Lo_Fi ဆိုတာဘာလဲ?'

 

🎙Lo-fi ဟာဆိုရင် “low fidelity” ကို အတိုကောက်ခေါ်တာပါ။ စျေးချိုတဲ့ အသံဖမ်းကိရိယာတွေနဲ့ အသံဖမ်းထားလို့ နောက်ခံဆူညံသံတွေပါရှိတဲ့ အသံအရည်အသွေးနိမ့်တဲ့ recording လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ သူနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကတော့ “high fidelity” (သို့) hi-fi လို့ခေါ်တဲ့ ယနေ့ခေတ် Official Music Video တွေမှာ နားဆင်ရတဲ့ ကြည်လင်ပြတ်သားနေတဲ့ အသံအရည်အသွေးကောင်းတဲ့ သီချင်းတွေပေါ့ဗျာ။ 

📻Lo-fi ဟာဆိုရင် electronic ဂီတရဲ့ subgenre တစ်ခု ဖြစ်ပြီး downtempo သံစဉ်နဲ့ chill ဖြစ်တဲ့ vibe ကို ပေးပါတယ်။ House, Jazz & Hip-hop beats တွေနဲ့ မိမိအိမ်မှာပဲ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အသံသွင်းထားသလို DIY music aesthetic samples တွေနဲ့ mix ပြီး lo-fi music တွေကို ဖန်တီးလေ့ရှိကြပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ စိတ်ကူးအိမ်မက်ထဲထဲ မျောလွင့်နေရသလို သက်တောင့်သက်သာနဲ့နဲ့ retro vibe ဆန်တဲ့ သံစဉ်တေးသွားကို ရရှိလာပါတော့တယ်။ ဒါ့ကြောင့်ပဲ background music အဖြစ် အများဆုံး သုံးစွဲကြပါတယ်။ စိတ်တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ အာရုံစိုက်ပြီးလုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေပြီးမြောက်စေဖို့အတွက်လည်း နားဆင်လေ့ရှိကြပါတယ်။ 

Lo-fi Jazz 🎧 “Accident” by Big Bag & Mary

https://www.youtube.com/watch?v=cqnis_uL5Zs

🗺Lo-fi တွေရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကတော့ 2013ခုနစ်, Youtube မှာ livestream channels တွေ ခေတ်ထချိန်မှာ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ 

💽Lo-fi artists တွေဟာ YouTube နဲ့ တခြား streaming sites တွေမှာ Chillhop စွန့်ဦးတီထွင်သူ Nujabes နှင့် Hip-hop သမား J Dilla တို့ရဲ့ lo-fi beats တွေကို inspire ယူထားတဲ့ lo-fi playlists တွေကို စတင်ဖန်တီးလာခဲ့ကြပါတော့တယ်။ 

🇯🇵Lo-fi လို့ပြောလိုက်တာနဲ့ နောက်ထပ်တွဲမြင်ကြတာကတော့ ဂျပန်ကာတွန်း anime တွေပါ။ Lo-fi livestreams တော်တော်များများရဲ့ Visual element ကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် anime ပုံတွေနဲ့ ဖော်ပြကြတာများပါတယ်။ အခုလိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းကတော့ 2004 ခုနစ်ထွက် anime seires “Samurai Champloo”မှာ ပါဝင်တဲ့ Nujabes ရဲ့ soundtrack ကို inspire ကြရာကနေ visual ကိုပါ anime ပုံတွေနဲ့ ဖော်ပြလာခဲ့ပါတော့တယ်။

၁) Drum loops 🥁 

Hip-hop ဂီတလိုပဲ lo-fi ဟာဆိုရင်လည်း သူ့ရဲ့ rhythms အဖြစ် drum loops တွေကို အလွန်အကျွန် သုံးစွဲလေ့ရှိပါတယ်။ Electronically produced samples သံစဉ်တွေ နှင့် drums live recordings တွေကိုပါ lo-fi သီချင်းတွေဖန်တီးရာမှာ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ Beats တွေဟာဆိုရင် တစ်မိနစ်လျှင် ပျမ်းမျှ 70 to 90 beats အထိရှိတတ်ပြီး low- to mid-tempo range အတွင်းရှိပါတယ်။ 

 

၂) Jazz chords 🎷

Lo-fi ဂီတဟာ နားထောင်လိုက်တာနဲ့ အတွေးထဲမျောလွင့်စေပြီး relax ဖြစ်စေတာကတော့ Jazz chord progressions တွေနဲ့ ဖန်တီးထားလို့ပါ။ Bass, Drum နဲ့ Piano များနဲ့ Samples တွေရဲ့ rhythm ကို ဖန်တီး,တီးခတ်လေ့ရှိပြီး တချို့ lo-fi artists တွေဆိုရင် Guitarတွေ, Horns တွေနဲ့တောင် အသုံးပြုပြီး samples ဖန်တီးလေ့ရှိကြပါတယ်။ 

 

၃) Samples🎼

Lo-fi ဟာဆိုရင် တူရိယာဂီတအမျိုးအစား (instrumental music) ဖြစ်ပေမယ့်လည်း သီချင်းသံစဉ် ပိုမိုကောင်းမွန်စေဖို့ samples တွေနဲ့ အခြား effects တွေကိုလည်း အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Vocal samples တွေကိုတော့ သိပ်သုံးလေ့မရှိပါဘူး။ နွေးထွေးပြီး အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်သတိရစေတဲ့ ခံစားချက်ရရှိစေဖို့ ဓာတ်ပြားစက်ဖွင့်စဉ် မြည်တဲ့အက်ကွဲသံလေးတွေကိုလည်း ထည့်သွင်း mix လေ့ရှိပါတယ်။

