရတနာသံုးပါး၏ တပည့္အျဖစ္ခံယူျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ။(၄) ရတနာ သံုးပါးကို ေဆြမ်ိဳးေတာ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ နည္းေပး လမ္းျပ ဆရာသမားေတာ္ခဲ့ဖူး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ရုိေသရွိခိုးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေလာက၌အျမတ္ဆံုးဟုသေဘာပိုက္ကာ ရိုေသျမတ္ႏိုး၍ ရွိခိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူဟူ၍ ေလးမ်ိဳးေလးစားခြဲျခားျပခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶေဟာၾကားေသာတရား အဆံုးအမေဒသနာေတာ္တို႔ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ေလာကတြင္ အျမတ္ဆံုးကိုးကြယ္ရာဟု ယံုၾကည္ကိုးစားေသာစိတ္ျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္ပင္ ယင္းပုဂၢိဳလ္ သည္ ေလာကီသရဏဂံု တည္သြားျပီျဖစ္၍ သမုတိသစၥာ သေဘာအရ ဗုဒၥဘာသာ၀င္တစ္ဦးဟု ေခၚေ၀ၚပညတ္ျခင္း ခံထိုက္သြားျပီျဖစ္သည္။
ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္ကပင္ ယင္းသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးမ်ားရွိခဲ့ဖူးသည္။ ဗုဒၶ၏ လမ္းညႊန္အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အၾကား အႏွစ္သာရခ်င္း ကြာျခားမႈ ကိုသိျမင္ ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူ၏ဥပါသက(၀ါ) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ ၀င္)ႏွင့္ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားဟူ၍ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာက ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူတို႔ကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။
(၁) ရတနာျမတ္သံုးပါးကို အလြန္ၾကည္ညိဳမႈမရွိျခင္း၊(၂) သီလမလံုျခံဳျခင္း၊(၃) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာ ကိုျပဳလုပ္ေလ့ရွိျခင္း၊ (၄)အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုယံု၍ ကံကိုမယံုျခင္း၊ (၅) သာသနာပ၌ အလွဴခံရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
ျခံဳငံုသံုးသပ္ျပရလွ်င္ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါး အေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ေခါင္းပါးရကား ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္အဆံုးအမမ်ားအေပၚ ယံုယံု ၾကည္ၾကည္ လိုက္နာေလ့မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလဆိုင္ရာ ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္ပညတ္ခ်က္မ်ားကို မသိက်ိဳးကြၽံျပဳ၍ အခြင့္သာတိုင္းခ်ိဳးေဖာက္ေလ့ရွိသည္။ မိမိကိုယ္ကိုသာ အားထားရာဆိုေသာ ဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္ကိုေက်ာခိုင္းျပီး ျဖတ္လမ္းမွ ၾကီးပြားမည့္နည္းကိုရွာေလ့ရွိသည္။ ၾကားရေသာအသံ၊ ျမင္ရေသာအဆင္း သ႑ာန္တို႔ကိုစြဲ၍ အတိတ္ နမိတ္ေကာက္ယူေလ့ရွိေသာ မဂၤလာအယူအဆမ်ားကို ယံုၾကည္စြဲလမ္းသည္။
ေဗဒင္၊ယၾတာ၊ဓာတ္ဆင္၊ဓာတ္ရိုက္၊အဂၤ၀ိဇၨာ၊အတိတ္ တေဘာင္စသည္မ်ားကို အားကိုးသည္။ မိမိေစတနာမွ ေပါက္ဖြား လာေသာ ကံ၏အက်ိဳးေပးမႈကို မယံုၾကည္ေခ်။ မေကာင္းေစတနာကိုေမြးျပီး ေကာင္းေသာရလဒ္ကိုသာ လိုခ်င္ၾကသည္။ ဤတြင္ စစ္မွန္ေသာဗုဒၶသာသနာေတာ္မွ ေသြဖည္ယိမ္းယိုင္ေနသည့္ ကယ္တင္ေစာင္မႏိုင္သည္ ဆိုသူမ်ားကို အားကိုး တၾကီးတြယ္ကပ္ ပူေဇာ္ၾကသည္။ သူရႆတီ၊လက္ခ်မီး၊စႏၵီ၊ကြမ္ယင္ စသည့္ သာသာနာပမယ္ေတာ္ မ်ား၊ မဟိႏၵရာ သူေတာ္စင္၊ ဆိုင္းဘာဘာစေသာ ဖကီးၾကီးမ်ား၊ဆာဒူးၾကီးမ်ား၊ ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ရွင္မထီး၊ ဘိုးဘိုးေအာင္၊ ဘိုးမင္းေခါင္ စေသာ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ား၊ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶဘာသာအလိုအရ နတ္စာရင္းမ၀င္ေသာ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္မင္းနတ္မ်ား၊ ေဗဒင္ဟူးရား အခါေပးပညာရွင္ဆိုသူမ်ားအား ဆည္းကပ္ ေလ့ရွိၾကသည္။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားခဲ့သည့္ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာေသာ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာေနထိုင္က်င့္ၾကံ ရန္ကား စိတ္ကူးထဲပင္ မထည့္ၾကေပ။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားကိုမူ 'ပဒုမၼာၾကာ' ႏွင့္တူသည့္ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
(၁) ရတနာသံုးပါးကို မမွိတ္မသုန္ၾကည္ညိဳျခင္း၊ (၂) သီလလံုျခံဳျခင္း၊(၃) ေလာကီမဂၤလာကို မျပဳလုပ္ျခင္း၊(၄) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုမယံုဘဲ ကံကိုသာယံုျခင္း၊(၅) သာသနာတြင္း၌သာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ျဖစ္သည္။
ပုဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ယွဥ္လ်က္ မမွိတ္မသုန္ ၾကည္ညိဳေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမစကားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုး ေနထိုင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလျမဲျမံသည္။ မိမိဘ၀ ၾကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ မိမိကိုယ္ပိုင္ ကံ၊ဥာဏ္၊၀ီရိယမွတစ္ပါး အျခားအားကိုးရာ မရွာေတာ့ေခ်။ မွန္စြာၾကံ၊ မွန္စြာေျပာျပီး၊မွန္စြာလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားျဖစ္ရကား မည္သူ႔ ကိုမွ်လည္း ထိတ္လန္႔စိုးရြံ႕ေနမည္ မဟုတ္ေခ်။ ျဖတ္လမ္းလည္းမရွာ၊ ရွာစရာလည္းမလိုေပ။ဤသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအဖို႔ ျပႆဒါး၊ ရက္ရာဇာ၊ နဂါးဦးေခါင္းလွည့္စသည့္ ကိစၥမ်ားကို ထည့္စဥ္းစားေနစရာမလိုေတာ့ေပ။ အတိတ္နိမိတ္မ်ား၊တေဘာင္မ်ား၊ ေဗဒင္ ယၾတာမ်ား၊ အခါေပးပညာရွင္မ်ား၊နတ္မ်ား၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ားကိုလည္း အားကိုးျခင္း မရွိေခ်။ သူ႔အတြက္ ေနတိုင္းရက္ရာဇာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာမဂၤလာတရားႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံရင္း ဘ၀တက္လမ္းကို တစ္ဆင့္ခ်င္းမွန္မွန္ လွမ္းေနသူပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရား၊တရား၊သံဃာတည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကိုသာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူျဖစ္၍ အျခားမည္သည့္ အယူ၀ါဒ မတူသူက မည္သို႔ေသာေျမႇာက္လံုး ေျခာက္လံုးတို႔ႏွင့္ ဆြဲေဆာင္ေစကာမူ မေျမာက္၊ မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ရာသက္ပန္ မတုန္မလႈပ္ေနထိုင္ က်င့္ၾကံသြားသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ သမုတိသစၥာသေဘာအရ အမည္သညာ ပညတ္ႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္က ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားခဲ့ေၾကာင္း စာရႈသူတို႔ သေဘာေပါက္ေလာက္ေပျပီ။
သို႔ျဖစ္ရာ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေရာ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားပါ ေရာေႏွာပါ၀င္ေနသူအားလံုး၏ အက်င့္စရိုက္လကၡဏာတို႔ကို ျခံဳငံုအကဲခတ္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ တန္ဖိုးျဖတ္၍မရစေကာင္းေပ။
ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံအားထုတ္သူတိုင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အျဖစ္ 'သမုတိသေဘာအရ ပညတ္ေခၚေ၀ၚျခင္းကိ'ု ခံယူထားသူတိုင္းသည္ ဗုဒၶသာသာ အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ေနသူမ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ၾကံစည္၊ ေျပာဆို၊ျပဳမူလုပ္ ေဆာင္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ ရလဒ္အခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ အျပစ္ပံုခ်ၾကမည္ဆိုပါက ခြင့္လႊတ္ ႏိုင္ဖြယ္ မရွိေသာအမွားတစ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္လိုက္ရာ ေရာက္ေပလိမ့္မည္။
တစ္ဆက္တည္း တိုက္တြန္းလိုသည္ကား ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္ခံထားသူမ်ားအေနႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိတို႔ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာ၊ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာဆိုသည္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ၾကည့္ၾကရန္ပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတို႔ကိုယ္ကို အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္လာေအာင္ ဦးတည္ၾကိဳးပမ္းသြားဖို႔ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ယုတ္ေလွ်ာ့သြားျပီး အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားတိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္၏ တိုးတက္ရာလမ္း ေၾကာင္းေပၚတြင္ အဟန္႔အတား မဟုတ္သည့္အျပင္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ တစ္ခုပင္ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္လာၾကမည္မွာ ေျမၾကီးလက္ခတ္ မလြဲပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
၀င္းသိန္းဦး
(၂၄-၁၂-၉၂)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ။
ယင္းသို႔ေရးသားရာတြင္ ပါရဂူၾကီးက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုအေပၚ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ အရွိန္အ၀ါၾကီးမား ပံုကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေခတ္ႏွင့္ အညီ တိုးတက္ထြန္းကားေရး လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ အတားအဆီးတစ္ရပ္အေနႏွင့္ ရွိခဲ့သည္ဟု သေဘာသက္ေရာက္ေသာ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။
မိတ္ေဆြက ယင္းစီးပြားေရးပါရဂူၾကီး၏ အဆိုအမိန္႔သည္ ယုတၲိတန္ေၾကာင္း၊ သူ႔အေနႏွင့္လည္း ယင္းသို႔ပင္ခံစားမိ သည္မွာ ၾကာျပီျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ သူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း၊ အထက္ကဆိုသလိုပင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔ကို ကမၻာႏွင့္ ရင္ေပါင္ မတန္းေစႏိုင္သည့္ အကန္႔အသတ္တစ္ခု မ်ား ျဖစ္ေနမလားဟု ေတြးမိသည္ဟုဆိုသည္။ ေခတ္ပညာတတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႕မွာလည္း သူ႔လိုပင္ ထင္ျမင္ယူဆသည္ကိုေတြ႔ရေၾကာင္းေျပာသည္။