၁) Chillhop Music

Netherlands-based ဒီ YouTube channelကတော့ lo-fi music နဲ့ ပက်သက်လို့ လေ့လာစရာအများဆုံးပါ။ တခြား lo-fi channels တွေလိုပဲ ပိုင်ရှင် Bas van Leeuwen ဟာ သူ့ရဲ့ subscribers တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ livestream ကို အများဆုံးသုံးပါတယ်။

 

Listen🎧https://youtu.be/7NOSDKb0HlU

 

၂) ChilledCow

ပြင်သစ်အနုပညာရှင် Dmitriရဲ့ ဒီ channel လေးကတော့ 2017ခုနစ်မှာ Lo-fi music livestreaming စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ဟာ Whisper of the Heart ဂျပန် anime ဇာတ်ကားထဲက ကောင်မကလေး စာလုပ်နေတဲ့ပုံနဲ့ livestream ရင်း နာမည်ကြီးလာခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်ပဲ အဲ့ကောင်မလေးပုံကို သူ့ရဲ့ logo အဖြစ်ထားကာ “Lo-fi Girl”ဆိုတဲ့နာမည်ကို သူ့ရဲ့ music label နဲ့ Youtube Channel နာမည်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်ပါတော့တယ်။

 

Listen🎧 https://youtu.be/lTRiuFIWV54

 

၃) College Music

UK based ပိုင်ရှင် Luke Pritchard နှင့် Jonny Laxton တို့ဟာ 2013 ခုနစ်မှာ သူတို့ရဲ့ channel ကို စတင် launch ခဲ့ပါတယ်။ Summer jazz, late-night beats နှင့် တခြားသော Relaxing & Studying ကို အသားပေးထားတဲ့ tailor-made lo-fi beats များကိုလည်း နားဆင်ရမှာပါ။

 

Listen🎧 https://youtu.be/XDh0JcxrbPM

 

၄) Powfu

Canadian artist Powfu (နာမည်ရင်း: Isaiah Farber)ကတော့ 2020ခုနစ်မှာ သူ့ရဲ့

 “Death Bed (coffee for your head)” သီချင်းနဲ့ Billboard Hot 100 singles chart မှာ No.23 အထိ ချိတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

Listen 🎧 https://youtu.be/jJPMnTXl63E

🎼Lo-fi ရဲ့ တခြားဂီတတွေနဲ့မတူပဲ တမူထူးခြားတဲ့အချက်တွေကတော့

၁) အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်သတိရစေတယ်

ယနေ့ခေတ် ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲသူ Gen Z အားလုံး ရေဒီယိုကို သုံးဖူးချင်မှ သုံးဖူးကြမှာပါ။ မသုံးဖူးပေမယ့်လည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဟောင်းတွေ, ကာတွန်းဇာတ်လမ်းဟောင်းတွေထဲမှာ ရေဒီယိုအသုံးပြုတာကိုတော့ မြင်ဖူး, ကြားဖူးကြမယ် ထင်ပါတယ်။ အသံလေး တကျစ်ကျစ်နဲ့ lo-fi သီချင်းတွေဟာ ရေဒီယိုတွေ, ဓာတ်ပြားဟောင်းတွေက လွှင့်တဲ့သီချင်းတွေနဲ့ဆင်လို့ ကြားလိုက်ရတာနဲ့ ကိုယ်မရောက်ဖူးတဲ့ Vintage တို့, Retro တို့ခေတ်တွေကိုတောင် ရောက်သွားသလို ခံစားရစေပါတယ်။

၂) စိတ်ကို သက်တောင့်သက်သာ ဖြစ်စေတယ်

🐌Slow-tempo ဖြစ်တဲ့ beats တွေကိုသာ အသုံးပြုထားလို့ နားဆင်သူရဲ့ စိတ်ကို ease ဖြစ်စေတယ်။ 

😴 အိပ်မပျော်တဲ့နေ့တွေဆိုလည်း lo-fi သာ နားထောင်လိုက်။ ခဏလောက်ကြာတာနဲ့ အိပ်ပျော်သွားလိမ့်မယ်။ 

✏️သင်္ချာစာမေးပွဲနီးနေလို့ သင်္ချာပုဒ်စာတွေ အချိန်အကြာကြီးလေ့ကျင့်ရမယ်ဆိုလည်း ဘာမှမပူနဲ့။ Lo-fi သာဖွင့်ထားလိုက် အချိန်တွေ ဘယ်လိုကုန်လို့ကုန်မှန်း မသိလိုက်ဘဲ စာတွေလည်း အများကြီးပြီးနေပါလိမ့်မယ်။ 

အိမ်အလုပ်တွေ မပြီးသေးတဲ့ အိမ်ရှင်မတွေဆိုရင်လည်း Lo-fi လေးဖွင့်ရင်း ပန်းကန်ဆေး🍽, မီးပူတိုက်👔, အဝတ်လျှော်🧼, ဟင်းချက်🍲 လို့ရပါသေးတယ်။ 

စိတ်သေချာအာရုံစိုက်ပြီး လုပ်ရမယ့်အလုပ်တွေဆိုရင် Chill ဖြစ်တဲ့ Lo-fi သာဖွင့်ထားလိုက်။

မူလဘူတဖော်ပြမျှဝေသူ -

ဂီတရွာ - Gita Ywar