အမွန္ကား ယခုကဲ့သို႔ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ေတြေ၀လာၾကျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆိုေသာေ၀ါဟာရႏွစ္ခု အၾကားျခားနားေသာ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္မႈ ရွိေၾကာင္းကို မစဥ္းစားမိ၍သာျဖစ္ေပသည္။ အေနာက္တိုင္းေရာက္ စီးပြားေရးပါရဂူၾကီးအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈအေပၚ သံသယ၀င္လာေသာ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ မ်ားအေနႏွင့္ ယင္းေ၀ါဟာရႏွစ္ခု၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ အႏွစ္သာရကို သေဘာေပါက္ရန္ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤေဆာင္းပါးတြင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရႏွစ္ခုအၾကား ျခားနားေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ေဆာင္ပံု ကို အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပသြားပါမည္။
ဗုဒၶဘာသာဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ဤေ၀ါဟာရႏွင့္ ပတ္သက္၍ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၂)က လူေသလူျဖစ္ ၀ါဒႏု၀ါဒ ၀ိနိစၦယဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္.....ဘာသာဟူေသာ စကားလံုးသည္ ပါဠိစကားမွဆင္းသက္လာသည္။ ဘာသိယေတကတိယေတတိ ဘာသာ၊ ဗုဒၶႆ ဘာသာ ဗုဒၶဘာသာ = ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ ေဟာေျပာေတာ္ မူအပ္ေသာ ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမဟူသမွ်၊ စကားေတာ္ဟူသမွ်သည္ ဗုဒၶဘာသာမည္၏။ ယင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Buddhism or Buddha's Teaching ဟုေခၚဆို ရသည္။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားတို႔အလယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဟု ဆိုလိုက္ သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္၏အဆံုးအမ တရားစကား၊ ဗုဒၶသာသနာဟူေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ယခုအခါ၌ တစ္ခ်က္တည္း နားလည္သြား၏ ဟုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က ေဟာၾကားခဲ့ေသာ အဆံုးအမစကားအားလံုးကို ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို သေဘာေပါက္ျပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကိုလည္း နားလည္ရန္လိုအပ္လွေပသည္။ တစ္ခ်ိန္ကဆိုလွ်င္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ ေသာေ၀ါဟာရ၏ အနက္ကို လြဲမွားစြာဖြင့္ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သီးျခား၀ိနည္းဓိုရ္အဖြဲ႕ အမွတ္(၃)၏ ေၾကာင္းပန္းေတာရ၀ါဒ၀ိနိစၦယ က်မ္းကို ဖတ္ျပီးေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ အဓိပၸာယ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း သေဘာေပါက္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ (Buddhist) ဟူေသာေ၀ါဟာရႏွင့္ ထပ္တူညီေသာ ပိဋကတ္စာေပ အသံုးအႏႈန္းမွာ ဥပါသကဆိုေသာ ေ၀ါဟာရပင္ျဖစ္ သည္။ ဥပါသက၏ အဓိပၸာယ္မွာ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူပင္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္သမိုင္းတြင္ကား တပုႆႏွင့္ ဘœdကညီေနာင္ႏွစ္ဦးမွာ ေရွးဦးပထမ ဥပါသကမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သူတို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ဖူးေတြ႔စဥ္အခါ သံဃာဟူ၍မရွိေသးသျဖင့္ ဗုဒၶႏွင့္ဓမၼကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏။ ေလွ်ာက္ထားျပီး ရတနာႏွစ္ပါးအေပၚ ေဒြဂါစိကသရဏဂံုေဆာက္တည္ခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ပိုင္းဗုဒၶ၏ေနာက္လိုက္ သံဃိကအစည္းအရုံး ေပၚေပါက္လာ ခ်ိန္တြင္ကား ဗုဒၶ၊ဓမၼႏွင့္ သံဃာဆိုေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ဆည္းကပ္ပါ၏ဟု စိတ္တြင္ ညႊတ္ က်ိဳး ျခင္းအားျဖင့္ သရဏဂံုေဆာက္တည္ျပီးသူကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု သမုတိသေဘာအရ ေခၚေ၀ၚ ပညတ္ႏိုင္ ေပသည္။
အဌအထာ ဆရာမ်ားအလိုအရကား ေလာကုတၲရာသရဏဂံု ႏွင့္ ေလာကီသရဏဂံု ဟူ၍ထပ္မံခြဲျခားႏိုင္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုဆိုသည္မွာ ေသာတာပန္အစရွိေသာ အရိယာသူေတာ္စင္ၾကီးမ်ား၏ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ မမွိတ္မသုန္ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေလာကုတၲရာသရဏဂံုတည္ျပီးသူတစ္ဦးအဖို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ မည္သည့္အခါမွ် မဆံုးရႈံးႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ေလာကီသရဏဂံု တည္သူမွာကား အျခားဘာသာ၀င္အျဖစ္ ခံယူသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀တစ္ပါးသို႔ ကူးေျပာင္းသြားလွ်င္ျဖစ္ေစ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ဆံုးရႈံးသြားႏိုင္ေပသည္။ ေလာကီသရဏဂံုတည္သူကိုလည္း-
(၁) ရတနာသံုးပါးကို မိမိကိုယ္ကိုစြန္႔လႊတ္ လွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊ (၂) ရတနာသံုးပါးသည္သာ မွီခိုလဲေလ်ာင္း ရာဟု ယံုၾကည္အားကိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ၊(၃) ရတနာသံုးပါး၏ တပည့္အျဖစ္ခံယူျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူ။(၄) ရတနာ သံုးပါးကို ေဆြမ်ိဳးေတာ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလာကီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ နည္းေပး လမ္းျပ ဆရာသမားေတာ္ခဲ့ဖူး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ရုိေသရွိခိုးျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေလာက၌အျမတ္ဆံုးဟုသေဘာပိုက္ကာ ရိုေသျမတ္ႏိုး၍ ရွိခိုးျခင္းျဖင့္ ဆည္းကပ္သူဟူ၍ ေလးမ်ိဳးေလးစားခြဲျခားျပခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶေဟာၾကားေသာတရား အဆံုးအမေဒသနာေတာ္တို႔ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ေလာကတြင္ အျမတ္ဆံုးကိုးကြယ္ရာဟု ယံုၾကည္ကိုးစားေသာစိတ္ျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္ပင္ ယင္းပုဂၢိဳလ္ သည္ ေလာကီသရဏဂံု တည္သြားျပီျဖစ္၍ သမုတိသစၥာ သေဘာအရ ဗုဒၥဘာသာ၀င္တစ္ဦးဟု ေခၚေ၀ၚပညတ္ျခင္း ခံထိုက္သြားျပီျဖစ္သည္။
ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္ကပင္ ယင္းသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးမ်ားရွိခဲ့ဖူးသည္။ ဗုဒၶ၏ လမ္းညႊန္အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္သံုးေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အၾကား အႏွစ္သာရခ်င္း ကြာျခားမႈ ကိုသိျမင္ ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူ၏ဥပါသက(၀ါ) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ ၀င္)ႏွင့္ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားဟူ၍ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာက ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူတို႔ကို ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခဲ့သည္။
(၁) ရတနာျမတ္သံုးပါးကို အလြန္ၾကည္ညိဳမႈမရွိျခင္း၊(၂) သီလမလံုျခံဳျခင္း၊(၃) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာ ကိုျပဳလုပ္ေလ့ရွိျခင္း၊ (၄)အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုယံု၍ ကံကိုမယံုျခင္း၊ (၅) သာသနာပ၌ အလွဴခံရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
ျခံဳငံုသံုးသပ္ျပရလွ်င္ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါး အေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ေခါင္းပါးရကား ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္အဆံုးအမမ်ားအေပၚ ယံုယံု ၾကည္ၾကည္ လိုက္နာေလ့မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလဆိုင္ရာ ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္ပညတ္ခ်က္မ်ားကို မသိက်ိဳးကြၽံျပဳ၍ အခြင့္သာတိုင္းခ်ိဳးေဖာက္ေလ့ရွိသည္။ မိမိကိုယ္ကိုသာ အားထားရာဆိုေသာ ဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္ကိုေက်ာခိုင္းျပီး ျဖတ္လမ္းမွ ၾကီးပြားမည့္နည္းကိုရွာေလ့ရွိသည္။ ၾကားရေသာအသံ၊ ျမင္ရေသာအဆင္း သ႑ာန္တို႔ကိုစြဲ၍ အတိတ္ နမိတ္ေကာက္ယူေလ့ရွိေသာ မဂၤလာအယူအဆမ်ားကို ယံုၾကည္စြဲလမ္းသည္။
ေဗဒင္၊ယၾတာ၊ဓာတ္ဆင္၊ဓာတ္ရိုက္၊အဂၤ၀ိဇၨာ၊အတိတ္ တေဘာင္စသည္မ်ားကို အားကိုးသည္။ မိမိေစတနာမွ ေပါက္ဖြား လာေသာ ကံ၏အက်ိဳးေပးမႈကို မယံုၾကည္ေခ်။ မေကာင္းေစတနာကိုေမြးျပီး ေကာင္းေသာရလဒ္ကိုသာ လိုခ်င္ၾကသည္။ ဤတြင္ စစ္မွန္ေသာဗုဒၶသာသနာေတာ္မွ ေသြဖည္ယိမ္းယိုင္ေနသည့္ ကယ္တင္ေစာင္မႏိုင္သည္ ဆိုသူမ်ားကို အားကိုး တၾကီးတြယ္ကပ္ ပူေဇာ္ၾကသည္။ သူရႆတီ၊လက္ခ်မီး၊စႏၵီ၊ကြမ္ယင္ စသည့္ သာသာနာပမယ္ေတာ္ မ်ား၊ မဟိႏၵရာ သူေတာ္စင္၊ ဆိုင္းဘာဘာစေသာ ဖကီးၾကီးမ်ား၊ဆာဒူးၾကီးမ်ား၊ ယကၠန္းစင္ေတာင္၊ရွင္မထီး၊ ဘိုးဘိုးေအာင္၊ ဘိုးမင္းေခါင္ စေသာ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ား၊ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶဘာသာအလိုအရ နတ္စာရင္းမ၀င္ေသာ သံုးဆယ့္ခုႏွစ္မင္းနတ္မ်ား၊ ေဗဒင္ဟူးရား အခါေပးပညာရွင္ဆိုသူမ်ားအား ဆည္းကပ္ ေလ့ရွိၾကသည္။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ေဟာၾကားခဲ့သည့္ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာေသာ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာေနထိုင္က်င့္ၾကံ ရန္ကား စိတ္ကူးထဲပင္ မထည့္ၾကေပ။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားကိုမူ 'ပဒုမၼာၾကာ' ႏွင့္တူသည့္ ဥပါသကမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
(၁) ရတနာသံုးပါးကို မမွိတ္မသုန္ၾကည္ညိဳျခင္း၊ (၂) သီလလံုျခံဳျခင္း၊(၃) ေလာကီမဂၤလာကို မျပဳလုပ္ျခင္း၊(၄) အၾကား၊အျမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကိုမယံုဘဲ ကံကိုသာယံုျခင္း၊(၅) သာသနာတြင္း၌သာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွာ၍ အလွဴေပးျခင္းတို႔ပင္ျဖစ္သည္။
ပုဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကမ်ားသည္ ရတနာျမတ္သံုးပါးအေပၚ အသိဥာဏ္ပညာႏွင့္ယွဥ္လ်က္ မမွိတ္မသုန္ ၾကည္ညိဳေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမစကားေတာ္ႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုး ေနထိုင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္က်င့္သီလျမဲျမံသည္။ မိမိဘ၀ ၾကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ မိမိကိုယ္ပိုင္ ကံ၊ဥာဏ္၊၀ီရိယမွတစ္ပါး အျခားအားကိုးရာ မရွာေတာ့ေခ်။ မွန္စြာၾကံ၊ မွန္စြာေျပာျပီး၊မွန္စြာလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားျဖစ္ရကား မည္သူ႔ ကိုမွ်လည္း ထိတ္လန္႔စိုးရြံ႕ေနမည္ မဟုတ္ေခ်။ ျဖတ္လမ္းလည္းမရွာ၊ ရွာစရာလည္းမလိုေပ။ဤသို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးအဖို႔ ျပႆဒါး၊ ရက္ရာဇာ၊ နဂါးဦးေခါင္းလွည့္စသည့္ ကိစၥမ်ားကို ထည့္စဥ္းစားေနစရာမလိုေတာ့ေပ။ အတိတ္နိမိတ္မ်ား၊တေဘာင္မ်ား၊ ေဗဒင္ ယၾတာမ်ား၊ အခါေပးပညာရွင္မ်ား၊နတ္မ်ား၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္မ်ားကိုလည္း အားကိုးျခင္း မရွိေခ်။ သူ႔အတြက္ ေနတိုင္းရက္ရာဇာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ သံုးဆယ့္ရွစ္ျဖာမဂၤလာတရားႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံရင္း ဘ၀တက္လမ္းကို တစ္ဆင့္ခ်င္းမွန္မွန္ လွမ္းေနသူပင္ျဖစ္သည္။ ဘုရား၊တရား၊သံဃာတည္းဟူေသာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကိုသာ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူျဖစ္၍ အျခားမည္သည့္ အယူ၀ါဒ မတူသူက မည္သို႔ေသာေျမႇာက္လံုး ေျခာက္လံုးတို႔ႏွင့္ ဆြဲေဆာင္ေစကာမူ မေျမာက္၊ မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တစ္ဦးအျဖစ္ ရာသက္ပန္ မတုန္မလႈပ္ေနထိုင္ က်င့္ၾကံသြားသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ သမုတိသစၥာသေဘာအရ အမည္သညာ ပညတ္ႏိုင္ေသာ္ျငားလည္း အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟူ၍ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္က ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားခဲ့ေၾကာင္း စာရႈသူတို႔ သေဘာေပါက္ေလာက္ေပျပီ။
သို႔ျဖစ္ရာ ပဒုမၼာၾကာႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေရာ ဒြန္းစ႑ားႏွင့္တူေသာ ဥပါသကဆိုသည့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားပါ ေရာေႏွာပါ၀င္ေနသူအားလံုး၏ အက်င့္စရိုက္လကၡဏာတို႔ကို ျခံဳငံုအကဲခတ္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ တန္ဖိုးျဖတ္၍မရစေကာင္းေပ။
ဗုဒၶဘာသာအဆံုးအမႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္ၾကံအားထုတ္သူတိုင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အျဖစ္ 'သမုတိသေဘာအရ ပညတ္ေခၚေ၀ၚျခင္းကိ'ု ခံယူထားသူတိုင္းသည္ ဗုဒၶသာသာ အဆံုးအမႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ေနသူမ်ား မဟုတ္ၾကေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ၾကံစည္၊ ေျပာဆို၊ျပဳမူလုပ္ ေဆာင္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ ရလဒ္အခ်ိဳ႕ကို ၾကည့္ျပီး ဗုဒၶဘာသာအေပၚ အျပစ္ပံုခ်ၾကမည္ဆိုပါက ခြင့္လႊတ္ ႏိုင္ဖြယ္ မရွိေသာအမွားတစ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္လိုက္ရာ ေရာက္ေပလိမ့္မည္။
တစ္ဆက္တည္း တိုက္တြန္းလိုသည္ကား ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္ခံထားသူမ်ားအေနႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိတို႔ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာ၊ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာဆိုသည္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ၾကည့္ၾကရန္ပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတို႔ကိုယ္ကို အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္လာေအာင္ ဦးတည္ၾကိဳးပမ္းသြားဖို႔ အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ယုတ္ေလွ်ာ့သြားျပီး အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားတိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္၏ တိုးတက္ရာလမ္း ေၾကာင္းေပၚတြင္ အဟန္႔အတား မဟုတ္သည့္အျပင္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ တစ္ခုပင္ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္လာၾကမည္မွာ ေျမၾကီးလက္ခတ္ မလြဲပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
၀င္းသိန္းဦး
(၂၄-၁၂-၉၂)
ဓမၼရံသီ၊ ၁၉၉၃ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ။
No comments:
Post a Comment